PSİKOLOJİK İLK

YARDIM
 ETKİNLİĞİN ADI:EVET AMA

ISINMA OYUNU
• EVET...AMA...
•
• Amaç: Bireylerin çeşitli problemlerini dile getirmelerini sağlamak ; grupla problem çözme becerilerini geliştirmek.
• Süre: 30-40 dakika
• Başetme Kanalı: Dayanışma (S), Düşünce ( C ), Duygu (A)
• Gerekli Malzeme : Yok
• Süreç:
• -Grup iki gruba ayrılır. ( Veya her grupta beşer kişiden katılımcılar çift sayıda gruplara - 2, 4, 6 grup gibi- ayrılırlar.
• -Gruplardan yarısı “Endişelenenler” grupları, diğer yarısı ise “Çözenler” gruplarıdır.
• -Sıra ile bir endişelenen, bir de çözen grup ortaya gelir.

• -“Endişelenenler” grubu bir problem seçer. Örneğin : “iş yogunluğundan dolayı kendine vakit ayıramamak”, “iş
arkadaşlarınızla iyi geçinememek”, gibi. “Endişelenenler” grubu problemini “Çözenler” grubuna bildirir. “Çözenler” kendi
aralarında birkaç dakika kendi aralarında çözüm yolları ararlar. Daha sonra bu çözümlerini karşı gruba bildirmeye gelir.
• -“Çözenler”, endişelenenlerin problemi ile ilgili bir çözüm yolunu bildirir. Örneğin, iş yogunluğundan dolayı kendine
vakit ayıramamak ile söyle bir öneri getirirler. “planlama yapmak”
• Buna karşılık “Endişelenenler “ Evet , ama..” ile başlayan bir cevap verirler. Örneğin , “Evet ama çok yoğun yine de..”
Çözenler devam eder. “ mutlaka bir fırsat olmalı ” Endişelenenler yine “ evet ama..” ile devam eder. “Evet ama yine de başka
işlerim çıkabilir..” Bu karşılıklı konuşma endişelenenler çözümden tatmin olana kadar devam eder. Tatmin olamazlarsa
çözenler başka bir çözüm yolu önerirler. Bu çözüm için de endişelenenler “Evet ama” lı cevaplarını sürdürürler.
Endişelenenler için en uygun çözüm bulunana kadar oyun sürdürülür.
• -Daha sonra ortaya diğer “Endişelenenler” ve “Çözenler” grubu gelir. Ve farklı bir problemle etkinlik sürdürülür.
 Psikolojik ilk Yardım (PİY)

• Psikolojik ilk yardım afet, kaza, terör saldırısı veya

bireysel/ toplumsal düzeyde olumsuz etkilere
neden olan herhangi bir olay sırasında ya da
sonrasında gerçekleştirilen bir çeşit erken dönem
psikososyal müdahale yaklaşımıdır.
• Dünya Sağlık Örgütü Psikolojik İlk Yardımı, «ciddi
kriz yaratan olaylar sonrasında, maruz kalan
insanları desteklemek için insani, destekleyici,
pratik yardım» olarak tanımlamaktadır.
• Olay sırasında ya da sonrasında kişilerin
temel fiziksel ya da psikolojik
ihtiyaçlarının karşılanmasını ve olayın
bireyler üzerindeki etkilerini ve olası
travma sonrası stres semptomlarını
olabildiğince aza indirmeyi ve kısa ve uzun
vadedeki adaptif işlevselliği ve baş etmeyi
desteklemeyi hedefleyen psikolojik ilk
yardım uygulamalarını aynı zamanda bir
koruyucu ruh sağlığı müdahalesi olarak
kabul etmek de mümkündür.
 Psikolojik İlk Yardımın Psikososyal
Hizmetler Piramidindeki Yeri

• Psikolojik ilk yardım terimi ilk defa 1954 yılında

Amerikan Psikiyatri Birliği’ni temsilen Drayer ve
arkadaşları tarafından hazırlanan klavuzda yer
almıştır.
PSİKOLOJİK İLK YARDIMIN
AMACI

Bireylere olay sonrası akut travmatik stres

tepkileri konusunda rehberlik etmek,
olağanlaştırma ve stabilizasyona destek
olmak, bireysel ve toplumsal düzeyde olağan
yaşam akışına dönmeyi kolaylaştırmak ve
bireyleri travmatik olayın uzun dönemli
olası etkilerinden korumaktır.
• PSİKOLOJİK İLK YARDIMIN
GEREKÇESİ VE ÖNEMİ

Genel olarak PİY, kişinin zor zamanlarında

ihtiyaç duyduğu desteği vermeye odaklanır ve
bu açıdan da etkililiği oldukça yüksektir. Bu
yönüyle PİY, stratejik/kritik bir zamanda
odaklanmış küçük bir yardım olmasına
karşın, daha az duygusal erişilebilirliğin
olduğu bir dönemde verilmesinden dolayı,
kapsamlı yardımlardan daha etkili
olmaktadır.
• Zorlayıcı yaşam koşullarında sağlanan psikolojik
desteğe odaklanan PİY, uyumsuzlukların gelişmesini
önlemeye ve insanların kendi gerginlikleri ve kişisel
problemleriyle başa çıkmalarına yardımcı olmayı
amaçlamaktadır.
• Birçok PİY modeli, zorlayıcı bir yaşam durumu
sonrasında kişinin, psikolojik dalgalanma
kapasitesini artırmayı ve toplum dayanıklılığını
teşvik etmeyi amaçlar.
• Zorlayıcı yaşam olayları, tüm bireylerde olduğu gibi,
çocuklarında gündelik yaşam sürecinde karşı karşıya
kaldıkları ve baş etmekte zorlandıkları olayları
kapsamaktadır. Çocuklar bu olayların bazıları ile kendi
baş etme becerilerini kullanarak ya da aile, öğretmen
ve diğer yetişkinlerin desteği ile mücadele
edebilmektedir.
• Çocuklar açısından bir krize neden olarak travmatik bir
deneyime dönüşebilmektedir. Bu tür durumlarda ise
çocukların bu zorlayıcı yaşam olaylarının etkileri ile
baş edebilmesi için sunulacak psikososyal destek ve
müdahale çok önemli bir rol oynamaktadır.
2.OTURUM
 Psikolojik İlk Yardım (PİY) Nedir?

Psikolojik ilk yardım (PİY); doğal afetler,

şiddet, kaza, terör saldırısı gibi bireysel ya
da toplumsal düzeyde olumsuz etkilere
neden olan bir kriz esnasında ya da hemen
sonrasında sunulan ilk psikososyal
müdahaledir (WHO, 2011).

