‫آشنايي با استاندارد‬

‫مدیریت ايمني و بهداشت حرفه اي‬

‫‪OHSAS 18001‬‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫خطر ‪:‬‬
‫‪‬منبع ‪،‬وضعیت یا فعالیت دارای‬
‫آسیب بالقوه به شکل جراحت یا‬
‫بیماری یا ترکیبی از آنها ‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫شناسايي خطر ‪:‬‬
‫‪ ‬فرآيند تشحيص وجود يك خطر و‬
‫مشخص نمودن ويژگي هاي آن ‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫بیماری‪:‬‬
‫‪ ‬شرایط نامناسب قابل شناسایی‬
‫جسمی یا روانی که ناشی از فعالیت‬
‫کاری یا شرایط مرتبط با کار بوده و‬
‫یا در اثر آن بوجود آید‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫رخداد ‪:‬‬
‫‪ ‬رویداد(های)مرتبط با فعالیت که در آن‬
‫جراحت یا بیماری(صرف نظر از شدت آن)‬
‫یا مرگ رخ می دهد یا می تواند رخ دهد‪.‬‬
‫‪ ‬یادآوری ‪ :1‬ی‪E‬ک حادث‪E‬ه(‪ )Accident‬رخ‪E‬دادی اس‪E‬ت ک‪E‬ه منج‪E‬ر‬
‫به جراحت یا بیماری یا مرگ می شود‪.‬‬
‫‪ ‬یادآوری‪ :2‬رخ‪E‬دادی ک‪E‬ه در آن ج‪E‬راحت‪ ،‬بیم‪E‬اری‪ ،‬م‪E‬رگ رخ‬
‫نده‪E‬د‪،‬می ت‪E‬وان ش‪E‬به حادث‪E‬ه‪،‬ش‪E‬به تص‪E‬ادف‪،‬نزدی‪E‬ک ب‪E‬ه تص‪E‬ادم‬
‫یا اتفاق خطرناک نامید‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫مخاطره(‪:)Risk‬‬
‫‪ ‬ترکیب احتمال وقوع یک رویداد‬
‫خطرناک یا تاثیر پذیری(های)‬
‫خطرناک و شدت جراحت یا بیماری‬
‫که می تواند در نتیجه آن رویداد یا‬
‫تاثیرپذیری(ها) بوجود آید‪.‬‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫مخاطره سنجی(ارزیابی ریسک)‪:‬‬

‫‪ ‬فرايند ارزیابی مخاطرات(ریسک)‬

‫ناشی از خطرات‪،‬باتوجه به کفایت‬
‫هرگونه کنترلهای موجود و تصمیم‬
‫گیری در خصوص اینکه مخاطرات‬
‫قابل قبول است یا خیر‪.‬‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫محل کار‪:‬‬
‫‪ ‬هر مکان فیزیکی که در آن فعالیتهای‬
‫مرتبط با کار تحت کنترل سازمان انجام‬
‫می شوند‪.‬‬
‫یادآوری ‪ :1‬ب‪E‬ه هنگ‪E‬ام تع‪E‬یین اینک‪E‬ه چ‪E‬ه چ‪E‬یزی مح‪E‬ل ک‪E‬ار را تش‪E‬کیل‬ ‫‪‬‬
‫می ده‪E‬د‪ ،‬س‪E‬ازمان بایس‪E‬تی ب‪E‬ه اث‪E‬رات ایم‪E‬نی و بهداش‪E‬ت حرف‪E‬ه ای‬
‫روی کارکن‪E‬انی ک‪E‬ه بعن‪E‬وان مث‪E‬ال س‪E‬فر می کنن‪E‬د ی‪E‬ا در ح‪E‬ال انتق‪E‬ال‬
‫هس‪E‬تند(نظ‪E‬یر رانن‪E‬دگی ‪،‬پ‪E‬رواز‪،‬روی ش‪E‬ناور ‪،‬قط‪E‬ار)کارکن‪E‬انی ک‪E‬ه در مح‪E‬ل‬
‫مش‪E‬تری ی‪E‬ا خری‪E‬دار ک‪E‬ار می کنن‪E‬د ی‪E‬ا در م‪E‬نزل ک‪E‬ار می کنن‪E‬د توج‪E‬ه‬
‫نماید‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫ايمني و بهداشت حرفه ای‪:‬‬
‫‪ ‬شرایط و عواملی که ایمنی و‬
‫بهداشت حرفه ای کارکنان‪،‬کارگران‬
‫موقت‪،‬کارکنان پیمانکار‪،‬بازدیدکنندگان‬
‫و هر شخص حاضر در محیط کار را تحت‬
‫تاثیر قرار می دهند‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫ريسك قابل قبول‪:‬‬
‫به ريسكي گفته ميشود كه به ميزاني‬ ‫‪‬‬

