CHÀO MỪNG NĂM HỌC MỚI

CHÚC CÁC EM LUÔN KHỎE MẠNH VÀ CÓ

MỘT NĂM HỌC THÀNH CÔNG

GV GIẢNG DẠY: CÔ NGUYỄN THỊ KIM HOÀNG

 Phaàn 5:DI TRUYỀN HỌC
Chöông I: CƠ CHẾ DI TRUYỀN VÀ BIẾN DỊ

Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Phiên mã
II. Dịch mã
 Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

I. PHIÊN MÃ
1. Khái niệm Là quá trình tổng hợp ARN trên mạch
mang mã gốc của gen

ATG-XAT-GXX-TTA-TTX-……….…..-ATT-GAT
ADN
TAX-GTA-XXG-AAT-AAT-……………..TAA-XTA

AUG XAU GXX UUA UUX ……….…… AUU GAU

mARN
 Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

I. PHIÊN MÃ
1. Khái niệm
2. Cấu trúc và chức năng các loại ARN

ARN thông tin Là khuôn mẫu cho

quá trình dịch mã

Có 3 loại ARN vận chuyển Vận chuyển A. amin tới

Ribôxôm và đóng vai
trò như người phiên
dịch
UUX
ARN ribôxôm Là thành phần
cấu tạo Ribôxôm
Nghiên cứu SGK tìm hiểu cấu trúc và chức năng từng
loại ARN và chức năng chung của cả 3 loại ARN?
 Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

I. PHIÊN MÃ
1. Khái niệm
2. Cấu trúc và chức năng các loại ARN
3. Cơ chế phiên mã
 3. Cơ chế phiên mã
+Trong quá trình phiên
mã có sự tham gia của
enzim nào?
+Chiều của mạch khuôn
tổng hợp mARN là chiều
nào?
+ Chiều tổng hợp
mARN của enzim ARN-
pôlimeraza là chiều
nào?
+ Trong quá trinh tổng
hợp mARN, nguyên tắc
bổ sung thể hiên như
thế nào?
 3. Cơ chế phiên mã
a. Gđ khởi đầu:
- Enzim ARN pôlimeraza tiếp xúc với gen ở
điểm khởi đầu.
- Dưới tác dụng của enzim, 2 mạch của gen
tháo xoắn
b. Gđ kéo dài:
- Enzim ARN pôlimeraza trượt dọc theo chiều dài
Có 3 của gen
giai - Các nu trên mạch mang mã gốc ( chiều 3/ - 5/
đoạn ) liên kết với các ribônu trong môi trường nội bào
theo nguyên tắc bổ sung ( A-U, G-X ) tạo ra mạch
đơn mARN theo chiểu 5/ - 3/
c. Gđ kết thúc:
- Khi gặp điểm kết thúc, mạch mARN tách ra và
enzim ARN pôlimeraza rời khỏi mach khuôn.
- Phân tử mARN vừa được tổng hợp rời nhân ra
tế bào chất tham gia quá trình dịch mã
3. Cơ chế phiên mã
? Ở tế bào nhân thực,
mARN sơ khai và mARN
trưởng thành có gì khác
khác nhau? Vì sao?

? Quá trình phiên mã ở

tế bào nhân thực và tế
bào nhân sơ có gì khác
nhau? Vì sao?
 Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

I. PHIÊN MÃ
II. DỊCH MÃ
1. Khái niệm

? Dịch mã là quá trình gì?

? Xảy ra ở đâu?
? Những thành phần nào tham
gia dịch mã?

Dich mã là quá trình tổng hợp chuỗi pôlypeptic, xảy ra

tại ribôxôm ở tế bào chất
 Tiết 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

I. PHIÊN MÃ
II. DỊCH MÃ Gđ hoạt hóa Axit amin
1. Khái niệm
2. Cơ chế dịch mã

Gđ tổng hợp chuỗi Pôlypeptic

a. Gđ hoạt hóa Axit amin

Enzim
A. amin + ATP + tARN Phức hợp tARN – A amin
b. Gđ tổng hợp chuỗi pôlypeptic
BẢNG MÃ DI TRUYỀN
U X A G
UUU UXU UAU UGU Cys U
Phe Tyr
UUX UXX UAX UGX X
U Ser
UUA UXA UAA UGA KT A
Leu KT
UUG UXG UAG UGG Trp G
XUU XXU XAU XGU U
His
XUX XXX XAX XGX X
X Leu Pro Arg
XUA XXA XAA XGA A
Gln
XUG XXG XAG XGG G

AUU AXU AAU AGU U

ILe Asn Ser
AUX AXX AAX AGX X
A Thr
AUA AXA AAA AGA A
Met Lys Arg
AUG AXG AAG AGG G
(MĐ)
GUU GXU GAU GGU U
Asp
GUX GXX GAX GGX X
G Val Ala Gly
GUA GXA GAA GGA A
Glu G
GUG GXG GAG GGG
 2. Cơ chế dịch mã

Trong quá trình dịch mã, mARN thường đồng thời

gắn với 1 nhóm RBX (pôlixôm) giúp tăng hiệu suất
tổng hợp prôtêin.
 TIẾT 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
I. PHIÊN MÃ
II. DỊCH MÃ

SƠ ĐỒ CƠ CHẾ PHÂN TỬ CỦA HIỆN TƯỢNG DI TRUYỀN

PHIÊN MÃ DỊCH MÃ
NHÂN ĐÔI ADN mARN PRÔTÊIN

TÍNH TRẠNG

+ Vật liệu di truyền là ADN trong mỗi tế bào được truyền lại
cho đời sau thông qua cơ chế nhân đôi ADN.
+ Thông tin di truyền trong ADN biểu hiện thành tính trạng
của cơ thể thông qua cơ chế phiên mã và dịch mã.
TIẾT 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ
 TIẾT 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

CỦNG CỐ, LUYỆN TẬP

- Mối quan hệ giữa ADN và ARN:
A = T = rA + rU; G = X = rG + rX;
%rA + %rU %rG + %rX
%A = %T = ; %G = %X =
2 2
- Cơ chế dịch mã:
+ Số axit amin do môi trường nội bào cung cấp để hoàn
N
tất quá trình tổng hợp 1 chuỗi polipeptit là: -1.
2x3
N
+ Số axit amin của phân tử protein hoàn chỉnh là: -2.
2x3
 TIẾT 2: PHIÊN MÃ VÀ DỊCH MÃ

HƯỚNG DẪN HỌC SINH TỰ HỌC Ở NHÀ

1. Bài tập: Giả sử một phần đoạn mARN có
trình tự các nuclêôtit như sau:
3' XGA GAA TTT XGA 5'
5' GXT XTT AAA GXT 3'
Xác định trình tự các a.a trong chuỗi polipeptit
được tổng hợp từ đoạn gen nói trên?
2. Trả lời các câu hỏi trong SGK.
3. Đọc bài mới trước khi tới lớp.