Nghiên cứu khoa học

Đề tài:
ĐIỀU TỐC TUA BIN THỦY LỰC

NHÓM:
GVHD: Nguyễn Sơn Tùng MTP
 NỘI DUNG

I. Đặt vấn đề
II. Bộ điều tốc tuabin thủy lực
1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
2. Bộ điều tốc thủy lực
 I. Đặt vấn đề

 Tuabin thuỷ lực là một bộ phận quan trọng nhất trong nhà
máy thuỷ điện, bằng sự thay đổi tốc độ nó quyết định công suất
phát tổ máy. Là một thiết bị có cơ cấu phức tạp, trọng lượng và
kích cỡ lớn, tuabin đòi hỏi phải có độ bền cao, vận hành ổn
định trong thời gian dài.
 Tuỳ theo mực nước thượng lưu và khi tải trên lưới điện thay
đổi đòi hỏi lượng điện phát ra của nhà máy phải thay đổi phù
hợp. Vấn đề đặt ra là phải điều chỉnh đồng bộ giữa độ mở hệ
thống cánh hướng nước nhằm điều chỉnh lưu lượng nước vào
tuabin và điều chỉnh góc nghiêng của BXCT, tạo cho tuabin tốc
độ ổn định.
 Ngày nay, với sự phát triển vượt bậc của kỹ thuật số, bộ
điều tốc tuabin được tự động hoá hoàn toàn có khả năng thu
thập các thông số quá trình một cách liên tục, tự động điều
chỉnh ổn định quá trình vận hành.
 I. Đặt vấn đề

Bộ điều tốc tuabin thủy lực

 II. Bộ điều tốc tuabin thủy lực
 Bộ điều tốc tuabin gồm bộ điều tốc kỹ thuật số và bộ điều tốc thuỷ lực
 Hệ thống điều tốc tự động riêng biệt có khả năng điều khiển tốc độ,
công suất phát, lưu lượng nước vào tuabin cho phép tổ máy vận hành
ổn định, hoàn hảo ở chế độ vận hành song song với nhau và với hệ
thống điện.
 Nguyên lý điều chỉnh là thuật toán PID có nhánh hồi tiếp
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
A. Nhiệm vụ của hệ thống điều tốc
 Nếu không có điều chỉnh công suất do tuabin phát ra thì dẫn đến sự
thay đổi tần số của lưới điện quá giới hạn cho phép.
 Trong vận hành hệ thống điện quy định độ lệch tần số của lưới điện
là 0,2 %. Nếu hệ thống chưa ổn định cho phép độ lệch tần số là
0,5% .
 Tần số phụ thuộc vào số vòng quay của Roto :

60n
f
p
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Phương trình cơ bản cho sự chuyển động của Roto máy phát :

Trong đó: d
j  Mq  Mc
Mc - dtvào phụ tải của MF : PMF
Phụ thuộc chủ yếu
Mq - Phụ thuộc vào công suất của tuabin : Pt
 Ta có :

Pt .Q.H
Mq  
 
Pt  f  Q, H, 
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
A. Nhiệm vụ của hệ thống điều tốc
Điều chỉnh công suất của tuabin thực chất là điều chỉnh lưu lượng
nước vào tuabin bằng cách thay đổi độ mở cánh hướng.
Nhiệm vụ của hệ thống điều tốc là phải cảm nhận được sự thay đổi
này để đảm bảo mang lại một sự cân bằng cần thiết trong hệ thống.
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số

B. Chức năng của hệ thống điều tốc

 Tự động khởi động tổ máy và đưa tổ máy đến tần số

quay định mức.
 Ổn định tần số quay khi hoạt động không tải và khi
có tải riêng và khi song song các tổ máy khác.
 Tạo các tín hiệu thông tin và cảnh báo về các hoạt
động của bộ điều chỉnh tại chỗ, gửi lên máy tính
điều khiển trung tâm .
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
C. Sơ đồ nguyên lý của hệ thống điều tốc
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số

Sơ đồ khối bộ điều tốc kĩ thuật số

 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Bộ đo tốc độ : có rất nhiều cách lấy tốc độ từ máy
phát
- Từ máy phát tốc
- Từ cảm biến bánh răng
 Cảm biến tín hiệu ngược :
- Tín hiệu ngược tỉ lệ tuyến tính dùng để xác định vị
trí cánh hướng
- Thiết bị này được lắp ngay trên servomotor .
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số

 Van trượt điều khiển :

- Van tỉ lệ
+ Có khả năng điều chỉnh vô cấp
+ Điều khiển con trượt dọc người ta sử dụng hai
nam châm điện bố trí đối xứng .
+ Nhờ bộ cảm biến vị trí mà vị trí con trượt điều
khiển được chính xác.
- Van servo :Có khả năng thay đổi vị trí con trượt một
cách vô cấp với độ nhạy cao.
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Bộ khuếch đại đầu cuối :
- Tín hiệu đầu vào là tín hiệu điện 4-20 mA. Ở trạng
thái bình thường, cường độ dòng điện là 12 mA. Khi có
sai lệch đèn cân bằng sáng + hoặc - .
- Khi tiến hành cài đặt và khi có sự cố bộ khuếch đại
này có thể làm việc ở chế độ bằng tay hoặc nút điều
chỉnh.
 Bộ điều khiển PLC.
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số

