CBC ve Klinik

Hasta Değerlendirme
Prof. Dr. Şehmus ERTOP
HEMATOLOJİ
Ekim-2021

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Anamnez ve Fizik Muayene
Öncelikli

Teşhis yanlışsa tedavi doğru olmaz

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 Öntanılarınız Olabildiğince
Geniş olmalı!
Bir şey kaybettirmez, çok şey
kazandırır!
Tanıyı atlama olasılığınız
azalır!

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Ayırıcı Tanı da tanımladığınız
hastalıkların genel ve
patognomonik özelliklerini
hasta verileri ile birlikte
değerlendiriniz!
Buna AYIRICI TANI denir!

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Tanıyı SİZ koymalısınız!
Labaratuvar tanı siz de hayal
kırıklığı yaratabilir!
Sizin en güçlü ön tanınızı-
tanılarınızı destekliyor ise
SİZ Gerçek Hekim olma
yolundasınız!

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Ön Tanınız Olmadan
Labaratuvar sonuçları
Hata yapmanıza neden
olabilir!

NASIL MI?

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Değer

Hastanın özelliğine-oluş hızına

göre değişik derecede
Hgb: 13 gr/dl Akut Olay [Kan Kaybı-Hemolitik - Şok indeksinde artış
Anemi] - Genel Durum Bozukluğu
- Akut Gelişen Semptomlar

Yapım eksikliği-Kronik
Hgb: 8,5 gr/dl Ölçülen Değer Kan Kaybı
Hgb: 8 gr/dl Kronik Hemolitik Anemi
Değişiklik yok ya da
Minimal!

Hgb: 6 gr/dl Tedaviye Yanıt Genel Durumda düzelme

Zaman

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Değer
Hgb
Plt
Beyaz küre

Hgb Dinamik
Plt Anlık
Beyaz küre Ölçülen Değer Tanısal
Yaklaşım

Hgb
Plt Anamnez
Beyaz küre Fizik Muayene
Lab değerlendirme/Tahmin etme

Sahip B, Aslaner M, Ertop Ş. Hematolojik Zaman

tanıda anamnez ve fizik muayene. Ertop Ş,
editör. Tanısal Hematoloji. 1. Baskı. Ankara:
Türkiye Klinikleri; 2020. p.1-5.

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 NASIL MI?

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Fizyolojik-Tepkisel Hematolojik-Patolojik
Organizmadaki OLAĞAN DIŞI Olağan dışı durumlar olmadan
durumlara Kendiliğinden
verilen yanıt GENETİK değişimlerle
ya da tanımlanabilen
Saptanan durum! OLAĞAN DIŞI
Genetik değişimler YOKTUR! hastalık durumu

HEMATOLOJİK DURUM HEMATOLOJİK HASTALIK

Enfeksiyon durumlarında
NÖTROFİLLERİN artışı ile
Genellikle tek seri
tanımlanan LÖKOSİTOZ yanıtıtutulumu Çok seri tutulumu
Alt grup analizleri önemli! Alt grup analizi Önemli!
Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 FİZYOLOJİK-
TEPKİSEL

SONUÇ
OLAĞAN DIŞI DURUM
(BULGU))

MPH-PATOLOJİK

Neden ortadan kalkmadıkça hastalık

düzelmez

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Organizmadaki OLAĞAN DIŞI durumlara
verilen yanıt
Fizyolojik ya da
Saptanan durum!
Tepkisel Genetik değişimler YOKTUR!
Olağan dışı durum ortadan kalkınca normale
gelir!!!!!!!

Süreç:
Neden :
Nedene yanıt vermek
Olağan dışı durum
üzere SONUÇ:
FM ve Öykü ile
Organizmanın Lökositoz
saptanabilen
oluşturduğu
(Çoğu olguda)
YANIT

LÖKOSİTOZ
Lökositoz hastalığı tanımlamaz
OLAĞAN DIŞI DURUM
Sadece eşlik eder
(NÖTROFİLİK LÖKOSİTOZ)

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Soru:
İki hemogram arasında ne
fark var?
• Hemogram:
• WBC: 46.800
• RBC: 3.9
• HBG: 11.7
• HTC: 35
• MCV: N
• MCH: N
• MCHC:N
• RDW: N
• PLT: 525.000
• PCT: N
• PDW:N
• NEUT: 82
• LYMPH: 18
•
Hangisi hematolojik durum
EOS: -
• BASO: -
Ya da
Hastalık?
Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 ACİL SERVİS…….

