Jaargang 3
nummer 7
8 april
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T
2009
03
Skillslabs zieke kinderen
Casus CNV
Strak tijdschema?
Reageer!
Zie pagina 9
Lancering Deltaplan
voor Gezondheidszorg
De Algemene Vereniging Medisch Verzeker-
den (AVMV) heeft gisteren in Nieuwspoort
in Den Haag een Deltaplan voor de Gezond-
heidszorg gelanceerd. Met het Deltaplan wil
de AVMV een einde maken aan wat men ziet
als een steeds grotere en continue crisis in de
gezondheidszorg: de stijging van de kosten en
de premies, een afnemende keuzevrijheid van
patiënten en een afnemende gezondheid.
Het kan anders, vindt deze belangvereniging
van verzekerden in de zorg. Ziekte en invalidi-
teit kunnen met tenminste vijftig procent wor-
den teruggedrongen. De kosten in de gezond-
heidszorg kunnen met eenzelfde percentage
omlaag. Maar dat vraagt om een heel andere
aanpak. Het Deltaplan voorziet daarin volgens
de AVMV.
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isshospitalservices.nl
Tel: 030 - 24 24 800
A03 1000-20-8000-7887 ziekenhuiskr. 2009 Kl: fc
Adv.CarpeDiem2.indd 1 23-12-2008 13:35:33
A03_1-24_VP_63x57_C.indd 1
06
Lezingen Fred Lee
Zorgen over snelle
toename huidkanker
Steeds meer jongeren krijgen huidkanker, onder meer door vakanties in warme landen.
Volgens dermatoloog Ellen de Haas van het
Erasmus MC in Rotterdam wordt huidkanker
nog steeds in Nederland zwaar onderschat.
Zonaanbidders moeten in snel tempo hun ge-
drag aanpassen, want anders wordt de kans
steeds groter dat ze over een aantal jaren
huidkanker hebben, zo waarschuwt De Haas
die ook werkzaam is voor de Velthuis Kliniek
in Rotterdam.
In deze kliniek is een zogenoemde photofin-
der geïnstalleerd. Dit apparaat maakt van de
patiënt een digitale huidscan om op die ma-
nier snel veranderingen van moedervlekken
en andere oneffenheden waar te nemen. Het
Huidfonds noemt bij monde van voorzitter
dr. Martino Neumann de methode adequaat
en moet volgens hem. om die reden worden
opgenomen in het zorgpakket van de zorg-
Meer zon, meer meisjes
In de tropen worden gemiddeld meer meisjes geboren.
20-01-2009 13:39:56
15 19
Suiker als pijnstiller Training kijkoperaties
Zilveren jubileum
in vitro-fertilisatie
in Radboudziekenhuis
In 1984 slaagde het Nijmeegse Sint Radboud-
ziekenhuis er voor het eerst in om met in vitro-
fertilisatie (ivf) een zwangerschap tot stand
te brengen. Dat is nu 25 jaar geleden. In die
­periode heeft ivf een enorme vlucht genomen.
Na een ivf-behandeling in Nijmegen zijn er tot
nu toe zo’n vijfduizend kinderen geboren. Het
UMC St Radboud viert het zilveren ivf-jubi-
leum op 9 april met een middagsymposium.
Goudhamsters
De eerste ivf-baby van het toenmalige Sint
Radboudziekenhuis werd eind augustus 1985
geboren. Het was een gezonde jongen. De
honderdste zag in 1990 het levenslicht en
de vijfhonderdste in 1994. Daarna ging het
verzekeraars. Vorige week donderdag werd hard. Momenteel zijn er al zo’n vijfduizend
ook bekend dat het aantal Belgische jongeren ­Nijmeegse ivf-baby’s ter wereld gekomen.
met huidkanker sterkt toeneemt. “Vroeger Onderzoek naar de mogelijkheden van ivf
waren het alleen mensen van boven de vijftig was in Nijmegen al veel langer aan de gang.
of zestig, maar nu heb ik zelfs al een patiënt Al in 1973 was bioloog Bart Bastiaans gepro-
van achttien”, zo verklaarde prof. dr. Hendrik moveerd op een proefschrift over ivf bij goud-
Roelandts, hoogleraar dermatologie aan de hamsters. Hij zou later één van de belangrijk-
Katholieke Universiteit van Leuven. Ook hier ste Nijmeegse ivf-pioniers worden.
is de zon de boosdoener want een van de oor-
zaken is volgens de hoogleraar dat jongeren
tegenwoordig meer van de zon genieten. Zij
gaan vaker op reis naar zonnige bestemmin-
gen en houden geen rekening met de gevaren
van de zon. Ook de veranderende mode kan
een verklaring zijn. “Vroeger lagen de mensen
volledig aangekleed aan het strand, nu hebben
ze soms helemaal niets meer aan’’, aldus Roe-
landts.
Veelzijdige medicijnwagens
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
Vrouwen die in de tropen wonen, krijgen
gemiddeld meer meisjes dan vrouwen die
wonen in gebieden met lange, donkere win-
ters. Dat blijkt uit een recente studie van de
Amerikaanse endocrinologe Kristen Navara,
werkzaam aan de universiteit van Georgia.
Uit eerder onderzoek was al gebleken dat
de vrouwelijke foetus minder kwetsbaar en
gevoelig is voor omgevingsfactoren is dan
de mannelijke variant. Voor haar onderzoek
vergelijkte de Amerikaanse onderzoekster de
gegevens over de menselijke vruchtbaarheid U zorgt: wij geven u de ruimte!
in 202 landen.
WWW.HOSPITALLOGISTICS.EU
All y
you need is...
Vitamine CNV, net even anders!
Voor meer info 030 - 751 1001 of www.VitamineCNV.NL
 Nummer 7
8 april 2009
Colofon
Uitgever: Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322456
F (0182) 322466
Redactie: Gouda Media Groep B.V.
De Ziekenhuiskrant
Eindredactie: Marja den Otter
Opmaak: Gouda Media Groep B.V.
Afdeling vormgeving
Fotografie: Gouda Media Groep B.V.
Druk: Wegener NieuwsDruk Gelderland
Verspreiding: DistriQ Amsterdam
Redactie-adres: Crabethstraat 38 D
2801 AN Gouda
T (0182) 322456
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Mw. Anneke de Pater
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke
zorg is samengesteld, kan geen van betrokken
partijen aansprakelijk worden gesteld voor even-
tueel voorkomende fouten.
Lezersservice
Algemene servicevragen:
maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
adres: Crabethstraat 38-D
2801 AN Gouda
Tel: (0182) 322 456
info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per half jaar 42,40 euro
per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips voor de redactie, een redactionele tekst of
een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artike-
len niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar ge-
steld in het personeelrestaurant van alle zieken-
huizen in Nederland. Daarnaast wordt de krant
toegestuurd aan leidinggevenden onder wie de
hoofden inkoop in de ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 25.000 exemplaren.
Webkrant:
De webkrant is op de avond vóór het verschijnen
van de papieren krant beschikbaar op
www.ziekenhuiskrant.nl In de webkrant worden
enkele pagina’s dagelijks ververst.
Komende verschijningsdata 2009:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322456
2 Actueel
Tuberculose doodt
meer hiv-patiënten
dan andere ziektes
Het ‘2009 Global TB Control Report’ van de
Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) meldt
dat een op de vier tbc-doden gerelateerd is
aan hiv, dubbel zoveel als eerst werd aan-
genomen.
De hogere aantallen zijn nu pas naar voren
gekomen omdat er meer representatieve
cijfers beschikbaar zijn dan voorgaande jaren.
Nederland telde in 2008 957 tuberculose-
patiënten. Het aantal tbc-patiënten is de
afgelopen tien jaar sterk gedaald. In 2008 was
bijna tweederde van de tbc-patiënten geboren
in het buitenland. In 2007 werd 87 procent
van de tuberculosepatiënten succesvol behan-
deld zodat voor het eerst het streefcijfer van
de WHO (85 procent) is bereikt. De sterfte
aan tuberculose in Nederland is vrij constant
en relatief laag (ongeveer twintig personen
per jaar), maar gemiddeld sterft toch nog
een op de vijftig tbc-patiënten aan de ziekte.
Ondanks de daling van het aantal tbc-patiën-
ten de afgelopen tien jaar in Nederland is
tuberculose naast aids en malaria nog steeds
de dodelijkste infectieziekte ter wereld. Om
aandacht te vragen voor tuberculose en het feit
dat tuberculose door vroegtijdige opsporing
en juiste behandeling volledig kan genezen,
heeft KNCV Tuberculosefonds een campagne
gelanceerd met de titel: ‘Stop TBC. Iedereen
kan genezen’.
Darm gekweekt uit
enkele stamcel
Het is mogelijk vanuit één darmstamcel
volwassen darmweefsel te laten groeien in
het laboratorium. Het weefsel heeft dezelfde
structuur als een gewone darm en groeit vele
maanden lang door.
De gekweekte ‘darm’ vormt zich vanzelf als
de darmstamcel de juiste groeistoffen toege-
diend krijgt. Onderzoekers van het Hubrecht
Instituut van de KNAW beschrijven deze
doorbraak in Nature van 29 maart (online).
Centraal in het onderzoek staat de darmstam-
cel die herkenbaar is aan het Lgr5-eiwit aan
z’n oppervlak. De onderzoekers isoleerden
deze stamcellen uit de darm van muizen. Op
het juiste groeimedium en gestimuleerd door
groeifactoren ontwikkelen de cellen zich tot
een miniatuur-darm. De gekweekte darm bevat
alle verschillende typen volwassen cellen.
Hoofdonderzoeker prof. dr. Hans Clevers:
“Alles zit op de juiste plek. Blijkbaar vormt
de darm zich als zelf-organiserende structuur
vanuit een stamcel.” Het is voor het eerst dat
onderzoekers erin geslaagd zijn darmcellen
met een echte darmstructuur zo lang in kweek
te houden. De gekweekte darm blijft boven-
dien doorgroeien zoals een gewone darm,
oude cellen worden vanzelf afgescheiden. De
resultaten betekenen een stap voorwaarts voor
de ‘regeneratieve geneeskunde’. Dat is het
idee om weefsel buiten het lichaam te ontwik-
kelen of te vermeerderen om ziek weefsel te
vervangen.
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isshospitalservices.nl
Tel: 030 - 24 24 800
Voorrangszorg is
niet toegestaan
Ziekenhuizen en andere zorgaanbieders
mogen patiënten niet tegen betaling sneller
behandelen. De Nederlandse Zorgautoriteit
(NZa) concludeerde na een onderzoek bij een
ziekenhuis dat deze vorm van zorgbemid-
deling in strijd is met de Wet marktordening
gezondheidszorg (Wmg). Dat heeft de NZa
in een brief aan minister Ab Klink van Volks-
gezondheid laten weten.
Minister Klink had de NZa een oordeel
gevraagd over een pilot van het Kennemer
Gasthuis. In ruil voor snelle behandeling
van een patiënt ontvangt het ziekenhuis van
een bemiddelingsbureau een vergoeding van
maximaal 900 euro per patiënt. Het bemidde-
lingsbureau berekent de kosten voor bemid-
deling op haar beurt door aan haar opdracht-
gevers, onder meer werkgevers en sportclubs.
Uit het onderzoek blijkt dat op basis van deze
bemiddelingsconstructie twee patiënten door
het betreffende ziekenhuis zijn gezien. Een
Diabetes Fonds wijst familieleden van
diabetespatiënten type 2 op risico’s
Door voldoende te bewegen, kunnen mensen de kans op diabetes type 2 halveren.
Om familie van mensen met diabetes type 2
bewust te maken van hun verhoogde risico
op deze vorm van diabetes, is het Diabetes
Fonds vorige week een landelijke campagne
gestart. In Nederland hebben bijna één mil-
joen mensen diabetes. Daarvan heeft negen-
tig procent diabetes type 2. Mensen met een
ouder, broer of zus met diabetes type 2 ma-
ken veel meer kans om deze ziekte zélf ook te
krijgen. Uit onderzoek van het Diabetes Fonds
blijkt dat tweederde van de familieleden niet
op de hoogte is van dit verhoogde risico.
“We hebben het hier over zo’n 2,5 miljoen
familieleden die een verhoogde kans hebben
om zelf ook diabetes type 2 te ontwikkelen.
k i j k o p : z i e ke n h u i s s t o e l e n . n l
Wij hebben een stoel
voor elke werkplek . . .
. . . en anders maken we
hem speciaal voor u
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
k i j k o p : z i e ke n h u i s s t o e l e n . n l
vergoeding daarvoor was door het ziekenhuis
echter nog niet bij het bemiddelingsbureau
in rekening gebracht. Het ziekenhuis en het
bemiddelingsbureau overtreden de wet pas
als zij zich aan de onderling gemaakte afspra-
ken houden en daadwerkelijk een vergoeding
betalen respectievelijk in rekening brengen.
Deze constructie leidde eind vorig jaar tot
veel verontwaardiging in de Tweede Kamer.
In zijn brief aan Klink laat de NZa weten
voorstander te zijn van zorgbemiddeling.
Deze zorgbemiddeling waarbij de consument
sneller en goed wordt geholpen en de capaci-
teit van zorgaanbieders optimaal wordt benut,
levert voordelen voor de consument op, door-
dat hij sneller terugkeert in de maatschappij
en zorgt voor afname van wachtlijsten in de
zorg. Daarom kan de NZa zich voorstellen dat
in het belang van de consument de wet wordt
verruimd. Het is aan de minister van VWS om
te bepalen of betaalde zorgbemiddeling in de
toekomst wenselijk is.
Het gaat om bloedverwanten van mensen met
diabetes. We willen nu die mensen bereiken
omdat bewezen is dat je de kans op dit type
diabetes wel degelijk kunt verkleinen. Door
gezond te eten en voldoende te bewegen kun
je de kans halveren, blijkt uit onderzoek.”
Zegt directeur Bert Kuipers van het Diabetes
Fonds. “Erfelijkheid bij diabetes is eigenlijk
een verwarrend woord. Je erft namelijk niet
de ziekte zelf, maar alleen de aanleg om het te
kunnen krijgen. Of je daadwerkelijk diabetes
type 2 krijgt hangt af van meer factoren, zoals
je leefstijl.”
Steeds meer jongere mensen
Diabetes type 2 is ook bekend onder de naam
suikerziekte of ouderdomssuiker. Dat woord
gebruikt het Diabetes Fonds liever niet.
Kuipers: “Omdat deze vorm van diabetes
steeds vaker voorkomt bij jongere mensen,
lijkt ouderdomssuiker soms niet de juiste
omschrijving. We zien de diabetes type 2
steeds vaker bij mensen vanaf veertig jaar en
soms al bij kinderen”. Bij diabetes heeft het
lichaam moeite om de bloedsuiker ‘normaal’
te houden. Als de bloedsuiker jarenlang hoog
is, lijdt het lichaam daaronder. Het gevolg is
een domino-effect: hartaandoeningen, slech-
ter zien, nierproblemen en allerlei andere aan-
doeningen.
Actueel 3 Nummer 7
8 april 2009

Studie medicijnen Wilhelmina Kinderziekenhuis start skillslabs

voor chronisch zieke kinderen
zonder bijwerkingen Zieke kinderen kunnen sinds kort op een
skillslab leren hoe ze kunnen omgaan met
dingen die ze moeilijk vinden. Moe zijn, niet
zo snel kunnen bewegen, dik zijn en gepest
worden, zijn problemen waarmee ze in het
dagelijks leven te maken kunnen krijgen.
Met vaardigheidstrainingen, ofwel skillslabs,
wil het Wilhelmina Kinderziekenhuis (WKZ),
onderdeel van het Universitair Medisch
Centrum Utrecht, bevorderen dat zieke kinde-
ren lekker in hun vel zitten.
De aftrap voor de skillslabs vond plaats op
het kindersymposium ‘Dit ben ik’ op zaterdag
4 april. De labs worden verder uitgewerkt en
gaan later dit jaar in het WKZ van start. De
labs worden georganiseerd voor kinderen in
de leeftijd van acht tot twaalf jaar. Het WKZ
vraagt chronisch zieke kinderen regelmatig
naar hun mening en laat deze van invloed zijn
op het beleid van het kinderziekenhuis.
Skillslab
“Kinderen die chronisch ziek zijn, hebben het
niet gemakkelijk. Door de ziekte en de behan-
deling met medicijnen kunnen ze niet altijd
alles doen wat ze willen. Met skillslabs op het
gebied van bewegen, diëtetiek en kleding- en
presentatieadvies helpen we ze met dingen die
ze lastig vinden. Als je lekker in je vel zit, voel
je je namelijk ook minder ziek”, aldus prof.
dr. Wietse Kuis, initiator van de skillslabs en
voorzitter van de divisie Kinderen van het
WKZ.

Een medicijn moet eigenlijk precies daar in het lichaam aankomen waar het moet werken.

De Rijksuniversiteit Gronginen (RUG) en het UMCG een negental noordelijke mkb-bedrij-

Universitair Medisch Centrum Groningen
(UMCG) en negen bedrijven in het noorden
van het land starten een groot onderzoeks-
project voor de ontwikkeling van nieuwe
geneesmiddelen. Het gaat in het project om
‘drug delivery’ en’drug targeting’. Doel is
om medicijnen zo efficiënt mogelijk te laten
werken in het lichaam met zo min mogelijk
bijwerkingen.
Het project is tot stand gekomen onder coör-
dinatie van de Transfer & Liaison Groep van
de RUG samen met Biomade en de Stichting
Business Generator Groningen. Het heeft een
omvang van ruim zeven miljoen euro, waar-
van een kleine drie miljoen Europees subsi-
diegeld is. Het project is toegekend door het
Samenwerkingsverband Noord Nederland
(SNN). Ook de provincie Groningen financiert
mee. Prof. dr. George Robillard, hoogleraar
Enzymologie en directeur van de Groningse
life science onderneming Biomade, heeft de
wetenschappelijke leiding van het project.
Deelnemers zijn behalve de universiteit en het
Virtueel oefenen met kijkoperatie knie
ven die alle gericht zijn op het vermarkten van
innovaties. De achterliggende doelstelling van
het project is het ontwikkelen van een ken-
niseconomie in het Noorden. In het project
gaan kennis op het gebied van life sciences en
innovatie hand in hand. Juist op dit biomedi-
sche terrein is de markt groeiend. Met drug
delivery en targeting worden alle activiteiten
bedoeld die ertoe bijdragen dat medicijnen in
het menselijk lichaam zo efficiënt mogelijk
werken met zo min mogelijk bijwerkingen.
Meer specifief gaat het erom dat een medicijn
precies daar in het lichaam aankomt, waar het
moet werken. Een medicijn tegen een kwaad-
aardige tumor wordt bijvoorbeeld farma-
ceutisch zo behandeld dat het bij toediening
alleen de bloedvaten van de tumor uitschakelt
en gezonde bloedvaten met rust laat. Ook
farmaceutische en biomedische technieken
om een werkzaam medicijn in de goede vorm
te verkrijgen en het zo te stabiliseren dat het
tijdens het transport door het lichaam in de
goede vorm blijft, behoren tot het werkgebied.
Salma (tien jaar) krijgt les in zelfverdediging. Zij wordt in het Wilhelmina Kinderziekenhuis van het UMC Utrecht
behandeld voor reuma (foto Ivar Pel Fotografie).
Ontwikkeling van medicijnen moet sneller
De ontwikkeling van een werkzaam en veilig
geneesmiddel is een lang een zeer kostbaar
traject. Tijdens dit traject zijn farmaceutische
industrie en onafhankelijke onderzoeks-
instellingen, zoals universitaire medische
centra en universiteiten, elkaars partner. Deze
samenwerking kan leiden tot indrukwek-
kende resultaten, maar herbergt ook moge-
lijke belangenconflicten. Aan dit onderwerp,
speciaal gericht op geneesmiddelen tegen
dementie en ADHD, wijdt het UMC St Rad-
boud op 17 april een symposium.
Onderzoek naar de werkzaamheid en de
veiligheid van nieuwe geneesmiddelen
wordt steeds ingewikkelder, aldus het
wetenschappelijk tijdschrift Science in
oktober 2008. Het vertalen van laboratorium-
uitkomsten in zinvolle dierproeven en vervol-
gens in uitgekiend klinisch onderzoek is een
zeer tijdrovend, complex en kostbaar samen-
werkingsproces. Hetzelfde geldt voor het
correct uitvoeren van klinisch onderzoek en
daarna het toepassen van de resultaten in de
medische praktijk. Enerzijds zijn de ontwik-
kelkosten van medicijnen bijna niet meer op
ontwikkeltraject van molecuul naar patiënt
te versnellen, om tegemoet te komen aan de
hooggespannen verwachtingen van deze (en
andere) patiënten en hun families? Kunnen
wetenschappers, artsen en farmaceutische
industrie hun samenwerking nog verbeteren
om de medische vooruitgang te bevorderen?
Symposium
Dat zijn vragen die aan de orde komen op het
symposium ‘Translational research in demen-
tia and ADHD’, op 17 april in Nijmegen. Op
dit symposium spreken deskundigen op het
gebied van dementie, zoals prof. dr. Marcel
Olde Rikkert (UMC St Radboud) en prof.
dr. Magnus Sjogren (Schering Plough Oss
en Alzheimer Centrum Nijmegen); deskun-
digen op het gebied van ADHD, zoals prof.
dr. Jan Buitelaar (UMC St Radboud) en prof.
dr. Terje Sagvold (Unversiteit van Oslo); en
deskundigen die zich richten op de vertaalslag
van molecuul naar mens, zoals Edward Lysen
(Wyeth Pharmaceuticals) en dr. Willem de
Laat (TI Pharma, Leiden).

Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix in Winterswijk, in de persoon van chirurg Tom van Thiel, heeft samen met
te brengen. Anderzijds stellen de media, al
dan niet terecht, regelmatig de samenwerking
tussen onafhankelijke onderzoeksinstellingen
Mmax.nl Laboratoriumstoelen
het bedrijf Simendo een Virtual Reality-trainer ontwikkeld voor kijkoperaties in de knie. Van Thiel, (sport)trauma- en farmaceutische industrie aan de orde. Projektmeubilair
chirurg, is als lid van de onderwijscommissie van de Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie (kijkoperaties) op
zoek gegaan naar nieuwe middelen om het onderwijs op dit gebied te verbeteren. “De belangrijkste reden om op Veiligheid en kwaliteit
zoek te gaan naar nieuwe oefenvormen is het feit dat in Nederland een groot tekort aan menselijk oefenmateriaal Ondertussen is er vanuit groepen van
is. Dit zijn lichamen van mensen die zichzelf na hun dood ter beschikking hebben gesteld aan de wetenschap. An- patiënten en medici een groeiende vraag naar
dere, conventionele, oefenvormen zoals kunststofgewrichten hebben tekortkomingen als het gaat om testen, maar specifieke geneesmiddelen, vooral voor ziek-
r Gratis
ook het trainen van arts-assistenten in opleiding,” aldus Van Thiel. Tijdens zijn zoektocht kwam hij in contact met ten waaraan steeds meer mensen lijden, zoals bel voo toel
pro e fs
mensen van het Rotterdamse bedrijf Simendo. De hightech onderneming is een spin-off van de TU in Delft en is dementie en ADHD. Is het niet mogelijk om, Vario bloedafnamestoel
gespecialiseerd in het ontwikkelen van Virtual Reality- simulatoren. zonder verlies van veiligheid en kwaliteit, het
Tel. 0294 28 5215 • Info@Mmax.nl
 Nummer 7
8 april 2009 4 Advertentie

Na een grandioze ontvangst met de innovatieprijs

in 2008 zijn de “Bouwsteentjes” geëvalueerd en
aangepast naar uw wensen.
EEn kl EinEr formaat
Het “Bouwsteentje” is nu gelijk aan een Petit Four,

mEEr Eiwit En En Ergi E

Één “Bouwsteentje” bevat 8 gram hoogwaardig eiwit!

Extra energie, vitamines, mineralen en spoorelementen worden

aan de “Bouwsteentjes” toegevoegd door“Fortify complete”
van Nutricia.

EEn kl EinErE vErpakkings EEnh Eid

Mee naar de afdeling of voor thuisgebruik in een
verpakking van 10 stuks, vanzelfsprekend voorzien van
een volledige productdeclaratie.

EEn lag ErE aankoopprijs!

Door het succes worden de kosten lager en bieden wij de Bouwsteentjes
extra voordelig aan!

Informatie over onze producten bij uw groothandel of Patisserie Unique

Bel: 06 22916395 Huib van Leeuwen Of 06 53153899 Jeroen Majoor

info@bouwsteentjes.nl
www. bouwsteentjes.nl
Voeding
Ontdekkingen in
voedingsonderzoek
De oorzaken van obesitas zijn duidelijk: te veel calorieën innemen en te weinig beweging.
Wat heeft het werkgebied ‘voeding en onder-
zoek’ tussen 1976 en 2006 verwezenlijkt in
de vorm van belangrijkste ontdekkingen?
En wat zijn de grootste uitdagingen voor
de komende dertig jaar? Beide, zowel de
grootste ontdekkingen als uitdagingen, zijn
samen met mensen uit het publiek tijdens
een voedingssymposium van Wageningen
Universiteit in 2006 vastgesteld. Ze staan
nu beschreven in het artikel ‘Which are the
greatest recent discoveries and the greatest
future challenges in nutrition’ dat onlangs
gepubliceerd werd in het ‘European Journal of
Clinical Nutrition’.
Op het voedingssymposium in Wageningen
was door voedingsdeskundigen teruggeblikt
op de resultaten van het voedingsonder-
zoek in de afgelopen decennia. Er waren vijf
gerenommeerde Nederlandse wetenschappers
als spreker uitgenodigd om samen met
ongeveer 140 personen uit het publiek de
‘greatest discovery' en ‘greatest challenges' te
nomineren. In totaal werden vijftien ontdek-
kingen en veertien uitdagingen genomineerd.
Als de grootste ontdekking in de voedings-
wetenschap sinds 1976 werd ‘Foliumzuur
voorkomt geboortedefecten’ genoemd. De
Drie sterren kippen
Vlees- en legkippen hebben lang niet altijd
een goed bestaan. Dit ligt anders voor de
Kemper maïs-scharrelkip, landhoen en parel-
hoen. Dit zijn biologische kippensoorten die
drie sterren hebben gekregen van de Dieren-
bescherming.
De kippen verblijven in luchtige ruime hokken
waar het daglicht volop binnenvalt en waar
ze vrij kunnen rondscharrelen. Bovendien
hebben ze een ruime uitloop in de openlucht.
Ze hebben strooisel als bodembedekking en
De dieren hebben een ruime uitloop in de openlucht, wat de smaak van het vlees ten goede komt.
5 Nummer 7
ontdekking dat foliumzuur geboorteafwij-
kingen kan voorkomen is het resultaat van
het samenvoegen van gegevens uit klinisch
onderzoek, biochemie, epidemiologie,
genetica en gerandomiseerde klinische trials.
Op nummer twee en drie werden respectieve-
lijk ‘Gezondheidseffecten van transvetzuren’
en ‘Regulering nutriënten door gentranscrip-
tie’ gekozen. Ook de belangrijkste uitdagin-
gen van de voedingswetenschap uit de periode
tussen 1976 en 2006 werden door het publiek
bepaald. De topdrie hiervan was: ‘Beheersen
van obesitas en insulineresistentie door
beweging en voeding’, ‘Kan voeding cogni-
tieve achteruitgang tegengaan?’ en ‘Herstellen
van de balans tussen publieke en private
invloed in de voedingswetenschap’. Bij het
thema obesitas vroeg men zich af of dit een
uitdaging voor de voedingswetenschap was of
voor de samenleving als geheel. De oorzaken
van obesitas zijn duidelijk: te veel calorieën
innemen en te weinig beweging. Sommige
voedingsmiddelen verergeren het probleem
obesitas terwijl andere producten juist helpen
om de calorie-inname te beperken. Er werden
grondige maatregelen voorgesteld om een
dergelijke test met goed gecontroleerde
studies uit te voeren.
beschikken onbeperkt over voer en water.
De kippen krijgen een bij het specifieke ras
behorend voer dat is samengesteld uit biolo-
gische grondstoffen. De Kemper Landhoen
krijgt royaal de tijd om in alle rust op te
groeien volgens de EU-normen. Dit komt de
stevige beet en smaak van het vlees ten goede.
De van oorsprong uit Afrika afkomstige parel-
hoen behoort tot de 'wildere' pluimveesoorten.
Met haar fijne vleesstructuur en zacht aroma-
tische smaak wordt de parelhoen het neusje
van de zalm voor fijnproevers genoemd.
8 april 2009
Voeding zelden oorzaak van kindereczeem
Kindereczeem komt relatief vaak voor. Tegen-
woordig heeft één op de vijf kinderen daar last
van. Voeding blijkt zelden oorzaak te zijn van
deze huidaandoening. Daarom waarschuwt
het Duitse instituut IQWiG ouders ervoor dat
ze het voedingspatroon van hun kinderen niet
onnodig aanpassen waardoor er voedings-
tekorten kunnen ontstaan.
Soms zijn kinderen bewezen allergisch voor
bepaalde voedingsmiddelen. Dan ligt het
voor de hand om die specifieke producten
uit de voeding weg te laten. Maar over een
milde vorm van eczeem groeit een kind vaak
heen zonder dat de voeding aangepast hoeft
Consument zelf verantwoordelijk
Een gezonde(re) leefstijl inclusief een
verantwoord voedingspatroon draagt belang-
rijk bij aan de gezondheid. Ook de politiek is
zich hiervan bewust. In de Tweede Kamer is
onlangs met minister Klink van Volksgezond-
heid, Welzijn en Sport (VWS) gedebatteerd
over de Voedingsnota, waarin actie- en ver-
beterpunten staan om consumenten gezon-
der te laten eten. Klink stelt dat de consument
zelf het belang van een goede gezondheid
moet inzien. Het parlement vraagt zich echter
af of het verstandig is om alle verantwoorde-
lijkheid voor een gezonde(re) leefstijl bij de
samenleving te leggen.
Klink heeft zich namens het kabinet uit-
gesproken vóór zelfregulering. Dat wil zeggen
dat het bedrijfsleven en ook de consument
door de overheid geen regels opgelegd krijgen.
Minister Klink is van mening dat bemoeienis
Het is belangrijk dat consumenten voor gezonde voeding kiezen, maar de overheid gaat hen niet dwingen.
Dikke mensen vaak emotie-eters
Mensen met ernstig overgewicht zijn vaak
emotionele eters. Wanneer ze zich verdrietig,
ongelukkig of eenzaam voelen eten ze meest-
al te veel.
Lang werd gedacht dat mensen die snacks eten
als ze langs een kraam of automaat komen,
meer risico lopen op overgewicht dan mensen
die dat niet doen. Dat blijkt niet zo te zijn.
Mensen met een normaal gewicht eten net
zo vaak snacks als dikke mensen. Het maakt
wel veel uit of iemand een emotionele eter is
of niet. Psychologe dr. Tatjana van Strien van
de Radboud Universiteit Nijmegen heeft op
basis van nieuw onderzoek geconstateerd dat
emotionele eters doorgaans dik(ker) zijn. De
behandeling van overgewicht moet volgens
haar veranderen. Gedragstherapie die mensen
zou helpen om met hun emoties om te gaan
zou een betere oplossing zijn dan het geven
van een dieet. De psychologe deed onderzoek
naar de eetgewoonten en het gewicht van
te worden. Dit melden medewerkers van het
Institut für Qualität und Wirtschaftlichkeit
im Gesundheitswesen (IQWiG). Zij maken
zich zorgen dat ouders, onnodig en op eigen
initiatief, belangrijke levensmiddelen uit de
voeding van hun kind gaan schrappen waar-
door kinderen het risico lopen op gezond-
heidsklachten en groeiachterstand. "Als
ouders denken dat hun kind overgevoelig is
voor bepaalde voedingsmiddelen dan zouden
ze een allergietest moeten laten doen", aldus
de medewerkers van het Duitse instituut.
Waarom er tegenwoordig zoveel meer kinde-
ren last van eczeem hebben, wordt nog onder-
zocht.
vanuit de overheid alleen maar nadelig zal
werken. Dat de consument er zelf voor kiest
hoe hij met zijn gezondheid omgaat, daarover
zijn de Kamer en de minister het eens. Het
parlement ziet echter graag dat er op een aantal
punten hardere afspraken met voedselprodu-
centen gemaakt worden zodat de consument
makkelijker kan kiezen voor gezonde produc-
ten. Immers het beleid van zelfregulatie werpt
nog niet direct zijn vruchten af. Enkele actie-
punten zijn: een verlaging van het zoutgehalte
in voedingsmiddelen, het verplicht stellen van
het gebruik van vloeibaar vet in de horeca en
snackbars, de leeftijdsgrens voor reclame over
ongezonde voeding vaststellen op twaalf jaar
en maximaal vijf procent transvet (een slecht
soort vet) toestaan in vetten die gebruikt wor-
den bij de bereiding van bijvoorbeeld crois-
sants, koekjes en gebak.
1342 mensen. Het onderzoek is gepubliceerd
in het aprilnummer van het wetenschappelijke
tijdschrift Appetite.
Emotie-eters gaan veel meer eten als ze zich ongeluk-
kig voelen.
 Nummer 7
8 april 2009
Nederlandse Mededingingsautoriteit keurt
fusie ziekenhuizen Zeeland goed
Ziekenhuis Walcheren in Vlissingen en de
Oosterscheldeziekenhuizen in Goes kregen
woensdag 25 maart het positieve bericht
van de NMa dat zij toestemming krijgen voor
een fusie. Deze fusie geeft zekerheid en
continuïteit voor de ziekenhuiszorg in Noord-
en Midden Zeeland. Gezamenlijk halen de
ziekenhuizen voldoende patiëntenaantallen
om kwaliteit en veiligheid te blijven bieden.
Het betreft een fusie onder voorwaarden.
De ziekenhuizen mogen de prijzen voor de
zorgverlening in het vrije segment alleen laten
stijgen conform landelijke prijsontwikkelin-
gen. Ook ziet de overheid toe op realisatie
van kwalitatieve verbeteringen van de medi-
sche faciliteiten zoals een Intensive Care en
de opvang van traumapatiënten op een level
2 niveau. Met de vergunning is de weg vrij
Open dag met rondleidingen en muziek
Veel ziekenhuizen hadden op 21 maart een open dag. In het Rode Kruis Ziekenhuis in Beverwijk kwamen tijdens
de open dag wel 1100 mensen langs. De poppendokter was als altijd mateloos populair. Maar ook rondleidingen
langs de operatiekamers, kijkoperatie op een paprika en de allergietest konden op forse belangstelling rekenen.
Tijdens deze open dag ging het lied ‘Poppendokter’ van de band ‘De vriendjes van Martine’ in première.
Vakgroep Chirurgie Ziekenhuis Amstelland
brengt wachttijden terug
Lange wachttijden behoren in Ziekenhuis
Amstelland in Amstelveen tot het verleden.
Door het vergroten van de capaciteit en inter-
ne efficiency heeft de vakgroep Chirurgie van
Ziekenhuis Amstelland de wachttijden voor
een bezoek aan hun polikliniek teruggebracht
tot een week.
De wachttijden voor een operatiemogelijk-
heid zijn gereduceerd tot één of twee weken.
Tergooiziekenhuizen opent buitenpoli Urologie
Tergooiziekenhuizen (Hilversum/Blaricum)
opende donderdag 2 april officieel de deuren
van zijn polikliniek Urologie in Almere. Elke
donderdagochtend houdt uroloog J.M.W.
Scheltema spreekuur voor patiënten met
urologische problemen bij gezondheids-
centrum Medi-mere in de Bartok kliniek.
De urologie houdt zich bezig met afwijkingen
en ziektes van de urinewegen, zoals de nieren,
blaas, prostaat en de genitaliën. De polikliniek
Urologie is dan ook bedoeld voor patiënten
met urologische problemen, zoals plaspro-
blemen, klachten van de prostaat, urine-
verlies of infecties. Deze patiënten kunnen na
verwijzing via huisarts, verpleeghuisarts of
specialist op de poli terecht. Op de polikliniek
is een echoapparaat voor buik- en prostaat-
6 Kliniek
voor werkelijke utvoering van de plannen.
De ziekenhuizen werken al nauw samen.
De huidige poliklinieken op Walcheren, de
Bevelanden en Schouwen-Duiveland blijven
bestaan. Op Walcheren wordt òf het huidige
ziekenhuis in Vlissingen gerenoveerd òf een
nieuw ziekenhuis gebouwd. Hier verrichten
specialisten in de toekomst alle planbare
operaties. In Goes komt het ziekenhuis waar
de acute en complexe zorg is gehuisvest.
De eerste helft van 2009 worden de plannen
uitgewerkt naar een programma van eisen
voor eventuele nieuwbouw en verbouw. Dan
wordt ook de financieringsbehoefte concreter
en wordt passende financiering gezocht.
Het bestuur van de Vereniging Medische
Staf Ziekenhuis Zeeland is tevreden met de
uitspraak van de Nederlandse Mededingings-
autoriteit.
Patiënten met een liesbreuk worden bij de
vakgroep Chirurgie binnen één week gezien
en binnen twee weken geholpen aan de pijn
in hun lies. Voor galblaas- en spataderopera-
ties geldt hetzelfde. Ook de overige operaties
kunnen vaak op korte termijn worden gepland.
Dit geldt overigens alleen voor patiënten, die
verder gezond zijn en geen andere aandoenin-
gen hebben.
echo’s aanwezig. Indien uitgebreid aanvullend
onderzoek nodig is, vindt dit plaats op een
van beide locaties van Tergooiziekenhuizen.
Tergooiziekenhuizen heeft al jarenlang veel
patiënten uit Almere. Met de nieuwe polikli-
niek voorziet het ziekenhuis in de groeiende
behoefte van patiënten om voor hun zorg
dichter bij huis terecht te kunnen. Om dezelf-
de reden is Tergooiziekenhuizen in Almere al
eerder gestart met het Centrum voor Infectie-
ziekten. Deze is gevestigd aan de Grote Markt
167. Bovendien heeft het ziekenhuis onlangs
een polikliniek Orthopedie en Geriatrie
geopend in Almere. Deze poliklinieken zijn
net als de polikliniek Urologie gevestigd bij
gezondheidscentrum Medi-mere, in de Bartok
kliniek, Bartokweg 161, 1311 ZX in Almere-
Stad.
Terug naar compassie
Wat kan een ziekenhuis leren van een
entertainmentbedrijf als Disney? Veel, vindt
de Amerikaan Fred Lee. Patiënten zou men
met dezelfde compassie moeten benaderen
als klanten van Disney, zo luidt de boodschap
van deze voormalig senior vice-president van
het Florida Hospital en manager bij Disney
University. Vorige week bezocht hij op uit-
nodiging van het Kwaliteitsinstituut voor de
gezondheidszorg CBO enkele Nederlandse
ziekenhuizen en hield hij een presentatie over
zijn gedachtegoed dat hij beschrijft in zijn
boek ‘Als Disney de baas was in uw zieken-
huis’.
Maandag 30 maart was Fred Lee de gast
van de samenwerkende ziekenhuizen het
Groene Hart Ziekenhuis in Gouda, ’t Lange
Land Ziekenhuis in Zoetermeer, Bronovo en
Medisch Centrum Haaglanden in Den Haag.
Hij legde op geheel eigen wijze een volle
zaal met ziekenhuisbestuurders, managers
en ziekenhuismedewerkers uit hoe een zie-
kenhuis de stap van ‘goed’ naar ‘geweldig’
kan maken. Het is niet genoeg om tevreden
patiënten te hebben. Die hebben geen verhaal
te vertellen. Alles voldeed immers aan hun
verwachtingen. De ontevreden patiënt heeft
wel een verhaal, maar ook de patiënt die de
geboden zorg ‘geweldig’ vond. De ideeën van
Lee en de situaties die hij beeldend neerzette
in zijn ruim vier uur durende betoog, riepen
veel herkenning op. “De bedoeling van deze
presentatie was ons wakker te schudden. Het
gesprek over deze benadering op gang te bren-
gen”, zegt Klaas Soesbeek, senior adviseur
kwaliteit binnen het Groene Hart Ziekenhuis
(GHZ). Dat is gelukt, denkt hij. Het GHZ,
maar ook andere ziekenhuizen gaan hiermee
op de een of andere manier aan de slag.
Meetbaar
Te veel, zo betoogde Lee, wordt binnen
ziekenhuizen gefocust op dat wat meetbaar is.
Productie, financiën, kwaliteit van de behan-
delingen, veiligheid. Natuurlijk zijn dat geen
onbelangrijke zaken, maar ze zeggen niets
over de perceptie van de patiënt. Minstens
zo belangrijk zijn de zaken die niet te meten
vallen. Juist op grond van hun beleving maken
patiënten hun keuze voor een bepaald zieken-
huis. Een verpleegkundige kan klantvriende-
lijk zijn en technisch goed, maar toch geen
enkele indruk achterlaten. Fred Lee maakte
dat duidelijk aan de hand van een voorbeeld.
Een laboratoriummedewerkster komt de
kamer binnen, stelt zich voor en vertelt dat ze
bloed komt afnemen. Daarna gaat ze stil aan
Volgens de Amerikaan Fred Lee kunnen ziekenhuizen veel leren van bedrijven als Disney.
het werk. “Ook niets zeggen heeft effect. Wat
gebeurt er in die tijd met de gedachten van de
patiënt? Die gaan altijd naar wat verkeerd zou
kunnen gaan.” Stilte heeft een klinisch effect.
De patiënt maakt zich bang en zijn bloeddruk
gaat omhoog. Op zich maakte deze medewerk-
ster geen enkele fout. Ze was goed. Maar was
ze ook geweldig? Het maakte deze patiënt niet
uit of deze medewerkster of iemand anders de
volgende dag zou terugkomen. Hoe dan wel?
Fred Lee schetste vervolgens het beeld van
een medewerkster die een praatje aanknoopt
met de patiënt. Hem laat vertellen over zijn
kinderen en kleinkinderen. De gedachten van
de patiënt zijn daardoor ergens anders. Hij
is rustiger en merkt nauwelijks dat er bloed
wordt afgenomen.
Aandacht
Aandacht, contact, medeleven, compassie.
Het zijn sleutelwoorden in het betoog van
Lee. Ze maken het verschil tussen ‘goed’
en ‘geweldig’. Contact maken is belangrijk.
Zowel met de patiënt als met de andere
medewerkers. “In Disney is ieder personeels-
lid erop uit contact te maken met de klant.
Dat geldt niet alleen voor de extraverten en
ook mensen die het heel druk hebben vormen
geen uitzondering op deze regel. De klant kan
teruggroeten en doorlopen. Maar hij kan dit
moment van contact ook gebruiken om even
een vraag te stellen.” Het kan heel simpel gaan
om de vraag waar het restaurant is. Het maakt
niet uit. De klant voelt zich gezien en gehoord.
Groeten zou nog een vorm van hoffelijkheid
genoemd kunnen worden. Empathie gaat
verder. Het is bijvoorbeeld aandacht geven
aan en troosten van een huilende patiënt. Een
luisterend oor bieden of even een arm om
een patiënt die in de put zit. Moet een ver-
pleegkundige wel op die manier meeleven?
Bestaat dan niet het gevaar van een burn out?
Volgens Fred Lee wordt een goede verpleeg-
kundige niet overweldigd door empathie. Als
ze niet bang hoeft te zijn dat haar manager of
haar collega’s zullen denken dat ze de kantjes
ervan afloopt als ze even bij een patiënt gaat
zitten, zal ze zich rustig voelen. Als ze weet
dat haar collega’s net zo betrokken zijn, zal
ze de patiënt kunnen loslaten als haar dienst
erop zit. En heel belangrijk: ze moet zich
gewaardeerd weten door haar manager. De rol
van de managers is in het verhaal van Lee van
cruciaal belang. Managers zijn in zijn visie
coaches. Die mensen één op één aanspreken
en niet volstaan met hun medewerkers op trai-
ning te sturen. “Als medeleven zo belangrijk
is in ziekenhuizen, moeten managers dit als
Kliniek
een eigenschap beschouwen die gerekruteerd,
ontwikkeld en als voorbeeld gesteld moet
worden”, zegt Fred Lee in zijn boek.
Inspirerend
Het gedachtegoed van Fred Lee is inspirerend.
Het Groene Hart Ziekenhuis gaat hier
zeker mee verder, zegt Klaas Soesbeek.
“Als leidinggevenden gaan we hierover het
gesprek aan. Welke waarden vinden we
belangrijk?” Ziekenhuizen hebben zich de
afgelopen jaren de grootst mogelijke inspan-
ningen getroost om de kwaliteit van zorg zo
optimaal mogelijk te krijgen. Dat men dat
belangrijk vindt, is terug te zien in lijstjes
als de AD Top 100 van ziekenhuizen. “Jaren-
lang is een zwaar accent gelegd op de analy-
tische kant. Nu komt er meer aandacht voor
de andere kant, de beleving van zorg.” Het is
volgens Soesbeek een lang proces geweest om
de ‘meetbare zaken’ goed ingevoerd te krijgen.
Datzelfde zal gelden voor het implementeren
van de ideeën over de emotionele kant van de
zorg. Het gaat hier om cultuurveranderingen.
Overigens heeft het GHZ al de nodige stappen
gezet op het gebied van gastvrijheid, bijvoor-
beeld met de instelling van een roomservice.
Op deze voet zal men volgens Soesbeek zeker
verder gaan.
Speerpunt
Voor het Kwaliteitsinstituut voor de
gezondheidszorg CBO is patiëntgerichtheid
een belangrijk speerpunt. De tour van Fred
Lee door Nederland paste helemaal binnen
Kwaliteitsstempel voor kruisbandoperaties
Orthopeed Jacob Caron is van mening dat hij met Quality Care betere zorg kan bieden (foto Medische Fotogra-
fie St. Elisabeth Ziekenhuis).
Wie zich in het St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg
aan de voorste kruisband laat opereren is
voortaan verzekerd van een nieuw behandel-
en nazorgtraject, waarbij ook fysiotherapeu-
ten een belangrijke rol spelen. Quality Care
heet het nieuwe programma.
Bij de nieuwe manier van werken wordt de
patiënt vóór, tijdens en na de operatie nauw-
gezet gevolgd, waarbij alle gegevens worden
opgeslagen in een computerprogramma.
Hierdoor is optimale begeleiding tijdens het
revalidatieproces mogelijk. De patiënt kan
met een persoonlijk login de eigen vorderin-
gen via het internet volgen. Quality Care moet
een kwaliteitsstempel worden voor de ingreep
aan de voorste kruisband. Orthopeed Jacob
Caron is erg enthousiast over de voordelen
die Quality Care biedt. “Hiermee verbeteren
we niet alleen de kwaliteit van de operaties,
maar ook de resultaten van de revalidatiepro-
gramma’s. Dat laatste is belangrijk, want de
7 Nummer 7
dit thema. Het CBO organiseerde deze tour
vorige week in het kader van de lezingen-
cyclus ‘De patiënt centraal!!...en nu echt’.
Deze lezingencyclus is een van de zaken die
het CBO aanbiedt om ziekenhuizen te helpen
meer patiëntgericht te gaan werken, zo vertelt
Sandy Lobenstein, adviseur patiëntgerichtheid
bij het CBO. Een ander instrument is de site
www.patientervaring.nl. Als patiënten zorg
ontvangen hebben, worden zij uitgenodigd
online hun ervaringen te delen. Ziekenhuizen
kunnen hiermee hun voordeel doen. Verder
start in september de vierdaagse cursus ‘Van
inspiratie naar doen’. Tijdens deze cursus
komen thema’s aan bod die gebaseerd zijn op
het gedachtegoed van Fred Lee en anderen.
De deelnemers krijgen concrete handvaten
aangereikt om in de praktijk aan de slag
te gaan met dit gedachtegoed. Om zieken-
huizen te laten ontdekken hoe het met hun
patiëntgerichtheid is gesteld, heeft het CBO
een scan ontwikkeld: ‘De patiënt-op1-scan’.
“Dit geeft als uitkomst een concreet plan van
aanpak, waarmee ziekenhuizen aan de slag
kunnen gaan”, vertelt Sandy Lobenstein. Dit
zijn enkele algemene instrumenten. Het CBO,
zo zegt Sandy Lobenstein wil graag vraag
gestuurd werken. Het kan ziekenhuizen een
op maat aanpak bieden , gericht op zowel de
individuele medewerker als op de organisatie
als geheel. Wie meer wil weten over de moge-
lijkheden die het CBO biedt, kan kijken op:
www.cbo.nl
Door Marja den Otter
nabehandeling is – als vervolg op de operatie
- voor zeventig procent verantwoordelijk voor
een goed herstel.” Caron weet zich in zijn
opvattingen gesteund door de fysiotherapeu-
ten. In de regio Tilburg hebben zich al tien
fysiotherapiepraktijken aangesloten bij het
nieuwe initiatief.
Kwaliteit
De kracht van Quality Care is dat op basis
van objectieve meetmomenten de patiënt
door de orthopeed wordt overgedragen aan
de fysiotherapeut. Deze wetenschappelijke
benadering bevordert de doelmatigheid van de
behandeling. “Door de intensieve samenwer-
king met fysiotherapeuten gaat de kwaliteit
van de geleverde zorg omhoog”, licht Caron
toe. Dit wordt onderkend door de zorgver-
zekeraars Achmea en Uvit (Univé-VGZ-IZA-
Trias). Beide maatschappijen adviseren hun
verzekerden voor een kruisbandoperatie naar
het St. Elisabeth Ziekenhuis te gaan.
8 april 2009
Samenwerking tussen IC’s drie ziekenhuizen
De officiële samenwerking werd beklonken met een glaasje.
De Intensive Care-afdelingen van het Maas-
stad Ziekenhuis in Rotterdam, het Van Weel
Bethesda Ziekenhuis in Dirksland en het
Ruwaard van Putten Ziekenhuis gaan nauw
samenwerken. Maandag 23 maart werd de
overeenkomst ondertekend.
Dat drie ziekenhuizen, die volgens de wet
van de marktwerking eigenlijk zouden
moeten concurreren, nu toch samenwerken,
is niet vreemd, meent Paul Smits, voorzitter
van de Raad van Bestuur van het Maasstad
Ziekenhuis: “Ook bierbrouwers doen zaken
met elkaar over water en hop, maar aan de
voordeur concurreren ze.” De samenwerking
houdt in dat een deel van de maatschap van
Officiële opening nieuwe algemene Intensive
Care van Medisch Spectrum Twente
Wethouder Wallinga van de gemeente
Enschede heeft zaterdag 4 april de officiële
opening verricht van de nieuwe algemene
Intensive Care van ziekenhuis Medisch
Spectrum Twente.
De huidige algemene Intensive Care is
gebouwd in 1981 en verbouwd in 1997. Toen
de IC werd gebouwd, voldeed deze aan de
toenmalige bouwkundige eisen en randvoor-
waarden op het gebied van indeling, inrichting
en infectiepreventie. Inmiddels worden aan
nieuwe Intensive Cares andere eisen gesteld.
Zo worden patiënten nu niet meer op zaal
verpleegd, maar in eenpersoonskamers. Dit
om het risico op de verspreiding van bacteriën
of virussen zoveel mogelijk te beperken. Vanaf
2002 hebben zich op de huidige algemene IC
enkele malen infecties voorgedaan met tegen
antibiotica resistente bacteriën. Ondanks vele
Sint Lucas Andreas Ziekenhuis in Amsterdam
opent eerste niersteenpolikliniek
Het Sint Lucas Andreas Ziekenhuis (SLAZ)
in Amsterdam heeft, voor zover bekend, als
eerste ziekenhuis in Nederland een Nier-
stenenpolikliniek opgericht.
Internist-nefroloog Harald Brulez, samen
met uroloog Ernst van Haarst initiator van de
polikliniek, analyseert de situatie van de nier-
steenpatiënten. In samenwerking met Celeste
Blankenzee, diëtist Cordaan Thuiszorg, geeft
hij advies over medicijnen of een ander
voedingspatroon, om herhaling te voorkomen.
“Veelal hebben de stenen een onderliggend
probleem, zoals een verkeerd eetpatroon. De
behandeling van niersteenpatiënten bestaat
nogal eens uit alleen de verwijdering van de
stenen”, aldus Brulez, “Dit lost acute klach-
intensivisten van het Maasstad Ziekenhuis
visites loopt en diensten draait in Dirksland
en in Spijkenisse. Een verbintenis met zo’n
intensivist is volgens de regels van de Inspec-
tie voor de Gezondheidszorg verplicht. In de
ziekenhuizen zijn de medische en verpleeg-
kundige staf inmiddels intensief bijgeschoold,
zodat zij bij problemen met IC-patiënten exact
weten wat ze moeten doen, volgens de juiste
protocollen. De intensivisten kunnen binnen
twee uur aanwezig zijn om de zorg over te
nemen als de acute problemen voortduren.
Dankzij de samenwerking kunnen ook de
level 1 intensive cares in de regio Rijnmond-
Zuid topzorg dichtbij de woonplaats van de
patiënt blijven leveren.
maatregelen, zoals schoonmaken, bouwkun-
dige aanpassingen, verscherpte hygiëne en
bijstelling van het antibioticabeleid zijn deze
infecties nooit goed onder controle gekregen.
De meest recente, maar ook de meest ernstige
uitbraak was in januari vorig jaar toen vier
patiënten besmet bleken met de zogeheten
Acinetobacter Baumannii-bacterie. Toen
moest de hele IC gesloten worden voor
nieuwe patiënten en is de hulp ingeroepen
van het Ministerie van Defensie voor de
bouw en inrichting van een mobiele IC op
het ziekenhuisterrein. Omdat de afdeling niet
meer voldoet aan de huidige bouwkundige
eisen en de moderne hygiëneregels, heeft de
Raad van Bestuur besloten tot de bouw van
een compleet nieuwe IC. Deze IC is zater-
dag 4 april geopend en wordt medio mei in
gebruik genomen.
ten wel op, maar het structurele probleem niet,
waardoor de kans op herhaling groot is.” Het
voorkomen van nieuwe nierstenen bespaart
kosten van een eventuele nieuwe behandeling
en veel leed van de patiënten. Door een ver-
anderd leefpatroon zijn nierstenen een steeds
vaker voorkomend probleem in de Westerse
wereld. Ze komen vooral voor bij mannen. In
de jaren zeventig had ongeveer acht procent
van de mannen boven de zestig een verleden
met nierstenen. In de jaren negentig was dit al
twaalf procent en waarschijnlijk is dit percen-
tage nog verder gegroeid. Niersteenpatiënten
hebben een grote kans op herhaling. Dertig tot
veertig procent krijgt binnen vijf jaar nog een
keer last van nierstenen wanneer niet wordt
ingegrepen.
 Nummer 7
8 april 2009 8 Advertentie