Psikolojik ilk yardım, travmaya maruz

kalanlarda ortaya çıkan başlangıçtaki stresi
azaltmak ve uzun vadeli uyumu ve başa
çıkmayı artırmak için en uygun yöntemdir.
Psikolojik İlk Yardım (PİY) Nedir?
• Müdahaleci olmayan, pratik bakım ve destektir.
• Bireylerin kriz ya da travmatik bir olay sonrası ihtiyaçlarını ve
endişelerini değerlendirir.
• İnsanların temel ihtiyaçlarının (yiyecek, su vb.) ele alınmasına
yardımcı olur.
• Bireyleri dinlemek, ancak onları konuşmaya asla zorlamamaktır.
• İnsanları rahatlatmak ve kendilerini sakin hissetmelerine
yardımcı olmaktır.
• İnsanların bilgi, hizmet ve sosyal destek sistemlerine
ulaşmalarına yardımcı olmaktır.
• İnsanları kriz ve travma sonrasında daha fazla zarar görmekten
korumaktır.
• Gerektiğinde afet müdahale ekibine veya kurtarma
birimlerine, ruh sağlığı hizmetlerine, kamu hizmetlerine
erişimini sağlama,
• Bireyleri sakinleştirme, sıkıntılarını azaltma, kendilerini
güvende hissetmelerini sağlama,
• Sunulan yardımdan daha fazlasına ihtiyacı olan kişiler
için erken müdahale ve yönlendirmeye yardımcı olma,
• Bireylerin, krizin belirsiz ve şiddetli olduğu ilk dönemini
daha az zararla geçirmelerine yardımcı olma.
• Bireyleri bu olaydan doğal yollarla kurtulabilecek şekilde
organize etme,
• Travma Sonrası Stres Bozukluğu (TSSB) gelişme
olasılığını azaltma
 AYNI ZAMANDA PSiKOLOJİK İLK YARDIM
(PİY)’IN NE OLMADIĞINI ANLAMAK DA
ÖNEMLİDİR;

• » Sadece profesyonellerin yapabileceği bir şey değildir.

• » Profesyonel psikolojik danışmanlık değildir.
• » PiY strese neden olan olayın detaylı bir şekilde tartışılmasını
içermediği için psikolojik anlamlandırma değildir.
• » Kişilere başlarına ne geldiklerini analiz etmelerini ya da
zaman ve olayları sıralamalarını istemek değildir.
• » PiY, insanların hikâyelerini dinlemek için hazır bulunmayı
içermesine rağmen onlara olaydaki duygu ve tepkilerini
anlatmaları için baskı yapmak değildir.
• PiY uzun dönemli iyileşmede en yararlı faktörleri
içermektedir. Bunlar:

• » Güvende hissetme, başkalarıyla bağlantı kurma,

sakin ve umutlu olma,
• » Sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe erişme ve
• » Gerek birey gerek topluluk olarak kendilerine
yardımcı olabileceklerini hissetmelerini
desteklemektedir.
 Neden Psikolojik İlk Yardım?
• PİY, ruh sağlığı uzmanları, danışmanlar ve travma mağdurları için
acil destek sağlayabilecek tüm kişiler tarafından kullanılmak üzere
tasarlanmıştır. Uygulama açısından stres altındaki bireylerin acil
yardım ihtiyacını belirlemeye odaklanan PİY travma mağdurlarının
en kısa zamanda, bulabildiği her yerde, yardım almasına imkân
sunar.

• PİY’in bireyler üzerinde olumlu etkileri vardır ve bu etki uzun

vadede devam etmektedir. Eğer insanlar kriz ve travma
durumlarında; kendini güvende, başkaları ile bağ kuran konumda,
sakin ve umutlu hisseder; sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe daha
hızlı erişebilir ve kendilerine yardım etme yoluyla kaybettikleri
kontrol hissini yeniden kazanırlar ise uzun vadede bu travmatik
olaylar ve kriz durumları ile daha iyi başa çıkabilirler.
• PİY, travmatik olaylar ve kriz durumları
sonrasında yaşanan risklerin azaltılmasında ve
bireylerin psikolojik sağlamlığının
artırılmasında etkili olmaktadır.
• PİY’in bir afet/travma/kriz sonrası sahadaki
koşullarda uygulanabilirliğinin yüksek ve pratik
olması, stres altındaki kişinin özgün
gereksinimlerine göre biçimlendirilebilmesi,
yaşam boyu tüm gelişim evrelerine
uyarlanabilmesi, kültürel farklılıklara duyarlı ve
uygulamada esneklik sağlaması yaygın olarak
kullanımını artırmaktadır.
• PİY, aynı zamanda doğal afetler,
terörizm ve diğer kitlesel travmalara
maruz kalanların ihtiyaçlarına göre
uyarlanabilen ve yardım sağlayan ruh
sağlığı profesyonelleri için de bir
rehberdir.
 Psikolojik İlk Yardım
Nerede ve Ne Zaman Uygulanır?
• Çoğunlukla olay yerinde, afet sahasında ya da etkilenen
bölgede uygulanır.

• Uygulayıcının güvenli bir yerde müdahalede

bulunduğundan emin olması önemlidir.

• Psikolojik ilk yardım olay sırasında ya da hemen sonrasında

uygulanabilir.

• Kısa ya da uzun süreli uygulamalar yapılabilir

 PİY Kimler İçindir?
• Psikolojik ilk yardım, travmatik bir olay veya bir kriz durumunun hemen
sonrasında stres altındaki tüm yaş gruplarındaki bireyler için
uygulanabilir.

• Psikolojik ilk yardımın, yetişkinlerde olduğu gibi, aynı uygulama

basamaklarının, çocuk ve ergenlerin gelişim evrelerine ve özelliklerine
uygun biçimde uyarlanarak uygulanması önerilmektedir (Ruzek ve
diğerleri, 2007).

• Ancak, bir kriz durumu yaşayan herkesin PİY’e ihtiyacı olmayabileceği

unutulmamalıdır.

