HALK SAĞLIĞI

HEMŞİRELİĞİ
SAĞLIK EĞİTİMİ
Burak Kuzu 202201015
Ali İbrahim Büyükbayram
Can Berkay Koraltan
Eyüp Yusuf Güneri
Sağlık eğitimi nedir?

Sağlık eğitimi, insanları daha sağlıklı davranışlara motive etmeye odaklanmaktadır. Aynı
zamanda bu eğitim, sağlığa uygun gönüllü davranışları kolaylaştırmak için tasarlanmış
herhangi bir öğrenme deneyimini de içermektedir. Sağlık eğitimi, insanların daha sağlıklı
davranışa motive edilerek yaşam tarzını ve sağlık davranışını değiştirmeye yönelik
sistematik girişimler olarak tanımlanabilir. Bilgi, tutum, beceri ve davranışlardaki hedefli
değişiklikler bireylerin yararına olup sağlığın iyileşmesini sağlamaktadır. Hemşireler,
sağlıklı bireylerin ya da hastaların sağlık durumlarını iyileştirmek için bireylerin
davranışlarını geliştirmeye odaklanarak sağlığı bozan davranışları değiştirmeye çalışır.
Sağlık eğitimi amacı:

Bireyin ve toplumun gereksinimlerini karşılayacak sağlıklı yaşam için kişilerin sağlığını

korumak ve geliştirmek, Tedavi imkanlarından yararlanmalarını sağlamak, Olumlu bir çevre
yaratılmasını sağlayacak davranış değişikliği geliştirmektir Sağlık eğitiminin
amaçlarındandır.
Sağlık eğitiminin istendik sonuçlarına ulaşabilmek amacıyla eğitimin konusu, hedef kitlenin
tanım ve özelliklerine uygun öğretim yöntemi ile araç gereçlerin etkin bir şekilde
kullanılması temel koşuldur. Bireyin ve toplumun gereksinimlerini karşılayacak , sağlıklı
yaşam için kişilerin sağlıklarını korumalarını ve geliştirmelerini, tedavi olanaklarından
yararlanmalarını sağlayacak davranış değişikliği oluşturmaktır.
Öğrenme:

■ Öğrenme, bireyin çevresiyle etkileşim kurması sonucu oluşan kalıcı izli davranış
değişikliğidir.

İhtiyaç İlgi (Dürtü) Davranış Öğrenme

Öğrenmeyi etkileyen faktörler:

■ Öğrenen Bireyden Kaynaklanan Faktörler

Eğitim düzeyi, Konu hakkında bilgi düzeyi, Sosyokültürel faktörler, Kişisel davranış
(sağlığı algılama , hastalığın ciddiyeti)
■ Öğrenme Yönteminden KF
■ Öğrenilen Malzemeden KF
■ Öğrenme Ortamından KF
Öğrenme alanları:

1. Bilişsel Öğrenme Alanı

2. Duyuşsal Öğrenme Alanı
3. Psikomotor Öğrenme Alanı
1. Bilişsel Öğrenme Alanı:

Bir konuda bilgi kazanabilme, analiz, sentez,

değerlendirme yapabilme davranışlarını içerir.
Örn; Doğum yapmış bir anne için anne sütünün
yararlarını öğrenmesi.
2. Duyuşsal Öğrenme Alanı:
Duygularla ilgili öğrenmeler, duyguların belirtilmesi ile
ilgilidir.
Örn; Doğum yapan annenin, annelik duygusuna alışması
gibi.
3. Psikomotor Öğrenme Alanı:
Duyu organları, zihin ve kasların birlikte çalışması
sonucu ortaya çıkan beceri öğrenmelerini içerir.
Örn; Doğum yapan anneye, doğru emzirme tekniğinin
öğretilmesi.
Yetişkinlerin öğrenme özellikleri:
■ Uygun ortam hazırlanmalı
■ İlgi, yetenek ve gereksinimlerine dayalı olmalı
■ Öğrenme hızı zorlanmamalı, yeterli zaman verilmeli
■ Öğrenme yaşam durumunu sosyal rollerindeki yeteneklerini geliştirici olmalı
■ Bilgi bilinçlendirici olmalı
■ Öğrenme süreci etkin olmalı yaparak yaşayarak öğrenme olmalı
■ Beceri kazanımında tekrar önemli
■ Doğru davranışlar pekiştirilmeli
■ Öğrenilecek konu yada sorun temel öğeleri ve bunlar arasındaki ilişki en ince ayrıntısına kadar
yapısallaştırılmalı
■ Konular basitten karmaşığa doğru sıralanmalı Kavrayarak öğrenme sağlanmalıdır.
■ Geri bildirimler yetişkinin öğrenmeye karşı olumlu tutum geliştirmesini sağlar
■ Yetişkinin değerleri göz önünde alınmalıdır
■ Kaygı düzeyi göz önüne alınmalıdır ve cesaretlendirme yönlendirme yapılmalıdır
Yetişkin eğitiminde kolaylaştırıcı
faktörler:
■ Öğrenmeyi hazır oluş durumuna göre öğrenme durumu gerçekleştirilmeli
■ Öğrenim katılımcıların bildikleri ve deneyimlerine dayalı olarak yapılması
etkinliği arttırır
■ Neleri öğrenmeleri gerektiğinin farkında olurlarsa öğrenme etkili olur
■ Değişik eğitim teknik ve yöntemler öğrenmeyi kolaylaştırır
■ Beceri öğrenmek için gözlem altında yada gerçeğine benzer ortamlarda
uygulama olanağının sağlanması
■ Öğrenme ortamı gerçeğe ne kadar yakın olursa öğrenme etkili olur
■ Katılımcılara gelişimleri için geri bildirim verilmeli,davranıştan hemen sonra
verilmeli olumlu olmalı, yargılayıcı olmamalı
Öğrenme türleri:
Koşullanma
yoluyla