Het veiligheidsmanagementsysteem (VMS)

is vanaf 2008 in elk ziekenhuis verplicht
Jalaco Consultancy is gespecialiseerd in: Neem contact op met:
• patiënt veiligheid Jalaco Consultancy
• medicatie veiligheid Dr. J. M. de Laat
• proces optimalisatie 0182 - 32 24 40
• systeem oplossingen jmdelaat@jalaco.nl

Jalaco Consultancy • Blekerssingel 78 • 2806 AD Gouda • www.jalaco.nl

Verhoging van patiëntenintake begint bij Spring

Van “non-profit” naar “profit” is een grote stap.
Deze transformatie trekt een wissel op de interne organisatie.

Het begrip marketingcommunicatie doet z’n intrede. Spring kan u hierbij helpen.
Spring werkt al zo’n 25 jaar voor klanten binnen de gezondheidszorg (waaronder
veel farmaceutische industrieën). De in die jaren opgebouwde expertise op het
commerciële vlak van de gezondheidszorg, komt nu uitermate goed van pas bij de
opzet van extern gerichte communicatietrajecten voor ziekenhuizen. Spring weet
dat het opbouwen van goede relaties met 1e lijn en patiënten/consumenten leidt
tot een verhoogde intake (dus omzet). Spring heeft een basisaanpak bedacht die
wellicht ook voor uw ziekenhuis toepasbaar is. Deze aanpak komen we graag
persoonlijk bij u presenteren. Waarbij zij aangetekend: het plan is binnen een
bepaald alteratiegebied slechts voor één ziekenhuis inzetbaar.

