Atatürk'ün Samsuna Çıkışı

Türk Kurtuluş Savaşı'nın başlamasının önemli bir kilometre taşı olan Atatürk'ün
Samsuna çıkışı, Türkiye'nin kurtuluşunu sağlamak için atılan önemli bir adımdır.

A Helin Aybüke Karatepe

210202025
Milli Mücadele Zaman Dizinimi (1919)

1 İzmir İşgal Edildi 2 Hasan Tahsin 3 Mustafa Kemal

Şehit Edildi Samsun'a Çıktı

4 Havza Genelgesi 5 Amasya 6 Erzurum

Yayımlandı Genelgesi Kongresi
Yayımlandı Düzenlendi

7 Sivas Kongresi 8 Amasya 9 Heyet-i Temsiliye

Düzenlendi. Görüşmeleri Ankara'ya Geldi
Yapıldı.
Mondros Ateşkes Antlaşması
Mondros Ateşkes Antlaşması, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan çekilmesini sağlayan bir antlaşmadır.
Antlaşmanın en önemli maddeleri şunlardır:

• İstanbul ve Çanakkale boğazları İtilaf Devletleri’nin denetimine geçecek

• Osmanlı ordusu terhis edilecek, silah ve cephaneler itilaf devletlerine teslim edilecek
• Osmanlı donanması itilaf devletlerine teslim edilecek
• Tüm demiryolları, Toros tünelleri, yollar, köprüler itilaf devletlerinin kontrolüne verilecek
• Osmanlı Devleti’nin elinde bulunan tüm esirler İtilaf Devletleri’ne teslim edilecek
• İtilaf Devletleri, Osmanlı Devleti’nin sınırları içinde istedikleri yeri işgal edebilecekler.

Bu maddeler, Osmanlı Devleti’nin egemenlik ve bağımsızlık haklarını büyük ölçüde kısıtlamış ve Anadolu’nun
işgaline zemin hazırlamıştır. Antlaşmanın 7. maddesi, İtilaf Devletleri’ne güvenliklerini tehdit eden bir durum ortaya
çıkarsa istedikleri bir stratejik noktayı işgal etme hakkı tanımıştır. Antlaşmanın 24.
maddesi ise Ermenilere bırakılması düşünülen doğudaki altı ilde (Erzurum, Van, Bitlis, Diyarbakır, Elazığ ve Sivas)
karışıklık çıkarsa İtilaf Devletleri’nin bu bölgeleri de işgal etmesine izin vermiştir
.
Nasıl Başladı?
1 Osmanlı İmparatorluğu'nun Durumu 2 Mondros Ateşkesi

Mondros Mütarekesi, itilaf devletleriyle

Osmanlı İmparatorluğu, I. Dünya Savaşı’ndan imzalanan bir ateşkes anlaşmasıydı ve Türkleri
yenik çıkmış ve Mondros Mütarekesi’ni işgallere karşı savunmasız bıraktı.
imzalamıştır.
Bu anlaşma ile İtilaf Devletleri, Osmanlı topra
klarını işgal etmeye başlamıştır

3 İşgale karşı Türk halkı, çeşitli direniş örgütleri
kurmuştur. Bunlardan biri de Trakya-Paşaeli
Müdâfaa-i Hukuk Cemiyeti’dir.
Bu cemiyetin başkanı olan Mustafa Kemal Paş
a, Osmanlı ordusunda önemli bir komutandır
4 Samsun’da Rum ve Türk halkı arasında
çatışmalar çıkmıştır. İtilaf Devletleri, Osmanlı
Hükûmeti’nden bu karışıklıkları gidermesini
istemiştir.
Aksi halde bölgeyi işgal edeceklerini bildirmişt
ir

5 Osmanlı Hükûmeti, bu görev için Mustafa Kemal’i uygun görmüş ve kendisine 9. Ordu Müfettişliği
vermiştir. Mustafa Kemal, bu görevi kabul etmiş ve Samsun’a gitmek üzere yola çıkmıştır.
Atatürk'ün Samsuna Gitme Kararı
1 İstanbul'da Durumun 2 Milli Mücadele'nin Planlanması
Değerlendirilmesi
Atatürk, Türkiye'nin kurtuluşu için Milli
Osmanlı Hükûmeti, bu görev için Mustafa Mücadele'yi başlatma kararı aldı.
Kemal’i uygun görmüş ve kendisine 9. Ordu
Müfettişliği vermiştir.
Mustafa Kemal, bu görevi kabul etmiş ve Sams
un’a gitmek üzere yola çıkmıştır
.

