www.ziekenhuiskrant.

nl
V E R S C H I J N T T WE E WE K E L I J K S O P WO E N S D A G I N Z I E K E N H U I Z E N E N V E R Z O R G I N G S H U I Z E N I N N E D E R L A N D
Ambities?
Word Master in zorg of welzijn!
www.han.nl/masters
HAN Masteropleidingen zijn door de NVAO geaccrediteerd
open dag 16 juni nijmegen
Brand preventie Polsbreuk Hygine
Er moet meer aandacht komen voor de ge-
varen en gevolgen van brand in zorginstel-
lingen.
Hand- en polsbreuken zorgen voor veel
werkverzuim. Ze vormen daardoor een hoge
kostenpost.
Een goede handhygine kan in de zieken-
huizen van levensbelang zijn.
Uitneembare bijlage 13 15
Jaargang 6 nummer 10 23 mei 2012
Professionele weegapparatuur
www.medifix.nl - tel. 013-5111111
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
Het immuunsysteem reageert bij vrouwen
anders dan bij mannen. Dat blijkt uit proef-
dieronderzoek van Utrechtse immunolo-
gen. Dit betekent dat voorzichtigheid is
geboden bij de toepassing bij vrouwen van
een mogelijk nieuw medicijn tegen kanker.
Vrouwtjesmuizen blijken het muizencorona-
virus (familie van het SARS-virus) sneller op
te ruimen dan mannelijke soortgenoten. Ze
maken ook meer van de stof interferon alfa,
die het immuunsysteem stimuleert. Het effect
is nog sterker bij muizen waar de onderzoekers
de rem van het immuunsysteem uitschakel-
den, de zogenaamde CD200-receptor. Vrouw-
tjesmuizen zonder deze receptor reageren heel
heftig op een virusinfectie. Dat blijkt uit het
onderzoek van prof. dr. Linde Meyaard van
het UMC Utrecht en collegas van de faculteit
Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht.
Zij analyseerden hoe muizen reageren op
virusinfecties. Een heftige immuunreactie is
niet altijd een goede zaak. Meyaard en collegas
laten zien dat de vrouwtjesmuizen het virus
weliswaar heel effectief opruimen, maar dat ze
ook last hebben van de immuunreactie. Dat
blijkt als vrouwtjesmuizen zonder de recep-
tor genfecteerd worden met een griepvirus.
Het immuunsysteem reageert zo agressief dat
longschade ontstaat. Het betekent dat immu-
nologen bij hun onderzoek rekening moeten
houden met verschillen tussen mannen en
vrouwen. Het wil ook zeggen dat een mogelijk
nieuw medicijn tegen leukemie verschillende
bijwerkingen kan hebben. Momenteel wordt
namelijk een medicijn tegen leukemie getest
dat gebaseerd is op het uitschakelen van de
CD200-receptor.
Het immuunsysteem van mannen en vrouwen reageert niet op dezelfde manier.
Immunologen moeten
bij hun onderzoek
rekening houden met
verschillen tussen
mannen en vrouwen
Geslacht en immuunsysteem
Kunnen patinten, bij wie net de diagnose
dementie is gesteld, beter door hun huis-
arts of een specialist worden behandeld?
Onderzoek onder leiding van het Radboud
Alzheimer Centrum (Nijmegen) wijst uit dat
er geen verschil is tussen beide behande-
lingen. De zorgbehoefte van de patint zou
daarom leidend moeten zijn voor de keuze
die wordt gemaakt.
Om een antwoord op bovenstaande vraag
te formuleren is onder leiding van dr. Ren
Melis, arts-epidemioloog en prof. dr. Marcel
Olde Rikkert, klinisch geriater van het
Radboud Alzheimer Centrum, een onder-
zoek uitgevoerd bij dementiepatinten in zes
geheugenpoliklinieken en de drie Alzheimer
Centra in Nijmegen, Amsterdam en Maas-
tricht. Aan het onderzoek deden 175 patin-
ten mee, bij wie net de diagnose dementie
was gesteld. Het toeval bepaalde wie daarna
voor de behandeling werd toegewezen aan de
eigen huisarts of aan een geheugenpolikliniek
of Alzheimercentrum. Verassend genoeg was
er geen verschil in de kwaliteit van leven van
de patinten en de belasting van de mantel-
zorgers na zes en twaalf maanden, wanneer de
patinten door een huisarts of een specialist
werden behandeld.
Dementerende
kiest zelf zorg
ki j k op: scoremedi . nl
Voedi ngsst oel Nut r i max
Vraag gratis catalogus
aan via info@scoremedi.nl
zitten met zorg
2 Actueel
Nummer 10
23 mei 2012
Het Florence Nightingale Instituut (FNI)
maakt zich klaar voor de toekomst en gaat
in 2013 verder als online kenniscentrum
met een virtueel museum en een sterke
mobiele activiteitenpoot. Met deze moder-
niseringsslag wil het FNI de geschiedenis
van de verpleging en verzorging op eigen-
tijdse wijze onder de aandacht brengen van
alle (oud)verpleegkundigen en verzorgen-
den n studenten in Nederland.
In de nieuwe formule ontstaat meer ruimte
voor historisch onderzoek. Hiermee wil het
FNI beter aansluiten bij de wensen van de
zorgsector en het onderwijs. Dit betekent dat
op 1 oktober de deuren van het museum in
Zetten sluiten en het FNI het Witte Huis ver-
laat. Nannie Wiegman, directeur van het FNI:
Op 1 januari 2013 loopt ons huurcontract
van het Witte Huis in Zetten af. Het FNI was
hier de afgelopen tien jaar met een museum in
gehuisvest. Een prima aanleiding om samen
met het bestuur de bakens te verzetten en te
bekijken hoe we op een modernere en efcin-
tere wijze de aansluiting bij onze doelgroepen
kunnen vinden. Belangrijk uitgangspunt was
ook dat we meer tijd en energie willen steken
in het onderzoek doen naar de geschiedenis
van de verpleging en verzorging. Die kennis is
noodzakelijk om onze educatieve activiteiten
en de presentatie van het erfgoed actueel te
houden. Onze museumfunctie gaan we online
voortzetten. En we blijven met projecten als de
Zorgtrailer het land in trekken, ook in 2013.
Rond de zomer wordt een uitgebreid commu-
nicatietraject ingezet om de nieuwe plannen
van het FNI verder toe te lichten. Ook volgt
dan nadere informatie over de sluiting van
het museum en het afscheid van het FNI van
Zetten. Op dit moment is het FNI nog in ge-
sprek met een aantal instellingen over nieuwe
huisvesting.
We blijven met
projecten als de
Zorgtrailer het land in
trekken, ook in 2013
Schildklier Oranje fans
Couveuse Pijn
Complimenten voor verzorging
Meer dan duizend complimenten stroomden binnen bij de Saxenburgh Groep in Hardenberg in de aanloop naar de
Dag van de Zorg. Donderdag 10 mei vierde de Saxenburgh Groep de geboortedag van Florence Nightingale met een
complimentenactie. Het doel was alle verpleegkundigen en verzorgenden te laten ervaren dat ze gewaardeerd worden
voor de manier waarop ze hun werk doen. Alle ontvangen kaartjes zijn verzameld op borden en hangen in de gang
van het Rpcke-Zweers Ziekenhuis in Hardenberg. De verzameling levert een vrolijk plaatje op en blijkt een gezellig
ontmoetingspunt te zijn (foto Lon van der Brug, Saxenburgh Groep).
Per 1 oktober sluiten de deuren van het Florence Nightingale museum in Zetten.
S
t
e
l
l
i
n
g

v
a
n

d
e

m
a
a
n
d
76,9 % Mee eens
19,2 % Mee oneens
3,8 % Geen mening
Experts zijn het erover eens: ooit ontstaat
er weer een grieppandemie, een wereld-
wijde griepuitbraak, de vraag is alleen
wanneer. De Mexicaanse grieppandemie
in 2009 maakte de continue dreiging van
een pandemie zichtbaar, en wierp de vraag
op of verbetering van griepvaccins moge-
lijk is. UMCG-onderzoekers hebben aan-
getoond dat heel-virus griepvaccins, die
bestaan uit intacte genactiveerde virus-
deeltjes, beter werken dan de gangbare
vaccins die worden gemaakt op basis van
slechts een deel van het virusmateriaal.

De eerste griepvaccins dateren uit 1945 en

werden gemaakt als heel-virus vaccins. Hierbij
wordt het griepvirus in grote hoeveel heden
gekweekt en inactief gemaakt. Het virus is
op deze manier niet meer ziekteverwekkend,
maar activeert wel het immuun systeem om
antistoffen tegen het virus te maken. Een
nadeel van de oude griep vaccins was dat ze
vooral bij kinderen nogal eens bijwerkingen
veroorzaakten. In de jaren zeventig kwamen
nieuwe technieken beschikbaar om vaccins te
produceren op basis van slechts een deel van
het virusmateriaal. Deze vaccins zijn inmid-
dels gangbaar geworden en worden gebruikt
voor de jaarlijkse griep vaccinatie. UMCG-
onderzoeker Felix Geeraedts is terug gegaan
naar de oude formulering van heel-virus
vaccins en maakte ze met moderne technie-
ken. In een onderzoeksmodel toonde hij aan
dat heel-virus vaccins een sterkere en kwali-
tatief betere immuunreactie geven, dan de
gangbare vaccins op basis van een deel van
het virusmateriaal.
Bijwerkingen
Hij concludeert dat heel- virus vaccins daar-
door beter geschikt zijn voor gebruik tijdens
een grieppandemie, dan de nu gangbare vac-
cins. Bovendien kunnen ze in een lagere dosis
worden gegeven, dan de gangbare vaccins. In
vergelijking met vroeger kunnen we vaccins te-
genwoordig heel zuiver maken. Daarom ver-
wachten we niet dat met een heel-virus vaccin
dezelfde bijwerkingen optreden als vroeger,
aldus Geeraedts. In een rapport uit 2006 van
de WHO, de Wereld gezondheidsorganisatie,
wordt een omschakeling naar de productie
van heel-virus vaccin als een rele mogelijk-
heid gezien om de wereldwijde beschikbaar-
heid van griepvaccins te vergroten.
Heel-virus griepvaccin beter
Schildklier en het hart. Dat is het thema van
de Week van de Schildklier die loopt van
maandag 21 tot en met zaterdag 26 mei. Op
verschillende plaatsen in Nederland vinden
dan voorlichtingsactiviteiten plaats. De
week wordt georganiseerd door Schildklier-
stichting Nederland (SN), Hypo maar niet
Happy (HmnH), de Nederlandse Vereniging
van Graves Patinten (NVGP) en stichting
SCHILD. Het schildklierhormoon heeft grote
invloed op het hart- en vaatstelsel. Mensen die
niet voldoende worden behandeld voor een
schildklieraandoening moeten extra alert zijn:
zij hebben een verhoogde kans op het krijgen
van hart- en vaatziekten.
EN HELP M BLINDENGELEIDEHOND WORDEN.
WWW.ADOPTEEREENPUP.NL
ADOPTEER EEN PUP
Moeders en vaders in het Mxima Medisch
Centrum in Veldhoven kunnen sinds vorige
week zelf de couveuse zijn voor hun te vroeg
geboren baby. Het Vrouw Moeder Kind-
Centrum nam een kangoeroevest in gebruik,
waarmee de baby huid op huid op de borst
van n van zijn ouders ligt. Bij kangoeroen
is het de lichaamstemperatuur van vader of
moeder die het kind warm houdt.. Benjamin
Kangoeroevest bevestigt het kind met een
speciale buidel veilig op de borst van de ouder.
De moeder of vader heeft zo de handen vrij.
Het vest werd ontworpen door de Nederlandse
NICU-verpleegkundige Anne-Marie Hofstede.
Duitse onderzoekers ontdekten dat patin-
ten minder pijn ervaren als zij wegkijken bij
het krijgen van een prik. Voor dit onderzoek
keken proefpersonen naar een video van een
hand, een wattenstaafje die een hand aanraakt
of een hand die geprikt wordt door een naald.
Vervolgens krijgen ze pijnlijke of minder pijn-
lijke elektrische stimuli op hun eigen hand.
De pijn die de proefpersonen ervaarden was
vervelender als zij zagen dat de hand werd ge-
prikt, dan wanneer ze alleen maar een hand
of een hand met wattenstaafje zagen. Deze
ervaring ging gepaard met meer activiteit van
het autonome zenuwstelsel.
In de strijd tegen
overgewicht en
ongezond eten is
het verstandiger
ongezond voedsel van
zes naar 21 procent
btw te brengen.
Oranje fans die het Nederlands elftal gaan
aanmoedigen in Oekrane, kunnen in diverse
ziekenhuizen terecht voor vaccinatie. Op dit
moment is er een mazelenepidemie gaande
in het westen van Oekrane, op de grens met
Polen, Slowakije en Hongarije. Mazelen is
een virusinfectie die een longontsteking en
een hersenontsteking kan veroorzaken. In
ont wikkelingslanden is dit de belangrijkste
doodsoorzaak bij kinderen onder de vijf jaar,
maar ook volwassenen boven de twintig jaar
lopen een groter risico. Door de uitbraak
van dit virus in de organiserende EK-landen
adviseert het RIVM supporters zich te laten
vaccineren.
FNI verder als
online centrum
3 Actueel
Nummer 10
23 mei 2012
De omzetgroei van algemene ziekenhui-
zen is in 2011 lager dan verwacht op basis
van bevolkingsgroei en vergrijzing. Was de
afgelopen vijf jaar de groei gemiddeld 4,7
procent, in 2011 gaat het om nog geen twee
procent. Het aantal opnames en behande-
lingen stegen iets minder dan in voor-
gaande jaren. Dat blijkt uit een enqute
van de koepelorganisatie NVZ, vereniging
van ziekenhuizen. De resultaten van de
enqute werden recent gepubliceerd in het
jaarverslag.

