Pakikilahok na Pansibiko

Ang pakikilahok na pansibiko o civic

engagement/civic participation ay tumutukoy sa
mga kolektibong gawain tungo sa paglutas ng mga
isyung pampubliko.
 Mga Katangian na Dapat Taglayin ng Isang
Aktibong Mamamayan
 1. Makabayan
Isang katangian na dapat nating taglayin ay ang pagiging makabayan. Ang
Pilipinas ay ang bayang ating kinagisnan at bahagi ng ating tungkulin
bilang mamamayan ng bansa ay sikapin ang pagbubuklod at
pagkakaisa. Sa ating pagsisikap, maipakikita natin ang bukal sa pusong
pagmamahal sa bayan at tunay na pakikibuklod sa ating mga kababayan. Isa sa
inaasahan nating pampapukaw-damdamin ay ang paniniwalang makakamit natin
ang ating kaunlaran kung tayo ay nag-iisip ng mga bagay na magpapaunlad sa
ating bansa.
 A. Tapat sa Republika ng Pilipinas
 Bilang mamamayang Pilipino, kailangang may ganap tayong
tiwala sa Republika ng Pilipinas. Handa tayong magmalasakit
at maglingkod sa bansa laban sa mga sinumang ibig
magpabagsak dito. Kasama sa pagpapakita ng tiwala sa
republika ay ang paggalang sa bandila at pambansang awit.
Ang bandila ay sagisag ng ating bansa na dapat nating igalang
bilang pagpapakita ng pagkilala, pagtitiwala, at pagmamahal.
Naipakikita ang paggalang sa ating bandila sa pamamagitan
ng pagtayo nang tuwid at paglagay ng kamay sa dibdib
habang inaawit nang wasto at buong sigla ang ating
pambansang awit na “Lupang Hinirang”
Artikulo XVI, Seksyon 1. Ang bandila ng
Pilipinas ay dapat na pula, puti, at bughaw,
na may isang araw at tatlong bituin, na
dinadakila at iginagalang ng sambayanan
at kinikilala ng batas.
 Gayundin, ang pagpapahalaga at pangangalaga sa ating mga
makasaysayang lugar at bagay-pangkultural na sumisimbolo
sa pagiging malaya at mayamang kultura ng ating
bansa ay halimbawa ng pagpapakita ng katapatan.
Tulad ng nangyaring pagligtas ng isang batang babae sa
watawat ng Pilipinas sa kanilang paaralan sa gitna ng
paghagupit ng bagyo at pagtaas ng baha. Hindi niya
inalintana ang bigat nito at ang nakaambang panganib dulot
ng bagyo upang mailigtas lamang ang ating pambansang
watawat. Ito ay patunay na likas at di-matatawaran sa ating
mga Pilipino ang pagiging makabayan magpasa-hanggang
ngayon.
 Tunghayan ang pagpapakita ng pagkamakabayan sa sipi ng ulat ni
Bernard Taguinod ng pahayagang (AbanteTonite noong Agosto 25,
2011)
 “Batang nagligtas ng bandila, pinarangalan sa Kamara”(Bernard
Taguinod)Pinarangalan kagabi sa Mababang Kapulungan ng Kongreso
ang isang batang babae na nagligtas sa bandila ng Pilipinas sa gitna ng
kasagsagan ng bagyo sa Malinao, Albay.Tuwang-tuwang umakyat sa
rostrum ang bidang si Janela Lelis, 12 anyos, nang ipagkaloob sa kanya
ang parangal sa Kamara sa pangunguna ni House Speaker Feliciano
Belmonte. Umani agad ng pagkilala si Lelis dahil sa kanyang
kabayanihan kung saan bukod sa local government sa Albay,
pinarangalan na rin ito ng Department of Education (DepEd). Si Janela
Lelis habang pinararangalan sa Mababang Kapulungan ng Kongreso.
