GIẢI QUYẾT TRANH

CHẤP HỢP ĐỒNG

ThS Nguyễn Thế Dân

1
1.Khái niệm giải quyết tranh chấp
về hợp đồng
• Là sự mâu thuẫn, bất đồng ý kiến
giữa các bên tham gia quan hệ hợp
đồng
• liên quan đến việc thực hiện (hoặc
không thực hiện) các quyền và nghĩa
vụ theo hợp đồng.

www.phuoc-partners.com 2
 Tranh chấp HĐ
• ý kiến không thống nhất của các bên về:
• đánh giá hành vi vi phạm
• hoặc cách thức giải quyết hậu quả phát
sinh từ vi phạm đó (trong khi vi phạm HĐ
là hành vi đơn phương của một bên đã
xử sự trái với cam kết trong HĐ).

www.phuoc-partners.com 3
2.Các đặc điểm của tranh chấp
hợp đồng
• - luôn thuộc quyền tự định đoạt
của các bên
• - Mang yếu tố tài sản, và gắn liền
lợi ích các bên trong tranh chấp.
• - Nguyên tắc giải quyết là bình
đẳng, thỏa thuận.
www.phuoc-partners.com 4
3. Các dạng tranh chấp hợp đồng;
• Phân loại tranh chấp hợp đồng
theo phạm vi lãnh thổ
• - Tranh chấp hợp đồng nội
thương;
• - Tranh chấp hợp đồng ngoại
thương;

www.phuoc-partners.com 5
3.Các dạng tranh chấp hợp đồng;
• Phân loại tranh chấp hợp đồng theo nội
dung vi phạm:
• Tranh chấp do bên bán không thực hiện
hoặc thực hiện không đúng nội dung hợp
đồng;
• Tranh chấp do bên mua không thực
hiện hoặc thực hiện không đúng nội dung
hợp đồng;
www.phuoc-partners.com 6
3. Các dạng tranh chấp hợp đồng;
• Phân loại tranh chấp hợp đồng theo tính pháp lý của
hợp đồng
• - Tranh chấp do vi phạm nguyên tắc ký kết hợp
đồng, chủ thể ký kết hợp đồng…
• - Tranh chấp liên quan đến các điều khoản của
hợp đồng không hợp pháp;
• - Tranh chấp liên quan đến cách thức ký kết hợp
đồng;
• - Tranh chấp liên quan đến hình thức hợp đồng…

www.phuoc-partners.com 7
4.Vấn đề áp dụng pháp luật khi giải
quyết tranh chấp về hợp đồng
• Bộ luật Dân sự
• Luật Thương mại.
• Luật chuyên ngành:
- Luật Xây dựng,
- Luật Kinh doanh Bất động sản,…
- Luật kinh doanh bảo hiểm

www.phuoc-partners.com 8
 Các tranh chấp áp dụng Luật
Thương mại
• Thứ nhất, về các trường hợp
đương nhiên áp dụng Luật
Thương mại
• + Những hoạt động thương mại
thì Luật Thương mại đương nhiên
được áp dụng.
www.phuoc-partners.com 9
 Các tranh chấp áp dụng Luật
Thương mại
• Thứ hai, các trường hợp thỏa thuận áp dụng Luật
Thương mại
• + Khi hợp đồng giao kết giữa 1 bên không phải là
thương nhân thì Quyền lựa chọn Luật Thương
mại có được áp dụng hay không trong trường
hợp này thuộc về bên không phải thương nhân.
• + Các bên trong giao dịch thương mại có yếu tố
nước ngoài chọn Luật Thương mại Việt Nam áp
dụng để giải quyết tranh chấp.
www.phuoc-partners.com 10
 Các tranh chấp áp dụng Bộ luật
dân sự
• Thứ nhất trong những trường hơp Luật
Thương mại chưa có quy định điều chỉnh,
thì Bộ luật Dân sự sẽ được áp dụng.
• Thứ hai trong trường hợp hợp đồng ký kết
giữa 1 bên “không nhằm mục đích sinh lợi”
và họ lựa chọn không áp dụng Luật Thương
mại, thì Bộ luật Dân sự sẽ được áp dụng.