• Hemogram:
• WBC: 46.800
-55 yaşında erkek hasta • RBC: 3.9
-3 hafta önce laparaskopik • HBG: 11.7
kolesistektomi sonrası gelişen •
komplikasyon nedeni ile laparatomi
HTC: 35
• MCV: N
yapılmış
-Düzenli kontrollere giden hastanın • MCH: N
akşam ARTAN halsizlik , ateş • MCHC:N
yüksekliği , düşkünlük nedeni ile • RDW: N
gittiği ilçe devlet hastanesinde • PLT: 525.000
yapılan tetkiklerinde BK: • PCT: N
• PDW:N
45.600/mm3 saptanması üzerine
• NEUT: 82
KML ön tanısı ile ACİLEN •
•
LYMPH: 18
EOS: -
Hematoloji ye sevk edilmiş. • BASO: -

Sevk Hemogramı…

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 -PERİFERİK YAYMA
NE YAPALIM? -KEMİK İLİĞİ
-SİTOGENETİK ÇALIŞMA
-KML ye Yönelik diğer testler

Hastanın Ateşi 39.5

Kan Basıncı 85/40 USG:
ANAMNEZ Nabız 120/dk Batında 6 adet değişik
FİZİK MUAYENE Batın Muayenesi: Büyüklüklerde ve
Batında ele gelen lokalizasyonda
Yaygın kitleler ABSELER
Splenomegali YOK

3 haftalık süre zarfında

Sadece pansıman TANI:
Hiç Muayene edilmemiş BATIN İÇİ MULTİPLE ABSE
LEUKOMOİD REAKSİYON
Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 SONUÇ:
OLAĞAN DIŞI DURUM:
LOKOSİTOZ
ÇOKLU APSE
(TEPKİSEL)

Abseler tedavi edilince Lökositoz

düzeldi
Hasta halen yaşıyor

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Hematoloji Polikliniği

-55 yaşında erkek

hasta
-Rutin check-up
esnasında BK: 46.800
saptanması üzerine
hematoloji sevk
edilmiş

FM:
Kosta kenarını
2 cm geçen
Splenomegali
İlk geliş hemogramı

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Splenomegali
PCR veya FISH ile
Lökositoz BCR-ABL
t(9;22) (+)
Ek şikayet yok

Kronik Myelositer
Lösemi
(KML)

LÖKOSİTOZ > OLAĞAN DIŞI

DURUM

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

-48 yaşında bayan hasta
Enf. Hast ve
-Son 3 aydır gittikçe BK: 43.800 Genel Cerrahi :
artan halsizlik ve Hgb:7,6 Ciddi patoloji
yorgunluk şikayetleri MCV: 72 saptanmadı.
- Son 3 aydır sol Plt: 85.000
memede pis kokulu Nöt: 88
akıntı ve kanama Lenfosit: 12
- Meme USG Normal
denilmiş
- TKS’ da BK: 43.800 ve
Hgb : 7,6 olması nedeni
ile gönderilmiş.

KML?
İLK TANI?
LÖSEMİ?

MEME CA?

ENFEKSİYONA SEKONDER LÖKOSİTOZ ?

 Hematoloji Polk

PY: Ciddi sola kayma

Toksik Granülasyon
Plt : 7-8 li kümeler FM:
Sol Memede geniş
alanda nekrotik
lezyonlar , axillar
LAP
Israrla enfeksiyon yok denince
‘’İnanmasak da ‘’ Ph Kromozomu(BCR-
ABL) testini yaptırmaya karar verdik

Klinik Tanı:
+ İnop. Meme CA
BCR-ABL Nekrotik
- enfeksiyon

MEME CA
Enf. Sekonder Lökositoz, Anemi ve
platelet sayısında azalma
 Lökositoz

Parazitoz
Allerjik hast. Enfeksiyon
Deri hast. İnflamasyon
Hipereosinofilik Strese yanıt
sendromlar Malign hast.
(KMPH
Eosinofilik Nötrofilik KML)

Lenfositik
Monositik
-Akut Leukemia
-Enfeksiyon (Blastlar TKS’da Monosit
(E.Mononükleoz,TBC vs) olarak tanımlanır)
-Lenfoproliferatif hast. -Lenfoblastik lenfoma
(KLL,ALL vs) Kronik enfeksiyonlar
-Kİ yetmezliği(Rölatif)
 Azalan ve Artan Seri Özellikleri

