EĞİTİM NEDİR?

• Eğitimin tanımını öğelerine ayırarak bir örnek

üzerinde açıklayabilme
• Eğitim ve kültür ilişkisini
açıklayabilme/örneklendirebilme
• Eğitimi türlerine göre basamaklara
ayırabilme/örnek verebilme
 EĞİTİM NEDİR?
• Eğitim; bireye bilgi, beceri, alışkanlık ve tutum
kazandırma sürecidir.

• Eğitim; bireye kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı ve

istendik yönde kalıcı izli davranış değişikliği
geliştirme sürecidir.
 EĞİTİM NEDİR?
• Davranış
• İstendik
• Kasıtlı
• Süreç
• Yaşantı
 Davranışlar
1.Doğuştan gelen Davranışlar
2. Geçici davranışlar
3. Sonradan kazanılan davranışlar
 Sonradan kazanılan davranışlar
• Bilişsel davranışlar: Olgu, ilke öğrenme, kuram,
işem ve problem çözme gibi zihinsel etkinliklerle
ilgili olan davranışlar
• Duyuşsal davranışlar: Sevmek, hoşlanmak ve
tercihte bulunmak gibi duygu, değer ve
tutumlarla olan davranışlardır.
• Devinişsel (psikomotor) davranışlar: Basketbol
oynama, gitar çalma, araba ve bilgisayar kullanma
gibi duyu organları ve kas sistemi organizasyonu
ile olan davranışlardır.
• İstendik: Toplum tarafından benimsenen,
uygun görülen ve bireyde kazanması veya
göstermesi beklenen bilgi, beceri ve
tutumlardır.
• Kasıtlı: Planlı ve önceden kararlaştırılmış
davranışları ifade eder.
• Eğitimde Amaç / Hedef : Amaçlar,
eğitim sürecine giren bireyin
davranışlarında ve kişiliğinde meydana
gelmesi istenilen farklılaşmaları
belirtir.
• Amaçlar, formal eğitimin temel
taşlarıdır.
• Dikey ve yatay olarak iki kısımda
incelenir
 • Hedef Davranış / Kazanım Nedir?

• Bireyin göstermiş olduğu ölçülebilir eylem ve

etkinliklerine davranış denir. Ancak bu eylemlerin
birey tarafından bilinçli ve kasıtlı yapılması
gerekmektedir

• Öğrenilmeyen şey davranış değildir.

• Ülkemizde 2004-2005 öğretim yılında yapılandırmacı

eğitim modeline göre hazırlanan eğitim programında
davranış yerine kazanım ifadesi kullanılmıştır
• Süreç: Bir ürünün oluşumunda yer alan
etkinlikle bütünüdür.

• Yaşantı: Bireyin çevresiyle kurduğu etkileşim

sonucunda bireyda kalan izlerdir.
– Yaşanılmış yaşantı
– Kazanılmış yaşantı
• Öğrenme: yaşantı sonucu bireyin
davranışlarında meydana gelen nispeten kalıcı
ve izli değişkenlerdir.
• Öğretme: Bilinçli ve amaçlı olarak öğrenmeyi
sağlama etkinliğidir. Öğrenmeye rehberlik
etmek yani kılavuzlamaktır.
• Öğretim: Öğretim kurumlarında yapılan
kontrollü ve örgütlenmiş (Planlı) öğretme
faaliyetleridir.
• Öğrenme, öğretme ve öğretim yaşantısı
sonucunda gerçekleşir. Yaşantı bu kavramlar
için bir ön koşuldur.

• Öğretme ile öğretim arasındaki en önemli fark:

Öğretimin kurumlarda planlı olarak yapılmasıdır.
• Öğretme ve öğretimin ortak amacı: Öğrenmeyi
sağlamaktır
 Eğitim ve Kültür ilişkisi
Eğitim kasıtlı kültürleme süreci olarak da
tanımlanabilir.
• Kültür: İnsanın maddi ve manevi olarak
ürettiği her şeydir.
kültür inançlar, değerler, semboller, dil, teknoloji,
norm, ve yaptırımlar gibi öğelerden oluşur.
• Kültürleme: Kültürel değerlerin bireye
kazandırıldığı süreçtir.

• Kültürlenme: Bireyin yaşadığı toplumun

kültürel özelliklerini kazanmasıdır.

• Kültürleşme: Farklı kültürlerin birbirini

etkileyip değiştirmesidir.
Örnek:
Adana iline ait türküler ve halk oyunları Adana’nın
kültürüdür.
• Bu türkü ve oyunların öğretilmesi kültürlemedir.
• Ahmet’in bunları öğrenmesi kültürlenmedir.
• Ahmet’in İngiltere’de bu türkü ve oyunları
İngilizlere öğretip, aynı zamanda onların oyun ve
şarkılarını öğrenmesi ise kültürleşmedir.
• Ayşe Hanım, çocuğuna yemeklerden
önce ve sonra ellerini nasıl yıkayacağını
öğretmeye çalışmaktadır.

