Paggamit ng magagalang sa pananalita sa iba’t- ibang sitwasyon JAMIE I. RODRIGUEZ GURO II Balik-Aral:
PANUTO: Muli nating balikan
ang ating napag-aralan kahapon. Makinig nang mabuti sa ibibigay Maari po bang…
kung pamantayan sa pagsagot.
Ibigay ang hugis na kumakatawan sa tamang sagot. 1. Binigyan ka ng bagong cellphone ng iyong nanay at tatay bilang regalo sa iyong Maari po bang…
kaarawan. Ano ang
angkop na sasabihin mo sa kanila? 2. Nakalimutan mong ipasa ang iyong takdang-aralin at napagsabihan ka ng iyong Maari po bang…
guro. Ano ang angkop na
sasabihin mo? 3. Pinahiram mo ng gamit pangkulay ang kaklase mong kapit-bahay ninyo. Nagpasalamat siya sa’yo Maari po bang…
dahil natapos nia ang
kanyang proyekto. Ano ang sasabihin mo? 4. Nais mong dumaan sa pagitan ng dalawang taong nag-uusap sa tapat ng Maari po bang…
pintuan. Ano ang sasabihin
mo? Basahin ang usapan: Linggo ng hapon habang naglalakad patungo sa parke ang magkaibigan ay napansin nilang malakas ang ihip ng hangin kay napahinto sila. Lani : Naku, bakit kaya malakas ang hangin gayung wala naman paparating na bagyo. Jakie : Hindi ka pa nasanay sa klima natin, pabago-bago.
Nang biglang may dumaan na sasakyan at mabilis ang
takbo. Dahil sa may mga lubak-lubak malapit sa kinatatayuan nila ay tumilamsik ang maduming tubig sa Lani : Ay! Ang putik halos pumasok sa tainga ko! Jakie : Heto, may dala akog tisyu punasan mo. Lani : Sana naman dahan-dahan lang sa pagpapatakbo ng motorsiklo lalo na at malapit sa parke ang daan. Alam naman nilang maraming namamasyal dito. Jakie : Ganyan talaga yan sila mga bastos nakakasira ng modo. Lani : Hayaan muna, meron talagang taong ganyan kaya tayo nalang ang mag-ingat. Jakie : Hindi! Lani dapat isumbong natin sa kanilang magulang gayong kilala ko ang magulang noong batang nagmamaneho ng motorsiklo.
Lani : Maari nating ipaalam sa magulang niya
upang hindi na maulit. Sabihin natin nang maayos upang hindi rin kagalitan yong nagmaneho ng motorsiklo. SAGUTIN: 1. Kailan nangyari ang insidente? 2. Saan naganap? 3. Ano ang parke? 4. Anong matatagpuan sa parke? 5. Sino ang dalawang magkaibigan? 6. Sino sa dalawa ang nagpapakita ng may paggalang sa kapwa? 7. Paano niya ipapaabot ang kanyang naobserbahan sakinauukulan? Habang nasa loob ng silid-aralan ang mga mag-aaral sa ika-anim na baitang, hindi sinasadya ni Angel na mabunggo ang plorera ng kanyang guro. Labis siyang kinabahan sa nangyare lalo na ng dumating ang kanyang guro. “Patawad po Bb. Carabeo, hindi ko po sinasadya” wika niya. Ano ang naramdaman ni Angel sa nangayari?
Paano niya ito pinaabot kay Bb. Carabeo?
Kung ikaw ang nasa katayuan ni Angel, paano mo
sa kanya ipapaalam ang nangyari? Kaarawan ni Yiel nang napansin niyang nawala halos lahat ng bulaklak sa harding ng pangkat nila. Wala siyang kaalam-alam sa sorpresang inihanda para sa kanya ng kanyang mga kaklase. Pagdating niya sa silid-aralan ay may mga bulaklak na nakapatong sa kanyang upuan. Napansin niyang ito ay ang mga bulaklak na galling sa hardin ng pangkat nila. Kaya’t magalang niyang sinabi “ Masaya na ako kahit sa yakap o pagbating sasabihin ninyo kahit hindi na ninyo ako bigyan pa ng bulaklak.”
