ÖĞRENME BELLEKVE DÜŞÜNME -1

ÖĞRENME
NEDİR?
ÖĞRENME
KURAMLARI
 ÖĞRENME VE ÖĞRENMENİN
ÖZELLİKLERİ
Öğrenme: yaşantılar ve tekrar sonucu
davranışlarda meydana gelen sürekli ve Öğrenme
kalıcı izli değişmelerdir. Nedir?
Ör: Araba Sürme, Yazı Yazma
• Olumlu yada olumsuz bir davranış değişikliği
Öğrenmenin
olmalıdır. 3 koşulu
• Bu davranış değişikliği tekrar ve yaşantı sonucu
ortaya çıkmalıdır.
• Ve bu davranış değişikliği uzun süreli(kalıcı)
olmalıdır. DİKKAT: HER DAVRANIŞ BİR
 ÖĞRENME ÜRÜNÜ OLARAK
KABUL EDİLMEYEN DAVRANIŞLAR

Refleksler İç Güdüsel
Ör: Göze gelen bir cisim olduğunda
gözün aniden kapanması
Davranışlar
Ör: ipek böceğinin
koza yapması
Homeostatik
davranışlar Büyüme
Ör: Yanmış bir elin su toplaması,kabuk
bağlaması
Ör:Boy ve kilo artışı

Madde alımı
sonucunda ortaya
çıkan davranışlar Olgunlaşma
Ör: alkol sonuç geçici davranışlar,
Ör: Yürümek
ilaç alımı sonucu ortaya çıkan geçici
davranışlar
 ÖĞRENME
TÜRLERİ

KOŞULLANMA
BİLİŞSEL ÖĞRENME
YOLUYLA ÖĞRENME

Klasik Edimsel Deneme Yanılma

Model Alarak Kavrayış Yoluyla
Koşullanma Koşullanma Öğrenme Yoluyla Öğrenme
Öğrenme

Gizil(örtük) Psiko-Motor
öğrenme Öğrenme
 KOŞULLANMA YOLUYLA
ÖĞRENME

1-KLASİK
Organizmanın normal KOŞULLANMA
koşullarda tepki göstermediği
uyarıcılara, belirli koşullar
altında tepki göstermeyi
öğrenmesine denir. 2-EDİMSEL
KOŞULLANMA
 1)KLASİK KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENME

Organizmanın tepkide bulunmadığı bir uyarıcıya doğal

uyarıcılar aracığıyla tepki bulunmayı öğrenmesidir.

Temsilcisi İ.Pavlovdur. İvan Pavlov 1849-1936 yılları arasında

yaşamış Rus Fizyologdur. Köpeklerin sindirim sistemleri ile ilgili
yapmış olduğu bir araştırmada köpeklerin henüz yiyecekler
gelmeden önce salya salgıladıklarını görmüş, bu durumun bir
başka uyarıcıdan dolayı gerçekleştiğini fark etmiştir. Daha sonra bu
durumu kontrollü bir ortamda gözlemeye karar vermiştir.

Pavlov köpeğe et veriyor. Köpek eti görünce salya salgılıyor.

pavlov organizmanın tepki vermediği bir uyarıcıya tepki
vermesini sağlamak amacıyla zil açlıp sonra et verir. Bu
durum 15-20 defa tekrarlanıyor. Köpek artık zil çalınca
tepkisini gösteriyor.
 (Doğal/koşulsuz tepki)
Et (Doğal/Koşulsuz uyarıcı)

Zil (Nötr uyarıcı)

Zil (Şartlı/Koşullu uyarıcı)

Salya tepkisi (Koşullu/Şartlı tepki)

Pavlov Deneyinin Kavramları
a)Nötr uyarıcı: Organizmanın başlangıçta herhangi bir tepki
vermediği yapay uyarıcıdır (Zil sesi Pavlov’un deneyinde deney
öncesi nötr bir uyarıcıdır.).
b)Doğal uyarıcı (Koşulsuz uyarıcı): Organizmanın doğuştan
getirdiği özellikler nedeniyle bir koşula gerek kalmaksızın doğal
tepki verdiği uyarıcıdır. Yani öğretilmemiş uyarıcıdır. Sıcaklık,
soğukluk, yiyecek, su, gürültü gibi uyarıcılar koşulsuz
uyarıcılardır.
d)Doğal tepki (Koşulsuz tepki): Organizmanın doğal uyarıcıya
verdiği tepkidir. Canlının doğuştan sahip olduğu tepkidir. Yani
öğrenme ürünü değildir. Deneyde ete verilen salya tepkisi, sıcak
ortamda terleme, soğuk ortamda üşüme birer doğal tepkidir.
c)Yapay/şartlı uyarıcı (Koşullu uyarıcı): Organizmanın sonradan
kazandığı özellikler nedeniyle bir koşula bağlı olarak tepki
vermeyi öğrendiği uyarıcıdır. Yani öğretilmiş uyarıcıdır. Deney
sonrasında zil artık koşullu uyarıcı haline gelmiştir.
e)şartlı tepki (Koşullu tepki): Organizmanın koşullu uyarıcıya
verdiği tepkidir. Belli bir şarta bağlı olarak verilen tepkidir.
Zilden sonra salya salgılamak şartlı tepki haline gelmiştir. Çünkü
salya zilden sonra gelen et şartına bağlanmıştır.
 KLASİK KOŞULLANMANIN İLKELERİ

7-Öğrenilmiş
1-Bitişiklik İlkesi 3-Ayırt Etme 5-Sönme Çaresizlik
Genelleme benzer Koşullanma yoluyla
organizma ne kadar
Koşullu ve koşulsuz uyarıcılara verilen oluşmuş koşullu
çaba harcarsa
uyarıcıların art tepki iken ayırt etme davranışın pekiştireç
harcasın sonucu
arda verilmesi farklılıklara verilen verilmemesi sonucu
zaman içerisinde değiştiremeyeceğini
durumuna denir. tepkidir. düşünmesidir.
kaybolmasıdır.

Birbirine yakın Sönme davranışı

uyarıcılara aynı gerçekleştikten sonra
yada benzer Davranışın yapılma organizmanın tekrar yapay
tepkiler gösterme olasılığını artıran uyarıcıya (koşullu

eğilimidir. uyarıcılara denir. uyarıcıya) karşı tepki

göstermeye başlamasıdır.

