FEN EDEBİYAT FAKÜLTESİ

PSİKOLOJİ BÖLÜMÜ

PSİ 442 - Bilişsel Davranışçı Terapiler

Öğr. Gör. Filiz KOÇOĞLU

Terapi Seanslarını Yapılandırmayla İlgili Problemler

PSİ 442 - Bilişsel Davranışçı Terapiler

Hafta-7
 Terapistlerin Bilişleri

 Seansla ilgili olarak terapistlerin bilişleri;

o Seansı yapılandıramayabilirim
o Danışan yapılandırmayı sevmeyebilir
o Sözünü yarıda kesmemeliyim
o Ödevini yapmayacak
o Düşüncesini değerlendirirsem kendisini sorguya çekilmiş hissedebilir
o Acemi olduğumu anlayacak
o Terapiden memnun kalmayacak

 Terapistler kendi otomatik düşüncelerinin farkında olup

değerlendirebilmelidir.
 Hastaların Sözünü Kesmek
 Seansların verimli geçmesi için seansları etkili biçimde yapılandırmak için
nazikçe araya girip hastaların sözünü kesmek gerekir.

Terapist: Bir dakika araya girebilir miyim? Hangi konuda konuştuğumuzu

anladığımdan emin olmak istiyorum.

 Danışanlar bu durumdan rahatsız olursa, otomatik düşüncelerini sorgulayın.

 Otomatik düşünceleri tanımlamakta zorluk yaşanırsa;
o Sözünü çok fazla kestiğimi düşünüp düşünmediğini merak ediyorum.
o Danışanları bu konulardaki bildirimleri doğrultusunda olumlu geri bildirim
verin
o Özür dileyin ve amacınızı açıklayın
 Hastayla İletişim Kurma
 Danışanlara seansla ilgili tüm uygulamalar (form doldurma, gündem
belirleme, ödev verme, geri bildirim isteme vb) hakkında açıklama yapılmalı,
gerekçeler sunulmalı, tüm öğelerle ilgili düzeltici geri bildirimler verilmelidir.

Hastayla İletişim Kurma

 Terapinin işe yaramayacağı, seans dışı uygulamaların iyi hissetmelerinde
etkisi olmayacağı ya da psikolojik iyilik haline eriştiklerinde elde edilen
ikincil kazançların kaybına dair endişeler nedeniyle terapiyi olumsuz
bakabilirler.

 Bu bilişlerin farkında olarak danışanlara yardım edilmelidir.

 Terapötik İttifakı Güçlendirme
 Danışanların kendileri, terapi ve terapist hakkında işlevsiz inançları olabilir ve
bu sebeple terapötik ittifakı zayıf olabilir.

 Danışanların terapiyi ya da seans içi uygulamaları denemeleri konusunda

cesaretlendirebilirsiniz.

 Terapi yapısı zorlayıcı şekilde uygulanmaya çalışılmamalıdır.