De omzet voor ziekenhuiszorg bestaat uit het

A- en het B-segment. Het A-segment is het
deel van de zorg waarvoor een budget wordt
vastgesteld. Het B-segment is het deel van de
markt waarvoor de prijs niet door de over-
heid is vastgesteld, maar het resultaat is van
onderhandelingen tussen ziekenhuizen en
verzekeraars. De omzet van het A-segment is
gestegen met naar schatting 0,3 procent ten
opzichte van 2010. In het B-segment is de
omzet ongeveer vijf procent gegroeid. Het ge-
middelde nancile resultaat is in 2011 naar
verwachting lager dan in 2010, namelijk met
een tot twee procent gedaald.
In 2010 was ongeveer een op de veertien
zieken huizen verliesgevend. Uit de huidige
enqute komt voor 2011 een vergelijkbaar
beeld naar voren. De solvabiliteit is gegroeid
tot gemiddeld ruim zeventien procent, net
iets meer dan vijftien procent dat vaak als
minimum wordt gezien. Het aantal opna-
mes steeg in 2011 met 2,9 procent, het aantal
eerste polikliniekbezoeken (EPBs) steeg met
2,6 procent en het aantal dagbehandelingen
met 7,9 procent. Al deze productiematen
stegen minder dan gemiddeld in de jaren
2005-10. Het aantal ligdagen per opname
daalde opnieuw: van 5,3 dagen in 2010 naar
5,1 dagen in 2011. Meer dan de helft van de
opnames, 52 procent, werd in dagbehande-
ling uitgevoerd, een iets hoger percentage
dan in 2010. Het aantal arbeidsplaatsen in
algemene ziekenhuizen is in 2011 nauwelijks
gegroeid met 0,5 procent. Dat leidt tot een
verwachte stijging van de arbeidsproductiviteit
van 1,5 tot 2,5 procent. Het aantal specialis-
ten in loondienst is toegenomen met vier pro-
cent, het aantal vrijgevestigde specialisten is
gelijk gebleven. De academische en categorale
zieken huizen en zelfstandige behandelcentra
(ZBCs) zijn niet in de analyse meegenomen.
Meer dan de helft van de opnames, 52 procent, werd in dagbehandeling uitgevoerd.
Het aantal arbeids-
plaatsen in algemene
ziekenhuizen is in 2011
nauwelijks gegroeid
Europese studie
Imaging diabetes
Hoogleraar voor
foetale therapie
Meer verzoeken
om euthanasie
Het UMC St Radboud in Nijmegen heeft van
de Europese Commissie vier miljoen sub-
sidie ontvangen om Europees onderzoek te
bundelen dat insuline producerende cellen
in beeld brengt. Deze cellen spelen een
centrale rol bij het ontstaan van diabetes.
Goede beeldvorming van deze cellen geeft
meer inzicht in het ontstaansproces van
diabetes. Ook het effect van medicijnen en
andere behandelingen kan zo beter worden
gevolgd. Wereldwijd hebben ongeveer 180
miljoen mensen diabetes. Bij deze ziekte
spelen de beta-cellen die in de pancreas zitten
een grote rol. Beta-cellen produceren insuline,
dat het suikergehalte (de glucosespiegel) in het
bloed verlaagt. Functioneren de beta- cellen
niet goed of is het aantal te sterk gedaald, dan
ontstaat diabetes door een permanente ver-
hoging van het suikergehalte. Om het suiker-
gehalte zoveel mogelijk op het juiste niveau te
houden, spuiten diabetici regelmatig insuline.
Het is een chronische behandeling die veel
vraagt van diabetici. Eigenlijk weten we nog
veel te weinig over het ontstaansproces van
diabetes, zegt Martin Gotthardt, hoogleraar
Nucleaire geneeskunde in het UMC St Rad-
boud. In elk geval spelen beta-cellen daarin
een centrale rol.
Door het uitspreken van zijn intreerede
Komt een foetus bij de dokter op maandag
14 mei is prof. dr. Dick Oepkes nu o cieel
de eerste hoogleraar foetale therapie in
Nederland.
Foetale therapie houdt in dat aandoeningen
al worden behandeld als het kind nog in de
baarmoeder zit. Sommige aandoeningen
kun je het beste al voor de geboorte behan-
delen, aldus Oepkes. Voorbeelden daarvan
zijn bloedarmoede bij de foetus en sommige
hart afwijkingen. Uit heel Nederland worden
moeders met foetussen met aangeboren af-
wijkingen naar het LUMC (Leiden) verwezen.
Zij hebben complexe, weinig voorkomende
behandelingen nodig. Dat soort zorg kun je
het beste in n landelijk centrum aanbieden,
aldus Oepkes. In een samenwerkingsverband
met het Karolinska Instituut in Zweden en het
Universiteitsziekenhuis in Leuven wordt voor
enkele complexe, weinig voorkomende foetale
behandelingen zelfs gestreefd naar Europese
centralisatie.
Vorig jaar hebben 75 patinten een eutha-
nasieaanvraag gedaan bij de euthanasie-
consulenten van het Albert Schweitzer
ziekenhuis in Dordrecht. Dat betekent een
inke stijging ten opzichte van voorgaande
jaren (48 in 2010; 43 in 2009; 47 in 2008).
Bij 45 van deze 75 verzoeken was de wens:
nog niet op dit moment, maar later. De
euthanasieconsulenten maken hieruit op
dat mensen eerder bewust nadenken over de
mogelijkheid dat zij later in een situatie van
uitzichtloos en ondraaglijk lijden terecht-
komen. Dit blijkt uit het onlangs verschenen
Jaarverslag Euthanasieconsulent 2011. Het
Albert Schweitzer ziekenhuis biedt patinten
al meer dan tien jaar de mogelijkheid om
advies en hulp te vragen bij een (mogelijke)
wens tot levensbeindiging.
Vrouwen en mannen met een kinderwens
kunnen voor alle vruchtbaarheidsbehan-
delingen en -vragen terecht in het nieuwe
Centrum Voortplantingsgeneeskunde
Brabant in het Tilburgse St. Elisabeth
Ziekenhuis. Het ziekenhuis werkt in dit
centrum nauw samen met het Tilburgse
TweeSteden ziekenhuis, het Jeroen Bosch
Ziekenhuis in Den Bosch en het Amphia
Ziekenhuis in Breda.
In het nieuwe Centrum Voortplantings-
geneeskunde zijn alle faciliteiten gezamenlijk
gehuisvest aan het eind van de hoofdgang
van het ziekenhuis. Lab en kliniek zijn naast
elkaar geplaatst, daardoor hoeft niets meer
vervoerd te worden door het ziekenhuis. Door
de locatie kunnen we patinten ook maxi-
male privacy bieden, en worden vrouwen
met vruchtbaarheidsproblemen niet meer
geconfronteerd met zwangere vrouwen op de
polikliniek Gynaecologie, aldus fertiliteits-
gynaecoloog dr. Jesper Smeenk, hoofd van
het centrum. Ook vrouwen met een toekom-
stige kinderwens die worden geconfronteerd
met een risico op vervroegde overgang, door
bijvoorbeeld chemotherapie bij kanker-
behandeling, of vrouwen waarbij vervroegde
overgang in de familie voorkomt, kunnen in
het centrum terecht voor het invriezen van
eicellen. Daarmee levert het centrum vrijwel
alle behandelingen en onderzoeken bij een
huidige, maar ook toekomstige kinderwens.
Het Amphia en Jeroen Bosch Ziekenhuis zijn
zogenaamde transportklinieken van het
nieuwe centrum. Met het TweeSteden zieken-
huis wordt al langere tijd samengewerkt. Een
deel van de vruchtbaarheidsbehandelingen
doen de transportklinieken zelf, maar het IVF-
laboratoriumwerk wordt door het St. Elisabeth
gedaan. Jaarlijks worden in het St. Elisabeth
Ziekenhuis ongeveer 1100 IVF-behandelingen
gedaan. Van de behandelde vrouwen raakt
28 procent zwanger. Daarmee staat het zieken-
huis landelijk al jaren in de top vijf.
Centrum Voortplantingsgeneeskunde Brabant
Beperkte stijging omzet
Dr. J.M.J. Smeenk bij de ingang van het Centrum Voortplantingsgeneeskunde Brabant.
4 Advertentie
Nummer 10
23 mei 2012
Het Bouwsteentje is naast een voedingssupplement ook een echte lekkernij. Zeer luchtig cakegebak met een zachte romige vulling. De gebakjes bevatten extra veel calorien en
een concentratie hoogwaardige eiwitten. Een gebakje bevat ca. 8 gram eiwitten, wat overeenkomt met ongeveer 10 % van onze dagelijkse behoefte. Bouwsteentjes versterken
hierdoor de conditie en bevorderen het herstel. Bouwsteentjes zijn heel goed bruikbaar voor mensen met (dreigende) ondervoeding.
Volwassenen, maar ook kinderen die onbedoeld afvallen, krijgen het advies regelmatig energie,- en eiwitrijke tussendoortjes te nemen. Daarvoor is er nu het Bouwsteentje;
een gebakje in chocolade,- bananen- of aardbeiensmaak. Een Bouwsteentje heeft de grootte van een
Petit Four, maar bevat evenveel calorien als ongeveer drie belegde boterhammen of een moorkop!
Daardoor is het Bouwsteentje zeer geschikt voor mensen die gedurende de dag regelmatig iets
willen eten, maar opzien tegen machtig eten en grote porties.
Energie- en eiwitrijk
Het verrassend lekkere Bouwsteentje is bedacht door Stan Mertens, directeur van het bureau FoodQuest.
Het Bouwsteentje wordt geproduceerd door de banketbakkers van Patisserie Unique. Zij wonnen twee
keer de eerste prijs voor deze innovatie en er vinden inmiddels leveringen in diverse landen plaats.
In diepvries en koelkast
Bouwsteentjes worden diepgevroren verpakt, per 10 stuks in een doosje. Eenmaal ontdooid, kunt
u de gebakjes nog zes dagen in de koelkast bewaren.
Makkelijk te eten
Een Bouwsteentje is zacht, zodat ook mensen met lichte slikproblemen van dit gebakje kunnen
genieten. Voor mensen die meer moeite hebben met slikken of alleen dik vloeibare voeding
kunnen eten, is er Easy-to-Eat.
Het Bouwsteentje:
een lekker en opbouwend tussendoortje.
Heerlijk als traktatie bij de kofe of thee,
of als nagerecht.
Als slikken moeilijker wordt
Easy-to-Eat is een ware traktatie: een lekker
tussendoortje of nagerecht op basis van frisse zuivel in
de smaken Framboos en Tropical. Easy-to-Eat is speciaal
ontwikkeld voor mensen die moeite hebben met slikken
of alleen dik vloeibare consistenties mogen eten. Dit
lekkere en energierijke tussendoortje draagt, mede
dankzij de toevoeging van eiwitten en mineralen, bij
aan een betere weerstand.
Bij veel mensen met slikproblemen neemt de eetlust
af. Ze zijn te moe om te eten of ze eten bewust zo min
mogelijk, uit angst voor verslikken.
Juist mensen die moeite hebben met slikken, hebben
behoefte aan extra voedingsstoffen, waaronder eiwit-
ten. Daarvoor is er nu Easy-to-Eat, het smelt in de mond
en is daardoor gemakkelijker te consumeren. Easy-to-
Eat is een goede aanvulling op de dagelijkse voeding
en kan meerdere keren per dag genuttigd worden.

Fris en gemakkelijk te eten
Easy-to-Eat wordt gemaakt op basis van zuivel. Het is verkrijgbaar in de smaken Framboos en Tropical. Na het eten blijft een fris gevoel
in de mond achter. Het is daardoor ook heel geschikt om na medicijngebruik te nuttigen. En Easy-to-Eat bevat maar liefst 8 gram
hoogwaardige eiwitten.

In diepvries en koelkast
U koopt de Easy-to-Eat diepgevroren in doorzichtige vierkante bakjes.
Ze zijn verpakt per 6 stuks. Eenmaal ontdooid, kunt u ze nog vier dagen in de koelkast bewaren.