www.phuoc-partners.com 11
 Những vướng mắc trong việc giải
quyết các tranh chấp về hợp đồng.
• Vướng mắc trong việc thẩm quyền
giải quyết tranh chấp
• Vướng mắc về việc xác định áp dụng
Luật giải quyết
• Vướng mắc trong các quy định về
xác định thời hiệu khởi kiện vụ án

www.phuoc-partners.com 12
 Những vướng mắc trong việc giải
quyết các tranh chấp về hợp đồng.
• Về thời hạn giải quyết vụ án:
• Vướng mắc trong việc xác định tranh chấp
hợp đồng dân sự hay hợp đồng thương mại
• Vướng mắc trong việc xác định tổ chức Trọng
tài nước ngoài
• Cơ quan thi hành án nào có thẩm quyền thi
hành phán quyết trọng tài

www.phuoc-partners.com 13
1.3. Thẩm quyền giải quyết tranh
chấp hợp đồng

www.phuoc-partners.com 14
 CÁC PHƯƠNG THỨC GIẢI QUYẾT TRANH
CHẤP HỢP ĐỒNG

 Thương lượng
 Hòa giải thương mại
 Trọng tài
 Toà án
 THƯƠNG LƯỢNG

 Thương lượng là việc các bên tranh chấp tự thỏa

thuận với nhau để lựa chọn giải pháp chấm dứt xung
đột đã phát sinh giữa họ
 LỢI THẾ VÀ HẠN CHẾ CỦA THƯƠNG LƯỢNG
 Lợi thế
- Giải quyết tranh chấp nhanh chóng, chi phí thấp
- Duy trì được quan hệ hợp tác
- Không bị lộ bí mật kinh doanh, không ảnh hưởng
uy tín các bên
 Hạn chế
- Phương án thoả thuận mà các bên đạt được không
mang tính cưỡng chế thi hành
- Một bên không thiện chí dễ lợi dụng thương lượng
để trì hoãn hoặc trốn tránh việc thực hiện nghĩa vụ
 ĐIỀU KIỆN ÁP DỤNG THƯƠNG LƯỢNG

 Thường áp dụng trong giai đoạn đầu của quá

trình giải quyết TC
 Áp dụng cho TC có giá trị nhỏ, ít phức tạp, các
sự kiện liên quan đến TC tương đối rõ ràng
 Các bên có thái độ thiện chí
 Các bên hiểu rõ được vị trí của mình trong TC
 THỦ TỤC TIẾN HÀNH THƯƠNG LƯỢNG
 Làm rõ mục đích khách hàng muốn đạt được
 Phân tích lợi thế và bất lợi của từng bên tranh
chấp
 Dự kiến các tình huống và lên phương án hoà
giải
 Trao đổi thông tin, đề xuất giải pháp
 Tổ chức đàm phán trực tiếp (nếu cần thiết)
 Lập biên bản hoà giải khi đạt được phương án
 Giám sát việc thực hiện phương án hoà giải
 TRUNG GIAN HOÀ GIẢI
 Trung gian hoà giải là việc các bên TC thỏa
thuận với nhau để tìm kiếm giải pháp chấm dứt
xung đột dưới sự hỗ trợ, giúp đỡ của người thứ
ba
 Các dấu hiệu pháp lý của thương lượng
Tự các bên lựa chọn giải pháp, người
trung gian không đưa ra phán quyết, trừ khi
được các bên yêu cầu
 Có sự tham gia của người thứ ba để hỗ trợ
các bên lựa chọn giải pháp
 CÁC HÌNH THỨC HOÀ GIẢI THƯƠNG MẠI

 Hoà giải ngoài tố tụng

Nghị định 22/2017/NĐ-CP
 Hoà giải trong tố tụng (hòa giải dòa
tòa án dân sự tiến hành)
LỢI THẾ VÀ HẠN CHẾ CỦA TRUNG GIAN HOÀ
GIẢI
 Lợi thế
- Có các lợi thế như thương lượng
- Có sự hỗ trợ của người trung gian nên các bên dễ đạt
được phương án hoà giải hơn việc tự thương lượng

 Hạn chế
- Có các bất lợi như thương lượng
- Phải mất chi phí cho người trung gian
THỦ TỤC TIẾN HÀNH TRUNG GIAN HOÀ GIẢI
 Các bên chỉ định người trung gian
 Người trung gian tiếp cận riêng với từng bên để làm
rõ tình tiết và mục đích các bên muốn đạt được
 Phân tích lợi thế và bất lợi của từng bên
 Trao đổi thông tin, đề xuất giải pháp
 Tổ chức đàm phán trực tiếp (nếu cần thiết)
 Lập biên bản hoà giải
 Giám sát việc thực hiện phương án hoà giải
 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Tố tụng trọng tài là một thủ tục

hành chính, trong đó, quy định điều
kiện của các bên và trình tự giải
quyết tranh chấp kinh doanh –
thương mại.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 24