WWW.SPRING.NL
Werken in de Zorg
Grenzen tussen hbo’er Dokters voor de klas
en mbo’er afbakenen
Het Landelijke Platform HBO-Verpleegkunde
streeft naar een eigen hbo-specifiek beroeps-
profiel om zo de grenzen met mbo-verpleeg-
kundigen scherper af te bakenen. Dat schrijft
het Landelijk Platform HBO-Verpleegkunde op
de eigen vernieuwde website hbo-verpleeg-
kunde.nl.
Aan verpleegkundigen op hbo-niveau
wordt volgens dit platform nog steeds
gevraagd of zij kunnen verantwoorden wat hun
‘meerwaarde’ ten opzichte van hun collegae
op mbo-niveau is. De verpleegkundige met
een bacheloropleiding is een basisvoorwaar-
de voor een hoogwaardige verpleegkundige
zorgverlening waarin dynamiek, innovatie en
deskundigheid ten gunste van de individuele
patiëntenzorg centraal staan, zo stelt het
Landelijk Platform HBO-Verpleegkunde. De
zogenoemde ‘zorg overstijgende beroepscom-
petenties’ bij de verschillende rolvervullin-
Instellingen hebben moeite met het duiden van verschillen voor een heldere functiedifferentiatie onder verpleeg-
kundigen
(Advertorial)
CNV-casus: Strak tijdschema
In ons ziekenhuis hebben we een strak tijdschema.
Voor de artsenronde van 10.00 uur willen we dat
alle patiënten lichamelijke verzorging hebben gehad.
Dit is ook handig als patiënten voor onderzoek weg
moeten worden gebracht. Door dit strakke tijdschema
kunnen we allemaal onze taken naar behoren uitvoe-
ren. Nu ligt er een man op de afdeling, die onlangs
gehoord heeft dat hij ongeneeslijk ziek is. Tijdens
mijn ochtenddienst was hij geagiteerd en wilde niet
gewassen worden. Ook mocht ik zijn bed niet ver-
schonen. Ik weet dat zijn gedrag te maken heeft met
de berichtgeving over zijn ziekte, dus besloot ik hem
bij mijn ronde 'over te slaan'. Tot twee keer toe vroe-
gen collega's waarom die ‘ kamer nog niet af is’.
Mijn uitleg werd niet van harte geaccepteerd, want
wanneer moet het dan gebeuren? Had ik niet beter
mijn best kunnen doen om die man te overtuigen dat
hij nu verzorgd moet worden? Had ik inderdaad beter
door moeten pakken? Nu zorg ik voor organisatori-
sche problemen. Aan de andere kant wilde ik deze man
tijd en ruimte geven voor zijn boosheid.
Heldere afspraken zijn in het belang van de
patiënt, de organisatie en het team. Als echter
niet gemotiveerd van afspraken afgeweken
kan worden, worden deze star. Hier is er spra-
ke van een patiënt die, met reden, verzorging
weigert. En daarmee de afdelingsafspraken
doorkruist. Een professionele houding aan-
nemen, betekent kunnen anticiperen op de
zorgvraag van dat moment. Van de verpleeg-
kundige vraagt dat aanvoelen, signaleren en
9 Nummer 7
gen verworden vaak tot ‘zorg ondersteunende
competenties’. Beroepscompetentieprofielen
bestaan intussen voor zowel de opleiding tot
verpleegkundige in het mbo als het hbo. De
beide opleidingsdocumenten van Pool (2001,
2007) geven houvast ten aanzien van de in
de opleiding ontwikkelde beroepscompeten-
ties van hbo-verpleegkundigen. Toch worden
bachelorverpleegkundigen onderbevraagd op
hun ‘zorgverlening ondersteunende’
beroepscompetenties in de domeinen ‘orga-
nisatie van zorg’ en ‘beroep’, zo staat op de
vernieuwde website. Navraag bij verschil-
lende ziekenhuizen heeft het Platform geleerd
dat instellingen moeite hebben met het duiden
van verschillen voor een heldere functie-
differentiatie onder verpleegkundigen. Een
hbo-specifiek beroepsprofiel van de verpleeg-
kundige verheldert en verscherpt, zo verwacht
men.
ernaar handelen. Het zou goed zijn als het
team in gesprek gaat over wat er werkelijk toe
doet in goede zorg. Verpleegkundigen werken
niet om een afdelingsritme gaande te houden,
maar om patiënten goede en passende zorg
te bieden. En dat te verantwoorden op grond
van kennis en inzicht.
Uitgebreide reactie of zelf reageren:
www.zorgethiek.nl
CNV is een vakbond die het net even anders doet.
Met Vitamine CNV heeft u meer zekerheid in handen.
Meer weten over een lidmaatschap of heeft u vragen?
Bel (030) 751 1001 of mail naar cnvinfo@cnv.nl.
8 april 2009
Specialisten, verpleegkundigen en paramedici van het
Flevoziekenhuis in Almere stonden onlangs voor de
klas. Zij verzorgden hoorcolleges en practica binnen
een Studium Generale van middelbare school voor
Daltononderwijs, Helen Parkhurst. De leerlingen
kregen niet alleen les, maar konden ook actief aan de
slag. Eén van die activiteiten was een ‘hechtles’. Door-
gesneden sinaasappels werden met officieel operatie-
kamermateriaal weer aan elkaar genaaid.
Traumacentrum VUmc
biedt voortaan 24 uur
hulp bij ongeval
Het Mobiel Medisch Team (MMT) van VUmc
in Amsterdam staat sinds vorige week 24 uur
per dag paraat om bij ongevallen assistentie
te verlenen. Bij daglicht wordt het medisch
team per helikopter naar de plek des onheil
gebracht. In de donkere uren wordt hiervoor
een auto ingezet.
Tot nu toe was het MMT tussen 24.00 en
7.00 uur niet paraat, maar daar is nu dus
verandering in gekomen. Het MMT bestaat uit
een arts, een verpleegkundige en een piloot/
chauffeur. Zij worden naar de plaats van het
ongeval gebracht in aanvulling op de ambu-
lance hulpverlening. Het MMT verleent ter
plekke medische zorg.
‘Golden hour’
Uit onderzoek blijkt dat de opvang in het eerste
uur na een ongeval essentieel is voor het herstel
van de patiënt. Het voordeel van de inzet van
Handboek Endoscopische Chirurgie draagt bij
aan de veiligheid in operatiekamer
Tijdens het jaarcongres van de Nederlandse
Vereniging voor Endoscopische Chirurgie
(NVEC) op 2 april, overhandigde mevrouw
dr. C.M. Colijn, lid van de TNO Raad van
Bestuur, het eerste exemplaar van het Hand-
boek Endoscopische Chirurgie aan de heer
Tamminga van de Inspectie voor de Gezond-
heidszorg. Met dit handboek willen NVEC en
TNO een bijdrage leveren aan de veiligheid en
innovatie in de operatiekamer.
Endoscopische chirurgie (‘kijkgatoperatie’)
wordt ruim twintig jaar op brede schaal toege-
past in Nederland. Deze zogenaamde minimaal
invasieve techniek biedt grote voordelen voor
de patiënt: een kleinere operatiewond en daar-
mee sneller herstel. In de afgelopen jaren is
de techniek uitgebreid naar steeds complexere
ingrepen, onder meer in buik- en borstholte.
Endoscopische chirurgie is daarmee op dit
moment een alledaagse benadering bij een
groot aantal operatieve ingrepen. Het einde
van deze ontwikkelingen is nog lang niet in
zicht. Om optimaal rendement uit de techniek
Mensen in de zorg
Na dertig jaar heeft revalidatiearts en oplei-
der Bas Bevaart (60) eind maart afscheid
genomen van Revalidatiecentrum Tolbrug.
Bevaart was de drijvende kracht achter de
verzelfstandiging van het Centrum en de
ontwikkeling als opleidinginstituut. Het
Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch en
Revalidatiecentrum Tolbrug organiseerden
een symposium ter ere van zijn afscheid.
Anne-Mieke Omtzigt is benoemd tot
medisch bestuurder van het Flevoziekenhuis
in Almere. De functie medisch bestuurder
is nieuw in het Flevoziekenhuis. Omtzigt
is in haar functie verantwoordelijk voor de
kwaliteit van de medische zorg en geeft
leiding aan de medisch managers. Internist-
oncoloog Jan Baars volgt Omtzigt op als
voorzitter medische staf. Omtzigt (49) is
sinds 1996 als gynaecologe aan het Flevo-
ziekenhuis verbonden. Sinds 2004 was zij
tevens voorzitter van de medische staf.
Dr. Hein Muller, internist in Tergooizieken-
huizen, is op woensdag 1 april onderschei-
den als Ridder in de Orde van Oranje Nas-
sau. Voorafgaand aan een symposium ter
gelegenheid van zijn afscheid speldde Milo
Schoenmaker, burgemeester van Bussum,
hem de koninklijke versierselen op.
het MMT is dan ook, dat het zogenoemde
‘golden hour’ optimaal benut wordt doordat
een medisch team zo snel mogelijk ter plaatse
is. Een deel van de behandeling die anders in
het ziekenhuis zou plaats vinden, wordt naar
de patiënt op straat gebracht.
te kunnen halen en om de patiëntveiligheid te
kunnen borgen is het belangrijk dat operatie-
teams beschikken over up-to-date kennis en
kunde over deze vorm van chirurgie. Juist ook
omdat de apparatuur die bij endoscopische
chirurgie wordt ingezet steeds geavanceerder
en complexer wordt.
Naslagwerk
Prof. dr. Broeders van de NVEC en MSc
Kalisingh van TNO hebben deze uitdaging
opgepakt en een praktisch handboek opgesteld
voor alle medewerkers in de gezondheids-
zorg die te maken hebben met endosco-
pische chirurgie. Het boek is een naslagwerk
en leerboek en bevat praktische informatie
over aanschaf, efficiënt gebruik en reiniging
van endoscopische producten. Ook toont het
handboek de laatste stand van zaken van de
medische kennis. Met dit laatste willen NVEC
en TNO een voedingsbodem creëren voor in-
novaties in de endoscopische chirurgie. Het
handboek sluit hierbij nauw aan op het doel
van het Zorginnovatie Platform.
 Nummer 7
8 april 2009 10 Werken in de Zorg

Werken
in deCare4Care is een detacheerbureau voor gekwalificeerd personeel in de zorgsector. De
combinatie van werving en professionele begeleiding van zorgpersoneel vormt het kloppende
ZORGhart van Care4Care.
Zoek een baan die bij je past!
Care4Care heeft verpleegkundigen, met en zonder specialisaties en verzorgenden individuele
gezondheidszorg (IG) en leidinggevenden in dienst. Deze professionals hebben verscheidene
jaren werkervaring of zij komen net van de opleiding. Bij Care4Care kunnen zij rekenen op
persoonlijke begeleiding of coaching bij hun loopbaan. Met name voor medewerkers die net de
opleiding hebben afgerond, geeft dit uitstekende mogelijkheden.

Op basis van detachering plaatst Care4Care haar gemotiveerde medewerkers binnen

zorginstellingen en bedrijven in de Randstad (regio Rotterdam-Den Haag en regio Amsterdam)
en in het midden van het Care4Care
land (regio Utrecht).
is een detacheerbureau Care4Care
voor gekwalificeerd personeel zet zich in
in de zorgsector. De voor de opbouw, de
combinatie van werving en professionele begeleiding van zorgpersoneel vormt het kloppende
ontwikkeling en het behoud
hart vanvan een team van verzorgenden IG, verpleegkundigen
Care4Care. en
Verpleegkundige/Verzorgende IG
leidinggevenden. Daarmee ondersteunt
Care4Care Care4Care
heeft verpleegkundigen, organisaties
met en zonder specialisaties en verzorgenden bij het optimaal vervullen van
individuele
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5
hun zorgtaken.
gezondheidszorg (IG) en leidinggevenden in dienst. Deze professionals hebben verscheidene
jaren werkervaring of zij komen net van de opleiding. Bij Care4Care kunnen zij rekenen op
of verzorgende ig? En ben je op zoek naar een
persoonlijke begeleiding of coaching bij hun loopbaan. Met name voor medewerkers die net de
opleiding hebben afgerond, geeft dit uitstekende mogelijkheden.
afwisselende baan in de zorg? Neem dan eens
Onze vacatures en diensten kunt
Op basis u vinden
van detachering op onze
plaatst Care4Care vernieuwde
haar gemotiveerde website:
medewerkers binnen
zorginstellingen en bedrijven in de Randstad (regio Rotterdam-Den Haag en regio Amsterdam)
www.care4care.nl.
een kijkje op onze vernieuwde website:
en in het midden van het land (regio Utrecht). Care4Care zet zich in voor de opbouw, de
ontwikkeling en het behoud van een team van verzorgenden IG, verpleegkundigen en www.care4care.nl
Telefonisch zijn wij te bereiken op nummer 010-4778140.
leidinggevenden. Daarmee ondersteunt Care4Care organisaties bij het optimaal vervullen van
hun zorgtaken.
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende
Onze vacatures en diensten kunt u vinden op onze vernieuwde website: www.care4care.nl.
arbeidsvoorwaarden!
Telefonisch zijn wij te bereiken op nummer 010-4778140.
Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?

Wie zorgt er voor de zorg?

Care4Care

Wie zorgt er voor de zorg?

Care4Care

Hèt uitzend- en detacheringbureau

voor de zorg.

Dudokplein 214
3315 KH Dordrecht
078 6309292
www.continuecare.nl
Werken in de Zorg
Nieuw examen blijkt
struikelblok voor
buitenlandse artsen
Artsen uit niet-EU-landen slaagden er steeds
vaker in als arts in Nederland werk te krijgen,
de laatste jaren gaat dat weer moeilijker. Een
nieuw examen vormt een struikelblok. Paul
Herfs concludeert dat in zijn promotieonder-
zoek waarvoor hij honderden buitenlandse
artsen ondervroeg. Herfs promoveerde op
31 maart aan het UMC Utrecht.
Centraal in Herfs’ onderzoek staan artsen uit
niet-EU-landen, vaak politieke vluchtelingen.
Vanwege taalproblemen komt deze groep
lastig aan een baan op niveau. Sinds 2005
moeten buitenlandse artsen een assessment
van het ministerie van VWS ondergaan. Naast
medische kennis worden daarin ook algemene
vaardigheden zoals Nederlands, Engels en
kennis van de Nederlandse volksgezondheid
getoetst. De uitkomst van het assessment kan
variëren van rechtstreekse inschrijving in het
BIG-register tot een half tot drie jaar aanvul-
lende studie. Na het doorlopen van de aanvul-
lende opleiding kunnen ze in Nederland als
arts aan het werk. Herfs signaleert een pro-
bleem met het assessment. Tot 2005 werden
zo’n honderd buitenlandse artsen per jaar toe-
gelaten, de afgelopen drie jaar in totaal slechts
Onderzoekers ontdekken nieuwe bacterie
Onderzoekers van het UMC St Radboud in
Nijmegen hebben de afgelopen jaren in de
longen van zeventien patiënten een nieuwe
bacteriesoort aangetroffen van het geslacht
Mycobacterium.
De onderzoekers beschrijven de nieuwe
bacterie die naar de stad Nijmegen is genoemd
in een online publicatie in het vakblad The
International Journal of Systematic and
Evolutionary Microbiology. Voor zover bekend
is de nieuwe bacterie M. noviomagense een
onschuldig broertje van de bacteriesoorten die
tuberculose en lepra veroorzaken. Bij zeven-
tien Nederlandse patiënten heeft de afdeling
Longziekten van het UMC St Radboud de
afgelopen acht jaar een onbekende bacterie
van het geslacht Mycobacterium aangetroffen.
Artsen maken kennis met de digitale OK
Circa honderd huisartsen, verloskundigen en verpleeghuisartsen uit de regio bezochten vorige week vrijdag-
middag de regionale artsenmiddag in het Vlietland Ziekenhuis in Schiedam. Ze woonden presentaties en work-
shops bij over bijzondere behandelingen en nieuwe ontwikkelingen in de geneeskunde. Het nieuwe ziekenhuis in
Schiedam heeft acht endoscopische operatiekamers, waar kijkgatoperaties worden uitgevoerd. Op beeldschermen
kan de specialist nauwkeurig volgen wat er in het lichaam gebeurt. Artsen konden deze manier van opereren
tijdens de middag ook zelf oefenen in een demo-omgeving.
11
negentien. De meeste artsen slagen niet voor
het taalvaardigheidsdeel van het assessment.
Ze worden niet goed voorbereid op het examen
en bovendien is een cursus Nederlands op het
vereiste niveau niet beschikbaar. Vóór 2005
beoordeelde de Commissie Instroom Buiten-
landse Artsen, een interuniversitaire plaat-
singscommissie, toelatingsverzoeken van
buitenlandse artsen. Vanaf 1996 beoordeelde
de commissie aanvragen van meer dan duizend
artsen. Een groot deel van hen studeerde af
als arts en vond vervolgens werk. Tot 1993
mochten ziekenhuizen overigens zelf beoor-
delen of ze buitenlandse artsen accepteerden.
In 2000 studeerden de eerste zeventig
buitenlandse artsen af die in 1996 waren toe-
gelaten. Herfs laat zien dat deze artsen op één
na allemaal een baan vonden, het merendeel
binnen drie maanden. Tussen 2000 en 2004
haalden 191 buitenlandse artsen hun bul. Van
de 69 die reageerden op de enquête van Herfs
hadden 65 binnen drie maanden werk gevon-
den. Hiervan hadden 41 ook een opleidings-
plaats verworven. Paul Herfs werkt als ver-
trouwenspersoon aan de Universiteit Utrecht.
Prof. dr. Jeen Haalboom van het UMC Utrecht
begeleidde zijn promotieonderzoek.
Verder onderzoek, onder andere in samenwer-
king met het RIVM, heeft duidelijk gemaakt
dat het gaat om een aparte bacteriesoort. De
nieuwe bacterie is genoemd naar de vindplaats
Nijmegen (Mycobacterium noviomagense)
en is daarmee een familielid geworden van
M. tuberculosis en M. leprae, de ziekte-
verwekkers van tuberculose en lepra. Arts-
onderzoeker Jakko van Ingen: “De nieuwe
Nijmeegse bacterie heeft bij de betrokken
patiënten geen ziekte veroorzaakt en lijkt dus
tamelijk onschuldig. Dat is belangrijk voor de
behandeling van toekomstige patiënten. De
afgelopen jaren zijn enkele patiënten uit voor-
zorg met medicijnen tegen tuberculose behan-
deld. Die overbodige behandeling hopen we
nu te voorkomen.”
Nummer 7
8 april 2009
Annemiek de Jeu verpleegkundige van het jaar
in het Kennemer Gasthuis
Annemiek de Jeu in het Kennemer Gasthuis
Haarlem is benoemd tot KG-verpleegkundige
aan de eisen op het gebied van professionele
ontwikkeling, verpleegkundige vernieuwin-
van het jaar 2009. Zij kreeg deze titel op gen, betrokkenheid en gastvrijheid naar zowel
grond van haar professionele en vernieuwen- de patiënten als de collega’s.
de houding en haar grote gastvrijheid, zowel
tegenover haar patiënten als haar collega’s.
Tijdens een feestelijke bijeenkomst maakte
juryvoorzitter en bestuursvoorzitter Harry
Luik nog eens duidelijk hoe belangrijk de
verpleegkundigen zijn voor het ziekenhuis:
“Juist de verpleegkundigen zijn in staat om
ons devies ‘Kundig en Gastvrij’ uit te dragen.
Niet voor niets heten zij verpleegkundigen en
het hangt voor een groot deel van hen af of
de patiënten zich gastvrij ontvangen voelen.
Daarom vinden we het belangrijk om deze
groep medewerkers in het zonnetje te zetten
en de verkiezing ‘KG-verpleegkundige van
het jaar’ te organiseren.” “De genomineerde
verpleegkundigen zijn stuk voor stuk toppers
in hun vak” zegt Luik. Dat maakte het voor
de jury moeilijk om een keuze te maken maar
Annemiek de Jeu bleek het beste te voldoen Annemiek de Jeu en Harry Luik (foto Carmen Melgers).
Uitreiking Galenusprijs 2009
De uitreiking van de Nederlandse Galenus- het jaar 129 geboren werd. Hoewel de meeste
prijzen vindt plaats op 10 juni. Net als vorig van zijn denkbeelden nu achterhaald zijn, leeft
jaar wordt de ceremonie gehouden in Corpus de naam van de beroemde Griek voort in het
te Oegstgeest. De inspecteur-generaal voor woord galenica (enkelvoud: galenicum), de
de Gezondheidszorg, prof. dr. G. van der verzamelnaam voor geneesmiddelen bereid
Wal, overhandigt de Galenus Geneesmidde- uit natuurproducten. In de natuur vond
lenprijs 2009 aan het meest betekenisvolle Galenus honderden nieuwe substanties van
of innovatieve geneesmiddel dat in 2008 is plantaardige en dierlijke oorsprong, die hij
geregistreerd in Nederland. verwerkte tot grondstoffen voor geneesmid-
delen. Toen de Franse apotheker Roland Mehl
De Galenus Researchprijs 2009, een geld- in 1971 een prijs voor farmacotherapeutische
bedrag van 5.500 euro en een gouden medaille research instelde, was de naam Galenus dus
voor een veelbelovende ‘jonge’ wetenschap- een logische keuze De uitreiking van de
per, zal dit jaar worden uitgereikt door prof. Galenusprijzen vindt plaats onder auspiciën
dr. J. Stoof, rector magnificus en lid van het van PatientCare, het nascholingsblad voor
College van Bestuur Universiteit Utrecht. De huisartsen dat wordt uitgegeven door
prijs is vernoemd naar Claudius Galenus, die in CMPMedica Netherlands bv.
Belronde
Steeds meer patiënten worden behandeld of dat het verstandig is om het been hoog te
geopereerd in dagopname. Je mag dezelfde leggen als ze gaat zitten. Dit staat vermeld
dag weer naar huis, mèt instructies voor de in het ontslagformulier, maar mevrouw
periode erna. Binnen het korte tijdbestek Schouten heeft dit nog niet gelezen.
van die dag komt er heel veel op je af! Het
is begrijpelijk dat sommige informatie niet Dat stukje persoonlijk contact en belangstel-
helemaal ‘aankomt’ of dat er bij nader inzien ling wordt erg gewaardeerd. Patiënten kun-
toch nog onduidelijkheden zijn. nen hun verhaal even kwijt.
Daarin voorziet de belronde. De belronde is En als er na de belronde alsnog vragen naar
bedoeld als nazorg, een verlengstukje van de boven komen, stel ze dan gerust aan mij,
zorg binnen het ziekenhuis. Een verpleeg- Vera, via de website van het ziekenhuis:
kundige belt patiënten de dag na de behande- www.ghz.nl/vraaghetvera.
ling op en vraagt hoe het gaat thuis. Hij/zij
vraagt of er nog onduidelijkheden zijn, naar Vera
pijnklachten en geeft waar nodig adviezen.
vera@ghz.nl
De heer Pels heeft gisteren een kijkoperatie www.ghz.nl/weblog
van de knie ondergaan. Hij is al heel snel na
de ingreep weer thuis. Als hij, thuisgekomen, Vera is verpleegkundige in het Groene Hart Ziekenhuis
de ontslagpapieren door leest valt het hem op in Gouda.
dat hij andere pijnstilling krijgt dan staat ver-
meld. Hij denkt dat er een fout is gemaakt en
spreekt dit door met de verpleegkundige. De
heer Pels heeft al jaren maagklachten en daar-
om is er een bewuste keuze gemaakt voor een
andere pijnstiller dan gebruikelijk. Na deze
uitleg zijn zijn zorgen weggenomen.
Bij mevrouw Schouten is een plaatje verwij-
derd uit haar onderbeen. Ze vertelt: “Het valt
me een beetje tegen hoor. Ik mag mijn been
gewoon belasten. Ik heb net een boodschapje
gedaan, maar mijn voet was dik en pijnlijk
toen ik thuiskwam”. Mijn collega benadrukt
 Nummer 7
8 april 2009 12 Advertentie

PATIENTEN MONITOREN
EN JE EIGEN CARRIÈRE BEWAKEN
TMI ZOEKT TMI BIEDT
• verpleegkundigen (A, B en gespecialiseerd) • vrijheid met de zekerheid van een uitstekend salaris
• operatieassistenten • meer ervaring door afwisselend werk
• anesthesie medewerkers • een auto vanaf 28 uur per week
• gipsverbandmeesters • scholing op maat
• laboranten (ook HLO)
• KNF medewerkers
• doktersassistenten
• apothekersassistenten
• CSA medewerkers
al het bovenstaande met recente ziekenhuiservaring
Werken op jouw manier!
Een vast dienstverband, een min-max contract of een 0-uren contract.
Tevens bemiddelt TMI al jaren voor ZZP’ers. Interesse?

