Pan Tadeusz

Księga VIII. Zajazd

Adam Mickiewicz

Hanna Dultseva
Plan
1. Pojawienie się komety nad dworem Sędziego.
2. Rozmowa księdza Robaka i Sędziego – wyznanie Bernardyna, że
jest Jackiem Soplicą.
3. Tadeusz oznajmia stryjowi, że kocha Zosię i chce przyłączyć się
do wojsk polskich.
4. Spotkanie Tadeusza z Telimeną i jej zarzuty.
5. Hrabia spotyka Tadeusza nad stawem i go pojmuje.
6. Zajazd na Soplicowo i zdobycie dworu.
7. Ucieczka Protazego.
Opowieść księgi
W Soplicowie goście wychodzą po kolacji na dziedziniec i przysłuchują się koncertowi ptaków i żab. Wojski
opowiada legendy związane z gwiazdami i ich konstelacjami. Opowiada też o komecie, która jest zwiastunem wojen,
kłótni i nieszczęść. Opowieścią tą nawiązuje do minionych wydarzeń w zamku i kłótni z Hrabią. Po tym opowiada
historię o Rejtanie i księciu Denassów – zagorzałych myśliwych. Tadeusz podpatruje przez dziurkę od klucza
spotkanie księdza Robaka z Sędzią. Bernardyn wyznaje, że jest ojcem Tadeusza (ale Tadeusz tego nie słyszy) i
oświadcza, że musi jechać do Dobrzyna, aby powstrzymać wybuch powstania, gdyż Francuzi są jeszcze zbyt daleko.
Po jego odejściu do pokoju Sędziego wchodzi Tadeusz i wyznaje, że kocha się w Zosi, ale z powodu popełnionych
przez siebie błędów będzie musiał opuścić Soplicowo. Wracając do swego pokoju spotyka Telimenę, która czyni mu
wyrzuty, że chce ją porzucić. Niewiasta pragnie pojechać razem z nim, jednak Tadeusz pozostawia ją i biegnie nad
staw. Obawia się on, że Zosia zostanie żoną Hrabiego i postanawia się utopić. Nad staw przybywa Hrabia, który
podsłuchał rozmowę Tadeusza z Telimeną. Słudzy Hrabiego chwytają młodzieńca i prowadzą go do Soplicowa. Z
dworku wyprowadzają zaś Sędziego. Bójka wisi w powietrzu. Asesor grozi, że wezwie na pomoc wojska rosyjskie. W
ślad za Hrabią przybywają Dobrzyńscy. Gerwazy domaga się, aby Sędzia zrezygnował ze swych roszczeń do zamku.
Protazy protestuje przeciwko gwałtowi i podstępnie ucieka. Szlachta plądruje dwór i urządza sobie ucztę zakończoną
pijatyką, po której wszyscy zasypiają.