‫كاهش يافته باشد كه با توجه به‬

‫مقررات قانونی و خط مشی ایمنی و‬
‫بهداشت حرفه ای برای سازمان قابل‬
‫قبول باشد ‪.‬‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫اهداف ايمني و بهداشت حرفه ای ‪:‬‬

‫‪ ‬مقصود ایمنی و بهداشت حرفه ای‬

‫که در قالب عملکرد ایمنی و بهداشت‬
‫حرفه ای که یک سازمان برای خود‬
‫جهت دستیابی تعیین کرده است ‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫نكته ‪:‬‬
‫‪ ‬اه‪E‬داف هرگ‪E‬اه امک‪E‬ان داش‪E‬ته باش‪E‬د بای‪E‬د‬
‫کمی شوند‪.‬‬
‫‪ ‬اه‪E‬داف ب‪E‬ا خ‪E‬ط مش‪E‬ی ایم‪E‬نی و بهداش‪E‬ت‬
‫حرفه ای سازگار باشد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫بهبود مستمر ‪:‬‬
‫فرآيند ارتقاءسیستم مديريت ايمني و‬ ‫‪‬‬

‫بهداشت حرفه اي براي دستيابي به‬

‫بهبودهايي در عملكردهای كلي ايمني و‬
‫بهداشت حرفه اي در راستاي خط مشي‬
‫‪ OH&S‬سازمان ‪.‬‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫نكته ‪:‬‬
‫‪ ‬اين فرايند الزم نيست در تمامي‬
‫زمينه هاي فعاليت هاي سازمان به‬
‫طور هم زمان صورت گيرد ‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫طرف هاي ذينفع ‪:‬‬
‫فرد يا گروهي كه به عملكرد ايمني‬ ‫‪‬‬

‫وبهداشت يك سازمان مرتبط بوده‬

‫ويا از آن تاثير مي پذيرند ‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫سازمان ‪:‬‬
‫‪ ‬شركت ‪ ,‬بنگاه ‪ ,‬اداره ‪ ,‬مجتمع كاري ‪,‬‬
‫نهاد مسئول ‪ ,‬موسسه‪ ،‬بخش يا تركيبي از‬
‫آنها ‪ ,‬اعم از ثبت شده يا نشده ‪ ,‬دولتي ‪,‬‬
‫عمومي يا خصوصي كه داراي وظايف و‬
‫تشكيالت اداري خاص خود باشد ‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫خط مشی ایمنی و بهداشت حرفه ای‪:‬‬
‫‪ ‬مقاصد و جهت گیری کلی یک سازمان‬
‫در رابطه با عملکرد ایمنی و بهداشت‬
‫حرفه ای که رسما توسط مدیریت ارشد‬
‫اعالم شده باشد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫مميزي ‪:‬‬
‫‪ ‬فرآیندی نظام یافته‪ ،‬مستقل و‬
‫مدون به منظور بدست آوردن شواهد‬
‫ممیزی و ارزیابی آنها بصورت عینی‬
‫جهت تعیین میزانی که معیارهای‬
‫ممیزی برآورده می شوند‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫نکته ‪:‬‬
‫‪ ‬مستقل لزوما به معنای بیرون از سازمان‬
‫نمی باشد‪ .‬در بسیاری از موارد بویژه در‬
‫سازمانهای کوچکتر‪،‬استقالل می تواند از‬
‫طریق نداشتن مسئولیت در فعالیت مورد‬
‫ممیزی اثبات گردد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

‫حوادث عمده در جهان‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫علل و پيامدهاي حوادث عمده در جهان‬