KOM EENS PRATEN BIJ TMI.

DE DETACHEERDERS IN DE ZORG.
www.tmidetachering.nl

Te koop!! Jaargang Ziekenhuiskrant gebundeld

Net als afgelopen jaar zal ook de jaargang 2009 van de

KELIJ KS OP W
OENS DAG IN
ALLE ZIEKEN
HUIZE N IN NE
DERL AND EN
OP INTE
RN E

23
AT I S T WEEWE
IJNT GR
Ziekenhuiskrant in een beperkte
VERSCH

15 oplage gebundeldKunst in ziekenhuis

te koop zijn. 12Alle nummers wordenZintmet uigartiestede hand fraai
n
lijk
voor moge
k
erk
Geld
u
tw
ingebonden Zoen
rgverlevoorzien van een blauw l
hard kaft met
m aa

e
ners wille n

kenhuisgeb
ouw’

o kn a a
enaslagwerk r g e n
Europees c enomi
tr u m
‘Slimmer zie
gouden opdruk.
N V O n d e
Ideaalr z als in voor Tox ic o g
gaat onde
rz
Casus C Het Maastri
cht UMC+

oeite met d
dee gbibliotheek.
riepprik? de op ric hti ng van een Eu
ics econom
ropees cen
isch haa
M Toxicogenom lst de ontwik
Reageer! ics be he
Toxicogenom iligheid va
n c
om de ve
9 methodes wijze van alt
er
Zie pagina stoffen te
tes ten bij
ie Limburg
Deenkosten
landers’
bedragen € 275,- excl. btw maar inclusief dierp ro ev en . De provinc
UMC+ een
subsidie v

Aantal ‘buit se
Maastricht het opstell
kend voor

in Nederlverzendkosten.Voorintekening is noodzakelijk en zal euro toege

and businessplan
.

e n h u iz e n stijgt een technolo

gie
zie k worden bevestigdmaakt met een aanbetaling van € 100,- exalsis
Bedoeling
onderdeel va
n d
Haren Het aantal
niet-ingeze
tenen dat ge
bruik
is de laatst
e
te ric hte n
us Maastrich
t. Aan dat pla

Anjerlaan 50 van Nederla

zeven jaar
nd se
btw. Levering vindt plaats in februari 2010. Bestellingen
zie kenhuizen
met vijftig
proc en t ge ste gen. Dat
t kennis- en
Gelukkig e me nse n zijn minder
vatbaar voo
r ziekten.

me ns en hun eig en lev en inr

ho
ichten. Veel
e ze da t he
men- Camp
t beste be ha lve
)
het Maastrich
pa rti jen
t UMC+
moeten dee
ek van he e Univé-VGZ
-IZA-Trias h dan ook af die (private moet onder me
er a
n onderzo sen vragen zic A-Trias gaat
blijkt uit ee
expertisece
ntrum Prkunnen worden geplaatst via info@ziekenhuiskrant.nl
ism an t.

n buiten sta
Verzekeraa
rt samen
rscombinati
me t
gr
de Erasmus Un
ootschalig
iversiteit
en langlope
nd ku
me
nn en doen. Un
nsen helpen
ivé-VGZ-IZ
bij het zo ek en
pa
na
st.
ar de levens-
Daarbij word
t op
businessplan
de vr aa
ge
g
bie
ho e groot de ma
d van Toxic
ogeno
rkt

ns en va ee n de r- he n he t
akten 10.53
6 me t Rotterdam t doel van da
t on
die het beste
bij ontwik- op n worden m
In 2007 ma nhuizen. He ar geluk. He en wijze methode die genereerd ka
br uik van de zieke we rd on derzoek na tw ikk ele n die mens br uik ge ma akt van een tei t Ro tte rd am die ge ke nn is, moet v
die
- Ligging op steenworp afstand van winkelcentrum Oosterhaar Nederland
aa nta
ge
l pa tiënten dat
in dat jaar
me es te zoek is me
thodes te
n
on
op hu n eigen ge
luk. Het
ge
ke ld is aa n de Erasmu
s Universi
ivé -V GZ -IZ A-Trias ma
ken van
eie n na ar de kennis
totale miljoen. De er greep ge
ve
men met Un dit terugvlo .O
bedroeg 1,7 Duits- me n start. en die nu sa termijn levert n dat platform
- Perceeloppervlak: 165 m2 opgenomen
ds e patiënten
komen uit
er Leo proje
ct gaat me
dio 2009 va
wo rdt beproefd
. Op langere
op over effecten
bijdragen aa
pe rmanente ge
ldstro
‘b uit en lan de rzo ek kig , ma tie n me er
door België.
On er is best ge
luk k infor beeld over
ee
derzoek gewa
- Woonoppervlak: ca. 100 m2 land, gevolgd
van Prisman
t vermoedt
dat
De gemiddeld
e Nederland
dan mogelij
k is. In on
derzoek oo
euzen op ge
luk, bijvoor
en. Bij rin
g van het on
er veel be
Vandermeulen de rs’ Nederlan- mi nd er gelukkig Ve el van levensk sto pp en met werk ro pe es niveau is
- Verwarming en warm water d.m.v. CV combi-ketel (2005) een deel va
n deze ‘buit
gr
en
en
lan
s zij n gaan wone
n maar
ne
toc
ma
h
rk en zijn de mens
en geluk
g wa
kig
t
er.
ge luk ki- het eff
ect van vr
en
oe
sk
g
eu ze n weten me
nsen va
n
ak
is
Eu
he t onderwerp.
over de en De willen ook
graa t soort lev l uitpakken
en da
ders zijn die land, Spanje t alleen da
- Voorzien van dakisolatie en grotendeels van dubbel glas in landen als
België, Duits Nederlanders
dan ze nu zij
n. Dat zou nie niet hoe dat
voor hen za
weten hoe he
t vergelijkbare
ger worden ed vo or hu n gezond- tti g om te jar en eerder
maar ook go nu ’n keuze
- Vrijwel gehele woning voorzien van laminaatvloeren Portugal. prettig zijn, tbaar het rgaan die zo
en minder va mensen is ve n beide
nl ge luk maakt mens aro m et he t project wille
n. nt da . M
hu is st oe le heid, wa nsen lev en t hebben zondheid
- Plafond woonkamer vernieuwd in 2008 ki jk op : zi ek en
vo or zie kte n. Gelukkige me
n de el af va n erf e- gemaak
partijen een
bij dr ag e lev eren aan ge
pen zij de we
ten-
hangt voor ee ar weinig derland en ho
een stoel langer. Geluk .
- Schilderwerk buitenzijde 2008 Wij hebben
rkplek . . . lijke aanleg
en om sta nd igheden wa
langrijk de el en geluk in Ne
nnis ov er ge luk te verdiepen
als
voor elke we de ren valt. Een be de r- sc happelijke ke rd t ge luk tastbaarder
- Ruime woning, geschilderd in lichte tinten . . . en anders
maken we aan te ve ran
en echter in
eigen hand.
On
ocent Met
deze kennis
wo
-instrument.
l voor u hebben mens er veertig pr idspreventie
hem speciaa n dat ongeve p gezondhe
- Aanvaarding in overleg zoek ers sc ha tte
afhangt van
de ma nie r wa aro
Toxicogenom
ics behelst de
on
van het geluk
zond
mi
heid van che
ieren is ge
om de veilig

htig’ tuin
r di
alternatief voo
Voor meer info:
een ‘voorzic
weer wijze van
melden zich
ca tal og us All pe rio de van het jaar ze tij de ns
Koek Makelaardij Vra ag gra tis
aa n via inf
o@ sco rem ed
i.n l
De ze
veel mensen
met blessures
die
thans in En
geland.
oplopen. Al c Medi-
T. 050 - 589 15 55 ek en hu is st oe le n. nl het tuinieren
College of
Os teo pa thi
nde
ki jk op : zi Het British
) meldt als me
est voorkome
E. www.koek-makelaardij.nl cine (BCOM
e rugp ijn , sp ier ve rrekkingen
en
zoals
klachten lag zaamheden,
De facilit
De we rk
I N N E. D E R L A N D E N O P I N T E RnNnaE T de
verstuik en
V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N ing
itten, moete
ffelen en sp
zorgond
graven, scho er worden
gzaamaan we
Vraagprijs € 174.500,- k.k. luis,
winterm aa nd en lan
t BCOM ste
lt dat het gr
oo tste
door
Hotelkbergen opgepakt. He res is te voorkomen
op blessu
veilig deel van de
Nieuwbouw 13 Nummer 7
8 april 2009

Extra geld ziekenhuis Nieuwe naam en logo St. Antonius Ziekenhuis

feestelijk onthuld
slimmer besteden Mesos Medisch Centrum in Utrecht en het
St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein
vormen sinds 31 maart samen de nieuwe
ziekenhuisorganisatie 'St. Antonius Zieken-
huis'. Op dezelfde dag werd het logo van de
nieuwe ziekenhuisorganisatie onthuld.

Op zes locaties in Utrecht, Nieuwegein en

TNO adviseert derhalve om slimmer te bouwen, zodat ziekenhuizen en zorginstellingen niet alleen vele procenten
kunnen besparen op de bouwkosten, maar ook op de kosten van het primaire proces.
Ter bestrijding van de economische crisis
stimuleert het kabinet onder meer de renovatie
en nieuwbouw van zorginstellingen. Met deze
maatregel kan de vastgelopen ziekenhuis-
bouw snel weer worden opgestart en kunnen
verpleeghuizen en de gehandicaptenzorg
verder met het verbeteren van de huisvesting
en privacy van hun cliënten. Er wonen bijvoor-
beeld nog steeds 9.500 mensen op drie- of
meerpersoonskamers en 16.000 mensen in
tweepersoonskamers in verpleeghuizen.
Nu er dus via een noodmaatregel snel geld
beschikbaar komt, kunnen instellingen beslui-
ten om het geld dan ook snel op te maken. Als
immers de crisis weer voorbij is, kan de nood-
maatregel weer even snel worden ingetrokken.
Snelheid van handelen kan de verleiding groot
maken om een oud plan weer snel uit de kast
te trekken om zo een beroep op het geld te
kunnen doen. Maar dat kan, gezien vanuit de
levenscyclus van het ziekenhuis, achteraf een
dure optie zijn waar men wellicht spijt van kan
krijgen. TNO adviseert derhalve om slimmer
te bouwen, zodat ziekenhuizen niet alleen vele
procenten kunnen besparen op de bouw-
kosten, maar ook op de kosten van het
primaire proces. Daarbij verwijst TNO naar
het Bouwcollege dat enkele jaren geleden
het Schillenmodel lanceerde om activiteiten
te clusteren binnen aaneengesloten gebie-
den. Daarbij werd berekend dat dit model tien
procent kan besparen op de investeringskos-
ten. Het eerste ziekenhuis gebouwd volgens
dit model staat inmiddels in Zutphen. TNO
onderzoekt op dit moment hoe de logistiek
en arbeidsproductiviteit in ziekenhuizen ver-
beterd kan worden. En de eerste indicaties
wijzen ook op een mogelijke besparing in de
kosten van het primaire proces van circa tien
procent.
Wijzigingen regels
Ziekenhuizen worstelen al langer met stagna-
tie van hun nieuwbouwplannen. De oorzaak
moet vooral gezocht worden in de vanaf 2008
ingevoerde wijzigingen rond de regels van de
ziekenhuisbouw. Ziekenhuizen zijn vanaf dat
moment zelf verantwoordelijk voor hun bouw
geworden: zij dragen zelf de lusten en lasten
van hun vastgoed. Het vastgoed is onderdeel
van hun tarieven en productie geworden en zij
moeten, net als bijvoorbeeld een supermarkt,
de kosten van huisvesting gaan doorberekenen
aan hun klanten. In dit nieuwe financierings-
systeem worden ziekenhuizen gedwongen
elke vierkante meter optimaal in te zetten.
Ook de banken worden voorzichtiger om
een hypotheek te verstrekken aan ziekenhui-
zen: er worden nu serieuze businessplannen
gevraagd. Tijd voor heroverweging dus, waar
ook het Centrum Zorg en Bouw van TNO
(voortgekomen uit het Bouwcollege) vanwege
zijn deskundigheid bij betrokken wordt.
Houten kunnen patiënten een uitgebreid
zorgpakket verwachten. Medische topzorg
en service zijn samen met onderzoek en
opleiding de belangrijkste activiteiten van
de nieuwe ziekenhuisorganisatie. Het nieuwe
logo is ontworpen vanuit de positionering
van het nieuwe St. Antonius. Het woordmerk
symboliseert het samenspel van medische
topkwaliteit en mensgerichtheid, van ratio
en emotie. Het logo en de letters zijn samen-
gesmolten tot een nieuw lettertype. Behalve
het logo neemt in de nieuwe huisstijl ook een
ketting van tekens een belangrijke plaats in. Het nieuwe logo van het St. Antonius Ziekenhuis wordt
Deze ketting bestaat uit tekens die betrekking onthuld op locatie Utrecht Oudenrijn (foto Fotostudio
hebben op het St. Antonius Ziekenhuis. De Van Galen, Odijk).
hoofdkleur paars combineert ratio en emotie.
De drie kernactiviteiten (ziekenhuis, research zich van elkaar door een afwijkende kleur die
& development en academie) onderscheiden als het ware uit de kleur paars wordt gelicht.
Ouderkamer op de kinder- en jongerenafdeling
Zaans Medisch Centrum feestelijk geopend
De ouderkamer op de kinder- en jongerenaf- aan gegeten kan worden. Volgens Annemieke
deling van het Zaans Medisch Centrum (ZMC) van Raamsdonk, unitvoorzitter, was er grote
in Zaandam is afgelopen woensdag feestelijk behoefte aan zo’n ouderkamer. Op de afdeling
geopend. worden kinderen voor kortere, maar vaak ook
voor langere tijd opgenomen. Tot voor kort
De ouderkamer biedt ouders de mogelijkheid was er geen ruimte waar ouders van opgeno-
om even een moment van rust, privacy op te men patiënten zich even konden terugtrekken
zoeken zonder hierbij echt de afdeling te moe- om bijvoorbeeld even rustig te bellen of te
ten verlaten. De kamer is comfortabel inge- eten. De kamer is aangekleed door middel van
richt met een zithoek, een tv en een tafel waar sponsoren.
Verhuizen duur? Bij ons niet!
De transporter doet voor u:
Grote en kleine verhuizingen
Meubels monteren en vervoeren
Huis klussen 06 - 29 20 33 13
Snel! Goedkoop! Met zorg!

Groot bord markeert plek voor nieuwbouw

Bernhoven in Uden-Noord
Het jaar 2009 wordt een belangrijk en
spannend jaar voor de nieuwbouw van zieken-
huis Bernhoven: dit jaar wordt het consortium
geselecteerd dat naar alle waarschijnlijkheid
het nieuwe ziekenhuis in Uden-Noord gaat
bouwen. In 2010 start de daadwerkelijke
bouw. Om er voor te zorgen dat iedereen
weet waar het nieuwe ziekenhuis komt, is op
6 april een groot bord nabij de locatie
geplaatst. Een samenwerking van de gemeen-
te Uden en ziekenhuis Bernhoven.
Projectmanager Marion van Zoom van
ziekenhuis Bernhoven: “De nieuwbouw van
het ziekenhuis is een groot en langdurig
project. Het is goed dat we daar aandacht aan
besteden. Dit jaar staat in het teken van de
selectie voor het bouwen, over een paar maan-
den weten we welk consortium het nieuwe
ziekenhuis gaat bouwen. Als alles goed gaat,
wordt dan in het voorjaar van 2010 gestart met
de bouw.” De planning is nog steeds dat het
nieuwe ziekenhuis Bernhoven eind 2012 zijn
deuren in Uden Noord zal kunnen openen.
Ook de gemeente Uden is blij met de aandacht
die het bord vraagt voor de ontwikkeling van
dit gebied. Wethouder Marnix Bakermans:
"Met deze markering maken we duidelijk hoe
belangrijk de ziekenhuisontwikkeling voor
Uden is en dat het steeds dichterbij komt.
Als alles meezit kunnen we misschien zelfs
dit jaar al de eerste activiteit in Uden-Noord
zien.” Meer informatie over de nieuwbouw
van ziekenhuis Bernhoven is te vinden op
www.bernhoven.nl of www.uden.nl.
 Nummer 7
8 april 2009 14 Advertentie

