Professional Documents
Culture Documents
Ponemang Suprasegmental
Ponemang Suprasegmental
sweet lover
__________________
Hatak mo,
Hinto ko
_________________
Bayad muna
_________________,
Para hindi tayo maabala.
Sumigaw ng darna,
Kung gusto mong pumara
_________________
May puno, walang bunga,
may dahoon, walang sanga
Isang bakuran,
sarisari ang nagdaraan.
Kaharap kong mahangin,
Wala nang ginawa kundi
umiling
Kumot ko sa bahay,
Araw-araw nakasampay.
Sa aking nabiling maliit na
kwarto, kasyang-kasya maging
sanlibo
Buong bahay tumili at
nagluksa, nang sa gabi,
siya ay nawala.
Ipot na di mo mahawakan,
Iyo namang nalasahan.
Anong uri ng
karunungang bayan
Tugmang de-gulong
Palaisipan o Bugtong
Tulang panudyo
Sa paggising ay nauuna,
wala naming pasok sa
umaga.
Batong marmol na buto,
binalot ng gramatiko.
Papuri sa harap,
sa likod paglibak
Pag may kalungkutan,
may kasayahan.
Madaldal kung halalan,
walang ginagawa kung
mahalal
Kapag duwag,
walang palad
Huwag dumi-kwatro,
sapagkat dyip ko’y di
kwarto
Dalawang bolang malalim,
malayo ang nararating.
Bunga’t nganga, taong
masalita, kulang sa gawa
Ang di magbayad mula sa
kaniyang pinanggalingan, di
makabababa sa paroroonan.
PONEMANG
SUPRASEGMENTAL
Ponema
• yunit ng tunog na nagpapakita ng
kaibahan ng isang salita mula sa isa
pang salita.
Halimbawa:
baha - bahay
Ponemang Suprasegmental
• yunit ng tunog na karaniwang hindi
tinutumbasan ng mga letra sa pagsulat.
• Tono at Intonasyon
• Hinto at Antala
Haba at Diin
• Lakas, bigat o bahagyang pagtaas
ng tinig sa pagbigkas ng isang
pantig.
PAso –
paSO
tuBO –
TUbo
BUhay – buHAY
HApon – haPON
taSA – TAsa
Tono at Intonasyon
• Pagtaas at pagbaba ng tinig.
3 antas ng tono:
mataas
normal
mababa
Halimbawa:
Pagsasalaysay
Dumating sila
kanina.
Halimbawa:
Patanong
kanina?
Dumating sila
Hinto at Antala
• Pagtigil sa pagsasalita.
, .
Halimbawa:
• Tito Felipe Jose ang pangalan niya.
a t
Nangangahulugan ito ng
pagtigil sa pagsasalita.
a t
Ito ay lakas, bigat o bahagyang
pagtaas ng tinig sa pagbigkas ng
isang pantig.
a t