• Yardıma gereksinim duymayan bireylerin zorlanmaması, ancak destek

isteyebilecekleri kanalların hazır ve erişilebilir olması PİY için esastır
(WHO, 2011).
 Travma ve kriz durumlarında özel ilgiye ihtiyacı olan kişiler olabilir. PİY sunan birisi olarak aşağıdaki kişilere dikkat edilmelidir;

• Çocuklar ve ergenler: Özellikle ailesi veya bakıcılarından ayrılmış

olanlar,

• Sağlık sorunları olan veya engelli kişiler: Hareket edemeyen veya

kronik hastalığı, özel gereksinimi ya da ciddi zihinsel bozuklukları
olan kişiler, yaşlı insanlar, hamile veya emziren kadınlar,

• Ayrımcılık veya şiddet riski taşıyan kişiler: Örneğin kadınlar,

göçmenler, zihinsel yetersizliğe sahip kişiler (Brymer ve diğerleri,
2006).
 ACİL İLERİ DÜZEY DESTEĞE
DAHA
FAZLA İHTİYACI OLAN
İNSANLAR:
» Acil medikal bakıma ihtiyacı olan ve ciddi hayati tehlike
taşıyan yaralılar,

» Kendilerine ve çocuklarına bakamayacak düzeyde üzgün olan

insanlar,

» Kendine zarar verebilecek insanlar,

» Başkalarına zarar verebilecek insanlar.

PİY Nerede Verilir?
• PİY, yeterince güvenli olan;
krizden etkilenen kişinin
mahremiyetini ve
haysiyetini korumak için
uygun olan her yerde
verilebilir.
• PİY için en uygun alanlar,
genellikle olay/kaza yeri
veya yardım hizmetlerinin
verildiği sağlık merkezleri,
sığınaklar, kamplar, okullar
ve gıda yardımların
dağıtıldığı tesislerdir.
 PİY Nerede Verilir?

• İmkânlar uygun olduğunda ise PİY’i özel olarak

konuşulabilecek bir yerde vermek için çaba
gösterilmelidir. Cinsel şiddet gibi özellikli kriz
durumlarında, maruz kalan kişilerde, bu kişilerin
haklarına saygı gösterilmesine, gizlilik ve
mahremiyetinin sağlanmasına özellikle dikkat
edilmelidir (Brymer ve diğerleri, 2006).
 PİY Ne Zaman Verilir?

• PİY krizden etkilenen kişilere olayın hemen ardından

yardım etmeyi amaçlamaktadır. Travmatik bir olaydan
sonra, yoğun stres altındaki kişilerle ilk temasa geçildiği
anda psikolojik ilk yardım sağlanabilir.

• Bu yardım doğal afetlerde, genellikle afet sırasında ya da

afetten hemen sonra uygulanır. Diğer taraftan, travma ve
kriz sonrası insanların yardım ve destek ihtiyacı olaydan
uzun bir süre sonra da devam edebilir. Bu yüzden PİY,
olayın ne kadar sürdüğüne ve çeşidine göre bazen günlerce
ya da haftalarca sunulabilmektedir (NCTSN, 2006).
 Zor durumdaki kişilere yardım etmede temel
amaç;
• Kişilerin kendilerine yardım etmelerine ve
durumlarının kontrolünü yeniden
kazanmalarına yardımcı olmaktır. Çoğu insan,
özellikle temel ihtiyaçları karşılanırsa, zamanla
iyileşir. Şiddetli veya uzun süreli sıkıntı yaşayanlar
ise daha fazla desteğe ihtiyaç duyabilir. PİY’de
ciddi stres tepkisi yaşayan kişilere öncelik vermek,
onları yalnız bırakmamak, stres tepkisi geçene veya
bölgedeki sağlık personelinden yardım ulaşana
kadar bu bireylerin güvenliğini sağlamak esastır.
 Hazırlık

Psikolojik ilk yardım için ilk basamak, görev

yapacak kişilerin sahaya gitmeden önce
yapacakları bazı hazırlık aşamalarından
oluşmaktadır. Bu hem psikolojik ilk yardımı
veren kişinin kendini psikolojik olarak
korumasını sağlamak hem de verilecek psikolojik
ilk yardım hizmetinin niteliğini artırmak amacıyla
önemli bir ön adımdır. Hazırlık aşaması bireysel
düzeyde ve olaya özgü olmak üzere iki başlıkta
değerlendirilebilir
 Bireysel Hazırlık
• Psikolojik ilk yardım sürecinde görev alacak
kişilerin saha çalışmasına gitmeden önce
kendilerini çeşitli alanlarda değerlendirmeleri,
zihinsel bir hazırlık sürecinin başlamasına
yardımcı olacaktır. Hazırlıklı olmak herkeste
olduğu gibi psikolojik ilk yardımı verecek kişi
için de olası travmatik stres etkilerine karşı
koruyucu ve çalışma esnasında
karşılaşılabilecek olası güçlükler için ise
kolaylaştırıcı bir etkendir.
• KENDİMİZE SORALIM???

• Daha önce benzer nitelikle bir olayda görev aldım mı?

• Olayın kendisinin ya da olaydan etkilenen belli
gruplarla çalışmanın beni zorlayabilecek herhangi bir
yönü var mı?
• Şu anki sağlık durumum bu çalışmada görev almam
için uygun mu?
• Görevdeki çalışma koşulları güncel yaşam koşullarıma
uygun mu?
 Olaya Özgü Hazırlık
• Psikolojik ilk yardım uygulayıcısı için çalışmalara
başlamadan önce öz değerlendirme yapmanın
yararlı olacağı, olaya özgü hazırlık soruları
şunlardır:
 Gerçekleşen olayla ilgili yeterince bilgi sahibi
miyim?
 Ne oldu? Ne zaman oldu? Kaç kişi etkilendi?
Olayın bilinmesi gereken başka yönleri var mı?
 Olaydan etkilenen kişi ya da grupların
sosyokültürel özellikleri neler?
 Psikolojik İlk Yardım (PİY)

1. Temas ve bağlantı kurmak

• Alana yerleşme
• Tanışma (isim, organizasyon, rol, gibi)
• Aktif olma (yardım istenmesini
beklememek)
• Acil ihtiyaçları saptama
• İlk etkileşimin olaydan hemen sonraki akut
süreçte gerçekleştiği hallerde bireylerin
afet/olay sonrası temel bazı gereksinimleri
olabileceği için, derinlemesine bir görüşmeye
veya farklı bir psikolojik ilk yardım müdahale
basamağına geçmeden önce kişilere
ihtiyaçlarını sormak; su, battaniye, temiz
giysi ya da yiyecek gibi temel bazı
gereksinimleri temin etmek önemlidir.
• 2.Güvenlik ve rahatlık sağlama (fiziksel ve
psikolojik)

