You are on page 1of 110

YETİŞKİN EĞİTİMİ

AMAÇ & ÖĞRENME HEDEFLERİ


Konunun
Genel Amacı
Katılımcıların, işyerlerinde sağlık eğitimleri ile
yetişkin eğitimi hakkında bilgi edinmelerine
yardımcı olmaktır.
Öğrenme
Hedefleri
• Bu dersin sonunda katılımcılar:
• II İşyerinde verilecek sağlık eğitimlerinin içeriği
ve niteliği ile bu eğitimlerin kimler tarafından,
nasıl ve hangi sıklıkla verileceğine dair bilgi
sahibi olur. II Yetişkin eğitiminin özellikleri ve
tekniklerini tanımlar.
Konunun Alt Başlıkları
• İşyerinde sağlık eğitimlerinin içeriği, niteliği ve
periyodu
• Yetişkin eğitiminin özellikleri ve teknikleri
• İlgili mevzuat
ÖĞRENME
Öğrenme; Bireyin çevresiyle etkileşimde bulunarak
geçirdiği yaşantılarının ürünü olan; «kalıcı İzli davranış
değişikliğidir»
Öğrenme sonucunda kesinlikle davranış değişikliği olur;
Öğrenme yaşantı ürünüdür
Öğrenme kalıcı izlidir
Öğrenme sonucu oluşan davranış, istendik ya da
istenmedik olduğu gibi yanlış da olabilir;
Örneğin; Sigara içme istendik olmamakla birlikte,
öğrenilmiş bir davranıştır.
ÖĞRENME
• Öğrenme sonucu oluşan davranış, istendik ya
da istenmedik olduğu gibi yanlış da olabilir.
• Örneğin; Sigara içme istendik olmamakla
birlikte, öğrenilmiş bir davranıştır.
ÖĞRETME VE ÖĞRETİM
Öğretme; Öğrenmeyi sağlama ve rehberlik etme
etkinliğidir.
Öğretim; Planlı ve programlı öğretme
etkinliklerine öğretim denmektedir.
TANIMLAR
EĞİTİM
«Bireyin davranışlarında kendi yaşantıları yoluyla, «kasıtlı (amaçlı-
biiinçii) olarak istendik (toplumca uygun görülen-istenilen yönde)
davranış değişikliği» meydana getirme sürecidir.»
Bu tanıma göre;
• Eğitim (ömür boyu devam eden) bir süreçtir;
• Eğitim sürecinde, bireyin davranışlarının istenilen yönde
değiştirilmesi amaçlanmaktadır,
• Kişinin davranışlarındaki değişme kasıtlı (amaçlı) olarak
gerçekleştirilmededir,
• Eğitim sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
TANIMLAR
EĞİTİM
Bu tanıma göre;
• Eğitim (ömür boyu devam eden) bir süreçtir;
• Eğitim sürecinde, bireyin davranışlarının
istenilen yönde değiştirilmesi amaçlanmaktadır;
• Kişinin davranışlarındaki değişme kasıtlı (amaçlı)
olarak gerçekleştirilmektedir,
• Eğitim sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİM İLE ÖĞRETİM ARASINDAKİ
ÖĞRETİM-EĞİTİM FARKI
Öğretimde kişinin tutum ve davranışlarını değiştirme
amacı güdülmez.
Sadece bilgi yükleme amaçlanır;
Eğitimde ise kişinin tutum ve davranışlarını değiştirme
amaçlanır. Bilgi yükleme amaçlanmaz.
Eğitim yoluyla olan değişme; Bireyin yeni bir davranışı
kazanması biçiminde olabileceği gibi, eskiden sahip
olduğu istenmeyen nitelikteki davranışlarını bırakması
biçiminde de olabilir.
EĞİTİMİN AMACI
AMAÇ
• Eğitim yoluyla bireyin; bilgileri, becerileri,
tutumları, amaçları, beklentileri, değerleri
toplumca uygun görülen yönde (istendik) ve
amaçlı olarak
• (kasıtlı) değiştirilir.
• «Mevcut haliyle yetersiz olan kişi
değiştirilerek yeterli hale getirilir»
YETERLİLİK UNSURLARI
«Kurallara uygun forklift kullanma yeterliliği»
İnsan Nasıl Öğrenir?
EĞİTİM VE ÖĞRETİM ÇEŞİTLERİ
• EĞ İTİ M- ÖĞ RETİM
• ÖĞRETEN
• KASITLI-AMAÇLI
• ÖĞRETEN KASI TSIZ-AMAÇSIZ
• ÖĞRENEN
• KASITLI-AMAÇLI
• Örgün-Yaygm (Halk) Eğitim
• (Okul, Kurs, Kongre, Toplantı)
• Algın (İnformel) Eğitim
• (Bireysel-Kişisel Eğitim)
• ÖĞRENEN
• KASITSIZ-
• AMAÇSIZ
• Algın (İnformel) Eğitim
• (Çevre, Aile, Kitle İletişim Araç)
• Rastgele-Doğal
• (Çevre)
EĞİTİM VE ÖĞRETİM ÇEŞİTLERİ
• EĞİTİM-ÖĞRETİM
• ÖĞRETEN
• KASITLI-AMAÇLI
• ÖĞRETEN KASITSIZ-AMAÇSIZ
• ÖĞRENEN
• KASITLI-AMAÇLI
• Planlı programlı ve sistemli öğrenmedir. Belli bir hiyerarşik sıra içerisinde (alt üste
hazırlanır) yapılır. Bir meslek kazandırma amaçlanır
• Laboratuvarda araştırma yapan bilim adamı
• ÖĞRENEN
• KASITSİZ­AMAÇSIZ
• Sabahleyin müzik dinlemek amacıyla radyoyu açan birisinin, sağlık konusunda bir
konuşma ile karşılaşması
• Çevremizle doğal etkileşim sonucu öğrenme
Paradigma?
PARADİGMALAR