 B. Handang ipagtanggol ang estado
Maraming paraan ang maaaring gawin ng mamamayan upang
maipagtanggol ang bansa tulad ng mga ginawang pagtatanggol ng
ating mga ninuno at bayani. Bilang bahagi ng ating Estado,
isa ito sa ating mahalagang tungkulin. Sa Saligang Batas, ito ang
nasasaad:
Artikulo II, Seksyon 4. Ang pangunahing tungkulin ng pamahalaan
ay paglingkuran at pangalagaan ang sambayanan. Maaaring tawagan
ng pamahalaan ang sambayanan upang ipagtanggol ang Estado, at sa
ikatutupad niyon, ang lahat ng mga mamamayan ay maaaring
atasang maghandog ng personal na serbisyo militar o sibil, sa ilalim ng
kondisyong itinatakda ng batas.
 Narito ang sipi ng ulat ni Henni Espinosa, tagapamahayag ng Patrol ng Pilipino ng ABS-CBN News,
noongHulyo 17, 2011 tungkol sa usaping pag-angkin ng China sa Spratlys Island na
sakop ng Pilipinas. Ito aynagpapakita ng katapangan ng 95 Philippine Navy upang ipagtanggol
ang ating bansa.

Barkong Gregorio del Pilar, pinadala na sa Spratlys”Nagpaalam na kaninang hapon ang

Philippine Navy sa U.S Coast Guard sa Alameda, California sakay ng pinakabago at
pinakamodernong barko ng Republikang Pilipinas na pinangalanang Gregorio del Pilar. Sa
isang send-off ceremony, tinapos ng 95 navy men ang kanilang limang buwang pamamalagi
saAmerika at ngayo’y handa na silang iuwi sa Pilipinas ang kabibiling barko sa ilalim ng
U.S Excess Defense Act na nagkakahalaga ng P450 milyon. Sabi ng Malacanang, ang BRP
Gregorio del Pilar ay magpapatrol malapit sa West Philippine Sea malapit sa
pinagtatalunang Spratlys Islands.“Handa kaming ipagtanggol ang Pilipinas,” sabi ng
captain ng BRP Gregorio del Pilar na si Captain Abet Cruz. Mahigit isang buwan pa ang
ilalakbay ng BRP Gregorio del Pilarbago ito makabalik sa Pilipinas at sa kanilang
pagbabalik, ,mas buo ang loob ng mga navy men na ito na maglingkod at ipagtanggol ang
bayang minamahal.
 C. Sinusunod ang Saligang Batas at iba pang
mga batas ng Pilipinas.
Kailangang sundin ng bawat mamamayan ng Saligang Batas at iba pang
batas upang manatiling maayos at matiwasay ang bansa. Maitataguyod ang
kaunlaran at interes ng bansa sa pamamagitan nito. Ang kawalan ng
pagtupad o paggalang sa batas ay nagdudulot ng kaguluhan. Tinatanggal
nito ang ating kapayapaan at seguridad at hinahadlangan ang kaunlarang
pang-ekonomiya. Kung ang lahat ng mamamayan ay susunod sa batas at
hihikayatin ang ibang gawin din ito, tayong lahat ay mamumuhay nang
masagana, payapa, at tahimik.
 D. Nakikipagtulungan sa mga may
kapangyarihan
Nakatutulong ang partisipasyon ng mga tao upang tugunan ang
mga suliraning kinakaharap ng bansa gayang pagkasira at
pagkawala ng mga ari-arian at buhay dulot ng bagyo at iba pang
kalamidad. Ang epektibong pag-oorganisa ng mga tao upang
kumilos bilang isang grupo na nakikipagtulungan sa mga proyekto
at gawainng pamahalaan at iba pang institusyon ay hindi lamang
makapagpapaunlad ng ekonomiya pati na rin sa mga aspektong
politikal, espiritwal, at panlipunan.
