PENCEGAHAN PENAGIHAN SEMULA DALAM

TERAPI KOGNITIF TINGKAHLAKU (CBT)

KUMPULAN 5
 APA ITU PENAGIHAN SEMULA
(RELAPSE)
 Relapse ialah suatu proses dan peristiwa mengguna semula selepas satu jangkamasa
tertentu. Ianya bergantung kepada ketahanan seseorang melawan sindrom putus dadah
(withdrawal syndrom).
 Withdrawal syndrome merupakan kesan mental dan fizikal yang terhasil apabila seseorang
itu berhenti dari menggunakan dadah
 Ianya boleh memakan masa beberapa hari, minggu, bulan atau tahun
 FAKTOR PENYUMBANG RELAPS
Kekurangan kemahiran dalam menangani tekanan sosial dalam menggunakan
bahan terlarang;
Sering terdedah kepada situasi berisiko tinggi yang menjurus kepada
pengalaman penggunaan dadah dan alkohol pada masa lampau
Ingatan secara fizial dan psikologi kepada penggunaan dadah dan alkohol masa
lampau (contohnya perlengkapan dadah, rakan yang menggunakan dadah, wang)
Kurang kemahiran dalam menangani konflik interpersonal atau emosi negatif;
Keinginan menguji kawalan peribadi terhadap penggunaan dadah dan alkohol;
dan
Pemikiran berulang atau keinginan fizial terhadap penggunaan dadah dan
alkohol.
 PERINGKAT-PERINGKAT RELAPSE
Slip – Slip boleh dilihat sebagai pengambilan bahan yang tidak
disengajakan selepas tempoh bertenang @ penggunaan bahan sekali
selepas mengikuti program pemulihan
Lapse - kembali kepada penggunaan bahan selepas tempoh bertenang
@ penggunaan dadah lebih dari tahap slip
Relapse - kembali minum selepas tempoh berpantang @ pengambilan
bahan atau penyalahgunaan bahan proaktif selepas selesai jalani
rawatan & program pemulihan
 PROSES-PROSES RELAPSE
Relapse emosi : perasaan & mood (kemurungan, rasa bersalah,
marahkan orang lain, kebosanan, kesunyian, hilang keyakinan diri)
Relapse pemikiran : pemikiran & sikap (peningkatan penafian, taksub
kepada kepulihan, jangkaan tidak realistgik, pemikiran mengenai
dadah)
Relaps tingkahlaku : perubahan tingkahlaku (berhenti @ kurangkan
aktiviti kepulihan, semakin asingkan diri, Kembali kepada aktiviti lama,
semakin kuat merungut, menolak bantuan, tidak berfikir Panjang)
APA ITU PENCEGAHAN PENAGIHAN
SEMULA
(RELAPSE PREVENTION)
Pencegahan berulang (RP) ialah terapi yang menggunakan pendekatan tingkah laku kognitif
dengan matlamat untuk mengenal pasti dan menangani situasi berisiko tinggi yang
menyumbang kepada penagihan semula dan membantu individu dalam mengekalkan
perubahan tingkah laku yang diingini. Program Pencegahan Penagihan Semula mempunyai
dua matlamat khusus:

(a) Mencegah relapse dan mengekalkan matlamat rawatan untuk terus berhenti menggunakan
dadah atau pengurangan kemudaratan.
(b) Menyediakan teknik-teknik pencegahan penagihan semula untuk mengelakkan penagihan
semula dari berlaku.

(Menon dan Kandasamy, 2018)