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Gồm:
• thẩm quyền và ng.tắc giải quyết tranh
chấp của Hội đồng trọng tài;
• điều kiện nộp đơn đối với các bên
tranh chấp;
• quyền và nghĩa vụ của các bên trong
tranh chấp;
• trình tự giải quyết tranh chấp KD-TM.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 25

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

 Tranh chấp phát sinh từ hoạt động KD-TM

 Các bên tranh chấp có yêu cầu trọng tài
 Các bên tranh chấp có thỏa thuận trọng tài
 Thỏa thuận trọng tài không bị vô hiệu
May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 26
 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

 Giải quyết kín (ko công khai)

 Hội đồng trọng tài ra quyết định trên cơ
sở các bên tranh chấp có ưng thuận.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 27

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

• Tranh chấp phát sinh từ hoạt động KD-TM;

• Các bên có Th.thuận trọng tài trước hoặc
sau khi phát sinh tranh chấp đó;
• Th.thuận trọng tài có hiệu lực+.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Quốc Sỹ 28

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Thời • Trung tâm trọng tài nhận được

điểm
đơn kiện của nguyên đơn.
bắt
đầu • Bị đơn nhận được đơn kiện của
tố
nguyên đơn.
tụng

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Quốc Sỹ 29

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

• Trực tiếp hoặc uỷ quyền cho người đại

diện tham dự phiên họp;
• Có quyền mời nhân chứng, luật sư;
• Lựa chọn trung tâm trọng tài hoặc Hội
đồng trọng tài do các bên thành lập;
• Trước khi mở phiên họp, các bên có thể
tự hòa giải hoặc yêu cầu trọng tài hòa giải

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 30

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

1. Chỉ định trọng tài viên cho bị đơn (nguyên đơn)

2. Thay đổi trọng tài viên (nguyên đơn).
3. Xem xét thoả thuận trọng tài (có đơn khiếu nại);
4. Xem xét thẩm quyền GQTC của HĐTT (các bên).
5. Áp dụng BPKC tạm thời (các bên).
6. Huỷ quyết định trọng tài (các bên).
May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 31
 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 32

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Đặc  Giải quyết kín;

điểm  Quyết định trọng tài là chung thẩm, có hiệu
của lực thi hành ngay;
tố
 Các bên tranh chấp có quyền lựa chọn trung
tụng
trọng tâm trọng tài, trọng tài viên, địa điểm giải
tài quyết tranh chấp;
 Quyết định trọng tài có thể bị tòa án hủy.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 33

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Trung  Là tổ chức trong tài do các tổ chức

tâm
trọng quốc tế thành lập
tài  Là tổ chức trọng tài có chức năng giải
quốc
tế? quyết tranh chấp giữa các chủ thể kinh
doanh có quốc tịch khác nhau.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 34

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

 Ủy ban Luật quốc tế -

UNCITRAL:United Nations Commission
on International Trade Law+
 Tòa án quốc tế về trọng tài - ICC
International Court of Arbitration++

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 35

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

 Trung tâm trọng tài quốc tế Việt nam

– VIAC: Vietnam International
Arbitration Centre at Chamber of
Commerce and Industry.
 Các trung tâm trọng tài khác được
thành lập theo Pháp lệnh TTTM 2003.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 36

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

1. Giải quyết tranh chấp KD-TM có

yếu tố nước ngoài;
2. Các bên tranh chấp có quyền chọn
lựa: Trọng tài viên, ngôn ngữ, địa
điểm giải quyết và luật áp dụng.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 37

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

• Tranh chấp phát sinh trong hoạt động KD-TM

mà một bên hoặc các bên là người nước
ngoài, pháp nhân nước ngoài hoặc
• Căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan
hệ có tranh chấp phát sinh ở nước ngoài
hoặc tài sản liên quan đến tranh chấp đó ở
nước ngoài.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 38

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

• Các bên có quyền chọn lựa trọng tài viên

trong danh sách trọng tài;
• Các bên có quyền th.thuận về sử dụng ngôn
ngữ trong tố tụng trọng tài, nếu các bên
không có th.thuận thì ngôn ngữ dùng trong tố
tụng trọng tài là tiếng Việt.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 39

