‫بسم هللا الرحمن الرحیم‬

‫ق‬
‫ع‬
‫رآن و لوم معاصر‬

‫‪1402 /10 /10‬ه‪1445 /06 /17 ،‬ه‪ ،‬ق‬

 ‫شش‬ ‫ف‬
‫م‬ ‫م ردات درس‬
‫‪ .1‬فضايل قرآن کريم‬

‫‪ .2‬ویژگی ها و صفات قرآن‬

‫‪ .3‬ارزش واھمیت قرآن در زندگی‬

‫‪ .4‬حقوق قرآن کريم‬

‫‪ .5‬آداب تالوت قرآن کريم‬

 ‫فضايل قرآن کريم‬
‫(الف)‪ -‬فضایل قرآن در قرآن‪:‬‬
‫‪ -۱‬راه ق رآن اس توارترین راه اس ت‪ِ{:‬إَّن َه َذ ا اْلُق ْر آَن َيْه ِد ي ِلَّلِتي ِهَي َأْق َو ُم َو ُيَبِّش ُر اْلُم ْؤ ِمِنيَن اَّل ِذ يَن َيْع َم ُل وَن‬
‫الَّص اِلَح اِت َأَّن َلُهْم َأْج ًر ا َك ِبيًر ا } [اسراء‪.]۹:‬‬

‫[بقره‪.]۲:‬‬ ‫‪ -۲‬در قرآن هیچ نوع شکی وجود ندارد‪َ {:‬ذ ِلَك اْلِكَتاُب اَل َر ْيَب ِفيِه ُهًد ى ِلْلُم َّتِقيَن }‬
‫[زمر‪.]۲۳:‬‬ ‫‪ -۳‬قرآن بهترین و زیباترین سخن‪ُ{:‬هَّللا َنَّز َل َأْح َس َن اْلَح ِد يِث}‬
‫[نساء‪.]۱۷۴:‬‬ ‫‪ -۴‬قرآن برهان الهی و نور آشکار‪َ{:‬ياَأُّيَها الَّناُس َقْد َج اَء ُك ْم ُبْر َهاٌن ِم ْن َرِّبُك ْم َو َأْنَز ْلَنا ِإَلْيُك ْم ُنوًر ا ُمِبيًنا}‬
‫‪ -۵‬قرآن کتاب آسان‪َ{:‬و َلَقْد َيَّسْر َنا اْل ُقْر آَن ِللِّذ ْك ِر َفَهْل ِم ْن ُم َّد ِك ٍر } [قمر‪.]۱۷:‬‬

‫‪ -۶‬قرآن کتاب پرخیر و مبارک‪ِ{:‬ک َتاٌب َأْن َز ْل َناُه ِإَلْيَك ُم َباَر ٌك ِلَيَّد َّبُر وا آَياِتِه َو ِلَيَتَذ َّك َر ُأوُلو اَأْلْل َباِب } [ص‪;.]۲۹:‬‬
‫‪ -۷‬قرآن کتاب اندرز و درمان‪َ {:‬ياَأُّيَه ا الَّناُس َقْد َج اَء ْتُك ْم َم ْو ِع َظٌة ِم ْن َرِّبُك ْم َو ِش َفاٌء ِلَم ا ِفي الُّص ُد وِر َو ُهًد ى َو َر ْح َم ٌة‬
‫ِلْل ُم ْؤ ِمِنيَن } [یونس‪.]۵۷:‬‬

‫‪ -۸‬قرآن كتاب جهاني‪ِ{:‬إْن ُهَو ِإاَّل ِذ ْك ٌر ِلْل َعاَلِم يَن } [یوسف‪.]۱۰۴:‬‬

