Tiết 10: ẢNH HƯỞNG CỦA CÁC NHÂN TỐ NGOẠI

CẢNH ĐẾN QUANG HỢP.

Dự a và o sơ đồ quá trình
quang hợ p, em hãy nêu
cá c nhâ n tố nà o ả nh
hưở ng đến quá trình
quang hợ p?
I. Ánh sáng II. Nồng độ III. Nước
CO2

IV. Nhiệt độ V. Nguyên tố VI. Trồng cây

khoáng dưới ánh sáng
nhân tạo
I. ÁNH SÁNG
 Ảnh hưởng của cường độ ánh sáng
1. Cường độ ánh sáng đến cường độ quang hợp khi nồng độ
CO2 tăng.

Rú t ra nhậ n xét về ả nh hưở ng

củ a cườ ng độ á nh sá ng đến
cườ ng độ quang hợ p khi nồ ng
độ CO2 tă ng

Khi nồng độ CO2 tăng, tăng

cường độ ánh sáng làm
tăng cường độ quang hợp.
Trong khoảng giữa điểm bù ánh sáng và điểm bão hòa ánh sang,
khi tang cường độ ánh sang thì cường độ quang hợp thay đổi
như thế nào ?
- Tăng cường độ ánh sáng cao hơn điểm bù ánh sáng thì cường độ
quang hợp tăng tỉ lệ thuận với cường độ ánh sáng cho đến khi đạt tới
điểm bão hòa ánh sáng. Sau điểm bão hòa Iqh không tăng thêm mà có
xu hướng giảm.
 Điểm bù ánh sáng: cường độ ánh
sáng mà tại đó cường độ quang hợp
cân bằng với cường độ hô hấp.
 Điểm bão hòa ánh sáng: là trị số ánh
sáng mà từ đó cường độ quang hợp
không tăng thêm dù cường độ ánh
sáng tiếp tục tăng.
 Trong khoảng giữa điểm bù ánh sáng
và điểm bão hòa ánh sáng, cường độ
quang hợp tăng hầu như tỉ lệ thuận với
cường độ ánh sáng.
Điểm bù ánh sáng và điểm bão
hòa ánh sáng ở cây ưa bóng
và cây ưa sáng khác nhau như
thế nào?

- Cây ưa bóng có điểm bù

ánh sáng và điểm bão hòa
ánh sáng thấp hơn cây ưa
sáng.
2. Quang phổ của ánh sáng

• Các tia sáng có độ dài bước sóng khác

nhau có ảnh hưởng khác nhau đến
cường độ quang hợp. Quang hợp chỉ
xảy ra tại miền ánh sáng xanh tím và
miền ánh sáng đỏ.
• Tia xanh tím: axit amin, protein.
• Tia đỏ: cacbohiđrat.
 Thời gian: - sáng sớm và chiều: nhiều tia
đỏ.
- Trưa có nhiểu tia xanh tím.
 Không gian: dưới tán rừng và dưới tầng
nước sâu, các tia đỏ giảm rõ rệt. Cường độ hấp thụ ánh sáng của các
loại sắc tố quang hợp.
 Nắm được sự ảnh hưởng của ánh sáng đến
quá trình quang hợp có ý nghĩa gì trong
thực tiễn ?
 Tạo khả năng hấp thụ ánh sáng tốt nhất trong tự nhiên,
trồng cây trong nhà kính với điều kiện nhân tạo để tăng
cường độ quang hợp.
 Nắm được sự ảnh hưởng của quang phổ ánh sáng giúp
điều khiển sự tổng hợp các chất hữu cơ theo nhu cầu của
con người (protein, axit amin, đường, các chất có hoạt
tính sinh lí,…)
II. NỒNG ĐỘ CO2
o Nồng độ CO2 trong không khí chiếm 0,03%
o Nồng độ CO2 thấp nhất mà cây bắt đầu
quang hợp là khoảng 0,008-0,01%, điểm bão
hòa CO2 tối đa của cây thường là 0,4%

Sự phụ thuộc của quang hợp vào

nồng độ CO2.
◆ Điểm bù CO2: là [CO2] để cường độ
quang hợp cân bằng với cường độ hô
hấp.
◆ Điểm bão hòa CO2: là [CO2] để cường
độ quang hợp đạt cực đại.
◆ Khi tăng [CO2] lúc đầu cường độ quang
hợp tăng tỉ lệ thuận, sau đó tăng chậm,
cho tới khi đến trị số bão hòa CO2.
Vượt qua trị số đó, cường độ quang
hợp giảm.
III. Nước
 Nhu cầu nước của cây phụ thuộc vào những
yếu tố:
◆ Nhu cầu nước phụ thuộc vào nhóm cây, giai đoạn phát triển
của cây.