• Fiziksel güvenlik: Güvenli ve sakin bir ortam

yaratma
• Sakince yanlarında bulunma, kültürel olarak
uygunsa dokunma
• Eğer kişi panik halindeyse ortamdan uzaklaştırma
ve sakinleştirme
• Yapılacaklarla ve hizmetlerle ilgili bilgilendirme
• Rahatsız edici uyaranlardan uzaklaştırma
(medya)
• Özellikle, aile /yakınlarından ölüm, kayıplar
olanlara destek
• Özel ihtiyaçları olabileceklerin listesi
• Mümkün olduğunca afetzedeleri aktif kılma
başkaları ile bir araya getirmeye çalışma
• 3. Sakinleştirme, Dengeleme (Stabilizasyon)
• Çok ajite veya içine kapanmış olanlara özel olarak ilgi
• Anlamaya çalışma, yanlarında sakince bulunma
• Olacaklarla ile ilgili bilgilendirme
• Aktif dinleme, konuşmaya teşvik
• Psiko-eğitim müdahalesi, bilgilendirme (sosyal destek,
paylaşım, gevşeme, vs)
• Başa çıkma ile ilgili bilgilendirme (stres tepkileri, öz-bakım,
vs)
• Dikkat!
• Teselli etmeye çalışmayalım, boş sözler
vermeyelim, dikkatini dağıtmaya çalışmayalım
• 4. Bilgi edinme
• psikolojik ilk yardım sürecinde verilecek
psikososyal destek hizmetlerini belirlemek ve
müdahaleleri planlamak açısından önem taşır. Olay
sonrası kişilerin fiziksel ya da psikolojik
gereksinimlerini anlamak, onlar için uygun
müdahaleyi planlamak için gereklidir. Bu amaçla
psikolojik ilk yardım sağlayıcısı tarafından
gerçekleştirilen gözlemler, bireylerle yapılan
görüşmeler ve/veya ihtiyaç analizi formlarının
kullanılması gibi yöntemlerle bilgi edinme
aşaması gerçekleştirilir.
5.Temel ihtiyaçlar konusunda yardımcı olma;
• Bilgi edinme aşamasında tespit edilenler ışığında
bireylerin ihtiyaçları giderilmeye çalışılır. Başta
temel gereksinimler ve aciliyeti olan ihtiyaçlar ile
ilgili harekete geçmek, aciliyeti ve önemi daha
düşük olan ihtiyaçlar için ise bu ihtiyaçların ne
zaman ve nasıl karşılanabileceğine dair bir
planlama yapmak uygun olacaktır. Bu aşama, afet
ya da olağan dışı olayları deneyimlemiş bireyler
söz konusu olduğunda endişelerin giderilmesine,
güven ve kontrol duygusunun bir nebze de olsa
yeniden tesis edilmesine yardımcı olacaktır.
• 6. Sosyal destek kaynakları ile bağlantı (aile;
arkadaş; toplumsal destek kaynakları)
• Sağlıklı sosyal mekanizmalara sahip olan ve bu
sosyal destek mekanizmalarını kullanabilen
kişiler olay öncesindeki olağan gündelik
yaşamlarına daha hızlı dönüş yaparlar ve
travmatik stres ile daha iyi başa çıkarlar
• Bu nedenle psikolojik ilk yardım sağlayıcıları
olaydan etkilenen bireylerin var olan sosyal
destek mekanizmalarını harekete geçirecek bir
dizi faaliyette bulunabilirler.
7. Bilgilendirme
• Özellikle etki gücü yüksek olaylardan sonra
bireyler şok ve bilinç bulanıklığı deneyimlerken
kimi zaman ne olup bittiğine dair karmaşa
yaşayabilirler ve bu gibi konularda
bilgilendirilmeleri dahi kaygılarının şiddetlenmesini
önlemek bakımından kritik öneme sahip olabilir
• Bu bilgilendirme aynı zamanda olayın ardından
yaşanabilecek fiziksel, zihinsel, davranışsal ve
duygusal değişikliklerin neler olduğu ve bunlarla
başa çıkmada yardımcı olabilecek yöntemleri de
içerebilir.
8. İş birliği kurulabilecek diğer hizmetlerle
ilişkilendirme
• Psikolojik ilk yardım eş zamanlı
ilerleyebilen aşamaları olan, çok yönlü bir
psikososyal müdahale olduğu için bireyi
diğer kişi ve hizmetlerle ilişkilendirme,
psikolojik ilk yardım sürecinin
başlangıcından bitişine kadarki her
basamakta gereklidir.
Özetle PİY bireyin;
• Kendini güvende hissetmesine,
• Başkalarıyla bağ kurmasına,
• Sakinleşmesine,
• Umut geliştirmesine,
• Sosyal, fiziksel ve duygusal desteğe güvenli ve daha
hızlı erişmesine,
• Yaşanan travmatik durum için birey veya topluluk
olarak yalnız olmadığını ve kendilerine yardım
edileceğini hissetmesine katkı sağlar (WHO, 2011).

• Bu yararları nedeniyle PİY, bireylerin hem kısa dönem hem de uzun

dönemde travma ve krizlerle başa çıkabilmesinde oldukça işlevsel bir
yardımdır.
 TEŞEKKÜRLER

• GÜLNUR AYŞE ER
• UZMAN PSİKOLOG
• SAKARYA ÜNİVERSİTESİ
 PİY Farkındalık Oluşturma (uygulama)

• Zorlayıcı bir yaşam durumu hayal edelim (deprem ve kayıplarla ilgili

olsun).
• Nasıl bir ortam?
• Bu durum karşısında neler yaşanabilir ve etkileri neler olabilir?
• Yaşananlar kişiye ve duruma göre farklılıklar gösterebilir mi?
• Bu farklılığı oluşturan değişkenler neler olabilir?
• Zorlayıcı bir yaşam durumunda öncelikli ihtiyaçlar neler olabilir? Bunlar
duruma ve kişiye göre farklılık gösterir mi?
• Zor zamanımızda yanımızda olana ilişkin hislerimiz neler olabilir?
• Hayal ettiğiniz durumla karşı karşıya kalmanız durumunda; size nasıl
davranılmasını isterdiniz?
• Bu sorular bağlamında grup üyelerinin paylaşımları alınır.
 Kurum Temelli Psikolojik İlk
Yardım
• Kurum Temelli Psikolojik İlk Yardımı (PİY),kurum ortamında ya
da kurum dışında bir alanda ortaya çıkan kritik ve acil bir
durumun hemen sonrasında personele ve diğer kişi ve kurumlara
yardımcı olmayı amaçlayan kanıta dayalı bir müdahale modelidir.