Hgb Sentez Bozuklukları

1-Demir eksikliği Anemisi
2- Demir kullanılamaması
Hgb Azalması - MDS
- Kronik Hastalık Anemisi
MCV ile değerlendirilmeli 3- Talassemia Grup Hastalıklar
4- Porfiria
Mikrositer
Normokrom Normositer
Makrositer

1- Non-Megaloblastik
2- Megaloblastik – Vit-b12/Folik Asit
 2
0 Periferik Kan Hgb ve Htc değerlerinde Artış
1 Erkek > 16.5 gr ya da Htc >49
9
Kadın >16 gr ya da Htc > 48
TEPKİSEL-FİZYOLOJİK
ERİTROSİTOZ Hipoksia İnducible Faktör (HIF)
(ERİTROSİT YAPIMINDA TEMEL DÜZENLEYİCİ Eritropoietini uyarır
ERİTROPOİETİN’DİR! Eritrosit yapımı artar

Dehidratasyon (Yalancı)
Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
Önce Gerçek ve yalancı eritrositozu
dışlamalıyız

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 MASKED

Neden YOK ise! POLİSİTEMİA VERA (PV)

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 En Önemli Tanı Kriteri
GENETİK

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Acil serviste….
 Hemogram:
Öykü:
 WBC:4500

 RBC:
5.4 75 yaşında KOAH’lı erkek Erkek Hasta
 HBG: 17 hasta, şiddetli kusma ve Hbg>16.5
 HTC: 58 ishal şikayeti ile acil servise
 MCV: 94
 MCH: 36
başvuruyor. Dil kuru ve
 MCHC: 32hafif konfuze Hasta
 RDW: 12 Hematolojiye
 Hematolojiye sevk edilmiş YATIRILMIŞ
 PLT: 405
 PCT:
 PDW:

 NEUT: 57
POLİSİTEMİA VERA
 LYMPH: 38 Size göre
Düşünülmüş…
 EOS: 4 doğru mu?
 BASO: 1
 Hbg >16.5 Polisitemia Vera ?
JAK2 mutasyonu
Kİ aspirasyonu
CBC diğer
Sekonder Polisitemi ? parametrelerde
bozukluk

1- Diğer CBC
-Hipoksi (kalp-akciğer hst v parametreleri normal
Yüksek Rakım 2- KOAH
- Eritropoetin salgılanmasında 3-Ek olarak plazma
artış volümünü azaltan
neden mevcut

HBG: 16.4
Volüm replasmanı yapıldı
SEKONDER POLİSİTEMİ
Kusma ve diare düzeltildi
(KOAH+DEHİDRATASYON)
 Esansiyel Trombositoz (ET)

Periferik Kan Platelet sayısı >450.000/mm3

Tepkisel/Reaktif Nedenler -TROMBOSİTOZ

(NEDENSİZ)
-GENETİK DEFEKT
(JAK2 , MPL, CALR)
K
n YO -Kemik İliği
de
Ne i s e! Değişiklikleri

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Asemptomatik Trombositoz
Nadiren Hemoraji ya da tromboz
Ekstramedüller hematopoez bulgusu yok
(Splenomegali oldukça nadir)

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 TROMBOSİTOPENİ

A-İZOLE
B- Diğer Serilerle Birlikte
Trombositopeni İLİK DIŞI NEDENLER
 CBC de Plt değerinin 140.000/mm3 altında olmasıdır.Çoğunlukla İZOLE
 ITP
 100-140.000 arası izlem ve sekonder nedenler
 Panik değer <30.000  Viral enfeksiyonlar
 İlaçlar
 Tedavi ve trombosit süspansiyonu gereksinmesi klinik belirtilere göre yapılır.
 Karaciğer hastalıkları
 Hipersplenizm(Yıkım artışı)
 Gebelik
 Otoimmun hastalıklar
 Tüketimin hızlı ve aşırı olması
(TÜKETİM KOAGULOPATİSİ)
-Kemik iliği Yetmezliği -DIC,TTP
-İnfiltrasyonu
-Stem Hücre Hastalıkları
Diğer Seri eksiklikleri
 Acil Serviste…

24 yaşında bayan 10 gündür devam eden • Hemogram:

• WBC: 6.300
halsizlik-kırgınlık, baş ağrısı, ateş • RBC: 3.1
yakınmalarıyla başvurdu. Bu süre zarfında • HBG: 9
• HTC: 26
2 kez 10-15 dakika süren burun • MCV: 98
kanamaları olmuş. Eşi, hastamızda son 1 • MCH: 34
gün içinde dalgınlık oluştuğunu belirtiyor. • MCHC:36
• RDW: 14
Fizik incelemede hastada konfüzyon • PLT: 52.000
olduğu saptandı. Vücut sıcaklığı 38.2 °C • PCT: N
• PDW: H
bulundu • NEUT:62
• LYMPH: 30 ITP GİBİ?
• MONO:N VEYA?
• EOS: 6
• BASO: 2
NNA ve TROMBOSİTOPENİ
 TROMBOSİTOPENİ
İTP? KANAMA (BURUN VE KAFA İÇİ)
ANEMİ

HASTAYI GÖRMEDEN DEĞERLENDİRİRSEN>>

EVET=> İTP

-ATEŞ
-ÜRE:75
-KONFÜZYON
-NN ANEMİ ? -KREATİNİN:2.1 TTP?
-LDH:2580
-TROMBOSİTOPENİ
 si
r o
e
Sf
t

sit
sto
Şi
De
t ro v
m
bo
sit
i t
os
i st
Ş
 TROMBOTİK MİKROANGİOPATİ

HEMATOLOJİDE
EN ACİL HASTALIK GRUBUDUR
Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 Dissemine İntravasküler Koagulasyon (DIC)
(Yaygın Damar İçi Pıhtılaşması)

Erken teşhis çok önemlidir!

Prognoz hemorajinin ciddiyetinin yanı sıra altta yatan hastalığın tedavisine de bağlıdır

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 NEDENLER

DIC
Hematolojik bir hastalık
değil
Çoğu hastalık sürecinde
oluşan Hematolojik
Bir durumdur

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 DIC
TANI KRİTERLERİ

Indian J Anaesth. 2014 Sep-Oct; 58(5): 603–608.

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 ALTTA YATAN BİR HASTALIK YOK İSE
HASTA DIC OLAMAZ!
KLİNİK ve TEDAVİ
ALTTA YATAN HASTALIK ve KLİNİK DURUMA GÖRE
DÜZENLENMELİDİR

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji
 Detaylı anamnezde daha YAPILMAMASI
EKSİKLİK
1 önce Kİ yapılmadığını
öğreniyoruz DEĞİL..HER ZAMAN
YAPILMASI
GEREKMEZ

OLABİLİR
-Hematoloji
Bir Dahiliye Uzmanı tarafından
2
Merkezine
sadece hemogram sonucuna göre
uzak
Tanı konarak tedaviye başlanmış.
-Hastanın
maddi
durumu
yetersiz
-Akut kanama
yok vs

3 KRONİK ITP Kortizona yanıt

vermeyince sevk zorunluluğu olmuş
 HERŞEY NORMAL GİBİ

HEMOGRAMI TEKRAR ET!!

AMA AYNI KANDAN DEĞİL PLT:85.000
ve BEKLETMEDEN

EDTA YERİNE SİTRATLI

VEYA HEPARİNLİ KANLA PLT:165.000
TEKRAR ET

PARMAK UCU PERİFERİK

YAYMA YAP

PSÖDOTROMBOSİTOPENİ
 DİC/TMA ve ITP
Dışlama tanısıdır!
Hematoloji dışı nedenlerin
dışlanması gerekir
Yani hematolojik durumların
dışlanmasıdır.
Örn: SLE!!!!
Örn: Kr.Karaciğer Hastalığı

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Sonuç
Her hemogram da saptanan
bozukluk
HEMATOLOJİK bir hastalık
değildir
Aksi ispat edilinceye kadar ne
olacağına
KARARI SİZLER
vereceksiniz!
Yanlış Sevkler yanlış sonuçlar
doğurabilir !

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Hata’yı azaltacak olan
HASTAYA
Bilinçli yaklaşımınız olacaktır
Anamnez, Fizik Muayene ve
labaratuvar bulguları hep
birlikte değerlendirilip karar
verilmelidir

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji

 Bu konuda en önemli
yardımcınız
BİLGİ’dir!!!
Teşekkürler!

Prof.Dr.Ş.ERTOP ZBEU Tıp Fakültesi Hematoloji