HASTANE VE İLAÇ LOJİSTİĞİ

LOJİSTİK KAVRAMI
Hammaddenin başlangıç noktasından, üreticiden son tüketiciye ulaşması, son
tüketiciden geri dönüşüme kadar kapsayan süreçtir.
Zamanında teslimat, maliyet yönetimi malzemelerin güvenli işlenmesi, yönetimi ve
ulaşım kalitesi gibi etmenler sağlık sektörü için önemlidir.
Lojistikte Yedi Doğru
Lojistik, doğru ürünü, doğru yerde, doğru zamanda, doğru maliyetle, doğru fiyatla, doğru
şartlarda doğru kişiye hatasız bir şekilde iletilmesi sürecindeki tüm fonksiyonları
kapsamaktadır.

Kaynak: Çancı ve Erdal, 2003: 10

Lojistiğin temel fonksiyonları;
1-Depolama
2-Ulaştıma
3-Elleçleme
4-Ambalajlama
5-Sipariş
6-Satınalma
7-Envanter Yönetimi
HASTANELERDE LOJİSTİK
Hastanelerdeki lojistik süreçleri hastane bütçesinin oldukça yüksek bir bölümünü
kapsamaktadır. Yapılan araştırmalara göre hastane harcamalarının %30-%46’lık bir
oranı lojistik aktivitelerine harcanmaktadır. Bu oranın yaklaşık yarısı ise tedarik
zinciri yönetimi süreçlerine harcanmaktadır.
Hastane Lojistiği Süreçleri

a) Stok Yönetimi

b) Reçetelerin Sipariş Edilmesi

c) Stokların Yenilenmesi (İkmali)

Hastanelerde Bilgi Lojistiği
Hastanelerde lojistik süreçlerinin etkin bir şekilde gerçekleştirilebilmesi için ihtiyaç duyulan
bilgi akışının zamanında ve doğru bir şekilde sağlanması gerekmektedir.
Hastane süreçlerinde ihtiyaç duyulan bilginin toplanmasında elektronik hasta kayıtlarından,
teşhis-tedavi kombinasyonları elektronik ortamda kayıt altına alınmaktadır.
Bu bilgilerden faydalanabilmek için bunların da kodlanması ve herkesçe anlaşılabilecek
şekilde teorik bilgiye dönüştürülmesi gerekmektedir.
Böylelikle hastanelerde tedavi görmekte olan yataklı veya ayaktaki hastalar için uygun veri
tabanları oluşturularak, hangi hastanın, ne zaman, hangi ilaca ve ya tedaviye ne kadar ihtiyaç
duyacağı belirlenmiş olacaktır.
İLAÇ LOJİSTİĞİ
İlaç lojistiği küreselleşme ve teknolojik gelişmeler gibi faktörlerin etkisiyle
günümüz ticaretinde önemli bir konuma gelmiştir. İlaç lojistiğinde sıcaklığın,
nemliliğin, titreşim ve ışık derecelerinin kontrol edilmesi ve sonuçların kayıt
altına alınarak raporlanması önemlidir. Söz konusu zincir bir yerde kırıldığında
bunun geç olmadan bilinmesi ve bu doğrultuda önlem alınması geri dönüşü
olmayan sıkıntıların yaşanmasını önleyecektir. Bilindiği gibi insan sağlığını
doğrudan etkileyen ilacın bozuk olup olmadığını ancak kullanım sonrasındaki
semptomlardan anlamak mümkündür.
İlaç lojistiği, tüm diğer ürün lojistiklerinden farklı bir karakteristiğe sahiptir.
Örneğin gıda lojistiğinde sürecin bir yerindeki kırılmayı ürünün tat, koku veya
rengindeki değişimden anlamak mümkün olabilirken aynı şeyi ilaç için
söylemek mümkün olmaz.
Dünya ilaç pazarı 2016 yılında 1,10 trilyon dolara
ulaşmıştır. Türkiye 2016 yılında dünyada 16.
sıradadır.
2020 ilaç ticaretinde Türkiye 17. sıradadır.
Dünya ilaç pazarı 2021 yılında 1,3 trilyon dolara
ulaşmıştır. Türkiye 2021 yılında dünyada 19.
sıradadır.

