Aralin

2. 1
 Nabibigyang kahulugan ang
matatalinghagang mahahalagang salitang
ginamit sa tanka at haiku.
(F9PT-IIa-b-45)
Nasusuri ang pagkakaiba at pagkakatulad
ng estilo ng pagbuo ng tanka at haiku.
(F9PB-IIa-b-45)
 1.Ano ang mga nakita sa larawan?
~>
2.Napanood niyo na ba ang mga
anime na nakita?
3.Nakakain na ba kayo ng mga
pagkaing inyong nakita?
4.Saang bansa kaya ito nagmula?
Panuto: Lagyan ng mga nawawalang titik ang mga patlang upang mabuo ang
kahulugan ngmga sumusunod na salita.
1.__ A __ __ __ __ __H__ R__ __I __ __ S__ __
-bansag sa bansang hapon
2. __ U __ __
- pinakamataas na bundok sa Japan
3. __A__ __ __A
-“cherry blossoms” o sayaw tuwing tag sibol na karaniwang sinasayaw ng mga
kababaihan
4. N__ __ __
- sinaunang kabisera ng Japan
5. S __ __ __T __
- tradisyunal na relihiyon sa bansang Japan.
KASAGUTAN
1. LAND OF THE RISING SUN
-bansag sa bansang hapon
2. FUJI
- pinakamataas na bundok sa Japan
3. SAKURA
-“cherry blossoms” o sayaw tuwing tag sibol na karaniwang sinasayaw ng mga
kababaihan
4. NARA
- sinaunang kabisera ng Japan
5. SHINTO
- tradisyunal na relihiyon sa bansang Japan.
Ja pa n
 a p a n
J

Ang Hapon o Hapón o Nihon-

koku na may kahulugang Estado
ng Hapon ay isang bansang
matatagpuan sa Silangang
Asya.
Kabisera: Tokyo
Uri ng Gobyerno: Constitutional
monarchy
Mga tanim: Bigas (Rice), Asukal
(sugar), Beets, Prutas (fruits)
Industriya: Electronic equipment,
Auto machine tools, Chemicals
Mamamayan: Japanese
Wika: Japanese
Relihiyon: Buddhismo, Shintoismo
 M g a
i n s a
a g ka
p a n
Ja p
ang tradisyonal na pagkain ng mga hapones ay
ang raw fish meat o tinatawag na sushi o
shashimi. Kinakain nila ito na mayroong
sawsawan ng iba’t ibang uri, isa ay ang soy
sauce at Lemon. Mahilig rin silang kumain ng
mga live animal katulad ng octupus, crab at iba
pa. Marami silang specialty sa seafood, raw o
niluto. Ang bigas ay ang kanilang staple food.
 l tu ra
g k u
An apan
ng J

Itinuturo pa rin sa mga Hapones ang

pagsusuot ng tradisyunal na damit na
Kimono at Obi,angdetalyadong ritwal ng
Seremonya Sa Tsaa at Pag-aayos Ng
Bulaklak o Ikebana.Dinudumog pa rin
ngmilyong Hapones ang mga Dambanang
Shinto at Templong
 Kabuki
A n g
r a n g
kul t u
p a n
Ja

