BPRAL AAB

FAKULTETI EKONOMIK

DREJTIMI:BANKA FINANCA DHE KONTABILITET

PARAJA BANKA DHE KREDITI

Prof. Dr.Sc. Remzi Smajli

 FINANCAT

Financa – Shprehja , Kuptimi

“finis” , “finatio” “financia” kufi , fund, perbarim
Menagjimi I afarizmit me para = Finance.
Nocioni Finanace perfishine maredhenjet
monetare dhe te gjitha nderveprimet tjera te
krijuara apo te mbaruara gjate nji maredhenje
pronsore- juridike e shprehur ne Para .
Kush i perdor parat - individet, bizneset dhe te
gjitha institucionet financiare qeverite tj. dhe si.
 Historiku i Financave

Fianancat lindin me nevojen e kembimit te

kundervlerave apo mbivlerat e mallrave –ligji i vleres
Periudha fillestare shek XIII deri en shek XVIII me
shtetin feudal deri te fiziokratet. Lindja e tatimit per
shtetin huaja shteterore , rezervat shteterore
sistemi tatimor etj. Autoret e pare Francesko
Petrarka 1304,Tomas gershami 1519 etj
Periudha e dyte deri ne fund te shekullit XIX deri
ne kapitalizmin e zhvilluar e karakterizuar me
gershetimin e ekonomise politike.
 Historiku i Financave

Klasiket e ekonomise politike si Smiti, Rikardo dhe

Mili, Lorence, Vagner, Sturm, Viskel

Karakteristike e kesaj periudhe ne fund eshte se

Financat si shkence e veqante ndahen prej
ekonomise politike

Ne kete periudhe lindin disa nga Bankat ne Angli

France e Gjermani.
 Historiku i Financave

Periudha trete shekulli XX deri me sot

karakterizohet me zhvillimin e ekonomise
kapitaliste .

Krijimi i shkences moderne mbi Financat

Autore te ndryshem te nivelit te larte shkencor:

Fischer,Warlas, Friedman,Keynes, Marchal etj
 Financa - shkence

Financa si shkence me fillimin e ndikimit te ligjit te

vleres si rezultat i teprices se caktuar te mallrave per
kembim.
Financa dhe ekonomia
Ekonomia financiare studion aspektin ekonomik te
fenomeneve financiare .
Financat lidhen drejteperdrejt me te drejten
financiare.
Politika Financiare -zbatimi ne praktike
 Financat

Financat Monetare – studiojne qeshtjet qe kane te

bejne me parat , emitimi, sasia e parave ne qarkullim
stabilitetin e parase , sistemin e kreditimit , bankat.

Financat publike - studiojne te hyrat dhe

shpenzimet publike .
 PARAJA

Lindja e Parasë - kategori shoqerore ekonomike dhe

kulturore ne nji periudhe te caktuar

Mjet kembimi - rezulat i teprices se kembimit mall

me mall ( forma e thjeshte ) psh

Kerkesat e produkteve te ndryshme - nevoja per

shitblerje.
 Ekonomia monetare

Produkti i marre per perdorim te mevonshem –

paraqet zanafila e pare e parase – vlere kembimi.

Produkti me vlere ekuivalente - shpeshte

Forma PARA e Vleres – ekuivalent i pergjitheshem i

vleres
Malli Para – funksionin e parase (Ari)
 Format e Parase

Parate Primitive
Paratë Metalike ( gjashte mileniume para es)
Monedhat – peshoja e pagimit para te cilat jane
peshuar per kembim.
Valuta ose vlera e parase dhe Njesia monetare
(emri qe caktohet parase)
Bankenota - paraja leter si perdorim teknik pa
vlere nominale
Qertifikatat - surrogat i parave .
 Paraja Leter

Paraja leter si mjet kembimi dhe surrogat

Paraja leter si mjet ligjor i pagimit .

Paraj leter si percaktues i vleres reale te mallrave

Paraja leter si instrument i funksionit te parase

Paraj leter si zevendesues i Arit

 Paraja

Paraja depozitare (bankare )

Paraja kredi

Paraja llogari - afatshkurtera ne baze te

deponimeve

Paraj KUAZI parate ne depozita kursimi me

mundesi shendrrimi ne para te gatshme.
 Funksionet e Parase

Paraja si mall.

Paraj me vleren e vete

Vlera e perdorimit

Paraj si mase e vleres me baze kryesore punen njerezore.

Paraj si mjet Qarkullimi - Roli i saj ne ndermjetesimin e

e kembimit te mallrave
Mundesi per te blere mallrat sipas deshires.
 Funksionet e Parase

Paraja si mjet Pagimi – ne Kohe te ndryshem

Paraja si Thesar - Ruajtja e tyrene monedha Ari apo

ne banke .

Paraj si Para boterore

 Funksionet e Parase

Paraj Rezerve

Paraja si aftesi pagimi - likuiditeti .

Paraja si Garant i konsumit te lire .

Paraj si mjet Planifikimi , evidence , kontrooli etj.

 R

Komento