• Çocuğun annesiyle etkileşimi ve

bulunduğu ortamlar yaşantı,
• annenin çocuğuna uygun davranışı
kazandırma girişimleri kültürleme,
• çocuğun uygun davranışlar göstermesi
davranış değişikliği,
• bu sürecin tamamı ise eğitim adını alır.
 Gülşah öğretmen, öğrencilerini yalan
söylemenin doğru bir davranış olmadığı
ile ilgili bilgilendirmekte ve öğrencilerin
bu konudaki fikirlerini almaktadır.
• Öğrencilerin öğretmenleriyle
etkileşimleri yaşantı,
• Öğretmenin yaptığı bilgilendirme kasıtlı
kültürleme,
• Öğrencilerinin uygun davranış
göstermeleri davranış değişikliği, bu
sürecin tamamı ise eğitim adı verilir.
 SİSTEM OLARAK EĞİTİM
• Sistem belli amaçları gerçekleştirmek için
oluşturulmuş bir yapıdır.

• Her sistemin kendisini döndürebilmesi için

birtakım girdi, işlem ve çıktı ve
değerlendirmeye ihtiyacı vardır.
 Açık Sistem:

Girdi, işlem, çıktı ve dönütten oluşan ve en az bir hedefi

gerçekleştirmek üzere örgütlenip uygulamaya konulan ve
her uygulama sonucuna göre yeniden düzenlenen dirik
örüntüye açık sistem denir. (Sönmez,2001)

•Eğitim , AÇIK bir sistemdir

Eğitim Sisteminin Süreç Ögeleri

albayrakegitim.com
 Yarı Açık Sistem:

Girdi, işlem ve çıktı ögelerinden meydana gelen, yeterli ve

düzenli dönüt içermeyen sistemdir. Yarı açık sistemler dinamik
yapılar değildir. Eksiklikler ve hataları tespit etmek dolayısıyla
da gidermek ve düzeltmek mümkün değildir.
 Kapalı Sistem:
Yeterli girdi ya da çıktı ögeleri olmayan sistemlerdir. Bu
yüzden de sistemde dönüt ve düzeltme yapmak da
mümkün değildir. Bu tür sistemler entropik özellik taşır.
(Entropi: sistemin çökmesi, yok olması)

•Çağdaş eğitim anlayışları açık sistem özelliği taşırken,

geleneksel eğitim sistemleri yarı açık sistem ya da kapalı
sistem özelliği taşır.
•MEB’in müfredat değişiklikleri ve yenilenen programları
Türk Milli eğitim sisteminin açık bir sistem olduğunun
göstergesidir.
 Kapalı Sistem: Üç şekilde olabilir