Ang mga tradisyonal na sining Hapones ay

kinabibilangan ng mga kasanayang seramiko,
textile, lacquerware, mga espada at mga
manika; mga pagganaap ng bunraku, kabuki, noh
, pagsasayaw at rakugo; gayundin ang
seremonya ng tsaa, ikebana, martial arts,
kaligrapiya, origami, onsen, Geisha at mga laro origami
MATALINHAGANG
SALITA/PAHAYAG
MATALINHAGANG
SALITA/PAHAYAG
Mga Halimbawa ng mga Matalinhagang Salita
1.Kautotang dila – Kakwentuhan
2.Krus sa balikat – pabigat o pasanin sa buhay
3.Itim na tupa – suwail na anak o kapatid
4.Balat sa tinalupan – paglalarawan sa damdamin ng isang taong
galit
5.Tubong lugaw – malaking pera mula sa maliit na puhunan
6.Matimtimang Cruz – mahinhin at pino kung kumilos
7.Lintik lang ang walang ganti – Kailan man ay hindi mo
magagantihan ang kidlat na siyang tinutukoy sa salitang lintik.
8.Hampas sa amo ang latay ay sa kalabaw – ang kasiraan ng nasa
taas ay mas masarap kesa sa mga nasa ibaba
9.Balat sa pwet – may dalang malas sa buhay
Panuto:
Ipaliwanag ang kahulugan ng mga sumusunod na
nakakulong namatatalinhagang salita o pahayag na
ginagamit sa pangungusap.
1. (Payapang ganap) ang paligid nang siya ay
dumating.Kahulugan:_______________________
2. (Sa tagsibol na panahon) niya nadama ang
kasiyahan ng
kalooban.Kahulugan:__________________
~>Tanka At Haiku
~>Tula
~>Japan
 Isinalin sa Filipino ni Vilma C. Ambat
Mga Halimbawa Ng
Tanka
 PAG-IBIG #1
I/to/ ang /la/ging hi/ling I/to
/ang la/ging sam/bit
La/hat /na'y na/hu/ma/ling
I/to/ na/man /ay
Da/pat i/bi/gay
 PAG-IISA
Ta/hi/mik /at /ma/la/yo
Sa/ i/ngay/ at/ hun/ta/han
Mag/ka/ka/pe/ a/ko/ at
Bun/tong/ hi/ni/nga
Sa/rap/ mag/-i/sa
 PAGBABAGO
Mag/si/mu/la/ sa
Sa/ri/li/ mu/na /da/hil
Da/pat/ sa’/yo/ ang
Um/pi/sa/ ng /gus/to/ mo
Gus/to/ mong/ pag/ba/ba/go
 Ang/ ka/ba/ta/an/
Ay/ pag/a/sa/ ng/ ba/yan
Da/pat/ i/nga/tan/
‘Di/ bi/na/ba/le/ wa/la/
U/pang/ may/ ma/pa/pa/la
Mga Halimbawa Ng
Haiku
 TAPAT
Kung/ mag/ha/ha/nap
I/i/bi/ging/ ka/u/sap
Da/pat/ ay ta/pat.
 SINTA
Ma/sa/bi/ ko/ lang
In/yong/ pag/ma/ma/ha/lan
Ay/ i/pa/ram/dam
LAHAT NG ORAS
Ang/ ka/i/bi/gan,
I/yong/ ma/a/a/sa/han
Sa /ka/gi/pi/tan
 Wa/la/ nang/ i/ba/
I/kaw/ la/mang/, Sin/ta/ ko/
Ang /na/sa/ pu/so/
 Na/ku/ ga/bi/ na/
Da/pat/ tu/log/ na/ a/ko/
At/ bu/kas/ na/man/
1.Anu-ano ang mga mahahalagang kaisipan
na natutuhan mo mula sa tinalakay?
2.Ano ang kahalagan ng kaisipang iyong
natutuhan sa tula na magagamit mo sa iyong
buhay? Magbigay ng mga patunay.
 Salamat
sa
Pakikinig
LAYUNIN:
Nasusuri ang tono ng pagbigkas ng napakinggang
tanka at haiku.
(F9PN-IIa-b-45)
Ang tula o panulaan ay isang masining na anyo ng panitikan na
naglalayong maipahayag ang damdamin ng makata o magagandang
kaisipan gamit ang maririkit na salita. Ito ay matalinghaga at
kadalasang ginagamitan ng tayutay.