2-Genelleme 6-Kendiliğinden
4-Pekiştireç
Geri Gelme
 Klasik Koşullanmanın Örnekleri

01 02 03 04 05

Korkular ve Duyusal
fobilerde klasik davranışlarda Otobüs
klasik koşullanma görünce limon görünce fren sesi
koşullanma
yoluyla midenin ağzın duyunca
yoluyla
oluşmaktadır. bulanması sulanması heyecanlanmak
kazanılmaktadır.
 2.EDİMSEL KOŞULLANMA YOLUYLA ÖĞRENME
Organizmanın bir ödüle ulaşabilmek yada cezadan
kurtulmak için istenilen davranışı yapmasıdır.
DAVRANIŞ-SONUÇ-ÖDÜL
DAVRANIŞ-SONUÇ-CEZA

Edimsel davranış organizmanın kendiliğinden ortaya koyduğu

davranıştır. Gösterilen davranış pekiştirilirse tekrarlanır. Pekiştirilmezse
tekrarlanmaz.

Kardeşimizin masayı toplama örneği

Temsilcisi Skinner

Skinner belirli bir düzenekle önceden hazırlanmış kutuya aç fareyi yerleştirir.

Fare rastgele hareket yapar ve dolaşır. Birden kutu içindeki pedala basar ve
yiyecek düşer. Fare yiyeceği afiyetle yer. Ama nasıl düştüğünü bilmez. Aynı
davranışı 5-10 defa tekrarladıktan sonra pedal basıp yiyeceğin geleceğini
öğrenir. Burada dikkat edilmesi gereken şey farenin aktif olduğu ve kendi
isteği ile bu olayı gerçekleştirmiş olmasıdır.
 EDİMSEL KOŞULLANMANIN İLKELERİ

7-Sistematik
1-Olumlu Pekiştireç 3-Birinci Tip Ceza 5-Batıl İnanç Duyarsızlaştırma
3-Ayırt Etme
istenilen davranış Hoşa gitmeyen (itici) Organizma, tesadüfen bir Herhangi bir uyarıcı ile
yapıldıktan sonra uyarıcının benzer
Genelleme ortama davranışı yaptığı sırada, o
korku veya kaygı tepkisi
verilmesi sonucu, davranışla ilişkili olmamasına
organizmanın hoşuna uyarıcılara verilen rağmen, olumlu bir pekiştireç arasındaki çağrışım
giden bir uyarıcı davranışın
tepki yapılma
iken ayırt etme alması ve bunu zaman bağını kademeli olarak
verilerek davranışın sıklığının azalması
farklılıklara verilen içeresinde bu davranışla çözerek korku tepkisini
kuvvetlendirilmesidir. olarak tanımlanır.
tepkidir. ilişkilendirmesidir. sürdürmektir.

Davranışın en küçük
Hoşa giden uyarıcının biriminden başlanarak
Hoşa gitmeyen bir ortamdan çıkartılması kademe kademe ara
uyarıcıdan sonucu, davranışın davranışların
kaçınabilmek için yapılma sıklığının pekiştirilmesiyle
istenilen davranışın organizmaya yeni bir
azalması olarak
davranışın
yapılmasıdır. tanımlanır. kazandırılmasıdır.

2-Olumsuz 6-Kademeli
4-İkinci Tip Ceza
Pekiştireç Yaklaştırma
 EDİMSEL KOŞULLANMA ÖRNEKLERİ

Fizik öğretmeninin yıl boyunca derse düzenli olarak

OLUMSUZ PEKİŞTİRME 01 katılan öğrencilerin yılsonunda geçme notlarına
10‘ar puan eklemesi
Kural ihlali yapan sürücüye para cezası
BATIL İNANÇ 02 verilmesi

OLUMLU PEKİŞTİRME 03 Ders çalışırken dışarıdan gelen gürültüden rahatsız

olan öğrencinin kalkarak pencereyi kapatması

Ödevini yapmayan çocuğun teneffüse

2.TİP CEZA 04 çıkarılmaması
Arkadaşından aldığı kalemle girdiği bir sınavda çok
1.TİP CEZA 05 başarılı olan bir öğrenci, daha sonra girdiği
sınavlarda aynı kalemle girmek istemesi
 BİLİŞSEL ÖĞRENME
Bilişsel öğrenme; algılama, düşünme, hatırlama gibi bilişsel süreçlerle yapılan öğrenmedir. Bu
öğrenmenin özelliği yeni bilgilerin depolanması ve eski bilgilerin yeni anlamlar kazanmasıdır

1 3 5

Kavrayış
Gizil(örtük) Psiko-Motor
Yoluyla Öğrenme
öğrenme
Öğrenme

Deneme
Model Alarak Yanılma
Öğrenme Yoluyla
Öğrenme
2 4
 KAVRAYARAK ÖĞRENME
(SEZGİSEL-İÇ GÖRÜSEL)
Sezgisel öğrenme problemin elemanları(parçaları)
arasındaki ilişkinin bir anda görüldüğü bir
öğrenme türüdür. Problemin çözümü iç görü ile
birdenbire ortaya çıkar.
Kafesin içinde sultanın ulaşamayacağı bir yere muz asılmıştır.
Kafeste üç kutu bulunmaktadır. Sultan önce muza ulaşmaya
çalışır fakat ulaşamaz, duraklar, kafesin içini inceler, etrafına
dikkatle bakınır. Bu arada zaman geçer. Sonra birdenbire
kutuları üst üste koyar ve muza ulaşır. Burada problemin
çözümü kutular ile muz arasındaki sezgisel bağıntının
görülmesi ile olmaktadır.

Örneğin Arşimed'in hamamda tas ile oynarken

birdenbire suyun kaldırma kuvvetini bulması bu
tür bir öğrenmeye örnektir.

Sezgisel öğrenme ile ilgili yapılan deneylere Wolfgang

Köhler isimli psikologun sultan isimli bir şempanze üzerinde
yapılan deneyi de örnek verebiliriz. Köhler maymunların
deneme yanılmalara baş vurmadan problemi çözdüğünü
göstermiştir.
MODEL ALARAK(GÖZLEMLEYEREK) ÖĞRENME

Bireyin, bir başkasını taklit ederek bazı davranışlar

kazanmasıdır. Öğrencinin sevdiği sanatçı gibi giyinmesi, saçlarını
kestirmesi. Temsilcisi Banduradır. Model alarak öğrenmede en
önemli unsurlardan biri seçilen modelin bireyle olan benzerliğidir.
Kız çocuk annesini erkek çocuk babasını seçer ve onun
davranışlarını gözleyerek öğrenir

model alarak öğrenmede her zaman istenen davranışlar kazanılmaz.