 ‫فضايل قرآن کريم‬
‫(ب)‪ -‬فضایل قرآن در سنت‪:‬‬

‫‪ -۱‬ق رآن رس ن الهی‪َ:‬ع ن َاِبی َس ِع ید الُخ دِر ی(رض)َق اَل ‪:‬ق ال َر ُس وُل ِهَّللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم ‪:‬‬
‫"ِكَتاُب ِهَّللا ‪ُ ،‬هَو َح ْبُل ِهَّللا اْلَم ْم ُد وِد ِم َن الَّس َم اِء ِإَلى اَألْر ِض"‪.‬‬

‫‪ -۲‬قرآن راست ترین و بهترین سخن‪َ:‬فِإَّن َأْص َدَق اْلَح ِد يِث ِكَتاُب ِهَّللا َفِإَّن َخ ْيَر اْلَح ِد يِث ِكَتاُب ِهَّللا‬

‫‪ -۳‬هدایتگر به بهشت‪َ:‬م ْن َج َعَل ُه َأَم اَم ُه َق اَد ُه ِإَلى اْلَج َّن ِة‪َ ،‬و َم ْن َج َعَل ُه َخ ْل َف َظْه ِر ِه َس اَقُه ِإَلى الَّن اِر‬
‫"‬
 ‫ویژگی ها و صفات قرآن‬
‫‪ -۱‬تالوت قرآن عبادت است‪َ :‬ع ْن َع ْب ِد ِهللا ْبِن َم ْس ُعوٍد ‪َ ،‬ق اَل ‪َ :‬ق اَل َرُس وُل ِهللا َص َّلى ُهَّللا َع َلْي ِه‬
‫َو َس َّلَم ‪َ«:‬م ْن َق َر َأ َح ْر ًفا ِم ْن ِكَت اِب ِهللا َفَل ُه ِب ِه َح َس َنٌة‪َ ،‬و الَح َس َنُة ِبَعْش ِر َأْم َثاِلَه ا‪َ ،‬ال َأُقوُل اْلم َح ْر ٌف ‪،‬‬
‫َو َلِكْن َأِلٌف َح ْر ٌف َو َالٌم َح ْر ٌف َو ِم يٌم َح ْر ٌف »‪( .‬سنن الرتمذي‪ ،‬رقم احلدیث‪ ،2910:‬قال أبو عيسى‪َ :‬ه َذ ا‬
‫َح ِد يٌث َح َس ٌن َص ِح يٌح َغِريٌب ِم ْن َه َذ ا الَوْج ِه)‬