GİRDİ İŞLEM ÇIKTI GİRDİ İŞLEM ÇIKTI

BELİRSİZ BELİRSİZ

GİRDİ İŞLEM ÇIKTI

BELİRSİZ BELİRSİZ

DÖNÜT YOK YA DA YETERSİZ

• FORMAL (PLANLI)
Eğitim Türleri
İNFORMAL (PLANSIZ)
• ÖRGÜNÖĞRETİM
• Okulöncesi eğitim Gelişigüzel öğrenme
• İlkokul Model olarak öğrenme
• Ortaokul Gizli öğrenme
• Lise Sosyal etkileşim yoluyla öğrenme
• Yükseköğretim
• YAYGIN EĞİTİM
• Halkeğitim
• Hizmetiçieğitim
 İnformal Eğitim
• Belli bir plana bağlı olmaksızın temelini
bilimsellikten almayan, gözlem ve etkileşim
gibi yaşantılar sonucu meydana gelen
eğitimdir.
• Annemizden yemek yapmayı öğrenme,
kardeşimizden bilgisayar programını
kullanmayı öğrenmemiz gibi.
 Formal (Planlı)Eğitim
• Belli bir plan ve program dahilinde verilen
eğitimdir. Eğitim kurumlarında (okullarda)
öğretim programları paralelinde planlı olarak
yürütülen bütün etkinlikleri kapsar.
• Formal ve informal eğitim aynı ortamda
gerçekleşebilir.
• NASIL?
 Eğitim
Formal
Denetimli ve önceden
düzenlenmiş ortamlarda
Planlı bir şekilde gerçekleşir
Öğreticileri alan uzmanı yani
belli bir eğitimden geçmiş
bu işi profesyonel olarak
yapan kişilerdir
Hedefler istendik yöndedir.
Denetimli olduğu için risk
daha azdır ve olumluya dönüktür.
İnformal
Doğal ortamlarda plansız
bir şekilde gerçekleşir
Öğreticiler herhangi biri ya
da araç olabilir (anne, baba,
arkadaş, usta, televizyon,
dergi vs)
İstenilmeyen davranışların
Kazanılma olasılığı yüksektir.
Etkinliler planlı bir şekilde
belli zaman dilimlerine
yayılmıştır.
Harcamalar önceden
sistemli bir şekilde
planlanmıştır.
Planlı olduğu için kısa
sürede birçok davranış
kazandırılır
Zaman sınırlaması
yoktur.
Ekonomik anlamda
bir planlama yoktur.
Davranış değişikliği
uzun zaman alır
 Örgün ve yaygın Eğitim
• Örgün eğitim: Belli bir yaş grubundaki
bireylere öğretim programları parelelinde
aşamalı olarak verilen eğitimdir (İlköğretim,
ortaöğretim, yükseköğretim gibi).
• Örgün eğitim kademeli ve aşamalıdır. Yaş
sınırlaması vardır (ilköğretime başlama yaşı
60-66 aylık gibi).
Yirmi beş yaşında olan biri liseye başlayamaz
ancak yaygın eğitim kurumu olan açık öğretim
lisesine kayıt yaptırabilir.
Yaygın eğitim, örgün eğitim kurumlarının dışında
uygulanan kısa ve uzun dönemli eğitimdir.
• Toplumun ihtiyaç ve istekleri doğrultusunda
düzenlenmektedir.
• Bireyler, hazırlanan eğitim programlarına
gönüllülük esasına dayalı olarak katılırlar.
• Yaygın eğitim programları hazırlanırken
toplumdaki birçok kişinin fikri gözönünde
bulundurulur.
• Birey, eğitimini kaldığı yerden tamamlayabilmekte
iş ve meslek sahibi olmakta, kendisini mesleğinde
daha da geliştirmektedir.
 Yaygın Eğitim
Halk Eğitimi Hizmetiçi Eğitim
• Yetişkin Eğitimi Hizmetöncesi eğitim
• Yaşamboyu öğrenme İş başında eğitim
• Çıraklık ve mesleki eğitim İleri mesleki eğitim
• Genel Eğitim
• Açık öğretim okulları
• Sosyal amaçlara dönük eğitim
• Halk eğitimi ; ülkedeki yaşlı genç tüm bireylere
yöneliktir. Okul çağı dışında bulunan ve herhangi
bir okulla ilişkisi olmayan kişiler yararlanır. Ayrıca
halk eğitiminde gönüllülük esastır.
Örnek: Bir şirkette işe başlayan bireyin iletişimini
gerçekleştirmek için özel bir kursta söz ve diksiyon
eğitimi alması.
Üniversitelerde ailelere yönelik açılan eğitim
kursları
Üniversitelerin organize ettiği yaşam boyu
öğrenme programarı kapsamında düzenlenen
meslek- iş edinme, bilgi ve beceri kazandırma
kursları
Hizmet-içi eğitim
Özel ve tüzel kişilere ait iş yerlerinde, belirli bir
maaş ya da ücret karşılığında işe alınmış ve
çalışmaktaolan bireylere görevleri ile ilgili bilgi,
beceri ve tutum kazanmalarını sağlamak üzere
yapılan eğitimdir.
 Kamu görevlilerin verimliğini yükseltmek
 Personeli üst kadrolar için hazırlamak
 Personelin görevsel aksaklıklarını gidermek ve
eksiklikleri tamamlamak
 İş kazaları ve işten kaynaklanan şikayet ve hataları
azaltmak gibi pek çok amacı vardır.
EĞİTİMİN İŞLEVLERİ (FONKSİYONLARI)
• Bireysel İşlev
• Sosyal işlev (Toplumsal işlev)
• Ekonomik işlev
• Vatandaşlık işlevi
• Siyasi işlev
• Gizil işlev
 Eğitim sürecinin Özellikleri
• Kapsamlılık
• Süreklilik
• Çok boyutluluk
• Bilimsellik
• Ulusal ve uluslararası amaçlara dönüklülük
• Olumluya dönük olma
• Bireysel ve toplumsal uyumu sağlayabilme
• Yaşantı ve deneyim sonucu gerçekleştirme
 PROGRAM NEDİR?
• Hedeflere ulaşmak için yapılacak
etkinlikler dizgesidir.
• Program eğitim sürecine yön veren
en güçlü ögedir.
• Her şeydir.
 PROGRAM ve PLAN TÜRLERİ
• Eğitim Programı
• Öğretim Programı Program
• Ders Programı tasarımcıları
hazırlar

• Ünitelendirilmiş yıllık plan

Öğretmenler
• Günlük ders planı hazırlar