Bazen öğrenilen zararlı alışkanlıklar model alarak öğrenmenin bir
sonucudur. Model alarak öğrenmede de pekiştirme söz konusudur. Sosyal
öğrenme kuramında model alınanın temel nitelikleri model alma
davranışına yön veren önemli bir ölçüttür.
* Yaş: * Cinsiyet: * Karakter: * Benzerlik: * Statü

**Körle yatan şaşı kalkar.

Model alarak öğrenme, basit bir taklit olayı değildir. Model **Kır atın yanında duran ya huyun ya suyundan
alınan kişinin davranışları, birey tarafından, bilişsel olarak
**Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.
zihinde canlandırılıp değerlendirildikten sonra davranışa
dönüştürülür.(dikkat, hatırta tutma, davranışı ortaya koyma ve **Anasına bak kızını, al
güdülenme gibi süreçleri vardır)
 GİZİL (FARKINA VARMADAN) ÖĞRENME

*Bu tür bir öğrenmede öğrenen, öğrenme

sürecinde kazandığı davranışın farkında AMAÇ,DİKKAT
değildir. Öğrenilen davranış daha sonra
VE ÇABA
hatırlanarak birden ortaya çıkar.
YOKTUR.
AMA ÖĞRENME
VARDIR.
*Öğrenmeler öğrenme amacı olmadan, hatta kişi
farkında olmadan gerçekleşir. Yapılan çalışmalar,
gizil öğrenmenin zihinsel imge ya da bilişsel harita
olarak depolandığını göstermektedir.

*Bir gezi sırasında arkadaşlarının ısrarı üzerine, sözlerini

tam olarak bilmediğini düşündüğü, son günlerin popüler bir
şarkısını onlarla birlikte söyleyen bir kişi, şarkı bitince
şarkının sözlerini baştan sona kadar eksiksiz söyleyebildiğini
hayretle fark eder.
 DENEME YANILMA YOLUYLA ÖĞRENME

Bireyin bir çok yolu deneyerek ve her

denemede başarısızlıktan ders çıkararak
istenen davranışı gerçekleştirmesi yada ortaya
çıkarmasıdır.

Süreç içinde işine yarayan davranışları tekrar eder,

işine yaramayanları ise terk eder. Tekrar sayısı
arttıkça hata miktarı azalır, hata miktarı azaldıkça
da öğrenme düzeyi artar.

Örnek: labirentte doğru yolu bulmak

 PSİKO MOTOR ÖĞRENME

 Motor öğrenme bir becerinin kazanılması yada bir işin

daha iyi nasıl yapılacağının öğrenilmesidir. Bu öğrenme
güzel yazı yazma, otomobil kullanma, gitar çalma gibi
bedensel ve zihinsel hazır olmayı gerektiren bir
öğrenmedir.

 Motor öğrenmede tekrarın önemi büyüktür. Çünkü

harekete dayalı bu öğrenmeler sürekli tekrarı gerektirir.
Otomobil kullanmayı öğrenen bir kişi öğrendiklerini
sürekli tekrar eder. Tekrar arttıkça hatalar azalır.
Hatalar azaldıkça öğrenme seviyesi artar.

 Motor öğrenmede zamanlama ve şekillendirme önemlidir.

Birçok davranış zamanı gelmeden öğrenilmez. Örn: Güzel
yazı yazmak için çocuğun bedensel ve zihinsel
olgunlaşmasını tamamlaması gerekir.
 ÖĞRENME KURAMLARI ÖZET
0 0 0 0 05 0 0 08
3
KLASİK

1 2 4
DENEME
6
EDİMSEL

7
MODEL GİZİL PSİKO-
KOŞULLANMA KOŞULLANMA BİLİŞSEL KAVRAYARAK
YANILMA
YOLUYLA ÖĞRENME ALARAK MOTOR
YOLULA ÖĞRENME ÖĞRENME YOLUYLA
ÖĞRENME ÖĞRENME ÖĞREME
ÖĞRENME
ÖĞRENME

Bireyin bir çok

Organizmanın Öğrenmeler yolu deneyerek ve
Organizmanın bir Bilişsel öğrenme; problemin Bir becerinin
tepkide bulunmadığı Bireyin, bir öğrenme amacı her denemede kazanılması
ödüle ulaşabilmek algılama, düşünme, elemanları
bir uyarıcıya doğal (parçaları) başkasını taklit olmadan, hatta başarısızlıktan yada bir işin
uyarıcılar aracığıyla yada cezadan hatırlama gibi kişi farkında ders çıkararak
arasındaki ilişkinin ederek bazı daha iyi nasıl
tepki bulunmayı kurtulmak için bilişsel süreçlerle bir anda görüldüğü olmadan istenen davranışı yapılacağının
öğrenmesidir. istenilen davranışı yapılan davranışlar gerçekleşen gerçekleştirmesi öğrenilmesidir
bir öğrenme
yapmasıdır. öğrenmedir. türüdür. kazanmasıdır öğrenmedir. yada ortaya
çıkarmasıdır
ÖĞRENME BELLEK VE DÜŞÜNME -2

ÖĞRENMEYİ
ETKİYEN FAKTÖRLER
 ÖĞRENMEYİ ETKİLEYEN
FAKTÖRLER

A) ÖĞRENENLE B) ÖĞRENMENİN C) ÖĞRENİLECEK D) ÖĞRENME

İLGİLİ FAKTÖRLER YAPILDIĞI ORTAM MALZEME İLE YÖNTEMİYLE
İLGİLİ FAKTÖRLER İLGİLİ FAKTÖRLER

Türe Özgü Transfer Fiziksel Öğrenmeye Okuma Ve

Hazıroluş İçerik(konu) Ayrılan Dinleme Özetleme
Ket Vurma Ortam Zaman Ve Anlatma

Motivasyon Sosyal Algısal Ayırt Konunun

Olgunlaşma Tekrar
(Güdülenme) edilebilirlik Yapısı
Ortam
Genel Öğrenmeden
Uyarılmışlık Dikkat Anlamsal Geri
Sonra Yapılan
Hali Çağrışım Bildirim Faaliyet

Fiziksel Kavramsal Programlı

Yaş ve Zeka
durum Guruplandırma Öğrenme
 A) ÖĞRENENLE İLGİLİ FAKTÖRLER

Transfer Ket
Vurma Yaş ve Zeka

Olgunlaşma
Genel Uyarılmışlık
Hali
Dikkat
Motivasyon
(Güdülenme)

Fiziksel
Durum Türe Özgü
Hazıroluş
 A.ÖĞRENENLE İLGİLİ FAKTÖRLER
1.Türe Özgü Hazıroluş: bir konunun öğretilebilmesi için organizmanın o konunun gerektirdiği
biyolojik donanıma sahip olmasına denir. Ör: bir kuşa uçmayı öğretebiliriz ama bir insana
öğretemeyiz. Örneğin, insan organizması ile hayvan organizmasını karşılaştırdığımız zaman, her
ikisinin de yapabileceği davranışlar sınırlıdır. Av köpekleri de diğer köpek türlerinden farklıdır.
Her köpek av köpeği olmazken av köpeklerinin biyolojik olarak diğer köpeklerden farklı olduğu
bilinmektedir. Bu durumda av köpeklerinin türüne özgü bir durumdur.

