Professional Documents
Culture Documents
krwiotwórczego
Komórka
Komórkimacierzyste=komórki pnia
(stem cells)
Zwiększoną utratę
Średnia wielkość erytrocytu MCV
Anemia normocytowa
Anemia mikrocytowa
Anemia makrocytowa
Anemie mikrocytowe
Przyczyny:
Niedobór żelaza (najczęściej) niski
poziom ferrytyny
Hemoglobinopatie, talasemie
stężenie ferrytyny w normie.
Anemie makrocytowe,
Anemie megaloblastyczne
(zaburzenia morgologiczne
erytropoezy)
Anemie niemegaloblastyczne (w
niedoczynności tarczycy, schorzeniach
watroby, alkoholowe)
Anemie normocytowe
Zmniejszona produkcja erytrocytów
(choroby przewlekłe, niewydolność
szpiku, nerek)
Zwiększona produkcja erytrocytów
(hemoliza, ostra utrata krwii)
Anemie mikrocytowe: zaburzenia
syntezy hemoglobiny
Anemie z niedoboru żelaza:
Utrata krwi
Wzrost zapotrzebowania na żelazo
(szybki wzrost pierwsze 2 lata)
Zmniejszone wchłanianie Fe
Metabolizm żelaza
10-20 mg (przeciętna dieta)
Największe wchłanianie żelazo hemowe
(mięso)
Redukcja absorpcji żelaza: fityniany,
polifenole herbaty, fosfoproteiny, otręby
Zwiększenie dostępności: kwas
askrobinowy.
Z 10 mg Fe wchłania się 1 mg (dzienna
utrata)
Ocena stężenia i zapotrzebowania
Fe
Związane z hemoglobiną
Związane z białkami –zapasowe
(ferrytyna,
hemosyderynamakrofagowa)
Surowica związane z transferyną
Etapy niedoboru żelaza
Ujemny bilans Fe spada stężenie
ferrytyny wzrost absorbcji z pokarmów
Wyczerpane magazyny Fe nie mogą
sprostać zapotrzebowaniu szpikowemu
stężenie transferyny wzrasta, Fe w
surowicy obniża się
Niedokrwistość normocytarna
Mikrocytoza następnie hipochromia
Tkankowy niedobór Fe erytrocyty
zmieniają kształt
Objawy niedoboru żelaza
Sucha, popękana i blada skóra,
zajady w kącikach ust, łatwo
wypadające włosy, łamliwe paznokcie
Niebieskawe zabarwienie twardówek
Zaczerwieniony i wygładzony język
Zwiększona podatność na infekcję
Anemie syderoachrestyczne
Niewystarczające lub nieprawidłwoe
wykorzystanie
wewnątrzkomórkowego Fe do syntezy
Hb
Anemie mikrocytowe hipochromiczne
Przyczyny: defekt syntezy hemu,
wtórne przewlekłe zatrucie ołowiem,
alkoholizm, niedobór witaminy B6.
Anemie normocytowe
Anemia z utraty krwi
Objawy: osłabienie, zawroty głowy,
wzmożone pragnienie, poty, szybki
oddech, niedociśnienie.
Ciśnienie krwi wyrównywane
początkowo wzrostem oporu
obwodowegoprzy utrzymującym się
krwawieniu spadek ciśnienia
tętniczego i wstrząs hipowolemiczny.
Patogeneza
W trakcie krwawienia i tuż po liczba
erytrocytów wysoka (skurcz naczyń)
Kilka godzin po: płyn tkankowy
dostaje się do krążenia
proporcjonalnie do ilości krwawienia
Kilka dni po oznaki odnowy
(zwiększenie retikulocytozy)
Anemie hemolityczne
Skrócenie czasu życia erytrocytów
spowodowane hemolizą
Wysoka reticulocytoza
Objawy: ogólne anemii + różnego
stopnia żółtaczka
Późne reakcje poprzetoczeniowe,
hemoglobinopatie, schorzenia
autoimmunohemolityczne, stężenie pośredniej
choroby wątroby, nieprawidłowo bilirubiny, obecność
zbydowane
Patogeneza
urobilinogenu w moczu
Komórki
fagocytujące:
śledziony,
wątroby,
szpiku
kostnego
Defekty
wewnątrzkrwinkowe,
nieprawidłowości błony
hemoliza
Czynniki zewnętrzne
Obrazek:https://pl.wikipedia.org/wiki/Hemoglobina
Komórkowe anemie hemolityczne
Anemia sierpowatokrwinkowa
Mutacje w łańcuch b-
globiny prowadzą do
powstania cząsteczek
precypitujących jako Czas życia: 17 dni.