www.continuecare.nl
Minder zorgen www.cvatz.nl

IC/CCU-ers
Kinder-vpk
Meer zorg A-vpk

wij zoeken: HBO-V

Dialyse-vpk
VIG-ers
MC-ers
OK/Anaesthesie ZV-ers

Uitzendbureau Continue Care Uitzendbureau Care van A tot Z

Voor gespecialiseerde verpleegkundigen Voor verpleging en verzorging

Dudokplein 214 Wij regelen losse diensten en detacheringen en Dudokplein 214

3315 KH Dordrecht 3315 KH Dordrecht
garanderen al meer dan 10 jaar bijzonder
078 - 630 92 92 078 - 616 29 96
Email: info@continuecare.nl goede arbeidsvoorwaarden. Email: info@cvatz.nl
Gezondheid
ACE-remmers werken
niet altijd bij patiënten
ACE-remmers werken niet bij een kwart van
de patiënten. Bij driekwart van de patiënten
is de werking (verlaging van de kans op een
hartinfarct of overlijden) van deze medicijnen
juist extra goed. De erfelijke eigenschappen
van een patiënt bepalen of deze medicijnen
effect hebben. Dit blijkt uit een grootschalige
studie die is gesteund door de Nederlandse
Hartstichting. De onderzoeker, Jasper Brugts
(ErasmusMC in Rotterdam), presenteerde
deze resultaten zondag 29 maart op het jaar-
lijkse congres van het American College of
Cardiology.
De onderzoekers bestudeerden de werking van
een bepaalde ACE-remmer (Perindopril) bij
9.000 hartpatiënten. Zij keken naar de invloed
van enkele erfelijke variaties op de werking
van dit medicijn. Ze ontdekten dat patiënten
met deze erfelijke variaties (een kwart van
alle patiënten) geen enkele baat hadden bij de
ACE-remmer. Bij deze patiënten werd de kans
om een hartinfarct te krijgen of te overlijden
gedurende de follow-up periode van ruim vier
jaar niet verlaagd. Bij driekwart van de patiën-
ten werkten de medicijnen juist heel goed, en
werd de kans op overlijden of een hartinfarct
verminderd met dertig procent. Deze mensen
hadden deze erfelijke variaties niet.
Screening
Artsen schrijven ACE-remmers voor aan
hartfalenpatiënten, mensen die een hartinfarct
hebben doorgemaakt en aan mensen met
een hoge bloeddruk. Het gaat om honderd-
Kinderspreekuur in de supermarkt
Lisa is ook op bezoek bij het kinderspreekuur in de AH. Samen met Chantal Koppens, diëtiste in het Catharina-
ziekenhuis, kijkt ze hoeveel koolhydraten er in één koekje zitten.
Vier keer per jaar gaan kinderen met diabetes
voor controle naar het ziekenhuis. Om het
spreekuur wat leuker te maken organiseerde
het Catharina-ziekenhuis Eindhoven op
24 maart voor het eerst een speciaal spreek-
uur in de Albert Heijn XL in winkelcentrum
Woensel.
Daar leerden de kinderen door middel van
een rondleiding en een quiz meer over
eten en diabetes. Tussendoor hielden twee
kinderartsen hun spreekuur in een aparte
kamer van de supermarkt. Het themaspreekuur
vindt tot 19 mei nog vijf keer in de AH plaats.
Kinderdiabetesverpleegkundige in het Catha-
rina-ziekenhuis, Bob Smit, vertelt: “Een
ziekenhuiscontrole is voor een kind vaak niet
leuk en saai, maar wel heel belangrijk. Een
15
duizenden mensen in Nederland. Zo leven
er in Nederland ongeveer 180.000 hartfalen-
patiënten en 300.000 mensen die een hart-
infarct hebben doorgemaakt. Deze mensen
gebruiken deze medicijnen langdurig, zo’n
tien tot vijftien jaar of langer. Echter, een
kwart van deze patiënten heeft geen baat bij
deze medicijnen. Het gebruik van deze medi-
cijnen is bij hen dus nutteloos. Toekomstige
screening op erfelijke variaties kan bepalen
of iemand ACE-remmers voorgeschreven
moet krijgen of niet. Dit zou op jaarbasis een
kostenbesparing van twintig tot dertig miljoen
euro op kunnen leveren. Hoogleraar Simoons
van het ErasmusMC stelt dat soortgelijk
genetisch onderzoek ook zou moeten worden
verricht met andere preventieve geneesmidde-
len, en dat het een vast onderdeel zou moeten
worden van onderzoek naar de effectiviteit
van geneesmiddelen.
Young Investigator Award
Deze resultaten werden verkregen in een
grootschalig, internationaal multicenter
onderzoek onder leiding van prof. dr. Maarten
L. Simoons, cardioloog in het ErasmusMC.
De onderzoeker Jasper Brugts presenteerde
de resultaten op het jaarlijkse congres van het
American College of Cardiology in Orlando.
Hij verwierf met zijn presentatie de tweede
prijs in de finale voor de Young Investigator
Award. Het American College of Cardiology
reikt deze prijs uit aan veelbelovende jonge
onderzoekers.
heel team is bij deze controle betrokken: de
kinderarts, de kinderdiabetesverpleegkundige
én de diëtist. Het kinderdiabetesteam kijkt
samen met het kind hoe het omgaat met
diabetes, hoe het met de bloedsuikerspiegel
staat en we geven hierbij adviezen. Met dit
speciale spreekuur proberen we het bezoek
leuker te maken. Ieder jaar verzinnen we iets
anders, zo hebben de kinderen ook al ooit een
sportmiddag gehad en gekookt in de keuken
van het ziekenhuis. Dit jaar gaan ze dus naar
de supermarkt. Veel van wat kinderen eten,
wordt gekocht in de supermarkt en voor deze
kinderen en hun ouders is het erg belangrijk
dat ze weten wat ze eten. Met een rondleiding
en quiz brengen we die kennis op een leuke
manier over.”
Nummer 7
8 april 2009
Suiker prima pijnstiller voor pasgeboren baby’s
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis in Den Bosch
gebruikt sinds kort een bijzondere pijnstiller
voor gezonde, pasgeboren baby’s: suiker-
water.
Vlak voordat een pasgeboren baby een prik
krijgt, druppelt de verpleegkundige suiker-
water in de mond. Dit gebeurt bijvoorbeeld
bij een hielprik, een vaccinatie, het inbrengen
van een infuus, het verwijderen van plakkende
elektroden of het plaatsen van een voedings-
sonde. De smaak van suiker activeert gebieden
in de hersenen die de pijnprikkels afremmen.
Onderzoek heeft aangetoond dat suikerwater
(sucroseoplossing) de pijndrempel verhoogt
bij pasgeborenen kinderen. Baby’s kalmeren
en zijn duidelijk minder geprikkeld door de
suiker. Dat is onder andere te merken aan
de gezichtsuitdrukking en de hartslag. Ook
huilen ze minder. Deze vorm van pijnstillen
wordt alleen toegepast bij korte en lichte pijn-
prikkels. Bij langer durende pijnen, zoals de
geboorte met een zuignap of bij ontstekingen,
wordt paracetamol of morfine gebruikt als
pijnstiller.
Onderzoek
Het Jeroen Bosch Ziekenhuis had al enkele
jaren ervaring met het gebruik van suiker-
water bij zieke en te vroeg geboren baby’s.
Deze behandeling was zo succesvol dat het
sinds deze maand ook is ingevoerd voor
gezonde pasgeborenen op de kraamafdeling.
Geschiedenis van de gezondheidszorg
De voorhoofdspiegel
Al heel lang bestond het verlangen om
in donkere lichaamsopeningen te kijken.
Vooral de KNO-arts had er behoefte aan om
de keel, de neus en de oren te onderzoeken.
Dit werd pas goed mogelijk nadat de Duitse
arts Friedrich Hofmann in 1841 een holle
spiegel met een centrale opening had ont-
worpen, waarmee hij lamp- of daglicht in een
donkere ruimte liet schijnen. Anton Friedrich
von Tröltsch, in die tijd een KNO-arts in
Würzburg, zag de grote voordelen van zo’n
spiegel voor zijn vakgebied. Door de cen-
trale opening kon hij duidelijk de verlichte
gehoorgang bekijken en de toestand van het
trommelvlies beoordelen. Om de handen vrij
te houden voor het doen van ingrepen maakte
hij eerst een mondstuk aan de spiegel zodat
hij deze met de tanden kon vasthouden. Het
bleek veel eenvoudiger te zijn om de spiegel
met een band aan het voorhoofd te bevesti-
gen. Diverse KNO-artsen ontwierpen hun
eigen variant, hun namen waren lang aan
de verschillende voorhoofdspiegels verbon-
den. Zo bevestigde de Berlijnse laryngoloog
Ook borstvoeding werkt pijnstillend, bleek
uit een recente publicatie in het tijdschrift
Pediatrics. Dat komt waarschijnlijk door de
geur, het huidcontact met de moeder en andere
specifieke sensaties die een baby ervaart bij het
drinken aan de borst. Corrie Jacobs, kinderarts
op afdeling Kindergeneeskunde van het
Jeroen Bosch Ziekenhuis, is een expert op het
gebied van pijnstilling bij pasgeborenen: “Wij
zetten ons in het ziekenhuis maximaal in om
stress bij een pasgeborene te minimaliseren
én borstvoeding te promoten. Om eventuele
pijn bij een nare behandeling te verminde-
ren, vragen we moeders in eerste instantie
hun baby te laten drinken aan de borst. Mocht
dat op de een of andere manier niet kunnen,
stappen we over op suikerwater.”
Baby’s kalmeren en zijn duidelijk minder geprikkeld
door de suiker.
August Hartmann (1863-1935) de spiegel op
een linnen band. De Amerikaanse oogarts
Louis Ziegler (1861-1925) monteerde een
reflector op een fiberband, die daarna alom
ingang heeft gevonden omdat de spiegel
keurig op zijn plaats blijft. De bekende
Utrechtse hoogleraar F.H. Quix (1875-1945)
stelde een etui samen met een aantal instru-
menten nodig voor KNO-onderzoek en een
spiegel op een fiberband. Minder bekend is
dat dit hulpmiddel ook in de oogheelkunde
goed van pas kwam. In de loop der jaren zijn
er nog andere methoden bedacht om licht in
het duister te werpen. Zelfs werden in plaats
van spiegels, lampjes op de voorhoofdsband
bevestigd wat al een hele verbetering was. In
de moderne onderzoekkamer van de huisarts
is dit instrument echter veelal verdrongen
door oplaadbare elektrische instrumenten. De
voorhoofdspiegel komt nog het meest voor op
cartoons om een arts af te beelden.
Bob K.P. Griffioen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
 Nummer 7
8 april 2009 16 Advertentie

M/V
Wat is jouw
volgende stap in
de zorg?

Kom 15 & 16 mei naar de Zorg Carrière Beurs

Voor het eerst een beurs die over niets anders gaat dan banen en carrières in de zorg. Een beurs waar je als man of vrouw in de zorg je volgende
carrièrestap kunt zetten. Door je licht op te steken bij de talloze deelnemende zorginstellingen. Door met professionals te praten, die gratis
advies over je carrière geven. Of door ter plekke te solliciteren naar een baan, die je aanspreekt en bij je past. Kortom, de Zorg Carrière Beurs
is er voor jouw toekomst. Dus meld je direct aan voor je gratis toegangskaart voor de Passenger Terminal Amsterdam op:

www.zorgcarrierebeurs.nl
Patiëntenzorg 17 Nummer 7
8 april 2009

MysteryPatient test Nieuwe erfelijke risico's voor plotse hartdood

klantvriendelijkheid
Onderzoekers van het Erasmus MC in
Rotterdam en de Inspectie voor de Gezond-
heidszorg hebben in samenwerking met
Amerikaanse onderzoekers een tiental nieuwe
genetische risicofactoren ontdekt voor repo-
larisatiestoornissen van het hart. In vijf geval-
len ging het om een tot op heden onbekend
gen. De bevindingen zijn inmiddels onafhan-
kelijk bevestigd in Duitsland en in een ander
Amerikaans onderzoek. Alle studies versche-
nen onlangs gelijktijdig in het wetenschappe-
lijke tijdschrift Nature Genetics.
Repolarisatie is de fase van de pompfunctie
van het hart waarin het hart na samentrek-
king terugkeert in normale toestand. Repo-
larisatiestoornissen vergroten de kans op
plotse hartdood, zoals reeds eerder door de
onderzoekers in Rotterdam werd vastgesteld.
Deze stoornissen zijn op een electrocardio-
gram (ECG) te herkennen. Plotse hartdood
vormt een belangrijke doodsoorzaak in de
Westerse wereld. Bovendien is van een aan-
tal geneesmiddelen bekend dat deze het
risico verder verhogen. Een aantal van deze
geneesmiddelen is daarom wereldwijd uit de
handel genomen. De bevindingen waren het
resultaat van geanonimiseerde pooling van
de resultaten van een uitgebreide genetische
analyse betreffende 13.000 personen uit drie
grote bevolkingsonderzoeken in Rotterdam
(het ERGO-onderzoek), Boston (Framing-
ham Heart Study) en Seattle (Cardiovascular
Health Study). Hierbij werd van elk individu
het genetisch materiaal op 500.000 plekken
geanalyseerd en vergeleken. De resultaten
zijn niet alleen belangrijk omdat ze meer
inzicht geven in deze vaak fataal verlopende
hartaandoening. Er zijn ook aanwijzingen dat
deze genetische factoren de kans vergroten
op repolarisatiestoornissen van het hart door
bepaalde geneesmiddelen. Deze mogelijkheid
wordt thans nader onderzocht.

Dirk Willemsen van MysteryPatient helpt ziekenhuizen met het verbeteren van hun gastvrijheid.
Restaurants hebben service hoog in het vaan-
del staan. Ze doen er alles aan om een bezoek
zo aangenaam mogelijk te maken. De maaltijd
is belangrijk, maar een vriendelijke glimlach
van de ober en verse bloemen op tafel dragen
bij aan het geluksgevoel. Hoe zit dat met
ziekenhuizen? Dirk Willemsen van Mystery-
Patient helpt ziekenhuizen met het verbeteren
van hun gastvrijheid. De patiënt staat centraal.
Dirk Willemsen: "Servicestandaards zijn voor
restaurants en hotels een tweede natuur. Wij
willen dit soort standaards ook introduceren
binnen de ziekenhuizen. De basis is hoffe-
lijkheid. Worden mensen aangesproken bij
hun naam? Zijn de medewerkers van het
ziekenhuis hulpvaardig? Lachen ze mensen
vriendelijk toe?” Het zijn als het ware de
basisgedragsregels voor de medewerkers.
Maar MysteryPatient gaat verder. “Het gaat
om de totale indruk van het ziekenhuis. Wij
kijken bijvoorbeeld ook naar de bereikbaar-
heid. En naar de uitstraling. Staat er een
koffieapparaat in wachtkamer waar bezoekers
gratis gebruik van kunnen maken? En wordt
men geïnformeerd over de wachttijd in de
wachtkamer?” MysteryPatient onderzoekt de
medische kwaliteit van het ziekenhuis niet.
Ongeveer 87 procent van alle klachten heeft
namelijk geen betrekking op het medisch han-
delen. Wachttijden en service zijn veel vaker
de boosdoeners.
Gerust stellen
Een anonieme en speciaal getrainde ‘nep’-
patiënt gaat op onderzoek uit in het ziekenhuis.
Hij onderzoekt het totale proces. Dirk: “Dat
begint al met het maken van een afspraak.
Hoe snel kan ik terecht en is de medewerker
aan de telefoon vriendelijk?” Eenmaal in
Aandacht borstvoeding bekroond
het ziekenhuis let de MysteryPatient ook op
geruststelling. Dirk: "Veel mensen zijn al
gespannen als zij in het ziekenhuis zijn. Het
is dus prettig dat je de weg kunt vinden en dat
medewerkers behulpzaam zijn. Een display
bij de lift waarop staat op welke verdieping
deze nu is, helpt bijvoorbeeld ook bij de
geruststelling. Je weet waar je aan toe bent en
hoe lang je nog moet wachten. Dat geldt zeker
in de wachtkamer. En als het allemaal wat
langer duurt, is het wel zo netjes als medewer-
kers daarvoor hun excuses aanbieden. Dat is
gastvriendelijk.” Medewerkers van het zieken-
huis worden allemaal geïnformeerd over het
bezoek van de ‘nep’-patiënt. Dirk: “Wij willen
niet dat medewerkers zich achteraf gecontro-
leerd voelen. Het moet voor iedereen duidelijk
waarop ze getoetst worden. Uiteindelijk gaat
het erom dat ze zich bewust worden van hun
eigen gedrag naar patiënten en anders in hun
werk staan.”
Het St. Elisabeth Ziekenhuis Tilburg heeft het certificaat ‘Zorg voor Borstvoeding’ gekregen, met een uitzonderlijk
Huisregels goede beoordeling. In de beoordeling wordt onder meer lovend gesproken over de grote stimulerende rol van
MysteryPatient verzint de servicestandaar- lactatiekundigen Sylvie Koks en Ellen Crutz. Ook de mogelijkheid om het kind direct op de blote huid te krijgen
den van het ziekenhuis niet. Er is nauw na een keizersnede werd als bijzonder positief beoordeeld. Het St. Elisabeth is het enige ziekenhuis in de regio
overleg met de cliëntenraad van het zieken- dat deze mogelijkheid biedt. Pas bevallen moeders kunnen in het St. Elisabeth Ziekenhuis altijd een beroep doen
huis, medewerkers, artsen en het bestuur. op de lactatiekundigen Sylvie Koks (links) en Ellen Crutz. Op de foto begeleiden ze - in het Moeder Kind Centrum
Dirk: “Het is belangrijk dat we iedereen - Femke Bekkers en haar baby Kas, die zes weken te vroeg is geboren (foto Medische Fotografie St. Elisabeth
betrekken. Uiteindelijk moeten zij samen de Ziekenhuis).
nieuwe huisregels van het ziekenhuis bepalen.
Wij helpen ze daarbij en onderzoeken waar
verbeterkansen liggen.” MysteryPatient wordt Knuffel Sofie voor pasgeboren Estrella
ingehuurd door verschillende ziekenhuizen in
Nederland. Dirk: “Het Bethesda Ziekenhuis
in Hoogeveen vroeg ons om de gastvriende-
lijkheid in hun ziekenhuis te onderzoeken,
op dezelfde manier als we doen bij hotels.
De branche is zich ervan bewust dat het beter
kan.”
Door Marjan Scholtens

Behandeling van macula degeneratie nu ook

mogelijk in ’t Lange Land Ziekenhuis
De oogartsen van ’t Lange Land Ziekenhuis in
Zoetermeer beschikken sinds enkele weken
over de mogelijkheid tot een behandeling
van zogenoemde ‘natte’ leeftijdsgebonden
macula degeneratie. Tot nog toe werden
patiënten hiervoor verwezen naar omringende
academische ziekenhuizen.
Bij leeftijdsgebonden macula degeneratie
treedt slijtage op van de gele vlek (het
centrum van het netvlies, dat gedeelte dat
zorgt voor het scherpe zicht). Deze slijtage
treedt bij ongeveer 25 procent van de mensen
boven de 65 jaar uiteindelijk op in de vorm
van droge macula degeneratie. Deze vorm
geeft slechts een uiterst geleidelijk verlies van
het scherpe zicht en zal zelden tot problemen
leiden. Soms gaat deze droge vorm echter over
in de agressievere ‘natte’ vorm, waarbij zich
een woekering van nieuwe bloedvaatjes vormt
onder het centrum van het netvlies. Deze
nieuwgevormde bloedvaatjes kunnen, doordat
ze gaan lekken of bloeden, leiden tot een snel Voor Félicia Bruins was 21 maart een bijzondere dag want haar zusje Estrella werd geboren in Meander Medisch
verlies van het scherpe zicht en een vertekend Centrum in het feestjaar van Amersfoort 750. Félicia kreeg daarom net als Estrella knuffel Sofie, het symbool
beeld (rechte lijnen lijken krom). Een specia- van Amersfoort 750. De eerste knuffel Sofie werd officieel overhandigd door Albertine van Vliet – Kuiper, burge-
le injectietechniek, die aanvankelijk alleen in meester van Amersfoort en Jan Kleijne, voorzitter Raad van Bestuur van Meander Medisch Centrum. Op de foto
academische centra werd toegepast kan nu v.l.n.r. Jan Kleijne, voorzitter Raad van Bestuur Meander Medisch Centrum, Patricia Jaeger, Zorggroepmanager
ook in ’t Lange Land Ziekenhuis zelf plaats- afdeling Gynaecologie en Verloskunde, Annemieke Bruins, moeder, Erik Bruins met op de arm dochter Félicia,
vinden. Albertine van Vliet – Kuiper, burgemeester van Amersfoort en Gerda Kok, Kraamverpleegkundige en op de voor-
grond pasgeborene Estrella Bruins (foto Saskia Berdenis van Berlekom).
 Nummer 7
8 april 2009 18 Advertentie

Azimed BV biedt opslag- en distributieoplossingen,

voor medicatie en medische hulpmiddelen,
die bijdragen aan de efficiency en de medicatieveiligheid
binnen het logistieke proces van ziekenhuizen
en andere zorginstellingen.