2.Motivasyon (Güdülenme): motivasyonun olabilmesi için organizmayı harekete geçirecek bir

ihtiyacın ortaya çıkması gerekir. Ve bu ihtiyacı gidermek için istekli olması gerekir. Motivasyon ne
kadar güçlüyse, davranışın hedefe ulaşması o kadar çabuk olur. Motivasyonu güçlendirmek için
ödül ve cezadan yararlanabilir.
Güdülenmiş Öğrenci
1. Güçlüklere karşı dayanıklı olur
2. Özgüveni yüksektir
3. Risk alır
4. Başarmak için kararlıdır
5. Çalışılan konuya odaklanır

3.Genel uyarılmışlık hali: bireyin tamamen uyanık ve bütün enerjisini yapılan iş üzerinde
yoğunlaştırmasına denir. Ör: masada dik oturma,ısı ve ışığın normal olması. Aşırı uyarışmışlık
öğrenmeyi engellerken düşük uyarılmışlıkta öğrenmeyi zayıflatır. Kaygı orta düzeyde olmalıdır.
 Yaptığı iş hakında gerekli kaygıyı taşımayan bireyden başarı beklenmez.
4.Yaş: bir davranışın sergilenebilmesi için biyolojik alt yapının uygun olduğu zaman dilimini
gösterir.
5.Zeka: zeka düzeyi-öğrenme kapasitesi-çevreye uyum
6.Transfer(aktarma): eski bilgilerin yeni konuyu öğrenirken yarattığı etkiye
transfer denir. ikiye ayrılır.
a) Pozitif Transfer: eski bilgilerin yeni öğrenmeyi kolaylaştırmasıdır. Ör:
bisiklet kullanan birinin motosiklet kullanmayı çabuk öğrenmesi, ör: okul öncesi
eğitim-ilkokul 1. sınıf
b) Negatif transfer: eski bilgilerin yeni öğrenmeyi zorlaştırmasıdır. Ör: arabayı
sağ tarafta kullanan birinin sol tarafta kullanırken zorlanması Örneğin: İki
parmakla daktilo yazmayı öğrenmiş ve alışmış bir kişi on parmakla daktilo
yazmayı hiç bilmeyene göre daha zor öğrenir.
 Transfer olabilmesi için konular arasında benzerlik ve bağ olması
şarttır.
7.Ket Vurma: öğrenilen bilgilerin birbirini unutturması veya hatırlamasını
zorlaştırması olayıdır.
c) Geriye ket vurma: yeni öğrenilen bilgilerin önceden öğrenilen bilgileri
unutturması yada hatırlanmasını zorlaştırmasıdır. Fransızca-ingilizce
d) İleriye doğru ket vurma:Eski bilgilerin yeni bilgileri unutturması yada
hatırlanmasını zorlaştırmasıdır. Ör: yıl,telefon.adres
8.Olgunlaşma Düzeyi: bireyin bedensel ve zihinsel olarak gelişmesine olgunlaşma
denir. öğrenmenin olabilmesi için olgunlaşma ön koşuldur.
9.Dikkat: zihinsel enerjinin belirli bir uyarıcıya yoğunlaşmasıdır.
10.Fiziksel Durum Organizmanın bir öğrenme malzemesini öğrenebilmesi için, o
malzemenin gerektirdiği fiziksel sağlamlığa veya yeterliliğe sahip olması gerekir.
Örneğin, görmeyen bir kişiye avcılığı öğretmeye çalışmak gibi. Duymayan bir
kişinin şarkı öğrenememesi bu duruma örnektir.
 B) ÖĞRENENME YÖNTEMİYLE İLGİLİ FAKTÖRLER

Öğrenmeye
Konunun
Ayrılan 1 2
Zaman Yapısı

Okuma Ve
Geri Dinleme
3 4 Özetleme
Bildirim Ve Anlatma

Öğrenmeden
Sonra
Tekrar 5 6 Yapılan
Faaliyet
7
Programlı Öğrenme
 B) ÖĞRENME YÖNTEMİYLE İLGİLİ FAKTÖRLER
1. Aralıklı yada Toplu Öğrenme(öğrenmeye ayrılan zaman):Aralıklı öğrenme çalışma sürelerinin düzenli
olarak bölünmesi ve kısa sürelerle dinlenilmesidir. Toplu öğrenme ara vermeden uzun çalışma süresidir.
Ör: sınavdan önce hiç çalışmayan bir öğrencinin sınava bir gün kala tüm konuları çalışması. Toplu
öğrenmenin ardından hızlı unutma gerçekleşir. Araştırmalar aralıklı öğrenmenin yararlı olduğunu
göstermiştir. Toplu öğrenmede konular birbirleriyle ilişkili ise yararlıdır. Konular birbiriyle ilişkili
değilse aralıklı öğrenme iyidir.
2. Konunun Yapısı(Parça Ve bütün Öğrenme): Konular birbirine bağlantılı ve anlamlı ise bütün değilse
parçalara bölerek çalışmalı konular kısa ve anlamlı ise bütün uzun ve karmaşık ise parçalanarak
çalışılmalı.
3. Geri Bildirim-Dönüt: Öğrenen kişiye neyi ne kadar öğrendiğinin bildirilmesidir. Dönüt bireyin hatasını
yada eksiği olduğunu fark edip bunları gidermesini sağlar.
4. Okuma, Dinleme ve Özetleme,Anlatma: Bireyin bir konuyu okuması veya dinlemesi edilgen bir
öğrenmedir. Ama onun anlatması ve özetini çıkarması aktif bir öğrenmedir. Bu daha etkilidir.
5. Tekrar Öğrenilen konun belli aralıklarla tekrar edilmesi öğrenmenin kalıcılığını sağlar ve unutma
miktarı oldukça azalır.
6. Öğrenmeden sonraki faaliyet Öğrenmeden sonra yapılan etkinlikler, öğrenme düzeyini etkiler. Bir
konu öğrenildikten sonra hemen başka bir alanla ilgili çalışma yapılırsa öğrenme olumsuz yönde
etkilenir. Yapılan araştırmalarda, öğrenmeden sonra uyumanın öğrenmenin daha kalıcı olmasına neden
olduğu tespit edilmiştir. Uyuma, her zaman mümkün olamayacağı için zihni yormayacak faaliyetlerde
bulunmak daha yararlıdır. Ders çalıştıktan sonra spor yapmak ya da bir müzik aleti çalmak, öğrenmeyi
olumlu etkiler.
7. Programlı öğrenme ve öğretme makineleri: öğretim araçları(bilgisayar) kullanarak gerçekleştirilen
yöntemdir. Programlı öğretime her birey kendi hızına göre ilerler. Öğrenme süreci küçük adımlara
bölünmüştür. Zaman açısından ekonomiktir. Öğrencinin aktif katılımı sağlanır. Anında dönüt imkânı ve
peşkiştirme imkanı vardır. bol bol tekrar mümkündür.
 C) ÖĞRENİLECEK MALZEME İLE İLGİLİ FAKTÖRLER