długie polimery w
niskim ciśnieniu
Możliwość zatykania
parcjalnym tlenu małych naczyń
Obrazek: http://www.chorobycywilizacyjne.pl/niedokrwistosc-sierpowatokrwinkowa/
Talasemie
Ilościowe zaburzenia syntezy
hemoglobiny (wrodzony defekt
biosyntezy jej łańcuchów)
Pojawia się w pierwszym roku życia
Pozakomórkowe anemie
hemolityczne
Czynniki wywołujące
Czynniki chemicznie (ołów związki
azotu)
Mikroorganizmy (zarodziec malarii)
Autoprzeciwciała przeciwko
erytrocytom
Czynniki mechaniczne (sztuczne
zastawki serca)
Anemie autoimmunohemolityczne
Choroba zimnych aglutynin
IgM antygen I erytrocytów w przebiegu
ostrych zakażeń wirusowych (grypa,
mononukleoza) oraz ostrego
mykoplazmatycznego zapalenia płuc.
Zmiany w obrazie krwi pojawiają się w 20
minut po ekspozycji na zimno
Bladość, sinica uszu, palców rąk, stóp,
czubka nosa.
Przewlekła anemia hemolityczna
Anemie autoimmunohemolityczne
Napadowa zimna hemoglobinuria
Idiopatyczna lub w kile nabytej
Wewnątrznaczyniowa hemoliza
następująca po miejscowej ekspozycji
na zimno
Anemie wywołane zahamowaniem
erytropoezy
Zmniejszone wytwarzanie erytrocytów =
niewydolność szpiku
Mechanizmy patologiczne:
Brak prawidłowego stymulatora humoralnego-EPO
(niedokrwistości hipoproliferacyjne)
Brak prekursorów erytrocytowych (wada komórek
pnia lub uszkodzenie mikrośrodowiska szpiku)
(anemia aplastyczna)
Niedokrwistość z wyparcia infiltracja i zajęcie
prawidłowej przestrzeni szpiku przez nieprawidłowe
komórki.
Anemie makrocytowe
Anemie megaloblastyczne.
Zaburzenia erytropoezy z megaloblastyczną
transformacją szpiku.
na skutek nieprawidłowej syntezy DNA przy
prawidłowej syntezie białek i RNA.
Przyczyna: niedobór lub wadliwa utylizacja
B12 lub kwasu foliowego, czynniki
cytotoksyczne.
Anemie makrocytowe
Anemie megaloblastyczne.
Anemia złośliwa: niedobór witaminy
B12 w zanikowym
autoimmunologicznym zapaleniu
błony śluzowej żołądka.
Zachorowalnośc 50-80 rż
porfirie
Dziedziczne zaburzenia metaboliczne wynikające z
częściowego niedoboru określonego enzymu biorącego
udział w biosyntezie hemu.
Dysfunkcja dziedziczna
Atak: niepokój, rozdrażnienie, bezsenność, bóle
brzucha, wymioty, zaparcia, nadciśnienie tachykardia,
nadmierna wrażliwość na słońce, pęcherze i
blizonwacenie.
Atak: prekursory porfiryny są wydzielane w dużej
ilości z wątroby z powodu indukcji hemu
(neurotoksyczne).
Nadkrwistość (policytemia)
Całkowite zwiększenie liczby erytrocytów.
Czerwienica prawdziwa (pierwotna):
schorzenie nowotworowe związane z
nieprawidłową czynnością komórki
macierzystej (zwiększenie ilości
erytrocytów + płytek, + granulocytów)
Wzrost lepkości krwi powoduje zamykanie
naczyń i niedokrwienie.