• Bu model, kurumda ortaya çıkan travmatik ve kriz durumlarının

sonrasında başlangıçtaki sorunları azaltmak, kurum personeline,
kısa ve uzun vadede daha etkili, işlevsel ve uyum sağlayıcı başa
çıkmayı teşvik etmek için tasarlanmıştır (Brymer ve diğ., 2006).
• Kurum temelli travma çalışmalarının merkezinde
de, personele güvende olduklarını hissettirmek,
akran desteği sağlamak, kurum personeli ve aile ile
bağ kurmalarına yardımcı olmak, travma sonrası
ortaya çıkan duygu, düşünce ve davranışlarla etkili
şekilde başa çıkabilmeleri yer almaktadır (Rolfsnes
ve Idsoe, 2011).
1.Kurum Temelli Psikolojik İlk Yardımın Amacı Nedir?
• Kurum temelli psikolojik ilk yardımın amacı; kurumda
yaşanan kritik ve acil bir durumun hemen
sonrasındapersonelinin stresini azaltmak, mevcut ihtiyaçlarını
karşılamalarına yardımcı olmak ve uyum sağlayıcı bir
işlevselliği teşvik etmektir. Diğer taraftan bu süreçle
amaçlanan, kurum personelinin travmatik deneyimlerinin ve
kayıplarının ayrıntılarını ortaya çıkarmak ve tedavi etmek
değildir (Brymer ve diğerleri, 2012).
 2.Kurum Temelli Psikolojik İlk Yardım Ne
Zaman Kullanılır?
• PİY, afet durumları ya da travmatik bir olaydan
hemen sonra en etkili müdahaledir. Bazı
durumlarda PİY, personelin güvenliği sağlandıktan
sonra, olay devam ederken de başlatılabilir
(NCTSN, 2012a).
3.KurumTemelli Psikolojik İlk Yardım Kimler İçindir?
• PİY , bir afete veya başka bir acil duruma maruz kalan
kurum personeli ve aileleri için tasarlanmıştır. İster
kurumda ister genel olarak toplumu etkileyen bir
acil/afet/kriz durumu meydana gelsin, kurum,
profesyonellerin çocuklara, ailelere, kurum personeline
ve diğer kurumlara yardımcı olması için merkezi bir
konumdadır (NCTSN, 2012a). PİY odak noktası,
travma ve kriz durumuna maruz kalan bireyleri
desteklemek ve güçlendirmektir (doğal afetler, şiddet,
savaş, terör saldırıları, istismar… vb.).
Kurum Temelli Psikolojik İlk Yardım Uygulama
Süreci (PİY)
1.Hazırlık Aşaması
• Etkili bir kurum temelli psikolojik ilk yardım uygulaması
hazırlık aşaması ile başlamalıdır. Bu çerçevede ilk olarak:
• Kurum hakkında bilgi edinin: Kurumda bir olaya müdahale
ederken, kurumun yapısını ve çevresindeki toplumsal dokuyu
dikkate alın.
• Yaşanan bu olayın ayırt edici özelliklerini belirleyin: Her acil
durum kendine özgü yapısı ile farklılık gösterir, yaşanan olayın
türü ve kapsamı önemlidir. Hizmet sunmadan önce
aşağıdakileri bilmelisiniz:
• Olayın ne olduğu ve nedeni: Kaza, insan
kaynaklı bir olay, doğal afet, kasıtlı bir eylem
(örneğin terör eylemi, ateş etme, intihar)

• Olayların yeri /yerleri? Kapalı veya açık bir

alan mı? İzole veya kalabalık bir alan mı?

• Olayın zamanı ve süresi?

• Olayın büyüklüğü, etkisi ve maruz kalma

seviyeleri?
• Yaralanan veya ölen kişiler varsa sayısı?

• Olayın diğer olaylardan farklı özellikleri (örneğin

beklenmeyen doğal afetler, şiddet içeren ve olay
hakkında önceden bilgi sahibi olunması, intihar
girişimleri, toplu intiharlar, okula yönelik saldırı...
gibi)

• Olayın rahatsız edici özellikleri nelerdir (örneğin,

cinsel istismar, işkence, kimyasal maddeye maruz
kalma)?
• Olay hakkında dolaşan söylentiler nelerdir?
 Kurum Temelli Psikolojik İlk Yardım Uygulama Süreci (PİY)

• Risk altındaki grupların farkında olun: Risk altındaki çalışanlarının

bilinmesi PİY müdahale sürecinin planlamasında önemlidir. Risk altındaki
çalışanların özellikleri şunları içerir:
• Doğrudan travmaya maruz kalanlar, / Yaralananlar,
• Sevdiği birinin ölümüne veya ciddi şekilde yaralanmasına tanık olanlar,
• Herhangi bir kurban/lar ile yakın kişisel bir ilişkisi olanlar,
• Geçmişte depresyon veya intihar düşünceleri veya girişimleri olanlar,
• Ruhsal açıdan sorunları olanlar (örneğin anksiyete, depresyon vb.)
• Risk alma davranışı geçmişi olanlar,
• Daha önce farklı travmatik deneyimleri olanlar,
• Toplumsal veya aile içi şiddete maruz kalanlar,
• Geçmişte istismar ve / veya ihmal yaşayanlar,
• Savaş veya diğer siyasi nedenlerle mülteci olanlar,
• Ekonomik olarak dezavantajlı grupta olanlar,
• Tıbbi olarak savunmasız kişiler, kronik hastalığı
olanlar vd. (Brymer ve diğerleri, 2006; 2012).
Psikolojik İlk Yardım Sunarken Dikkat Edilmesi Gerekenler
  Ses tonunuzu yumuşak ve sakin tutun.
 Kişi ile belli düzeyde göz teması kurun (Rahatsız etmeyen, ilgili).
Sakin Ol  Yardım sunduğunuz kişinin güvende olduğundan emin olun.
 Eğer kişi yaşanan durum için "gerçek dışı" hissediyorsa;
 ANA İLİŞKİN FARKINDALIĞINI YÜKSELTİN.
- Kendisi (ayaklarınızı yerde hissedin, ellerinizle vücudunuza
dokunun)
- Çevresi (etraflarındaki şeylere dikkat edin)
- Nefesi (nefese odaklanın ve yavaş nefes alın) ile iletişim
kurmasına yardımcı olun.

Şefkatli Dinle  Gözünüzle dinleyin- Kişiye tüm dikkatinizi verin.

 Kulağınızla dinleyin- Kişinin endişelerini dikkatlice duymaya çalışın.
 Kalpten dinleyin- Kişiye özenli ve saygılı olun.
HAZIRLIK - DURUM HAKKINDA BİLGİ
TOPLAMA

• HAZIRLIK ;
• Kriz olayı hakkında bilgi edinin.
• Mevcut hizmetler ve destekler hakkında bilgi edinin.
• Emniyet ve güvenlik problemleri hakkında bilgi edinin.