Bakit may pasorpresa ang mga kaklase kay Yiel?
Paano nila pinakita ang pagmamahal kay Yiel? Sa tingin ninyo, tama baa ng ginawa ng kanyang kaklase? Bakit? Paano sinabi ni Yiel ang kanyang saloobin? Sa ating pakikipag-usap sa mga kasama sa bahay, kaklase, kaibaigan, nakatatanda at nakababata ay ngumamit tayo ng mga nararapat na pahayag sa pagsabi ng ating iniisip, ating saloobin o damdamin. Kailangan natin ang mga salitang ito upang maipaabot natin ang ating damdamin ng may paggalang. SITWASYON PAGGALANG Pagbati Magandang umaga po. (greetings) Magandang gabi po. Magandang Tanghali po. Magandang hapon po. Paghingi ng paumanhin Pasensya na po…. (asking for forgiveness) Ipagpaumanhin po ninyo…. Humihingi po ako ng paumanhin sa… Pagtanggap ng Tuloy po kayo. panauhin Ikinagagalako ko po ang pagdating ( guest reception) ninyo…. Pagtanggi sa imbitasyon o Ikinalulungkot ko pong sabihin …. pakiusap (rejection to invitation) Pagpasensyahan na po ninyo at ….. Pakiusap (request) Maaari po bang…. Sana po ay …. Baka po pwedeng …. Paghingi ng pahintulot Maari ko po bang …… (asking permission) Pwede po bang….. Pagpapakilala Ako po ay si…. (introduction) Ako nga po pala si ….. Pagbibigay ng obserbasyon o Sa tingin ko po ay… ideya Baka po mas mabuting …. (giving of observation or idea) Sa pakiwari ko po ay dapat … Sana po ay ….. Ginagamit ang magagalang na pananalita sa pamamagitan ng pagsagot ng po at opo sa pakikipag-usap sa nakatatanda o kahit na sa iyong kapwa bata sa lahat ng pagkakataon. Gumagamit tayo ng magagalang na pananalita sa pagbati, sa paghingi ng paumanhin, sa pagtanggap ng panauhin, sa paghingi ng pahintulot at pakiusap, at pagpapakilala. Maaari ring gumamit ng mga magagalang na pananalita sa pagpapahayag ng saloobin o damdamin, sa pagbabahagi ng obserbasyon sa paligid, sa pagpapahayag ng ideya, sa pagsali sa usapan at pagbibigay reaksiyon sa isang bagay o isyu. Ito ay mga sitwasyong ginagamitan ng magagalang na pananalita. Sa kabuoan, ang paggamit ng mga ito ay nagpapakita ng paggalang sa Ang respeto o paggalang ay kakambal ng salitang paggawa ng mabuti sa kapwa, pagkakaroon ng magandang-asal at paggalang sa pamamagitan ng pakikipag-usap o pagpapahayag ng damdamin. Sa pagbibigay ng pahayag tungkol sa mga naobserbahan sa paligid, pagpapahayag ng ideya ay dapat isaalang-ialang ang damdamin ng kausap. Magkaroon ng paggalang sa pagbitaw ng salita. Magalang
Pagka- katahimikan kaligayahan
kauunawaan TIMER Kailan dapat ginagamit ang magagalang na pananalita? Ang magagalang na pananalita ay dapat gamitin sa iba’t- ibang pagkakataon at usapan sa lahat ng tao.