Ang tula ay binubuo ng mga saknong at ang mga saknong ay

binubuo ng mga taludtod. Karaniwan itong wawaluhin,
lalabindalawahin, at lalabing-animing pantig. Ang kalipunan ng mga
taludtod ay tinatawag na taludturan o saknong.
 Kaligirang
pangkasaysayan ng
tanka at haiku
 Isinalin sa Filipino ni M.O. Jocson
Ang mga tanka at haiku ay kapwa bahagi ng panitikan
ng Hapon na kanilang sobrang pinapahalagahan. Ang
mga tulang ito ay naglalayong iparating ang ideya at
mensahe ng tula gamit ang mga konting salita lamang.
Noong ika-18 siglo unang ginawa ang tanka habang
noong ika-15 siglo namang ang haiku. Ang tanka ay
isang maikling awitin na punung-puno ng damdamin at
emosyon. Mayroon itong tatlumpu't isang na bilang
ng pantig kung saan mayroong limang taludtod. Ang
haiku ay nakapokus sa pagbigkas ng taludtod na may
wastong antala o paghinto
Tanka Haiku
 8 siglo 15 siglo
 31(7,7,7,5,5) 17 pantig (7,5,5)

 Paksa(pagibig,pagbabago,pagiisa kalikasan,pagibig
 Wikang tsino ang ginamit kiru-cutting
-Dahil eksklusibo ang wikang hapon
sa pagsasalita
-walang Sistema ng pagsulat
Sa Pagitan ng ika 5-8siglo nilipat
sa wikang hapon
kireji-cutting word

Tanka

 Manyoshu o collection of ten

Thousand leaves (ang pinakaunang tanka ay
kasama sa kalipunan ng mga tula na tinatawag
na-)
 maikling awitin ang tanka
 Puno ng damdamin ang tanka
 nagpapahayag ng masidhing
damdamin/pangakong pagmamahal
#Neym wat u hir
 Gumawa ng tig isang tanka at haiku
Mga maaaring paksa:
1.facemask
2.Alcohol
3. pandemya
4.social distancing
 Salamat
sa
Pakikinig
LAYUNIN:
Nagagamit ang suprasegmental na
antala/hinto, diin at tono sa pagbigkas ng
tanka at haiku.
(F9WG-IIa-b-47)
Alamin Mo:
Ano ang tanaga?
 ALAMIN MO!
Kung may tanka at haiku ang japan, tayo naman
sa Pilipinas ay may tanaga.
Ang tanaga ay isang uri ng panulaang Tagalog na
sikat na noon pa mang panahon ng mga Espanyol
(at marahil ay matagal ng tulaan noon pa mang
bago dumating ang mga Espanyo) na ayon kina
Fray Juan de Noceda at Fray Pedro San Lucar
noong ika-16 na siglo: may isang uri ng tula sa
Tagalog na sikat na sikat, na binubuo ng pitong
pantig at apat na taludtod na pawang
metaporikal. Maging sa mga katutubong
Mangyan ng Mindoro ay palasak ang ganitong uri
 ALAMIN MO!

Ang panulaang ito ay halos kamuka lamang

ng tradisyonal na panulaang Hapon na
haiku na kung saan noong panahon ng mga
Hapon sa bansa (1941-1945)ay sumikat
ito sa lahat ng uri ng panulaang Tagalog at
ito ay sa pangunguna ni Ildefonso Santos.
 ALAMIN MO!

Ang panulaang tanaga ay napaulat ding may ganito sa

panulaang Ingles, Pranses, at Espanyol. Subalit ang mga
ito ay pawing impluwensya na lamang ng mga Pilipino sa
ibang bansa. Ang mga karaniwang katangian ng isang
tanaga ay una, walang pamagat kadalasan. Ikalawa, may
apat na taludtod sa isang saknong na may pantig na
tigipito kada taludtod. Ikatlo, may malalim na
kahulugan. Ikaapat, masining ang pagpapahayag.
Ikalama, ito ay may huling taludtod na magkakatulad na
A-A-A-A, subalit ngayon ay maaring A-B-C-D, o sa alin
mang kaparaanan. At ikaanim, kalimitan itong ginagamit
sa wikang Tagalog o wikang Filipino.
 Ang tanaga ay isang uri ng Filipino

a n ag a poem, binubuo ito ng apat na linya

T na may pitong pantig kada isa ng
may parehong tunog sa dulo ng
bawat linya. (7-7-7-7)