Model, kuram, algı, varsayım, referans kaynağı
anlamlarına gelir.
«Dünya görüşümüz, gözle görmek değil, algılamak,
anlamak, yorumlamak» anlamına gelir.
«Zihinsel Haritalardır»
(Haritalar arazinin kendisi değil, sadece belirli
özelliklerinin açıklamadır.)
METİNDE KAÇ TANE F HARFİ VAR?
FINISHED FILESARE THE RE-
SULT OF YEARS OF SCIENTIF-
IC STUDY COMBINED WITH THE
EXPERIENCE OF MANY YEARS.
METNİ HIZLICA OKUYALIM
Slytlrnız Kntrl Edn
İnsnlryazm hotsı görmktn hşlnmoz...!!!
PARADİGMALARIN GÜCÜ
SONUÇ:
Hepimiz dünyayı olduğu gibi gördüğümüzü
düşünürüz. Oysa, biz dünyayı olduğu gibi değil,
olduğumuz gibi görürüz; ya da nasıl görmeye
şartlandırılmışsak öyle görürüz.
İster doğru, ister yanlış olsunlar;
paradigmalarımız, tutum ve davranışlarımızın,
dolayısıyla da başkalarıyla olan ilişkilerimizi
kaynağıdırlar.
TUTUM VE DAVRANIŞLARIN
DEĞİŞTİRİLMESİ
DEĞİŞİM (Hoşnut olunmayan bir durumdan,
daha iyi bir duruma geçiş)
Kişide önemsiz değişiklikler yapmak istiyorsak,
dikkatimizi uygun bir biçimde tutum ve
davranışlara verebiliriz; ancak çok önemli ve
köklü değişiklikler yapmak istiyorsak, o zaman
kişilerin önce algılarını «algıların kaynağı
paradigmalarını» değiştirmek gerekir.
Yetişkin Eğitimi «Androgoji»
YETİŞKİN EĞİTİMİ
Biyolojik Olarak Yetişkin;
Üreyebİlme yeteneğine ulaşmış bireylerdir. Bu
dönem ergenliğin ilk safhasına karşılık gelir.
Sosyolojik Açıdan Yetişkin;
Toplumda yetişkinlerin rollerini üstlenmiş ve tam
zamanlı çalışma; oy kullanma gibi sosyal
sorumluluklarını yerine getirebilen bireylerdir.
Ülkemizde sosyolojik açıdan yetişkinlik, genelde
yasal yetişkinlikten önce gerçekleşir.
YETİŞKİN EĞİTİMİ
Yasal Olarak Yetişkin;
İmza atabilen, başkasının İznine veya himayesine
ihtiyaç duymadan yasal yükümlülüklerini yerine
getirebilen ve ülkemizde yasal yetişkinlik yaşı olan 18
yaşını bitirmiş kişilerdir.
Psikolojik Olarak Yetişkin
Öz-benİ gelişmiş, kendi yaşantısını kontrol edebilen ve
yönlendiren, öz-güven ve öz­saygı olgularını hayatının
her kademesinde kullanan ve geliştiren bireylerdir.
YETİŞKİN EĞİTİMİ
YETİŞKİN
«Kendi yaşamını yöneten, sorumluluğunu üstüne
alan, kendi kararlarını vermeye kendini hazır
hisseden, fiziksel ve psikolojik gelişimini
tamamlamış, uygun ve doğru davranabilen,
olgunluğa ulaşmış kişidir.»
YETİŞKİN EĞİTİMİ
YETİŞKİNİN FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Görme Yeteneği: 20-25 yaşları arasında en
yüksek düzeyde olan görme gücünde, 40-45
yaşlarında birden bire düşme görülür.
YETİŞKİN EĞİTİMİ
YETİŞKİNİN FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
İşitme Yeteneği: Yaşın ilerlemesine bağlı olarak
yetişkinin işitme gücünde azalma olmaktadır;
Bu nedenle, eğitsel etkinliklerde öğretici ses
tonunu iyi ayarlamalı, dudak mimikleri yetişkin
tarafından görülecek biçimde konuşmaya özen
gösterilmeli ve görsel-işitsel araçların kullanımı
ön plana çıkartılmalıdır.
YETİŞKİNİN FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Isıya Uyum Sağlama Yeteneği: Yetişkinin yaşının
ilerlemesiyle ısıya uyum sağlaması
güçleşmektedir; Dış koşullar değişse de vücut
iç ısısının aynı kalması gerektiğinden, bu, iieriki
yaşlardan istenilen ölçüde düzenli
olamamaktır.
YETİŞKİNİN FİZİKSEL GELİŞİM ÖZELLİKLERİ
Çalışma Gücü: Yaş ilerledikçe iç salgı bezlerinin
etkinliği azaldığından, hücreler daha çabuk
yıpranır: Ayrıca, kas gücünde de azalma
olduğundan, istenilen hızda bir çalışma ortaya
konulamaz. Bunun için de yetişkin, eğitime
daha az zaman ayırabilir.
ERİŞKİN EĞİTİMİ
YAYGIN KABUL
«Yaş ilerledikçe öğrenme gücü azalır»
ERİŞKİN EĞİTİMİ
DOĞRU KABUL
Yaş ilerledikçe öğrenme gücü azalmaz, öğrenme hızı azalır
20 - 25 Yaşlarında : En Hızlı
26 - 45 Yaşlarında : Hızlı
46 - 60 Yaşlarında : Yavaş
Öğrenme hızında 42-45 yaşlarına kadar yılda %1 azalma,
45'inden sonra ise önemli oranda azalma olur.
Yeterince zaman ayırmak koşuluyla, her yetişkin her türlü
bilgiyi öğrenebilir.
YETİŞKİNDE ÖĞRENİM AŞAMALARI / SÜRECİ