‫ن ش‬ ‫ت‬ ‫ن‬
‫دون الوت آن درست می ود‪.‬‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ماز‬ ‫‪-‬‬ ‫‪۲‬‬
‫ت‬ ‫ق‬
‫‪ -۳‬رآن از حریف و ب دی ل سالم است‪.‬‬
‫‪ -۴‬قرآن از تناقض سالم است‪.‬‬
‫‪ -۵‬معجزه تحدی گر است‪.‬‬
‫‪-۶‬حفظ قرآن آسان است‪.‬‬
 ‫ن‬ ‫ق‬
‫ارزش واھمی ت رآن در ز دگی‬
‫عن علی رضی الله عنه قال‪ ،‬قال رسول اهلل صلى اهلل عليه و سلم‪ :‬أال إنها ستكون فتنة فقلت ما المخرج منها‬
‫‪،‬‬ ‫ِل‬ ‫ال‬ ‫ِب‬ ‫ال‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫ا‬ ‫ِه‬ ‫ي‬ ‫ِف‬ ‫ِهلل‬ ‫ا‬ ‫ِک‬
‫َل‬ ‫َف‬ ‫ُك‬ ‫ْك‬
‫َنَب َم َقْب ْم َوَخ َبُر َم َبْع ْم َوُح ُم َم َبْيَن ْم َو ُه َو ْص ُل ْيَس َه ْز َمْن‬ ‫ُك‬‫َد‬ ‫ُك‬ ‫َل‬ ‫ُأ‬ ‫ي ا رس ول اهلل؟ َت ُب‬
‫ا‬
‫َتَرَك ُه ِم ْن َج َّب اٍر َقَص َم ُه الَّل ُه‪َ ،‬و َمْن اْبَتَغى الُه َد ى ِفي َغْي ِرِه َأَض َّلُه الَّل ُه‪َ ،‬و ُه َو َح ْب ُل اِهلل اْلَم ِتيُن ‪َ ،‬و ُه َو ال ِّذْك ُر الَح ِكيُم‪،‬‬
‫َل‬ ‫َال‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫َل‬ ‫ال‬ ‫ِم‬
‫َن َو َي َبُع ْن ُه ُع َم ُء َو َيْخ ُق‬ ‫ْش‬ ‫َال‬ ‫‪،‬‬‫ُة‬ ‫ِس‬‫ْل‬‫َأل‬ ‫ا‬ ‫ِه‬ ‫ِب‬ ‫ِب‬ ‫ْل‬ ‫َال‬ ‫‪،‬‬ ‫ا‬ ‫ْه‬‫َأل‬ ‫ا‬ ‫ِه‬ ‫ِب‬ ‫ُغ‬ ‫ي‬‫ِز‬‫َت‬ ‫َال‬ ‫ي‬ ‫ِذ‬ ‫َّل‬‫ا‬ ‫‪،‬‬ ‫ي‬ ‫ِق‬ ‫ْل‬‫ا‬ ‫ُط‬‫ا‬ ‫ِّص‬ ‫ال‬
‫ُس‬ ‫َت‬ ‫َت‬ ‫َو‬ ‫ُء‬ ‫َو‬ ‫َو‬ ‫ُه‬ ‫ُم‬ ‫َت‬ ‫ُمْس‬ ‫َر‬ ‫َو‬ ‫َو ُه‬
‫َعَلى َك ْثَرِة الَّرِّد‪َ ،‬وَال َتْنَق ِض ي َعَج اِئُبُه‪ُ ،‬ه َو اَّلِذ ي َلْم َتْنَتِه الِج ُّن ِإْذ َس ِم َعْتُه َح َّتى َقاُلوا‪ِ{ :‬إَّنا َس ِم ْع َنا ُقْر آًنا َعَجًبا َيْه ِد ي‬
‫ِإَلى الُّرْش ِد } َمْن َقاَل ِبِه َص َد َق ‪َ ،‬و َمْن َعِم َل ِبِه ُأِج َر ‪َ ،‬و َمْن َح َك َم ِبِه َعَد َل ‪َ ،‬و َمْن َدَعا ِإَلْيِه َه َد ى ِإَلى ِص َراٍط ُمْس َتِق يٍم‬
‫(سنن الرتمذي‪ ،‬رقم احلدیث‪ ،2906:‬قال أبو عيسى هذا حديث ال نعرفه إال من هذا الوجه وإسناده جمهول ويف احلارث مقال)‬

‫[نساء‪.]۳۶‬‬ ‫‪ -1‬آموزش چگونگی تعامل با هللا ‪َ{:‬و اْع ُبُد وا َهَّللا َو اَل ُتْش ِر ُك وا ِبِه َش ْيًئا}‬
‫[نساء‪.]۳۶:‬‬ ‫‪ -۲‬آموزش چگونگی تعامل با پدر و مادر‪َ{:‬و ِباْلَو اِلَد ْيِن ِإْح َس اًنا}‬
‫ْل‬
 ‫ن‬ ‫ق‬
‫ارزش واھمی ت رآن در ز دگی‬
‫‪ -۴‬آم;وزش چگ;ونگی تعام;ل ب;ا دش;من‪{ :‬اْد َف ْع ِب اَّلِتي ِهَي َأْح َس ُن َف ِإَذ ا اَّل ِذ ي َبْيَن َك َو َبْيَن ُه َع َد اَو ٌة َك َأَّن ُه َو ِلٌّي‬
‫َح ِم يٌم } [فصلت‪.]۳۴:‬‬

