‫طرح ضدعفونی بذر کلزا با حشره کش کروزر برای کنترل آفت کک کلزا‬

‫طرح آزمایشی مشترک حفظ نباتات استان فارس با شرکت سینجنتا‬

‫مجریان طرح‪:‬‬

‫مهرداد شصتی‪ ،‬کارشناس مدیریت حفظ نباتات استان فارس‬

‫فرهاد خوشبخت‪ ،‬کارشناس فنی شرکت سینجنتا‬
‫با همکاری حفظ نباتات شهرستان رستم‬

‫استان فارس‪،‬شهرستان رستم‬

‫فصل زراعی ‪1399-1400‬‬
 ‫‪:‬مشخصات طرح‬

‫تیمارهای آزمایش‬ ‫حمید نیکنام‬ ‫نام کشاورز‬

‫روش استفاده‬ ‫دز مصرفی‬ ‫حشره کش‬ ‫تیمار‬ ‫فارس‪ .‬شهرستان مصیری‪.‬بخش مرکزی‬ ‫آدرس مزرعه‬
‫ضدعفونی بذر‬ ‫ل‪::‬یتر ب‪::‬را‪:‬یی ‪:‬کت‪::‬نب‪::‬ذر ‪9‬‬ ‫کروزر‬ ‫‪1‬‬ ‫یک هکتار‬ ‫سطح کشت هر تیمار‬
‫ضدعفونی بذر‬ ‫ل‪::‬یتر ب‪::‬را‪:‬یی ‪:‬کت‪::‬نب‪::‬ذر ‪10‬‬ ‫کروزر‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1399/9/1‬‬ ‫تاریخ کاشت‬
‫ضدعفونی بذر‬ ‫ل‪::‬یتر ب‪::‬را‪:‬یی ‪:‬کت‪::‬نب‪::‬ذر ‪11‬‬ ‫کروزر‬ ‫‪3‬‬ ‫تراپر‬ ‫رقم بذر کلزا‬
‫بدون ضدعفونی‬ ‫بذر بدون ضدعفونی‬ ‫شاهد‬ ‫‪4‬‬ ‫ک‪:::‬یلوگرم‪4 :‬‬ ‫میزان بذر مصرفی‬
‫در هکتار‬
‫غرقابی‬ ‫آبیاری‬
‫‪1399/9/1‬‬ ‫تاریخ آزمایش‬
 ‫نقشه طرح‬

‫تیمار ‪ 11‬لیتر در تن‬ ‫تیمار ‪ 10‬لیتر در تن‬ ‫شاهد بدون ضدعفونی‬ ‫تیمار ‪ 9‬لیتر در تن‬

‫ورودی مزرعه‬
 ‫روش کار‪:‬‬

‫‪ -1‬میزان بذر مصرفی در سطح یک هکتار برای هر تیمار‪ ،‬معادل ‪ 4‬کیلوگرم تعیین شد‪.‬‬

‫‪ -2‬تهیه محلول ضدعفونی بذر برای هر تیمار‪.‬‬

‫الف‪ /‬تهیه محلول ضدعفونی بذر به میزان ‪ 36‬سی سی حشره کش کروزر با ‪ 100‬سی سی آب برای ‪ 4‬کیلوگرم بذر‪ (.‬تیمار ‪ 9‬لیتر در یک تن بذر)‪.‬‬
‫ب‪ /‬تهیه محلول ضدعفونی بذر به میزان ‪ 40‬سی سی حشره کش کروزر با ‪ 100‬سی سی آب برای ‪ 4‬کیلوگرم بذر‪ (.‬تیمار ‪ 10‬لیتر در یک تن بذر)‪.‬‬
‫ج‪ /‬تهیه محلول ضدعفونی بذر به میزان ‪ 44‬سی سی حشره کش کروزر با ‪ 100‬سی سی آب برای ‪ 4‬کیلوگرم بذر‪ (.‬تیمار ‪ 11‬لیتر در یک تن بذر)‪.‬‬