Yetişkinlerde öğrenme hızının yavaşlama nedeni, onların öğretilen


bilgi ve becerileri bir sürece tabi tutmalarındandır.
İlgilenme
Değerlendirme
Farkına Varma
Deneme-Uygulama
Bilginin var olduğu duyma ve farkına varma aşaması
Bilginin yararlı ve üstün olduğunu merak etme aşaması
Bilginin kendisine sağlayacağı yarardan ve kardan emin olma aşaması
Bilginin denenme ve uygulanma aşaması
YETİŞKİN EĞİTİMİNDE ACELE ETMEMEK GEREKİR.
YETİŞKİNİN ÖZELLİKLERİ
1-Yetişkin ihtiyaçları doğrultusunda (eksikliğini giderici ve geliştirici
bilgiyi) öğrenir,
2-Öğrenmeye hazır olduğunda öğrenir,
3-Kişisel kaygıları vardır güvenli bir ortama gereksinim duyar
(Başarısızlıktan, anlaşamamaktan, becerileri uyguiayamamaktan
korkarlar)
4-Hemen yada kısa sürede uygulayabileceği bilgi ve becerileri öğrenmek
ister,
5-Özgün ve özel bir birey olarak görülmek ister (Herkesten farklı bilgi,
görgü ve deneyime sahiptirler. Saygı beklerler, etkinliklere katılmayı
beklerler),
6-Özgüvenlerini korumak isterler (başarılarının takdir edilmesini beklerler)
YETİŞKİNİN ÖZELLİKLERİ
7-Öğrenme sürecine etkin bir şekilde katılmak isterler
(Program ve etkinlikler hakkında bilgi verilmeli soru
sorma ve geri bildirimde bulunma)
8-Kendi tecrübesini açıklamak ve tartışmak isterler,
9-Kendileri ve eğitmenleri için beklentileri yüksektir,
10-Olumlu geri bildirim (+feedback) verilmesini beklerler
(Konuya ait geri bildirim yapılmalı; olumlular söylenmeli,
evet-doğru-çok iyi-iyi soru...)
11-Grup etkileşiminden hoşlanırlar,
12-İçeriğin belirlenmesinde yer almak isterler,
YETİŞKİNİN ÖZELLİKLERİ
13-Eğitimde çeşitlilik (farklı eğitim yöntemleri
uygulanmasını) isterler,
14-Sertifika gibi ödül almak öğrenme cesaretini arttırır,
15-Zamanları değerlidir.
16-Eğitim, kendi konularıyla ilgiliyse motive olurlar,
17-Eğitimin kendi konularıyla bağlantılı olmasını
isterler,
18-Yetişkin pratik düşünür (Pratik ve güncel konular)
YETİŞKİNİN ÖZELLİKLERİ
19-Eğitimin sonuçlarını bilmek-değerlendirmek isterler,
20-Öğrendiklerini hemen uygulamaya koymazlar,
21-Sorumluluk ve benlik duyguları gelişmiştir,
22-Herkesten farklı bilgi, görgü ve deneyime sahiptir,
23-Bilgi, beceri, alışkanlık ve hareketlerini
geliştirecek, problemlerini kendi başına çözebilecek
yöntemleri kazanmak isterler,
24-Eğitmen ile arasındaki ilişkinin arkadaş-meslektaş
ilişkisi olmasını ister.
EĞİTİM AÇISINDAN ÇOCUK İLE YETİŞKİN
FARKI
ÇOCUK
Eğitimin amacı çocuğu yaşantıya hazırlamaktır.
Çocuğa okulda; kurumların önceden saptandığı programda yer alan
bilgi ve beceriler kazandırılır.
Çocuğun kişiliğini geliştirici bir yaklaşım izlenir.
Çocuk eğitiminin temeli bilgi ve beceri kazandırarak sorunların
farkında olmasını sağlamaktır.
Çocuğun öğrenmeye ayıracağı zamanı boldur.
Çocuğun yaşantıdan edindiği deneyim azdır.
Çocuk, öğrenmeye sınırlı da olsa zorlanabilir.
Çocuk ile öğretmen arasındaki ilişki anne-baba ilişkisine benzer.
EĞİTİM AÇISINDAN ÇOCUK İLE YETİŞKİN
FARKI
YETİŞKİN
Eğitimin amacı yetişkinin karşı karşıya bulunduğu sorunların çözümünü
sağlamaktır.
Yetişkine gereksinme duyduğu alanda bilgi ve beceriler verilir.
Yetişkinin öğretim sürecinde kişiliğine saygı duyacak ve koruyacak bir
yaklaşım izlenir.
Yetişkin eğitiminin temelibir sorunun çözümüne dayalıdır.
Yetişkin, yalnızca çalışma saati dışındaki sınırlı zamanını ayırabilir.
Yetişkinin geçmiş yaşantısına dayanan bir çok deneyimi vardır.
Yetişkinin öğrenmesi onda ki öğrenme güdüsüne bağlıdır.
Yetişkin-öğretmen ilişkisi öğrenen-öğreten ilişkisine bir ölçüde arkadaş-
meslektaş ilişkisine dayanır.
ÖĞRENME ENGELLERİ
ÖĞRENMEYİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER
KATILIMCI ENGELLERİ
1-Bilinmeyenden korkma,
2-Gülünç olma korkusu,
3-Güvensizlik ve sosyal açıdan yetersiz olma korkusu,
4-Öğrenmeye karşı olumsuz tutum,
5-Eğitimin sağlayacağı yarardan emin olmama,
6-Zihinsel ve fiziksel eksiklikler,
7-Ev yaşamından kaynaklanan engeller
8-Vardiya çalışması,
9-Vücut yorgunluğu,
10-Ulaşım zorluğu,
11-Ekonomik yetersizlik.
ÖĞRENMEYİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER

EĞİTİCİ ENGELLERİ
1-Eğitmenin sözcüklere boğulması,
2-Eğitmenin anlatılanları karıştırması,
3-Eğitmenin grubun algı hızını fark edememesi
4-Eğitmenin konuya ilgi uyandıramaması,
5-Eğitmenin bedensel ve ruhsal rahatsızlıkları,
6-Eğitmenin beden dilini iyi kullanamaması,
7-Eğitmenin liderlik vasfının olmaması,
ÖĞRENMEYİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER
ORTAM ENGELLERİ
1-Fiziksel çevredeki rahatsızlıklar;
a)Havalandırma-nem oranı;
b)Gürültü,
c)Aydınlatma,
d)Sıcaklık-soğukluk,
2-Eğitim ortamı, materyaller ve oturma düzeni
a)Masa-koltuk düzeni,
b)Oturma düzeni ve katılımcı sayısı,
ÖĞRENMEYİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER
İŞVEREN ENGELLERİ
İşverenler Eğitimi;
1-İşgücü kaybı
2-Zaman kaybı
3-Para kaybı
4-Gereksiz
5-Kolay ulaşılamayan
6-Angarya
7-Pahalı
....bir iş olarak düşünürler
ÖĞRENMEYİ ENGELLEYEN FAKTÖRLER

Bu Nedenle İşyerindeki Eğitimler;


1-Yasal bir zorunluluğun yerine getirilmesi olarak
algılanır;
2-İş kaybını neden olmaması için;
a)Eğitime sürekli işinden kaytaranlar gönderilir,
b) Gerçekte eğitime ihtiyacı olanlar gönderilmez.
Ne Yapalım? (İnteraktif Ortam)
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

Hiçbirimiz hepimiz kadar akıllı değiliz…


Öğrencinin aktif katılımını sağlayan ve eğiticinin
kolaylaştırıcı, destekleyici, öğrenmeyi
sağlayan, rehberlik eden rol üstlendiği, öğrenci
merkezli yaklaşım eğitimin temelini oluşturun
Katılımcı ve eğiticilerin karşılıklı etkileşimlerinin
sağlanması öğrenilenlerin kalıcı olmasını
sağlar.
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

İNTERAKTİF EĞİTİM AŞAMALARI


1-Başlangıç,
2-Isınma,
3-Sözlü iletişim,
4-Sözsüz iletişim,
5-Sunuma giriş,
6-Sunum özetleme,
7-Etkili soru sorma,
8- …………. Vb.
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

BAŞLANGIÇ
1-Tanışma
2-Kurs amaçlan, öğrenim hedefleri
3-Etkinlikler
4-Beklentilerin öğrenilmesi
5-Kurs programı ve gereçleri
6-Tuvalet, telefon, yemek, çay
7-Katılımcıların sorularının yanıtlanması
Belirlenmeli-açıklanmalı
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

ISINMA EGZERSİZLERİ
1-Etkin katılımı ve karşılıklı etkileşimi destekler
2-Katılımcıların endişelerinin giderilmesine
yardımcı olur
3-Bu etkinliklere eğitmenin de katılması
bütünleşmeyi ve daha kolay iletişim kurmayı
sağlar.
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SÖZLÜ İLETİŞİM
1-Sesin tonu, vurgusu ve yüksekliği iyi ayarlanmalı
2-Her bölüm ve her konuya güçlü bir girişle başlanmalı
3-Katılımcılara adlarıyla seslenilmeli
4-Katılımcı soru ve görüşlerine önem verilmeli
5-Belli sözcük ve ifadeleri tekrar tekrar kullanmaktan kaçınmalı
6-Sunum şekli ve temposu iyi ayarlanmalı (önemli bölümler
daha yavaş)
7-Konu geçişleri mantıklı ve yumuşak olmalı
8-Katılımcıların kabul edebileceği sözcükler kullanılmalı
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SÖZSÜZ İLETİŞİM
1-İlk izlenim önemli (kılık, kıyafet)
2-Yüzleri okumak için göz teması kurulmalıdır
3-Olumlu yüz ifadeleri kullanılmalı
4-Eğitim salonu içinde hareketli olmalı
5-Yorumlarda veya soru yanıtlarken katılımcıya dönülmeli, baş
hafifçe sallanarak ilgi hissettirilmeli, etkin katılım sağlanmalı
6-Durmadan kımıldamak, ileri geri sallanmak, kalemle,
anahtarla oynamak, para şıkırdatmak gibi davranışlardan
kaçınılmalı,
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SÖZSÜZ İLETİŞİM
1-Kollar bağlanmamalı (Kapalı)
2-Konuların hevesli ve coşkulu bir şekilde
sunulması katılımcıların da coşkusunu artırır.
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SUNUMA GİRİŞ
Tüm grubun ilgisini çekmeli
Sonradan verileceklere katılımcıları hazırlamalı,
Olumlu bir eğitim atmosferi oluşturulmalı,
Katılımcıların eğitmenin beklentilerini,
anlamalarını sağlamalı,
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SUNUMA GİRİŞ
Konu hakkında bir dizi soru sorarak,
Toplantının amaçlarını gözden geçirerek,
Konunun daha önce işlenen bölümlerle
bağlantısını kurarak,
Kişisel deneyimleri paylaşarak,
Gerçek yaşam deneyimleri
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SUNUMA GİRİŞ
Problem çözme etkinlikleri veya vaka çalışması,
Video filmi (görsel işitsel araç kullanarak),
Kışkırtıcı ifadeler kullanarak tepki oluşturmak,
CPR mankeni gibi modelleri kullanmak,
Bir uzmandan yardım almak,
Oyun, oyunlaştırma veya taklit kullanmak,
Konunun gelecekteki iş deneyimleriyle ilgisini kurmak
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

