BAB 4

KEANJALAN
PERMINTAAN

1. Keanjalan Permintaan Harga

2. Keanjalan Permintaan
Pendapatan
3. Keanjalan Permintaan Silang
Keanjalan Permintaan

1. Keanjalan permintaan harga

2. Keanjalan permintaan silang
3. Keanjalan permintaan pendapatan
 1. Keanjalan Permintaan Harga (Ed)
 ialah nisbah antara peratusan
perubahan kuantiti diminta suatu
barang dengan peratusan perubahan
harga barang itu.
 mengukur sejauh mana kuantiti
diminta suatu barang akan menurun
jika harganya naik .
 atau sejauh mana kuantiti diminta
suatu barang meningkat jika
harganya turun.
Rumus keanjalan permintaan harga

Ed = -------------------------
Contoh soalan

Harga (RM) Kuantiti diminta (unit)

2 30
4 20
6 10

a)Hitungkan nilai keanjalan permintaan

harga apabila harga naik daripada RM2
kepada RM4.
b)Taksirkan nilai keanjalan dalam (a)
Jawapan:

a)
b)

Apabila harga naik sebanyak 1%,

kuantiti diminta merosot sebanyak
0.33%

Tanda negatif menunjukkan hubungan songsang

antar tingkat harga dengan kuantiti diminta.
Keanjalan titik
 Keanjalan pada satu titik di atas keluk
permintaan.
 Mengukur perubahan harga yang sangat kecil.
 Kaedah penghitungan:
Harga (RM) Keanjalan Titik

A
AE

P0A
E
P0
EB

0P0Q
0 0 Q0B
Kuantiti diminta
0 Q0 B (unit)
Harga (RM) Contoh soalan

8 10 - 0

8-6 X
6

40 -10
4
6-0

2 10 - 0 40 - 10
Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM) Keanjalan Titik
1. Hitungkan keanjalan titik U. V, W, X dan Y.
8 U 2. Tafsirkan setiap nilai keanjalan titik.

6 V

W
4

X
2
Y Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM) Keanjalan titik U,
= UY
0
8 U
= 40
0
6 =
Harga tetap atau tidak berubah
menyebabkan perubahan kuantiti
4
diminta dengan tidak terhingga

2
Y Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM) Keanjalan titik V,
= VY
VU
8 U = 40 – 10
10-0
6 V = 30
10
=3
4 Harga berubah sebanyak 1%, kuantiti
diminta berubah sebanyak 3%

2
Y Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM) Keanjalan titik W,
= WY
8 U WU
= 40 – 20
20 – 0
6 = 20
20
W =1
4 Harga berubah sebanyak 1%,
kuantiti diminta juga berubah
sebanyak 1%
2
Y Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM) Harga berubah sebanyak 1%, kuantiti
diminta berubah sebanyak 0.33%
8 U Keanjalan titik X,
= XY
6 XU
= 40 – 30
30-0
4 = 10
30
= 0.33
X
2
Y Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM)
Keanjalan titik Y,
= 0
8 U UY
= 0
40
6 = 0

Harga berubah sebanyak 1%,

4 kuantiti diminta tidak berubah.

2
Y Kuantiti diminta
0 10 20 30 40 (unit)
Harga (RM) Keanjalan Titik

8 U ( Ed = ) Anjal Sempurna

6 V ( Ed > 1 ) Anjal

W ( Ed = 1 ) Anjal Uniti
4

X ( Ed < 1 ) Tak Anjal

2
Y (Ed = 0 ) Tak anjal
sempurna
0 10 20 30 40 Kuantiti (unit)
Jenis Keanjalan Permintaan Harga

1.Anjal / lebih anjal ( > Ed > 1)

2.Tidak anjal (1 >Ed > 0)
3.Anjal satu ( Ed = 1)
4.Anjal sempurna ( Ed = ) infiniti
5.Tidak anjal sempurna ( Ed = 0 )
 Lebih Anjal / Anjal
Harga (RM)