th e s i e
An e s
g e n s
wa

www.azimed.nl
ICT 19 Nummer 7
8 april 2009

Mogelijkheden voor Betere training voor kijkoperaties ontwikkeld

bestraling uitgebreid
Er komt extra bestralingsruimte bij het Spaarne Ziekenhuis en Tergooiziekenhuizen.
Patiënten met kanker die voor hun behande-
ling bestraald dienen te worden hebben vanaf
2013 meer mogelijkheden. Daarover hebben
het Nederlands Kanker Instituut – Antoni
van Leeuwenhoek Ziekenhuis (NKI-AVL) op
26 maart, in aanwezigheid van minister Klink
van VWS, een samenwerkingsovereenkomst
gesloten met het Spaarne Ziekenhuis in
Hoofddorp en Tergooiziekenhuizen in Hilver-
sum. Bij beide ziekenhuizen zal binnenkort
gestart worden met de bouw van een bestra-
lingsruimte waar patiënten door radiothera-
peuten van het NKI-AVL behandeld worden.
betekent dat patiënten vaak met lange reis-
tijden worden geconfronteerd. Gezien de
vergrijzing van de bevolking treft dit in toe-
nemende mate oudere kankerpatiënten. Beide
factoren zijn voor het NKI-AVL aanleiding
geweest om met het Spaarne Ziekenhuis in
Hoofddorp en de Tergooiziekenhuizen in
discussie te treden over de wenselijkheid en
mogelijkheid om bij beide ziekenhuizen een
dependance (satelliet) te realiseren. Beide
ziekenhuizen bevinden zich in een sterk
groeiende regio en beschouwen de oncologie
als een speerpunt in hun zorgpallet.
Onderzoeker Sanne Botden heeft de
trainingsmethoden van chirurgen voor
kijkoperaties verbeterd. Bij kijkoperaties
worden nu nog relatief veel fouten gemaakt.
Op woensdag 1 april promoveerde Botden
aan de TU Delft.
Kijkoperaties (laparoscopie) zijn snel popu-
lair geworden in ziekenhuizen maar vergen
heel andere handvaardigheden dan ‘gewone
chirurgie’. De Inspectie voor Gezondheids-
zorg rapporteerde in 2007 dat kijkoperaties te
gemakkelijk worden toegepast. Te veel chirur-
gen onderschatten de risico’s en complicaties.
Het merendeel van deze complicaties vloeit
voort uit gebrek aan training. Om de training
te verbeteren, zijn er verschillende simu-
latoren verkrijgbaar, zoals ‘boxtrainers’ en
Virtual Reality (VR) of Augmented Reality
(AR) simulatoren. Boxtrainers hebben een
realistische ‘haptische feedback’ (gevoel en
weerstand van weefsel), maar geen objectieve
beoordeling van vaardigheden. VR-simu-
latoren geven wel een objectieve beoorde-
ling, maar missen de realistische haptische
feedback. Augmented Reality is een nieuwe
manier van simulatie, waarbij de fysieke
realiteit wordt gecombineerd met VR. Er is
realistische haptische feedback omdat de
chirurg met echte materialen en instrumenten
oefent en door positiebepaling van de instru-
menten is er tevens een objectieve beoorde-
ling mogelijk.
Augmented reality
Wetenschapper en arts Sanne Botden is
werkzaam bij de afdeling Chirurgie in Het
Catharina-ziekenhuis in Eindhoven. In dit
opleidingsziekenhuis worden diverse simu-
latoren gebruikt tijdens het vaardigheids-
onderwijs in het skillslab. Botden vergeleek
de waarde van verschillende simulatoren bij
chirurgisch hechten. Dat AR-simulatoren
realistische haptische feedback geven, werd
door zowel ervaren als onervaren laparosco-
pisten gezien als een essentiële eigenschap.
“Een ander belangrijk aspect is het geven van
feedback over de vaardigheid. De objectieve
beoordeling die door veel simulatoren wordt
gegeven, is gebaseerd op tijd, padlengte en
vloeiendheid van bewegingen. Maar hieruit
kan je niet halen waar de verbeterpunten
liggen. Daarom wilden we een beoordelings-
methode die precies vertelt waar de proble-
men zitten tijdens de training”, zegt Botden.
De nieuwe (beoordelings)methode bleek
succesvol. Achttien onervaren deelnemers
bleken na slechts acht keer oefenen allemaal
een goede chirurgische knoop te kunnen
maken, terwijl ze in een beperkt gebied bleven.

Door de jaarlijkse toename van het aantal
patiënten met kanker in Nederland wordt -als
onderdeel van de behandeling- de patiënt ook
steeds vaker bestraald. Het radiotherapeutisch
centrum van het NKI-AVL kan deze toename
echter niet accommoderen op de huidige
locatie. Het NKI-AVL heeft om die reden
toenadering gezocht tot het Spaarne Zieken-
huis en Tergooiziekenhuizen. De ambitie van
deze beide ziekenhuizen om de beste zorg zo
dicht mogelijk bij huis te geven, kan met deze
samenwerking verwezenlijkt worden.
In deze satellietvestigingen wordt dezelfde
optimale radiotherapeutische zorg geboden
als in de NKI-AVL hoofdlocatie, maar op een
voor de patiënt goed bereikbare plaats. De
satelliet is ingebed in het ziekenhuis, werkt
samen op het gebied van logistieke onder-
steuning, en stemt aanschaf en gebruik van
beeldvormende apparatuur af. De medische
en paramedische staf bestaat uit medewerkers
van het NKI-AVL. Dit garandeert een hoge
kwaliteit van zorgverlening en faciliteert snel- Sanne Botden ontwikkelde een beoordelingsmethode die precies vertelt waar de problemen zitten tijdens de
le implementatie van innovatieve technieken. training.

Aangezien radiotherapie een zeer gespecia- Naar verwachting zal de bouw in 2010 gestart SKB krijgt krachtiger MRI
liseerde behandeling is, wordt dit op een worden en kan de eerste patiënt in 2012 be-
beperkt aantal plaatsen aangeboden. Dit straald worden.

Nieuw ERP-systeem voor azM

Het academisch ziekenhuis Maastricht (azM)
heeft begin januari de eerste fase afgeslo-
ten van een project dat moet leiden tot een
volledig vernieuwde geïntegreerde informatie-
voorziening voor het totale bedrijf. Die eerste
fase omvat onder meer een geïntegreerd
informatiesysteem (ERP) ter ondersteuning
van de tertiaire processen binnen de azM-
organisatie, zoals inkoop, logistiek, financiën,
controlling, personeel en organisatie, salaris-
verwerking en het facilitair bedrijf.
Het azM is een van de weinige ziekenhuizen
in Nederland die over de gehele breedte van
de tertiaire processen een ERP-systeem heeft
ingevoerd. Ruim 800 medewerkers maken
dagelijks gebruik van het nieuwe systeem.
Om een en ander in goede banen te leiden
zijn de gebruikers via opleidingen wegwijs
gemaakt in het nieuwe informatiesysteem.
De medewerkers beschouwen de nieuwste
technologie als een meerwaarde voor hun
functioneren. De implementatie van het
ERP-systeem heeft exact achttien maanden
geduurd en is geheel volgens planning succes-
vol afgerond. Daarna zijn vervolgprojecten
opgestart gericht op ondersteuning van zorg-
processen. De software voor het ERP-systeem
is geleverd door SAP Nederland en Magma
IT Solutions heeft het systeem geïmplemen-
teerd. Efficiënter werken, het slechts eenmaal
invoeren van gegevens, volledige integratie
over de ERP-modules en het voorkomen van
fouten waren de voornaamste doelstellingen
bij de invoering van dit systeem. De invoering
van het nieuwe systeem is ook aangegrepen
om alle bedrijfsprocessen te heroverwegen
en waar gewenst aan te passen. Bovendien is Bij het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in Winterswijk werd afgelopen maandag een nieuwe MRI naar
rekening gehouden met het verder uitbouwen binnen gehesen. Deze MRI is er een van de nieuwste generatie, hij is nog krachtiger dus nauwkeuriger dan de
van een Regionaal Distributie Centrum waar bestaande MRI. Er kan een sterker magneetveld mee worden opgewekt wat leidt tot scherpere afbeeldingen en
het Atrium Medisch Centrum in Heerlen, nauwkeuriger plaatjes van met name de weke delen of organen in het lichaam. Op deze manier kunnen artsen
Orbis Medisch en Zorgconcern in Sittard en nog beter en sneller de juiste diagnose stellen, zodat eerder gestart kan worden met de passende behandeling. Na
het azM in Maastricht gezamenlijk de logis- afwerking van de machine en de onderzoeks- en bedienruimtes en na training van de specialisten en laboranten
tieke functies gaan invullen. zal naar verwachting de nieuwe MRI 27 april volledig bedrijfsklaar zijn (foto Jennifer Grosman).
 Nummer 7
8 april 2009 20 Advertentie

haar

ModerneModerne
haarcorrectie
haarcorrectie
Een andere manier om haarproblemen
Een andere manier om haarproblemen snel tesnel doen verdwijnen,
te doen verdwijnen, is de unieke,
is de unieke, moderne
moderne techniektechniek
van van
het Veluws Haar Instituut;
het Veluws Haarhaaraanvullingen van echt
Instituut; haaraanvullingen haar,haar,
van echt binnen
binnen 66 weken
wekengerealiseerd
gerealiseerd ente niet te
en niet
onderscheiden van het echte van
onderscheiden haar.het echte haar.
“We “We
blijven onsons
blijven continue
continueontwikkelen
ontwikkelen om het haar
om het haarvan vanonzeonze klanten
klanten er noger nog
mooier mooier en uit
en beter beter uit te laten
te laten
zien. zien.
Ik vind dat dat
Ik vind de deessentie
essentievan vanhethet werk
werk dat wij hier
dat wij hierdoen”,
doen”, vertelt
vertelt directeur
directeur M. Bon M. van
BonhetvanVeluws
het Veluws
Haar Haar
Instituut. “Voor
Instituut. allealle
“Voor haarvervangingssystemen
haarvervangingssystemen maken maken we we in in
eigeneigen beheer
beheer hier hier
alles alles zelf; de
zelf; voor voor de goede
goede
orde: we doen orde: geenwe doen geen implantaten.
implantaten. Er is eenEr revolutionair
is een revolutionair haarververvangingsysteem bedacht
haarververvangingsysteem en de en
bedacht essentie
de essentie
daarvan is een daarvanperfectis passende
een perfect passende
ultradunne ultradunne
tweedetweede huidlaag.
huidlaag. DieDiewordt
wordt dan
dandoor onsons
door medicinaal verlijmdverlijmd
medicinaal
of op een manier of op
dateen manier dat
iemand deze iemand
zelf deze
kan zelf kan aanbrengen
aanbrengen en afnemen.Uiteraard
en afnemen. Uiteraard gaangaanwe we
pas pas
aan deaanslagdemet
slag met
de feitelijke behandeling als er een uitgebreid
de feitelijke behandeling als er een uitgebreid intakegesprek is geweest.” intakegesprek is geweest.”

Bij het Veluws Bij Haarhet Veluws Haar Instituut komen klanten van heinde en verre. Zelf uit Azië, Zuid-Amerika, Aruba,
Instituut komen klanten van heinde en verre. Zelf uit Azië, Zuid-Amerika, Aruba,
Spanje, België en Duitsland komen mensen apart naar Nunspeet om zich op vakkundige wijze voor een
Spanje, België en Duitsland komen mensen apart naar Nunspeet om zich op vakkundige wijze voor een
haarvervangingsysteem te laten behandelen. In deze tijd, waarin allerlei cosmetische correcties worden
haarvervangingsysteem te laten behandelen. In deze tijd, waarin allerlei cosmetische correcties worden
uitgevoerd, mag een haarcorrectie niet ontbreken. “En daarna volgt een behandelplan waarbij de vier aparte
uitgevoerd, mag een haarcorrectie niet ontbreken. “En daarna volgt een behandelplan waarbij de vier aparte
haarunits die we gaan maken ter sprake komen. Zie het als een 4-seizoenensysteem waarbij je bijvoorbeeld
haarunits die we gaan maken ter sprake komen. Zie het als een 4-seizoenensysteem waarbij je bijvoorbeeld
per jaargetijde je eigen haarstijl hebt. De bevestigingstechniek kan door ons instituut uitgevoerd worden of de
per jaargetijde je eigen haarstijl hebt. De bevestigingstechniek kan door ons instituut uitgevoerd worden of de
klant kan het zelf doen,” legt Bon nog eens duidelijk uit.
klant kan het zelf doen,” legt Bon nog eens duidelijk uit.
Bij het instituut benadrukt men dat het haarsysteem voor iedereen geschikt is. Bij de drie vormen van
Bij het instituutalopecia
benadrukt men dat het haarsysteem voor iedereen geschikt is. Bij de drie vormen van
(= haaruitval, red.) en chemokuren bieden de medewerkers van het instituut tal van specifi eke
alopecia (= haaruitval, red.) en
persoonsgerichte chemokuren
haaroplossingen aan.bieden de medewerkers
In feite wordt met gebruikmaking vanvan het instituut
nieuw tal van haar
en écht natuurlijk specifi eke
persoonsgerichtesteeds haaroplossingen
de haarstructuur, aan. In feiteenwordt
de dichtheid met gebruikmaking
de kleurstelling exact gekopieerd.van nieuw en écht natuurlijk haar
steeds de haarstructuur, de dichtheid
“Of een dergelijk en de kleurstelling
haarvervangingsysteem kostbaarexact
is? Ingekopieerd.
alle oprechtheid is het antwoord daarop: eigenlijk
“Of een dergelijk haarvervangingsysteem kostbaar is? In
niet, zeker als je ziet wat je daar aan zelfvertrouwen voor terugalle oprechtheid
krijgt. Veelal is hetdeantwoord
is via verzekering daarop:
een deel teeigenlijk
niet, zeker als jedeclareren,
ziet watmaar je daar
ook de aan zelfvertrouwen
belasting betaalt mee.voor terug
Het zijn krijgt.
in veel gevallenVeelal is viabijzondere
uiteindelijk de verzekering een deel te
ziektekosten,
declareren, maar of ook
kun jede hetbelasting betaalt
zakelijk gezien mee. Het zijn in
als representatiekosten +
veel gevallen uiteindelijk bijzondere ziektekosten,
opvoeren.”
of kun je het zakelijk gezien als representatiekosten opvoeren.” +
Voor informatie www.echthaar.nl of belt u voor een informatiepakket 0341-424 130
113
beauty+

110-113_Geen haar op mijn hoofd.indd 113 03-12-2008 18:43:13

Patiëntenzorg 21 Nummer 7
8 april 2009

Behandeling patiënt Lievensberg ziekenhuis begint OSAS-poli

met hersenletsel
Het Lievensberg ziekenhuis in Bergen op OSAS te hebben, dan kan er een zogenaamd
Zoom start op 1 mei een poliklinisch spreek- CPAP-apparaat worden voorgeschreven. Dit
uur voor patiënten met de diagnose OSAS, is een apparaat waarbij tijdens de slaap via

schiet tekort
Bij de behandeling van patiënten met hersen-
letsel wordt te weinig geselecteerd op wie
wel en wie niet in aanmerking moet komen
voor een bewuste therapie. De evaluatie van
behandelingen schiet te kort doordat niet
duidelijk is wat patiënten precies leren bij het
terugwinnen van hun vaardigheden. Prof. dr.
Gert Kwakkel pleitte in zijn oratie op 25 maart
daarom voor meer samenwerking tussen
onderzoekers uit de basale wetenschap (pre-
kliniek) en die aan het bed (kliniek). Kwakkel
is benoemd tot hoogleraar neurorevalidatie bij
VU medisch centrum in Amsterdam.
Behandelrichtlijnen die voortkomen uit
wetenschappelijk onderzoek bieden hulp-
verleners in de gezondheidszorg momenteel
te weinig specifieke informatie. Het blijkt
lastig de meest geschikte therapie te bepalen
voor patiënten die lijden aan een neurolo-
gische aandoening. Bovendien is er sprake
van een wildgroei aan meetinstrumenten en
evaluatiemethoden waardoor resultaten uit
ofwel het Obstructief Slaap Apneu Syndroom. een masker positieve druk wordt gegeven. De
Obstructief wil zeggen dat de bovenste lucht- luchtwegen blijven open, het snurken stopt en
wegen tijdens de slaap geheel of gedeeltelijk ademstops treden niet meer op. Om de patiënt
worden afgesloten. Dit wordt in de meeste met OSAS zo goed mogelijk te begeleiden en
goed onderzoek vaak niet vergelijkbaar zijn. gevallen opgemerkt door de partner. De te informeren, starten de verpleegkundigen
Volgens Kwakkel dient toekomstig onderzoek patiënt snurkt erg tijdens de slaap en heeft Willemien van de Lest en Miranda de Klerk,
gericht te zijn op het beter begrijpen van wat er regelmatig ademstops. samen met longarts C.A.G. van Esbroeck
wordt gemeten en wat patiënten precies leren en de leverancier van CPAP-apparaten, een
tijdens het revalidatieproces. Hiervoor zal de Omdat patiënten onvoldoende uitgerust spreekuur op de poli Longgeneeskunde van
bestaande kloof tussen prekliniek en kliniek wakker worden, komen ze vaak via de huis- het ziekenhuis. De verpleegkundigen beste-
moeten worden overbrugd. Neurorevalidatie arts bij de longarts terecht. Om te achter- den vooral veel aandacht aan de uitleg over de
betreft het behandelen en onderzoeken van halen of er sprake is van OSAS, wordt er in aandoening. Zij leren de patiënt omgaan met
patiënten met een hersenaandoening zoals een het ziekenhuis, of soms ook thuis, een slaap- de CPAP-apparatuur en zorgen daarnaast voor
beroerte, de ziekte van Parkinson of Multiple registratie gedaan. Blijkt de patiënt inderdaad begeleiding.
Sclerose (MS). In Nederland lijden ruim
250.000 mensen aan deze ziekten. Met thera-
pie wordt gewerkt aan het verbeteren van het
dagelijks functioneren zodat patiënten weer
kunnen meedoen in de samenleving en hun
kwaliteit van leven wordt vergroot. Bekend is
dat zowel de intensiteit en functionaliteit waar-
mee geoefend wordt de belangrijkste factoren
zijn die de meerwaarde van neurorevalidatie
bepalen. Ook zijn er sterke aanwijzingen dat
het intensief, functioneel oefenen de hersenen
aanzetten tot de vorming van nieuwe neurale
netwerken.

Oogpoli Meander van start in Barneveld

Inwoners van Barneveld kunnen sinds 1 april
terecht op de nieuwe polikliniek oogheelkun-
de van het Meander Medisch Centrum in hun
gemeente.
Patiënten uit Barneveld en omgeving kunnen
bij de oogpoli terecht voor onderzoek, diag-
nose en behandeling bij een orthoptist, opto-
metrist en/of oogarts. Deze zijn volgens een
rooster op bepaalde dagdelen aanwezig. Er is
altijd nauw overleg mogelijk met de oogart-
sen in het ziekenhuis in Amersfoort en Baarn,
onder andere door middel van digitale oog-
fotografie. De verpleegkundigen Mirande de Klerk (links) en Willemien van de Lest demonstreren de apparatuur waarmee
een slaapregistratie wordt gedaan.

Ziekenhuis St Jansdal ontvangt ‘prikdozen’

Gezin centraal in Ziekenhuis Gelderse Vallei
Met vlag en wimpel geslaagd voor het keur-
merk ‘Gezinsgericht ziekenhuis’. De teams
van kindergeneeskunde en verloskunde zijn
er trots op. Het ziekenhuis heeft nu de hoogst
haalbare score: drie Smiley’s.
De derde smiley is specifiek voor de gezins-
gerichte zorg op de afdeling kraam- en verlos-
kunde. Daarmee is Ziekenhuis Gelderse Vallei
in Ede het derde ziekenhuis in Nederland en
het eerste in de regio met het maximaal aantal
te behalen Smiley’s. Het keurmerk ‘Smiley’
wordt uitgereikt door de stichting Kind en
Ziekenhuis aan de ziekenhuizen die zich
positief onderscheiden en aan alle eisen van
kind- en gezinsgerichtheid voldoen. Ook bij
gezinsgerichte zorg staat het kind, de pasgebo-
rene, centraal. Om het kind optimale kansen
te geven voor het ontwikkelen van een hechte
band met ouders en andere gezinsleden wor-
den baby en moeder niet van elkaar geschei-
den. Ook de partner kan, in veel gevallen, bij
de moeder en de baby verblijven. Het zieken-
huis beschikt sinds kort ook over het WHO/
UNICEF-borstvoedings-certificaat.

Rijnland Ziekenhuis ‘Baby Friendly Hospital’

Overhandiging van de gift door Erwin de Groot (rechts) aan Dick van Boven (foto Margriet Mulder).