SUNUM ÖZETLEME
-Kısa olmalı, ana noktaları toparlamalı,
katılımcıların etkin katılımı sağlanmalı,
-Katılımcılardan soru sormaları istemeli
-Katılımcılara soru sormalı,
-Alıştırma veya test çözmeli
-Zaman varsa ana noktaları oyun içinde
tekrarlamalı,
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

ETKİLİ SORU SORMA


Soruyu tüm gruba yöneltme
Katılımcılardan birine önce adıyla seslenerek sorma,
Soruyu sorma; duraklama ve sonra soruyu belli bir
katılımcıya yöneltme,
Katılımcının doğru yanıtını tekrarlama,
Doğru yanıtı destekleme, ödüllendirme,
Katılımcının yanıtı kısmen doğruysa; doğru bölüm
onaylanmalı, hatalı bölüm düzeltilmeli.
İNTERAKTİF EĞİTİM ORTAMI OLUŞTURMAK

ETKİLİ SORU SORMA


Katılımcının yanıtı hatalıysa, eğitmen doğru yanıta
götürmek için soruyu başka sözcüklerle yeniden
ifade etmeli,
Katılımcı soruyu yanıtlamak için herhangi bir
girişimde bulunmazsa, soru başka bir katılımcıya
yöneltilmeli, beklenen yanıt alındıktan sonra ilk
katılımcıya dönülerek tartışmaya katılması.
EĞİTİMDE PROGRAM GELİŞTİRME
EĞİTİM ARAÇLARI
GÖRSEL ARAÇLAR; Kitap,dergi broşür,yazı
tahtaları, resimler, gerçek eşyalar, modeller,
projektörler.
İŞİTSEL ARAÇLAR; Radyo, teyp, pikap, ses
bantları.
GÖRSEL-İŞİTSEL ARAÇLAR; Film, televizyon,
video, dvd, akıllı tahtalar.
EĞİTİCİNİN ÖZELLİKLERİ
Özellikler;
Sağlıklı ve dengeli bir kişilik,
Yeterli bir genel kültür,
Açık fikirlilik ve kendine güven,
Mesleki ve toplumsal ideallere bağlılık,
Kendi konusu ve eğitim konusunda bilgi ve beceri
Yetişkin psikolojisi konusunda bilgi,
Liderlik vasfı,
EĞİTİCİNİN ÖZELLİKLERİ
ÖZELLİKLER
Eğlenceli rahat bir ortam oluşturmalı,
Katılımcının önceki bildikleri-deneyimlerini
kullanmalarına izin vermeli’
Katılımcının neleri öğrenmek istediği fark etmeli
Değişik eğitim teknikleri kullanmalı,
Beceriler için uygulama ortamı hazırlamalı,
Sık sık geribildirim vermeli
Program hakkında sürekli görüşleri almalıdır.
EĞİTİCİNİN ÖZELLİKLERİ
Veren (+)
-Gösterdim
-Söyledim
-Duydu
-Anladı
-Hak verdi
-İnandı
-Uyguladı
Alan (-)
-Gördü
-Duydu
-Doğru anladı
-Hak verdi
-İnadı
-Uyguladı
-Sürdürecek …..anlamına gelmez.
‘Ne kadar bilirsen bil, söylediklerin karşındakinin anlayabildiği kadardır’ Mevlana.
EĞİTİMDE ALICILIK VE KALICILIK
HAFIZA
Günlük yaşamda her uyana bilgi olarak hafızaya
alınır. Ancak, bilinçaltı bu bilgilerin
önemliliğine karar verir ve bilgi saklanır veya
15 saniyede silinirler (unutulur)
Öyleyse; eğitimin alıcılığını ve kalıcılığını artırıcı
farklı eğitim yöntemleri aynı anda
kullanılmalıdır.
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Grupla Öğretim Teknikleri
Sunum
Drama ve rol yapma
Grup Tartışmaları
Soru-cevap
Beyin fırtınası
Gösteri
Benzetim
Eğitsel oyunlar
Örnek olay incelemeleri
Video Gösterimleri ……….. Vb.
ÖĞRETİM TEKNİKLERİ
Bireysel Öğretim Teknikleri
Bireyselleştirilmiş öğretim
Programlı öğretim
Bilgisayar destekli öğretim
AÇIKLAMA
EN İYİ ÖĞRETME TEKNİĞİ
Öğretimde en iyi yöntem yoktur!!!
Yöntemi; eğitimin amacı belirler...
«Ancak; Ne kadar fazla duyu organına hitap
edilirse, o kadar başarılı olunur!!!»
SUNUM TEKNİĞİ
Kullanım Amacı
Yeni bir konu tanıtılırken
Bir durum, görüş; sentez aktarılırken
Büyük gruplara ulaşmak gerekirse
SUNUM TEKNİĞİ
Avantajları
Kısa zamanda fazla materyal aktarılabilir
Kalabalık gruba ulaşılır
Her tür öğrenciye uyarlanabilir
Eğiticinin en fazla kontrolünde olan yöntemdir.
SUNUM TEKNİĞİ
Dezavantajları
Tek yönlü iletişimdir, öğrenici pasiftir
Eğitimcinin etkili bir sunu yapma becerisi
olmalıdır
Beceri kazanma, davranış değiştirme için uygun
değildir
Uygulamalı yöntemlerle desteklenmediği
takdirde kalıcılık fazla değildir
SUNUM TEKNİĞİ
Yapılacaklar-İşlem
Konuya bir giriş yaparak neler söyleyeceği görsel
araçlar kullanarak anlatılmalı
Önemli noktalar özetlenmeli
Katılımcıların soru sorması istenmelidir.
ROL YAPMA TEKNİĞİ
Kullanım Amacı
Tutum değiştirme
Eylemlerin başkaları üzerindeki etkilerini ve
tepkilerini izleme
Problem çözmede değişik yaklaşımlar
kazandırma.
ROL YAPMA TEKNİĞİ
Avantajları
Uyarıcı ve eğlendirici
Grubun dikkatini toplayı
Gerçek yaşama benzer
ROL YAPMA TEKNİĞİ
Dezavantajları
Rol yapmada yazılı bir metin izlenmez