‫‪ -3‬ریختن محلول ضدعفونی تهیه شده در پالستیک بزرگ و اضافه کردن بذر مشخص شده در پالستیک‪.‬‬

‫‪ -4‬مخلوط کردن بذر و محلول ضدعفونی از طریق تکان دادن دورانی پالستیک تا چسبیدن کامل محلول ضدعفونی به بذور کلزا ‪.‬‬

‫‪ -5‬قراردادن بذور ضدعفونی شده در هوای آزاد تا خشک شدن کامل بذور خیس شده با محلول ضدعفونی‪.‬‬

‫‪ -6‬ریختن بذور در دستگاه کارنده‪.‬‬

‫‪ -7‬کاشت بذور در مزرعه‪.‬‬

‫اجرای طرح‪:‬‬
 ‫روش ارزیابی تیمار‪:‬ها‪:‬‬

‫در مراحل ‪ 2‬برگی و ‪ 4‬برگی کلزا از طریق‬

‫شمارش سوراخ های روی برگها‪.‬‬

‫در هر تیمار بصورت تصادفی در قسمتهای‬

‫مختلف‪ ،‬تعداد ‪ 30‬بوته انتخاب و تعداد سوراخ‬
‫های روی برگ که توسط کک ایجاد شده اند‬
‫شمارش شدند‪..‬‬
 ‫تعداد سوراخ های خسارت کک در هر بوته در مرحله ‪ 2‬برگی کوتیلدونی کلزا‬
‫شاهد بدون ضدعفونی‬ ‫تیمار ‪ 11‬لیتر در تن‬ ‫تیمار ‪ 10‬لیتر در تن‬ ‫تیمار ‪ 9‬لیتر در تن‬ ‫بوته‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬
‫‪8‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪3‬‬ ‫جدول ارزیابی تیمارها ( مرحله ‪ 2‬برگی کوتیلدونی)‪:‬‬ ‫•‬
‫‪5‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪4‬‬
‫‪6‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪3‬‬
‫‪5‬‬
‫‪6‬‬
‫شمارش تعداد سوراخهای ایجاد شده توسط‬
‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪7‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫کک در هر بوته‬
‫‪2‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪11‬‬ ‫میانگین تعداد سوراخ‬ ‫تیمار‬
‫‪11‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪12‬‬ ‫کک در هر بوته‬
‫‪7‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪9‬‬ ‫‪13‬‬
‫‪10‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪14‬‬ ‫‪6‬‬ ‫کروزر(‪ 9‬لیتر در تن)‬
‫‪9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪10‬‬ ‫‪15‬‬
‫‪6‬‬
‫‪3‬‬
‫‪0‬‬
‫‪3‬‬
‫‪2‬‬
‫‪2‬‬
‫‪6‬‬
‫‪5‬‬
‫‪16‬‬
‫‪17‬‬
‫‪2‬‬ ‫کروزر(‪ 10‬لیتر در تن)‬
‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪12‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪1‬‬ ‫کروزر(‪ 11‬لیتر در تن)‬
‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪21‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪23‬‬ ‫‪7‬‬ ‫شاهد بدون ضدعفونی‬
‫‪8‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪24‬‬
‫‪9‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪11‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪27‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪28‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫‪29‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪7‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪6‬‬ ‫میانگین‬
 ‫تعداد سوراخ های خسارت کک در هر بوته در مرحله ‪ 4‬برگی کلزا ( ‪ 2‬برگ انتهایی)‬