‫بيش از ‪ 100‬كشته و‬ ‫نشت هگزان و انفجار‬ ‫آوريل‪1992‬‬

‫صدها زخمي‬ ‫در سيستم فاضالب‬ ‫گواداالجارا‪ ،‬مكزيك‬

‫نشت اتيلن‪ -‬ايزو بوتان ‪ 23‬كشته‪ 132 ،‬زخمي‪ ،‬بيش‬ ‫اكتبر ‪1989‬‬
‫در مجتمع پتروشيميايي از ‪ 700‬ميليون دالر خسارت‪،‬‬ ‫پاسادنا‪ ،‬تگزاس‬
‫بزرگترين خسارت درخشكي‌در‬
‫صنايع هيدروكربني و شيميايي‬

‫‪ 167‬كشته‪ ،‬تعداد نامعلومي‬ ‫نامعلوم‬ ‫جوالي ‪1988‬‬

‫زخمي‪1 ،‬ميليارد دالر خسارت‪،‬‬ ‫درياي شمال‬
‫از دست دادن كل سكوي نفتي‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫علل و پيامدهاي حوادث عمده در جهان‬

‫آوريل ‪ ،1986‬نيروگاه افزايش ناگهاني برق ‪ 30‬كشته در طي حادثه‪ ،‬بيش از‬

‫و ذوب شدن هسته ‪ 500‬زخمي‪ ،‬بيش از‪ 5/5‬ميليارد‬ ‫هسته‌اي‬
‫دالر خسارت تا پايان سال ‪،1989‬‬ ‫چرنوويل‬
‫آلودگي گسترده حاصل ازآزادشدن‬
‫حدودًا ‪ 50‬ميليون‪ ،ci‬هزاران مرگ‬
‫و مير ناشي از عوارض در بلندمدت‬

‫نشت متيل ايزوسيانات ‪ 4000‬كشته‪ ،‬بيش از ‪200.000‬‬ ‫دسامبر ‪1984‬‬

‫نفر زخمي‪ ،‬ميزان خسارت نامعلوم‪،‬‬ ‫ازكارخانه توليد‬ ‫بوپال‪ ،‬هند‬
‫‪ 470‬ميليون دالرپرداخت‬ ‫حشره‌كش‬
‫غرامت خسارت‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫علل و پيامدهاي حوادث عمده در جهان‬

‫ازهمگسيختگي خط‌لوله‬
‫‌‬ ‫نوامبر ‪1984‬‬
‫‪ 650‬كشته‪ 2700 ،‬زخمي‪20 ،‬‬
‫‪ LPG‬و آتش‌سوزي ميليون دالر خسارت به تجهيزات‪،‬‬ ‫مكزيكوسيتي‪ ،‬مكزيك‬
‫آتشسوزي‌ها و انفجارات بعدي‬
‫‌‬

‫بدون كشته‪ ،‬بدون زخمي‪،‬‬ ‫خرابي سيستم‬ ‫مارس ‪1979‬‬

‫‪ 3/1‬ميليارد دالر خسارت‪،‬‬ ‫خنك‌كننده‬ ‫نيروگاه هسته‌اي تري‬
‫تخريب نيروگاه به حدي كه امكان‬ ‫مايل آيلند‬
‫راه‌اندازي مجدد آن وجود ندارد‬

