3511 Bedrijfskunde

Deel Economie – werkzitting – academiejaar 2023 - 2024

Inhoud

1. Waarom ontstaan ondernemingen?

2. Omvang van de economie

3. Economische krachten op bedrijven

4. Opdracht De Lijn en De Zigeuner

5. Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner

Waarom ontstaan ondernemingen?
Waarom ontstaan ondernemingen?

1. Verminderen transactiekosten:
• Tijd
• Communicatiekosten
• Verplaatsingskosten
Waarom ontstaan ondernemingen?

• Voorbeeld transactiekosten:

• Bol.com

• Zoeken

• Verplaatsen

• Zelf vergelijken informatie a.d.h.v. reviews

• Groot % van de economie bestaat uit bedrijven die

transactiekosten doen dalen.

Waarom ontstaan ondernemingen?

1. Specialisatie

• Machines

• Schaalvoordelen

• Ervaring
Waarom ontstaan ondernemingen?

1. Voorbeeld specialisatie: meubelfabriek

AANKOOP VERKOOP TOEGEVOEGDE
BEDRIJFSKOLOM
(EUR) (EUR) WAARDE
Boomkwekerij 0 5 5
Houtzagerij 5 55 50
Meubelfabriek 55 100 45
Meubelwinkel 100 150 50
Consument 150
Omvang van de economie
Omvang van de economie
Omvang van de economie: bbp

• Bruto binnenlands product:

• Totaliteit van de legale productie van goederen en diensten in

een bepaalde periode in een land

• Tegenwoordig ook drugshandel + prostitutie (schattingen)

• Som van alle toegevoegde waarden in een land

Omvang van de economie: bbp

• bbp Belgë:

2021 502.500.000.000 EUR

2022 549.500.000.000 EUR

Omvang van de economie: meten bbp

1. Bruto toegevoegde waarde of productiebenadering

• Perspectief ondernemingen

• De waarde toegevoegd door ondernemingen en overheid

• Sommige overheden hebben geen marktprijs of enkel kosten

• = omzetcijfer – waarde aangekochte grondstoffen, diensten, …

 Omvang van de economie: meten bbp

1. Bruto toegevoegde waarde

Periode
of productiebenadering 2021 2022
Bedrijfstak
To tale economie (P)
502521,1 549456,2
To tale economie Landbouw, bosbouw en visserij (P)
3331,2 3626,3
Industrie (P)
74266 87374,4
Bouwnijverheid (P)
24298,9 26484,1
Diensten Groot- en detailhandel;
vervoer; verschaffen van (P)
accommodatie en maaltijden 81142,1 90226,3
Informatie en communicatie (P)
20746,4 22235,9
Financiële activiteiten en (P)
verzekeringen 28854,7 30681,5
Exploitatie van en handel in (P)
onroerend goed 41634,9 43513,2
Vrije beroepen en
wetenschappelijke en technische
activiteiten; administratieve en (P)
ondersteunende diensten 69580,2 76368
Openbaar bestuur en defensie; (P)
onderwijs 65462,6 70839,8
Menselijke gezondheidszorg en
maatschappelijke dienstverlening (P)
29794,8 31380,9
Kunst, amusement en
recreatie; overige diensten;
activiteiten van huishoudens als (P)
werkgever 8499,2 9799,2
Omvang van de economie: meten bbp

• Nominaal bbp / bbp in lopende prijzen / bbp in marktprijzen

• = bbp in prijzen van het jaar waarin de goederen geproduceerd

werden.

• Reële bbp / bbp in kettingeuro’s:

• = bbp zonder effect van prijswijzigingen/inflatie

Omvang van de economie: meten bbp

2. Inkomensbenadering

• Perspectief gezinnen

• Meerdere productiefactoren bij gezinnen

• Arbeid

• Aandelen
Omvang van de economie: meten bbp

3. Bestedingsbenadering:

• Bbp = Y = C +I + G + (X – IM)

• C = consumptie gezinnen

• I = investeringen gezinnen, overheid, bedrijven

• G = consumptie overheid

• (X – IM) = netto-uitvoer = export – import

Omvang van de economie: gebruik bbp

• Maatstaf economische welvaart:

• Economische groei of achteruitgang

Omvang van de economie: gebruik bbp

• Maatstaf economische welvaart:

• Vergelijken economieën landen

BBP 2021
LAND
(in mln $)
België 578.604,10
Duitsland 4.072.191,74
China 17.963.170,52
Verenigde Staten 25.462.700,00
Omvang van de economie: gebruik bbp

• Maatstaf economische welvaart:

• Vergelijken economieën landen

BBP 2021 INWONERS BBP / CAPITA

LAND
(in mln $) 2021 (in duizend) (in $)
België 578.604,10 11.669,45 49.582,8
Duitsland 4.072.191,74 84.079,81 48.432,5
China 17.963.170,52 1.412.175,00 12.720,2
VS 25.462.700,00 333.287,56 76.398,6
Omvang van de economie: gebruik bbp

• Bbp goede indicator welvaart?

Omvang van de economie: gebruik bbp

• Bbp goede indicator welvaart?

• Tekortkomingen:

• Probleem: Zwarte economie: criminele activiteiten en zwartwerk

• Geen probleem: Huishoudelijke arbeid

• Factoren zoals welzijn, vrijheid, gelijkheid, geluk, opleiding,

inkomensverdeling... ?
Omvang van de economie: alternatieve indicatoren welvaart

• Measure of Economic Welfare (Nordhaus & Tobin)

LEISURE UNPAID DAMAGE TO

MEW GDP
TIME + WORK - ENVIRONMENT
=
+
• Human Development Index (HDI) van de VN

• Scores op armoede, onderwijs, levensverwachting, …

• Gini-index van de Wereldbank

• Inkomensverdeling
Omvang van de economie: alternatieve indicatoren welvaart

• Gini-index:

• Schaal van 0 – 100

• 0 = volledige inkomensgelijkheid

• 100 = 1 persoon bezit al het inkomen

• Gini-index België = +-24%

Omvang van de economie: alternatieve indicatoren welvaart

• Gini-index
Omvang van de economie: alternatieve indicatoren welvaart

• Lorenz-curve
Omvang van de economie: alternatieve indicatoren welvaart

• Bruto nationaal geluk

Economische krachten op bedrijven
Economische krachten op bedrijven
• Macro-economische krachten:

• Relatie tussen input en output markten

• Economische en maatschappelijke verwachtingen

• Economisch, financieel, politiek en monetair beleid

• Micro-economische analyse behandelt: ( 1 markt bekijken )

• Marktwerking

• Beslissingsgedrag van bedrijven door marktwerking

Economische krachten op bedrijven: macro
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: macro
Economische krachten op bedrijven: macro

1. Conjunctuur

• Evolutie productievolume (bbp) t.o.v. vorige periode

• Recessie: 2 of meer opeenvolgende dalende periodes

2021 2022 (e) 2023 (e) 2024 (e) 2025 (e)

Δ bbp 6,3% 3,2% 1,4% 1,3% 1,2%

Geen recessie: niet neg

Economische krachten op bedrijven: macro

2. Politiek

• Internationale politiek

• Oorlog in Oekraïne, handelsoorlog china Trump,

• Europese politiek

• Green Deal

• Nationale politiek

• Voordelige belastingen elektrische bedrijfswagens

Economische krachten op bedrijven: macro

3. Budgettair beleid

• Investeringen van de overheid

• Expansief vs. restrictief

• Afhankelijk van beleid ECB en EU

• ECB: rentes ( bank )