Başarı olmak için oyuncunun rolünü iyi anlaması
gerekir
Başarı için oyuncuların kendilerini rollerine
kaptırmaları gerekir.
ROL YAPMA TEKNİĞİ
Yapılacaklar-İşlem
Oyuncular rollerine hazırlanmalı
Ortam oluşturulmalı
Rol seyredilmeli
Oyunculara teşekkür edilmeli
Gözlemcilerin gözlemi paylaşılmalı
Farklı olan tepkiler tartışılmalı
Durumun kendi yaşantılarıyla ilgisi sorulmalı
KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI TEKNİĞİ
KULLANIM AMACI
Problem çözüm becerisi kazandırma
Katılımcıların birbirlerinden öğrenmelerini sağlama
Öğrenme sürecinde katılımcılara sorumluluk
duygusu verme
Ekip çalışmasını destekleme
Kişisel değerleri açığa çıkarma
4-6 kişilik gruplara
KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI TEKNİĞİ
AVANTAJLARI
Öğrenicilere öğrenmelerini kontrol etme
yeteneği geliştirir
Paylaşmayı destekler
Tartışma ile alınan dersin netleşmesini ve
güçlenmesini sağlar.
KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI TEKNİĞİ
DEZAVANTAJLARI
Gruptan istenen iş net olmalıdır
Zaman sınırı verilmelidir
Katılımcılar aynı fikirde olmasalar da birbirlerini
dinlemeli
Grup tartışması yalnızca bir ya da iki kişi tarafından
yönlendirilmemelidir
Sorular tartışmanın yönetimine yardımcı olmalıdır
Herkes katılım için cesaretlendirilmeli
KÜÇÜK GRUP TARTIŞMASI TEKNİĞİ
YAPILACAKLAR-İŞLEM
Grupları 4-7 kişiden oluşturulmalı
Ne tartışılacağı
Tartışma yöneticisi kayıtçı ve sunucu
İşin anlaşıldığından emin olunmalı
Tartışma için zaman verilmeli
Bulgular sunucu tarafından büyük gruba sunulmalı
Temel noktalar belirlenmeli
Bu alıştırmadan ne öğrendikleri sorulmalı
SORU-CEVAP TEKNİĞİ
KULLANIM AMACI
Öğrenicilerin bildiklerini tazelemeleri için
Daha önceden öğrenilenleri gözden geçirmek
için
Öğrencilerin hatırlama,
ilişkilendirerek analiz etme yeteneklerini
değerlendirmede,
Öğrenilenleri kontrol etmede
SORU-CEVAP TEKNİĞİ
AVANTAJLARI
Eğiticiye öğrenicilerin bilgi ve uygulamalarını kolayca
değerlendirme imkanı verir
İlgiyi uyandırır, düşünme sürecini harekete geçirir
Kendini açıklama fırsatı sağlar
Doğru verilmiş yanıtlar öğrenicilerin aklındaki
şüpheleri uzaklaştırır
Düşüncelerin yorumlanması ve şekillenmesine imkan
sağlar.
SORU-CEVAP TEKNİĞİ
DEZAVANTAJLARI
Hızlı ve net düşünme yeteneği ile kullandığı dile
hakim olması gerekir
Anlaşılamayan soruları yeni sözcüklerle
tekrarlayabilmesi
Öğrenicilerin soru ve cevaplarını göreceli olarak
değerlendirmesine,
İlgiyi canlı tutmak ve tekrardan kaçınmak için farklı
soru sorma tekniklerini kullanabilmesine bağlıdır.
SORU-CEVAP TEKNİĞİ
YAPILACAKLAR-İŞLEM
Sorular önceden planlanmalı, amacı belli olmalı
Her soruda bir durum sorulmalı
Soru 1 katılımcıya sorulmalı, cevap için zaman bırakılmalı
Katılımcının verdiği yanıt; doğruysa desteklenmeli
kısmen doğruysa doğru bölüm onaylanmalı, yanlış
bölüm düzeltilmeli tamamen hatalı ise eleştirel bir
tavır almadan doğru yanıt verilmelidir.
COACH-KOÇLUK
Yetiştiricilik Modeli
1)C(Clear Performance Model) Açık net performans modeli; öğrenmeleri
beklenen beceriler açık bir şekilde gösterilmeli
2)0(Openness to Learning) Öğrenmeye açık olma; eğitmen yeni becerileri
öğrenme ve kullanmaya daha hazır bir ortam yaratacak etkinlikleri eğitime
katmalı
3)A(Assess Performance) Performansın değerlendirilmesi; beceri kursu
öğrenilen becerilerdeki yeterliliği ölçebilmeli
4)C(Communication) İletişim; yetiştirici ile katılımcı arasında iki yönlü iletişim
olmalı
5)H(Help and Follow-up) Yardım ve izlem; Katılımcıların işyerlerine döndükten
sonra becerileri uygulayabilmeleri ve bu sırada ortaya çıkan engelleri
aşabilmeleri için katılımcılar daha geri dönmeden izlem ziyaret planlarının
yapılması
BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİ
KULLANIM AMACI
Belli bir konu ya da sorun hakkında görüşler,
düşünceler veya çözümler üretmek için.
BEYİN FIRTINASI TEKNİĞİ
Yapılacaklar-İşlem
1.Beyin fırtınası yaptırmak için bir konu belirlenmeli,
a."... deyince ne anlıyorsunuz?" ,
b."... durumunda neler yapılabilir?" ya da
c."... size neyi çağrıştırıyor?" gibi soruları kullanabilirsiniz.
2.Her bir beyin fırtınasında sadece tek bir soru sorulmalı,
3.Beyin fırtınasının temel kurallarını gruba açıklanmalı;