Kaynak: IQVIA
İyi Üretim, İyi Depolama, İyi Dağıtım

-İyi Üretim Uygulamaları, GMP(tesisinin yapısını, deponun yapısını, donanımını ve

personelin yapısını belirler.
-İyi Depolama Uygulamaları, GWP (Tesisin aydınlatma, havalandırma, sıcaklık, sanitasyon,
nem, teçhizat ve insan gibi unsurların niteliklerini belirler)
-İyi Dağıtım Uygulamaları, GDP (Satış sonrası ürünün doğru kanallarla, doğru donanımlarla,
doğru araçlarla, doğru personelle son tüketiciye ulaşmasını tarifeden bir yapıdır.)
SOĞUK ZİNCİR SİSTEMİ
Soğuk zincir sistemi, sıcaklığa duyarlı ürünler için ideal depolama ve taşıma koşullarını
sağlamak için tasarlanmış bir dizi depolama ve dağıtım faaliyeti olarak ifade edilebilir.
Soğuk zincir sistemlerinin gelişmesi birçok sektör için yeni ve uzak pazarlara açılabilme
imkânı getirmiştir.
VALİDASYON VE KALOFİKASYON
İlaç lojistiğinde validasyon ve kalifikasyon oldukça önemlidir.
Validasyon ve Kalifikasyon : Bir ürünün, bir sürecin veya bir sistemin işlevini, önceden
belirlenmiş gerekliliklere uygun olarak yerine getirdiğine emin olmak için gerçekleştirilen
çalışmalardır.
NESNELERİN İNTERNETİ
Yeni teknolojiler sayesinde ısı ve nem kontrolü gerektiren taşıma operasyonlarında gerçek
zamanlı görünürlük, izleme ve kontrol mümkün hale gelmektedir.
Bu husus özellikle soğuk zincir taşımacılığının yaygın olarak kullanılmakta olduğu gıda ve
ilaç endüstrilerinde insan sağılığı ile doğrudan ilgili olması ve ürünlerin özelliklerini
yitirmeden taşınabilmesi adına önemlidir.
İLAÇ TAKİP SİSTEMİ

İlaç yönetim sistemleri kurulurken girilen veriler ışığında sistemler talep edilen her bilgiyi
farklı yollarla raporlar. İlaç Takip Sistemi sayesinde ilacın orijinal ve güvenilir bir ilaç
olduğundan emin oluruz. İlaçta sahteciliği ve aynı zamanda ilaç kaçakçılığını önleyen önemli
bir sistemdir.
Her üretici üretmiş olduğu her ilaca vermiş olduğu İTS Karekodunu Sağlık
Bakanlığımıza bildirmek durumundadır.
İTS sistemine kaydı yapılan her bir ilaç tedarik zinciri içinde sırası ile üretici firma,
ilaç lojistiği şirketine ürünü gönderdiğinde sağlık bakanlığımıza ilgili İTS takip
Kare kodlu ilaçları şu ilaç lojistik firmasına gönderdim şeklinde gerçek zamanlı
olarak bilgi vermelidir
Kaynakça
-Dokuz Eylül Üniversitesi /sosyal bilimler ens./Lojistik Yönetimi Prğ./ ilaç lojistiğinde müşteri hizmet
düzeyi performansının ölçümüne yönelik bir araştırma.
-Orhan, O.Z. (2003). Dünyada ve Türkiye’de Lojistik Sektörünün Gelişimi, İTO,
İstanbul.
-http://www.tr.wikipedia.org/wiki/Lojistik (01.09.2013)
-http://www.ieis.org.tr/ieis/tr/turkiye_ilac_endustrisi (02.10.2013)
-Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı İlaç ve Eczacılık Genel Müdürlüğü Genelgesi (1999). İlâçlar ve
Ecza Deposunda Bulundurulan Ürünler İle İlgili İyi Dağıtım ve Muhafaza Uygulamaları Kılavuzu.
Sayı:48196.
-Şen A.(2008). Tedarik Zinciri Yönetiminde Soğuk Lojistik Uygulamalarının Etkinliğinin
Arttırılmasına Yönelik Bir Çalışma. İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
-Ernst & Young (2011), Dünyada ve Türkiye’de İlaç Sektörü
HASTANE LOJİSTİĞİ VE BİR UYGULAMA- Binnur Sağbaş Haziran, 2007