Nadkrwistość (policytemia)
Nadkrwistość wtórna: zwiększenie
liczby erytrocytów
Hipoksemiczna (u pacjentów z
przewlekłymi chorobami płuc,
długotrwale przebywających na
wysokościach)
Humoralna (guzy i torbiele nerek
zwiększona sekrecję EPO)
Nowotwory zajmujące węzły chłonne
lub tkanki: chłoniaki
Nowotwory szpiku kostnego komórki
nowotworowe krążące we krwii:
białaczki
Białaczki
Heterogenna grupa chorób nowotworowych
spowodowanych mutacjami komórek na
poziomie zbliżonym do krwiotwórczej
komórki macierzystej prowadzące do
zwiększonego namarzania się komórek,
zahamowania różnicowania i dojrzewania
na wczesnych etapach rozwoju
poszczególnych linii krwiotwórczych oraz
stłumienia prawidłowego krwiotworzenia.
Przyczyny ostrych białaczek
Idiopatyczne (większość)
Schorzenia hematologiczne (anemia
aplastyczna, szpiczak mnogi)
Substancje chemiczne (benzen), leki
(cyklofosfamid)
Promieniowanie jonizujące
Czynniki dziedziczne
Ostra białaczka limfoblastyczna
najczęstszy typ białaczki u dzieci - około 75
%.
najczęstszy nowotwór wieku dziecięcego u
około 23 % (3-5rż, 75% >15 rż)
Częściej chłopcy
zmienione nowotworowo zostają krwinki
białe (limfocyty B -70-80%, Komórki T 20-
25%) powstają w sposób niekontrolowany i
wypierają komórki zdrowe.
Ostra białaczka mieloblastyczna/
szpikowa
Niezdolność do różnicowania i
nadmierna proliferacja prowadzi do
akumulacji nieprawidłowych komórek
zwanych mieloblastami.
W szpiku pojawia się bardzo duża
ilość form niedojrzałych –
mieloblastów.
U osób dorosłych (80% rż), rzadziej u
dzieci.
objawy
Osłabienie, bladość, gorączka, nocne
poty, zwiększona skłonność do
krwiaków, krwawień z nosa,
powiększenie węzłów chłonnych,
skaza krwotoczna
Zespoły mielodysplastyczne
Klonalne zaburzenia proliferacji, w
których prawidłowa lub zwiększona
liczba komórek w szpiku występuje
łącznie z nieskuteczną i
nieprawidłową hemopoezą.
Przewlekła białaczka szpikowa
Złośliwa transformacja (klonalna
proliferacja) hematopoetycznych
komórek macierzystych
15-20% wszystkich białaczek
Nie jest specyficzna względem płci
Najczęściej między 40-65 rż
Czynniki etiologiczne: promieniowanie
jonizujące, cytostatyki, benzol,
czynniki genetyczne
Przewlekła białaczka szpikowa
objawy:
Zmęczenie
problemy z oddychaniem
bladość
powiększona śledziona
nocne poty
brak tolerancji wysokich temperatur
utrata wagi.
Samoistna trombocytemia
(nadpłytkowość)
Klonalne zaburzenie komórek pnia
prowadzące do nadmiernej produkcji
nieprawidłowych płytek.
głównie w wieku 50-60 lat
bez zróżnicowania pod względem płci
Obecność nieprawidłowych płytek może
prowadzić do zamknięcia drobnych naczyń,
zakrzepicy, nieprawidłowych krwawień
Objawy: często bezobjawowo, objawy
zakrzepowe
Samoistne zwłóknienie szpiku
Klonalne zaburzenie komórek pnia
prowadzące do wtórnego włóknienia i
niewydolności szpiku kostnego.
Skryty początek i wieloletnie przebieg
Objawy: łatwe męczenie, chudnięcie,
wzmożona potliwość, stany
podgorączkowe, powiększenie
śledziony.