 Gayundin ang pakikipagtulungan at pagkakaroon ng
magandang koneksiyon ng mga pinuno o may
kapangyarihan sa mga mamamayan tulad ng pagkokonsulta
sa mga tao hinggil sa mga pangangailangan nito upang
malutas ang suliranin ng pamayanan. Dapat na kasama o
kabilang rin ang mga mamamayan sa paggawa ng desisyon,
pagtukoy sa mga suliranin, pagbibigay ng mga solusyon at
pangangailangan, at pagpapatupad ng mga proyekto na
ang tanging makikinabang din ay ang mga
mamamayan. Ang mga pagkilos na ito ay
makatutulong sa bawat isa upang maabot ang mga mithiin o
ninanais
 2. Makatao
Bilang mamamayan, may laya tayong gamitin ang maraming
karapatang ating tinatamasa, ngunit kailangandin nating isipin
na may pananagutan at tungkulin din tayong dapat gampanan.
Dapat nating igalang ang mgakarapatan ng iba. Kailangan
nating tiyakin na hindi tayo makapipinsala sa ating kapwa.
Kailangan nating mamuhay nang matiwasay at may pakikiisa sa
mabubuting bagay na makapagpapaunlad hindi lang para sa
sarili kundi pati rin sa mas nakararami.
 3. Produktibo
Ang pagiging masipag at matiyaga ay ugali na nating mga
Pilipino noon pa man. Ito ay ipinakita ng ating mga
ninuno sa paggawa ng Hagdan-hagdang Palayan
sa Banaue. Upang mapaunlad natin ang ating
pamumuhay, kailangan nating ipakita ang ating angking
kasipagan.
 4. Matatag, may lakas ng loob at tiwala sa sarili
Ang pagiging matatag at may lakas ng loob ay ipinakita
na ng ating mga ninuno sa kanilang paglaban upan
glumaya ang ating bansa sa pananakop ng mga Espanyol,
Amerikano, at Hapon. Ang katatagan ng loob ay
ipinakikita rin ng maraming mga mamamayang
Pilipino na nagpupunta sa ibang bansa upang
doon magtrabaho. Ito ay nakatutulong sa atin upang
sumuong sa mahihirap na gawain.
 5. Matulungin sa kapwa
Isang likas na gawain ng mga Pilipino ang pagtulong sa kapwa.
Tayo ay likas na mapagkawang-gawa lalong-lalo na sa mga
kapwa nating kapus-palad at dumadanas ng hirap ng buhay.
Dahilan din ng pagdami ng mga Pilipino na nagtatrabaho sa
ibang bansa ang pagnanais nilang makatulong sa kanilang
pamilya upang mabigyan nila ito ng maayos at masaganang
pamumuhay. Nakikita rin ang pagiging matulungin nating
mga Pilipino sa panahon ng mga kalamidad, sakuna,
aksidente,at iba pa. Gaano man ito kaliit o kalaki, naipakikita
natin ang ating pagtulong sa iba’t ibang bagay.
 6. Makasandaigdigan
Ang aktibong mamamayan ay mamamayan ng kanyang
bansa gayon din ng mundo. Isinasaalang-alang niyaang
kagalingan ng kanyang sariling bansa pati na ng sa
mundo.
 Narito ang ilan sa iba’t ibang pansibikong organisasyon na naglilingkod para sa pagkakawanggawa, relihiyon, kapatiran, at komunidad:
 1. ABS-CBN Foundation
 2. Alpha Phi Omega
 3. Ayala Foundation
 4. CATW-Asia Pacific
 5. Council for Health and Development
 6. Gawad Kalinga
 7. GMA Foundation
 8. Habitat for Humanity Philippines
 9. Hakbang Kalikasan Mountaineering Society
 10. Ibon Foundation Inc.
 11. Institute for Developmental Education and Services, Inc.
 12. Magna Kultura Foundation
 13. Peace and Equity Foundation
 14. Philippine National Red Cross
 15. Program for Cultural Cooperation
 16. PVI Foundation, Inc. - Pagkakaisa Volunteers, Inc.
 17. Ramon Magsaysay Award Foundation
 18. Reach Out Foundation International
 19. Restored Heritage Foundation, Inc.
 20. Rotary Club of Manila
 Mga Gawaing Pansibiko: Mga Paraan at Epekto

 1. Pagtatag o pakikilahok sa mga organisadong pagkilos at

organisasyong nagsusulong ng kagalingan at pag-unlad ng komunidad
at bansa
Ang partisipasyon sa civil society ay pinangangalagaan sa 1987 Philippine
Constitution. Naglalaman ito ng mga tiyak na probisyon sa
pagsulong ng mga hindi pampamahalaan, batay sa komunidad o
sektoral na organisasyon sapagkat pinahahalagahan ng mga batas ng
bansa ang mga organisasyon at gawain ng mga civil society groups at
dahil na rin sa nagkaroon ito ng bahagi sa mahabang kasaysayan ng
Pilipinas.
Mga Sumasali sa mga Organisasyong
Pansibiko
Type of ActiveMember InactiveMember Do Not Belong
SocialOrganization
Church or religious 34.2% 20.4% 45.4%
organization
Cooperatives 12.2% 6.9% 80.9%
Sports or recreational 10.1% 8.4% 81.6%
organization
Art, music, or 6.0% 5.3% 88.7%
education
organization
Two or more 34.2%
organizations
 Mga Maaaring Paraan ng Pakikilahok
 1. Pagpaparating sa kinauukulan ng kinakailangang gawin
Mahalaga para sa isang kabataang katulad mo ang makialam,
magmatyag, at magmasid sa mga pangyayaring nagaganap sa
inyong komunidad. Kung may nakikita kang dapat pagtuunan ng
pansin ng pamahalaan at mga organisasyon na mga maling gawain sa
bahay man o sa paaralan lalo pa kung may mga naaabuso, dapat tayong
dumulog sa may kapangyarihan at sabihin kung ano ang nangyayari o bakit
dapat itong matigil. Idulog ang hinaing o protesta sa mga pinuno ng
pamahalaan. Maaaring sumulat sa kanila upang malaman nila ang iyong
nais iparating. Maaari ring iparating sa mga organisayong naglalayong
makatulong sa mga taong nangangailangan o sa midya.
 2. Pag-aangat sa kalagayan ng ating kapwa Pilipino
Maraming tao ang nangangailangan ng tulong. Marami ang naghihirap.
Isa ito sa suliranin ng ating bansa sa ngayon. Kailangan tayong kumilos
upang makatulong tayo sa paglutas ng mga suliraning ito. Magboluntaryo,
tumulong, at kumilos upang umangat ang kalagayan ng ating kapwa.
Mula sa konsepto ng pakikipagkapwa ng mga Pilipino ang batayan para sa
civil society sa Pilipinas. Ang boluntaryong pagtulong o
pagkakawanggawa ng mga Pilipino ay isang pantay na katayuan sa
pagitan ng mga nagbibigay ng tulong o provider at ang tumatanggap nito
o recipient. Ito ay nagpapakita ng damayan(pantay na pagtulong sa
mga panahon ng krisis) at pagtutulungan (mutual self-help).
Ang ideyang pagkakawanggawa (charity) ay ipinakilala sa Pilipinas sa
pamamagitan ng mga Katolikong misyonero.
 Narito ang iba pang organisasyon na
nakapagpapaunlad at nagpapabuti ng ating kalagayan:

 National Council of Social Development (NCSD)

Itinatag noong 1949 bilang unang sistemang panlipunang
pag-unlad sa Pilipinas. Kinalaunan, kinilalabilang Council
of Welfare Agencies in the Philippines, Inc. (CWAPI) at unang
sistemang NGO na nagbibigay ng lisensya at akreditasyon ng
pamahalaan para sa mga programang nakabase sa komunidad
para sa mga bata at pamilya.
 National Secretariat of Social Action-Justice and Peace
(NASSA)
Naitatag sa pamamagitan ng Catholic Bishops’ Conference of
the Philippines (CBCP) noong 1966. Ito ay nakapokus sa
kahirapan, demokratikong pamamahala, ekolohiya at
integridad ng paglikha, kapayapaan, at pag-unlad.