Prijswinnend recept
Bij de ontwikkeling van Easy-to-Eat zijn zowel een logopedist als een wetenschapper op het gebied
van slikproblemen betrokken geweest. Het zijn de banketbakkers van Patisserie Unique die
tenslotte het uiteindelijke recept samenstelden. Zij werden daarvoor met twee verschillende
innovatieprijzen beloond.
HET BOUWSTEENTJE
Easy-to-Eat
Frambozen
Easy-to-Eat
Tropical
Bouwsteentjes
Banaan
Bouwsteentjes
Aardbeien
Bouwsteentjes
Chocolade
VOEDINGSWAARDE
energie (kJ) per portie 620 kJ 618 kJ 865 kJ 864 kJ 857 kJ
energie (kCal) per portie 149 kCal 147 kCal 206 kCal 206 kCal 205 kCal
eiwit totaal per portie 7,5 g 7,5 g 7,82 g 7,82 g 8,22 g
koolhydraten per portie 18,0 g 18,1 g 20,9 g 20,9 g 19,8 g
vetten per portie 5,1 g 5,0 g 10,15 g 10,1 g 10,50 g
Easy to Eat Bouwsteentjes Bouwsteentjes Bouwsteentjes B B
tu
k
ussendoortje.
kofe of thee,
ris gevoel
gram
en.
ed
Voor meer informatie zie www.bouwsteentjes.nl
Zonder voldoende calciuminname zijn
hoge spiegels van vitamine D in het lichaam
nadelig voor de botten. Dan zal namelijk de
calciumreserve in de beenderen worden
aangesproken waardoor de botdichtheid
zal afnemen in plaats van dat die zal wor-
den versterkt. Dit blijkt uit onderzoek van
prof. dr. Geert Carmeliet van de Onder-
zoeksgroep Klinische en Experimentele
Endocrinologie van de KU Leuven. Het
onderzoek is gepubliceerd in The Journal of
ClinicalInvestigation.
Prof. dr. Geert Carmeliet onderzocht de
wissel werking tussen calcium, vitamine D
en de opbouw en afbraak van botten in
muizen. Voldoende vitamine D is nodig voor
een efcinte calciumopname in de darm.
Vervolgens wordt calcium opgeslagen in de
beenderen waar het zorgt voor stevigheid. Bij
onvoldoende calciuminname wordt dankzij
vitamine D het calciumgehalte in het bloed
toch op peil gehouden doordat de calcium-
reserve in het bot dan wordt gemobiliseerd.
Verdere inbouw van calcium in het bot wordt
dan verhinderd met een zwakkere botstruc-
tuur en een verhoogd fractuurrisico tot gevolg.
Het is dus van belang om bij inname van extra
vitamine D voldoende aandacht te schenken
aan de calciuminname. Deze experimentele
bevindingen zijn in overeenstemming met de
eerder vastgestelde toename van het fractuur-
risico als oudere patinten eenmaal per jaar
worden behandeld met een zeer hoge dosis
vitamine D zonder voldoende aandacht te
besteden aan de calciuminname.
Diederic Klapwijk, medisch lid van het
bestuursteam van Ziekenhuis Gelderse
Vallei in Ede, opende vorige week de Info-
theek Voeding en Gezondheid. In de
centrale hal van het Edese ziekenhuis
is deze tentoonstelling over voeding en
gezondheid te vinden. Met de infotheek
wil het ziekenhuis, als voedings ziekenhuis
bijdragen aan meer kennis over voeding,
gezondheid en ziekte.
In de centrale hal van het ziekenhuis staan
drie informatiezuilen met posters, computers
en folders. Rondom wisselende themas
vinden allerlei activiteiten plaats, zoals infor-
matie door de ditist, een kleurwedstrijd,
bereiden van hapjes enzovoorts. Themas
kunnen bepaalde ziekten, aandoeningen of
voedingsmiddelen zijn. De huidige tentoon-
stelling gaat over het belang van zuivel en
over het behouden van een gezond gewicht.
Tijdens de opening lichtte Diederic Klapwijk
de achtergrond van de infotheek toe: Wij
willen informatie geven over voeding in relatie
tot ziekte en het voorkomen van ziekten. Zo
laten wij ook zien dat wij voedingsziekenhuis
zijn. Vervolgens ging prof. dr. ir. Frans Kok,
hoofd afdeling Humane Voeding Wagenin-
gen University (WUR), in op het belang van
voeding bij ziekte en gezondheid en de samen-
werking tussen het ziekenhuis en de WUR.
Joke Huitinck tenslotte, hoofd ditetiek bij
het ziekenhuis, gaf informatie over het thema
van deze keer: zuivel en gewicht. Tijdens de
openingsfestiviteiten konden de aanwezigen
proeven van gezonde hapjes, voorlichting
van de ditist krijgen en signeerde Frans Kok
zijn boek. In de komende weken organiseert
het ziekenhuis verschillende activiteiten rond
zuivel en gewicht zoals voorlichting door
de ditist, proeven van zuiveldranken, een
zuivelquiz en activiteiten voor kinderen.
Overgewicht en obesitas, veroorzaakt door
een ongezonde leefstijl, vormen een van
de grootste bedreigingen van de gezond-
heid. Het aantal diabetespatinten stijgt
explosief. Casper Schalkwijk, bijzonder
hoog leraar Experimentele Interne Genees-
kunde aan Universiteit Maastricht, heeft
onlangs zijn inaugurele rede gehouden
onder de titel De zoete inval. Maastrichts
onderzoek laat zien dat versuikerde eiwit-
ten niet alleen een rol spelen bij diabetes,
maar ook bij het verouderingsproces, ziek-
tes als aderverkalking en bij schade na een
hartinfarct.
Schalkwijk startte zijn onderzoek vijftien jaar
geleden aan VU Medisch Centrum in Amster-
dam. De onderzoekers waren genteresseerd
in de mechanismen die leiden tot vasculaire
complicaties bij diabetes, in het bijzonder
de versuikering van eiwitten. De Franse arts
en chemicus Maillard heeft honderd jaar ge-
leden al ontdekt dat er een chemische reactie
tussen glucose en eiwitten optreedt wanneer
voedsel wordt verhit waarbij zowel de kleur
als de smaak veranderen. Een voorbeeld is de
smakelijke korstvorming bij gebakken brood
en vlees. Versuikerde eiwitten kunnen echter
ook in het lichaam, inclusief de bloedvaten
voorkomen. Met als gevolg dat het hart harder
moet werken om het bloed door het lichaam
te pompen. Er kunnen dan snel complicaties
optreden als hoge bloeddruk en hart falen.
Lange tijd werd vermoed dat bij mensen
met dia betes eiwitten spontaan versuikerd
en onder invloed van hoge glucosespiegels
in het bloed. Nu is gebleken dat versuikerde
eiwitten niet alleen een grote rol spelenbij
diabetes maar ook bij een hartinfarct, athero-
sclerose, de ziekte van Alzheimer en het ver-
ouderingsproces. Voor meer informatie:
www.webmagazine.maastrichtuniversity.nl.
5
Als niet aannemelijk te maken is hoe een
bepaalde relatie tussen voedselinname
en gezondheid tot stand komt, zouden
voedingswetenschappers zeer terughou-
dend moeten zijn in het zoeken naar brede
publiciteit. Zij dienen zich bij hun onder-
zoeksresultaten altijd af te vragen wat die
resultaten nu werkelijk betekenen en of ze
in biologische zin plausibel zijn te maken.
Anders dragen ze bij aan verwarring bij
het publiek en aan de afbreuk van de ge-
loofwaardigheid van de voedingsweten-
schap. Dat zei prof. dr. ir. Sander Kersten op
10 mei bij de aanvaarding van zijn benoeming
tot persoonlijk hoogleraar Moleculaire voe-
ding aan Wageningen University, onderdeel
van Wageningen UR. Prof. Kersten doet on-
derzoek naar de werking van vet in de voeding
op cel- en moleculair niveau. Uit zijn eigen
praktijk noemt hij als voorbeeld het effect van
onverzadigde vet zuren in bijvoorbeeld vis:
We hebben goed in beeld hoe de positieve
effecten van deze vetzuren op menselijke ge-
zondheid tot stand komen. We hebben tevens
een tamelijk sluitende biologische verklaring
dat bepaalde beschermende mechanismen bij
verzadigde vetzuren niet goed werken, waar-
door deze ophopen in cellen en schade in het
menselijk lichaam kunnen veroorzaken. Daar-
om kunnen wij als voedingswetenschappers
plausibele uitspraken doen over het verschil
in effect tussen verzadigde en onverzadigde
vetzuren. Ontbreekt er een belangrijk element
in die verklaring, dan past scepsis en terug-
houdendheid.
In zijn inaugurele rede Mechanisms of
Dietary Fat stelde Kersten dat voor veel ge-
vonden effecten de biologische verklaring
volledig ontbreekt. Hij lichtte toe dat er
sprake kan zijn van omvangrijke misinterpre-
tatie van zeer twijfelachtige data. Kersten liet
zien dat de inzichten in de voedingsweten-
schap rond de werking van vet zich in de af-
gelopen decennia hebben verdiept. Vet is niet
alleen maar brandstof die direct kan worden
gebruikt of voor gebruik eerst wordt opgesla-
gen. Kersten: Vet regelt talloze mechanismen
in het lichaam die met de stofwisseling en
zelfs ons immuunsysteem te maken hebben.
Noem het een soort regiefunctie. Wij doen
bijvoorbeeld onderzoek naar n bepaald gen
in het menselijk lichaam dat extreem gevoelig
is voor vetzuren. Dat gen stuurt een bescher-
mend mechanisme aan dat ophoping van vet
in lichaamscellen tegengaat. Het gen reageert
verschillend op verzadigde en onverzadigde
vetzuren, wat zou kunnen verklaren waarom
verzadigde vetzuren schadelijker zijn voor de
cel. Kersten ziet het als taak van zijn discipli-
ne om kenbaar te maken hoe essentieel deze
mechanismen zijn. Een van de belangrijkste
uitdagingen voor zijn vak ziet Kersten in de
customized nutrition, het op het individu ge-
richte voedingsadvies. Ten onrechte wordt in
onderzoek gesteld dat bepaalde zogenaamde
voedingsinterventies geen effect hebben, ter-
wijl dat effect er wel is maar voor verschillende
mensen verschillend kan uitpakken. Kersten:
Weliswaar is het gemiddelde effect niet aan-
toonbaar maar dat betekent niet dat er niets is
gebeurd. Niet alles geldt voor iedereen. Voor
de een kan een voedingsmiddel heel anders
uitwerken dan voor iemand anders.
Ten onrechte wordt in onderzoek gesteld dat bepaalde zogenaamde voedingsinterventies geen effect hebben, terwijl dat effect er wel is maar voor verschillende mensen verschillend
kan uitpakken.
Diederic Klapwijk verrichtte de opening van de Infotheek Voeding en Gezondheid.
Extra vitamine D
soms ongunstig
Ziekenhuis opent Infotheek Voeding en Gezondheid
Rol versuikerde
eiwitten
Vet regelt talloze
mechanismen in het
lichaam die met de
stofwisseling en zelfs
ons immuunsysteem te
maken hebben
Voeding
Nummer 10
23 mei 2012
Voorzichtig met publiciteit
6 Advertentie
Nummer 10
23 mei 2012
Goed
verzorgd!
CuliSteam maaltijden worden
bereid met dagverse ingredinten,
waar mogelijk zonder toevoeging
van bewaar-, kleur- of smaak-
stoffen. Het levert een nutritionaal
hoogwaardig eindproduct op met
beter behoud van mineralen en
vitamines.
CuliSteam maaltijden worden
aan de hand van het seizoensaan-
bod samengesteld. Ingredinten
worden alleen geleverd door
leveranciers die gecertificeerd
zijn op gebied van kwaliteit,
hygine en voedselveiligheid.
CuliSteam maaltijden zijn er in
25 verschillende samenstellingen,
waaronder la carte dagmenus
en kindermenus.
U heeft de keuze het eindproduct
te presenteren op een porseleinen
bord.
Met een hoogwaardig vers concept
Bij moderne zorg hoort
een goede maaltijd.
Gezond, smaakvol,
voedzaam en
gepresenteerd alsof de
kok deze la minute met
uiterste zorg heeft bereid.
Met CuliSteam serveert u
de maaltijd die blijk geeft van
streven naar de beste zorg, met
de mogelijkheid van flexibele service op
maat en met een lage integrale kostprijs.
is een merk van CuliCare | Tel. 0527-635900 | www.culicare.nl
In het Beatrixziekenhuis in Gorinchem,
onderdeel van Rivas Zorggroep, krijgen
clinten van Rivas Kraamzorg tijdens de
bevalling extra begeleiding van de kraam-
verzorgende. Daarbij gaat het alleen om
bevallingen die onder begeleiding van de
praktijkverloskundige uit de regio plaats-
vinden. Hiermee wil Rivas de overgang van
ziekenhuisbevalling naar kraamperiode
soepeler laten verlopen.
Door de aanwezigheid van de kraamverzor-
gende is de aanstaande moeder nooit alleen
tijdens de bevalling. In het Beatrixzieken-
huis vinden veel bevallingen plaats onder
be geleiding van de eigen verloskundige,
vertelt Yolande Favier, teamleider Verloskun-
de bij het Beatrixziekenhuis. Daarbij krijgt
de aanstaande moeder begeleiding van een
kraamverzorgende of verpleegkundige van het
ziekenhuis. Als er veel bevallingen zijn, is het
niet mogelijk voor de kraamverzorgende of
verpleegkundige van het ziekenhuis om con-
tinu aanwezig te zijn. Bij een thuisbevalling is
de kraam verzorgende echter wel de hele tijd
aanwezig. Yolande Favier: Daarom hebben
we samen met Rivas Kraamzorg gekeken naar
hoe we Rivas-kraamverzorgenden in kunnen
zetten bij bevallingen van hun clinten in het
Beatrixziekenhuis. Dankzij hun aan wezigheid
is er altijd een goede begeleider bij de aan-
staande moeder. Bij voorkeur gaat de kraam-
verzorgende vanuit het Beatrixziekenhuis
meteen met ouder(s) en de baby mee naar
huis.
De Inspectie voor de Gezondheidszorg
organiseert op donderdag 21 juni in het
Rotterdamse congrescentrum De Doelen
voor de tiende keer haar jaarlijks congres
over patintveiligheid. Het hoofdthema
van het congres is medicatieveiligheid.
Leidend voor de dag is de aandacht voor ver-
beteringen. De verbindende factor is goede
voorbeelden. De titel van het congres is dan
ook: Medicatieveiligheid: en nu aan de slag
met good practices. De sprekers zijn onder
andere: prof. dr. F. Breedveld (bestuursvoor-
zitter LUMC, Antoinette Bolsscher (werk-
zaam bij ActiZ en voorzitter van de Task Force
Medicatieveiligheid) en prof. dr. Lorraine Lie
(Ziekenhuisapotheker AMC). Het congres
biedt een ruime keuze uit een aantal uit-
dagende workshops, die vooral ingaan op
problemen, oplossingen en goede voorbeeld-
praktijken rond medicatieveiligheid. Tijdens
het congres wordt voor de vierde maal de IGZ
ZorgVeiligPrijs uitgereikt. Dit jaar hebben zich
42 initiatieven voor deze prijs aangemeld.
Doelgroep
Het congres is bedoeld voor zorgaanbieders:
artsen, apothekers, verpleegkundigen, verzor-
genden en bestuurders. Voor artsen, apothe-
kers en verpleegkundigen wordt accreditatie
aangevraagd. Het congres vindt plaats in het
Congresgebouw de Doelen te Rotterdam en
begint om 9.00 uur.
Informatie en aanmelden
Het programma en het aanmeldingsformu-
lier staan op www.igz.nl. De kosten bedra-
gen 275 euro per persoon. Inlichtingen:
congres2012@igz.nl.
De drie winnaars van de Support Innova-
tieprijs 2012 zijn bekend gemaakt op
Support 2012. De Ideeprijs ging naar de
Autostop voor rollators. De Re-control app
voor de iPad won de Productprijs. De prijs
voor de beste starter ging naar de Carebro
breinaansturing. Het zijn allemaal nieuwe
ideen, concepten of producten die het
dagelijks leven met een functiebeperking
gemakkelijker en toegankelijker maken.
Het publiek kon vervolgens stemmen op
zijn of haar favoriete product, idee of con-
cept via www.supportinnovatieprijs.nl. De
prijsuitreiking vond plaats tijdens Support
in Jaarbeurs Utrecht.
De Ideeprijs ging naar de Auotstop voor
rollators. Een belangrijk risico bij gebruik van
een rollator is de ongecontroleerde toename
van de snelheid op het moment dat de ge-
bruiker met de rollator een helling aoopt.
AutoStop zorgt ervoor dat de snelheid van
de rollator niet ongecontroleerd toeneemt.
De andere genomineerden in deze categorie
waren de Mealhelp, het EmotieMeetSysteem,
de Icehandbike en de Beensteunen voor (ice)
handbike. De winnaar van de Productprijs
bedacht de Re-control app voor iPad. Met de
app Re-Control bedient de gebruiker deuren,
ramen, gordijnen, verlichting, liften, verstel-
bare bedden, telefoon en televisie via de iPad.
Andere genomineerden voor deze categorie
waren het voorleesapparaat OptelecClear-
reader, de rollator en rolstoel RollzMotion,de
dynamische armondersteuning Darwingen
het Blocker remsysteem. De Startersprijs
was voor de Carebro breinaansturing. Met
Carebro kunnen mensen met ernstige licha-
melijke beperkingen met hun brein direct
huis houdelijke apparaten of de computer
bedienen. Carebro pikt hersengolven op, be-
oordeelt deze en zet ze om in een signaal naar
het betreffende apparaat. De andere genomi-
neerden waren de applicatie Layer zonder
drempels, de vloerverlichting Ledwalk, de
bedieningsstok met handbeugel en het beeld-
horloge. Support 2012, van 9 tot en met
12 mei in Jaarbeurs Utrecht, is het grootste
evenement in de Benelux voor iedereen met
een fysieke beperking, hun omgeving en
mensen die beroepshalve te maken hebben
met de beperkingen die fysieke handicaps
kunnen opleggen. Exposanten presenteren op
de beurs de nieuwste trends en technieken.
7
Het St. Elisabeth Ziekenhuis in Tilburg start
met een speciaal spreekuur voor vijftig-
plussers die recent een botbreuk hebben
opgelopen. Er wordt gekeken of ze wel-
licht botontkalking (osteoporose) hebben.
Patinten met botontkalking hebben broze
botten die snel kunnen breken. Als dit zo
snel mogelijk vastgesteld en behandeld
wordt, wordt de kans op een volgende
botbreuk aanzienlijk verminderd.
Patinten die vijftig jaar of ouder zijn, en
recent op de afdeling Spoedeisende Hulp zijn
geweest voor de behandeling van een bot-
breuk, worden door het ziekenhuis opgeroe-
pen voor onderzoek. Ze krijgen informatie
over de poli, een vragenlijst om in te vullen en
een afspraak voor een botdichtheids meting.
Aansluitend volgt een gesprek met een ge-
specialiseerd verpleegkundige over de uit-
slag van het onderzoek en wordt bekeken of
een behandeling gewenst is, legt internist
J. Juttmann uit.
Als mensen inderdaad botontkalking hebben,
krijgen ze medicatie. Het is belangrijk dat de
behandeling binnen enkele maanden na de
botbreuk start. Indien nodig wordt ook door-
verwezen naar andere artsen, fysiothera peuten
of ditisten. Juttmann: Per jaar komen
ongeveer 1500 vijftigplussers met botbreu-
ken binnen op de Spoedeisende Hulp van het
St. Elisabeth Ziekenhuis. Als je botontkalking
hebt, is het belangrijk om dat snel te weten,
want dan kun je toekoms tige breuken wellicht
vermijden. Het speciale spreekuur wordt
vooralsnog elke woensdag en donderdag ge-
houden. Afspraken worden gemaakt door
de gespecialiseerd verpleegkundigen van de
nieuwe polikliniek Fractuur en Osteoporose.
Zij maken bij de start van de nieuwe poli een
selectie van de patinten die worden opgeroe-
pen voor onderzoek.
Mevrouw Van Oosterhout is de eerste patint die voor een consult de nieuwe polikliniek Fractuur en Osteoporose bezoekt. Zij wordt te woord gestaan door gespecialiseerd verpleeg-
kundige B. Wardenaar en internist J. Juttmann.
Kraamzorg in
Beatrixziekenhuis
IGZ congres over
patintveiligheid
Drie winnaars Support Innovatieprijs
Per jaar komen ongeveer
1500 vijftigplussers met
botbreuken binnen op
de Spoedeisende Hulp
van het St. Elisabeth
Ziekenhuis
Patintenzorg
Nummer 10
23 mei 2012
Spreekuur osteoporose
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Tijdens de beurs Support 2012 werden de winnaars bekend gemaakt.
*
8 Advertentie
Nummer 10
23 mei 2012
Meer informatie?
Bel vandaag nog
076 50 29 010
Dometic Benelux BV. Ecustraat 3 4879 NP Etten-Leur info@dometic.nl
www.biomedisch.info
Dometic Medical Systems biedt een zeer uitgebreid
programma koel- en vrieskasten voor betrouwbare
medische technologie.
De koel- en vrieskasten van Dometic Medical Systems
zijn goedgekeurd volgens DIN 58345 en zijn geschikt
voor temperatuur gevoelige producten uit de medische
sector.
Dometic streeft naar hoge kwaliteit, veiligheid, naleving
van normen en is bovendien milieuvriendelijk ingesteld.
Indien gewenst kunt u de systemen uitbereiden met
universele software voor het verzamelen, op lange
termijn registratie en visualisatie van de
temperatuurgegevens.
DOMETIC MEDICAL SYSTEMS
BETROUWBAARHEID VOOROP
Anesthesiewagens, Computerwagens, Crashwagens, Dossierwagens, Medicijnwagens, Infuuswagens, Servicewagens, Transportwagens, Verbandwagens

Apotheekkasten, Combinatiekasten, Elektronische Uitgiftekasten, Kluisjes, Medische Koelkasten, Medicijnkasten, Opiatenkastjes, Verpleegmiddelenkasten

Medicijncupjes, Dispensers, Medicijn-etiketten, Medicijncassettes, Weeksystemen, Medicijnzakjes, Medicijnvermalers, Tabletsplijters, Verantwoordingskaarten