Zespoły limfoproliferacyjne
Klon nowotworowy ma zdolność do
różnicowania się, tak więc pula
leukocytów we krwi składa się z
komórek dojrzałych lub mieszaniny
komórek dojrzałych i ich
prekursorów.
Przewlekła białaczka limfocytowa
Limfocytowy chłoniak o nismikm stopniu złosliwości
niekontrolowane namnażanie i gromadzenie się
zmienionych nowotworowo limfocytów we krwi i szpiku, a z
czasem również w węzłach chłonnych, śledzionie i wątrobie.
Wraz z postępem choroby "wypierają" one zdrowe krwinki i
dokonują dalszej ekspansji.
W 90 proc. przypadków białaczka wywodzi się z limfocytów
B, przypadki pochodzące z linii limfocytów T i NK są rzadkie.
najczęstsza postać nowotworu krwi u dorosłych (25 – 30 %
wszystkich białaczek).
częsciej u mężczyzn
Przyczyny: nabyte uszkodzenia DNA w jednej komórce w
szpiku (promirniowanie jonizujące, benzen).
Uszkodzenia nie są dziedziczne
Przewlekła białaczka limfocytowa
Objawy
20% bezobjawowo
Nocne poty, powiększenie węzłów
chłonnych, świąd wyprysk, półpasiec,
grzybice, krwawienia ze skóry
Chłoniaki
Chłoniaki po białaczkach i guzach
ośrodkowego układu nerwowego (OUN) są
trzecią co do częstości występowania
chorobą nowotworową, (12 %)
Pochodzenie limfoidalne wywodzące się z
limfocytów B i T -> powiększenie węzłów
chłonnych
Wśród chłoniaków wyróżnia się postać
ziarniczą (chłoniak Hodgkina) oraz
nieziarniczą (non-Hodgkin lymphoma).
Częściej u mężczyzn
szpiczak mnogi
Szpiczak mnogi (plazmocytoma) stanowi
około 1% wszystkich nowotworów (10-15%
nowotworów hematologicznych).
60-70 rż.
Czymmiki etiologiczne: czynniki
genetyczne, biologiczne (przewlekłe
zakażenia, stymulacja sntygenowa),
fizyczne (promieniowanie), chemiczne
(azbest, kadm, ołów, benzen)
częściej wśród mężczyzn.
szpiczak mnogi
Objawy:
Osteolityczne zmiany kostne
uporczywe bóle kostne złamania
patologiczne, zaburzenia białkowe
(hiperproteinemia), zwiększona liczba
plazmocytów, brak powiększenia
węzłów chłonnych
Skazy krwotoczne
Naczyniowe
Płytkowe (75%)
Osoczowe
Przyczyny:
Niedobory osoczowych czynników
krzepnięcia (koagulopatie)
Zaburzenia naczyniowe (wzopatie)
Zaburzenia ilościowe i czynnościowe płytek
krwi (trombocytopatie, trombocytopenie).
Niedobory osoczowych Wrodzona: Hemofilia A/B, choroba von Willebranda,
czynników krzepnięcia
Nabyte: leczenie fibrynolityczne, schorzenia wątroby, niedobór
witaminy K, rozsiane wykrzepianie wewnątrznaczyniowe (DIC)
Obrazek: https://podyplomie.pl/pediatria/12159,plamica-schonleina-henocha-nabyta-naczyniowa-skaza-krwotoczna
Naczyniowe skazy krwotoczne
Plamice naczyniowe mogę też pojawiać się
na skutek:
niedoboru witaminy C, niezbędnej do
produkcji białka-kolagenu, wzmacniającego
ściany naczyń
po długim podawaniu niektórych leków, jak
sulfonamidy, furosemid, sole złota czy
związki jodu
po zakażeniach bakteriami, głównie
salmonella i paciorkowce, oraz w infekcjach
wirusowych jak grypa, odra czy ospa
Zakrzepica
Czynniki etiologiczne
Uszkodzenie naczyń (zapalenie żył,
tętnic, miażdżyca)
Nadkrzepliwość (nierównowaga
krzepnięcia i fibrynolizy)
Zwolniony przepływ krwi (tętniaki,
żylaki, niewydolność serca)