‫الِّر َبا} [بقره‪.]۲۷۵:‬‬ ‫‪ -5‬آموزش چگونگی خرید و فروش‪َ{ :‬و َأَح َّل ُهَّللا اْلَبْيَع َو َح َّر َم‬
‫‪ -۶‬آموزش چگونگی انفاق‪َ{ :‬و اَّلِذ يَن ِإَذ ا َأْنَفُقوا َلْم ُيْس ِر ُفوا َو َلْم َيْقُتُر وا َو َك اَن َبْيَن َذ ِلَك َقَو اًم ا} [فرقان‪]۶۷:‬‬

‫ُتْس ِر ُفوا} [اعراف‪.]۳۱:‬‬ ‫‪ -۷‬آموزش چگونگی خوردن و نوشیدن‪َ{ :‬و ُك ُلوا َو اْش َر ُبوا َو اَل‬
‫‪ - 8‬آموزش چگ ونگی رفتن در راه‪َ{ :‬و اَل َتْمِش ِفي اَأْلْر ِض َم َر ًح ا ِإَّن َك َلْن َتْخ ِر َق اَأْلْر َض َو َلْن َتْبُل َغ‬
‫اْلِج َباَل ُطواًل } [اسراء‪.]۳۷:‬‬
‫ن‬
‫َفاْع ِد ُلوا} [ا عام‪.]۱۵۲:‬‬ ‫‪ -۹‬آموزش چگونگی سخن گفتن‪َ{ :‬و ِإَذ ا ُقْلُتْم‬
‫م‬ ‫ت‬ ‫ن‬
‫‪ -۱۰‬آموزش چ گو گی عا ل ا مس مان‪ِ{ :‬إَّن ا اْل ْؤ ِم ُنوَن ِإْخ َو ٌة َفَأْص ِلُح وا َبْيَن َأَخ َو ْيُك } [حج رات‪.]۱۰:‬‬
 ‫حقوق قرآن کريم‬
‫َلُك ْم } [نساء‪.]۱۷۰:‬‬ ‫‪ -1‬ایمان و تصدیق‪َ{:‬ياَأُّيَها الَّناُس َقْد َج اَء ُك ُم الَّرُس وُل ِباْلَح ِّق ِم ْن َر ِّبُك ْم َفآِم ُنوا َخ ْيًر ا‬
‫‪ -2‬تالوت‪َ{ :‬و َر ِّتِل اْل ُقْر آَن َتْر ِتياًل } [مزمل‪.]۴:‬‬

‫‪ -3‬حفظ‪.‬‬
‫‪ -۴‬تدبر و تفکر‪ِ{:‬ک َتاٌب َأْنَز ْلَناُه ِإَلْيَك ُم َباَر ٌك ِلَيَّد َّبُر وا آَياِتِه َو ِلَيَتَذ َّك َر ُأوُلو اَأْلْلَباِب } [ص‪.]۲۹:‬‬
‫ن‬
‫‪ -۵‬عمل‪َ{:‬و َهَذ ا ِك َتاٌب َأْنَز ْلَناُه ُم َباَر ٌك َفاَّتِبُعوُه َو اَّتُقوا َلَعَّلُك ْم ُتْر َح ُم وَن } [ا عام‪.]۱۵۵:‬‬

