Vestibüler Sistem ve

Vertigo

Prof. Dr. Onur Çelik

www.onurcelik.com
Vestibuler sistem

 Periferik
 Otolitik yapılar
 Utrikulus
 Sakkulus

 Semisirküler kanallar
 Vestibüler ganglion
 Vestibüler sinir

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vestibuler sistem

 Santral
 Vestibüler nukleuslar
 Sekonder nöronlar ve
santral bağlantıları

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo epidemiyoloji

 İnsanların % 40’ ı yaşamlarının bir döneminde baş dönmesi

yakınması ile doktora başvuruyor
 1. basamak tedavi kuruluşlarına baş vuranların %2.5’i
 ABD’ de 8 milyon kiş
/ iyıl
 Türkiye’ de 2 milyon kişi / yıl
 Manisa’ da 36.000 kişi / yıl (İl nüfusu: 1.265.914)

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo epidemiyoloji

 Öykü bazlı değerlendirmede hastaların % 27’ si baş dönmesi

tanımlamaktadır
 Kadınlarda daha sık
 Yaşlanmayla artış göstermektedir
 65 yaş üstünde 4. en sık yakınma
 85 yaş üstünde en sık yakınma

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo epidemiyoloji

 KBB polikliniklerine başvuran hastaların % 5’ i

 Nöroloji polikliniklerine başvuranların % 15’ i
 Acil servise başvuranların % 26’ sı

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo epidemiyoloji

İç Hast/Pratisyen (% 70) İç Hast/Pratisyen

Diğer (% 30) KBB/Nöroloji (% 4)

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo

 Periferik vertigo  Santral vertigo

 BPPV  SP köş
posveterior
e fossa tümörleri
 Vestibüler nörinit  Travma
 Meniere hastalığı  Demiyelinizan hastalıklar
 Labirentit  Serebrovasküler hastalıklar
 Perilenfatik fistül  Epilepsi

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo nistagmus
 Periferik  Santral
 Rotatuar-horizontal  Rotatuar, horizontal, vertikal
 Hızlı fazı sağlam tarafa  Hızlı fazı lezyon tarafına

 Sağl tarafa bakıldığında ↑

am  Lezyon tarafına bakıldığında ↑
 Latansı vardır  Latansı yoktur
 Yorulur  Yorulmaz
 Yönü sabittir  Yön değiştirebilir
 Kısa sürelidir  Süreklidir
 Fiksasyonla inhibe olur  Fiksasyondan etkilenmez

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo etyoloji

N= 4536

 Periferik vestibüler % 41

 Santral vestibüler % 10

 Psikiyatrik / Hipervent. % 14

 Non-vestib / Non-psikiyatrik %
26 PV SV
 Bilinmeyen % 14 Psik. Non-V/P
Bilinmeye
n

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo hastaya yaklaşım

VERTİGO

Tanı Tedavi

ÖYKÜ Muayene Laboratuar Medikal Cerrahi Rehabilitasyon

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo hastaya yaklaşım

 Öykü
 Semptomun tanımlanması (niteliğinin analizi)
 Baş dönmesinin süresi
 Artıran ve azaltan faktörler
 Eş
kil eden yakınmalar
 Aile öyküsü (migren vb. hastalıklar için)
 İlaç kullanımı (ototoksik, antihipertansif)

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

 Vertigo semptomun tanımlanması
Yakınmanın Niteliği Baş Dönmesi Grubu

Çevrenin hareket illüzyonu (sıklıkla rotatuar) Periferik vertigo

Bir tarafa itilme hissi / Hafif dengesizlik Santral vestibüler dengesizlik

Genel dengesizlik (Yürüyüş sırasında şiddetlenir) Santral vestibüler dengesizlik

Stressörlerle birlikte beliren dengesizlik hissi Psikojenik dengesizlik

Başta ağırlık hissi ve baygınlık (± bilinç yitimi) Senkop ve benzeri

Kusma, bulantı ve terlemeyle belirgin denge bozukluğu Fizyolojik dengesizlik (taşıt tutması)

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo süresi
 Saniyeler
 BPPV

 Dakikalar
 Vertebrobaziler yetersizlik, servikal vertigo, vestibüler migren

 Saatlar
 Meniere, perilenfatik fistülün akut dönemi

 Günler, Haftalar
 Akut labirentit, vestibüler nörinit, labirent konküzyon, labirenter enfarktüs

 Aylar
 Vestibüler Schwannoma, ototoksisite, multipl skleroz, serebellar enfarktüs

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo eşlik eden yakınmalar-işitme kaybı

 Konjenital nedenler  Akkiz nedenler

 Mondini displazisi  Post travmatik perilenf fistülleri
 Geniş koklear  Otoskleroz
akuadukt
 Tümörler (vestibüler schwannoma)
 Geniş vestibuler
akuadukt
 Enfeksiyöz nedenler (labirentit, Sy)

 Waardenburg's
 Ototoksisite
sendromu  İmmünolojik nedenler
 Cogan’s sendromu  İdiyopatik (Meniere hastalığı)
 İnternal kulak  Kemik erozyonu (kolesteatoma, orta
kanalı darlığı
kulak tümörleri)
 Serebello pontin köşe
kolesteatoması
Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi
Vertigo eşlik eden yakınmalar-işitme kaybı yok

 BPPV
 Vestibüler nörinit
 Vestibülopatiler
 Rekürren
 Familiyal
 Bilateral idiopatik

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

 Vertigo eşlik eden yakınmalar-işitme kaybı ve tinnitus

 İlerleyici ve asimetrik SNİK

 İpsilateral tinnitus
 İlerleyici denge bozukluğu

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

Vertigo eşlik eden yakınmalar-işitme kaybı ve tinnitus ve ossilopsia

 Ossilopsia varlığı
 Gerçek vertigonun yokluğu
 Bilateral ve simetrik SNİK
 Tinnitus
 İlaç kullanım öyküsü

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi

 Vertigo psikolojik sorunlar

 Belirtilerin olumsuz değerlendirilmesi

 Vertigoda kötüleşme ve yineleme
 Anksiyetede artma
 Etkinliklerde kısıtlanma
 Kötü prognoz

Tıp Fakültesi / Dönem III Celal Bayar Üniversitesi