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Câu hỏi

1. Câu 3, 4 trang 183 sách Luật KDVN

2. Nêu ưu điểm và nhược điểm về việc

giải quyết tranh chấp KD-TM theo
phương thức trọng tài.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 40

 TỐ TỤNG TRỌNG TÀI

Câu hỏi
3. Trong điều khoản giải quyết tranh chấp
của một hợp đồng kinh doanh – thương
mại, thông thường các bên chọn cơ
quan giải quyết tranh chấp là một trung
tâm trọng tài nào đó nhiều hơn là chọn
tòa án. Anh (chị) hãy giải thích về sự
chọn lựa của các bên trong hợp đồng nói
trên?

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 41

 LỢI THẾ VÀ HẠN CHẾ CỦA TRỌNG TÀI

 Lợi thế
- Giải quyết TC nhanh chóng, chính xác
- Ít ảnh hưởng đến bí mật KD, uy tín các bên
- Phán quyết mang tính cưỡng chế thi hành
- Chi phí thấp
- Không đại diện cho quyền lực tư pháp của Nhà nước
nên rất thích hợp để giải quyết các TC có yếu tố nước
ngoài
 Hạn chế
- Có một số bất lợi như thương lượng
- Phải mất chi phí cho người trung gian
CÁC LƯU Ý KHI GIẢI QUYẾT TRANH CHẤP
BẰNG TRỌNG TÀI
 Thẩm quyền của trọng tài

 Tư cách tham gia của LS

 Lựa chọn hình thức trọng tài
 Thoả thuận trọng tài
 Thủ tục trọng tài

 Các biện pháp hỗ trợ tư pháp đối với trọng tài

 Thỏa thuận trọng tài vô hiệu nếu
1. Tranh chấp phát sinh không thuộc hoạt động thương mại
2. Người ký thỏa thuận trọng tài không có thẩm quyền ký kết theo
qui định của pháp luật
3. Một bên ký thỏa thuận trọng tài không có năng lực hành vi dân sự
đầy đủ
4. Thỏa thuận trọng tài không qui định hoặc qui định không rõ đối
tượng tranh chấp, tổ chức trọng tài có thẩm quyền giải quyết vụ
tranh chấp mà sau đó các bên không có thỏa thuận bổ sung
5. Thỏa thuận trọng tài không được lập theo qui định của pháp luật
6. Bên ký kết thỏa thuận trọng tài bị lừa dối, đe dọa và có yêu cầu
tuyên bố thỏa thuận trọng tài vô hiệu, thời hiệu: 6 tháng và trước
khi HĐTT mở phiên họp GQTC.
 Giải quyết tranh chấp bằng Tòa án
• Thực hiện theo qui định của Bộ Luật TTDS VN
• Thẩm quyền, các bên tham gia theo qui định
của Pháp luật
• Phán quyết có tính bắt buộc đối với các bên
• Quyết định của Tòa án là quyết định cuối
cùng.
 2.3.3 LỰA CHỌN PHƯƠNG THỨC GIẢI
QUYẾT TRANH CHẤP HỢP ĐỒNG
Giải quyết
hoà bình
Hoà giải

Thương Trọng
lượng tài

Toà án
 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Khái niệm

Tố tụng tòa án là một thủ tục tư pháp, quy

định về thẩm quyền xét xử của tòa án, trình
tự tiến hành; quy định về quyền & nghĩa vụ
của các bên trong tiến trình tố tụng.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 47

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

• Tranh chấp KD-TM ko thuộc thẩm quyền

giải quyết của trọng tài
• Tranh chấp KD-TM thuộc thẩm quyền của
trọng tài nhưng quyết định trọng tài bị hủy

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 48

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Giải quyết các tranh chấp KD-TM ko có yếu tố nước

ngoài. Gồm:
•Mua bán hàng hoá;
•cung ứng dịch vụ;
•phân phối;
•đại diện, đại lý;
•ký gửi;
•thuê, cho thuê, thuê mua;
•xây dựng;
•tư vấn, kỹ thuật;
•vận chuyển hàng hoá, hành khách bằng đường
sắt, đường bộ, đường thuỷ nội địa.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 49