Kriz durumları kaotik olabilir ve genellikle acil eylemleri

gerektirir. Ancak, mümkünse kriz alanına girilmeden önce,
durum hakkında doğru bilgi edinmeye çaba gösterilmelidir
KRİZ ALANINA GİRMEDEN ÖNCE
AŞAĞIDAKİ LERİ ÖĞRENİN

• Kriz durumu;
• » Ne oldu?
• » Ne zaman ve nerede meydana geldi?
• » Yaklaşık kaç kişi etkilendi ve etkilenenler
kimler?
• Mevcut hizmet ve destekler;
• » Acil tıbbi bakım, yiyecek, su, barınak veya aile
üyelerini izleme gibi temel ihtiyaçları kim
karşılıyor?
• » insanlar bu hizmetlere nerede ve nasıl ulaşabilir?
• » Başka kimler yardım ediyor?
• Müdahale ekibinde halktan kişiler de var mı?
• Emniyet ve güvenlik problemleri;
• » Kriz olayı bitti mi yoksa devam ediyor mu? (depremden sonraki
artçı sarsıntılar ya da devam eden bir çatışma gibi)
• » Etrafta ne tür tehlikeler (isyancılar, mayın ya da altyapı hasarları
gibi) olabilir?
• » Güvenli olmayan (örneğin, fiziksel tehlikeye neden olabilecek) ya
da giriş izninizin olmadı ı yerler var mı?

 Bu önemli hazırlık soruları içine gireceğiniz durumu anlamanıza,

daha etkili Piy sunmanıza ve kendi güvenirliğinize daha çok
dikkat etmenize yardım edebilir.
 " Daha Fazla Dinle, Daha Az Konuş"
• Desteğe ihtiyacı olabilecek insanlara yaklaşın, onlara ihtiyaçlarını ve
endişelerini sorun, onları dinleyin ve onların sakinleşmelerine yardımcı
olun.

• Aktif dinlemeyi kullanarak, olaydan etkilenen kişinin söylediklerine

odaklanın, sözünü kesmeyin veya her şeyin yoluna gireceği konusunda
onlara güvence vermeye çalışmayın.

• Kişiler neler olduğunu anlatırken onları dikkatle dinleyin. Hikâyelerini

anlatmalarına fırsat tanıyın. Kişisel hikayelerin anlatımı, kişilerin olayı
anlamasına ve yaşadıklarını kabul etmelerine yardım eder.
 Psikolojik İlk Yardım Sunarken Söylenmesi ve
Yapılması Uygun Olan ve Olmayanlar
 Konuşmak ve dışarıdaki dikkat dağıtıcı unsurları en aza
indirmek için sessiz bir yer bulmaya çalışın.

 Kişinin yakınında kalın, ancak yaşı, cinsiyeti ve kültürel durum

gibi değişkenlere göre uygun bir mesafeyi de koruyun.
 Onları gerçek anlamda duyduğunuzu bilmelerini sağlayın,
örneğin, başınızı sallama ve "Hmmmm" gibi tepkiler verin.
Uygun  Sabırlı ve sakin olun.
Olanlar
 Olay ile ilgili varsa elinizdeki gerçek bilgileri uygun şekilde
paylaşın. Ne olduğu konusunda bildiğiniz ve bilmediğiniz şeyler
için dürüst olun. Bu gibi durumlarda; "Bilmiyorum ama bunu
senin için öğrenmeye çalışacağım" deyin.
 Kişinin anlayabileceği bir şekilde bilgi verin.
  Kişiye hikâyesini anlatması için baskı yapmak,
 Kişinin hikâyesini bölmek ve acele etmek, bireye zaman
tanımamak,
 Kişinin içinde bulunduğu durum ile ilgili yorum yapmak,
 Kişiye, uygun olup olmadığını araştırmadan/gözlemlemeden
Uygun fiziksel temasta bulunmak,
 Bireylerin içinde bulundukları duruma karşı olan hislerini,
Olmayanlar düşüncelerini ve sorumluluklarını yargılamak (… Böyle
hissetmemelisin”, veya "Hayatta kaldığın için kendini şanslı
hissetmelisin.")
 Bilmediğiniz veya emin olmadığınız bir konu ile ilgili bilgi
vermek,
 Çok teknik terimler kullanmak,
 Yardım edilen kişiye bir başkasının başından geçen olayı
anlatmak,
 Gerçek dışı sözler veya boş güvenceler vermek,
 Kişilerin tüm sorunlarını onlar adına çözmeye çalışmak.
 GÜVENLİK, İTİBAR VE HAKLARA SAYGI

• Zorlu olaylardan etkilenmiş insanlara yardım etme sorumluluğunu aldığınız

zaman, yardım etti iniz insanların güvenli ine, itibarına ve haklarına saygı
gösterecek Şekilde davranmanız önemlidir. Aşağıdaki prensipler, PİY
uygulayan ki iler dâhil insani yardım sürecine katılan tüm ki i ya da
kurumlarca uygulanmalıdır;

• GüvenliK;
• Bireyler için zarar görme riski yaratan davranışlardan
• kaçının.
• Yardım etti iniz çocuk ve yeti kinlerin güvende
• oldu undan emin olun ve onları fiziksel veya psikolojik
• zararlardan koruyun.
• İtibar;
• Yardım etti iniz ki ilerin kültürel ve sosyal normlarını
• dikkate alarak saygılı bir şekilde davranın.
• Haklar;
• insanların yardıma adil olarak ve ayrım yapılmaksızın
erişebildiğinden emin olun.
• » Haklarını savunmaları ve uygun desteğe ulaşmaları için
• kişilere yardım edin.
• » Yardım etti iniz ki i için en iyi olanı düşünerek davranın.
 FARKLI TRAVMALARDA FARKLI GELİŞİM DÜZEYLERİ
İLE ÇALIŞMA İLKELERİ

• 1-Çocuklarla Çalışma İlkeleri

• Küçük çocuklar için, çocuğun göz hizasına gelecek şekilde

oturun veya çömelin, sonra iletişim kurun.