 Philippine NGO Council on Population, Health and Welfare
(PNGOC)
Itinatag noong Hulyo 24, 1987. Ito ay binubuo ng 97
miyembro na NGO na nakatuon sa iba’t ibang mga
pag-aalala sa pag-unlad ng populasyon tulad ng
reproductive health, gender equity at pagkakapantay-
pantay, women and development, non-formal
education, sustainable development, at HIV/AIDS
prevention and care.
 Asian NGO Coalition for Agrarian Reform and
Rural Development (ANGOC)
Itinatag noong 1979 at ito ay isang rehiyonal na
samahan ng 20 nasyonal at rehiyonal na mga
network ng mga NGO sa 14 bansa sa Asya. Sila
ay nakatuon sa seguridad at sa pagkain,
repormang agraryo, sustainable agriculture,
participatory governance, at rural na pag-unlad.
 3. Pakikipagpalitan at pagbibigay ng mahahalagang
impormasyon
Kapag ang mga impormasyon at kaalaman ay naipamamahagi sa lipunan,
mas madaling makalahok ang mga sangay ng pamahalaan at mga
mamamayan sa paglikha ng mga polisiya at paglutas ng mga isyu at
suliranin. Sa ganitong paraan, nakapagtutulungan ang iba’t ibang sangay
ng pamahalaan at sektor ng lipunan sa mga pananagutan ng pamahalaan.
Ayon sa inilathalang “Connecting Youth and Strengthening
Communities: The Data Behind Civic Engagement and Economic
Opportunity” noong Setyembre 2014: Ang pakikilahok na
pansibiko o civic engagement ay hindi lamang isang elemento ng
pamumuhay sa komunidad o ng pagkamamamayan. Ito aymaaari din na
isang epektibong paraan upang bumuo ng mga social capital at mahalagang
mga kasanayan na magpapadali sa pag-unlad at pagkakaisa sa ating bansa
 4. Pangangalaga ng ating mga minanang yaman at mga
pampublikong pasilidad
Maraming kayamanan ang ating bansa. Karamihan dito ay minana pa natin sa ating
mga ninuno. Ang iba naman ay mga impraestruktura at pampublikong lugar
na ipinagawang ating pamahalaan para sa mga mamamayan nito.
Kailangan natin ang mga impraestrukturang ito para sa kaunlaran ng ating
bansa. Ang pagkasira ng mga ito ay nagiging balakid sa ating kaunlaran. Ang mga
ito ay ang mga nasisirang daan, tulay, paliparan, daungan, gusali ng pamahalaan, at
ospital. Kabilang din dito ang daluyan ng mga tubig tulad ng kanal, sistema ng
irigasyon, at estero. Ang mga ito ay nababarahan ng mga basurang itinatapon ng
walang pakundangan sa mga daan, ilog, kanal, o anumang lugar. Kapag umuulan
nang malakas, nagiging sanhi ito ngpagbaha sa mabababang lugar. Nagdudulot
itong malaking pinsala sa mga tao at mga kagamitan. Maraming impraestruktura na
ang napagawa mula noon ngunit dahil sa kapabayaan at maling paggamit, ang mga
ito aynasisira na. Kailangan nating magtulungan upang mapangalagaan
ang mga ito upang umunlad ang ating ekonomiya at bansa
5. Pangangalaga ng ating kapaligiran at paglinang ng mga likas na yaman
Nakukuha natin ang lahat ng ating pangangailangan sa ating kapaligiran. Kailangan nating
linanging mabuti ang mga likas na yaman upang may madatnan pa ang mga susunod na
henerasyon. Kailangan nating magtipid sa paggamit ng mga ito. Dapat nating iwasan ang
anumang gawaing makasisira sa ating kalikasan. Dapat iwasan ang populasyon dahil sinisira nito
ang kalikasan. Iwasan natin ang paggamit ng mga nakalalasong bagay dahil pinapatay nito ang
mga halaman, hayop, at tao. Huwag tayong magtapon ng basura sa mga daluyan ng tubig.