a.Herkes aklına gelen her şeyi söyleyebilir, bütün fikirler kabul edilecek.
b.Söylenenlerin hepsi tahtaya/kağıda yazılacak,
c.Hiç bir fikir/öneri beyin fırtınası sırasında eleştirilmeyecek, tartışılmayacak
d.Beyin fırtınası belli bir tempo içinde yapılacak,
e.Öneriler listesi bitirildikten sonra başa dönüp hepsi teker teker tartışılacak.
4.Kısa bir özetle (bir-iki cümlelik) konu toparlanacaktır.
İŞYERİNDE SAĞLIK EĞİTİMİ
‘Çalışma Yaşamında Eğitim’
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
Sağlık Eğitiminin Amacı
• Kişilere sağlıklı yaşam için alınması gereken
önlemleri benimsetmeye ve uygulatmaya
inandırmak,
• Kendilerine sunulan sağlık hizmetlerini doğru
olarak kullanmaya alıştırmak,
• Sağlık durumlarını ve çevrelerini iyileştirmek
amacıyla; birey yada toplumca karar aldırtmaktır.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
SAĞLIĞI GELİŞTİRMEDE SAĞLIK EĞİTİMİNİN YERİ
• Sağlığı sürdürebilmek ve daha iyiye götürebilmek
için, çevrenin olumsuz nitelikteki sosyal,
ekonomik, biyolojik ve fiziksel etmenlerini
ortadan kaldırmak, kişinin direncini artırmak,
• Sağlık kontrolü/hastalığı için hekime
başvurmasını ve hekimin söylediklerini anlayıp
uygulamasını sağlamak hususunda yararlanılacak
en önemli araçlardan biri eğitimdir.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
YAPILACAK ÇALIŞMALAR
1.Kim ve/veya kimler eğitim verecek?
2.Kimlere eğitim verilecek?
3.Hangi eğitimler verilecek?
4.Nerede eğitim verilecek?
5.Ne zaman eğitim verilecek?
6.Nasıl eğitim verilecek?
7.Eğitim nasıl değerlendirilecek?
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
KİMLER EĞİTİM VERECEK?
Eğitimi verebilecek kişi ve kuruluşlar MADDE 13 - (1) Çalışanların iş
sağlığı ve güvenliği eğitimleri;
a)İşyerinde görevli iş güvenliği uzmanları ile işyeri hekimleri tarafından,
İşçi, işveren ve kamu görevlileri kuruluşları veya bu kuruluşlarca
kurulan eğitim vakıfları ve ortaklaşa oluşturdukları eğitim merkezleri,
üniversiteler, kamu kurumlarının eğitim birimleri, kamu kurumu
niteliğindeki meslek kuruluşları ile Bakanlıkça yetkilendirilmiş eğitim
kurumlan ve ortak sağlık ve güvenlik birimleri tarafından,eğiticilerin
eğitim programında yer alan konulara göre uzmanlık alanları dikkate
alınarak belirlenmesi kaydıyla verilir.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
KİMLERE EĞİTİM VERİLECEK?
İşverenlere
Yöneticilere
İşyerindeki tüm profesyonellere
İSGK üyelerine
İşçilere
Taşeron firma sahipleri ve çalışanlarına
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
HANGİ EĞİTİMLER VERİLECEK?
1.Genel Konular
a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler,
b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları,
c) İşyeri temizliği ve düzeni,
ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan
hukuki sonuçlar
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
HANGİ EĞİTİMLER VERİLECEK?
2.Sağlık konuları
a)Meslek hastalıklarının sebepleri,
b)Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma
tekniklerinin uygulanması,
c)Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri,
ç)ilkyardım
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
HANGİ EĞİTİMLER VERİLECEK?
3.Teknik Konular
a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri
b) Elle kaldırma ve taşıma;
c) Parlama, patlama; yangın ve yangından korunma;
ç) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı;
d) Ekranlı araçlarla çalışma;
e)Elektrik, tehlikeleri riskleri ve önlemleri
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
HANGİ EĞİTİMLER VERİLECEK?
3.Teknik Konular
f)İş kozalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile
tekniklerinin uygulanması,
g) Güvenlik ve sağlık işaretleri
ğ) Kişisel koruyucu donanım kullanımı,
h) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik
kültürü,
ı) Tahliye ve kurtarma
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
NEREDE EĞİTİM VERİLECEK?
Eğitim verilecek mekânın nitelikleri
(1) Eğitimler, uygulamaların da yapılmasına imkân
verecek uygun ve yeterli bir mekânda yapılır.
(2) Eğitim mekânlarında, uygun termal konfor
şartları ve yeterli aydınlatma sağlanır.