P0
%∆P
P1
%∆Q D

0 Q0 Q1 Kuantiti (unit)
 Tidak Anjal
Harga (RM)

P0

%∆P
P1
%∆Q
D
0 Q0 Q1 Kuantiti (unit)
 Anjal Satu
Harga (RM)

P0
%∆P
P1 D
%∆Q

0 Q0 Q1 Kuantiti (unit)
 Anjal Sempurna
Harga (RM)

P0 D

%∆Q

0 Q0 Q1 Kuantiti (unit)
 Tidak Anjal Sempurna
Harga (RM)

P0
%∆P
P1

0 Q0 Kuantiti (unit)
Faktor yang mempengaruhi
keanjalan Permintaan Harga
1. Barang pengganti
2. Nisbah perbelanjaan daripada pendapatan
pengguna
3. Kegunaan barang tersebut
4. Kepentingan sesuatu barang
5. Jangka masa
6. Penangguhan penggunaan sesuatu barang
7. Ketagihan
 1. Barang Pengganti

a. Semakin anjal
kurang
permintaan
anjal permintaan
barang
 barang
jika barang itu mempunyai barang
 pengganti
jika barangyang
itu susah
banyak.
mencari barang
 pengganti.
Perubahan harga yang kecil akan
 menyebabkan
Perubahan hargaperubahan
yang besar akan
yang
besar ke atas kuantiti
menyebabkan perubahan
diminta.
yang kecil
ke atas kuantiti diminta.
2. Nisbah perbelanjaan pendapatan pengguna

a. Semakin kurang anjal permintaan

a. Semakin
barang anjal permintaan barang

 jika
jika barang
barang itu itu mahal
murah dan dan
sebahagian
sebahagian besar
kecil pendapatan
pendapatan perlu
perlu
dibelanjakan
dibelanjakan keke atasnya.
atasnya. Contoh:
Contoh:
kereta
garam

 Perubahan
Perubahan harga
harga yangyang besar
kecil akan
akan
menyebabkan perubahan
menyebabkan perubahan yang yang
kecil
besar kekuantiti
ke atas atas kuantiti diminta.
diminta.
 3. Kegunaan barang tersebut

a. Semakin kurang anjal permintaan

a. Semakin
barang anjal permintaan barang
 jika barang itu mempunyai
 jika barang itu kurang kegunaan, banyak
kegunaan, contohnya
Contoh pinggan komputer.

 Perubahan
Perubahan harga yang besar
harga yang kecil akan
akan
menyebabkan perubahan
menyebabkan perubahan yang kecil yang
besar kekuantiti
ke atas atas kuantiti diminta.
diminta.
 4. Kepentingan barang

a. Semakin kurang anjal permintaan

a. Semakin
barang anjal permintaan barang
 jika barang itu kurang
 jika barang itu sangat pentingpenting
kepada pengguna, contohnya
kepada pengguna, contohnya beras,
barang mewah.
gula, garam dll.

 Perubahan harga yang kecil akan
Perubahan harga yang besar akan
menyebabkan perubahan
menyebabkan perubahan yang yang
kecil
besar ke atas kuantiti diminta.
ke atas kuantiti diminta.
 5. Jangka masa

a.
a. Tidak
Semakinanjal permintaan
anjal barang
permintaan barang

 Dalam
Dalam jangka
jangka pendek,
panjang, permintaan
pengguna
barang
sempat itu sukar barang
mencari berubah kerana
pengganti
susah mencari
jika harga barang
barang pengganti.
itu menaik.