Bakken, Bladen, Manden, Ladeverdeling, Containers, Proelwanden, Uittrekbare Frames, Kantelbakken, Afvalbakken, Dossierbakken, Universele houders n, Manden, Ladeverdeling, Containers, Pro
www.logimedical.nl
Logimedical B.V.
Molenbaan 6
2908 LM
Capelle aan den IJssel
T: 010 - 258 2929
F: 010 - 442 3004
I: www.logimedical.nl
E: info@logimedical.nl
ecint
werken
veilige
zorg
En dag in het jaar zet de bouwwereld
de poorten wijd open. Dit jaar is dat op
zaterdag 2 juni. Die dag zijn in het hele land
verschillende bouwplaatsen geopend voor
publiek. Ook een aantal ziekenhuizen laat
hun nieuwbouwprojecten zien.
Het gaat onder meer om ziekenhuis Bern-
hoven in Uden. Ook de nieuwbouw van het
Meander MC aan de Maatweg in Amersfoort
is van 10.00 tot 16.00 uur te bezichtigen. Er
zijn rondleidingen over de bouwplaats en er
is een informatiemarkt waar medewerkers van
de bouw en van het ziekenhuis bezoekers te
woord staan. In Utrecht Leidsche Rijn verrijst
de nieuwe locatie van het St. Antonius Zieken-
huis, ook die locatie is te bezichtigen tijdens
de open Dag van de Bouw. Dat geldt ook
voor de nieuwbouw van het Erasmus MC in
Rotterdam. Onder het motto Leer ons kennen
nodigt de Bouwcombinatie Nieuwbouw Eras-
mus MC mensen uit een kijkje te komen
nemen op plekken waar men normaal niet
mag komen. Bezoekers zijn welkom tussen
10.00 en 16.00 uur. Het bouwterrein is te be-
treden vanaf de Zimmermanweg, tegenover de
Hogeschool Rotterdam. Hier vindt men infor-
matie over het nieuwbouwproject, versnape-
ringen, spelletjes en allerlei hebbedingetjes.
Bouwend Nederland
Op zaterdag 2 juni vindt voor de zevende
maal in successie de Dag van de Bouw plaats.
De dag is onderdeel van de imagocampagne
De Bouw maakt het die Bouwend Neder-
land samen met haar leden voert. Op die
dag stellen leden van Bouwend Nederland
grote en kleine bouw- en infraprojecten
open voor het publiek. Zoals wegen, wonin-
gen, scholen, kantoorpanden, winkelcentra,
tunnels, stations, sportaccommo daties en
ziekenhuizen. Het aanbod verspreid over het
land is zeer divers. Het laat zien dat de sector
een belangrijke speler is waar het wonen, wer-
ken, bereikbaarheid en recreren betreft. De
Dag van de Bouw dag wordt ieder jaar door
weer een andere minister geopend. Dit jaar is
dat demissionair minister Liesbeth Spies van
Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties.
Zij zal dat doen samen met Elco Brinkman,
voorzitter van Bouwend Nederland.
Dometic wendt haar jarenlange ervaring op
koeltechnisch gebied aan om een optimale
kwaliteit en veiligheid te garanderen voor
vitale en temperatuurgevoelige levens-
behoudende preparaten. Dit zorgt ervoor
dat men verzekerd is van goede kwaliteit
en veiligheid.
De medische apparatuur van Dometic is de
oplossing voor een veilige opslag, veilig ver-
voer en het bedienen van temperatuurgevoe-
lige voorbereidingen in optimale condities
zonder enige risicos. Onze professionele koel-
en vriesapparaten hebben veel te bieden. Ze
voldoen aan de strengste eisen in Europa met
betrekking tot de opslag van bloed en bloed-
producten, medicijnen en laboratoriumge-
bruik. DIN 58345 is de norm voor gekoelde
opslag van medicijnen en vaccins. Maar van-
wege het gebruik van groene gassen, worden
apparaten zuiniger, stiller en wordt de warmte
afgifte vele malen lager. Naast deze zeer pro-
fessionele lijn koel- en vriesapparatuur biedt
Dometic ook koelkasten die perfect zijn voor
de medische praktijk - Dometic miniCool.
Dometic miniCool koelkasten zijn de per-
fecte oplossing voor ziekenhuizen en overige
medische praktijken om gevoelige medicatie
te bewaren bij een temperatuur tussen de +2
en +8 C. Deze koelkasten zijn echter alleen
geschikt voor dagopslag van medicatie. Voor
langdurige opslag heeft Dometic professio-
nele medicijnkoelkasten.
9
De eerste paal, voor de gelegenheid ver-
sierd met groene linten, werd onder luid
applaus en motorlawaai in de grond ge-
boord. Een bijzonder startmoment voor
de uitbreiding van Ziekenhuis Gelderse
Vallei in Ede. De Raad van Bestuur, de
twee managers van het ziekenhuis en het
ARTI gaven het startsein op het bouwter-
rein voor het huidige ziekenhuisgebouw.
De vier linten staan symbool voor de vier
vleugels waaruit het nieuwe ziekenhuis zal
gaan bestaan.
Er komt binnen anderhalf jaar een nieuwe
vleugel, die bestaat uit een souterrain en vier
bouwlagen. Daar komen twee bestralingsunits
en behandelruimten voor het Arnhems Radio-
therapeutisch Instituut (ARTI), de afdeling
oncologie (polikliniek en behandelafdeling)
en een tweetal verpleegafdelingen van het
ziekenhuis. De nieuwe vleugel wordt via de
centrale hal gekoppeld aan het bestaande
gebouw. De centrale hal wordt uitgebreid en
de ingang wordt naar voren verplaatst. In de
nieuwbouw komt een dependance van het
ARTI met twee bestralingsunits. Hierdoor is
het mogelijk de samenwerking tussen specia-
listen van het ARTI en van het ziekenhuis te
versterken en de bestralingsbehandeling voor
patinten uit de regio in Ede te laten plaats-
vinden. De uitbreidingsnieuwbouw geeft
mogelijkheden voor vernieuwing van facili-
teiten en kwaliteitsverbetering, plus meer n-
persoonskamers voor onder andere kanker-
patinten.
Dik van Starkenburg en Nicolet Zeller (Raad van Bestuur), Wessel Grifoen (manager facilitair bedrijf) en Maurits Hesselmans (manager bedrijfsvoering ARTI) zetten
symbolisch de grondboormachine in beweging.
Ziekenhuizen en
Dag van Bouw
Betrouwbaarheid bij Dometic hoog in het vaandel
Er komt binnen ander-
half jaar een nieuwe
vleugel, die bestaat uit
een souterrain en vier
bouwlagen
Nieuwbouw
Nummer 10
23 mei 2012
Start uitbreiding ziekenhuis
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
De medische apparatuur van Dometic is de oplossing voor een veilige opslag, veilig vervoer en het bedienen van
temperatuurgevoelige voorbereidingen
MuIti FT
Twin-foiI
-nmalige toepassing
-verpakt per stuk ( incl. inlegvel)
-gebruikte en ongebruikte zijde
Voor meer informatie :
Antennestraat 60
AImere 036 - 5472150
info@vanvIietmedicaI.nI
www.vanvIietmedicaI.nI
VAN VLIET
MEDICAL SUPPLY
Van Vliet Medical Supply
MuIti toepasbaar transportmeubeI
-incl. 6x lade
-los kunststof bovenblad
-incl. 4 haken binnenzijde frame
-gebruiksvriendelijke handgreep
-afmeting meubel : 6100x6100x9800 mm
*
10 Advertentie
Nummer 10
23 mei 2012
ZOEKT:
VOOR ZZPERS IN DE ZORG
QAREWORKPARTNERS
Verpleeg met passie en plezier
tijdens een Zonnebloemvakantie!
Ben jij verpleegkundige of ziekenverzorgende en wil je langdurig zieken
en gehandicapten de vakantie van hun leven bezorgen? En doe je dat
graag met tijd en ruimte voor persoonlijke aandacht? Sluit je dan aan bij
ons supergemotiveerde team vakantievrijwilligers!
Bel (076) 564 63 65 of
kijk op www.zonnebloem.nl
Zelfde werk... ...andere zorg
www.readspeaker.com
Geef uw website een stem
Zodat uw gebruikers kunnen
naar wat u te zeggen hebt!
luisteren
ReadSpeaker voegt spraak toe aan uw
online content, op PC en mobiel
ReadSpeaker
Dolderseweg 2A
3712 BP Huis ter Heide Tel: 030-692 4490 | nederland@readspeaker.com
Verpleegkundige/Verzorgende IG
Ben je gediplomeerd verpleegkundige niveau 4/5 of verzorgende IG?
En ben je op zoek naar een afwisselende baan in de zorg?
Neem dan eenseen kijkje op onze vernieuwde website:
www.care4care.nl
Wij zijn op zoek naar jou en wij bieden uitstekende arbeidsvoorwaarden!

Teken jij voor een nieuwe baan in de zorg?
De medisch specialisten van ziekenhuis
De Sionsberg in Dokkum zeggen met ver-
bazing kennis te hebben genomen van
de sluiting van de geboortezorg in hun
zieken huis. Zowel de Inspectie voor de
Volks gezondheid als De Friesland Zorgver-
zekeraar (DFZ) willen deze zorg niet langer
ondersteunen. De medisch specialisten van
De Sionsberg vinden dit onbegrijpelijk.
Zij zijn van mening dat de Inspectie en de
zorgverzekeraar de bevolking van Noord-
oost Friesland zo een hogere babysterfte
opdringen en een veilige thuisbevalling
onmogelijk maken.
Voor de specialisten van De Sionsberg staat de
patint centraal, en niet het kostenaspect. Dit
geldt nadrukkelijk ook voor de nog ongeboren
patintjes. Eigenlijk is er maar een ding dat
telt: een gezonde, levende baby. In medische
termen wordt dat beschreven met het cijfer
voor de babysterfte, dit wordt uitgerekend per
1000 geboortes. Dit cijfer, de perinatale sterfte,
wordt in de hele medische wereld gezien als
de belangrijkste kwaliteitsmeter van de ge-
boortezorg, aldus kinderarts Jaap Karsten. De
Sionsberg heeft het laagste sterftecijfer van de
provincie Friesland: 4,4 overleden babys per
1000 geboortes. Landelijk is de kans dat de
baby doodgaat rond de geboorte ruim twee
keer zo groot als in De Sionsberg (ongeveer
9,1 per 1000 geboortes) en in de rest van Fries-
land is dat sterftecijfer bijna drie keer zo hoog
(11,3 per 1000 geboortes). De specialisten ver-
wachten dat er meer babys dood zullen gaan
rond de geboorte als De Sionsberg moet stop-
pen met de geboortezorg. De reistijd wordt
groter. Daarmee staat volgens de specialisten
ook voor vrouwen in Noordoost Friesland
de mogelijkheid veilig thuis te bevallen op
de tocht. Volgens Johan Wagenaar, voorzitter
Raad van Bestuur a.i. van Passana Zorggroep/
De Sionsberg stopt het ziekenhuis op 1 augus-
tus met de geboortezorg in Dokkum. De ver-
antwoordelijkheid voor het alternatief ligt wat
ons betreft bij DFZ. Zowel IGZ als DFZ willen
niets weten van handhaven van de tweedelijns
geboortezorg in De Sionsberg, in welke vorm
dan ook. Dan rest dus niets anders dan te
besluiten daarmee te stoppen ook al wordt
dat het bestuur van De Sionsberg niet door
iedereen in dank afgenomen. Naast het argu-
ment, dat een zodanige voorziening, die ook
verlieslatend blijft in een dunbevolkte regio,
niet in stand kan blijven als de belangrijkste
stakeholders (IGZ en DFZ) dat niet willen
steunen, geldt ook in toenemende mate een
ander argument. In toenemende mate krijgen
professionals het gevoel meer dan kritisch te
worden gevolgd. Iedere, ook reguliere compli-
catie, dreigt dan als bewijs te dienen dat deze
zorg in Dokkum onverantwoord is, aldus
Johan Wagenaar.
De Koninklijke Nederlandse Akademie
van Wetenschappen (KNAW) heeft Cisca
Wijmenga, hoogleraar Humane Genetica
van het Universitair Medisch Centrum
Groningen, gekozen tot lid. Jaarlijks kiest de
KNAW maximaal zestien nieuwe leden. Dit
jaar zijn er veertien nieuwe leden ge kozen,
die op 10 september 2012 genstalleerd wor-
den in het Trippenhuis van de KNAW. Cisca
Wijmenga (PhD) is sinds 2007 hoogleraar
Humane Genetica aan de Rijksuniversiteit
Groningen en hoofd van de afdeling
Genetica van het Universitair Medisch Cen-
trum Groningen. Met haar onderzoek pro-
beert ze inzicht te krijgen in de genen die een
rol spelen bij het ontstaan van chronische
ziekten.
Cardioloog prof. dr. Angela Maas is op 1 mei
in dienst getreden bij de afdeling Cardiolo-
gie van het UMC St Radboud in Nijmegen.
Haar belangstelling ligt vooral bij klachten
en onderzoek bij vrouwen op middelbare
leeftijd en de grensgebieden die er zijn met
andere vakgebieden zoals de gynaecologie,
de vasculaire interne en eerstelijns genees-
kunde. Met de overstap naar Nijmegen
hoopt zij met de leerstoel Cardiologie voor
vrouwen hieraan een verdieping te kunnen
geven en ook anderen enthousiast te maken
voor dit onderwerp.
Ton Ruikes treedt op 1 september in dienst
bij ZGT (Alemelo/Hengelo) als lid Raad van
Bestuur. Met de komst van Ruikes (1957) is
de Raad van Bestuur op volle sterkte. Ruikes
zal zich binnen de Raad van Bestuur onder
andere bezig houden met de portefeuille
kwaliteit en veiligheid. Momenteel werkt hij
als lid Raad van Bestuur bij het Lievensberg
ziekenhuis in Bergen op Zoom. Daarvoor
deed hij ervaring op als directeur zorg in het
Martini Ziekenhuis in Groningen.
11
De opleiders van de afdeling Maag-darm-
leverziekten (MDL) in Medisch Centrum
Alkmaar hebben een primeur. Als eerste
ziekenhuis in Nederland begeleiden zij
arts-assistenten in opleiding en verpleeg-
kundige endoscopisten via videosuper-
visie. Een goede oplossing om hen tijdens
de endoscopie (kijkonderzoek) te onder-
steunen.