Ihiwalay ang nabubulok na basura sa hindi nabubulok na basura. Ibaon sa lupa ang mga
nabubulok na basuratulad ng panis na pagkain at tuyong dahon. Ang mga ito ay
nakapagpapataba ng lupa. Ang mga hindi nabubulok na basura tulad ng plastic ay maaaring
ipagbili sa mga nagreresaykel. Ang mga bote, bakal, at papel ay maaaring ipagbili rin para
maresaykel. Dapat nating bawasan ang ating basura sa pamamagitan ng paggamit muli o recycling
ng lumang kagamitan tulad ng plastic na bote o lalagyan, lumang damit, at marami pang iba.
Dapat din tayong magtanim ng mga halamang nagbibigay ng bunga at gulay. Malaki ang
makukuha natin gpakinabang sa mga ito. Malaki rin ang pakinabang na makukuha sa pag-aalaga
ng mga hayop tulad ng manok, pugo, baboy at baka upang matugunan natin ang mga
pangangailangan sa pagkain
 Sumali sa mga programang tulad ng:
 “Clean and Green”
 Kontra Kalat sa Dagat
 Ilang paraan sa pangangalaga ng kapaligiran:
 Panatilihing malinis at malusog ang kapaligiran.
 Ayusin at linisin ang kapaligiran.
 Pangalagaan ang likas na yaman.
 Ibaon ang basurang natutunaw sa lupa-papel, tela, balat ng prutas, at tuyong dahon.
 I-recycle ang basurang hindi natutunaw tulad ng plastic, bote, at bakal.
 Magtanim
 7. Pagpapaunlad at pagsuporta sa mga produkto ng
bansa
Aangat ang ekonomiya ng bansa kung mapauunlad natin ang
mga industriya at pangangalakal. Sinisikap ngilang
organisasyon pati na ng pamahalaan na mapaunlad ang maliliit
at katamtamang laking industriya dahil nakapagbibigay ang
mga itong trabaho sa maraming tao sa bansa. Nakikilahok ang
ating bansa sa World Trade Organization (WTO) upang
higitna lumawak ang pagkakataonna makipagkalakalan ang
pandaigdigang pamilihan. Inaasahang magaganyak nito ang
mga lokal na pabrika namaging mahusay at ipakita ang
kakayahan sa paggawa.
 Nakasaad sa Saligang Batas ng Pilipinas sa Artikulo XII, Seksyon12 na
itataguyod ng pamahalaan angpangunahing paggamit sa lakas-paggawa ng
Pilipino,sa mga local materials at mga produktong gawa saPilipinas. Dagdag
pa, pagtitibayin din ng pamahalaaan ang mga hakbang na makatutulong upang
ang mga produktong lokal ay magkaroon ng competitiveness, ang
kakayahang makipagsabayan sa pandaigdigang pamilihan. Upang
maipatupad ang probisyong ito ng Saligang Batas, inilabas ni Pangulong
Arroyo ang Administrative Order 227 (A0 227) noong ika-27 ng Mayo 2008
na nag-uutos sa lahat ng sangay ng pamahalaan, mula sa department o
hanggang sa mga local government unit, mula sa mga korporasyong kontrolado
ng gobyerno at mga unibersidad at kolehiyo na pag-aari ng gobyerno
hanggang sa militar at pulisya, na sa kanilang pamimili ng kanilang mga
pangangailangan, bibigyan nila ng priyoridad ang mga materyales, produkto at
supplies na gawang Pilipino. Sa ilalim ng AO 227, hindi nito sinasara ang mga
pag-angkat ng mga produkto kung ang mga materyales na kailangan ay hindi
ginagawa sa Pilipinas o hindi sapat sa pangangailan ng mgaPilipino.
 8. Pagtangkilik at pag-angkat ng produktong Pilipino
Kailangan nating tangkilikin ang ating sariling produkto upang makatulong sa
pag-unlad at pag-sulong ngating bansa. Responsibilidad natin ang:
 maging alerto at alamin ang pinanggalingan ng mga produktong
ating binibili at tiyaking ito ay makatutulong sa ating mga industriya.
 isaalang-alang ang epekto ng ating pagkonsumo sa ibang tao, sa ating lipunan,
sa lokalidad, at sa ating bansa.
 pahalagahan ang ating kapaligiran at ang epekto ng ating
pagkonsumo sa mga kagamitang binibili.