• Çocuğu, dikkatli bir şekilde dinleyin ve onu anladığınızdan

emin olmak için çocuğu kontrol edin.
• Okul çağındaki çocukların duygularını, endişelerini
ve sorularını dile getirmelerine yardımcı olun;
ortak duygusal tepkiler için basit adlandırmalar
kullanın (örneğin; kızgınsın, üzgünsün, korktun,
endişelisin gibi).
•
• Çocukların davranışlarında ve dili kullanımlarında
gelişimsel gerileme gösterebileceklerini
unutmayın.
• 1-Çocuklarla Çalışma İlkeleri

• Kullandığınız dili çocuğun gelişim düzeyine göre ayarlayın.

• Çocuğu, dikkatli bir şekilde dinleyin ve onu doğru anlayıp
anlamadığınızı geri bildirimler ile kontrol edin.
• Küçük çocuklar genellikle “travma, kriz ve ölüm” gibi
kavramları anlamlandıramayabilir. Mümkün olduğunca
doğrudan ve basit bir dil kullanın.
Bu yaklaşımı, çocuklarına uygun ve yeterli duygusal desteği
sağlamalarına yardımcı olmak için, çocuğun ebeveynleri yada
bakıcılarıyla da konuşun.
• Okul çağındaki çocukların duygularını, endişelerini
ve sorularını dile getirmelerine yardımcı olun;
ortak duygusal tepkiler için basit adlandırmalar
kullanın. Örneğin duygular kızgınsın, üzgünsün,
korktun, endişelisin şeklinde dile getirilebilir.

• Çocukların davranışlarında ve dili kullanımlarında

gelişimsel gerileme gösterebileceklerini
unutmayın.
• 2-Ergenlerle Çalışma İlkeleri

• Ergenlerle “yetişkinden yetişkine” konuşun, böylece onların

duygularına, endişelerine ve sorularına saygı duyduğunuz
mesajını verebilirsiniz.

• Ergenlerin özerklik ihtiyacına ve kendi sorunlarını kendilerinin

çözme isteklerine güvenli olduğu sürece saygı gösterin.

• Ergenlerin yardım isteme ve yardım alma konusundaki

duyarlıklılarına saygılı olun.
• Ergenlerin kriz durumlarında tepkilerini kontrol
etmede zorlanabileceklerini unutmayın, verdikleri
aşırı tepkileri kişiselleştirmeyin.

• Ergenlerin krizden toparlanmasında olumlu etkisi

açısından akran desteği ve sosyal destek ağlarından
yardım almaya önem verin.
• 3-Özel gereksinimli/Yetersizliği Olan
ve Krizden Etkilenen Öğrencilerle
Çalışma İlkeleri

• Yetersizliği olan birine PİY uyguluyorsanız, gerekiyorsa ve

uygunsa, daha az gürültülü veya başka uyaranların
olmadığı bir alanda yardım sağlamaya çalışın.

• Doğrudan iletişimde sorun yoksa öğrenciye ismiyle hitap

edin.

• İletişimde (işitme, hafıza, konuşma) bir bozukluk

görünüyorsa, basit ve yavaş konuşun.
• Engel durumu size açıkça görünmese bile, engeli olduğunu
iddia eden bir öğrencinin söylediğini dikkate alın.
• Nasıl yardımcı olacağınızdan emin olamadığınızda,
"Sana yardımcı olmak için ne yapabilirim?" Diye
sorun ve size söylediklerine güvenin.

• Görme yetersizliği olan bir öğrenciyse, tanıdık

olmayan bir ortamda hareket etmesine yardımcı
olması için, isterse kolunuza tutunabileceği gibi
somut yardımlar önerin, ama asla zorlamayın.

• Öğrencinin yanında gerekli yardımcı malzemelerin

(ilaçları, tekerlekli sandalye, baston, işitme cihazı
vb.) bulunmasını sağlayın (Brymer ve ark. 2006).
 Kendimize nasıl yardım
• edebiliriz?
1. İyi beslenmeli ve uyku düzenimize dikkat etmeliyiz.
• 2. Dinlenmek, eğlenmek ve rahatlamak için zaman ayırmalıyız.
• 3. Kişilerarası ilişkilerde sınırlar koymayı öğrenmeliyiz (herkese, her zaman her
yerde yardım etmekten vazgeçin!).
• 4. Bizleri dinleyen, anlayan ve destekleyen insanlarla görüşmeliyiz.
• 5. Duygu ve düşüncelerimizi konuşmakla birlikte
farklı uğraşlar yaparak da ifade edebilmeliyiz.

• 6. Kayıplarımızdan sonra yas tutmak için

kendimize izin vermeliyiz.
• 7. Ailemizden birinin başına gelen olay için
güvenilecek biriyle konuşmalarına ve ilgili
yerlerden yardım almalarına teşvik etmeliyiz.
Literatürde Tanımlanan Ve Psikolojik İlk Yardım Sürecinde Kullanılan Farklı
Eylem İlkeleri
3 Adımda PİY: İzle- Dinle- Bağ
Kur
• Bu üç temel ilke, PİY uygulayıcısının, bir kriz
durumuna müdahalede izleyeceği bir yol olarak
kabul edilebilir.
• Bu ilkeler, yaşanan bir kriz sonrasında, olay yerine
nasıl bakacağınız ve alana güvenle nasıl gireceğiniz,
etkilenen insanlara nasıl yaklaşacağınız, onların
ihtiyaçlarını nasıl anlayacağınız ve onları pratik
destek ve bilgiye nasıl ulaştıracağınız konusunda
rehberlik edecektir.
 YARDIMI SONLANDIRMA

•
Sizden sonra ne olacak? Sağladığınız yardımı ne zaman ve
nasıl bitireceğiniz, krizin içeriğine, görev ve durumunuza ve
krizden etkilenen insanların ihtiyaçlarına bağlı olacaktır.
•
Durumun, yardım ettiğiniz kişinin ve kendi ihtiyaçlarınızın
değerlendirmesini yapın.
• Eğer durum uygunsa yardımı sonlandıracağınızı
açıklayın ve sizden sonra bir başkası yardıma devam
edecekse bu kişiyi krizden etkilenen insanlarla
tanıştırın.
•
Yardım ettiğiniz kişilerin diğer servis hizmetlerinden
faydalanmalarını sağladıysanız bundan sonra nelerle
karşılaşacaklarını anlatın ve desteğin takibi için
gerekli bilgileri verdiğinizden emin olun.
•
Yardım ettiğiniz kişiyle ne yaşamış olursanız olun,
ona iyi dileklerinizi sunup olumlu bir şekilde veda
edin.
4.Oturum
 UYGULAMA ÖRNEĞİ 1:
KAZA
• Ülkenin güvenli bir bölgesinde işlek bir köy yolunda
seyahat ederken ilerde bir kaza olduğunu görüyorsunuz.
Görünüşe göre karşıdan karşıya geçmekte olan baba, anne
ve kız çocuktan oluşan bir aileye araba çarpmış . Adam
yerde yatmakta, kanaması var ve hareket etmiyor. Kızı ve
karısı adamın yanındalar. Karısı titriyor ve ağlıyor, kızı ise
ayakta hareketsiz ve sessiz bir şekilde duruyor. Bazı
köylüler kazanın olduğu yolun kenarında toplanıyorlar. Bu
durumda hızlı tepki vermeniz gerekir ama yardıma
hazırlanırken sakinleşmek ve aşağıdaki soruların cevaplarını
düşünmek için durun:
• » Ne oldu?
• » Ne zaman ve nerede meydana geldi?
• » Yaklaşık kaç kişi etkilendi ve etkilenenler
kimler?
•
» Benim ya da diğerleri için güvenlik problemleri var mı?
•
» Bu durumu nasıl tanımlayabilirim?
•
» Acil olarak ne yapılması gerekiyor, özellikle ağır yaralı
adam için?
 » Kimin yardıma ihtiyacı var? Ne tür
bir yardıma ihtiyaçları var?
• Neye bakmalısınız?
» Kendi başıma ne tür bir yardım
sağlayabilirim ve ne tür özel bir yardım
gereklidir?