Cây hạn sinh Cây trung sinh Cây ẩm sinh

IV. NHIỆT ĐỘ
IV. NHIỆT ĐỘ
Dựa vào hình vẽ, xác định
điểm nhiệt độ bắt đầu
quang hợp và điểm nhiệt độ
kết thúc quang hợp của cây
khoai tây và cà chua?
Nhiệt độ ảnh hưởng đến hoạt tính của các enzim
quang hợp.
Mỗi loài thực vật có 1 nhiệt độ tối ưu, tại nhiệt
độ đó cường độ quang hợp là lớn nhất.
Cường độ quang hợp tăng theo nhiệt độ đến giá
trị tối ưu, trên ngưỡng đó cường độ quang hợp
giảm.
V. NGUYÊN TỐ KHOÁNG
Trong một số ít ngày của các tháng mùa Đông, nhất là thời kỳ từ cuối tháng 11 đến đầu
tháng 2, vào lúc ban đêm về gần sáng sớm nhiệt độ giảm thấp hơn nhiệt độ tối thấp sinh
học của nhiều loại cây trồng nhiệt đới và á nhiệt đới. Bởi vậy trong thời kỳ này một số
loại cây trồng như rau màu, cây lương thực và các loại cây trồng ưa nóng gặp sương giá
thường sinh trưởng kém, thậm chí có thể tàn úa từng đám, giảm năng suất.
Hãy đề xuất một số cách bảo vệ cây trồng khỏi tác hại của sương giá!
Trong một số ít ngày của các tháng mùa Đông, nhất là thời kỳ từ cuối tháng 11 đến đầu
tháng 2, vào lúc ban đêm về gần sáng sớm nhiệt độ giảm thấp hơn nhiệt độ tối thấp sinh
học của nhiều loại cây trồng nhiệt đới và á nhiệt đới. Bởi vậy trong thời kỳ này một số
loại cây trồng như rau màu, cây lương thực và các loại cây trồng ưa nóng gặp sương giá
thường sinh trưởng kém, thậm chí có thể tàn úa từng đám, giảm năng suất.
Hãy đề xuất một số cách bảo vệ cây trồng khỏi tác hại của sương giá!

* Đối với hoa màu, cây lương thực trồng trên đất tơi xốp cần phải tưới nước
vào chiều tối làm tăng hàm lượng ẩm trong đất để tăng khả năng giữ nhiệt và
nâng cao độ dẫn nhiệt, khiến cho nhiệt độ ở lớp đất sâu cao hơn được dẫn lên
điều hòa sự lạnh đi của mặt đất do bức xạ.
* Buổi sáng sớm, trước khi Mặt Trời mọc, lá cây phủ dày lớp sương móc nên
cần phải phun nước tưới, rửa sương để chống lại sự lạnh thêm của lá cây khi
giọt sương lạnh bốc hơi dưới ánh sáng Mặt Trời buổi sáng.
* Đối với lúa non mới xạ hoặc ruộng mạ, cần giữ nước đều và bón thêm phân
để sức chịu đựng lạnh giá tốt hơn.
* Các nhà nông học khuyến cáo, bón phân chuồng ủ mục và Ka li sẽ tăng sức
chịu đựng lạnh giá của cây trồng; còn bón phân đạm nhiều làm cho cây sinh
trưởng nhanh nhưng lại giảm sức chịu rét.
VI. TRỒNG CÂY DƯỚI ÁNH SÁNG NHÂN TẠO
◆ Phương phá p: sử dụ ng á nh sá ng củ a cá c loạ i
đèn thay cho á nh sá ng mặ t trờ i để trồ ng cây
trong nhà có má i che, trong phò ng
◆ Ý nghĩa:
+ Chủ độ ng điều chỉnh quang hợ p thô ng qua
điều chỉnh cá c yếu tố ngoạ i cả nh
+ Khắ c phụ c đượ c bấ t lợ i củ a mặ t trờ i (á nh sá ng,
giá rét, bệnh dịch…)
+ Chủ độ ng cung cấ p cá c sả n phẩ m cho con
ngườ i (rau, củ , quả sạ ch…) và nhâ n giố ng cây.
 CỦNG CỐ
Câu1. Chọn các từ hoàn chỉnh nội
dung sau: loài cây
phối hợp
Sự ả/h của các .1..................................
riêng lẻ
đến 2.................. tùy thuộc vào đặc điểm của nhân tố ngoại cảnh
giống và 3.................. .Trong tự nhiên, các yếu
tố môi trường không tác dụng .4 .......... lên
quang hợp mà là tác động 5................ Trong quang hợp ánh sáng

đó nhân tố 6............... là điều kiện cần để

quang hợp diễn ra, CO2 trong không khí là
nguồn cung cấp 7............. cho quang hợp,
Nhiệt độ ảnh hưởng đến các phản ứng enzim
8............................ trong pha tối và pha sáng cacbon
của quang hợp.