ALGISAL
İÇERİK AYIRT
EDİLEBİLİRLİ
(KONU) K

2 3
4
1

ANLAMSAL
ÇAĞRIŞIM KAVRAMSAL
GRUPLANDIRMA
 D) ÖĞRENMENİN YAPILDIĞI ORTAM

SOSYAL
FİZİKSEL
ORTAM
ORTAM
C)

Öğrenilecek Malzeme ile İlgili Etkenler

• Öğrenilecek konunun anlamlı olması, öğrenmeyi
kolaylaştırır. • Öğrenilecek konu öğrenenin işine
yarıyor ve ilgisini çekiyorsa daha kolay öğrenilir. •
Öğrenilecek konu, bireyin olgunlaşma seviyesine
ve yaşına uygun olmalıdır. • Öğrenilecek konu,
yeterli uzunlukta olmalıdır.
ÖĞRENME BELLEK VE DÜŞÜNME -3

BELLEK

HATIRLAMA

UNUTMA

DÜŞÜNME
Bellek olmasaydı, öğrenmenin bir anlamı, hatta belki de öğrenme olmazdı.
İnsan karşılaştığı her problemi yeniden çözmek, tekrar tekrar çözmek
zorunda kalırdı. Bilinçli bir davranışta bulunamaz, düşünemez, bir iradesi
de olmazdı.

İnsan yaşamı, öğrenme ile kazanılmış davranışlar ve bunların hatırlanması

üzerine kurulmuştur. Bellek aynı zamanda kişiliğin oluşmasında da
etkilidir. Birey, çevresinde olup bitenleri belleğine kaydederek kişiliğini
geliştirir.
 Bilginin öğrenilmesinde ilk aşamadır. Çevredeki
DUYUSAL uyarıcıların özelliğine göre, beş duyu organımızdan
biri tarafından alınır. Dış dünyadaki uyarıcılar bir
BELLEK kamera ve fotoğraf makinesi gibi çok kısa bir süre
çeker

Duyu Organları Sınırlı

1-4 Saniye

Kaynak Depolanma Kapasitesi Unutma

süresi

Sınırsız
Duyusal kayıtın kapasitesi
sınırsız olmakla birlikte, gelen
Gerçekleşir.
bilgi anında işlenmezse, çok ..
hızlı bir şekilde kaybolur.

AKTARILMA DİKKAT VE SEÇİCİ ALGI

KISA SÜRELİ BELLEK Depolanma
süresi
20-30
saniye

Kapasitesi
Sınırlı
7+-2

Aktarılma
Gruplama
Tekrarlama
Anlamlandırma
ezberleme
 UZUN SÜRELİ BELLEK

KAPASİTESİ GÜLDELİK
DİLDEKİ UZUN SÜRELİ BELLEK
SINIRSIZ TÜRLERİ
HAFIZAMIDIR.

ANISAL BELLEK

DEPOLANMA
SÜRESİ TEKRAR TEKRAR
SINIRSIZ KULLANILABİLİR.
ANLAMSAL
BELLEK

UNUTMA YOK BELLEK

SADECE GERİ DEPOSUDUR.
GETİRME İŞLEMSEL
ZORLUK VARDIR BELLEK
Uzun süreli bellekte, binlerce bilgi depolanmıştır. Bu bilgiler, her zaman bilinç alanında
değildir. Başka bir deyişle, gerekmedikçe bu bilgilerin farkında olmayız. Gerekli olduğunda
ise bazı ipuçlarından yararlanarak belleğin çağırma işlevi sayesinde bilgileri hatırlar ve
kullanırız. Çağırmanın gerçekleşmesi için, bilginin bellekte depolanmış olması ve
depolanmış bilgiye ulaşmamızı sağlayacak yeterli ipuçlarının bulunması gerekir.
İpuçlarının zayıf ya da güçlü olması anımsamayı etkiler. Bir kütüphanede aradığımız kitabı
bulabilmemiz için; kitabın kütüphanede bulunması, ilgili olduğu bölüme konmuş olması ve
daha önce bulunduğu yer ve kitabın özellikleri ile ilgili bilgilerin mevcut olması gerekir.
 Geçmişte öğrenilmiş bilgi, beceri ve nesnelerin gerektiğinde
UNUTMA VE UNUTMANIN hatırlanmaması, karşılaşıldığında tanınmaması olayına, unutma
denir.
NEDENLERİ Unutma, öğrenilenlerin bellekten silinmesi, kaybolması olayıdır.

BASTIRMA
bireyi uzun süre rahatsız
BİLGİLERİN KULLANILMMASI eden anı, duygu veya
Tekrarın yapılmaması düşüncenin bilinç dışına
itilerek unutulması
durumudur.

KET VURMA ORGANİK NEDENLER

Öğrenilen bilgilerin birbirini Ör: beyin hücerlerinin ölmesi
unutturması durmudur. ve kendini yeniyememesi,
Geriye Ket Vurma yaşlılık,frengi,ateşli hastalıklar
İleriye Ket Vurma alkol ve uyuşturucu
 İLERİYE KET VURMA

ESKİ YENİ

GERİYE KET VURMA

ESKİ YENİ
Unutma her Erkekler
kadınlardan daha Hiçbir olay tam Uyku
insanda görülen Unutma
normal ve anlamıyla unutmanın
yeniden fazla unuturlar
fizyolojik olaydır. unutulmaz ancak
Hatta bazı eskiye doğru yavaşlamasını
hatırlanamayacak
unutmalar olur. kadar silik olur. sağlar.
faydalıdır.

UNUTMA
ÖZELLİKLERİ

Unutma zamanla
Unutma önce
doğru orantılıdır. Unutma yeni İlgi çeken anlamlı
hızlı sonra yavaş
Öğrenmelerin ilk materyaller daha
seyreder. Daha
yirmi dakikada Zihnin en verimli belleme
şeylerin çok hatırda kalır.
sonra belirli bir öğrenilmesi için
%45 ilk yirmi ve aklama yaşı 25’tir. Diğerleri çabuk
düzeyde
sabitleşir.
dört saatte %60 25-45 arasında yavaş gereklidir. unutulur.
unutulur. yavaş azalma olur 45’ten
sonra hızlanır.
 BELLEĞİ GELİŞTİRME YÖNTEMLERİ
Tekrar Mekanda
yakınlık Gruplama
(ortam)

Ayrıntılama
Zihinde
canlandırma
Benzerlik
kurma
Örgütleme

sesselleştirme
Çağrışım
Kurma
Gruplama: Belleğin birim kapasitesini artırmaktır.
TC:325 401 086 .

Ortam: Bir bilgiyi öğrendiğimiz ortamı daha sonra hayal

edebilirsek veya o öğrendiğimiz ortama benzer bir ortam
görürsek söz konusu bilgiyi hatırlamamız kolaylaşır.