3 Mustafa Kemal, 16 Mayıs 1919’da yanındaki 17 kişi ile birlikte Bandırma Vapuru ile İstanbul’dan ayrılmış
ve 19 Mayıs 1919’da Samsun’a ulaşmıştır. Halkın coşkun sevgi gösterileriyle karşılanmış ve hemen
çalışmalara başlamıştır.
Samsun'da Yapılan Faaliyetler
Eğitim ve Örgütlenme Yerel İşbirlikleri Basın ve Yayın
Atatürk, Milli Mücadelenin
Atatürk, Samsun'da Türk Atatürk, Samsun halkıyla amacını ve hedeflerini halka
gençliğini eğitmek ve yakın ilişkiler kurarak yerel duyurmak için Samsun'da özel
örgütlemek için çalışmalara direniş hareketlerini organize gazeteler çıkardı.
başladı. etti.
Samsun'daki Etkisi
Halkın İlgi ve Destek
Göstermesi
Mustafa Kemal, Samsun’da bir
hafta kalmış ve bölgedeki durumu
incelemiştir. İşgalcilere karşı Türk
direniş örgütlerinin kurulmasında
etkin rol oynamıştır.
Türk Milliyetçiliğinin
Canlanması
Atatürk'ün Samsun'a çıkışı, Türk
milliyetçiliğinin uyanışını sağladı
ve Milli Mücadele'nin önünü açtı.
Egemenlik Kayıtsız Şartsız
Milletindir İlkesi
Atatürk, Samsun'da egemenlik
kayıtsız şartsız milletindir ilkesini
ortaya koyarak Türkiye'nin
yönetim yapısını belirledi.
Havza Genelgesi
Havza Genelgesi, Mustafa Kemal Paşa’nın milli mücadele için önemli bir adım attığı bir genelgedir. 28 Mayıs
1919’da Samsun’da yayınlanmıştır.
Bu genelge ile Mustafa Kemal Paşa, İzmir’in işgalini protesto etmek, milli cemiyetleri desteklemek, askeri birlikler
i terhis etmemek ve halkı bilinçlendirmek istemiştir
.​
Havza Genelgesi’nin yayınlanmasının nedeni, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkması ve İtilaf
Devletleri’nin Osmanlı topraklarını işgal etmesiydi. Mustafa Kemal Paşa, 9. Ordu Müfettişi olarak Samsun’a
gönderilmişti. Ancak burada halkın işgallere karşı direnişini gördü ve milli mücadeleyi başlatmaya karar verdi.
Havza Genelgesi, bu kararın ilk somut ifadesi oldu.​
Amasya Genelgesi
Amasya Genelgesi, Kurtuluş Savaşı’nın başlamasında önemli bir rol oynayan bir belgedir. 22 Haziran 1919’da
Mustafa Kemal Paşa ve arkadaşları tarafından hazırlanmış ve Anadolu’daki askeri ve sivil makamlara gizli olarak
bildirilmiştir.

Amasya Genelgesi’nin yayınlanmasının nedeni, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkması ve İtilaf
Devletleri’nin Osmanlı topraklarını işgal etmesiydi. Mustafa Kemal Paşa, İstanbul Hükümeti’nin bu duruma karşı
sessiz kalmasını ve milletin bağımsızlığını tehlikeye atmasını kabul etmemiş ve halkı işgale karşı direnmeye
çağırmıştır.

Amasya Genelgesi, Türk tarihinde önemli bir yere sahiptir. Çünkü bu genelge ile:

• İlk kez ulusal egemenlik ve tam bağımsızlık kavramları ortaya atılmıştır.