Bij een endoscopie brengt de arts een be-

stuurbare slang (de endoscoop) via mond
of anus in het lichaam. Hierdoor kan hij de
binnenkant van slokdarm, maag of darmen
inspecteren. In de eerste fase van de opleiding
is er een-op-een begeleiding door de arts. Na
verloop van tijd is de handeling voor arts-
assistenten en verpleegkundig endoscopisten
geen probleem meer. Alleen het herkennen
en interpreteren van weefsel roept soms nog
vragen op. Dankzij Endoalpha Video Manage-
ment kan de arts vanuit zijn eigen werkkamer
meekijken met het onderzoek van de arts-
assistent en verpleegkundige endoscopist. De
videoverbinding maakt dat hij beschikbaar is
voor overleg en dat hijadvies kan geven.
Het voordeel van videomanagement is dat
de arts-opleider zich aan patintenzorg kan
wijden en de kwaliteit van onderzoek door
arts-assistenten en verpleegkundig endosco-
pisten toch gewaarborgd is. In plaats van het
eigen programma te onderbreken kijkt de
arts-opleider via een videoscherm mee met
het kijkonderzoek van de arts-assistent of
verpleegkundig endoscopist. Deze aanpak
leidt echt tot een kwalitatief betere oplei-
ding, vindt Michael Klemt-Kropp, MDL-arts
in MCA. In Alkmaar is een kamer uitgerust als
centrale supervisiekamer. Vanuit deze kamer
wordt verbinding gemaakt met de kamers
rechts en links ernaast. Bij de programmaplan-
ning worden op deze kamers assistenten of
verpleegkundige endoscopisten ingedeeld. De
video- en audioverbinding kan door de super-
visor door een touchscreen naast de eigen
endoscopiescherm geactiveerd worden. De
assistent of verpleegkundige endoscopist geeft
aan dat meekijken daadwerkelijk toegestaan
is. Gecommuniceerd wordt dan via micro-
foon en koptelefoon. Voor onderwijs- en op-
leidingsdoeleinden werd ook een verbinding
aangelegd naar twee externe conferentieruim-
tes. Zo is het mogelijk dat groepen live endos-
copien kunnen volgen, een optie die overi-
gens al in meerdere ziekenhuizen beschikbaar
is.
De arts-assistent verricht het onderzoek, terwijl hij kan communiceren met de arts. Vanuit zijn werkkamer kan de arts meekijken met het onderzoek.
Medische staf De Sionsberg bezorgd over geboortezorg
Het voordeel van
videomanagement is
dat de arts-opleider zich
aan patintenzorg kan
wijden en de kwaliteit
van onderzoek door arts-
assistenten en verpleeg-
kundig endoscopisten
toch gewaarborgd is
Werken in de Zorg
Nummer 10
23 mei 2012
MCA start videosupervisie
Bent u net zo
veelzijdig als Vrian?
Voor de regio Gelderland zoeken wij:
Verzorgenden
(niveau 3)
www.verian.nl
Interesse? Kijk op
Mensen in de Zorg
Cito rekentoets
voor verpleging
Verpleegkundigen kunnen sinds kort een
speciaal ontwikkelde rekentoets maken,
om te laten zien dat hun prestaties op
niveau zijn.
Deze rekentoets is ontwikkeld door Cito in
samenwerking met onder meer Verpleegkun-
digen & Verzorgenden Nederland (V&VN) en
de NVZ vereniging van ziekenhuizen. Dertig
procent van de verpleegkundigen geeft toe wel
eens rekenfouten te maken bij het toedienen
van medicijnen. Rekenfouten veroorzaken
twintig procent van alle medische missers.
Elke verpleegkundige krijgt een unieke toets
voorgelegd. De vragen staan op dezelfde vaar-
digheidsschaal, waardoor de resultaten een-
voudig te vergelijken zijn. De rekentoets zorgt
voor duidelijkheid over het rekenniveau van
individuele verpleegkundigen en levert kennis
op over het rekenniveau van alle verpleegkun-
digen in Nederland samen.
De specialisten verwachten dat er meer babys dood
zullen gaan rond de geboorte als De Sionsberg moet
stoppen met de geboortezorg.
Ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten is
begonnen met thuismonitoring voor zwan-
gere vrouwen. Thuismonitoring is volgens
het ziekenhuis een uitkomst voor vrouwen
die in de laatste fase van de zwangerschap
voor extra controles van de baby en rust tot
nu toe in het ziekenhuis moesten worden
opgenomen.
Gynaecoloog Marijke Lobbes is erg blij dat
Nij Smellinghe nu thuismonitoring kan aan-
bieden. Het is een uitkomst. Veel vrouwen
moeten de laatste weken van de zwangerschap
bedrust houden. Vanwege de controles die we
dagelijks moeten doen, moeten ze regel matig
langdurig in het ziekenhuis opgenomen wor-
den. Ze mogen hun bed nauwelijks verlaten,
dus dan liggen ze in de ziekenhuiskamer.
Zwangere vrouwen die in aanmerking komen
voor thuismonitoring moeten nog steeds in
bed blijven, maar dat kan nu thuis. Een ge-
specialiseerd verpleegkundige komt langs
met alle benodigde apparatuur om de onder-
zoeken te doen.
Het Albert Schweitzer ziekenhuis in Dor-
drecht begeeft zich op de markt met een
in eigen beheer ontwikkeld management-
informatiesysteem, genaamd Balanced
Zorgcard. Het gaat hierbij om een tool
van het type Balanced Scorecard, maar dan
volledig gent op de ziekenhuisomgeving.
Het systeem is al gemplementeerd in eigen
huis en inmiddels ook aangekocht en in ge-
bruik genomen door n ander ziekenhuis.
Het systeem werd ontwikkeld toen het Albert
Schweitzer ziekenhuis ging overstappen op
een eenhedenstructuur. Er ontstonden toen
dertig bedrijfsonderdelen, die op den duur af-
zonderlijk resultaatverantwoordelijk worden.
Initiatiefnemer en informatiekundige Daan
Blinde: Daarmee ontstond de behoefte aan
enerzijds ziekenhuisbrede verslaglegging,
anderzijds per eenheid. Elke eenheid heeft
de behoefte om haar belangrijkste key per-
formance indicators (kpis) op n A4tje
(scorecard) terug te zien. Maar die kpis zijn
voor elke eenheid anders: bij de ene is geld
maatgevend, bij de andere snelheid, weer
ergens anders de productie.
12 Kliniek
Nummer 10
23 mei 2012
Erasmus MC (Rotterdam) opende begin mei
het eerste trainingscentrum voor echosco-
pie met driedimensionale virtual reality
techniek op de polikliniek Verloskunde en
Prenatale Geneeskunde. Hierdoor wordt
het mogelijk de groei en ontwikkeling van
een embryo al in de eerste weken van de
zwangerschap nog beter in detail te volgen.
Ook kunnen de gegevens worden gebruikt
voor onderwijs en wetenschappelijk onder-
zoek. De eerste tien weken van een zwanger-
schap zijn essentieel voor de verdere groei en
ontwikkeling van een embryo en de gezond-
heid van een pasgeboren baby. Met de desk-
top apparatuur op de polikliniek Verlos kunde
en Prenatale Geneeskunde is het mogelijk
om beelden van een embryo na een echosco-
pie drie dimensionaal als een hologram voor
het computerscherm te bekijken. Ook is het
mogelijk om doorsneden in het beeld te
maken. Hierdoor kunnen de groei en ont-
wikkeling van een embryo al in het eerste
trimester van een zwangerschap nog beter in
detail worden gevolgd. Deze nieuwe manier
van kijken wordt op de polikliniek in eerste
instantie gebruikt bij zwangere vrouwen die
herhaalde miskramen hebben gehad of een
hoog risico hebben op een baby met aangebo-
ren erfelijke aandoeningen. Dit zijn bijvoor-
beeld ontwikkelingsproblemen aan het skelet
en bijzondere afwijkingen van het zenuwstel-
sel. Gynaecoloog en projectleider Niek Exalto
is enthousiast over de opening van het eerste
echotrainingscentrum: Met de nieuwe beel-
den kunnen wij nog nauwkeuriger diagnoses
stellen. Ook kan de kennis sneller worden
gedeeld en doorgegeven. Doordat de nieuwe
apparatuur op de polikliniek staat kunnen art-
sen, onderzoekers en verpleegkundigen opge-
leid worden om met driedimensionale virtual
reality beelden te werken. Belangrijk voordeel
van deze techniek is dat het volume van een
embryo kan worden bepaald. Exalto: Dat
is een betere maat voor groei dan de lengte-
meting alleen. Ook kunnen de gegevens
gebruikt worden voor wetenschappelijk
onder zoek. Dit kan leiden tot nieuwe strate-
gien in de behandeling van de moeder en het
ongeboren kind.
Het principe van de desktop apparatuur is
gebaseerd op de I-Space, een speciale 3D
bioscoop die in 2005 werd geopend door de
afdeling Bioinformatica van het Erasmus MC.
Met behulp van een gepolariseerde bril is er
een hologram te zien van een object in de
ruimte. De arts kan met een virtuele pointer en
joystick het driedimensionale object be wegen
in de ruimte. Deze speciale 3D bioscoop
wordt ook gebruikt door specialismen zoals
cardio logie voornamelijk voor wetenschappe-
lijk onderzoek. De aanschaf van de desktop
apparatuur is mede mogelijk gemaakt door
het Erasmus MC Vriendenfonds.
Screening ogen
hoogbejaarden
Patinten thuis
opgehaald
Thuismonitoring
voor zwangeren
ASz ontwikkelt
managementtool
De groei en ontwikke-
ling van een embryo
kunnen hierdoor al in
het eerste trimester van
een zwangerschap tot in
detail worden gevolgd
Embryos in 3D
op polikliniek
Gynaecoloog en projectleider Niek Exalto is enthousiast over de opening van het eerste echotrainingscentrum.
Elkerliek lanceert klantbeloften
Het Elkerliek ziekenhuis in Helmond heeft
vijf klantbeloften gelanceerd. Met deze
klantbeloften wil het Elkerliek benadruk-
ken dat het ziekenhuis zijn patinten
serieus neemt. Het Elkerliek wil patinten
daarnaast de dingen beloven die zij aan-
toonbaar belangrijk vinden in de gelever-
de zorg en diensten. Patinten mogen het
Elkerliek daarop aanspreken.
De vijf klantbeloften zijn: U wordt op een
respectvolle en vriendelijke wijze tegemoet
getreden. U wordt door ons serieus genomen,
uw mening telt in het Elkerliek. U wordt door
ons op een begrijpelijke wijze genformeerd.
U wordt door ons genformeerd wanneer
uw afspraak met meer dan vijftien minuten
uitloopt. Uw privacy wordt gewaarborgd.
Wanneer patinten van mening zijn dat het
Elkerliek deze beloften niet nakomt, zal het
ziekenhuis hierover met hen in gesprek gaan.
De feedback wordt vervolgens mee genomen
voor het maken van verbeterslagen. Het
Elkerliek gaat patinten met regelmaat be-
vragen of de geformuleerde klantbeloften
nog steeds actueel zijn. Het ziekenhuis gaat
de klantbeloften in de nabije toekomst uit-
rollen om uiteindelijk te komen tot specieke
klantbeloften voor verpleegafdelingen, poli-
klinieken en/of specieke zorgpaden.
Ziekenhuis Gelderse Vallei in Ede en ver-
pleeghuis Norschoten startten op 10 mei
een samenwerking op het gebied van oog-
zorg voor ouderen. Oogarts Paul Zuure
screent samen met specialist ouderen-
geneeskunde Yvonne Jansen de bewoners
op de psychogeriatrische afdelingen op
visuele beperkingen.
Deze bewonersgroep komt ondanks frequente
oogafwijkingen zelden bij een oogarts op de
polikliniek. Paul Zuure: Vaak gaat het om
vermijdbare blindheid. Voor verpleeghuis
Norschoten geldt dat een aanzienlijk deel van
de bewoners een visuele beperking heeft die
vaak ook goed behandelbaar is. Yvonne Jansen:
De kwaliteit van leven van de hoog bejaarden
wordt hierdoor sterk verbeterd. Mensen vallen
bijvoorbeeld minder snel over iets dat ze niet
gezien hebben en mensen hebben minder
depressieve klachten. Zij kijken letterlijk en
guurlijk beter uit hun ogen. Daarnaast levert
het een forse besparing aan zorgkosten op.
Behandeling van de gescreende patinten en
screening bij meerdere verpleeghuizen zijn de
vervolgstappen.
Het Laurentius ziekenhuis in Roermond laat
patinten van zestig jaar en ouder thuis
ophalen. Het gaat om patinten die geen
beroep kunnen doen op ziekenvervoer.
Tachtig vrijwilligers hebben zich aange-
meld om dit initiatief mogelijk te maken.
Mede door de vergrijzing bezoekt een grote
groep oudere patinten een van de poli-
klinieken in het ziekenhuis. Zij zijn vaak aan-
gewezen op hulp en begeleiding. Patinten die
voor de nieuwe service in aanmerking komen,
worden thuis opgehaald. In het ziekenhuis
worden ze door een van de hostesses verwel-
komd op het nieuwe ontmoetingsplein en
persoonlijk naar de poli begeleid, waar de
patint een afspraak heeft. Na de afspraak
haalt een hostess de patint weer op. Samen
keren ze terug naar het ontmoetingsplein.
Hier staat de chauffeur klaar om de patint
naar huis te brengen. Jack Thiadens, voorzit-
ter Raad van Bestuur van het Laurentius: Met
deze nieuwe service willen wij stress bij onze
patinten verminderen.
Vriendendag in Havenziekenhuis
De Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis (Rotterdam) hield op 3 mei haar jaarlijkse Vriendendag. Tijdens
deze dag werden niet alleen de donateurs, maar ook de vrijwilligers van het Havenziekenhuis in het zonnetje gezet.
Voorzitter Ben Vree overhandigde een cheque van 2.000 euro aan het Havenziekenhuis. Ook was er een bijzondere
gift van de Stichting Dada voor kinderpolikliniek KinderHaven. Op de foto van links naar rechts Ben Vree, voorzitter
van de Stichting Vrienden van het Havenziekenhuis, Johan Dorresteijn, directeur en Bert Ziere, geriater en lid van de
Vereniging Medische Staf van het Havenziekenhuis
De voorzitter van de Raad van Bestuur en een patint
onthullen de klantbeloften (foto Hein van Bakel).
23 mei 2012
BRANDpreventie
0592-404368 www.ontroking.nl
ADVIESBUREAU EDENS
Brandveiligheidsadvies
Ontrokingssystemen
Ontruimingsplannen
Gelijkwaardige oplossingen
Gebouwinspecties
Inspecties doorvoeringen
3 oktober 2012

l0f0 900f 00
0f8090lll0 l0f
Voor het programma, meer
informatie en inschrijven ga naar
onze website.
www.vbe.novb.nI
Zorg voor brandveiligheid
pagina 3
Mens is zwakste schakel
pagina 7
Rondetafelgesprek
pagina 8 en 9
esam, speciaIist en partner in sIimme entreecpIcssingen
esam, onderdeel van heL Zweedse hSSh hLOY EnLrance
SysLems, s al O jaar beLrouwbare leverancer van
auLomaLsche deuren en slmme enLreeoplossngen.
MeL een schaL aan ervarng op dverse Lerrenen leverL
esam adves op maaL voor elke gewensLe enLree.
Een goede enLree bedL alles. gasLvrjhed, beschermng,
velghed en zekerhed. esam kjkL voor al deze
egenschappen neL eLs verder!
VeiIige werking
esam heeL haar oorsprong n de zorgsecLor en weeL als geen ander
daL een velge werkng van auLomaLsche enLreesysLemen van
levensbelang s. Preces daarom voldoen alle producLen aan de
hoogsL mogeljke esen op heL gebed van velghed.
Veranderende eisen
velghedsnormerng en weLgevngen veranderen na verloop van Ljd.
HeLzelde geldL voor de gebrukerswensen op heL gebed van comorL
en gebruksgemak. esam nspecLeerL sensoren op de jusLe werkng
en kan nsLallaLes upgraden op bass van de laaLsLe Lechneken en
nnovaLes. DL resulLeerL n velge en opLmale werkng op heL gebed
van presLaLe, comorL en energeverbruk.
randwerende entreecpIcssingen
hls LoLaalaanbeder leverL esam dverse enLreeoplossngen meL
brandwerende uncLe. huLomaLsche schudeuren kunnen worden
LoegepasL als normale doorgang, maar kunnen ook uLgevoerd worden
meL een O-, 6O-, O-, o zels 12O-mnuLen brandwerende
uncLe. Op esLheLsch gebed s er volop keuze. De schupuen
kunnen uLgevoerd worden meL- en zonder zjlchLen, meL een- o
meerdere schuvende delen, meL- en zonder Lussenbanden en n
alle gewensLe kleuren.
huLomaLsche brandwerende schudeuren zjn gecerLceerd en
geLesL door TNO EecLs volgens de meesL recenLe norm op heL gebed
van brandwerendhed, de NEN-EN 16/-1
Cced cm te weten.
Deuren meL een brandwerende uncLe sluLen auLomaLsch bj brand-
meldng. vooral n de zorg s heL belangrjk daL bjvoorbeeld deur-
drangers neL Le veel weersLand geven bj heL dageljks gebruk, maar
wel auLomaLsch sluLen bj een brandmeldng. voor deze sLuaLe
bedL esam een sere vrjloopdrangers. Deze beden geen weersLand,
maar worden aan heL brandmeldsysLeem gekoppeld zodaL de deur
auLomaLsch sluL bj brandmeldng.
Ook de sLlle auLomaLsche draadeurdranger Lype SW1OO) en de
krachLge PowerSwng voldoen aan de esen voor brandwerendhed
en kunnen daardoor LoegepasL worden op enLrees meL brandwerende
uncLe.
Frescreens behoren ook LoL heL gamma van esam.
De sere hermeLsche auLomaLsche deuren maakL heL pakkeL
compleeL. Deze zjn uL Le voeren n 6O o O mnuLen brandwerend-
hed en zjn daarnaasL ook volledg a Le sLemmen op dverse wensen
op heL gebed van sLralngswerendhed, gelud dempng en esLheLca.
egeImatig cnderhcud, veiIige werking
Om opLmale en velge werkng van auLomaLsche enLreesysLemen
en vrjloopdrangers Le garanderen, bedL esam verschllende
onderhoudspakkeLLen. Op bass van behoeLe en budgeL wordL een
onderhoudspakkeL samengesLeld. DL geavanceerde deurmanage-
menLsysLeem van esam s een nvesLerng n de LoekomsL. WanL meL
een pakkeL op maaL en perodeke evaluaLe bljL de condLe van de
enLree gegarandeerd voor jaren.
advertorial
Meer weten cver de mcgeIijkheden die esam biedt7
Neem conLacL meL ons op va Leleoonnummer +1 O18 686,
per e-mal no@besam.nl o kjk alvasL op www.besam.nl

