PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU

2
CẤU TRÚC MÔN HỌC

1. Giới thiệu về Phương pháp nghiên cứu

2. Xác định và mô tả vấn đề nghiên cứu
3. Tổng quan tài liệu
4. Phát triển khung khái niệm và khung phân tích
5. Các phương pháp thu thập dữ liệu
6. Bản chất, dạng và đo lường dữ liệu
7. Phương pháp chọn mẫu và xác định cỡ mẫu
8. Nhập và xử lý dữ liệu
9. Viết báo cáo nghiên cứu
BÀI 3. TỔNG QUAN TÀI LIỆU
4
1. GIỚI THIỆU

 Liệu ta có kiến thức hoàn hảo để giải

quyết vấn đề nghiên cứu?
 Liệu ta hiểu hết các lý thuyết liên quan
đến vấn đề nghiên cứu?
 Liệu ta biết tất cả các phương pháp
nghiên cứu có thể áp dụng được?
5
1. GIỚI THIỆU

 Liệu đã có lý thuyết nào liên quan?

 Nội dung như thế nào?
 Đã có các nghiên cứu tương tự hay
không?
 Họ sử dụng lý thuyết nào? Phương
pháp nào? Rút ra kết luận gì?
 Có thể học hỏi được kinh nghiệm gì từ
các nghiên cứu này?
6
1. GIỚI THIỆU

Tổng quan tài liệu (Literature Review) là

gì?
 Đọc
 Chắt lọc thông tin hữu ích và có liên
quan
 Nhằm nâng cao nền tảng kiến thức về
vấn đề nghiên cứu
 Tổng hợp thông tin dưới dạng văn bản
7
1. GIỚI THIỆU

Mục tiêu
 Tóm lược sự hiểu biết và kiến thức
 Chọn lọc thông tin hữu ích để áp dụng
vào giải quyết vấn đề nghiên cứu
8
2. VAI TRÒ

 Cung cấp nền tảng lý thuyết

 Định hướng cho nghiên cứu
 Tăng cường khả năng phương pháp luận
 Xác định sự cần thiết thực hiện nghiên
cứu
 Rút ra bài học kinh nghiệm
 Tránh các sai sót trước đây
 Xác lập hệ thống thông tin dữ liệu cần
thiết
9
2. VAI TRÒ

Kết quả cụ thể

 thông tin cần thiết để xây dựng khung
khái niệm, và khung phân tích, là
 các sơ đồ liên kết tất cả khía cạnh từ
vấn đề nghiên cứu cho đến mục tiêu,
phương pháp luận, phương thức thu
thập và phân tích dữ liệu
10
3. THẾ NÀO LÀ TỔNG QUAN
TỐT

Đạt được mục tiêu và vai trò của nó

 chỉ ra được nền tảng lý thuyết và
 kinh nghiệm về phương pháp luận
 cụ thể là…
11
3. THẾ NÀO LÀ TỔNG QUAN
TỐT

1. Được viết theo một trình tự hợp lý:

 các khái niệm,
 định nghĩa,
 cách thức đo lường các khái niệm định
nghĩa
 mô hình lý thuyết,
 các mô hình ứng dụng,
 kết quả thực nghiệm
 bài học kinh nghiệm mà ta tự rút ra
12
3. THẾ NÀO LÀ TỔNG QUAN
TỐT

2. Chỉ ra được các thông tin, dữ liệu

quan trọng cần phải thu thập
3. Chỉ ra được phương thức thu thập dữ
liệu
4. Chỉ ra được phương thức xử lý và
phân tích dữ liệu
5. Có đủ thông tin nền tảng giúp xây
dựng phiếu điều tra
13
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

1. Thu thập bài báo, thông tin liên

quan
2. Quản lý tài liệu
3. Đọc
4. Tổng quan
14
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

1. Thu thập bài báo, thông tin liên quan

 Thu thập từ các nguồn có thể
 Đánh giá nguồn
 Chỉ đọc từ các nguồn quan trọng, có chất
lượng
15
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

2. Quản lý tài liệu

 Phát triển một cách thức ghi nhận nguồn
(tên tác giả, năm, tên bài báo, sách, v.v.)
 Lập một danh sách các tài liệu liên quan
 Ghi chú lại, đánh dấu lại các nội dung
quan trọng khi đọc
16
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

