ΚΑΘΑΛΑΤΩΣΕΙΣ ΘΕΙΪΚΟΥ ΒΑΡΙΟΥ:

ΣΧΗΜΑΤΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΑΝΑΣΤΟΛΗ

Ευάγγελος Αθανασόπουλος , 1,2
, Πέτρος Γ. Κουτσούκος 1, 2
Κωνσταντίνος Δημάδης 3

ΙΤΕ-ΙΕΧΜΗ Πανεπιστήμιο Πατρών, Τμήμα Χημικών Μηχανικών, Πανεπιστημιούπολη, 26500 ΠΑΤΡΑ

1

2
Ιδρυμα Τεχνολογίας και Έρευνας, Ινστιτούτο Επιστημών Χημικής Μηχανικής, Οδός Σταδίου, Πλατάνι Πατρών, 26500 ΠΑΤΡΑ
3. Πανεπιστήμιο Κρήτης, Τμήμα Χημείας, Πανεπιστημιούπολη Βουτών
71003 Ηράκλειο Κρήτης,

ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΘΕΡΜΟΔΥΝΑΜΙΚΗ ΚΙΝΟΥΣΑ ΔΥΝΑΜΗ

 Το θεικό βάριο, ως πολυκρυσταλλικό άλας έχει ευρύ φάσμα Η κινούσα θερμοδυναμική δύναμη για το σχηματισμό αλάτων θειικού
χρήσεων, στην υαλουργία, χρώματα, υλικά κάλυψης δαπέδων κ.τ.λ. βαρίου σε υπέρκορα διαλύματά του είναι η διαφορά της ενέργειας Gibbs
 Οι καθαλατώσεις θειικού βαρίου, αποτελούν σημαντικό πρόβλημα μεταξύ των υπέρκορων διαλυμάτων και των αντιστοίχων στην
στις διεργασίες δευτερογενούς εξόρυξης πετρελαίου. κατάσταση ισορροπίας:
 Καταβυθίζεται και αποφράσσει τον εξοπλισμό εξόρυξης ενώ RT
GBaSO4  ln  BaSO4
φράσσει και τους πόρους στα στρώματα εξόρυξης του πετρελαίου 2
 Η απομάκρυνση των καθαλατώσεων είναι δυσχερής και η  Ba  SO 2 2
προσφορότερη λύση είναι χρήση υδατοδιαλυτών αναστολέων της  BaSO4  4

Όπου ΩBaSO4 είναι ο υπερκορεσμός: K s0, BaSO4

κατηγορίας των πολυφωσφονικών (PP) και πολυκαρβοξυλικών
ενώσεων (PC), τα μόρια των οποίων δεσμεύουν τα ενεργά κέντρα
κρυσταλλικής ανάπτυξης α οι ενεργότητες των αντιστοίχων ιόντων και Ks,BaSO4 το θερμοδυναμικό
γινόμενο διαλυτότητας =equal to 1.08·10-10 M2

ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗ ΔΙΑΤΑΞΗ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ

1. Θερμοστατούμενος
αντιδραστήρας Συνθήκες:
2. Αισθητήρας ειδ. αγωγιμότητας Θερμοκρασία: 25oC
BTP benzene 1,3,5-
3. Μαγν. ανάδευση :ΩBaSO4=5.88 triyltris phosphonic acid
4. Αγωγιμόμετρο Συγκ. Κρυσταλλικών φύτρων=62.5
5. Τιτλοδότης mg/L
6. ΗΥ Παρουσία BTP καιAMP pH
7. Θερμοστάτης ρυθμίζοταν στο 9.5 για πλήρη
ιοντισμό των αντιστοίχων ενώσεων AMP, amino
8. Φιάλη αζώτου tris(methylenephosphonic)

B T P pH 9.5
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
A M P pH 9.5
A M P pH 3.5

80
 Σε pH 9.5 τόσο το BTP όσο και το
AMP μείωσαν την ταχύτητα
60
κρυσταλλικής ανάπτυξης του
θειικού βαρίου σε συγκεντρώσεις
% Inhibition

40

10 ppm
20
 Παρουσία ΑΜΡ η μείωση της
0
ταχύτητας είχε ως άνω όριο τα 40
0 20 40 60 80 100
ppm AMP. 0,40
BTP pH 9.5
0,55
AMP pH 9.5

τ
C oncentration of additive /ppm

 Σε pH 9.5 η αύξηση της 0,35

0,50

διαλυτότητας του BaSO4 ήταν 0,30

0,45
Log(R 0 /(R 0 -R i))

σημαντικότερη σε σύγκριση με την

Log(R 0 /(R 0 -R i))

-9
1,0x10 0,25

0,40

αντίστοιχη σε pH 3.5 παρουσία των

2

0,20
A pparent S olubility P roduct /M

αναστολέων
0,15 0,35

0,10

 Οι κρύσταλλοι που αναπτύχθηκαν

-10
5,0x10 0,30
BTP 0,05
A M P pH 9.50
A M P pH 3.50 παρουσία BTP ,AMP διέφεραν -4,2 -4,0 -3,8 -3,6

log (C / M )
-3,4 -3,2 -3,0 -4,6 -4,4 -4,2 -4,0

log (C i/M )
-3,8 -3,6 -3,4

μόνο κατά το μέγεθος

0,0
0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 110  Η ρόφηση BTP , AMP περιγράφηκε Κλίση
με την ισόθερμο Freundlich
C oncentration of additive / ppm
The values of νi obtained for BTP and AMP were 3,54 and 4,84 respectively

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ
Το παρόν συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό
Ταμείο) και εθνικούς πόρους στο πλαίσιο της πράξης ΑΡΙΣΤΕΙΑ ΙΙ, έργο SPM 4420
 Οι καθαλατώσεις θειικού βαρίου παρεμποδίζονται σημαντικά
του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Διά Βίου
παρουσία των φωσφονικών ενώσεων BTP και AMP Μάθηση».”
 Το BTP ήταν αποτελεσματικότερο στην αναστολή του BaSO4
σε σύγκριση με το AMP στις ίδιες τιμές pH .
 Το AMP προκαλεί αναστολή και σε όξινες τιμές pH.