BAB 1

KONSEP BUDAYA DAN KEPENTINGAN

MEMAHAMI KONSEP BUDAYA

Team Pensyarah EDUP 3073

Jabatan Ilmu Pendidikan
IPGKSM
Pengertian dan Konsep Budaya
 Definisi budaya
- Kebolehan menggunakan kekuatan, tenaga
dan akal fikiran ke arah meningkatkan
kecergasan akal fikiran bagi menangani
sesuatu permasalahan dan berupaya
menyelesaikan permasalahan tersebut.
 KEBUDAYAAN
• Keseluruhan cara hidup manusia
 cara bertindak
 berkelakuan
 berfikir

• Berbeza dari satu masyarakat ke masyarakat

lain tetapi ada persamaan dalam beberapa
aspek.
• Contoh :
 Bahasa
- dukkam dan duka
 Objek-objek kebendaan
 Amalan agama
 Sistem kekeluargaan
 Nilai kesenian

• Pola Kebudayaan Sejagat.

• “Culture” dalam Bahasa Inggeris:-

 Menanam atau mengerjakan sesuatu

 Diperturunkan dari satu generasi ke generasi

• Kamus Dewan (2007):-

 Kemajuan fikiran, akal budi (cara berfikir), berkelakuan dan

sebagainya.
 Satu cara hidup yang diamalkan oleh kumpulan tertentu dan
meliputi sistem sosial, susunan organisasi ekonomi, politik,
agama, kepercayaan, adat resam, sikap dan nilai.
 Dictionary of Philosophy (1996)
• The way of life people, including their
attitudes, values, beliefs, arts, sciences, modes
of perception and habits of though and
activity
Unsur Utama Budaya
Unsur Utama Budaya
 Kaum dan Etnik di Malaysia
• Menurut Dewan Bahasa dan Pustaka (1993), kaum
bermaksud golongan orang sebagai sebahagian
daripada satu bangsa yang besar; suku bangsa. Kaum
juga boleh ditakrifkan sebagai perkataan lain bagi
bangsa.
• Berkongsi tradisi, budaya dan kadang-kadang agama.
• Antara tiga kaum utama di Malaysia Cina, Melayu
dan India telahpun menetap di tanah ini selama 5
abad.
 Kaum dan Etnik di Malaysia
• Etnik adalah satu kelompok manusia yang mempraktikkan
atau mengamalkan budaya yang hampir sama, sama ada dari
aspek adat resam, bahasa, pakaian atau kegiatan ekonomi.

• Malaysia mempunyai sebanyak kira-kira 80 kaum etnik,

terutamanya di Malaysia Timur. Antaranya termasuklah Baba
dan Nyonya, Kadazan-dusun dan Iban.
 Kaum dan Etnik di Malaysia
• Sarawak mempunyai 27 etnik (Iban, Melanau, Bidayuh,
Penan, Kelabit). Kesemua kumpulan etnik ini mempunyai
bahasa, kebudayaan, dan cara kehidupan yang tersendiri.

• Etnik di Sarawak terbahagi mengikut kawasan penempatan

seperti persisiran pantai, lembah sungai, daerah pendalaman,
dan kawasan tanah tinggi.
 Kaum dan Etnik di Malaysia
• Corak penempatan dan taburan penduduk
yang berselerak di Sarawak menyebabkan
mereka tidak banyak berhubung dengan
orang luar.
• Keadaan ini mendorong setiap kelompok etnik
membentuk identiti kebudayaan mengikut
persekitarannya.
 Kaum dan Etnik di Malaysia
• Sabah mempunyai tidak kurang dari 30 etnik suku
kaum dan 80 dialek

• Etnik terbesar di Sabah adalah Kadazan-Dusun, Bajau

dan Murut.

• Suku kaum yang lain ialah Kedayan, Bisaya, Irranun,

Rungus, Kimarang, Kwijau, Suluk dan lain- lain.
Demografi kaum dan Etnik di Malaysia
• Demografi berasal dari bahasa Yunani,
‘Demos’ = rakyat / penduduk di sesuatu
kawasan.
‘Grafein’ = menggambar / menulis tentang
sesuatu perkara.
• Demografi = tulisan / karangan tentang rakyat
atau penduduk di sesuatu lokasi.
Demograsi Kaum dan Etnik di Malaysia
 Melayu di Malaysia:
• Kepelbagaian kelompok sosial yang membina
subbudaya masing – masing.
• Pengertian lebih khusus dalam Perlembagaan Malaysia
berasaskan prinsip bahasa, budaya dan Islam.
• Berasal daripada keturunan yang mendiami kepulauan
Nusantara.
• Dasar penjajahan British dikatakan punca kemunduran
ekonomi orang Melayu.
• Mempunyai pegangan politik yang kuat.
• Mengalami pertembungan peradaban India dan Islam
tetapi masih mengekalkan identiti budaya Melayu.
• Bahasa pertuturan : bahasa Melayu
• Agama : Islam
 ETNIK CINA
• Kehadirannya dikesan sejak zaman Kesultanan
Melayu Melaka
• Kedatangan secara besar-besaran berlaku
selepas tahun 1948 – penemuan bijih timah di
Larut, Perak
• Faktor penghijrahan – kesukaran hidup akibat
ketidakstabilan politik di selatan China.
• Kaum terbesar yang telibat dalam bidang
pekerjaan profesional
• EKONOMI:
 kaum Cina menguasainya berbanding Melayu &
India
• POLITIK:
 tidak boleh berpolitik pada zaman pemerintahan
Jepun
Berpolitik selepas Perang Dunia Kedua
 Contoh parti: MCA, Parti Buruh, Parti Tindakan
Rakyat dan Parti Progresif Rakyat
• AGAMA: Buddha dan Kristian
• BAHASA PERTUTURAN: Mandarin, Hokien,
Hakka, Kantonis dan Teochew
 ETNIK INDIA
• Kehadirannya dikesan sejak 2000 tahun
dahulu.
• Penghijrahan besar-besaran berlaku pada
abad ke-19 untuk bekerja di estet-estet.
• Terlibat dalam bidang perladangan dan buruh
kasar
• MIC - Parti politik utama
- memperjuangkan nasib bangsa India
di Malaysia

Bahasa Pertuturan: Telegu, Tamil, Malayalam

dan Hindi

• Majoriti orang India di Malaysia:

 berketurunan dari India Selatan
 berketurunan Tamil
 beragama Hindu
 ORANG ASLI
• 3 kumpulan (Negrito, Melayu Proto, Senoi)
• Negrito – rumpun bangsa Kenssiu, Kintak, Lanoh, Jahai, Mendriq
dan Bateq.
• Penempatan di banjaran Titiwangsa (sebelah utara Smenanjung
Malaysia)
• Melayu Proto- Temuan, Semelai, Jakun, Orang Kanaq, orang Kuala
dan Seletar)
• Penempatan di kawasan pantai dan kuala @ lembah)
• Senoi – Che Wong, Mah Meri, Jahut, Semoq Beri, Semai dan Temiar.
• Penempatan di lereng Banjaran Titiwangsa dan sebelah pantai
Negeri Selangor serta kawasan pedalaman Perak, Kelantan, Pahang
dan Terengganu