‫شاهد بدون ضدعفونی‬ ‫تیمار ‪ 11‬لیتر در تن‬ ‫تیمار ‪ 10‬لیتر در تن‬ ‫تیمار ‪ 9‬لیتر در تن‬ ‫بوته‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫جدول ارزیابی تیمارها ( مرحله ‪ 4‬برگی )‪:‬‬ ‫•‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪4‬‬ ‫شمارش تعداد سوراخهای ایجاد شده توسط‬
‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪5‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪7‬‬ ‫کک در هر بوته( ارزیابی از ‪ 2‬برگ انتهایی)‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪8‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪9‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪10‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪11‬‬ ‫میانگین تعداد سوراخ‬ ‫تیمار‬
‫‪5‬‬
‫‪4‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪4‬‬
‫‪12‬‬
‫‪13‬‬
‫کک در هر بوته‬
‫‪7‬‬
‫‪2‬‬
‫‪0‬‬
‫‪0‬‬
‫‪1‬‬
‫‪1‬‬
‫‪3‬‬
‫‪1‬‬
‫‪14‬‬
‫‪15‬‬
‫‪4‬‬ ‫کروزر(‪ 9‬لیتر در تن)‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪16‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪17‬‬ ‫‪1‬‬ ‫کروزر(‪ 10‬لیتر در تن)‬
‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪18‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪6‬‬ ‫‪19‬‬
‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪20‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪21‬‬ ‫‪<1‬‬ ‫کروزر(‪ 11‬لیتر در تن)‬
‫‪3‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪22‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪23‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪24‬‬ ‫‪5‬‬ ‫شاهد بدون ضدعفونی‬
‫‪5‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪25‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪4‬‬ ‫‪26‬‬
‫‪6‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪3‬‬ ‫‪5‬‬ ‫‪27‬‬
‫‪3‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪28‬‬
‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪2‬‬ ‫‪29‬‬
‫‪4‬‬ ‫‪0‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪30‬‬
‫‪5‬‬ ‫‪0.9‬‬ ‫‪1‬‬ ‫‪4‬‬ ‫میانگین‬
‫تیمار کروزر( ‪ 9‬لیتر در تن)‬
‫تیمار کروزر( ‪ 10‬لیتر در تن)‬
‫تیمار کروزر( ‪ 11‬لیتر در تن)‬
‫تیمار شاهد بدون ضدعفونی‬
 ‫نتیجه گیری‪:‬‬

‫سطح زیر کشت کلزا در استان فارس هر ساله رو به افزایش است و کمیت و کیفیت دانه های برداشت شده کلزا برای بخش‬
‫کشاورزی و صنعت اهمیت زیادی دارد‪.‬‬
‫یکی از مهمترین مشکالت کلزا‪ ،‬آفت کک است که در مراحل ابتدایی رشد بوته‪ 2 ،‬تا ‪ 4‬برگ ابتدایی را از بین می برد‪ .‬یکی از‬
‫بهترین راههای کنترل این آفت‪ ،‬ضدعفونی کردن بذور کلزا قبل از کاشت است که نیاز به سمپاشی در مراحل ابتدایی رشد را رفع‬
‫کرده و با کاهش دفعات سمپاشی‪ ،‬خسارت کمتری به خاک و محیط زیست وارد خواهد شد‪..‬‬
‫ضدعفونی کردن بذور کلزا قبل از کاشت‪ ،‬در کنار کنترل عالی آفت کک‪ ،‬سمپاشی های بعدی را حذف کرده و با توجه به سالم‬
‫ماندن برگهای ابتدایی و رشد مطلوب بوته کلزا‪ ،‬عملکرد در هک‪:‬تار را افزایش میدهد‪.‬‬
‫با توجه به نتایج این طرح‪ ،‬تفاوت در دز مصرفی ‪ 10‬و ‪ 11‬لیتر کروزر برای یک تن بذر معنی دار نیست و استفاده از حشره کش‬
‫کروزر با دز مصرفی ‪ 10‬لیتر برای یک تن بذر( ‪ 50‬سی سی برای ‪ 5‬کیلو بذر در ‪ 100‬سی سی آب)‪ ،‬هزینه کمتر و کنترل بسیار‬
‫خوبی روی کک دارد‪.‬‬
‫هزینه هر لیتر کروزر حدودا ‪ 750‬هزار تومان است که هزینه برای هر هک‪:‬تار (معادل ‪ 5‬کیلو بذر کلزا) حدود ‪ 40‬هزار تومان‬
‫است که نسبت به هزینه های سمپاشی و کارگر و سمپاش و سم در مراحل بعدی ‪ ،‬بسیار پایین است‪.‬‬