BRANDpreventie
2
FIREFISH is:
Firesafety for
healthcare
Brandveiligheid in de zorg is al jaren een hot issue. Ook nu staat het onderwerp weer volop in de belangstelling. De hernieuwde aandacht vloeit
voort uit het eind vorig jaar uitgebrachte inspectierapport Brandveiligheid van zorginstellingen en het op 19 april dit jaar door de Onderzoeks-
raad voor Veiligheid (OVV) gepubliceerde rapport Brand in Rivierduinen: veronderstelde veiligheid.
De brandveiligheid in de zorg schiet volgens de
recente onderzoeksrapporten nog bij veel instel-
lingen tekort. De rijksinspecties constateren dat
veel gebouwen niet voldoen aan de bouwvoor-
schriften. Bij dertig procent van de gevallen was
direct ingrijpen noodzakelijk. Ook blijkt een
groot deel van de instellingen in organisatorisch
opzicht onvoldoende op een brand te zijn voor-
bereid. De inspecties concluderen dat het brand-
veiligheidsbewustzijn in de zorg onvoldoende is
en dat bestuurders van zorginstellingen te weinig
weet hebben van de brandveiligheid en te weinig
sturing geven aan de verbetering daarvan. Van de
bestuurders denkt negentig procent aan alle brand-
veiligheidsvoorschriften te voldoen, terwijl dit,
volgens het rapport, slechts bij twee procent van
de instellingen het geval is. De OVV concludeert
dat instellingen zich met hun brandveiligheids-
beleid primair richten op het voldoen aan wet- en
regelgeving. Het rapport van de OVV over de
brand in Rivierduinen, waarbij op 12 maart 2011
drie dodelijke slachtoffers vielen, wijst uit dat
dat nog geen garantie is voor een brandveilig ver-
blijf. De OVV merkt op dat de zorginstellingen
samenhang moeten realiseren tussen de zelfred-
zaamheid van de patinten en veiligheidsmaat-
regelen. Die integrale benadering moet de norm
zijn voor brandveiligheid.
Eerdere acties
Bovenstaande bevindingen zijn niet nieuw. Sinds
de Schipholbrand van oktober 2005 gaat de
zorg over brandveiligheid vooral uit naar
de risicos die veel instellingen lopen door
het niet op orde hebben van de benodigde
brandveiligheidsmaatregelen. In 2007 inven-
tariseerde het Bouwcollege in opdracht van
het ministerie van VWS hoe het met de
brandveiligheid in de zorg was gesteld. Op
basis van de alarmerende rapportage heeft
het ministerie van VWS een speciek op de zorg
gericht actieplan uitgerold. Op tal van manieren
is de brandveiligheid aan de orde gesteld. Via
circulaires, regionale en landelijke bijeenkom-
sten en brandveiligheidsbeurzen is gewerkt
aan het verbeteren van het brandveiligheids-
bewustzijn en zijn ondersteunende tools zoals de
Brandveiligheidsmatrix, E-learningspakketten en
de Bestuursmethodiek Brandveiligheid ontwik-
keld en onder de aandacht van de zorgsector
gebracht. Op het eerste gezicht lijkt er sinds 2007
niets veranderd. Uit eigen waarneming weten
we dat tal van instellingen wl werk maken
van de ver betering van de brandveiligheid en
duide lijk invulling geven aan hun verant-
woordelijkheid op dit gebied. Ook zijn er
diverse instellingen die met toepassing van
automatische brand bestrijdingssystemen, het
brandveiligheids niveau bewust op een hoger
plan brengen. Dit ontkracht (helaas) niet de
constateringen van de rijksinspecties en de
Onderzoeksraad. De brandveiligheid in de
zorg is (per saldo) nog lang niet op orde en altijd
is er de vrees voor een grote calamiteit.
De inspecties concluderen dat
het brandveiligheidsbewustzijn
in de zorg onvoldoende is
Zorg over brandveiligheid
Veel zorginstellingen in Nederland hebben
onvoldoende inzicht in de brandveiligheids-
situatie in en rond hun gebouwen. TNO
ontwikkelde met name voor eigenaren en
gebruikers van zorgvastgoed, de FIREIFSH
applicatie.
FIREFISH staat voor Firesafety for Healthcare
en is een toegankelijk model waarmee inzicht
wordt verkregen in de mate van brandveiligheid.
De resultaten kunnen gebruikt worden voor het
vormgeven of optimaliseren van het brand-
veiligheidsbeleid. Het door TNO ontwikkelde
model draagt bij aan het verhogen van het brand-
veiligheidsbewustzijn in de zorg. FIREFISH is
gebaseerd op het nieuwe Bouwbesluit 2012 en
bevat naast de wettelijke eisen ook vragen over
extra maatregelen die de brand veiligheid ver-
groten. Het brandveiligheidsmodel is ontwik-
keld voor de Ipad. Binnen de applicatie kunnen
er verschillende scanvarianten gekozen worden;
de keuze voor een type scan is afhankelijk van
de gebruikersfunctie en het gebouw. Zo is er een
variant voor gebouwen met een gezondheids-
zorgfunctie en voor gebouwen voor wonen met
zorg waarbij onderscheid wordt gemaakt naar
bestaande bouw of nieuwbouw. Nadat de scan
is uitgewerkt, is het mogelijk om een rapport te
genereren waarin inzicht wordt gekregen in de
mate van brandveiligheid op deelaspecten. Voor
meer informatie kijk op tno.nl/resh. De appli-
catie is eind mei 2012 gratis te downloaden in
de App Store.
BRANDpreventie 3
Onder meer via beurzen is gewerkt aan het verbeteren van het brandveiligheidsbewustzijn.
Brandveiligheidsspecialisten hebben in de zorg
een bijzondere rol en taak. Allereerst is er de
doelgroep. Naast de zorg voor de veiligheid
van medewerkers is er de zorg voor patinten/
clinten en bezoekers. En ook de continuteit
van de bedrijfsvoering speelt een rol.
Dan is er de inhoudelijke component: brand-
veiligheid bestrijkt bouw, installaties en organi-
satie (BIO). Daarnaast zijn er veel instanties die
iets over brandveiligheid te zeggen hebben. Al
met al een uitdaging, temeer daar steeds meer
duidelijk wordt dat we af moeten van puur het op-
volgen van wettelijke regels (een compartiment
mag maximaal zoveel m2 zijn) en dat we moeten
kijken wlke maatgevende scenarios in de instel-
ling aan de orde zijn en hoe we ons daartegen gaan
beschermen? Het OVV-rapport over de brand in
Rivierduinen geeft dit ook aan. Dit risico-denken
vergt een heel andere benadering van brand-
veiligheid dan voorheen. Niet alleen doet het een
beroep op de kennis en kunde ten aanzien van het
onderwerp, maar ook ten aanzien van competen-
ties om met diverse partijen in dialoog te gaan.
De specialisten kunnen de directies helpen bij het
maken van keuzes. Waar moet de bescherming
hoog en waar kan deze nominaal? En hoe wordt
deze bescherming vormgegeven? Welk samen-
spel van bouwkundige, installatietechnische en
organisatorische maatregelen zorgen voor de voor
die afdeling optimale keuze? En hoe wordt het be-
oogde niveau vastgehouden tijdens het gebruik en
nieuw- en verbouw trajecten?
Breed team
Stel bij voorkeur een breed team samen en maak
het proces door. Dit is effectiever dan het als
spe cialist solo opstellen en dan aanbieden van
een rapport met conclusies en aanbevelingen.
Voor veel gebruikers is brandveiligheid ver van
het bed en anderen kunnen nog vastzitten in
normdenken. De specialist kan zowel inhouds-
deskundige als procesbegeleider zijn of deze
rollen scheiden.
Stel het gewenste beschermingsniveau per
afdeling/gebouw vast (op basis van de door de
RvB vastgestelde ambitie).
Stel maatgevende scenarios op (liefst niet
alleen voor brand, maar ook voor explo-
sie, waterschade, chemicalin spills, uitval
utiliteitsvoorzieningen, etc.)
Werk de beschermende maatregelen uit (BIO)
Bied de resultaten aan de bestuurder aan en laat
deze bekrachtigen
Bespreek de resultaten met het bevoegd gezag.
Deze aanpak voorkomt ook dat er steeds weer
discussie plaats vindt over de uitgangspunten.
De uitdaging zit erin om de resultaten vast te
houden en voor borging te zorgen. Dit kan onder
meer door:
Het op te nemen in de inkoop criteria
Het onderdeel te laten zijn van ver- en nieuw-
bouw PvE
Er speciek aandacht aan te besteden bij onder-
houd (denk aan de doorvoeringen)
Zorg te dragen voor kennis en kunde bij
betrokkenen
Het Bedrijfsnoodplan aan te passen op basis
van de maatgevende scenarios
De BHV op orde houden (of krijgen)
Oefeningen en trainingen te (laten) organise-
ren.
Ervoor te zorgen dat aannemers en andere
derden bekend zijn met de eisen. Al met al een
uitdaging.
Bijzondere taak voor brandveiligheidsspecialisten
Brandveiligheidsspecialisten hebben in de zorg een bijzondere rol en taak.
De teksten op deze pagina zijn samengesteld door
Andr Bode en Raphal Gallis, met medewerking van
IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.
Elk jaar breekt er in de zorg zon 1.000 keer (!) brand uit. Veelal zijn het
patinten die onbedachtzaam zijn. Daar kunt u weinig aan doen. Waar u
wl wat aan kunt doen, is zorgen dat wnneer er brand uitbreekt deze snel
wordt gecompartimenteerd. Met behulp van gecerticeerde brandwerende
schuifdeuren. En juist daarmee kunnen wij u uitstekend helpen.
Benieuwd hoe wij anderen geholpen hebben en hoe wij u kunnen helpen?
Neem dan contact met ons op, 0299 38 08 08 of info@boonedam.nl.
###ZcdcoZVjidbVi^hX]ZhX]j^[YZjgZc
WZhX]ZgbZcoZiZ\ZcWgVcY
www.zorgentrees.nl
BRANDpreventie
7
4
De verbetering van de brandveiligheid in de
zorg vraagt om een nieuwe aanpak. De hoofd-
lijnen daarvan zijn uiteengezet in de brief
van 7 februari 2012 van de beide ministers en
staatssecretarissen van de VWS en BZK aan
de Tweede Kamer.
Centraal in deze nieuwe aanpak blijft de eigen,
primaire verantwoordelijkheid van de zorginstel-
ling voor een brandveilig gebouw en een brand-
veilig gebruik en de zorgplicht die de instelling
heeft voor de clinten. Op diverse manieren zal
de voorlichting naar de instelling worden op-
gepakt, daarbij komt ook de verspreiding van
good practices aan bod. Nieuw is de ontwikke-
ling van de Roadmap brandveiligheid voor de
zorg. Deze door TNO te ontwikkelen roadmap
zal de basis gaan vormen voor de omslag van een
regel gerichte naar een risicogerichte benadering.
Deze benadering verplicht de zorginstellingen
na te denken over de wijze waarop de brand-
veiligheid wordt bereikt en geborgd. De roadmap
geeft de route aan waarlangs we in Nederland
verwachten de brandveiligheid van zorginstel-
lingen in de nabije toekomst op orde te brengen.
Dit moet leiden tot een overzicht van acties die
stakeholders met elkaar afspreken in de vorm
van een agenda. Deze roadmap zal duidelijkheid
moeten geven over de rollen van alle betrokken
Medewerkers als
schakel in keten
Medewerkers vormen een belangrijke schakel in de
brandveiligheidsketen.
De teksten op deze pagina zijn samengesteld door
Andr Bode en Raphal Gallis, met medewerking van
IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.
Wat moeten bestuurders met brandveiligheid? Deze vraag kan vanuit vele invalshoeken gesteld worden. De patinten, medewerkers en vergun-
ningverleners zullen terecht opmerken dat het onderdeel is van de integrale verantwoordelijkheid in het kader van de wettelijke zorgplicht. Tegelij-
kertijd speelt dat het onderwerp zo divers is dat een bestuurder zich de materie niet tot in detail kan eigen maken. Daarvoor heeft hij in- en externe
deskundigen. Wat kan een bestuurder dan wel?
De algemene tendens is dat verantwoordelijk-
heden meer worden neergelegd waar ze horen.
Dit betekent dat bestuurders, meer dan voor-
heen, aan moeten kunnen tonen dat wat zij ge-
daan hebben verantwoord was (governance). Met
het nieuwe Bouwbesluit 2012 dat op 1 april van
kracht werd, krijgt de bestuurder meer ruimte om
het niveau van brandveiligheid op verschil-
lende manieren vorm te geven. (Zie ook ons
artikel in de ziekenhuiskrant van 2 novem-
ber 2011, pagina 15). Voorheen werden
de drie zuilen van brandveiligheid (Bouw,
Installaties en Organisatie, BIO) afzonder-
lijk vorm gegeven. Nu worden zij in samen-
hang gezien. Dit biedt handelingsperspectief
voor de instellingen. Bijvoorbeeld: in plaats van
bouwkundige brand- en rookwerendescheidingen
(statisch, duur) kan gekozen worden voor auto-
matische blussystemen en/of een versterking van
de BHV. Gelet op de mogelijk ernstige gevolgen
van een brand is het van groot belang dat zowel
de bestuurder als diens toezichthouder beeld heeft
van de mate van brand(on)veiligheid en gericht
sturing geeft aan een eventuele verbetering daar-
van. Het mag duidelijk zijn dat bestuurders niet
zitten te springen om wr een nieuw manage-
ment systeem naar binnen te halen. Dat hoeft ook
niet. In zowel de NIAZ-accreditatie als de JCI-
systematiek staan al veel aangrijpingspunten.
Ook is in het kader Actieplan brandveiligheid in
de zorg (VWS) speciaal voor toezichthouders en
Raden van Bestuur de Bestuursmethodiek brand-
veiligheid voor jeugdzorg en zorginstellingen
ontwikkeld die hier nadere invulling aan geeft.
Belangrijk is dat de omslag gemaakt wordt van
het normdenken naar risicodenken. Het gaat er
niet om precies de regeltjes te volgen, maar om
een optimaal veilige omgeving te creren. Dat be-
tekent dat keuzes gemaakt worden in het bescher-
mingsniveau. Hoog waar nodig (hot oors), en
nominaal waar het kan (bijvoorbeeld kantoren).
Het maken van deze keuzes kan door deskundi-
gen op basis van maatgevende scenarios en tegen
de doelstellingen en het ambitieniveau dat de
instelling heeft verwoord. Het is daarmee aan
de bestuurder om een visie op het gewenste
niveau van veiligheid neer te leggen. De be-
stuurder zal een beslissing moeten nemen op
de aangeboden keuzes. Groot voordeel hier-
van is dat er een lange termijn beleid ontstaat
en dat er coherentie en consistentie in keuzes
komen. Omdat het normdenken bij zowel archi-
tecten, adviesbureaus en overheden nog preva-
leert ligt hier een uitdaging voor bestuurders. Zij
zullen de betrokken partijen mee moeten nemen
in hun risico-denken.
Belangrijk is dat de omslag
gemaakt wordt van het
normdenken naar risicodenken
Verantwoordelijk bestuur
Medewerkers vormen een belangrijke scha-
kel in de brandveiligheidsketen. Zij zullen bij
het begin van brand handelend op moeten
treden (melden, blussen en beginnen met ont-
ruimen). Om dit te kunnen doen is het van
belang dat zij weten wat te doen.
Hiervoor is nodig: bekendheid met de afspraken
(noodplan, melding- en ontruimingsprocedu-
res), bekendheid met de werking van de hulp-
middelen (blussers, haspel) en bekendheid met
noodnummers en handmelders. In preventieve
zin spelen medewerkers ook een belangrijke
rol. Dan gaat het om praktische zaken als het
vrijhouden van deuren en gangen, het beperken
van opslag, het voorlichten van patinten en het
bij hen wegnemen van zorg. (Brand)veiligheid
is vaak ver van je bed en de aandacht dreigt
onder te sneeuwen onder alle dagelijkse beslom-
meringen. Juist hierom is het van belang elkaar
scherp te houden. Bevraag elkaar, help nieuwe
collegas vertrouwd te raken met de specieke
afspraken van de afdeling, ken de voorzieningen
en weet ze te gebruiken.
BRANDpreventie
Lijst met
afkortingen
BHV bedrijfshulpverlening
BIO bouw, installaties en organisatie
Slow-whoop akoestisch ontruimingsalarm
GBS gebouw beheerssysteem
BMC brandmeldinstallatie
VWS ministerie van Verkeer en Waterstaat
JCI Joint Commission International
NIAZ Nederlands Instituut voor Accreditatie
in de Zorg
PvE Programma van Eisen
OVV Onderzoeksraad voor Veiligheid
Verbetering vraagt om een nieuwe aanpak
Het gaat er niet om precies de regeltjes te volgen, maar om een optimaal veilige omgeving te creren.
Centraal in deze nieuwe aanpak blijft de eigen, primaire verantwoordelijkheid van de zorginstelling voor een brand-
veilig gebouw en een brandveilig gebruik
partijen, hoe we naar differentiatie in de zorg
vanuit het gezichtspunt brandveiligheid moeten
kijken, hoe we om moeten gaan met de risico-
benadering (scenariodenken, stellen van doelen),
op welke wijze dit via het prestatiebeginsel in een
samenhangend beoordelingssysteem is te vatten,
hoe keuzen gemaakt kunnen worden tussen
bouwkundige, installatietechnische en organisa-
torische aspecten en hoe deze met een kosten-
batenanalyse zijn te beoordelen.
5
Geef vuur gn kans
Besam Neder|and Bv Te|: 0318-698969 Fax: 0318-638346 |nfo@besam.n| www.besam.n|
ASSA AB|OY, the g|oba| |eader |n door open|ng so|ut|ons
tot 120 m|n. brandwerende schu|fdeuren
vo|doen aan meest recente normen
24/7 betrouwbare serv|ce
a||e typen brandwerende deuren