 Böyle bir şey olduğunda bu durumda terapist danışandan özür dilemeli ve

terapötik işbirliğinde bulunmak için adım atmalıdır.
 Duygu Durum Kontrolü
 Seans dışı çalışmalar (ödevler, formlar) yapılmaz ise bu durumun gerekçeleri ele
alınmalıdır.
 Bu çalışmaları yapmakla ilgili uygulama güçlükleri (yetersiz zaman, unutma, okuma
yazma problemi) incelenmelidir.
o Formları doldurmakla ilgili otomatik düşünceleri ele alınmalı
o Doldurmanın en kötü yanı nedir?
o Bu formları doldurmanı istememin anlamı nedir?
 Formları doldurmanın rasyoneli verilmeli ve bu durum terapötik ilişkiye zarar
verecekse bir süre ara verilebilir.
 Danışanlar duygu durumlarını ifade etmede sorun yaşarlarsa farklı duygu seçenekleri
önerilebilir;
o Daha endişeli, daha üzgün, daha kızgın
o Duyguları tanımla eğitimi verilebilir
 Kısa Güncelleme
 Danışanlar geçen haftayla ilgili çok fazla ayrıntıya girdiklerinde nazik bir
şekilde araya girebilirsiniz.
o Sözünüzü kesebilir miyim? Birkaç cümleyle geçen haftayı anlatabilir
misiniz?
 Detayları sunmaya devam eden danışanlar için terapist özetleme yaparak
danışanın asıl olayı anlatması için teşvik edebilir.
o Çok zor bir hafta geçirdim, bir arkadaşımla kavga ettim ve işime konsantre
olma sorunum vardı. Bu doğru mu?
 Müdahalelere rağmen danışanlar detayları anlatmaya devam ederse terapötik
bağa zarar vermemek için bu durum yeni bir gündem maddesi olarak
görüşmeye alınabilir.
 Seanslar Arasında Bağlantı Kurmak
 Danışanlar gündemi belirlemede isteksiz olursa gelecek seansta neleri konuşmak
istediğini sonraki seansa kadar not alması istenebilir.

 Danışan önceki uygulamada başarısız olursa terapötik ilişkiye zarar vermemek için bir
süre gündem belirlenmez ve seansın bir kısmı danışanın konuşmak istediklerine ayrılır.

 Danışanlar problemlerini konuşmak konusunda umutsuzluğa kapılırsa onları problem

çözecek şekilde yönlendirmek gerekir.
o ………gerçek sorunların oluyor. Bugün sadece birini ele alabiliriz. Hangisini ele
almamızın daha yararlı olacağını düşünüyorsun?
 Ödevi Gözden Geçirme
 Ödevler bir gündem maddesi olarak ele alındığında seansta değerlendirilir ve ödevin
amacına hizmet edip etmediğini sorgulama şansı elde edilmiş olur.

 Ödevi değerlendirmeye çok fazla zaman ayrılması da diğer gündem maddelerinin ele
alınmasını engelleyecektir.
Gündem Maddelerini Tartışma
 Umutsuzluk, odaklanamama, yüzeysel tartışma, zamanı yönetememe ve terapötik
müdahalenin başarısız olması söz konusu olabilir.
 Odaklanamama durumunda terapist konuşulanları özetleyerek danışanın
odaklanmasına yardımcı olmalıdır.
 Gündemdeki konuların ele alınmasında zaman yönetimi iyi yapılmalıdır. Ele alınması
gereken en önemli konular ele alınmalıdır.
 Yapılan terapötik müdahalelerin danışanın kendisini iyi hissedip hissetmediğine
yönelik etkisi ele alınmalıdır.
 Yeni Ödevi Hazırlama
 Aşağıdakiler yapıldığında danışanların ödevi yapma olasılığı azalır;
o Çok zor ya da sorunla ilgili olmayan ödevler
o Ödev için gerekçe sunulmadığında
o Önceki seansın ödevi gözden geçirilmediğinde
o Ödevin önemi vurgulanmadığında
o Ödevin uygulaması öğretilmediğinde
o Ödev yazılı olarak not alınmadığında
o İş birliği yapmadan ödev oluşturulduğunda
 Son Özet
 Seans boyunca anlatılanların doğru anlaşılıp anlaşılmadığını belirlemek için terapist
özetleme yapmalıdır.
 Ele alınan konuların ve ödevlerin özetlemesi yapılmalı, terapist ve danışan tarafından
kayıt edilmelidir.
Geri Bildirim
 Seansın bitimine 5-10 dakika kala;
o Bütün seansın genel bir özeti yapılır ya da danışana yaptırılır
o Verilen ödevler gözden geçirilir
o Seansta belirtmek istedikleri ek bir konu olup olmadığı ve seansta onları rahatsız
edecek her hangi bir şey olup olmadığı hakkında bilgi alınır