D. Quá trình điều chỉnh tần số và công suất của hệ thống

điều tốc.
 Sơ lược về quá trình điều chỉnh tần số
- Tần số và điện áp là hai chỉ tiêu quan trọng nhất của
chất lượng điện năng
- Tần số tại mọi thời điểm trong hệ thống điện đều như
nhau và việc điều chỉnh tần số chỉ có thể thực hiện tại các
nhà máy điện.
- Đặc trưng của tuabin là độ ổn định tốc độ. Nó được
định nghĩa là phần trăm thay đổi tần số cho phần trăm thay
đổi công suất đầu ra của tuabin.
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Sơ lược về quá trình điều chỉnh tần số

Đặc tính tĩnh của tuabin

 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số

Đặc tính tĩnh phân phối tải của hai tổ máy được
kết nối với lưới
 
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Sơ lược về quá trình điều chỉnh tần số
 Speed Droop được định nghĩa như sau :

f / f ñm
Bp  % 
Pđặt
 Ví dụ : Tổ máy với giá trị / Pmax
là : BP = 5% nó sẽ phản ứng lại với 40 %
tăng công suất cho việc thay đổi tần số từ 50 xuống 49 HZ.
 Khi BP =0 , ta có đặc tính định vị tần số. Luôn giữ được tần số cố định
ứng với mọi công suất phát, nên chỉ dùng cho các tổ máy làm việc trên
lưới độc lập.
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Sơ lược về quá trình điều chỉnh tần số

Đặc tính định vị tần số

 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Sơ lược về quá trình điều chỉnh tần số
 Điều chỉnh sơ cấp : là quá trình tăng lượng nước đầu
vào tuabin khi tần số giảm. Kết thúc quá trình điều chỉnh sơ
cấp, tần số máy phát vẫn nhỏ hơn tần số quy định , do lượng
công suất phát lên không bù hoàn toàn được độ gia tăng
công suất phụ tải .
 Điều chỉnh thứ cấp : Là quá trình đặt lại công suất của
tổ máy.
 Như vậy, bằng việc điều chỉnh sơ cấp và thứ cấp, công
suất phát của tổ máy tăng lên để đáp ứng phụ tải mà vần
giữ được tần số ban đầu .
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Sơ lược về quá trình điều chỉnh tần số
 Điều chỉnh sơ cấp được thực hiện ở tất cả các nhà máy
điện, còn điều chỉnh chỉ thực hiện ở một số nhà máy. Điều
chỉnh thứ cấp có thể thực hiện bằng tay hoặc tự động.
 Quá trình điều khiển tần số theo phụ tải :
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Quy luật điều chỉnh tần số
 Đáp ứng của bộ điều điều chỉnh PID trong quá trình
khởi động
 1. Bộ điều tốc kĩ thuật số
 Quy luật điều chỉnh tần số
 Điều chỉnh tần số chỉ thực hiện khi các tổ máy chạy ở
chế độ không tải và khi làm việc ở chế độ tần số. Trong quá
trình điều chỉnh công suất bộ PID được cắt đi .
 2. Phần điều tốc thủy lực
 Bộ điều tốc thuỷ lực gồm bể chứa dầu, van trượt điều
khiển chính, máy bơm trục vít, bộ lọc, các sensor đo mức và
nhiệt độ.
 Bộ tác động điện thuỷ lực biến đổi các tín hiệu từ bộ
điều khiển kỹ thuật số thành các đại lượng cơ tương ứng. Bộ
khuếch đại thuỷ lực gồm có van động và van phân phối
chính nối hệ thống ống dầu áp lực với servomotor của cánh
hướng và hệ thống cấp dầu áp lực.
 Hệ thống khí nén cung cấp cho bình tích áp, cân bằng
áp lực hệ thống.
 Ngoài ra còn có một van trượt điện từ độc lập để dừng
khẩn cấp tuabin bằng cách tác động để servomotor đóng
khẩn cấp các cánh hướng mà bỏ qua các tín hiệu từ bộ điều
khiển .
 2. Phần điều tốc thủy lực

 Các thiết bị đo:

- Đầu đo lưu lượng theo phương pháp Witer-Kennedy.
- Đo áp suất vi sai tại buồng xoắn .
- Công tắc giới hạn và cảnh báo sự đồng bộ giữa các
cánh hướng.
- Đo vị trí vành điều chỉnh hay độ mở cánh hướng.
- Đo áp suất xilanh và nhiệt độ dầu áp lực.
- Đo độ lệch trục của Tuabin.
 Ngoài ra còn có các hệ thống đo khác đảm bảo hệ
thống hoạt động an toàn, ổn định.
 Thực hiện

STT Họ và tên Ghi chú

1 Hoàng Đình Binh

2 Nguyễn Văn Cảnh

3 Lang Văn Chung

4 Nguyễn Văn Cường

5 Lê Ngọc Cường

The End