Tekrar

Ayrıntılama: Bir bilgiyi ne kadar ayrıntılı öğrenirsek o

kadar kolay hatırlarız. Çünkü çok sayıda ipucumuz olur.

Benzerlik kurma
 DÜŞÜNCE VE DÜŞÜNCENİN YAPI TAŞLARI
Düşünme: İnsanın sembol, imge ve kavramları kullanarak bazı olayları zihninden geçirmesi, akıl yürütmesi ve
problem çözmesidir. Kitap okurken, dinlenirken, yürürken, sınav soruların dağıtılmasını beklerken daima düşünürüz.
Bir arkadaşımızla aramızda geçen konuşmayı, yaz tatilini nerede geçireceğimizi, alacağımız ayakkabının rengini ve
modelini düşünürüz. Acaba düşünürken zihnimizde neler oluyor? Nasıl düşünüyoruz?

SEMBOL(SİMGE)
Bize herhangi bir nesne ya da olayı
hatırlatan işaretlerdir. Semboller
bir anlamı, varlığı veya kavramı
belirtir. Örneğin trafik işaretleri,
rozetler, kelimeler v.b.birer
işarettir.
KAVRAM
nesne ya da olayların zihindeki
tasarımlarıdır. Cisimlerin ortak ve genel
özelliklerini temsil ederler (mavi, güzel,
sıcak, üçgen gibi). Kavramlar ancak
düşünme ile kavranabilir. İmge ve
tasarımlar bireysel ve somut bir
özelliğe sahipken kavramlar soyut ve
genel bir nitelik taşır. Ör: ağaç, kitap,
sevgi, kedi vb. birer kavramdır.
İMGE(HAYAL)
SEMBOL
zihinde beliren olay, kişi ya da nesnelerin
görüntüleridir (kasabanın imgesi). Duyu
İMGE organlarının dıştan algıladığı bir nesnenin
bilince yansıyan görüntüsüdür. İmgeleme
ise hayal etmedir. Örneğin zihnimizde
evdeki eşyalarımızı hayal edebiliriz,
özlediğimiz birini hayal edebiliriz.
KATEGORİLER
KAVRAM KATEGORİLER
Varlıklar belirli özellikleriyle bir
gruba dahil edilmesi ve
sınıflandırılmasıdır. Ör: sınıftaki
öğrencilerin cinsiyetlerine göre
iki kategoriye ayrılması.
 DÜŞÜNME ÇEŞİTLERİ

1 YARATICI DÜŞÜNME

ELEŞTİREL DÜŞÜNME 2

3 ÇAĞRIŞIMLI DÜŞÜNME

İRDELEYİCİ DÜŞÜNCE 4
Aristoteles “dil düşünmenin elbisesidir” Der.

Dil düşünmenin sözcükler halinde anlatılmasıdır. Düşünme olmadan dil olmaz. Fakat
aynı durum düşünme için söz konusu değildir. Çünkü dil olmadan düşünme olabilir. Dil
düşünmeyi, düşünmede dili etkiler.

İnsanlar düşüncelerini dille ifade ederler. Düşünme, daha çok insanın beyninde kurduğu
imgeler ve yaşantılardan oluşan olgulardan ibarettir. Dilin yaşamı kolaylaştıran ve
sembolize eden işlevleri vardır. Her bir olay ve nesnenin sözlü ve yazılı sembolü vardır.
Dil oluştururken ve düşünürken sözcükleri kullanırız. Kendi kendimize yaptığımız
konuşmalar, birer sesli düşünmelerdir. Ancak, düşüncelerimizi sesli ve sembolik olarak
yani dili kullanarak ifade ederiz
ÖĞRENME BELLEK VE DÜŞÜNME -4

ZEKA
ZEKA
KURAMLARI

ZEKA TESTLERİ
ZEKA

ZEKA Soyut Düşünme Ve Akıl Yürütme

Yeteneğidir.

ZEKA Problem Çözme Yeteneğidir.

ZEKA Çevreye Ve Hızla Değişen Koşullara

Uyabilme Yeteneğidir.

ZEKA
Yaratıcı Düşünme Yeteneğidir.

Zekâ, insanın yeni koşullara uyum sağlama,

ZEKA düşünme, karşılaşılan problemleri çözme,
akıl yürütme, objektif gerçekleri algılama,
yargılama ve sonuç çıkarma yeteneklerinin
tamamıdır.
 ZEKANIN BELİRLEYİCİLERİ
Yapılan araştırmalar, zekâyı belirleyen temel faktörlerin kalıtsal
olduğunu göstermiştir. Zekâ, büyük oranda kalıtım yoluyla
kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır. Genellikle zeki anne ve babaların
çocukları zeki; zekâ özürlü anne ve babaların çocukları da zekâ
KATILIM
özürlü olmaktadır.

%75 %21 Çevre, organizmanın içinde yaşadığı fizikî ve toplumsal

KATILIM ÇEVRE koşulların tümüdür. Beslenme, barınma, eğitim ve öğretim
imkânları; toplumun kültür seviyesi, değerleri, hava koşulları
gibi tüm etkiler çevre koşullarını oluşturur. Bu koşulların ÇEVRE
olumlu ya da olumsuz olarak değişmesi zekâ üzerinde etkili
%4 DİĞER olmaktadır.

Tek yumurta ikizlerinde %88 benzerlik söz konusudur.

çift yumurta ikizlerinde %63 benzerlik söz konusudur
İkiz olamayan kardeşlerde %51-53 benzerlik söz konusudur.
ZEKANIN
Ayrı büyütülen tek umurta ikizlerinin zeklaları arasındaki benzerlik ise %72
Genel olarak zekanın üzerinde hem kalıtım hemde çevre etkilidir. Kalıtımın
BENZERLİĞİ
payı çok yüksektir.
ZEKÂNIN ÖLÇÜLMESİ
ZEKA BÖLÜMÜNÜN BİLİNMESİNİN
OLUMLU VE OLUMSUZLUKLARI