‫‪ - -۶‬تعظیم و بزرگداشت‪:‬‬
‫‪ -۷‬استشفاء و درمان امراض‪.‬‬
‫‪ -۸‬تعلیم و تبلیغ‪َ :‬ع ْن َع ْب ِد ِهَّللا ْبِن َع ْم ٍر و‪َ ،‬أَّن الَّنِبَّي َص َّلى ُهللا َع َلْي ِه َو َس َّلَم ‪َ ،‬قاَل ‪َ« :‬بِّلُغ وا َع ِّني َو َلْو‬
‫آَيًة»‬
 ‫آداب تالوت قرآن کريم‬
‫(الف)‪ -‬آداب مختص به تالوت کننده قرآن‪:‬‬
‫ق‬
‫اْلُم َطَّهُر وَن } [وا عه‪.]۷۹:‬‬ ‫‪ -۱‬طهارت و پاکی‪{:‬اَل َيَم ُّسُه ِإاَّل‬
‫ن فت‬
‫‪ -۲‬در ظ ر گر ن ج ای پ اک‪.‬‬
‫ق ن‬ ‫ش‬ ‫ن‬
‫ت‬
‫‪ -۳‬س ن رو ب ه ب له مودن‪.‬‬
‫‪ -۴‬مسواک زدن‪.‬‬
‫ن‬ ‫خ ن ت‬
‫‪ -۵‬وا دن عوذ ‪َ{ :‬فِإذا َقَر ْأَت اْل ُقْر آَن َفاْس َتِع ْذ ِباِهَّلل ِم َن الَّش ْيطاِن الَّر ِج يِم } [ حل‪.]۹۸:‬‬
‫ت‬
‫خ ن‬
‫‪ -۶‬وا دن سمی ه‪.‬‬
 ‫آداب تالوت قرآن کريم‬
‫} [مزمل‪.]۴:‬‬ ‫‪ -۷‬خواندن به ترتیل‪َ{ :‬و َر ِّتِل اْلُقْر آَن َتْر ِتياًل‬
‫و قرآن را با ترتیل( تلفظ صحیح و تفکر معانی) بخوان‪.‬‬
‫‪ -۸‬خ وش آوازی در چهار چ وب قواعد تجوید‪َ «:‬ع ِن اْلَب َر اِء ْبِن َع اِز ٍب‪َ ،‬ق اَل ‪َ :‬ق اَل َر ُس وُل ِهَّللا‬
‫َص َّلى ُهللا َع َلْيِه َو َس َّلَم ‪َ« :‬ز ِّيُنوا اْلُقْر آَن ِبَأْص َو اِتُك ْم »‬
‫‪ -۹‬خواندن موافق مصحف‪.‬‬
‫‪ -۱۰‬خواندن از روی مصحف‪.‬‬
‫‪ -۱۱‬دعا کردن پس از پایان دادن تالوت‪.‬‬
 ‫آداب تالوت قرآن کريم‬
‫(ب)‪ -‬آداب مختص به شنونده قرآن‪:‬‬
‫‪-۱‬گوش فرا دادن‪.‬‬
‫ُتْر َح ُم وَن } [اعراف‪.]۲۰۴:‬‬ ‫‪ -۲‬خاموش شدن‪َ {:‬و ِإذا ُقِرَئ اْلُقْر آُن َفاْس َتِم ُعوا َلُه َو َأْنِص ُتوا َلَعَّلُك ْم‬
‫(ج)‪ -‬آداب مشترک میان خواننده و شنونده قرآن‪:‬‬
‫‪ -۱‬اخالص در تالوت و شنیدن قرآن‪.‬‬
‫آياِتِه} [ص‪.]۲۹:‬‬ ‫‪ -۲‬تدبر‪ِ{ :‬كتاٌب َأْنَز ْلناُه ِإَلْيَك ُم باَر ٌك ِلَيَّد َّبُر وا‬
‫‪ -۳‬گری ه کردن‪َ{ :‬و َيِخ ُّر وَن ِلَأْلْذ قاِن َيْبُك وَن } [اسراء‪.]۱۰۹:‬‬
‫ش‬ ‫ن خ ن‬ ‫ت‬
‫‪ -۴‬سج ده الوت ه گام وا دن و ن ی دن آی ه سج ده‪.‬‬
‫ق‬ ‫ت ن ش‬ ‫ش‬ ‫ت‬
‫ت‬ ‫ن‬
 ‫م‬‫ل‬
‫و ما علی ن ا اال ال ب الغ ا ی ن‬
‫ب‬

‫سوال‬

‫یا‬
‫ن‬ ‫پش‬
‫ی هادی؟‬