 Kailangan nating maunawaan na mayroon tayong indibidwal at panlipunang
pananagutan na pag-ingatanang ating kapaligiran para sa mga susunod na
henerasyon.
 makipagtulungan upang maprotektahan at maisulong natin ang ating mga
interes bilang mga konsyumer, bilang Pilipino, at bilang bansa.
 Mga Epekto ng Pakikilahok ng Mamamayan sa
mga Gawaing Pansibiko
 Sa Kabuhayan
Madaling maisasagawa ang mga gawain at proyekto kung lahat ng
mga mamamayan ay nakikilahok sa mga gawaing pansibiko at
nagtutulungan. Ang pagtutulungan ay nakapagbubuklod sa atin.
Nagiging daan ito upang tayo ay magkaisa. Sa ganitong paraan,
mas madaling makamit ang mithiing umunlad ang pamumuhay sa
bansa.
 Sa Lipunan
Magiging maayos at tahimik ang ating pamayanan at bansa kung nakikilahok
tayo sa mga gawaingpansibiko, nagtutulungan at tumutupad sa mga batas. Mas
matiwasay at masaya ang mga naninirahan dito. Sa maayos na pamayanan, ang mga
mamamayan ay may disiplina. Bawat mamamayan ay sumusunod sa mga batas at mga
tuntunin. Ang mga tungkulin ay tinutupad din sa lahat ng oras. Mababawasan ang mga
pagnanakaw at krimen, at maiiwasan ang mga kaguluhan. Mahalaga sa pagpapaunlad ng
komunidad ang pakikilahok natin sa mga gawaing pansibiko. Dito nakikita at nagagamit
ng mga mamamayan ang kanilang mga kakayahan sa pagtugon sa mga
pangangailangan at paghanap ng solusyon sa mga suliranin sa ating komunidad.
Napagbubuklod-buklod ng ating pakikilahok ang lahat ng mga pagsusumikap upang
tugunan ang mga tiyak na suliranin at pangangailangan. Natutupad ng mga gawain at
proyektong naglalayong paunlarin ang komunidad at itaas ang kalidad ng pamumuhay
ng lahat ng miyembro nito sa pamamagitan ng pagharap at pagtugon sa
kanilang mga pangangailangan. Nagkakaroon ng mabuting pag-uugnayan at
pagkakaisa ang mga mamamayan sa pamamagitan ng mga gawaing ito.
 Sa Politika
Makakamit ang maayos at matapat na pamahalaan kung pipiliin natin ang
mga manunungkulan sa ating pamahalaan.
 Mithiin nating mga Pilipino ang magkaroon ng matapat na pamahalaan. Ayaw
natin na tayo ay dinaraya at inaabuso. Kung ang katiwalian sa pamahalaan ay
masusugpo, magiging mabilis ang pag-unlad sa bansa. Noong taong 1986,
nagtipon-tipon ang milyon-milyong Pilipino sa Epifanio de los Santos Avenue
(EDSA). Sa pamamagitan ng pakikilahok ng mga tao sa People Power ay
napaalis si Pangulong Marcos sa kanyang pagkapangulo dahil sa mga proyekto at
gawaing nagpakita ng pag-aabuso sa kapangyarihan. Ito ay tinawag na People
Power I. Noong taong 2001, nagkaroon din ng People Power II. Nakilahok din ang
mga tao sa pagpapaalis kay Pangulong Joseph Estrada sa panunungkulan.
Nangyari ito dahil sa hindi sumang-ayon ang mga senador na lumitis kay dating
Pangulong Estrada na buksan ang sobre na naglalaman na kanyang Jose Velarde
account na siyang sinasabing katunayan ng pakikisangkot ng dating pangulo sa
pagkuha sa kaban ng yaman ng ating bansa