• EU: regelgeving
Economische krachten op bedrijven: macro

4. Intrestvoeten en inflatie:

• Intrest = de kost om geld te lenen

• Inflatie = de algemene stijging van prijzen

• Gekoppeld aan elkaar

• ECB beïnvloed rente waaraan banken aan hen kunnen lenen

• Beïnvloeden gedrag van consumenten en producenten

• Doel ECB = 2% inflatie*

Economische krachten op bedrijven: macro

4. Intrestvoeten en inflatie:
Economische krachten op bedrijven: macro

5. Wisselkoersen

• De kost om de ene munt om te zetten naar een andere munt

• Wisselkoers = prijs van geld

1 EUR = 1,07 USD 1 USD = 0,93 EUR

• Invloed op internationale handel

Economische krachten op bedrijven: macro

5. Wisselkoersen
Economische krachten op bedrijven: macro

6. Milieu en klimaat

• Klimaatplannen EU:
• 2030: Sterkere uitstootdoelstellingen

• 40% minder broeikasgassen

• 32% marktaandeel hernieuwbare energie

• 32,5% meer energie-efficiënte

• 2050: De netto-uitstoot aan broeikasgassen reduceren tot 0

Economische krachten op bedrijven: macro

7. Arbeidsmarkt

• 213.660

werkzoekenden

zonder werk in VL
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro

Aard van Prijsnemers-

Toetredings- Aantal
Marktvorm de Transparantie of
mogelijkheid aanbieders
dienst zetters

Perfect
Perfecte homogene Transparant Geen barrière Prijsnemers Veel
competitie producten

Niet transparant
(geen zicht
Monopolie "Homogeen" waarop prijs Zeer hoge barrière Prijszetter 1
gebaseerd is)
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro

Monopolie 1 BEDRIJF
Duopolie

Oligopolie

Monopolistische
competitie
Perfecte
competitie

VEEL
BEDRIJVEN
 Economische krachten op bedrijven: micro

2. Marktfalingen:
• Publieke goederen: niet exclusief, niet uitsluitend
Iedereen kan er gebruik van maken, geen prijs op plakken
VB. Lucht, Wegen,

• Monopolie
Vb. Medicijnen: 1 producent van geneesmiddel vr kanker: kiezen zelf prijs

• Asymmetrische informatie: één marktpartij heeft meer informatie dan

andere
Vb. Schadelijke stoffen in plastiek van waterfles

• Negatieve externaliteiten: kost van vervuiling wordt gedragen door

partijen die niet deelnemen aan de transactie
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro
Economische krachten op bedrijven: micro

3. Technologie en investeringen:

• Digitale camera: Kodak

• Grote speler camera’s

• Eerste digitale camera

• Niet op ingespeeld

• Momenteel niche
Opdracht De Lijn en De Zigeuner
Opdracht De Lijn en De Zigeuner

Beantwoord vragen over en

• Bronnen:

• Website van de bedrijven

• Staatsbladmonitor

• Kruispuntbank Ondernemingen (KBO) – Public search

• Nationale Bank België (NBB) – Statistieken – NBB.Stat

Opdracht De Lijn en De Zigeuner
Geef volgende informatie voor De Lijn en De Zigeuner
1. Maatschappelijke naam

2. Ondernemingsnummer

3. Rechtsvorm

4. Jaar oprichting

5. Activiteiten

6. Activiteitscode of Nacebelcode

7. Nationale bedrijfstak
Opdracht De Lijn en De Zigeuner
De Lijn De Zigeuner
Vlaamse vervoersmaatschappij de lijn De zigeuner NV
Maatschappelijke
naam:
0242.069.537
Ondernemings- 0420.994.153
nummer
Overheid van het Vlaamse Gewest en van de Vlaamse Naamloze venootschap
Rechtsvorm Gemeenschap
1980
Jaar oprichting 1990
Personenvervoer te land binnen steden of voorsteden - Overig personenvervoer te land, n.e.g.
Activiteiten - )

49.390
Nacebelcode 49?310 45.191
45.201
Bedrijfstak Groot-en detailhandel
Opdracht De Lijn en De Zigeuner
Geef volgende informatie voor De Lijn en De Zigeuner
1. Resultaat boekjaar

2. Omzet bedrijf

3. Omzet bedrijfstak van het bedrijf

4. Aandeel bedrijfstak in totale bbp België

5. Aantal werknemers VTE boekjaar

Opdracht De Lijn en De Zigeuner
De Lijn De Zigeuner
2020 2021 2022 2020 2021 2022
Resultaat
boekjaar

Omzet bedrijf

Omzet
bedrijfstak van
het bedrijf
(in miljoen €)
Aandeel
bedrijfstak in
totale bbp
België
Aantal
werknemers
VTE boekjaar
Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner
Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner
Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner
Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner
Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner
Economische krachten op De Lijn en De Zigeuner
Bedankt voor jullie aandacht!
Vragen: toon.moons@uhasselt.be