 Perubahan
Perubahan harga
harga yang
yang besar akan
kecil akan
menyebabkan
menyebabkan perubahan
perubahanyang yang
kecil
ke ataskekuantiti
besar diminta.
atas kuantiti diminta.
6. Penangguhan penggunaan barang

a.Semakin anjal
Tidak anjal permintaan
permintaan barang
barang
 Jika barang
barangitu itu
tidakboleh
boleh ditangguh
penggunaanya,
penggunaannya apabilawalaupun harga
harga naik.
barang itu menaik.
 Perubahan harga yang besar akan
 Perubahan
menyebabkan harga yang kecil
perubahan yang akan
kecil
menyebabkan perubahan
ke atas kuantiti diminta. yang
besar ke atas kuantiti diminta.
 7. Ketagihan

a.
a. Tidak anjal
Semakin permintaan
anjal barang
permintaan barang

 Jika barangitu tidak
Jika barang itu menyebabkan
menimbulkan
ketagihan
ketagihan seperti
seperti rokok danbiasa.
makanan arak.

 Perubahan
Perubahan harga
harga yang
yang besar akan
kecil akan
menyebabkan
menyebabkan perubahan
perubahanyang yang
kecil
ke ataskekuantiti
besar diminta.
atas kuantiti diminta.
Jumlah hasil pengeluar/
Jumlah perbelanjaan pengguna

Jumlah Hasil = Kuantiti dijual x Harga

TR =Q x P
 Jumlah hasil Permintaan Anjal
Harga (RM)
Jumlah Hasil = RM1500 – RM 800
= RM700
D
Jumlah hasil bertambah sebanyak
RM700

6 TR = RM8 x 100
TR = RM6 x 250
= RM 800
D
= RM 1500
0 100 250 Kuantiti (unit)
 Jumlah Hasil Permintaan Tidak Anjal
Harga (RM)
Jumlah Hasil = RM720 – RM 800
D = -RM80

Jumlah hasil merosot sebanyak RM80

8

TR
6 =RM8x100
=RM800
TR = RM6 x 120
= RM720 D
0 100 120 Kuantiti (unit)
 Jumlah Hasil Permintaan Anjal Satu
Harga (RM)
Jumlah Hasil = RM200 – RM 200
= RM 0
D
Jumlah hasil tidak berubah.

TR
2 =RM4x50 D
=RM200
TR = RM2 x 100
= RM200

0 50 100 Kuantiti (unit)

2. Keanjalan Permintaan Silang ( Ec )
 ialah nisbah antara peratusan perubahan
kuantiti diminta suatu barang dengan
peratusan perubahan harga barang lain.
 mengukur perubahan kuantiti yang
diminta bagi suatu barang akibat
perubahan tingkat harga barang lain.
 digunakan untuk menentukan hubungan
antara dua barang sama ada barang
tersebut barang pengganti, barang
penggenap atau barang neutral ( tiada
berkaitan )
Rumus keanjalan permintaan silang

Ec = -------------------------
 Nilai Keanjalan Hubungan Contoh
Permintaan Silang antara barang barang
Ec = positif Barang Teh dan kopi
= 1.25 pengganti
Ec = negatif Barang Kereta dan
= –1.00 penggenap minyak petrol
Ec = sifar Barang neutral Kereta dan
=0 gula
 Barang Pengganti
 Nilai keanjalan permintaan silang
adalah positif
 Contoh barang pengganti : Teh dan
Kopi
 Apabila harga kopi naik, kuantiti
permintaan bagi Teh akan
bertambah.
 P kopi ↑ , Qd Teh ↑
 Barang Penggenap
 Nilai keanjalan permintaan silang
adalah negatif
 Contoh barang penggenap : minyak
petrol dan Kereta
 Apabila harga kereta naik, kuantiti
permintaan bagi minyak petrol akan
berkurang.
 P kereta↑, Qd minyak petrol ↓
 Barang Neutral
 Nilai keanjalan permintaan silang
adalah sifar
 Contoh barang neutral: Kereta dan gula
 Apabila harga kereta turun, kuantiti
permintaan bagi gula tidak berubah.
 P kereta↑, Qd gula tidak berubah
 Contoh soalan

Harga Kuantiti Kuantiti Kuantiti

Barang X Barang A Barang B Barang c
5 8 5 12
4 6 6 12

-Jika harga menurun dari RM5 kepada RM4,

maka keanjalan permintaan silang antara
i. Barang X dengan Barang A
ii. Barang X dengan Barang B
iii. Barang X dengan Barang C

Nyatakan hubungan antara barang tersebut.