Kleine cadeautjes als troost voor kinderen die
moedig hun noodzakelijke prikken hebben
ondergaan. Mooi opgeborgen in een doos die
duidelijk herkenbaar is aan de kukelekuusjes,
oftewel lieveheersbeestjes. De Stichting
Kukelekuusje van Corné uit Nunspeet bood
deze ‘prikdoos’ onlangs aan de kinder- en
tienerafdeling van het ziekenhuis St Jansdal
in Harderwijk aan.
Erwin de Groot, voorzitter van de stichting
Kukelekuusjes van Corné, overhandigde de
zogenaamde ‘prikdoos’ samen met bestuurs-
lid Irma van Dijk. Dit vond plaats in de recent
geopende kinderchemokamer van het St Jans-
dal. Toepasselijk, omdat kinderen met kanker
heel vaak hun bloed moeten laten prikken.
Dick van Boven, hoofd van de kinder- en
tienerafdeling, nam de doos dankbaar in ont-
vangst. Hoewel noodzakelijk, blijft het bloed
prikken een heel vervelende gebeurtenis voor
een kind. Een cadeautje uit de mooie prikdoos
biedt dan troost en is een kleine beloning voor
het angstige kind. En niet alleen voor een
korte periode. De stichting Kukelekuusjes van
Corné heeft toegezegd de doos naar behoefte
bij te blijven vullen. De stichting Kukele-
kuusjes van Corné is opgericht door Erwin en Na een jaar van intensieve voorbereiding heeft het Rijnland Ziekenhuis (met locaties in Leiderdorp en Alphen
Corine de Groot, de ouders van Corné. Corné aan den Rijn) onlangs het WHO/UNICEF borstvoedingscertificaat behaald. De kraamafdeling, verloskamers,
overleed op vijfjarige leeftijd aan de gevolgen kinderafdeling en neonatologie voldoen allemaal aan hoge internationale eisen die aan borstvoedingszorg
van een zeer slopende ziekte. worden gesteld. Het Rijnland Ziekenhuis mag zich daarom ‘Baby Friendly Hospital’ noemen. Medewerkers van
het ziekenhuis zijn trots op deze certificering.
 Nummer 7
8 april 2009 22 Zorgkalender

WIJZER
in de
ZORG
Congressen, seminars, cursussen
DE GOUDSE SCHOUWBURG
in het Groene hart van Nederland
AGENDA
Dé ideale locatie voor o.a.
Donderdag 16 april Jaarbeurs Utrecht
congressen, bedrijfsfeesten
en seminars • Infuustechonologie congres ‘Infuustechnologie, keten met korte lijnen’ Jaarbeursplein 6
• Locatie: Amsterdam, 9.30 tot 17.30 uur 3521 AL Utrecht
Makkelijk bereikbaar met openbaar • Organisatie: VIT Telefoon 030 - 295 59 11
vervoer en meer dan 1000 • Informatie: www.infuustechnologie.nl
parkeervoorzieningen binnen een
loopafstand van 5 minuten. Dinsdag 21 april
• Training: ‘Meer rendement en minder gedoe’: sturen op chronisch
www.jaarbeursutrecht.nl
Voor meer informatie kijk op zieke werknemers
www.goudseschouwburg.nl
• Locatie: in Amsterdam of Utrecht

Adverteren?
of bel: 0182-513353
• Kosten: 495 euro
Tot ziens in • Organisatie: Weldergroep
De Goudse Schouwburg! • Informatie en aanmelden: www.weldergroep.nl/trainingen
of telefoon (020) 4800 333
Uw advertentie in een
Donderdag 23 april oplage van 25.000
• ISS symposium ‘Hospitality’ exemplaren?
• Locatie: Parc Spelderholt, Beekbergen, vanaf 13.00 uur
• Informatie en aanmelden: www.nl.issworld.com Bel voor meer informatie met
Anneke de Pater, 0182 - 322 451
Vrijdag 24 april
• Studiedag ‘Duurzame inzetbaarheid – Hoe houden we werknemers gezond, V E R S C H I J N T G R AT I S T W E E W E K E L I J K S O P W O E N S D A G I N A L L E Z I E K E N H U I Z E N I N N E D E R L A N D E N O P I N T E R N E T

betrokken en vitaal tot aan hun pensioen?’

• Locatie: Nijmegen, 9.00 tot 17.00 uur
• Kosten: 305 euro
Typeservice Kruger
B
foto: Martin Droog
•
•
Organisatie: PAOG-Heyendael UMC St Radboud
Informatie en aanmelden: www.paogheyendael.nl
Beleef het landgoedgevoel
Charmant & Stijlvol
Vrijdag 24 april
• Symposium ‘Brachytherapie: kunde en kunst’ (ter gelegenheid van afscheid
radiotherapeut Leo Blank)
• Locatie: Amsterdam, AMC, Collegezaal 5, 13.00 tot 18.00 uur Centraal gelegen in het midden van het land. Voor
• Inlichtingen: j.c.dubbeld@amc.nl meetings op maat, bruiloften, partijen of een paar
heerlijk romantische dagen.

Vrijdag 8 mei Landgoedhotel Vennendal

• TrendExpeditie ‘Innovatieve Gastvrijheid & Voeding in de zorg!’ Nunspeet - Tel. 0341-261016 - www.vennendal.nl - info@vennendal.nl

• Locatie: in en rond Rotterdam

• Organisatie: TrendExpedition.com
• Kosten: 645 euro
• Informatie en aanmelden: www.TrendExpedition.com
0109 Adv_Landgoedgevoel_63x57.indd 1 08-01-2009 11:13:37

Donderdag 14 mei
• Anna Reynvaan lezing 2009
Concert- en congresgebouw • Lezing: door Cheri Lattimer, hoofd internationale non-profit zorginstelling,
CSMA Amsterdam
de Doelen •
•
Locatie: Amsterdam
Organisatie: AMC/Nicolaes Tulp Instituut
Hotel en Congrescentrum De Reehorst
Antwoordnummer 1544 Bennekomseweg 24
• Informatie: www.amc.nl 6717 LM
3000 WB Rotterdam EDE GLD Telefoon 0318-750300
telefoon 010 2171700 Fax 0318-750301
E-mail info@reehorst.nl

LEER NU GOLFEN IN GOUDA MET EEN PROEFABONNEMENT

Training
d a g 2 1 april
dins Bestaande uit:
›› 4 golflessen
‘Meer rendement & minder gedoe’: sturen op chronisch zieke werknemers ›› 1 baanles
›› 3 maanden vrij gebruik
van oefenfaciliteiten
Op dinsdag 21 april 2009 krijgen HRM-professionals en leidinggevenden concrete ›› 1 golfclub en 1 putter
›› 1 ballenkaart Bel voor informatie:
handvatten om aan de slag te gaan met werknemers die ziek zijn. nu voor slechts (0182) 58 39 33
De training duurt één dag. De kosten bedragen €495,- per persoon.
137 . 50 e-mail:
info@golfbaan-ijsselweide.nl
Meer informatie? Zie www.weldergroep.nl/trainingen of tel. 020- 4800 333 “TEAMBUILDING” www.golfbaan-ijsselweide.nl
Vrije tijd
Psoriasis patiënt
als fotomodel
‘Psoriasis: The Naked Truth’ is de titel van een
internationale foto-expositie die vorige week
donderdag in Amsterdam is geopend. Negen-
tien patiënten uit dertien verschillende landen
werden hiervoor gefotografeerd door Ralph
Tooten. Onder hen was als enige Nederlandse
Astrid Sibbes uit Gouda. De gelegenheids-
modellen gaven zich bloot. Dat wil zeggen,
ze lieten een stukje van hun huid zien. Een
lastige opgave voor mensen die gewend zijn
hun huid zoveel mogelijk aan het zicht te ont-
rekken.
Deze bijzondere expositie is een initiatief
van Wyeth Pharmaceuticals. Met deze
tentoonstelling wil deze farmaceut psoriasis
op de kaart zetten. Heel belangrijk, vindt
Astrid Sibbes. Nog te weinig mensen zijn
bekend met deze huidaandoening waaraan
zo’n twee tot drie procent van de Neder-
landse bevolking lijdt. Psoriasis is een niet-
besmettelijke huidaandoening. Kenmerkend
zijn de rode plekken met witte schilfers. Het
is pijnlijk en het jeukt. “De impact die de
huidaandoening heeft, wordt heel erg onder-
schat”, weet Astrid Sibbes uit eigen ervaring.
“Je huid is je visitekaartje. Op je huid word je
beoordeeld. Als daarmee iets is, heeft dat gro-
te gevolgen.” Zelf was ze zeven jaar jong toen
ze het kreeg. In ernstige mate nog wel. Haar
hoofd, armen, benen en romp zaten onder de
rode plekken met witte schilfers. “Het jeukt
en je gaat eraan krabben. Het ziet er niet uit.”
Het gevolg was dat ze op school nogal eens
alleen in een bank zat, dat ze niet voor verjaar-
dagspartijtjes werd uitgenodigd en dat ze met
schoolzwemmen het water niet in mocht. “Ik
heb als gevolg van de psoriasis heel vaak mijn
neus gestoten. Met de ervaring die ik heb,
wil ik graag anderen helpen. En ik krijg het
idee dat dit lukt”, voegt ze er monter aan toe.
Ze is nu 51, ziet er levenslustig en opgewekt
uit. Van de psoriasis is op het eerste oog niets
te merken. Maar dat betekent niet dat het er
niet is. Toen ze 25 was kreeg ze last van haar
gewrichten, een verschijnsel dat vaak gepaard
gaat met psoriasis. “Vroeger had ik een race-
fiets, nu een gehandicaptenparkeerkaart”,
schetst ze de ontwikkeling. “Ik heb ontzettend
geboft met de medicijnen die ik nu gebruik
en die zijn voorgeschreven door de reumato-
loog.” Ze zijn in eerste instantie bedoeld voor
Kinderen exposeren in SKB
Het Streekziekenhuis Koningin Beatrix (SKB) in
Winterswijk organiseert in het kader van zijn 25-jarig
bestaan een kinderexpositie. De werkstukken van leer-
lingen van diverse basisscholen uit de regio zijn in
de centrale hal op de begane grond te bewonderen.
De kinderen hebben op hun eigen manier het thema
‘Streekziekenhuis Koningin Beatrix in de toekomst’ uit-
gewerkt. De winnaars van deze tentoonstelling krijgen
een voorstelling van cliniclown Marco en zijn theater
aangeboden, daarnaast krijgen ze een rondleiding
door het facilitair bedrijf van het SKB.
Stoffen Spektakel is op de volgende data te vinden
Plaats: Datum:
Heerenveen maandag 13 april
Bergen op zoom woensdag 15 april
Kerkrade donderdag 21 mei
Enschede zondag 7 juni
23
Astrid Sibbes, gefotografeerd door Ralph Tooten.
haar gewrichten, maar houden ook de psoria-
sis onder controle. De huidziekte is niet te
genezen. De oorzaak is onbekend. Maar in
sommige gevallen lukt het met geneesmidde-
len wel de ziekte rustig te houden. Voor Astrid
betekenen de gewrichtsklachten een beper-
king van haar mogelijkheden. Ze kan bijvoor-
beeld maar één dag in de week werken. Daar-
naast is ze al jaren actief binnen de Psoriasis
Vereniging Nederland. Via die club (die een
wereldwijde en Europese afdeling kent) kwam
ze in aanraking met het plan voor ‘The Naked
Truth’. Ze meldde zich aan, werd uitgekozen
en bivakkeerde drie dagen samen met negen-
tien andere mensen met psoriasis op Gran
Canaria. Ze vond het fantastisch. “We waren
met allemaal mensen die gewend zijn alleen
lange mouwen te dragen; die gewend zijn zich
te verstoppen.” Hier liepen ze in korte mouwen
en moesten ze zich ook nog eens laten foto-
graferen. “Het was voor iedereen bevrijdend
en vanzelfsprekend. Van de fotograaf ging
zo’n rust uit. Het accent werd niet op de huid
gelegd, maar op de mensen.” De foto’s stralen
die rust uit. De verhalen die erbij staan, zijn
vaak aangrijpend. Wie de foto’s en verhalen
wil zien en lezen kan kijken op www.psoria-
sisthenakedtruth.com De tentoonstelling zelf
heeft Amsterdam inmiddels alweer verlaten en
is nu in Parijs te zien. Daarna gaat de expositie
verder op haar wereldtournee.
Door Marja den Otter
Kijk voor meer informatie op;
WWW.STOFFENSPEKTAKEL.NL
in de plaatsen:
Locatie: Tijd:
centrum 10.00 - 16.30 uur
centrum 09.30 - 16.30 uur
centrum 10.00 - 17.00 uur
Centrum 10.00 - 17.00 uur
Nummer 7
8 april 2009
6 8 4
7 5
6 2 3 7
7 2 6 3
3 5
9 8 4 6
2 1 7 4
8 1
4 6 7 beter vol te houden, is er door het manage-
Prijswinnaars actie
AuroRAI
De Ziekenhuiskrant deelde gratis kaarten
uit voor de AutoRAI die nog tot 11 april
wordt gehouden. Uit de vele reacties zijn
er vier geselecteerd. De gelukkige prijs-
winnaars kregen vorige week hun kaarten
thuisbezorgd. Het zijn: Ingrid Russcher uit
Leusden, Truus Croonen uit Wijchen, Gerda
Renkema uit Drachten en M. Suliman uit
Uithoorn.
Grote griepgame online
In de online game ‘The Great Flu’ bindt de
speler de strijd aan met een griepvirus. De
speler leert tijdens het spel hoe de wereld
zich op een dreigende grieppandemie kan
voorbereiden en met welke maatregelen
een pandemie bestreden kan worden. Het
Erasmus MC heeft ‘The Great Flu’ ontwik-
keld ter gelegenheid van het Darwinjaar 2009.
Via www.eramusmc.nl/darwinjaar2009 en
www.nmr.nl is de game te spelen.
De medische wetenschap is verwikkeld in
een voortdurende strijd met griepvirussen.
Relatief onschadelijke virussen kunnen een
nieuw virus voortbrengen dat besmettelijk
en gevaarlijk is voor mensen. Met name
vogelgriepvirussen komen in aanmerking
om zo´n nieuw virus voort te brengen. In het
ergste geval kan een grieppandemie ontstaan,
een wereldwijde epidemie die miljoenen
slachtoffers kan maken. In de twintigste eeuw
is dit drie keer gebeurd. Over deze dreiging
gaat de wetenschapsmanifestatie ‘H5N1 – De
evolutie van een griepvirus’. De manifestatie
bestaat uit een tentoonstelling in het Natuur-
historisch Museum Rotterdam, de online
game ‘The Great Flu’ en een luister-cd met
een hoorcollege van prof.dr. Ab Osterhaus,
hoofd van de afdeling Virologie van het Eras-
mus MC. De bezoeker van de tentoonstelling
raakt ‘besmet’ met griep en moet erachter
komen om welk virus het gaat. Daarbij komen
biomedische achtergronden van virussen aan
de orde. Te zien is hoe besmetting plaats-
vindt, hoe virussen er in slagen steeds weer
te veranderen en wat de medische wetenschap
tegen griep kan doen. Maar de tentoonstelling
gaat ook in op het belang van onderzoek met
proefdieren en op de samenwerking tussen
de overheid, universitair onderzoekers en de
farmaceutische industrie. De tentoonstelling
‘H5N1 – De evolutie van een griepvirus’ is
tot en met 25 oktober te zien in het Natuur-
historisch Museum Rotterdam, Westzeedijk
345, Rotterdam, www.nmr.nl
Regels
Het gebeurde in een mooi en nog een beetje
nieuw verzorgingstehuis. Het gebouw ademt
ruimte en licht uit in tegenstelling tot de
donkere benauwdheid van jaren geleden
en mijn visites drukken dan ook niet meer
zwaar, integendeel. De levensruimte van
de bewoners is echter in de loop der tijd
afgenomen. Hun geestelijke en lichamelijke
onttakeling beperkt dermate hun zelfstandig-
heid dat de afhankelijkheid in de dagelijkse
levensbehoeften is toegenomen. Daardoor
is al jaren zichtbaar dat de zorg door ver-
pleegkundigen ingewikkelder en intensiever
is geworden. Om een en ander betaalbaar te
houden en ook voor de verpleegkundigen
ment de taakdifferentiatie geïntroduceerd.
Een moeilijk woord om duidelijk te maken
dat vele handen licht werk maken zolang de
schoenmaker maar bij zijn leest blijft. De
verpleegkundige doet verpleegkundige han-
delingen, de huishoudelijke dienst poetst,
de verzorgende zorgt en de gastvrouw is er
voor de koffie en thee bij gemeenschappe-
lijke activiteiten. Allemaal radertjes in het
geheel ten dienste van de bewoners, hulde!
Het belangrijkste motief voor dit radarwerk
is geld. Het is namelijk enigszins voorstel-
baar dat een duur betaalde verpleegkundige
geen koffie hoeft rond te brengen en in te
schenken. Te dure koffie en ze is er niet voor
opgeleid. Dat begrijp ik.
Maar het management van het verzorgings-
tehuis gaat wel erg ver in deze taakdifferen-
tiatie. Onlangs kwam een patiënte bij mij
een tetanusprik halen. Zij was de dag daar-
voor gebeten in haar hand bij het koffie-
delen aan een groep demente ouderen. Nu
kan het plots aanreiken van een kopje koffie
voor iemand die het verschil niet meer weet
tussen een kopje en een klomp aardewerk,
behoorlijk bedreigend zijn. De oudere met
Alzheimer zij dus vergeven.
Maar dat het management onderscheid
maakt tussen een verpleegkundige en een
gastvrouw in de nazorg bij een bijtwond
mag hen volledig worden aangerekend.
De gastvouw kreeg namelijk nog wel een
pleister op kosten van het tehuis, maar een
noodzakelijke eenmalige tetanusprik (4,37
euro) bleek alleen te kunnen worden toe-
gediend aan verpleegkundigen die volgens
de regels ‘rechtstreeks’ contact hebben met
de bewoners. De gastvrouw werd dringend
verzocht naar de huisarts te gaan want haar
werkzaamheden zijn niet ‘bewoner gebon-
den’. Hoe de gastvrouwen worden geacht
niet-bewoner-gebonden koffie aan te bieden
is nog niet protocollair vastgelegd en zal
ongetwijfeld door het management nader
worden bestudeerd in een nog op te richten
speciale commissie Koffie Delen Maar Niet
Aan Bewoners.
Peter Leusink, huisarts
www.dehuisarts.info
 Nummer 7
8 april 2009 24

94% is tevreden!
Yakult biedt een lange historie aan
gezondheidservaring en wetenschap in 65 ml
zuiveldrank vol actieve Lactobacillus casei
Shirota bacteriën. Een makkelijke, snelle en
lekkere gezondheidsoplossing waar veel
mensen baat bij hebben. Uit het Yakult
Drinktest onderzoek* blijkt dat 94% van
de deelnemers tevreden is over Yakult.

Darmgezondheid
Gezonde darmen en darmflora zijn de sleutel
voor een goede gezondheid.Voor de
spijsvertering, stoelgang en voor het
immuunsysteem. Gezonde darmen bevatten
veel lactobacillen. Al in 1935 ontwikkelde de
Japanse wetenschapper Dr. Minoru Shirota het
product Yakult. Zo konden zijn patiënten op een
makkelijke en snelle manier het aantal lactobacillen
in hun darmen aanvullen, met succes!

www.yakult.nl/science
Exclusief voor gezondheidsprofessionals,
wetenschappers en medici. Door in te loggen,
krijgt u toegang tot wetenschappelijke
informatie over probiotica, gezondheid en
onderzoek. Bellen kan naar 020-3472100 of
mail naar science@yakult.nl.
IMMUUNSYSTEEM

SPIJSVERTERING

STOELGANG

Klein flesje. Groot effect.

* 379 deelnemers april ’07 – juli ’08. Nieuwe aanmeldingen mogelijk. www.yakult.nl/science