Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M.

270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

ΨΥΧΟΠΑΘΟΛΟΓΙΑ
Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Μάθημα 5-3
 Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M. 270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

Ψυχοπαθολογία - Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Το γεγονός ότι η ψυχική σφαίρα, είτε είναι αντίληψη, αίσθηση σώματος,

μνήμη, αναπαραστάσεις, σκέψη, συναίσθημα, αποκτά τον ειδικό τόνο του
«δικού μου», του «εγώ», του «προσωπικού», της δικής μου κυριότητας,
ονομάζεται Εξατομίκευση.
Αν γνωρίζω ότι αυτά τα ψυχικά στοιχεία δεν είναι δικά μου, ότι μου είναι
ξένα, ότι είναι αυτόματα, ότι είναι ανεξάρτητα και προέρχονται από κάπου
αλλού, αυτά τα φαινόμενα ονομάζονται φαινόμενα αποπροσωποποίησης.
Παρόλο που η αποπροσωποποίηση είναι τεχνικά μια πτυχή των διαταραχών
της ταυτότητας του εγώ, αντιμετωπίζεται ξεχωριστά από αυτήν για δύο
λόγους: επειδή αυτό είναι το μοτίβο των ταξινομικών διαγνωστικών
εγχειριδίων ψυχοπαθολογίας και, κυρίως, επειδή ο όρος αποπροσωποποίηση
πρέπει να προορίζεται για την αίσθηση σαν εμπειρία της μη
πραγματικότητας τυπική της ψύχωσης.
 Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M. 270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

Ψυχοπαθολογία - Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Δηλαδή, ο ασθενής έχει επίγνωση ότι αισθάνεται σαν να

αντιλαμβάνεται τον εαυτό του με έναν ξένο τρόπο, υπάρχει μια
περίπτωση του εαυτού που παρατηρεί και μια που παρατηρείται,
διατηρείται έτσι η εναισθησία.
Ο αποπροσωποποιημένος ασθενής αναφέρει ότι η νοητική του
δραστηριότητα, το σώμα του και το περιβάλλον του διαφέρουν
ποιοτικά από το να φαίνονται εξωπραγματικά, απόμακρα ή μηχανικά.
Μεταξύ των διαφόρων φαινομένων αποπροσωποποίησης αναφέρονται
απώλεια συναισθημάτων και συναισθήματα αποξένωσης ή
απομάκρυνσης από τις σκέψεις, το σώμα ή τον κόσμο κάποιου. Παρά
το δράμα αυτής της εμπειρίας, ο ασθενής έχει επίγνωση της μη
πραγματικότητας αυτής της αλλαγής.
Το αισθητήριο είναι άθικτο και η ικανότητα έκφρασης συναισθημάτων
άθικτη.
 Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M. 270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

Ψυχοπαθολογία - Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Χαρακτηριστικά της αποπροσωποποίησης:

1. Εμπειρία "σαν να"
2. Διαφορετική από την εμπειρία της βεβαιότητας της μη
πραγματικότητας που εμφανίζεται στην ψύχωση
3. Είναι πάντα υποκειμενική, είναι μια διαταραχή εμπειρίας
4. Η εμπειρία είναι αυτή μιας εσωτερικής ή εξωτερικής αλλαγής που
χαρακτηρίζεται από μια αίσθηση παραδοξότητας ή μη
πραγματικότητας
5. Η εμπειρία είναι δυσάρεστη
6. Οποιαδήποτε διανοητική δραστηριότητα μπορεί να εμπλέκεται, η
συναισθηματικότητα είναι πάντα
7. Η εναισθησία διατηρείται
 Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M. 270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

Ψυχοπαθολογία - Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Όταν η αίσθηση της παραδοξότητας περιλαμβάνει την περιρρέουσα

πραγματικότητα μιλάμε για αποπραγματοποίηση. Τυπικά ο ασθενής
αδυνατεί να εκφράσει την αίσθηση της παραδοξότητας που τον
χαρακτηρίζει παρά μόνο μέσω μεταφορών: «Νιώθω σαν σε φούσκα»,
«Νιώθω στην ομίχλη», «Νιώθω σαν ρομπότ». Η εμμένουσα αίσθηση
είναι στην απώλεια της αίσθησης της οικειότητας με τον εαυτό και το
περιβάλλον.
 Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M. 270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

Ψυχοπαθολογία - Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Όσον αφορά τους νευροβιολογικούς συσχετισμούς αυτού του συμπτώματος, οι

Sierra και Berrios πιστεύουν ότι από εξελικτική σκοπιά, η αποπροσωποποίηση
είναι ένας υπολειπόμενος μηχανισμός απόκρισης σε έναν κίνδυνο που συνδυάζει
δύο αντίθετες τάσεις αφενός μια κατάσταση αυξημένης εγρήγορσης (με τη
μεσολάβηση του εγκεφαλικού ημισφαιρίου δεξιά ) σε συνδυασμό με μια
αναστολή (με τη μεσολάβηση του αριστερού εγκεφαλικού ημισφαιρίου) της
δυνητικά αποδιοργανωτικής συναισθηματικής διέγερσης.
Η αποπροσωποποίηση θα ήταν επομένως μια προσαρμοστική μορφή διάσπασης
που σε επικίνδυνες συνθήκες μεγιστοποιεί τις πιθανότητες επιβίωσης
επιτρέποντας στο άτομο να βρει μια οδό διαφυγής χωρίς να το κυριεύει ο
πανικός. Αυτό θα προκαλούσε μια κατάσταση συναισθηματικού
«μουδιάσματος» ή μόνωσης που βιώνεται από τον ασθενή ως μια ποιοτικά
διαφορετική κατάσταση συνείδησης και η οποία αναφέρεται ως
«εξωπραγματική ή αποσυνδεδεμένη».
 Corso di Laurea: Scienze E Tecniche Psicologiche (D.M. 270/04)
Insegnamento: Psichiatria
Lezione n°: 5/S2
Titolo: Disturbi Della Coscienza
Attività n°: 1

Ψυχοπαθολογία - Αποπροσωποποίηση και Αποπραγματοποίηση

Το σύμπτωμα της αποπροσωποποίησης μπορεί να βρεθεί σε ένα ευρύ φάσμα

παθολογιών, από αγχώδεις διαταραχές, όπως στη διαταραχή πανικού, στην
κατάθλιψη, έως την ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή. Φαίνεται να είναι πολύ
συχνό στον κλινικό πληθυσμό των εξωτερικών ψυχιατρικών ασθενών (περίπου
70%) και στο γενικό πληθυσμό (30%) και μπορεί επίσης να συνδέεται με
φυσιολογικές καταστάσεις όπως κόπωση και πλήξη.