Besam: Brandwerende deuren

Besam |evert, |nsta||eert en onderhoudt a||e typen brandwerende
deuren. Het assort|ment bestaat u|t Automat|sche Schu|fdeuren,
Automat|sche Draa|deuren, Deurdrangers, S|u|tsystemen,
Ro||u|ken en Ro|schermen. Ook voor onderhoud aan uw
brandwerende |nsta||at|es kunt u terecht b|j Besam.
Kijk op www.besam.nl
BRANDpreventie 6
Onderzoek leert dat sprinklers bij een begin-
nende brand voor 99,7 procent betrouwbaar
zijn. Dat is betrouwbaarder dan welk brand-
blussysteem ook. Bovendien blijken vier sprin-
klers meestal genoeg om een brand te blussen.
De gedachte is dat sprinklers duur zijn. Dat valt wel
mee als zij tijdens de bouw worden aangebracht.
En wat te denken van de mogelijk omvangrijke
kosten die ontstaan als een brand niet effectief
wordt bestreden, de materile en de immaterile,
zoals een deuk in het imago? Jaarlijks ontstaat in
een op de vijf zorginstellingen brand. Patinten
zijn fysiek en doorgaans mentaal kwetsbaarder en
bedlegerig. Zij hebben meer hulp nodig de plek
des onheils te verlaten dan een gezond mens. Een
sprinklerinstallatie die snel de brandhaard dooft,
kan paniek voorkomen, de noodzaak tot vluchten
doen afnemen en een evacuatie stukken veiliger
maken. Patinten, personeel en bezoekers vinden
geen of een stuk minder moeilijk te openen zelf-
sluitende deuren op hun weg. Sprinklers zijn ook
bedrijfseconomisch interessant. Met een sprin-
klerinstallatie vervalt goeddeels de noodzaak van
brandwerende afscheidingen. Dat maakt een ge-
bouw exibeler in het gebruik zodat bestemmin-
gen van vertrekken gemakkelijk te wijzigen zijn.
De Nederlandse Organisatie voor Brandveilig-
heid bepleit daarom het risico op grote materile
en immaterile schade en de bedrijfseconomische
voordelen van sprinklers structureel mee te wegen
bij aanvang van het bouwproces. Zo draagt zij bij
aan een brandveiliger Nederland. Meer informa-
tie over brandbeveiliging en sprinklers vindt men
op www.sprinkler.nl
Door Rob Hartgerink (NVOB)
Een pand kan op het gebied van brandveiligheid volledig aan de regels voldoen, maar toch niet brandveilig zijn. Het gaat om het gebruik van het
gebouw, om het gedrag van de mensen die er werken en verblijven. De brandveiligheid staat of valt met hun het gedrag. Het menselijk aspect
is de zwakste schakel, zegt Charles Meijer, voorzitter van de vakgroep Veilig Gebruik van de Nederlandse Vereniging voor Brandweerzorg en
Rampenbestrijding (NVBR) en sectorhoofd risicobeheersing Breda van de Regionale Brandweer Midden- en West-Brabant.
Sprinklers zorgen voor meer veiligheid
Je kunt alles goed voor elkaar hebben in een
pand. Tot aan zelfsluitende brandwerende deuren
toe. Maar als medewerkers die deuren voor hun
eigen gemak vast zetten, heb je er bij brand niets
aan. Deuren sluiten om een brand beperkt te
houden is een eenvoudige maatregel, die grote ge-
volgen kan hebben wanneer dit niet gebeurt. Dat
was het geval bij de fatale brand in de psychia-
trische instelling Rivierduinen in Oegstgeest,
waarbij drie doden vielen. Hetzelfde gebeurde in
2009 in een rusthuis in Belgi, waardoor negen
bejaarden de dood vonden. Als de medewerkers
de situatie niet op de juiste wijze inschatten, kun
je aan alle regelgeving voldoen, maar toch is het
gebouw niet brandveilig, legt Charles Meijer
uit. Iedereen in het gebouw zou bewust moeten
worden gemaakt van de risicos van een brand.
Dat gebeurt nu veel te weinig, of eigenlijk niet.
Dat moet, vindt Charles Meijer, een doorlopend
traject zijn. Vaak is er zo af en toe een keer een
brandoefening. Maar in veel zorginstellingen
is het verloop onder het personeel groot. De
kennis verwatert dan snel. Brandveiligheid is
een gedeelde verantwoordelijkheid. Iedereen in
de organisatie gaat het aan. Iedereen moet weten
waarom bepaalde afspraken worden gemaakt. En
er moet controle op zijn. Als iemand de deur open
laat staan, dan moet hij of zij op het gevaar ervan
worden ge wezen. Die integrale benadering is er op
dit moment nog niet. Het Bouwbesluit regelt het
minimum aan brandveiligheid. Instellingen zijn
volgens Charles Meijer niet zo snel geneigd meer
te doen. Waarom zouden we meer doen, hoor
ik vaak. Op basis
van de statistie-
ken is de kans zo
klein dat het in
onze instelling
gebeurt. Waarom
zouden we zoveel
kosten maken?
De paar instellin-
gen die wel struc-
tureel aandacht
hebben voor brandpreventie zijn volgens Charles
Meijer die organisaties die in het verleden te
maken hebben gehad met brand. Daar zijn ze zich
bewust van de gevaren en de gevolgen ervan. Uit
de rapporten van de rijks inspecties blijkt dat er
de afgelopen twaalf jaar niets wezenlijks is ver-
anderd op het gebied van brandveiligheid in zorg-
instellingen. Als brandweer hebben we tot nog
toe gewerkt op de traditionele, toetsende, manier.
Die zet geen zoden aan de dijk. Daarom gaan we
nu inzetten op het bevorderen van het bewust-
zijn in alle lagen van de organisatie: van directie
tot technische dienst, van Raad van Bestuur tot
verpleegkundigen en bewoners. We verwachten
daar een hoger
rendement van.
Als brandweer
kunnen we dat
niet alleen. We
hebben als NVBR
contact gezocht
met TNO Bouw,
met de Vereniging
Bouw- en Woning
Toezicht Neder-
land (VBWTN) en ActiZ (de koepelorganisatie
van de zorgondernemers). Met elkaar willen we
werken aan bewustwording. Dit zit nu in de start-
fase. We hebben een aantal goede voorbeelden
in het land. We gaan kijken hoe we die kunnen
uitrollen. De bedoeling is dat de brandweer
meer pro actief en ondersteunend gaat optreden.
Aanwijzingen geeft en alternatieven voorstelt.
Daarmee hoopt men de mensen beter te bereiken.
Bij de volgende ronde van de rijksinspecties in
2015 moet het totaal anders zijn op het gebied van
brandveiligheid. Er moet iets gebeuren!
Door Marja den Otter
Als de medewerkers de situatie
niet op de juiste wijze inschat-
ten, kun je aan alle regelgeving
voldoen, maar toch is het gebouw
niet brandveilig!
Mens is zwakste schakel
BRANDpreventie
Charles Meijer
De brandweer gaat inzetten op het bevorderen van het bewustzijn. Ook bewoners krijgen voorlichting over
brand preventie.
Brandveiligheid,
wat merk ik ervan?
Alles is primair gericht op het voorkomen van
slachtoffers.
Er is veel te doen over brandveiligheid in de
zorg. Dan komen allerlei vragen op zoals: is
het wel veilig en wat als er brand uitbreekt
gaat het dan wel goed?
In ieder ziekenhuis is er aandacht voor brand-
veiligheid. Dat begint al vr de bouw met het
bepalen van bouwkundige voorzieningen en
loopt door tot en met het gebruik. Denk hierbij
aan de bedrijfshulpverlening. Als patint merk
je van veel maatregelen niets want die zitten ver-
borgen in de wanden, de installaties en de mede-
werkers. Maar als je goed oplet dan is er veel te
zien. Zie bijvoorbeeld de folder die u krijgt als
u wordt opgenomen. Daarin staat vast iets over
noodprocedures. Zo niet dan kan de verpleging u
informeren. Overal zijn automatische brandmel-
ders aangebracht, die reageren op rook. Deuren
in gangen gaan bij een melding auto matisch
dicht. Trappenhuizen zijn apart beveiligd, in
de gangen hangen slangenhaspels, blussers en
handmelders. Beddengoed, gordijnen en meubi-
lair zijn vaak brandvertragend uitgevoerd. De
medewerkers zijn getraind en geoefend om met
incidenten om te gaan. Kortom, beter kan altijd
maar er is in veel ziekenhuizen al veel geregeld.
Dit alles primair gericht op het voorkomen van
slachtoffers en in tweede instantie het beperken
van eventuele schade.
Speciale rol voor
afdelingshoofden
Afdelingshoofden (verpleegkundig en
medisch), hoofden van labs, CSA en anderen
hebben eveneens een rol bij het brand veilig
maken en houden van hun instelling. Zij
vormen de schakel tussen het beleid van de
RvB en de uitvoering door de werkvloer.
Natuurlijk is dit maar een deel van hun werk
en veel kan door anderen worden opgepakt.
Belangrijk is dat zij hun rol pakken en verant-
woordelijkheid nemen. Dit kan door: ervoor te
zorgen dat medewerkers bekend zijn met het
noodplan en de meldings- en ontruimingspro-
cedures. Dit kan bijvoorbeeld door er aandacht
aan te schenken in het afdelingsoverleg. Ruim
tijd in voor medewerkers om brandblustrainin-
gen te volgen en stimuleer hen lid te worden van
de BHV. Vraag de specialisten (Hoofd BHV,
Hoofd veiligheid) om langs te komen en een
rondje te maken. Op de bouwkundige en instal-
latieve brandveiligheid mag vertrouwd worden.
Wel rust bij het afdelingshoofd de verantwoor-
delijkheid dat die voorzieningen ook werken.
Dus geen keggen onder deuren etc, het laten
zorgen voor vrijhouden van deuren en gangen
en het beperken van de hoeveelheden brandbaar
materiaal (denk aan handenalcohol).
Een sprinklerinstallatie die snel de brandhaard dooft,
kan paniek voorkomen
De teksten op deze pagina zijn samengesteld door
Andr Bode en Raphal Gallis, met medewerking van
IJsbrand van Straalen, allen werkzaam bij TNO.
7
Brandveiligheid gaat verder dan regelgeving. Kunt u deze
stelling onderschrijven?

Maarten de Groot: Als adviesbureau spreken wij vaak
Raden van Bestuur over brandveiligheid. Wat we zien is dat zij
aan de wet willen voldoen. Maar als je doorvraagt, realiseren ze
zich dat ze verder moeten kijken dan uitsluitend de regelgeving.
Wat doet een brand bijvoorbeeld met het imago van een instel-
ling? Ik denk aan het Twenteborgeffect. In dat ziekenhuis viel
bij een brand op de OK n dode. En iedereen weet het nog. Je
moet verder kijken dan de brand op zich. Wat betekent het als
je MRIs verloren gaan, of als de OKs moeten sluiten? Dat is
ook brandveiligheid.
Peter Vink: Het is ook een economisch en maatschappelijk
probleem. Niet alles is verzekerbaar en alle extra kosten in dat
geval moeten ergens vandaan komen.
Maarten de Groot: De brandveiligheid kan op een bepaald
moment geregeld zijn. Maar een ziekenhuis is een dynamische
organisatie. Hoe houd je het niveau vast? Wat kost het om die
brandveiligheid in stand te houden? Ziekenhuizen schrikken
vaak als ze horen wat een erkend applicateur kost.
Louis Cleef: Ze willen hun geld graag besteden aan het ver-
lenen van zorg. Ze moeten behalve aan brandveiligheid aan zoveel zaken
denken: luchtkwaliteit, infectiepreventie. Brandveiligheid is een bijrol.
Raden van Bestuur hoor ik vaak zeggen: Hoe vaak komt het nu voor dat
er een brand is? Ze vinden het moeilijk om daaraan zoveel geld te besteden.
Peter Vink: In een ons bekend ziekenhuis heeft de eigen facilitaire dienst
de applicatie deels in handen genomen in overleg met brandweer en Raad
van Bestuur. Het ziekenhuis wilde kosten besparen, zonder in te boeten
op kwaliteit. Dat heeft als groot voordeel dat de eigen mensen betrokken
zijn geraakt bij het complexe onderwerp brandveiligheid. Daardoor is er de
nu zo belangrijke bewustwording op een bijna natuurlijke manier op gang
g e komen. En betrokkenheid is juist dat wat je als organisatie wenst.
Louis Cleef: Ook dit jaar houdt de Nederlandse Vereniging voor Brand-
weerzorg en Rampenbestrijding (NVBR) zich bezig met het thema Brand-
veilig leven. Het hoofddoel van dit landelijke project is bewustwording en
gedragsverandering realiseren bij burgers, bedrijven en instellingen op het
gebied van brandveiligheid. De aandacht gaat meer van effectbeheersing
(als de brand ontstaat, moet dat niet meteen fataal zijn) naar preventie, het
voorkomen van een brand. De regelgeving is de minimale eis. Die eisen zijn
geregeld in het Bouwbesluit. Wat niet is geregeld is schade en bedrijfsconti-
nuteit, maar ook bijvoorbeeld imagoschade. Dat risico is voor de gebruiker
van het gebouw.
Maarten de Groot: Gebouwen voldoen nogal snel aan de eisen van het
Bouwbesluit. Maar je hebt een groot restrisico. Wat is een geaccepteerd
restrisico? Daarover moeten Raden van Bestuur nadenken. Van tevoren
moeten ze deniren wat ze verstaan onder brandveiligheid. Bouwkundig,
installatietechnisch en organisatietechnisch moet alles in evenwicht zijn.
Rens Verhagen: Met name het in stand houden van (bouwkundige)
brandveiligheid door het toepassen van duurzame onderhoudsvriendelijke
producten is belangrijk. We moeten meer kijken naar de totale levensduur
van gebouw en installaties. De huidige onderhoudskosten gefaseerd over
tien tot vijftien jaar inzichtelijk maken (een kosten-batenanalyse). Hier-
door wordt extra voldaan aan de brandveiligheid voor de komende jaren en
indirect kunnen kosten worden bespaard.
Zo komen we bij het Bouwbesluit 2012. Zien deze heren dat als toetsings-
of als ontwerpinstrument? Gaat het om de norm, of om het werkelijke
gevaar?
Louis Cleef: Het Bouwbesluit is geschikt als toetsinstrument, niet als
ontwerpinstrument. Het is goed om het als uitgangspunt te gebruiken bij het
bepalen van het restrisico.
Maarten de Groot: De rol van architecten bij de bouw van ziekenhuizen
is niet altijd helder. Zij kijken vooral naar de functionaliteit van het gebouw.
Als architecten meer kennis zouden hebben van zaken als compartimente-
ring, horizontaal ontruimen zou daarmee bij de bouw meer rekening worden
gehouden, verwacht ik.
Louis Cleef: De norm wordt aangestuurd door het Bouwbesluit. Die gaat
uit van een genormaliseerd standaard brandscenario met als doel veilig
Rondetafelgesprek: Brandveilighe
Ing. Peter Vink (senior acceptant technische verzekeringen)
Anton van Nieff (business development manager Legrand Nederland)
en Rens Verhagen (product manager Legrand Nederland) Ing. Maar
ROCKWOOL 4 in 1
Steenwol isoleert niet alleen bij koude, ook
wanneer het warm is blijft de hitte veel langer-
buiten. Verder heeft steenwol nog vier voordelen
en die noemen wij 4 in 1, te weten duurzaam-
heid, akoestiek, lange levensduur en brand-
veiligheid.
Duurzaamheid
Steenwol van Rockwool wordt gemaakt van
vulkanisch gesteente dat in grote hoeveelheden
voorhanden is. Verder wordt veertig procent van
alle steenwolafval weer gerecycled en verwerkt
in nieuwe Rockwool producten.
Akoestiek
Isolatie en akoestische plafondpanelen van
Rockwool dempen het geluid waardoor een
prettig werk- of leefklimaat ontstaat.
Lange levensduur
De isolatiematerialen van Rockwool blijven
jarenlang stabiel en voorkomen het ontstaan van
koudebruggen.
Brandveiligheid
Rockwool steenwol is bestand tegen tempera-
turen tot 1000 C en dus uitzonderlijk goed
bestand tegen brand. Deze brandbestendigheid
vertraagt de ontwikkeling van een brand.
HDI-Gerling Verzekeringen N.V. is de leidende
schadeverzekeringsmaatschappij voor de indus-
trile sector in zowel Nederland als Belgi. Wij
bieden maatwerkverzekeringen aan voor onder-
nemingen en doen dat in hechte samenwerking
met gespecialiseerde professionele assurantie-
makelaars en tussenpersonen. Wij kunnen bogen
op de kennis en inzet van een groot aantal spe-
cialisten op het gebied van bedrijfsmatige en
industrile risicos. Het credo Maatwerk ver-
zekerd, is voor HDI-Gerling de allesomvatten-
de omschrijving van een losoe, waarin risico-
beheer een centrale plaats inneemt.
Er valt binnen de zorginstellingen nog het nodige te doen
aan bewustwording van de gevaren en de gevolgen van
brand. Zeker gelet op het onderzoek van vier rijksinspecties
waaruit blijkt dat de brandveiligheid van veel zorginstellin-
gen tekort schiet. Het Bouwbesluit 2012 legt de verantwoor-
delijkheid voor de brandveiligheid meer dan voorheen bij
de zorgbestuurders zelf. Van groot belang dus dat zij zich
bewust zijn van de impact van een mogelijke brand. Dat
vinden Louis Cleef (Rockwool), Peter Vink (HDI Gerling),
Maarten de Groot (Altavilla) en Rens Verhagen en Anton
van Nieff (Legrand Nederland). In een rondetafelgesprek bij
de Gouda Media Groep praten zij over het grote belang van
bewustwording, het formuleren van geaccepteerd restrisico
en de gevolgen van Bouwbesluit 2012.
BRANDpreventie 8
kunnen ontruimen, veilig vluchten. Dat is misschien wel voldoende, maar
het zegt niets over het rele gevaar. Wat gebeurt er bijvoorbeeld als er een
container in brand vliegt die tegen de buitenmuur van het ziekenhuis staat?
Daarvoor is geen norm. Voor het rele gevaar is te weinig aandacht.
Maarten de Groot: Het Bouwbesluit gaat tot aan de constructie. Het gaat
niet over de materialen die je gebruikt voor de inventaris. En daar gaat het
juist om. Het Bouwbesluit geeft daar geen antwoord op. Aan de inventaris
wordt geen aandacht besteed.
Rens Verhagen: Er is nog veel onduidelijk in het Bouwbesluit. Ook voor
de beslissers. De meeste organisaties gaan ervan uit dat het goed is als het
juridisch voldoende is. Maar ze moeten juist verder kijken. Neem de data-
netwerken. Een ziekenhuis kent een hoge dynamiek wat betreft bekabeling.
Dat de bekabeling en de muurdoorvoeringen goed wordt uitgevoerd is van
groot belang. Als het niet goed wordt uitgevoerd en er zijn ongeoorloofde
openingen in muren, dan heeft dat direct gevolgen voor de compartimente-
ring en de verspreiding van de rook door het gebouw.
Peter Vink: Over die rook gesproken, dat is n van de meest complexe
factoren die de organisatie rond ontruiming en brandbestrijding ernstig ver-
stoort. Bij alle brandgevaarlijke werkzaamheden die wij op het vlak van
CAR en AVB verzekeren voor de uitvoerenden zowel als voor opdracht-
gevers werken we altijd met een (werk)vergunningverplichting. Op redelijk
eenvoudige wijze wordt zo een organisatorisch niveau afgedwongen waar-
bij de kans op brand en rookverspreiding tot een absoluut minimum wordt
beperkt of sowieso tot een brand- en rookdicht compartiment beperkt blijft.
Rens Verhagen en Anton van Nieff noemen als voor-
beeld de renova tie van het Canisius Wilhelmina Ziekenhuis
(CWZ) in Nijmegen, waarbij Legrand betrokken was. Leg-
rand leverde daar de EZ-Path als exibele brandwerende
muurdoorvoering. In een ziekenhuis moeten enorm veel
brand werende doorvoeringen worden gemaakt. Een zie-
kenhuis is nooit een statische omgeving. In verband met de
voortdurend verande rende installaties moeten er steeds ka-
bels worden bijgelegd, vooral voor de data installatie. In het
verleden werden jaarlijks bij tussentijdse wijzigingen extra
gaten gemaakt in de muren om kabels bij te leggen. (Huis)
installateurs kwamen de brandwerende doorvoeringen af-
dichten met brandwerende zakjes, kit of coating. Dat werk is
echter moeilijk controleerbaar en heeft daardoor vaak niet de
voorkeur van de brandweer.