• İlk kez milli bir kongre toplanması kararlaştırılmıştır.
• İlk kez milli bir yönetim kurulu ihtiyacı belirtilmiştir.
• İlk kez İstanbul Hükümeti’ne karşı bir ihtilal bildirisi niteliği taşınmıştır
Erzurum Kongresi
Erzurum Kongresi, 23 Temmuz-7 Ağustos 1919 tarihleri arasında Erzurum’da toplanan milli bir kongredir.
Kongrenin nedeni, Doğu Anadolu’da Ermeni ve Rum saldırılarına karşı koymak ve milli birlik sağlamak için
kararlar almak ve Sivas’ta yapılacak olan büyük kongreye bir ön hazırlık yapmaktır.

Erzurum Kongresi’nin önemi, şunlardır:

• İlk kez ulusal egemenlik ve tam bağımsızlık kavramları ortaya atılmıştır.

• İlk kez milli sınırlardan bahsedilmiş ve Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalandığı anda Türk vatanı olan
topraklarının parçalanamayacağı açıklanmıştır.
• İlk kez geçici bir hükümetin kurulacağından bahsedilmiştir.
• İlk kez başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı dokuz kişilik bir Temsil Heyeti oluşturulmuştur .​
Sivas Kongresi
Sivas Kongresi, 4-11 Eylül 1919 tarihleri arasında Sivas’ta düzenlenen ve Türk Ulusal Hareketi toplantısıdır.
Kongre, Birinci Dünya Savaşı ile beraber işgal altında bulunan Türk topraklarını kurtarmak ve Türk milletinin
bağımsızlığını kazanması için gerçekleştirilmiştir. Kongrede, düşmana karşı sonuna kadar direnilmesi kararı
alınmış ve sonuç olarak Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına giden yolların en önemli basamaklarından biri
olmuştur.

Sivas Kongresi’nin yapılmasının nedeni, Osmanlı Devleti’nin I. Dünya Savaşı’ndan yenik çıkmış olması ve İtilaf
Devletleri’nin Osmanlı topraklarını işgal etmesiydi. Mustafa Kemal Paşa, İstanbul Hükümeti’nin bu duruma karşı
sessiz kalmasını ve milletin bağımsızlığını tehlikeye atmasını kabul etmemiş ve halkı işgale karşı direnmeye
çağırmıştır. Bu amaçla, 22 Haziran 1919’da Amasya Genelgesi’ni yayınlamış ve Sivas’ta ulusal bir kongre
toplanacağını bildirmiştir.

• İlk kez geçici bir hükümetin kurulacağından bahsedilmiştir.

• İlk kez başkanlığını Mustafa Kemal’in yaptığı dokuz kişilik bir Temsil Heyeti oluşturulmuştur.
Amasya Görüşmeleri
Amasya Görüşmeleri, 1919 yılında Temsil Heyeti ile İstanbul Hükümeti arasında yapılan bir protokoldür. Bu
protokol, Kurtuluş Savaşı’nın başlamasında önemli bir rol oynamıştır. Amasya Görüşmeleri’nin önemi, şunlardır:

• İstanbul Hükümeti, milli mücadele ile birlikte Anadolu ve Rumeli Müdafa-i Hukuk Cemiyeti’ni ve Temsil
Heyeti’ni hukuken tanımıştır.
• Meclis-i Mebusan’ın toplanması kararlaştırılmıştır.
• Milli sınırlar belirlenmiş ve Mondros Ateşkes Antlaşması’nın imzalandığı anda Türk vatanı olan
topraklarının parçalanamayacağı ilan edilmiştir.
• Ulusal egemenlik ve tam bağımsızlık kavramları ortaya atılmıştır
Atatürk'ün Samsun'dan Ayrılışı

1 Samsun'daki Görevinin 2 Amasya Genelgesi

Tamamlanması
Atatürk, Samsun'da görevini tamamladıktan
sonra diğer bölgelerde Milli Mücadele'yi
yönlendirmek üzere harekete geçti.
Atatürk, Amasya Genelgesi'ni yayınlayarak
Türkiye'nin bağımsızlık mücadelesini
genişletme planını açıkladı.
Samsun Gezisi Hakkında İlginç
Bilgiler
• Samsun'a çıkış, İtilaf Devletleri'nin kontrolünde olan bir limandan
yapıldı.
• Atatürk'ün Samsun'daki yolculuğu, gizlilik içinde gerçekleştirildi ve
kimse tarafından fark edilmedi.
• Atatürk'ün Samsun'da kaldığı süre boyunca, halktan büyük bir ilgi ve
sevgi gördü.