Dr Katarzyna Sum

Katedra Finansów Międzynarodowych

Szkoła Główna Handlowa w Warszawie

POJĘCIE I FUNKCJE
FINANSÓW

Finanse
110630-1165
 Na początek

Materiały do wykładu dostępne na MS

Teams

Kontakt:
ksum@sgh.waw.pl

Finanse
110630-1165
Warunki zaliczenia przedmiotu

 Esej zaliczeniowy na jeden z tematów

z listy przedstawionej na MS Teams
 Instrukcje dot. esejów zaliczeniowych
(m.in. niezbędne elementy eseju,
zasady oceny, terminy) znajdują się
na MS Teams

Finanse
110630-1165
 Ogólny zarys wykładu

 Finanse publiczne
 Finanse przedsiębiorstw
 Finanse międzynarodowe
 Finanse behawioralne

Finanse
110630-1165
 Literatura podstawowa

Podstawy finansów, pod red. K.

Mareckiego, PWE, Warszawa 2008
 A. Sławiński, Rynki finansowe, PWE,
Warszawa 2006

Finanse
110630-1165
 Pojęcie finansów

 Finanse- część nauki ekonomii

dotycząca przepływów pieniężnych
 Finanse jako proces związany z
przepływami pieniężnymi

Finanse
110630-1165
 Zjawiska finansowe a zjawiska
pieniężne
 Zjawiska finansowe- związane z
przepływem środków pieniężnych
pomiędzy poszczególnymi podmiotami
 „Każde zjawisko finansowe jest
zjawiskiem pieniężnym, nie każde
zjawisko pieniężne jest zjawiskiem
finansowym”
Finanse
110630-1165
 Pojęcie finansów

 Istnienie pieniądza  powstanie

stosunków finansowych pomiędzy
poszczególnymi podmiotami w
gospodarce
 Funkcje pieniądza- alokacyjna, środka
wymiany, miernika wartości

Finanse
110630-1165
 Przykłady zjawisk finansowych i
pieniężnych
 Zjawisko finansowe- gromadzenie
oszczędności, transakcje

 Zjawisko pieniężne- pieniądz jako miernik

wartości

Finanse
110630-1165
 Klasyfikacja zjawisk finansowych

 Klasyfikacja podmiotowa
 Klasyfikacja przedmiotowa

Finanse
110630-1165
 Klasyfikacja podmiotowa

 Strumienie pieniężne między:

 Gospodarstwami domowymi
 Jednostkami publicznymi
 Instytucjami ubezpieczeniowymi
 Bankami i niebankowymi instytucjami kredytowymi
 Przedsiębiorstwami

Finanse
110630-1165
 Klasyfikacja przedmiotowa
 Strumienie pieniężne rynkowe
 Strumienie pieniężne redystrybucyjne albo transfery
 Dochody pieniężne kredytowe
 Oszczędności

Finanse
110630-1165
 System finansowy (1)

 „Zespół norm prawnych, zasad oraz instytucji, które są

wykorzystywane przy realizacji funkcji finansów i
regulowaniu przez władze państwowe i samorządowe
zjawisk finansowych”

Finanse
110630-1165
 System finansowy (2)

 Normy prawne- przepisy z zakresu prawa

gospodarczego i finansowego
 Zasady organizacyjne- wypracowane w
praktyce oraz teorii naukowej np. zasad
równowagi budżetowej
 Instytucje- zajmujące się działalnością
finansową np. ministerstwa finansów, banki

Finanse
110630-1165
Podsystemy systemu finansowego

 System budżetowy
 System bankowy
 System ubezpieczeniowy
 System finansów przedsiębiorstw
System finansów gospodarstw domowych

Finanse
110630-1165
 System budżetowy
 Budżet państwa i budżety samorządów
terytorialnych
 Bardzo szczegółowa regulacja dochodów i
wydatków
 Redystrybucja dochodu narodowego poprzez
system budżetowy

Finanse
110630-1165
 System bankowy
 Przychody i wydatki kredytowe
 Kreacja pieniądza gotówkowego i bezgotówkowego
 Regulacja i kontrola kreacji pieniądza
 Rola banku centralnego- prowadzenie polityki pieniężnej,
wyłączność na kreowanie pieniądza gotówkowego
 Rola banków komercyjnych- kreacja pieniądza
bezgotówkowego

Finanse
110630-1165
 System ubezpieczeń
 System składkowy
 Działalność instytucji regulowana prawem
ubezpieczeniowym
 Ubezpieczenia społeczne- obowiązkowe
 Ubezpieczenia indywidualne

Finanse
110630-1165
 System finansów
przedsiębiorstw
 Pozyskiwanie i gromadzenie środków umożliwiających
działalność przedsiębiorstw
 Wydatkowanie środków oraz tworzenie ich zasobów
 Regulacje zależne od formy prawnej przedsiębiorstwa 
wpływ na możliwość pozyskania funduszy

Finanse
110630-1165
 System finansów gospodarstw
domowych

 Przychody i wydatki obywateli

 Wynagrodzenia, emerytury, stypendia
 Brak regulacji

Finanse
110630-1165
 Polityka finansowa

 Część polityki gospodarczej państwa

 Polityka fiskalna- zarzadzanie dochodami i
wydatkami państwa oraz jednostek samorządów
terytorialnych
 Polityka pieniężna- stabilizacja siły nabywczej
pieniądza krajowego

Finanse
110630-1165
 Finanse w wymiarze
międzynarodowym

 Funkcje finansów wypełniane również w

wymiarze międzynarodowym
 Instytucje: publiczne np. EBC, przedsiębiorstwa
prywatne działające na skalę międzynarodową,
banki, gospodarstwa domowe działające na
międzynarodowych rynkach finansowych

Finanse
110630-1165
 Finanse w wymiarze
międzynarodowym

 Kwestia regulacji działalności podmiotów finansowych w

wymiarze międzynarodowym
 Regulacje krajowe, regulacje organizacji
międzynarodowych (UE), wytyczne instytucji
międzynarodowych (Komitet Bazylejski)

Finanse
110630-1165
 Pieniądz międzynarodowy

Obrót prywatny Obrót oficjalny Funkcja

Miernik
Notowania cen Waluta referencyjna wartości
Waluta Waluta Środek
transakcyjna interwencyjna płatniczy
Waluta Środek
inwestycyjna Waluta rezerwowa akumulacji

L. Oręziak, Euro nowy pieniądz, PWN, Warszawa 2002.

Finanse
110630-1165
 Literatura

 A. Sławiński, Rynki finansowe, PWE, Warszawa 2006

 Podstawy finansów, pod red. K. Mareckiego, PWE,
Warszawa 2008

Finanse
110630-1165