‫‪Source: Arthur D. little, Inc, and Environmental Strategies Handbook:‬‬

‫‪A Guide to effective principles and practices, McGraw-Hilb New York,1994‬‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫آمار حوادث‬
‫آس‪€€‬يبهاي ش‪€€‬غلي ش‪€€‬امل‬
‫‌‬ ‫هزينه‌ ب‪€€‬رآورد ش‪€€‬ده‬
‫حق‪€€€‬وق ازدس‪€€€‬ت رفت‪€€€‬ه‪ ،‬پ‪€€€‬رداخت هزينه‌ه‪€€€‬اي‬
‫پزش‪€‬كي و دوره نق‪€‬اهت‪ ،‬هزين‪€‬ه بيم‪€‬ه‪ ،‬از دس‪€‬ت‬
‫رفتن ام‪€‬وال و س‪€‬اير هزينه‌ه‪€‬اي غ‪€‬ير مس‪€‬تقيم در‬
‫سال ‪ 1997‬حدودًا ‪ 128‬ميليارد دالر بود‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫آمار حوادث‬
‫در ب‪€‬رخي م‪€‬وارد‪ ،‬پيام‪€‬دهاي ايج‪€‬اد حادث‪€‬ه ك‪€‬ه در مح‪€‬ل ك‪€‬ار‬
‫مي‌توان‪€‬د ب‪€‬ر اف‪€‬رادي ك‪€‬ه در خ‪€‬ارج از مح‪€‬دوده كارخان‪€‬ه ن‪€‬يز‬
‫ق‪€‬رار دارن‪€‬د‪ ،‬اث‪€‬ر گ‪€‬ذارد ك‪€‬ه گ‪€‬اه منج‪€‬ر ب‪€‬ه نت‪€‬ايج فاجعه‌ب‪€‬اري‬
‫يش‪€‬ود‪ .‬همين ام‪€‬ر در حادث‪€‬ه س‪€‬ال ‪ 1984‬در بوپ‪€‬ال هن‪€‬د ب‪€‬ود‬ ‫م‌‬
‫ك‪€‬ه منج‪€‬ر ب‪€‬ه كش‪€‬ته ش‪€‬دن بيش از ‪ 2000‬نف‪€‬ر و زخمي ش‪€‬دن‬
‫بيش از ‪ 300.000‬نف‪€‬ر پس از آزاد ش‪€‬دن گ‪€‬از س‪€‬مي از ي‪€‬ك‬
‫كارخانه شيميايي شد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )1-4‬الزامات كلي ‪:‬‬
‫سازمان بايد ‪:‬‬ ‫‪‬‬

‫‪ -‬يك نظام مديريت ايمني و بهداشت‬

‫حرفه اي مطابق با الزامات اين‬
‫استاندارد(بند‪)4‬ايجاد و برقرار نگه دارد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )2-4‬خط مشي ايمني و بهداشت حرفه ای ‪:‬‬

‫بازنگري مديريت‬

‫مميزي‬ ‫خط مشي‬ ‫زخوردنتايج‬

‫اندازه گيري‬
‫عملكرد‬

‫طرح ريزي‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫‪ )2-4‬خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي‬
‫(ادامه) ‪:‬‬

‫خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي بايد ‪:‬‬

‫‪ ‬توسط مديريت ارشد سازمان تعريف و تصویب شود‬
‫‪ ‬متناس‪E‬ب ب‪E‬ا م‪E‬اهیت و ابع‪E‬اد و ان‪E‬دازه مخ‪E‬اطرات(ریس‪E‬کهای)‬
‫ایمنی و بهداشتی سازمان باشد‪.‬‬
‫‪ ‬شامل تعه‪E‬د ب‪E‬ه جلوگ‪E‬یری از ج‪E‬راحت و بیم‪E‬اری و ن‪E‬یز بهب‪E‬ود م‪E‬داوم‬
‫م‪E‬دیریت ایم‪E‬نی و بهداش‪E‬ت حرف‪E‬ه ای و عملک‪E‬رد ایم‪E‬نی وبهداش‪E‬ت‬
‫حرفه ای باشد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )2-4‬خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي‬
‫(ادامه) ‪:‬‬
‫‪ ‬حداقل ش‪E‬امل تعه‪E‬د ب‪E‬ه انطب‪E‬اق ب‪E‬ا الزام‪E‬ات ق‪E‬انونی قاب‪E‬ل‬
‫ک‪E‬اربرد و س‪E‬ایر الزام‪E‬اتی ک‪E‬ه س‪E‬ازمان تقب‪E‬ل نم‪E‬وده اس‪E‬ت و‬
‫مرتب‪E‬ط ب‪E‬ا خط‪E‬رات ایم‪E‬نی و بهداش‪E‬ت حرف‪E‬ه ای س‪E‬ازمان‬
‫می باشد‪.‬‬
‫‪ ‬چارچوبی جهت تع‪E‬یین و ب‪E‬ازنگری اه‪E‬داف ایم‪E‬نی و بهداش‪E‬ت‬
‫حرفه ای ارائه نماید‪.‬‬
‫‪ ‬مدون ‪ ،‬اجرا و برقرار نگه داشته شود‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )2-4‬خط مشي ايمني و بهداشت حرفه اي‬
‫(ادامه) ‪:‬‬
‫‪ ‬ب‪E‬ه كليه اف‪E‬رادی ک‪E‬ه تحت کن‪E‬ترل س‪E‬ازمان فع‪E‬الیت‬
‫می نماین‪EE‬د اب‪E‬الغ ش‪EE‬ده ت‪EE‬ا آن‪E‬ه‪EE‬ا ر‪E‬ا از تعه‪EE‬دات‪E‬ايم‪EE‬ني ‪E‬و‬
‫بهداشت خود آگاه نمايد‬
‫‪ ‬در دسترس طرفهاي ذينفع باشد‬
‫‪ ‬در فواص‪E‬ل زم‪E‬انی معین م‪E‬ورد ب‪E‬ازنگری ق‪E‬رار می گ‪E‬یرد ت‪E‬ا‬
‫اطمین‪E‬ان حاص‪E‬ل ش‪E‬ود ک‪E‬ه خ‪E‬ط مش‪E‬ی همچن‪E‬ان مرتب‪E‬ط و‬
‫متناسب با سازمان می باشد‪.‬‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫‪ )3-4‬طرح ريزي ‪:‬‬