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Lưu ý

Nếu có đương sự hoặc tài sản ở nước

ngoài hoặc cần phải uỷ thác tư pháp
cho cơ quan Lãnh sự của Việt Nam ở
nước ngoài, cho Toà án nước ngoài là
ko thuộc thẩm quyền giải quyết của
TAND cấp huyện.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 50

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

1. Tranh chấp ko thuộc th.quyền của Tòa án

cấp huyện và
2. Các tranh chấp như: vận chuyển hàng
hoá, hành khách bằng đường hàng không,
đường biển; mua bán cổ phiếu, trái phiếu
và giấy tờ có giá khác; đầu tư, tài chính,
ngân hàng; bảo hiểm; thăm dò, khai
thác,chuyển giao công nghệ;

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 51

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

3. Tranh chấp về quyền sở hữu trí tuệ;

4. TC giữa Cty với các TV của Cty, giữa
các TV của Cty với nhau liên quan đến:
việc thành lập, hoạt động, giải thể, sáp
nhập, hợp nhất, chia, tách, chuyển đổi
Cty;

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 52

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

5. Tranh chấp giữa nhà đầu tư với cơ

quan QLNN liên quan đến hoạt động
đầu tư
6. Các tranh chấp khác về KD-TM mà
pháp luật có quy định.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 53

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Lưu ý

Tòa kinh tế TAND cấp tỉnh giải quyết các yêu cầu về KD-
TM như:
1.Yêu cầu liên quan đến việc TTTM Việt Nam giải quyết
các vụ tranh chấp theo quy định của pháp luật về TTTM;
2.Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt Nam bản
án, quyết định KD-TM của Toà án nước ngoài hoặc ko
công nhận bản án, quyết định KD-TM của Toà án nước
ngoài mà ko có yêu cầu thi hành tại Việt Nam;

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 54

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Lưu ý

Tòa kinh tế TAND cấp tỉnh giải quyết các yêu

cầu về KD-TM như:
3.Yêu cầu công nhận và cho thi hành tại Việt
Nam quyết định KD-TM của Trọng tài nước
ngoài;
4.Các yêu cầu khác về KD-TM mà pháp luật
có quy định.
May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 55
 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Loại 1. Thủ tục sơ thẩm

thủ
2. Thủ tục phúc thẩm
tục
xét 3. Thủ tục giám đốc thẩm
xử 4. Thủ tục tái thẩm

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 56

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Thủ Tranh chấp KD-TM được giải quyết

tục lần đầu tại tòa án cấp huyện hoặc tại

sơ
tòa án cấp tỉnh gọi là thủ tục xét xử sơ
thẩm
thẩm.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 57

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Việc tòa án cấp trên trực tiếp xem xét

Thủ lại bản án, quyết định của tòa án cấp
tục dưới chưa có hiệu lực pháp luật
phúc nhưng bị kháng cáo/kháng nghị
thẩm (appeal) gọi là thủ tục xét xử phúc
thẩm.

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 58

 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Việc xem lại vụ tranh chấp kinh doanh

– thương mại đã được Tòa án cấp
Thủ dưới giải quyết theo thủ tục sơ thẩm
tục hoặc phúc thẩm mà bản án, quyết
tái định của Tòa án đã có hiệu lực pháp
thẩm luật nhưng bị kháng nghị (do phát hiện
một/một số tình tiết mới) gọi là thủ tục
tái thẩm.
May 8, 2023 59
 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Việc xem xét lại vụ tranh chấp kinh

Thủ doanh – thương mại đã được Tòa án
tục giải quyết theo thủ tục sơ thẩm hoặc
giám phúc thẩm mà bản án, quyết định đó đã
đốc có hiệu lực nhưng bị kháng nghị (do TA
thẩm vi phạm pháp luật nghiêm trọng trong
việc giải quyết vụ án) gọi là thủ tục giám
đốc thẩm.
May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 60
 TỐ TỤNG TÒA ÁN

Câu hỏi
1. Câu 1, 2, 5, 6, 7 trang 183 sách Luật KDVN.
2. Hợp đồng được ký giữa hai doanh nghiệp,
trong đó, một bên có mục đích lợi nhuận, còn
bên kia có mục đích khác. Nếu có phát sinh
tranh chấp mà thẩm quyền giải quyết thuộc
tòa án nhân dân cấp tỉnh, theo anh (chị) thì
bên nguyên đơn sẽ phải nộp đơn tại tòa nào?

May 8, 2023 Biên soạn: ThS.Nguyễn Thế Dân 61