Zekâ Testlerinin Eleştirisi

 Zeka testleri ahlâki, hukukî ve
toplumsal sorunlara yol açmıştır.
 Ayrıca insanların zekâ yönünden
etiketlenmesi de psikolojik açıdan
olumsuz durumlar yaratabilmektedir.
 1-STANFORD-
ZEKÂ TESTLERİ BİNET ZEKA
BİREYSEL TESTİ
ZEKA
Zekâ testi ise bireylerin zekâsını, zekâ TESTLERİ
yaşını ölçmek için geliştirilmiş testtir. Zekâ WISC-R ZEKA
testleri, çocuklar arasında görülen başarı TESTİ
farklılıklarının nedenleri araştırılırken bir
ihtiyaç olarak ortaya çıkmıştır. İlk olarak
ZEKA WESCHSLER ZEKA
Alfred Binet ve Theodor Simon, 1905
TESTİ
yılında Binet-Simon adını verdikleri zekâ TESTLER
ölçeğini, geliştirmişlerdir.
İ CAS(BİLİŞSEL
Zekâ, uzman kişiler tarafından yapılan
testlerle ölçülebilir. Ölçümler sonucu DEĞERLEDİRME)
belirlenen zekânın rakamsal ifadesi ancak
uzmanlar tarafından doğru yorumlanır.
Düşük bir zekâ puanı mutlaka düşük bir
zekâyı göstermez. Geçici bir duygusal
CASTELL ZEKA
değişken testin sonucunu etkileyebilir. GRUP TESTİ
Bunun ayrımını ancak uzman bir psikolog ZEKA
yapabilir. Yapılan ölçümlerle bireyin zekâ TESTLERİ
ORDU ALFA-BETA
düzeyi belirlenir. Elde edilen sonuçlar, bireye
doğru bir tedavi ya da eğitim uygulamak için
kullanılır.
 İYİ BİR ZEKÂ TESTİNİN ÖZELLİKLERİ

GÜVENİRLİK
Bir testin güvenilir olması, her uygulamada
aynı ya da birbirine çok yakın sonuçlar
vermesine bağlıdır. Bunun anlamı, testin
tutarlı ve tekrarlanabilir olmasıdır. Bir test,
farklı zamanlarda uygulandığında farklı
sonuçlar veriyorsa ya da farklı kişilerce
puanlandığında sonuç değişiyorsa
güvenilir değildir.
GEÇERLİLİK
Bir test, hazırlanma amacına
uygunsa geçerli bir testtir. Zekâ
ölçmek için hazırlanan testin
geçerliliği de zekâyı ölçüp ölçmediği
ile ilgilidir. Eğer zekâyı ölçüyorsa
01 02 geçerli bir testtir.

NORMLAR
03 04
Hazırlanan bir test, önce ortak
özelliklere sahip çok sayıda bireye,
belirli koşullarda uygulanır. Uygulama
sonucu, bireylerin gösterdiği
performansın ortalaması alınarak
standartları oluşturulur. Elde edilen bu
ortalama ya da standart performansa
norm denir.
STANDART UYGULAMA
Zeka testinin standart bir işleme bağlı
olarak uygulanmasıdır. Testin düzen,
yönerge, zaman sınırlaması gibi
koşullar değişmeden aynı biçimde
uygulanmasıdır.
 ZEKA KURAMLARI
TEK ETMEN TEORİSİ
• Terman, Stern, Davis ve Wechsler zekâyı bu
teoriye göre açıklayan psikologlardandır.
• Bu teoriye göre zekâ genel bir yetenekten
oluşmaktadır. Bu teoriye göre bir birey ya
yeteneğe sahiptir ve zekidir ya da yeteneğe
sahip değildir ve zeki değildir.
• Bu teori bir dalda yeteneği olan bir bireyin
diğer dallarda da yetenek sergileyebileceğini
iddia etmiştir.
• Bunun yanında herhangi bir dalda başarısı
olmayan bireyin hiçbir dalda başarılı
olamayacağını savunmuştur.
ÇİFT ETMEN TEORİSİ
• Bu teoriyi Spearman ortaya atmış ve
gelişmiştir,
• Bu kurama göre zekâ bir genel yetenek
ile birçok özel yeteneklerden meydana
gelmiştir.
• Genel Yetenek asıl zekâdır ve "her türlü
zihin etkinliğinde rol oynayan, karmaşık
durumlarda ilişkileri görebilme gücü"
olarak tanımlamıştır. Özel Yetenek
"belirli bir zihin etkinliğinde rol
oynayan veya İhtiyaç duyulan zihin
gücü'' şeklinde açıklamıştır.
ÇOK ETMEN TEORİSİ
Thorndike,Thurstone,Gardner ve
Guilford bu kuramı savunan
psikologlardandır.
Onlara göre zekâ bir tek genel yetenek
değil, birçok özel yeteneğin
birleşmesinden meydana gelmiş bir
bütünü ifade eder.
Thorndike, zekâyı üçe
ayırmıştır.Mekanik,Soyut, Sosyal Zekâ
Thurstone 6 Ayırmış
Howard Gardner 8 ayırmış
 ÇOKLU ZEKA KURAMI
—Her insan zekânın tüm boyutlarına değişik
miktarlarda da olsa sahip olarak dünyaya gelir.
—Zekâ boyutları belli bir uyum içerisinde
çalışırlar ve aralarında dinamik bir ilişki vardır.
—Öğretim öğrencilerin baskın olan zeka
alanlarına göre değil, bir çok zeka alanını
fonksiyonel yapan şekilde olmalıdır.
—Zekâ güçlendirilebilir-artırılabilir-
geliştirilebilir. Hatta eğitimle başkalarına bile
öğretilebilir.
—Kişisel altyapı kalıtım kültür inançlar ve
tutumlar zekânın gelişiminde etkilidir.
—Zekânın ölçüsü sadece matematikte ya da
sözel alanla belirlenemez, müzikte sporda
dansta iletişimde resimde v.b alanlarda da
ölçülebilir.
ÇOKLU ZEKA KURAMI
 ın
ı 1
m
SÖZEL VE DİLSEL i
an la e
n ilm
er yab

Şiir e Öykü
ZEKA l

Kom Makale
ük vra z lü

syon
c s ö
ö z ka
ya z ıl ı
S leri ebilme

pozi
y
m e
Keli ade ed

Hika
• Dilin etkili bir şekilde if
kullanılmasını sağlayan Polit
ikac
Psik ıla
dil becerileriyle ilgili olog r
lar
olan zekâ türüdür. Dili
n tem
• Sözel-dilsel zekâsı kull el işle
b i y at çılar an a v
baskın olan insanların E de bilm lerini
Hatipler e
ikna kabiliyetleri

mi atım lüd
irl ar

an gü
yüksektir, sözlü ve

za
şa arl

l
er

h a yö r .
yazılı sunum

z
Ya

da nler
ç
yetenekleri gelişmiştir.

ya i
lı
ü
 2
ö n.
MATEMATİKSEL e
y
tm

düşü l soyut
MANTIKSAL ZEKA yü
r ü
ler i

nme
l i ş ki
k ı uç il

tire
n
• sayı ve sembolleri etkin a
d e n so rma
ne ku

Eleş
kullanarak soyut
problemleri çözebilme, mat
ders ematik
kavramlar, düşünceler ve ini s
ever
ler
fikirler arası karmaşık Sat
r
ilişkileri algılayabilme ve bul anç ve
mac
a ç dama
mantık yürütebilme A d amları öz m o
Bil im eyi ynam
becerisidir. t le r a
Ekonomis se v
erle yı

r
le
r.