Maging maingat sa pagbibigay ng obserbasyon sa paligid
at pagpapahayag ng ideya. Panatilihin ang paggalang sa nararamdaman ng kausap sa bawat pagkakataon. RUBRIKS PAMANTAYAN PUNTOS BAHAG-DAN A- Nagagamit nang wasto ang magalang na pananalita sa pagpapahayag ng 5 100 obserbasyon sa paligid o ideya. B- Nangangailangan ng patnubay upang magamit ang magalang na pananalita sa pagpapahayag ng obserbasyon sa paligid o ideya. 4 90 C-Hindi gaanong maintindihan ang paggamit ng magalang na pananalita sa pagpapahayag ng obserbasyon sa paligid o ideya. 3 80 D- Hindi nakilahok sa gawain. 2 70 A - Pagsukat ng kaalaman: PANUTO: Pag-aralan ang larawan. Magbigay ng saloobin tungkol sa naobserbahan o ipahayag ang ideya gamit ang magalang na salita.
GAWAIN A -lalaki GAWAIN B - babae
B - Panuto: Basahin at unawain ang bawat pangungusap. Piliin ang tamang sagot na nagpapakita ng paggalang sa pakikipag-usap sa iba’t ibang sitwasyon. Isulat ang titik ng iyong sagot sa sagutang papel.
1. Gusto mong lumabas kasama ang iyong mga kaibigan. Paano ka
magpapaalam sa iyong mga magulang?
A. Aalis po ako kasama ng aking mga kaibigan.
B. Hinihintay na ako ng aking mga kaibigan sa labas, paalam. C. Maaari po ba akong lumabas kasama ang aking mga kaibigan? D. Payagan ninyo akong lumabas kasama ang aking mga kaibigan. 2. Gusto mong makipaglaro sa labas kasama ang inyong mga kaibigan. Humingi ka ng pahintulot sa iyong ina ngunit ayaw kang payagan dahil sobrang init sa labas. Ano ang iyong sasabihin?
A. Sige na inay, payagan na po ninyo ako.
B. Aalis pa rin ako, Inay kahit hindi ninyo ako papayagan. C. Opo, Inay, gagawa nalang po ako ng aking takdang-aralin. D. Naku, Inay, wala naman po akong gagawin dito sa bahay kaya payagan na ninyo ako. 3. Nakita mong hindi wasto ang paggawa ng proyekto ng iyong kagrupo at ikaw ang nakakaalam ng tamang paggawa nito. Paano mo ito sasabihin?
A. Mali ka, hindi ganiyan ang paggawa nito.
B. Ihinto mo na iyang ginagawa mo kasi mali naman. C. Dapat sana sinabihan ninyo ako bago kayo gumawa. D. Maaari ba akong magbigay ng suhestiyon sa paggawa ng ating proyekto? 4. Papunta ka sa silid aralan ng may makita kang bata na pinulot ang pluming nahulog sa bag ng batang naunang naglalakad sa inyo. Paano mo siya kakausapin?
A. Hala ka! Isusumbong kita sa may-ari.
B. Huwag mong pulutin, hindi yan sa iyo! C. Hahayaan ang batang pinulot ang pluming na hindi sa kanya. D. Pagsasabihan nang maayos taglay ang mahinang boses upang hindi mapahiya ang bata. 5. Habang nag-uusap ang guro mo at ang nanay ng iyong kaklase ay palihim na lumabas ang kaklase mo upang bumili ng pagkain sa labas. Ano ang nararapat niyang sabihin?
A. Saan ka? Sama tayo!
B. Huwag kang lumabas kundi isusumbong kita sa guro. C. Huwag ka ngang pasaway, nakakahiya ka may bisita an gating guro. D. Huwag ka munang lumabas. Hintayin mo matapos ang pag-uusap at magpaalam ka sa guro. Takdang-Aralin: Panuto: Unawaing mabuti ang mga sitwasyon. Pumili ng 3 at gamitin ang magagalang na pananalita sa pagpapahayag ng iyong ideya o reaksiyon.
1.Pagtatapon ng basura sa kalye.
2. Hinahayaang bukas ang gripo habang nagsisipilyo. 3. Pagsusubaybay ng mga magulang sa kanilang mga anak 4. Pagsunog ng gulong o kahit anong basura. 5. Pagkalulong ng kabataan sa masamang bisyo dahil sa mga kaibigan Maging magalang sa lahat ng panahon!