Eğitimde Sosyolojik

Kuram ve Yaklaşımlar
Havin Sıla ÜÇYOL
Hatice TEKİN
İÇERİK

01 02
Yorumlayıcı Kuram İnsan Sermayesi
• Etnometodoloji Kuramı
• Fenomenoloji
• Sembolik Etkileşimcilik
03
Feminist Kuram
Yorumlayıcı Kuram
Yorumlayıcı kuram, anlamı ve eylemi başlıca inceleme
unsuru olarak gören sosyolojik yaklaşımlar için
kullanılan bir terimdir.
Yorumcu yaklaşımlarda merkezi karakter, toplumsal
gerçekliğin yapısında etken olan kişidir.
Yorumcular; fenommenoloji, etkileşimcilik ve
etnometodolojiden etkilendiğinden derslik içi etkileşim
ve eğitim sürecinde dilin rolü gibi konuları ele aldılar.
Etnometodoloji
• 1960’lı yıllarda Harold Garfinkel tarafından geliştirilmiş
olan etnometodolojinin görevi ortodoks sosyolojik
benlik kavramına meydan okumaktır.
• Etnometologlar kurallar ve tanımların özel tipleriyle
daha az ilgilenirler.
• Garfinkel, etnometodolojik çalışmalar ışığında; "İnsan,
çevresini nasıl tanımlamaktadır, birbirleriyle nasıl
iletişim kurabilmektedir?" gibi sorulara cevap aramıştır.
Fenomenoloji
• Fenomenolojik yaklaşımda Mead ve Schutz önemli bir yere
sahiptir.
• Mead’in etkileşim modelinde, toplumların temelini oluşturan
toplumsal eylemler analiz edilir. Bu etkileşim sürecinde jestler
anlam kazanmaktadır.
• Schutz’a göre toplumsal gerçeklik, bireylerin günlük eylemleriyle
sürekli olarak bozulup yeniden yapılır. Dolayısıyla, Schutz
öznenin etkin ve yaratıcı rolünü vurgular.
Sembolik Etkilesimcilik
● Sembolik etkileşimcilik terimi H. Blumer tarafından ortaya
atılmıştır.
● Anlamların etkileşim yoluyla şekillenmesini inceleyen sembolik
etkileşimciliğin başlıca amacı, yakın gözlemler ve içten tanıma
aracılığıyla ve bu analizlerden hareketle insan etkileşiminin temel
biçimleriyle ilgili bir anlayış geliştirmektedir.
● Bu kuramda merkezi konu, bireyin gelişmesi ve sunumudur.
İNSAN SERMAYESİ KURAMI
• Theodore Schultz’in 1960 tarihinde yayınlanan
‘Eğitime Sermaye Oluşumu’ makalesi insan
sermayesi kuramının başlangıcı olarak kabul edilir.
• İnsan sermayesi kuramına göre bireyler, eğitim
sayesinde edindikleri birikimle gelirlerini arttırmaya
çalışırlar.
• İnsana yapılan yatırımlardan biri olan eğitim,
bireylerin oluşturduğu toplumsal örgütlenmelere
olumlu etki yapmaktadır. Örneğin, verimlilik ve
gelir artışı gerçekleştirmekte, böylelikle toplumun
ulusal gelirini arttıracak olumlu gelişmeler
yaratmaktadır.
 FEMİNİST KURAM
• Son on yıl boyunca feministler ve feminizm,
sosyolojiyi ve eğitim sosyolojisini etkilemiştir.
• Feminist kuram, devletin ataerkil bir sistem
olduğuna ve eğitim sistemi yoluyla ataerkil
kodlara uygun bir toplumsal cinsiyet dağılımının
yeniden üretildiğine dikkat çeker.
• Feminist perspektifin en başta sorunsallaştığı
durum, kız ve erkek çocukların okula
erişimindeki eşitsizliklerdir. Özellikle gelişmekte
olan ekonomiler için en büyük sorun, kız
çocuklarının özellikle temel eğitimde eşit
okullaşma fırsatına sahip olamamalarıdır.
BİZİ
DİNLEDİĞİNİZ
İÇİN
TEŞEKKÜRLER