3. Đọc tài liệu

 Đọc và phát hiện các tranh luận khoa học
 Phân tích các tranh luận khoa học này khi
đọc và tổng hợp để xây dựng cho tranh
luận của chính ta
 Đọc một cách có tinh thần chỉ trích, có
nghĩa là có đánh giá cẩn thận và có suy
nghĩ
 Viết lại các chỉ trích này
17

TS. TRẦN TIẾN KHAI, UEH

18
19

TS. TRẦN TIẾN KHAI, UEH

20
21
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

4. Tổng quan tài liệu

 Viết tổng quan như một văn bản đánh giá,
phê bình
 Tổng quan các bài báo khoa học tốt
 Tổng quan các vấn đề có liên quan, có tính
cách phê bình đánh giá, và sâu sắc
 Có thể tóm lược các thông tin.
 Nhận thức và xử lý thông tin trong quá trình
tổng quan: suy nghĩ, so sánh, đánh giá.
22
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

 Câu hỏi nghiên cứu của bài báo khoa học có

rõ ràng hay không?
 Các phương pháp được áp dụng có tin cậy
hay không?
 Cấu trúc của mô hình phân tích có phù hợp
hay không?
 Chất lượng của dữ liệu có đạt yêu cầu hay
không?
23
4. 4 BƯỚC TỔNG QUAN

 Các phát hiện có đáng tin cậy hay không?

 Các lý giải có tốt hay không? Có thể có cách
lý giải khác tốt hơn hay không?
 So sánh với các bài báo khoa học khác, có các
khác biệt gì? Có các tranh luận hay không
đồng ý nào không? So với các bài báo khoa
học đang đọc, nghiên cứu ta dự định có vị trí
như thế nào?
24
5. NGUỒN THÔNG TIN &
ĐÁNH GIÁ

5.1 Loại thông tin

 Thứ cấp
 Sơ cấp
 Tam cấp
25
5. NGUỒN THÔNG TIN &
ĐÁNH GIÁ

5.2 Nguồn thông tin

 Chỉ mục (Indexes), Tài liệu tham khảo
 Tự điển chuyên ngành, Bách Khoa Toàn
Thư
 Sách và sách chuyên khảo
 Kỷ yếu khoa học, tạp chí khoa học
 Báo cáo nghiên cứu khác
 Các nguồn thông tin khác
26
5. NGUỒN THÔNG TIN &
ĐÁNH GIÁ

5.3 Đánh giá giá trị của thông tin

 Mục tiêu – Purpose (là gì?)
 Giới hạn phạm vi - Scope (như thế nào?)
 Tác giả - Authority (là ai?)
 Người đọc – Audience (là ai?)
 Định dạng - Format (như thế nào?)
27
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