 TERAPI TINGKAHLAKU KOGNITIF
DALAM PENCEGAHAN RELAPS
 Merupakan satu model untuk mengubah pemikiran,tingkahlaku,emosi penagih daripada relaps.
 gabungan teori iaitu Terapi Tingkah Laku, Terapi Kognitif, Terapi Rasional Emotif Tingkah Laku
(REBT), (Capuzzi & Gross 2003, Gladding, 2004).
 Penekanan kepada “here and now”
 tertumpu kepada strategi untuk mengubah tahap motivasi penagih supaya menukar gaya pemikiran
ke arah yang lebih positif dan memfokuskan kepada gaya pemikiran,nilai
hidup,pandangan,pengharapan,dan andaian-andaian yang dipegang oleh individu .
 TERAPI TINGKAHLAKU KOGNITIF
DALAM PENCEGAHAN RELAPS
Prinsip-prinsip dan ciri-ciri teori tingkah laku kognitif secara klinikal ialah;
 Perhubungan kolebratif (Kerjasama antara dua pihak)
 Menumpukan isu semasa (here & now)
 Emparisma(pembelajaran melalui pengalaman)
TERAPI TINGKAHLAKU KOGNITIF
DALAM PENCEGAHAN RELAPS
 MODEL COGNITIVE BEHAVIORAL
THERAPHY MARLOTT DAN GORDON
Model tingkah laku kognitif proses relapse memainkan peranan penting untuk situasi berisiko
tinggi yang dihadapi oleh penagih dadah. Bagaimana mereka memberi respons kepada
situasi tersebut. Orang yang mempunyai tindak balas daya tindak yang berkesan mempunyai keyakinan
bahawa mereka boleh menghadapi situasi tersebut (iaitu, peningkatan keberkesanan diri), dengan itu
mengurangkan kebarangkalian untuk menagih semula. Sebaliknya, orang yang mempunyai daya
mengatasi yang tidak berkesan akan mengalami penurunan efikasi kendiri yang bersama-sama dengan
jangkaan bahawa penggunaan dadah akan mempunyai kesan positif (iaitu, jangkaan hasil positif),
boleh mengakibatkan lapse.

Kesalahan ini, seterusnya, boleh mengakibatkan perasaan bersalah dan gagal. Kesan pelanggaran
pantang, bersama-sama dengan jangkaan hasil positif, boleh meningkatkan kebarangkalian penagihan
semula.

Sumber - Relapse Prevention: An Overview of Marlatt’s Cognitive-Behavioral Model

1999, Alcohol Research & Health
 APLIKASI TERAPI TINGKAHLAKU
KOGNITIF DALAM PENCEGAHAN
RELAPS
KENALPASTI TAHAP MOTIVASI INDIVIDU
KENALPASTI SITUASI BERISIKO RENDAH DAN SITUASI BERISIKO TINGGI
- KENALPASTI TRIGGER, CUES AND CRAVING DAN CARA MENGATASI
MENGUBAH GAYA HIDUP
KENALPASTI PROSES RELAPSE KLIEN
KENALPASTI SITUASI KLIEN YANG MEMBUAT KEPUTUSAN TIDAK RELEVAN
FAKTOR KOGNITIF RELAPSE
PENGURUSAN SITUASI BERISIKO
- LANGKAH-LANGKAH UNTUK ATASI TRIGGER, CUES DAN CRAVING
KENALPASTI TAHAP MOTIVASI
INDIVIDU
• Kaunselor perlu kenalpasti tahap motivasi individu @ klien
- pre-contemplation, contemplation, action, maintenance
- kenalpasti kebaikan dan keburukan penggunaan dadah
KENALPASTI SITUASI BERISIKO
(RENDAH DAN TINGGI)
• Cues, craving dan trigger
- kaunselor dan klien boleh kenalpasti situasi yang boleh membuatkan
klien\relapse
- dari pengalaman klien, pengalaman orang lain yang mereka kenali dan
juga melalui pembacaan dan juga tugasan
 MENGUBAH GAYA HIDUP

• Kaunselor dan klien perlu fokus kepada agenda jadual harian klien
dan membina perancangan gaya hidup yang positif
 KENALPASTI PROSES RELAPSE KLIEN

• Kaunselor dan klien perlu berbincang untuk mengenalpasti proses

relapse klien yang melibatkan tingkahlaku dan pemikiran klien.
 KENALPASTI SITUASI KLIEN YANG MEMBUAT
KEPUTUSAN TIDAK RELEVAN

• Kaunselor dan klien perlu bekerjasama untuk kenalpasti situasi atau

keadaan yang boleh buatkan klien buat keputusan yang tidak relevan
dan seterusnya menyebabkan relapse
 FAKTOR KOGNITIF RELAPSE

• Bantu klien kenalpasti dan cabar pemikiran yang tidak berfungsi

 PENGURUSAN SITUASI BERISIKO

• Ketidakupayaan mengurus situasi berisiko tinggi menyebabkan

berlakunya relapse dikalangan klien
• Kaunselor dan klien perlu terokai situasi ini dan membuat
perancangan bagaimana untuk menangai atau menguruskan situasi
ini.
• Berhadapan dengan cues, craving dan trigger