M h en
ci

mü
at
• Yoğun olarak

lim
tik ar

em disl
bi
matematikçiler

ne orl

at er
G e kt
mühendisler bilgisayar

ikç
Do

ile
programcıları

r
araştırmacılar kullanılır
 tif
3
k
BEDENSEL KİNESTİK i n
a
i lin ımı

iyid ileri
d n
ZEKA d
n
e ulla
to r

ecer
Be k o si

ir.
i ko m m e
Ps el i ş
n g
leri

El b
e ri
kişinin zihin ve beden uyumunun b ec
Tiya
fiziksel performansla birleşerek Hey
troc
belli bir amaca yönelik faaliyette kelt ular
raşç
ılar
bulunması becerisine dayanır. bire
yi n
Kinestetik zekâsı gelişmiş olan v üc
u
k on t h a r
kişiler düşündüklerini, harekete l a r pilotlar tro e
Spo r c u l et ketle
r rini
cerrahla

ha r
dönüştürme konusunda iyidir mes
i

eke ade e
r le r

if
tler
tö le
ak erin

le d rler
l
Ba

de
uyg
ular
ını
 r le 4
l le
GÖRSEL UZAMSAL e
e
ş r
v nü
ki

ress mcılar
r eni
ZEKA le üşü

r
e s n

amla
sim d u bir n abilme
l
yut andırıl
Re

rı
b o
Üç e canl

tasa
nd
Mod zihi
 Görülenleri hafızaya alma, acıla
mim r
resimlerle ve şekillerle Foto arlar
ğraf
düşünebilme, boyutlandırma çılar ren
k
ve görsel tasarımlar zih biçim
in g ve d
kurgulama becerisidir. ve s özüy e
e r yö n b ulma om u le g senle
uzayda y tla ş ör m
e
ri
r s el d üş ünme tırm
gö

e
a

lm

Re rse
ri

bi
e ü ile

gö
ra

sim l su
nd güc kinl

dı
an

ya num
zi yal et

nl

pm l a
ca
ha nat

a r
sa

hi
 5
a rşı
MÜZİKSEL-RİTİMSEL e k dır.

dinle danma v ,
mırı söyleme
r

e
er
s le rlı i
üziğ rını

i sev
Se uya
ZEKA d ri t im ve m
du ygul
a

mey
n ar ak tme

ı
a e
kull ifade

Şark
l
 Müzik-ritim zekâsı insanın Şark
ıc
sesleri yorumlaması, bir B es t ı
eci
Söz
araya getirmesi, işlemesi ve yaza
rı
doğadaki seslere Rit
im , to
duyarlılığının yüksek olması n ve
ez g
gibi becerileri kapsar. üz i k ö ğ retmeni iler
M ür e
tme

Şar leti ça
Gtarist

a
ala a ve

a
kı s
ad
m
dı i y lam

öyl ayı
ta er gı
ak

em
lm
us iml i al
rit sler

eyi ever.
r
Se

s
mü
zik
 i
6
l er
k
lli ır.
KİŞİLERARASI e
öz da
d

lırla ta
o lma a
lik lan

k
i

l
riler

r
birli şkalarıy
r p
de n e
SOSYAL ZEKA i
L Ö
iş im
ilet üksekt
c
be r
i

if a
kte
y

Ba

key
 Kişiler arası-sosyal zekâ başka psik
olog
insanların duyguları, inançları t er a lar,
pist
ler
ve niyetlerini anlama ve bunlar
arasında ayrım yapabilme yak
ın ve s
yeteneğidir. am i
nler kur mi iliş
 Bu yeteneğe sahip olanlar Öğretme arla kile
insanlarla kolaylıkla iletişim Aktörler r r
ler
turizmci

başk
d i kk
istek
kurabilir, insanları yönetebilir,

aları
r
onlarla uyumlu çalışabilir ve

ate
lit ler nla

lerin
po der ma

nı n d
insanları ikna edebilir.

ıla

alırl
Li nış

i
ac
Da

ar.
ik

uy u
ve
 r le 7
l le
e ki
e ş r
r v nü
KİŞİSEL- İÇSEL

çılar
le üşü

Psik tçı
lar

ilah olog
ır
sim d oşla
n

a
Re nh

San

iyat
t a
ZEKA Yaln
ızlık

Yaza
r
Şair
fels
 İçsel zekâ kişisel istek ve efec
iler
hayaller doğrultusunda bire
ys
duyguları, düşünceleri peş el baş
m a kt a n in d
yönlendirebilme becerisidir. s el ç a l ış e k arılar
Birey lar.
o şa
rlar
Bu zekâya sahip kişiler, Hoşlanır .

so a ç l
potansiyellerinin

am
en

ru a r
e n
g üv

ml ı n
farkındadırlar. ne l
eri işise özme

ulu et
i l
nd k ç
Ke plinli rini ektir

k a tir
i le s
dis blem i yük

lır .
r
pro erile

lar
c
be

,
 8
r şı
ka
ye ılık

i
DOĞA ZEKASI e

ilimc
r rl

Çev eriner
v ar ını
çe uya
l
a o rtam verler.
d hav ları se

re b
çı k
rtam

Vet
A
 Doğa bilimci zekâ doğayı ve al o
doğ
doğadaki canlıları inceleyip Bahç
ıvan
çıkarımlar elde etmek ve bu Biyo
log
çıkarımları yorumlamakla
ilgili becerileri kapsar. Hay
v an h
Kimyager, arkeolog, akla
m ü h en s leri rı il
e
veteriner ve biyologların bu Ziraat ilgi
leni
r
becerileri gelişmiştir. Zoologla rl er

Do nya
ğa sı n
dü
.

lç
r
rle

ev ilg
re
le

a
s

ve gö s t
be

i
ca eri
an

nlı
yv

lar ler.
ha

r
 Zekaya İlişkin Eski Anlayış
• Zeka doğuştan kazanılır, sabittir ve bu nedenle de
asla değiştirilemez.
• Zeka, niceliksel olarak ölçülebilir ve tek bir sayıya
indirgenebilir.
• Zeka, tekildir.
• Zeka, gerçek hayattan soyutlanarak (yani, belli zeka
testleri ile) ölçülür.
Zekaya İlişkin Yeni Anlayış
 Bir bireyin kalıtımla birlikte getirdiği zeka kapasitesi
iyileştirilebilir, geliştirilebilir, değiştirilebilir
 Zeka, herhangi bir performansta,üründe veya problem
çözme sürecinde sergilendiğinden sayısal olarak
hesaplanamaz.
 Zeka, çoğuldur ve çeşitli yollarla sergilenebilir.
 Zeka, gerçek hayat durumlarından veya koşullarından
FAYDALI OLMASI
DİLEĞİYLE
ERDAL AYDEMİR