Trích dẫn: ghi tên tác giả và năm xuất bản của thông
tin tham khảo
Ghi nguồn:
 Tài liệu tham khảo (Reference)
 Tài liệu tham khảo (Bibliography)
Hệ thống:
 APA
 ISO 690
 Chicago
 Khác
 28
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn trực tiếp
Trích
dẫn  Nguyên tắc ghi: (Tên tác giả, Năm, Số
trang).
 Ví dụ:
 When asked why his behavior had
changed so dramatically, Max simply
said, "I think it's the reinforcement"
(Pauling, 2004, p. 69).
 29
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp - Một tác giả
Trích
 Nguyên tắc ghi: (Tên tác giả, Năm) nếu đặt cuối
dẫn câu trích dẫn; Tên tác giả (Năm) nếu tên tác giả
đặt đầu câu như là một chủ từ
 Ví dụ:
 Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
(Pauling, 2005).
 Pauling (2005) khám phá rằng FDI góp phần thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.
 30
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp - Hai tác giả
Trích
 Nguyên tắc ghi: ghi theo trật tự bài nguồn; dùng
dẫn dấu & khi tên đặt trong ngoặc đơn; dùng chữ
“và” khi tên không đặt trong ngoặc đơn.
 Ví dụ:
 Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (Pauling
& Liu, 2005).
 Pauling và Liu (2005) khám phá rằng FDI góp
phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.
 31
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp – Từ 3-5 tác giả
Trích  Nguyên tắc ghi: ghi theo trật tự bài nguồn; trích dẫn
dẫn lần đầu ghi đủ tên; từ lần sau trở đi ghi tên tác giả
chính và cụm từ ‘et al.’ Tấtcả tên tác giả phải ghi ở Tài
liệu tham khảo
 Ví dụ:
 Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (Pauling, Liu
& Guo, 2005).
 Pauling, Liu và Guo (2005) khám phá rằng FDI góp
phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.
 32
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp – Từ 3-5 tác giả
Trích  Nguyên tắc ghi: ghi theo trật tự bài nguồn; trích dẫn
dẫn lần đầu ghi đủ tên; từ lần sau trở đi ghi tên tác giả
chính và cụm từ ‘và cộng sự.’ Tấtcả tên tác giả phải
ghi ở Tài liệu tham khảo
 Ví dụ:
 Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (Pauling và
cộng sự, 2005).
 Pauling và cộng sự (2005) khám phá rằng FDI góp
phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.
 33
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp – Từ 6-7 tác giả
Trích
 Nguyên tắc ghi: (Tên tác giả đầu tiên et al., Năm)
dẫn hoặc Tên tác giả đầu tiên et al. (Năm). Ở phần Tài
liệu tham khảo, phải ghi tất cả tên của các tác giả
 Ví dụ:
 Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (Pauling
et al., 2005).
 Pauling et al. (2005) khám phá rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam.
 34
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp – Từ 8 tác giả trở lên
Trích
 Nguyên tắc ghi: từ lần trích dẫn đầu tiên trở đi,
dẫn chỉ ghi Tên tác giả đầu tiên et al. (Năm) hoặc (Tên
tác giả đầu tiên et al., Năm). Ở phần Tài liệu tham
khảo, ghi tên sáu tác giả đầu tiên rồi dấu ba chấm
(…) và tên tác giả cuối cùng .
 Ví dụ:
 Brown, A. B., Johnson, C., Laird, K., Howard, O.
P., Evans, S., Gregory, T. S., . . . Pritchard, J.
(2004). .....
 35
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp - Nhiều ấn phẩm, cùng tác
Trích giả
dẫn  Nguyên tắc ghi: dùng dấu phẩy, theo thứ tự năm, ghi
kèm hậu tố a,b,c, trùng với tài liệu tham khảo.
 Ví dụ:
 Những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần
thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (Pauling,
2004, 2005a, 2005b).
 Pauling (2004, 2005a, 2005b) thực hiện nhiều nghiên
cứu và khám phá rằng FDI góp phần thúc đẩy tăng
trưởng kinh tế ở Việt Nam.
 36
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn gián tiếp - Nhiều ấn phẩm,
Trích
nhiều tác giả
dẫn
 Nguyên tắc ghi: sử dụng dấu chấm phẩy để phân
cách các tài liệu khác nhau. Nên ghi trích dẫn
theo trình tự chữ cái, và trình tự thời gian cho
từng tác giả.
 Ví dụ:
 Những nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp
phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam
(Alford, 1995; Pauling, 2004, 2005; Sirkis, 2003).
 37
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.1
Trích dẫn thông qua nguồn trung gian
Trích  Nguyên tắc ghi: (Tên tác giả, Năm, trích bởi Tên tác giả
dẫn trung gian, Năm) hoặc Tên tác giả (Năm) và (Trích bởi
Tên tác giả trung gian, Năm) nếu tên tác giả đặt đầu
câu như là một chủ từ.
 Một nghiên cứu gần đây chỉ ra rằng FDI góp phần thúc
đẩy tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (Pauling, 2005,
trích bởi Alford, 2009).
 Pauling (2005) khám phá rằng FDI góp phần thúc đẩy
tăng trưởng kinh tế ở Việt Nam (trích bởi Alford,
2009).
 38
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (1) Đối với sách

Ghi tài  Tên tác giả
liệu  nước ngoài: họ, chữ viết tắt của tên và chữ lót
tham  trong nước: tên, chữ viết tắt của họ và chữ lót
khảo  Năm xuất bản
 Tên sách
 Tên nhà xuất bản
 Tên địa danh nơi nhà xuất bản tọa lạc
 Lần tái bản (nếu có)
 Cách ghi tùy theo chuẩn áp dụng.
 39
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (1) Đối với sách