Halimbawa:

NILILIYAG
Ang/ kan/yang/ ti/nging/ ti/tig,/
Sa/ sin/tang/ i/ni/i/big,/
Ay /luk/song/ ma/la/lag/kit/,
May/ a/lab/ din/ ng /i/nit/
 Ponemang
Suprasegmental
Ang pag-aaral ng mahahalagang yunit ng tunog o
ponema ay binubuo ng mga segmental at supra
segmental.Ang supra segmental ay pag-aaral ng
diin(stress),pagtaas-pagbaba ngtinig(tune o
pitch),paghaba,(lenghtening) at hinto(juncture).
 Ponemang
suprasegmental
 Ito ay tumutukoy sa makahulugang yunit ng
tunog na karaniwang hindi tinutumbasan ng
mga letra sa pagsulat. Sa halip, sinisimbolo
ito ng notasyong “phone-mic” upang matukoy
ang paraan ng pagbigkas. Sa paggamit ng
Suprasegmental, malinaw na naipapahayag
ang damdamin, saloobin, at kaisipang nais
ipahayag ng nagsasalita. Sa
pakikipagtalastasan, matutukoy nating ang
kahulugan, layunin o intension ng pahayag o
ng nagsasalita sa pamamagitan ng diin, tono,
o intonasyon, at antala o hinto sa
pagbibigkas at pagsasalita.
 Ponemang
suprasegmental

 Apat ang maaaring kilalaning

ponemang suprasegmental; tono,
haba, diin, at antala. Tumutukoy
ang tono sa taas-baba ng bigkas
ng pantig ng isang salita, ang
haba sa haba ng pagbigkas sa
patinig ng pantig, ang diin sa
lakas ng pagbigkas sa pantig, at
ang antala sa saglit na pagtigil
ang ginagawa sa pagsasalita.
 Ponemang
suprasegmental

2. HABA at DIIN – Tumutukoy ang haba

sa haba ng bigkas na iniuukol ng nagsasalita
sa patinig ng pantig ng salita. Ang lakas ng
pagbigkas sa patinig nito ang nagbibigay ng
tamang kahulugan sa maraming salita.
Halimbawa:
a)Ka SA ma b.) ka sa MA
Haba-
paghaba o pag-ikli nang pagbigkas ng nagsasalita sa patinig ng isang
pantig .Ginagamit ang ganitong notasyon /./ at /:/ na siyang nagsasaad ng
kahulugan ng salita.
1.Likas na haba
Hal
.
/asoh/- usok
/a:soh/-isang uri ng hayop
/pitoh/-bilang na 7 / pi:toh/-silbato
Tono o Intonasyon-
pagtaas at pagbaba ng tinig na iniuukol sa pagbigkas ng pantig
ng isangsalita,parirala o pangungusap upang higit na maging
malinaw ang ating pakikipag-usap sakapwa.
-parang musika ang pagsasalita nang may tono
-may bahaging mababa,katamtaman at mataas.
-Maaaring makapagpahayag ng iba’t ibang
damdamin,makapagbigay ng kahulugan o
makapagpahina ng usapan ang pagbabago ng tono/tinig .
 Ponemang
suprasegmental
1. TONO – Ang tono ang taas-baba na
iniuukol sa pagbigkas ng pantig ng isang salita
upang higit na maging mabisa ang pakikipag-
usap. Tingnan ang mga sumusunod na
halimbawa:
a.) b.)
3 3
na ni 2
2 ka
ka 1
1 ri
na
 Ponemang
suprasegmental

3. ANTALA – Ang antala ay

saglit na pagtigil sa pagsasalita
upang higit na maging malinaw ang
mensaheng nais ipaabot sa
kausap. Halimbawa, ano ang
kaibahan ng a.) sa b.)?
a.) Hindi pula ang suot mo.
b.) Hindi, pula ang suot mo.
 Salamat
sa
Pakikinig