Bilişsel Deneme
öğrenme Öğrenme yanılma

Model alarak
1. Koşullanma yolu ile öğrenme:

■ Organizmanın önceden tepki göstermediği bir uyarıcıya belli koşullar

altında tepki göstermeye başlaması koşullanma yoluyla öğrenmenin
esasını oluşturur.
■ Uyarıcılar arasında eşleme yoluyla bağ kurulur
■ Bu durumda, uyarıcılardan yalnızca bir tanesi verildiğinde de aynı tepki
yaratılır
■ Duygusal tepkiler, korkular bu yolla öğrenilir
2. Bilişsel öğrenme :
En karmaşık ve en üst düzey öğrenmedir. İnsan öğrenmelerinin çoğu bu tür öğrenmedir.
Dıştan alınan uyarıcılar algılanır, önceki bilgilerle karşılaştırılır, yeni bilgiler oluşturulur.
Bilişsel öğrenme türleri şunlardır:
Sezgisel (kavrayış yoluyla) öğrenme: Olaylar ve durumlar arası ilişkinin aniden çözülmesi
sonucu öğrenmedir (Örneğin, Arşimet’in suyun kaldırma kuvvetini bulması).
Psikomotor öğrenme: Bir işin, davranışın nasıl daha kolay, daha iyi, daha hızlı, doğru ve
hatasız yapılacağını öğrenmedir (Örneğin, bilgisayar ve bisiklet kullanmayı öğrenme).
Sözel öğrenme: Sözcüklerle yapılan öğrenmedir (Örneğin, tarih konularının anlatılarak
öğrenilmesi).
Farkında olmadan öğrenme: Gizil öğrenme de denir. Öğrenmeye yönelik bir çaba sarf
etmeden, istek duymadan gerçekleşir (Örneğin, okula gidip gelirken gördüğümüz
dükkânların yerlerini bu yolla öğreniriz.
3. Deneme yanılma yoluyla öğrenme:

■ Tekrar ve denemeler sonucunda yeni davranışların kazanılması esasına

dayanır.
■ Bu denemeler sırasında olumlu davranışlar kazanılır, olumsuz davranışlar
terk edilir.
■ Tekrar sayısı arttıkça hata miktarı azalır, hata miktarı azaldıkça öğrenme
düzeyi artar.
4. Model alarak öğrenme:

■ Başkalarının hangi durumlarda nasıl davrandıklarını gözleyerek onlar

gibi davranma sonucu öğrenmedir.
■ Bu tür öğrenmede model alınan kişinin davranışları önem taşır.
■ Model alınan kişinin davranışları olumsuz ise öğrenme de olumsuz olur.
Sağlık eğitiminde kullanılan öğretim
teknikleri:
■ Düz anlatım
■ Örnek olay
■ Gösterip yaptırma
■ Beyin fırtınası
■ Soru-cevap
■ Drama-rol yapma
■ Gözlem
■ Tartışma
Sağlık eğitimi türleri:

■ Bireysel Eğitim
■ Grup Eğitimi
■ Toplum Eğitimi
Bireysel eğitim:
■ En etkili ancak pahalı bir yöntemdir
■ En uygun ortam kişinin evidir
■ Eğitimcinin eğitilen bireyle iyi ilişkiler kurması, güven sağlaması
önemlidir
■ Görüşme, gösterme, yaptırma, sorumluluk verme yöntemleri
kullanılabilir
■ Öğrenilenlerin kalıcı olabilmesi ve alışkanlık halini alabilmesi için
uygulanan yöntem en az birkaç kez tekrarlanmalıdır
Gurup eğitimi:
• Bireyleri tek tek eğitime alma imkanı olmayınca grup eğitimine başvurulur.
• Grup eğitimlerinde; anlatma, tartışma, rol yapma, beyin fırtınası, soru cevap
yöntemleri kullanılabilir.

Toplum eğitimi:
• Amacı, toplumsal bilinçlenme sağlamaktır.
• Eğitimin tüm toplumu kapsaması amaçlanır
• Bunun için kitle iletişim araçlarından yararlanılır Örn: gazete, dergi, radyo,
televizyon ve kitaplardır
• Bu araçlar, genellikle halkın güvendiği ve yararlandığı bilgi kaynaklarıdır,
kamuoyu yaratmada ve ulusal kampanyaların yürütülmesinde çok yararlı ve
etkilidir.
Kaynakça:

■ https://dergipark.org.tr/tr/pub/jnursology/issue/71090/1139596
■ https://acikders.ankara.edu.tr/course/view.php?id=439
■ https://ssyv.org.tr