Ghi tài  ISO 690: Gall, J-C. Paléoécologie. Paysages et
liệu environnements disparus. 2e éd. Paris: Masson, 1998.
239p. ISBN 2-225-83084-3
tham
 APA: Sheril, R. D. (1956). The terrifying future:
khảo Contemplating color television. San Diego, CA: Halstead.
 Một số cách khác
 Gall, J-C. (1998). Paléoécologie. Paysages et
environnements disparus. 2e éd. Paris: Masson.
 Aigner, D. J: Basic Econometrics, Prentice Hall,
Englewood Cliffs, N.J., 1971.
 40
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (2) Một chương trong một quyển sách có chủ biên, một
Ghi tài bài được viết trong một kỷ yếu
liệu  Tên tác giả
 nước ngoài: họ, chữ viết tắt của tên và chữ lót
tham  trong nước: tên, chữ viết tắt của họ và chữ lót
khảo  Năm xuất bản
 Tên chương, bài viết
 Tên của sách hoặc kỷ yếu
 Tên người chịu trách nhiệm biên tập
 Tên nhà xuất bản
 Tên địa danh nơi nhà xuất bản tọa lạc
 Số trang của chương hay của bài viết
 41
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (2) Một chương, bài trong kỷ yếu

Ghi tài  ISO 690: Troxler, W.L. Thermal desorption. In Kearney, P. and
Roberts, T. (eds), Pesticide remediation in soils and water.
liệu Chichester, UK: Wiley, 1998, p.105-128
tham  APA: McDonalds, A. (1993). Practical methods for the
khảo apprehension and sustained containment of supernatural
entities. In G. L. Yeager (Ed.), Paranormal and occult studies:
Case studies in application (pp. 42–64). London, England:
OtherWorld Books.
 Một số cách khác
 Troxler, W.L. (1998). Thermal desorption. In Kearney, P. and
Roberts, T., eds. Pesticide remediation in soils and water.
Chichester, UK: Wiley, p.105-12
 42
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (3) Bài báo đăng trong tạp chí khoa học
Ghi tài  Tên tác giả
liệu  Năm xuất bản
tham  Tên bài viết
khảo  Tên tờ báo hoặc tạp chí
 Số, kỳ
 Ngày tháng xuất bản
 Số trang
 43
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU
(3) Bài báo đăng trong tạp chí khoa học
6.2  ISO 690: Deleu, M et al. Apercu des techniques d’analyse
Ghi tài conformationelle des macromolecules biologiques.
Biotechnologie, Agronomie, Societé et Environnement, 1998,
liệu vol 2, no 4, p.234-247
tham  APA: Rottweiler, F. T., & Beauchemin, J. L. (1987). Detroit and
Narnia: Two foes on the brink of destruction.
khảo Canadian/American Studies Journal, 54, 66–146.
 Một số cách khác
 McGirr, C. J. 1973. Guidelines for abstracting. Tech. Commun.
25(2):2-5.
 Rosner, J. L. 1990. Reflections on science as a product. Nature
345:108.
 44
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2
(4) Đối với luận văn khoa học
Ghi tài
 ISO 690: McDonalds, A. Practical dissertation
liệu title (Unpublished doctoral dissertation).
tham University of Florida, Gainesville, FL, 1991
khảo  APA: Mcdonalds, A. (1991). Practical
dissertation title (Unpublished doctoral
dissertation). University of Florida,
Gainesville, FL.
 45
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (5) Đối với nguồn Internet

Ghi tài  Tên tác giả
liệu  Năm xuất bản
tham  Tên bài viết
khảo  Tên trang web chính
 Đường dẫn chi tiết của bài viết
 Ngày tháng năm truy cập
 46
6. CÁCH VIẾT TRÍCH DẪN
& GHI NGUỒN TÀI LIỆU

6.2 (4) Đối với nguồn Internet

Ghi tài  ISO 690-2: Ashby J.A et al. Investing in Farmers as
liệu Researchers. Ciat publication n0 318 [online]. Cali,
tham Colombia: CIAT, 2000 [ref. on Jan 20th 2002). Available
on World Wide Web: <
khảo http://www.ciat.cigiar.org/downloads/pdf/Investing_
farers.pdf
>
 APA: McDonald, C., & Chenoweth, L. (2009).
Leadership: A crucial ingredient in unstable times.
Social Work & Society, 7. Retrieved from
http://www.socwork.net/2009/1/articles/mcdonaldc
henoweth