 -Jika harga menurun dari RM5
kepada RM4, maka keanjalan
permintaan silang antara Barang X
dengan Barang A dan Barang X
dengan Barang B ialah seperti
berikut.
Jawapan:

a)
Jawapan:

a)
Jawapan:

a)
LATIHAN (RUJUK EDARAN )
Soalan 1
Jadual di bawah menunjukkan harga barang A dan
kuantiti diminta bagi barang B, barang C dan
barang D.
Harga barang A Kuantiti Kuantiti Kuantiti
(RM) Diminta Diminta barang Diminta barang
barang B C D (unit)
(unit) (unit)

1 4 9 3
2 5 8 3
3 6 7 3
LATIHAN (RUJUK EDARAN )
(a) Apakah maksud keanjalan silang? [1]
(b) Apakah harga barang A meningkat daripada
RM2 kepada RM3, hitung keanjalan permintaan
silang,
(i) barang B
(ii) barang C
(iii) barang D [6]
(c) Apakah jenis barang B, barang C dan barang D?
Jelaskan. [3]
LATIHAN (RUJUK EDARAN )
SOALAN 1 (JAWAPAN)(Q2,Set 2,ms 18)
(a) Keanjalan permintaan silang mengukur peratus
perubahan kuantiti permintaan sesuatu barang
akibat daripada perubahan harga barang lain.
(b)(i) PA0=RM2 QB0=5 unit
PA1=RM3 QB1=6 unit
EC= QB1 -QB0 x P A0
QB0 P A1 - P A 0
EC= 6-5 x 2
5 3-2
SOALAN 1 (JAWAPAN)

EC= 1 x 2
5 1
=0.4
(b)(ii) PA0=RM2 QC0=8 unit
PA1=RM3 QC1=7 unit
EC = QC1 -QC0 x PA0
QC0 PA1 - PA0
EC = 7-8 x 2
8 3-2
= -1 x 2
8 1
=-0.25
SOALAN 1 (JAWAPAN)

(b)(iii) PA0=RM2 QD0=3 unit

PA1=RM3 QD1=3 unit
EC = QD1 -QD0 x P A0
QD0 PA 1 - PA 0
EC = 3-3 x 2
3 3-2
= 0 x 2
3 1
=0
SOALAN 1 (JAWAPAN)
(c) Barang B ialah barang pengganti kerana
keanjalan silang nya bernilai positif.
Barang C ialah barang penggenap kerana
keanjalan silang nya bernilai negatif.
Barang D ialah barang tidak berkaitan kerana
keanjalan silang nya bernilai sifar.
SOALAN 2
Jadual di bawah menunjukkan hubungan antara
barang A, dengan kuantiti diminta untuk barang X,
barang Y dan barang Z.

Harga Kuantiti Kuantiti Kuantiti

barang A diminta diminta diminta
(RM) barang X barang Y barang Z
(unit) (unit) (unit)