(3) Eğitimde kullanılacak araç ve gereçlerin, günün
teknolojisine uygun olması sağlanır.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
NE ZAMAN EĞİTİM VERİLECEK?
Her fırsatta,
Her ortamda,
Ancak, planlı eğitimleri baltalamadan,
bıktırmadan... Eğitmen yüzünü eskitmeden...
Yine mi hijyen, yine mi sigara, yine mi, yine mi
yine mi?
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
NASIL EĞİTİM VERİLECEK?
Tüm interaktif yöntemler kullanılarak,
Yetişkin eğitimi ilkelerine uyarak,
Uygun mekan ve uygun oturma düzeni
sağlayarak,
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
• İşveren, tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan
işyerlerinde; yapılacak işlerde karşılaşılacak
sağlık ve güvenlik riskleri ile ilgili yeterli bilgi ve
talimatları içeren eğitimin alındığına dair belge
olmaksızın, başka işyerlerinden çalışmak üzere
gelen çalışanları işe başlatamaz.
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
• İşveren, çalışan fiilen çalışmaya başlamadan
önce, çalışanın yapacağı iş ve işyerine özgü
riskler ile korunma tedbirlerini içeren
konularda öncelikli olarak eğitilmesini sağlar.
• (3) Çalışma yeri veya iş değişikliği, iş
ekipmanının değişmesi, yeni teknoloji
uygulanması gibi durumlar nedeniyle ortaya
çıkacak risklerle ilgili eğitimler ayrıca verilir.
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
• Birinci fıkraya göre verilen eğitimler, değişen ve
ortaya çıkan yeni riskler de dikkate alınarak
aşağıda belirtilen düzenli aralıklarla tekrarlanır:
a)Çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde yılda en
az bir defa.
b)Tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde iki yılda en az
bir defa.
c)Az tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerinde üç yılda en
az bir defa.
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
(5) İş kazası geçiren veya meslek hastalığına
yakalanan çalışana işe dönüşünde çalışmaya
başlamadan önce, kazanın veya meslek
hastalığının sebepleri, korunma yolları ve
güvenli çalışma yöntemleri ile ilgili ilave eğitim
verilir.
(6) Herhangi bir sebeple altı aydan fazla süreyle
işten uzak kalanlara, tekrar işe başlatılmadan
önce bilgi yenileme eğitimi verilir.
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
(1) Çalışanlara verilecek eğitimler, çalışanların işe
girişlerinde ve işin devamı süresince belirlenen
periyotlar içinde;
a) Az tehlikeli işyerleri için en az sekiz saat,
b) Tehlikeli işyerleri için en az on iki saat,
c) Çok tehlikeli işyerleri için en az on altı saat
olarak her çalışan için düzenlenir.
ÇALIŞANLARIN İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ
EĞİTİMLERİNİN USUL VE ESASLARI HAKKINDA
YÖNETMELİK
(2) Belirtilen eğitim sürelerinin yer alan konulara
göre dağıtımında işyerinde yürütülen
faaliyetler esas alınır.
(3) Eğitim sürelerinin bütün olarak
değerlendirilmesi esas olmakla birlikte dört
saat ve katları şeklinde işyerindeki vardiya ve
benzeri iş programları da dikkate alınarak farklı
zaman dilimlerinde de değerlendirilebilir.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
EĞİTİM NASIL DEĞERLENDİRİLECEK?
Beklenen istendik davranış değişikliği ölçülerek,
• Kaza sayısında azalma,
• Meslek hastalıklarında azalma,
• Sigara içiminde azalma,
• KKD kullanımında artış,
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
Ölçme; Bir niteliğin gözlenip gözlem sonucunun
sayılarla veya başka sembollerle
gösterilmesidir.
Değerlendirme; Ölçme sonuçlarını bir ölçüte
vurarak bir değer yargısına ulaşmadır.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
İzleme ve değerlendirme faaliyetleri sonucunda
elde edilen bilgiler kullanılarak, geri bildirim
işlemi gerçekleştirilir.
Yalnızca belli bir birimin hazırladığı bir rapor
olarak kalmamalı, farklı kişi ve birimlerin
görüşlerini sunmalarına ortam hazırlanmalıdır.
İŞYERİ SAĞLIK EĞİTİMİ
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ŞUNLARA CEVAP
VERİLMELİ
«Ne yaptık, plana ne ölçüde bağlı kaldık, kuruluş
planı ne ölçüde benimsedi, ne açılardan
başarısız olduk, neden başarısız olduk, bundan
sonra nasıl hareket etmeliyiz..."
sorularına yanıt vermeli.
TEŞEKKÜR EDERİM

You might also like