‫خط مشي‬

‫مميزي‬ ‫طرح ريزي‬ ‫زخوردنتايج‬

‫اندازه گيري‬
‫عملكرد‬

‫اجراء و عمليات‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫‪ )3-4‬طرح ريزي (ادامه) ‪:‬‬

‫‪)1-3-4‬شناس‪E‬ايي خط‪E‬رات‪،‬مخ‪E‬اطره س‪E‬نجی(ارزيابي ريس‪E‬ك) و‬

‫تعیین کنترلها‬
‫‪ )2-3-4‬الزامات قانونی و سایر الزامات‬
‫‪ )3-3-4‬اهداف و برنامه(ها)‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )4-4‬اجراء و عمليات ‪:‬‬

‫طرح ريزي‬

‫مميزي‬ ‫اجراء و‬ ‫زخوردنتايج‬

‫عمليات‬ ‫اندازه گيري‬
‫عملكرد‬

‫بررسي و اقدام اصالحي‬ ‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )4-4‬اجراء و عمليات (ادامه) ‪:‬‬
‫‪)1-4-4‬منابع‪،‬نقش ها‪،‬مسئولیت‪،‬پاسخگویی و اختیار‬
‫‪ )2-4-4‬صالحيت‪،‬آموزش و آگاهی‬
‫‪ )3-4-4‬ارتباطات ‪،‬مشارکت و مشاوره‬
‫‪ )4-4-4‬مستند سازي‬
‫‪ )5-4-4‬كنترل مدارك‬
‫‪ )6-4-4‬كنترل عمليات‬
‫‪ )7-4-4‬آمادگي و واكنش در وضعيت اضطراري‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )5-4‬بررسي ‪:‬‬

‫اجراء و عمليات‬

‫مميزي‬ ‫بررسي‬ ‫زخوردنتايج‬

‫اندازه گيري‬
‫عملكرد‬

‫بازنگري مديريت‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
 ‫‪ )5-4‬بررسي ‪:‬‬

‫‪ )1-5-4‬پايش و اندازه گیری عملکرد‬

‫‪)2-5-4‬ارزیابی انطباق‬
‫‪)3-5-4‬بررس‪E‬ی رخ‪E‬داد‪،‬ع‪E‬دم انطب‪E‬اق‪،‬اق‪E‬دام اص‪E‬الحی و‬
‫اقدام پیشگیرانه‬
‫‪ )4-5-4‬کنترل سوابق‬
‫‪)4-5-5‬ممیزی‬

‫مشاورين كيفيت آسيا‬

 ‫‪ )6-4‬بازنگري مديريت ‪:‬‬

‫بررسي و اقدام اصالحي‬

‫مميزي‬ ‫بازنگري‬ ‫فاكتورهاي‬

‫مديريت‬ ‫خارجي‬

‫خط مشي‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬
‫اول ايمني بعد كار !‬ ‫‪‬‬

‫پايان‬ ‫مشاورين كيفيت آسيا‬

‫تمرین‬
‫مشاورين كيفيت آسيا‬