» Kimden yardım isteyebilirim? Etrafta

toplanan insanlar nasıl yardım
edebilirler? Ne gibi durumlarda işleri
zorlaştırabilirler ya da yardımcı
olamazlar?
Kazadan etkilenen insanlara yaklaşırken, onların endişelerini en
iyi şekilde nasıl dinlersiniz ve onları rahatlatırsınız?

• » Yardım teklifi için kendimi nasıl tanıtabilirim?

• » Daha fazla zarar görmemeleri için ne yapabilirim? Babasının

yaralanmasına tanık olan ve şokta görünen kız için göz önünde
bulundurulması gereken ayrı problemler var mı?
• » PİY’i sunabilmek için daha güvenli ve nispeten
sessiz bir yeri nerede bulabilirim?
•
» İnsanlara ihtiyaç ve sıkıntılarını nasıl
sorabilirim?
•
» İnsanlara nasıl konfor sunabilirim ve onları
sakinleştirebilirim?
• Acil tıbbi bakım, yiyecek, su, barınak veya aile
üyelerini izleme gibi temel ihtiyaçları kim
karşılıyor?
• İnsanlar bu hizmetlere nerede ve nasıl ulaşabilir?
• Başka kimler yardım ediyor? Müdahale ekibinde
halktan kişiler de var mı?
• Kriz olayı bitti mi yoksa devam ediyor mu?
(depremden sonraki artçı sarsıntılar ya da devam
eden bir çatışma gibi)
• Etrafta ne tür tehlikeler (isyancılar, mayın ya da
altyapı hasarları gibi) olabilir?
• Güvenli olmayan (örneğin, fiziksel tehlikeye neden
olabilecek) ya da giriş izninizin olmadığı yerler var
mı?
 UYGULAMA ÖRNEĞİ 2
Katılımcılar 4’erli olacak şekilde gruplara ayrılırlar. Her bir grup
kendi içinde 2 uygulayıcı,2 gözlemci olacak şekilde görev
dağılımında bulunulur.
2 uygulayıcı görevi alan grup üyesinden biri kriz anını yaşayan, diğer
grup üyesi de piy uygulayan olmak üzere kendi aralarında görevlerine
karar vermesi sağlanır. Diğer iki grup üyesi de gözlemci olarak piy
uygulamasını gözlemler.
Her bir grup bir kriz anını canlandırması istenir ve canlandırma
sonrasında geri dönüt alınır.
Ardından bir sonraki slayt gösterilir ve tekrar canlandırılma istenir ve
iki uygulama arasında farklılıklar üzerine geri dönüt alınır.
Merhaba. Benim ismim ……………. Ben
………………. Da çalışıyorum. Sana ve iş
arkadaşlarına/çevrendekilere yardım etmek
için geldim. Senin için ne yapmamı istersin?
Şu anda ihtiyacın olan bir şey var mı?
Yaralandın mı? Su ya da başka bir şey ister
misin? Üşüyor musun?”
STRES ALTINDAKİ BİR YETİŞKİNLE ÖRNEK DİYALOG

Bu diyalogda, siz yıkılmış bir binanın molozlarının üstünde duran bir kadınla karşılaşıyorsunuz.
Görünürde fiziksel olarak yaralanmamasına rağmen titriyor ve ağlıyor.

Siz: Merhaba ismim ______. Ben ______ kurumunda çalışıyorum. Sizinle konuşabilir miyim?
Kadın: Çok korkunç! Sallanmaya başladığında binanın içine girmek üzereydim. Ne olduğunu
anlamıyorum!
Siz: Evet, bir depremdi ve sizin için ne kadar korkunç olduğunu hayal edebiliyorum. İsminiz
nedir?
Kadın: Adım ______. Çok korktum (titriyor, ağlıyor). Oraya gidip meslektaşlarımı bulmaya
çalışmalı mıyım diye merak ediyorum. İyi olup olmadıklarını bilmiyorum!
Siz: ______Hanım, şimdi binaya girmek güvenilir değil, yaralanabilirsiniz. Eğer isterseniz
hemen şurada daha güvenli bir alanda konuşabiliriz ve bir müddet sizinle birlikte oturabilirim.
İster misiniz?
Kadın: Evet lütfen (Yıkık binalardan biraz daha uzakta, kurtarma ve tıbbi destek ekiplerinin
çalışmakta olduğu sessiz bir alana ilerliyorsunuz.)
 UYGULAMA ÖRNEĞİ 3

• Tüm katılımcıların görev alacağı toplumsal bir kriz anına

grupla karar verilir(sel, deprem, patlama vb)
• Katılımcıların kriz anını yaşaması istenir.
• Daha sonrasında sınıf da siren sesi, ambulans sesi açılır.
• Katılımcıların içinde kriz anını yaşayanlar ve piy
uygulayanlar olmak üzere canlandırma yapılır.
• Uygulama sonrasında gruptan geri dönüt alınır.(neler
hissettikleri, piy uygulaması ve karşılaşılan zorluklar
hakkında )
 KAPANIŞ

• Katılımcılara küçük kağıt/not kağıdı dağıtılır üç

güne dair duygu ve düşüncelerini yazmaları istenir.
• Her bir katılımcıdan yazdıklarını grupla paylaşması
ardından tahtaya yapıştırması istenir.
• Ve günün kapanışı yapılır.