2.00 40 75 15
4.00 100 55 15
SOALAN 2
(a) Apakah maksud keanjalan silang. [2]
(b) Hitung keanjalan permintaan silang bagi barang
X, Y dan Z jika harga barang A menurun.
[3]
(c) Berdasarkan jawapan (b), nytaakan hubungan
antara barang A dengan barang X, barang Y dan
barang Z. [3]
(d) Andaikan keanjalan silang ialah 2.5, hitung
kuantiti barang X yang dibeli apabila harga
barang A meningkat dari RM4.00 kepada
RM6.00. [2]
JAWAPAN SOALAN 2
(a) Keanjalan permintaan silang bermaksud
mengukur peratusan perubahan kuantiti barang X
akibat daripada peratus perubahan dalam harga
barang Y.
SOALAN 2(JAWAPAN)
(b)(i) PA0=RM4 QX0=100 unit
PA1=RM2 QX1=40 unit
EC = QX1 -QX0 x PA0
QX0 PA1 - PA0
EC = 40-100 x 4_
100 2-4
= -60 x 4__
100 -2
=1.2
SOALAN 2(JAWAPAN)
(b)(ii) PA0=RM4 QY0=55 unit
PA1=RM2 QY1=75 unit
EC = QY1 -QY0 x P A0
QY0 PA 1 - PA 0
EC = 75-55 x 4_
55 2-4
= 20 x 4__
55 -2
=-0.73
SOALAN 2(JAWAPAN)
(b)(iii) PA0=RM4 QZ0=15 unit
PA1=RM2 QZ1=15 unit
EC = QZ1 -QZ0 x PA0
QZ0 PA 1 - PA 0
EC = 15-15 x 4_
15 2-4
= 0 x 4__
15 2
=0
SOALAN 2(JAWAPAN)
(c) Barang X ialah barang pengganti kerana
keanjalan silang nya bernilai positif.
Barang Y ialah barang penggenap kerana
keanjalan silang nya bernilai negatif.
Barang Z ialah barang tidak berkaitan kerana
keanjalan silang nya bernilai sifar.
3. Keanjalan Permintaan Pendapatan( EY )
 ialah nisbah antara peratusan perubahan kuantiti
diminta suatu barang dengan peratusan
perubahan pendapatan.
 mengukur perubahan kuantiti yang diminta bagi
suatu barang akibat perubahan dalam tingkat
pendapatan.
 digunakan untuk menentukan jenis-jenis barang
sama ada barang biasa/normal, barang mesti,
barang mewah dan barang bawahan.
Rumus keanjalan permintaan pendapatan

EY = ----------------------
 Nilai Keanjalan Jenis Contoh
Permintaan barang barang
Pendapatan
EY = sifar Barang mesti Garam dan
=0 gula
Ey < 1 Barang biasa/ Pakaian dan
= 0.25 barang normal TV
Ey > 1 Barang mewah Kereta mewah
=2 Rumah banglo
Ey = negatif Barang Beras hancur
= – 0.19 Bawahan Ubi
 Contoh soalan

Pendapatan Kuantiti Kuantiti Kuantiti Kuantiti

Barang A Barang B Barang c barang D

100 20 Q0=60 40 80
300 20 Q1=90 160 50
a) Jika pendapatan menaik daripada RM100 kepada
RM300, hitungkan keanjalan permintaan pendapatan
bagi
i. Barang A
ii. Barang B
iii Barang C
iv Barang D

Nyatakan jenis barang tersebut.

Jawapan:

a)
Jawapan:

a)
Jawapan:

a)
Jawapan:

a)
 RUMUSAN
KEANJALAN
PERMINTAAN
keanjalan permintaan silang
3 keadaan:

(a) positif - barang pengganti

(b) negatif – barang penggenap
(c) Sifar – barang neutral
( tidak berkaitan)
keanjalan permintaan
pendapatan
4 keadaan:

(a) positif ( lebih satu) - barang mewah

(b) positif (kurang satu) – barang normal
/barang biasa
(c) negatif – barang bawahan
(d) Sifar – barang mesti
ULANGKAJI (ESEI)
1(a) Apakah yang dimaksudkan dengan
keanjalan permintaan silang? [2]
(b) Dengan menggunakan contoh berangka,
terangkan bagaimana keanjalan permintaan
silang digunakan untuk menentukan jenis
barang. [8]
ULANGKAJI
Jawapan;
(a)Keanjalan permintaan silang(Ec) mengukur
peratus perubahan kuantiti diminta bagi
suatu barang akibat daripada peratus
perubahan dalam harga barang lain.

 (b) Rujuk slide 42-45

Terima
Kasih