-shpjegon ndikimin e iluminizmit dhe të romantizmit
në lindjen e nacionalizmit;
- përcakton në hartë fazat e realizimit të bashkimit të
Italisë;
- shpjegon faktorët e krijimit të shtetit të bashkuar italian;
- gjykon mbi shprehjen “ Italinë e bëmë, tani të bëjmë
italianët”. -Cila ishte gjendja në Itali pas Kongresit të Vjenës? -Cilat ide ndikuan në rritjen e ndërgjegjes kombëtare italiane?
Cilat ishin rrymat politike në gjirin e Rilindjes Italiane?
- Italia pas Kongresit të Vjenës ❖ Austria kontrollonte Venetinë, Lombardinë, shtëpia Habsburgase Modenën dhe Toskanën. ❖ Italia pas Kongresit të Vjenës Burbonët Mbretrinë e Dy Siçilive. ❖ Papati qeveriste shtetet qendrore. ❖ Shtetet e tjera ishin të ndara në mbretëri,shtete te vogla Idetë që frymëzuan nacionalizmin italian
❖ Idetë iluministe(nxënësit mund të kujtojnë disa prej
tyre)
❖ Idetë e revolucionit francez
Rrymat politike në gjirin e Rilindjes Italiane 2-Rryma liberale e moderuar e cila u shfaq në tre prirje 1-Rryma unitariste, republikane Prirja e I: Shkolla e Moderuar, ishte për federatë në marrëveshje që synonte krijimin e një me sovranët republike Italiane të pavarur,demokratike,të Prirja e II: Neoguelfizmi, ishte bashkuar. për një konfederatë nën kryesinë e Papës
Prirja e III: Liberalizmi
demokratik lombard,ishte për republikë federale ❖ Cilat janë tre etapat në të cilat kaloi lëvizja për bashkimin e Italisë?
❖ Si u zhvillua secila prej tyre?
❖ Cilat ishin problemet e Italisë?
Etapa e parë -Lidhet me lëvizjen revolucionare te viteve 1848-1849
- Këto lëvizje dështuan,por treguan se revolucioni
kërkonte organizim të brendshëm dhe aleatë te jashtëm
-Në ketë fazë krahas figurave të tjera spikati ajo e
kontit Kavur kryeministër i mbretërisë së Piemontit
-Kavuri mendonte se Mbretëria a Sardenjë–Piemonti
duhet të udhëhiqte bashkimin (ai ngriti ekonominë, forcoi ushtrinë etj Krijoi aleanca:me Britaninë me Francën në 1858 në shkëmbim të Nicës dhe Savojës. Etapa e dytë -Filloi në 26 prill 1859 me luftën e Mbretërisë së Sardenjës me aleate Francën kundër Austrisë. -Pas fitores mbretëria e Sardenjës shtriu pushtetin në Lombardi, Parmë, Modena, Toskanë dhe Romanjë. -Në 11 maj 1860 në jug nisi “ Ekspedita e të Njëmijëve” me në krye Xh. Garibaldi e cila çliroi Sicilinë. -Territoret e çliruara u bashkuan me Mbretërinë e Sardenjë – Piemontit. -Në nëntor 1860 krahinat papale të Umbrias dhe Marke votuan për bashkimin me Mbretërinë e Sardenjës -Në 17 mars 1861 Viktor Emanueli i dinastisë së Savojës u shpall mbret i Italisë. Etapa e tretë -Fillon me aneksimin e Venetos pas luftës Austo- Prusiane 1866. -Përfundon në 20 shtator 1870 kur u aneksua Roma dhe në 1871 u bë kryeqytet i Mbretërisë Italiane. Problemet me të cilat u përball shteti i ri Italian -ndërtimi i shtetit krijimi i identitetit kombëtar -problemet ekonomike (kriza agrare,industrializimi) -përplasjet shoqërore (kriza e vitit1898,vrasja e Umbertos së I)