De brandveiligheid in zorginstellingen schiet tekort en moet
worden verbeterd. Dat concludeerde de Onderzoeksraad
voor Veiligheid (OVV) in april in een rapport over de fatale
brand in de psychiatrische instelling Rivierduinen in Oegst-
geest. Daarbij kwamen vorig jaar maart drie patinten om
het leven. Uit het onderzoek bleek dat Rivierduinen voldoet
aan alle wettelijke eisen op het gebied van brandveiligheid.
Het gebouw en de technische installatie zijn in orde en de
bedrijfshulpverleners worden jaarlijks getraind. De regels
worden goed nageleefd, maar dat bleek toch niet voldoen-
de. Dat kwam onder meer doordat de bedrijfshulpverleners
geen rekening hielden met de verminderde zelfredzaamheid
van de patinten. En zaken als een brandvertragend matras
en deuren die automatisch sluiten bij een brand, hadden
veel leed kunnen voorkomen. Wat valt er van deze gebeurte-
nis in Oegstgeest te leren?
Maarten de Groot: Je kunt elk jaar oefenen met de
bedrijfshulpverlening, maar als er echt brand is, blijkt het
toch een ander verhaal. Zon proces loopt altijd anders dan
je denkt. BHVers zijn na enkele cursussen nog geen profes-
sionals. Flashovers heb je al na een paar minuten. En dan doe
je als BHVer niet veel meer. Tijd is heel erg belangrijk in termen van brand-
voortplanting. Je moet er vooral voor zorgen dat een gebouw zo is ingericht
dat je tijd hebt om patinten horizontaal te verplaatsen.
Peter Vink: BHVers worden vaak getraind op een standaard manier. Maar
als je een matras ziet branden, als je de rookontwikkeling ziet die dat geeft,
dn schrik je. De rookontwikkeling is zo gigantisch en verstikkend. Zien,
ervaren, voelen en ruiken is geloven. Wij proberen als verzekeraar onze be-
middelaars zo veel mogelijk kennis te laten nemen van met name die prak-
tijk. Samen met hen trekken we ook vaak op om zorgrelaties zo goed moge-
lijk te informeren over de risicos opdat er overwogen beslissingen kunnen
worden genomen tegen een dan billijk premieniveau.
Louis Cleef: Rookwerendheid van bouwconstructies gaat helaas pas in
2014 een belangrijke rol spelen. In Europees verband is dat al zo, Nederland
loopt op dit gebied enorm achter. Het is aan te bevelen hier nu al rekening
mee te houden.
Maarten de Groot: Brandveiligheid moet een agendapunt zijn. Er
moeten uitgangspunten worden geformuleerd. Die
uitgangspunten moeten in de organisatie fungeren
als een soort bijbel waarin staat: met de verpleeg-
afdeling gaan we zo om, met de afdeling Radio-
logie op die manier, de ontruiming is zo geregeld,
met de bezoekers in het gebouw gaan we zo om.
Ik ben betrokken bij brandveiligheidsplannen in het
LUMC. Daar maakt men zon concept.
id gaat verder dan regelgeving
Ing. Louis Cleef (re safety manager Rockwool). rten de Groot (directeur brandveiligheid Altavilla)
Legrand Nederland: weten wat werkt!
Legrand Nederland is onderdeel van de wereld-
wijd opererende Legrand Group. Of het nu gaat
om schakel- en verdeelinrichtingen, railkoker-
systemen, datanetwerken, kabeldraagsystemen
(functiebehoud bij brand), deurcommunicatie
of schakelmateriaal: de systemen van Legrand
zijn optimaal op elkaar afgestemd en kunnen
eenvoudig, veilig en snel worden gemonteerd.
Ook dit is Legrand!
www.legrandnederland.nl
Altavilla is specialist in brandveiligheidsadvies
en bouwprojectmanagement. Wij zijn in 2006
opgericht en uitgegroeid tot een slagvaardig
bureau dat indrukwekkende projecten realiseert
in heel Nederland. Opdrachtgevers kiezen voor
ons vanwege onze betrokkenheid, helderheid en
pragmatische instelling.
Voor slimme en verantwoorde brandveilig-
heidsoplossingen!
Is mijn huisvesting of ontwerp brandveilig en
voldoet het aan de geldende voorschriften? Het
antwoord op deze vraag is vaak niet meteen
te geven. Een wereld van wet- en regelgeving
openbaart zich. Wij adviseren u doeltreffend
voor zowel bestaande als nieuwe huisvesting.
Onze adviseurs vinden samen met u de best
passende oplossing die voldoet aan de regels en
bovendien een brandveilige situatie oplevert.
Stapsgewijs de juiste keuzes maken!
Altavilla vertaalt huisvestingsvraagstukken in
concreet gedenieerde en gefaseerde bouw-
processen. Wij beheersen elke fase van het
bouwproces, van voorbereiding tot en met reali-
satie. Uw bouwzorgen nemen we uit handen.
Tegelijkertijd stellen we uw belangen voorop.
BRANDpreventie
De conclusie van dit geanimeerde rondetafelgesprek is dat er hard
gewerkt moet worden aan bewustwording. Idealiter agenderen Raden
van Bestuur steevast het punt brandpreventie. Ze bespreken welk niveau
van brandveiligheid zij aanvaardbaar vinden. En welk restrisico ze
acceptabel vinden. Dat moet binnen de organisaties duidelijk zijn. Er is
volgens de heren nog veel (veld)werk te doen.
Brandveiligheid is meer dan regelgeving.
In dit lmpje gaan Peter Vink, Louis Cleef,
Maarten de Groot en Anton van Nieff kort in
op deze stelling.
9
Uw brandveiligheid
proactief benaderen?
Unica Brandbeveiliging De Wel 15 3871 MT Hoevelaken T (033) 247 80 80
www.unica.nl/watermist
Kies dan voor watermist,
d brandblusbeveiliging van de toekomst!
Een veilig gevoel voor u, uw werknemers, clinten, patinten en bezoekers
Minimale (in)directe schade bij brand
Waarborgt de continuteit van uw instelling bij brand
Maximale ontwerpvrijheid met minimale bouwkundige voorzieningen
Nagenoeg geen beheerlast van bouwkundige brandveiligheidsvoorzieningen

Voor vragen en advies belt u met Henk Jan Kooijmans: 06-23956005
Als zorgbestuurder wilt u het beste voor uw klant.
Misschien niet uw eerste gedachte maar
brandveiligheid is een belangrijk onderdeel van de door
u te leveren zorgkwaliteit. En juist nu actueel omdat de
regels ink zijn veranderd.
FRC Nederland is expert in bouwkundige
brandprevene. FRC zorgt dat uw instelling brandveilig
is en blij. Onze specialisten kunnen u adviseren over
hoe gewenst beleid en actuele wetgeving omgezet
kunnen worden in uitvoering en handhaving.
Neem contact met ons op om bovenstaande vraag echt
goed te kunnen beantwoorden.



info@frcnederland.nl
tel. 010 - 482 01 05
www.frcnederland.nl
BRANDpreventie 10
kDNE tctaaIccncepten in brandveiIigheid
rand. U moeL er neL aan denken. Maar als heL gebeurL, dan wlL u op heL ergsLe voorbered
zjn. De bouw van gebouwen wordL sLeeds complexer en rumLen moeLen langer brandvrj
en rookvrj gehouden kunnen worden. Onze uLgebrede reeks aan auLomaLsche) deuren,
maar ook lLen en rolLrappen zorgen ervoor daL bewoners, personeel, paLenLen, bezoekers
en goederen zch probleemloos, ecenL en beLrouwbaar bnnen een gebouw kunnen
verplaaLsLen. vooral bj brand s heL van grooL belang om heL gebouw Ljdg en velg Le kun-
nen verlaLen, va vluchLwegen en meL de jusLe comparLmenLerng.
kDNE PecpIe FIcw
KONE denkL meL u mee over hoe mensen en goederen zch zo ecenL mogeljk n uw
gebouw kunnen verplaaLsen, ook bj brand. Deur- en lLsysLemen zjn hern een essenLeel
onderdeel voor de Loegankeljkhed n zorgnsLellngen en vormen heL harL van uw gebouw.
KONE s wereldleder op heL gebed van People Flow, n onze ogen heL soepel, velg,
comorLabel en zonder wachLLjden verplaaLsen van personen en goederen n en rond
gebouwen. n zorgnsLellngen vraagL heL evacueren van paLenLen en mnder valde
bewoners jusL exLra aandachL.
Met kDNE Deursystemen kan iedereen dccr een deurI
n 2O11 nam KONE DeursysLemen Lwee bedrjven over, Le weLen Mondoor Zweedeuren
uL ZalLbommel en Markus HermeLsche Deuren uL Krmpen aan den Issel. Door deze
overname kan KONE een compleeL en meesL uLgebrede producLporLolo voor de gezond-
hedszorg aanbeden. van hoodenLree LoL aan de goederenonLvangsL en van kanLoor-
rumLen LoL aan de operaLekamers. Herdoor kan voor elke adelng en rumLe de besL
passende oplossng gerealseerd worden. hlle brandwerende deuren zjn door TNO-EecLs
geLesL en gekeurd.
De deur cp een kier, cptimaIe verpIaatsing, dccrstrccm en veiIigheid binnen uw gebcuw.
n samenwerkng meL veLroLech brandwerende beglazng) organseerL KONE DeursysLemen
" nhouse semnars" over de brandvelghed n de zorg.
Dnderwerpen die uitgebreid aan bcd kcmen:
- WeL- en regelgevng en velghed meL beLrekkng LoL brandwerendhed, waarom
brandvelghed, comparLmenLerng, vluchLwegen,
CE-markerng, herkennng en conLrole van brandwerend glas.
- Neuwe onLwkkelngen en nnovaLes op heL gebed van brandwerende)
auLomaLsche deuren.
- Hoe reageerL brandwerende beglazng en welke LemperaLuren zjn waar Le nemen
aan de neL-brandzjde, dL doormddel van een brandproe.
voor meer normaLe kunL u LerechL bj
Ncole van rederoode, ncole.van.brederoode@kone.com.
Automatische deuren Hermetische deuren Zweefdeuren
www.kone.com wwwkone co
TO
TAALCO
NCEPTEN
IN O
ND
ERH
O
UD
MERKONAFHANKELIJK ONDERHOUD AAN AL UW
PEOPLE FLOW INSTALLATIES. EEN BETROUWBARE
SERVICEVERLENING 24 UUR PER DAG.
Er is al ver vr de start van de bouw een Com-
missie Brandveiligheid Nieuwbouw in het leven
geroepen, waarin gezamenlijk met brandweer,
ingenieursbureaus, aannemer, bouwmanager
ziekenhuis en BHV-organisatie aan brand-
preventie in de bouw wordt gewerkt. Zodoende
zijn steeds op voorhand (en niet achteraf)
brandpreventiemaatregelen toegepast in de
bouw. Uitgangspunt is het Integraal Plan
Brandveiligheid (IPB) en de gebruiksvergun-
ning. Deze commissie zorgt er ook voor dat
gedurende het bouwproces de genomen maat-
regelen steeds kritisch worden beoordeeld en
getoetst. De maatregelen hebben betrekking
op bouwkundige aspecten, techniek n organi-
satie. Voorbeelden: In het gebouw is rekening
gehouden met kleinere brandcompartimenten dan
maximaal toegestaan in het Bouwbesluit. Ook de
laagbouw is voorzien van droge bluswater aan-
sluitingen, wat normaal alleen geldt voor hogere
gebouwen. De droge bluswateraansluitingen zijn
zowel in het gesprinklerd gebied als in het niet
gesprinklerd gebied voorzien, zodat men geen
brandscheiding hoeft te doorkruisen. Voor de
ziekenhuisbouw is het opstellen van een IPB nog
geen gemeengoed. In overleg met de brandweer
is gekeken naar veilige aanvalsroutes. Hiervoor
zijn extra brandscheidingen opgenomen. Voor
een even tuele gehele of gedeeltelijke ontruiming
is gekeken naar scenarios, om zodoende de druk
op trappenhuizen te optimaliseren, wat de door-
stroming bevordert. Bouwmaterialen, meubilair
en stoffering zijn waar mogelijk brandwerend en/
of brandvertragend behandeld.
In het rapport van de Onderzoeksraad voor de Veilig-
heid Brand in Rivierduinen: veronder stelde veiligheid
(van 19 april) wordt gesteld dat instellingen te weinig
rekening houden met de verminderde zelfredzaamheid
van patinten. Op welke manier is de veiligheid van deze
patinten in uw ziekenhuis geregeld (nu en straks in de
nieuwbouw)?
De veiligheid van niet zelfredzame- of ver-
minderd zelfredzame patinten is in ons zieken-
huis geborgd door bouwkundige-, technische en
organisatorische voorzieningen. Bouwkundig:
Gebouwen zijn in overeenstemming met bouw
wet- en regelgeving brandveilig ingericht.
Zogenaamde brandcompartimentering zorgt dat
mogelijke brand- en rookverspreiding beperkt
blijft tot een relatief klein gebied.
Techniek: Gebouwtechniek verzorgt een tijdige
branddetectie en alarmering. In het geval van
de sprinklerinstallatie wordt op de locatie van
een mogelijke brand bij voldoende vuurbelas-
ting zelfs een automatische blusactie verricht.
Organisatie: Ons ziekenhuis beschikt over een
enorm grote bedrijfshulpverleningsorganisa-
tie. Met circa 460 bedrijfshulpverleners en een
poule van ongeveer 72 (plaatsvervangend) hoof-
den bedrijfshulpverlening borgen wij 24 uur
per dag, zeven dagen per week een volledige
bezetting van de BHV-organisatie over al onze
ziekenhuislocaties. Ook in de nachtelijke uren
en tijdens weekeinddiensten beschikken wij dus
over voldoende opgeleid personeel. Een intensief
programma van opleiden-trainen en oefenen van
bedrijfshulpverleners borgt het kennis en compe-
tentieniveau. Iedere medewerker die geen BHVer
is, is ontruimer. Iedere ziekenhuismedewerker of
specialist is daardoor mede verantwoordelijk voor
het uitvoeren van een veilige ontruiming bij brand
of een ander incident. Op afdelingsniveau worden
alle afdelingen beoefend in het ontruimen als ge-
volg van een incident. Door regelmatig te oefenen
in ontruimen blijven de vaardigheden geborgd.
Nieuwbouwlocatie
Om dit hoge niveau van veiligheid voor niet
zelfredzame- en overige patinten te borgen
wordt ook kritisch gekeken naar het toekomstige
brandveilig gebruik van de nieuwbouwlocatie in
Utrecht. Alle betrokken specialismen zijn ver-
tegenwoordigd om gebouwtechniek, bouwkun-
dige brandveiligheidsvoorzieningen en de BHV
organisatie van de nieuwbouw optimaal op
elkaar af te stemmen. In het Integraal Plan
Brandveiligheid Ziekenhuizen worden alle
gemaakte afspraken vastgelegd, zodat in
een later stadium (vr ingebruikname) kan
worden getoetst of de getroffen maatregelen
en voorzieningen functioneren zoals ze zijn
ontwikkeld. Door goede afstemming met
gemeente en brandweer is het brandveilig gebruik
niet een statisch iets, maar een continue proces
waar dagelijks medewerkers mee bezig zijn.
Gespecialiseerde
gezondheidszorg
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
In Utrecht Leidsche Rijn verrijst de nieuwe locatie van het St. Antonius Ziekenhuis. De bedoeling is dat het nieuwe ziekenhuis in 2013 opengaat.
Hoe is de brandveiligheid geregeld, zowel op de oude locaties als in de nieuwbouw?
Ons ziekenhuis beschikt over
een enorm grote bedrijfs-
hulpver leningsorganisatie
St. Antonius kijkt vooruit
Het nieuwe St. Antonius Ziekenhuis gaat in 2013 open.
In de afgelopen 25 jaar is de gezondheids-
zorg drastisch gewijzigd. Het startschot werd
eind jaren tachtig gelost door de Commis-
sie Dekker. Sindsdien zijn kostenbesparing,
efciencyverhoging en marktwerking sleutel-
begrippen. In toenemende mate is sprake van
specialisatie van de ziekenhuiszorg.
Gespecialiseerde ziekenhuizen met een regio-
nale of landelijke functie garanderen de patint
de beste zorg, maar aan die ontwikkeling zijn
ook grote risicos verbonden voor de continu-
teit van zorg. Een brand in het enige of een van
de paar specialistische ziekenhuizen kan de zorg
voor duizenden patinten stilleggen en unieke en
dure apparatuur in rook doen opgaan. Dat risico
schept een grote verantwoordelijkheid voor
besturen en directies van zorginstellingen ten
aanzien van de brandveiligheid van het gebouw.
Het sec voldoen aan wat de wet voorschrijft is
in het licht van de mogelijk grote en soms fatale
gevolgen lang niet altijd voldoende. Er zal meer
in brandveiligheid moeten worden genvesteerd,
maar de huidige budgetteringsregels zijn daarop
nog niet toegesneden. Als samenleving dienen
wij hier een oplossing voor te vinden. De brand-
beveiligingsbedrijven en deskundigen, verenigd
in de Nederlandse Organisatie voor Brandveilig-
heid, anticiperen daar al op door ontwikkeling
van specieke, betaalbare brandbeveiligings-
concepten. Zo draagt de NOVB bij aan een
brandveiliger Nederland.
Door Rob Hartgerink (NOVB)
BRANDpreventie
In het algemeen is brandpreventie een onder-
schat aspect, wellicht ook omdat er behoorlijke
investeringen mee zijn gemoeid die normaal
gesproken niet worden gebruikt. Maar bij
een calamiteit zijn die gedane investeringen
goud waard, zodat de gevolgen veelal beperkt
blijven tot materile schade.
Het Bouwbesluit houdt rekening met diverse
zaken voor zowel nieuwbouw als in bestaande
bouw. Hierbij valt te denken aan het veilig en
tijdig het gebouw kunnen verlaten, het bestrij-
den van een beginnende brand, installaties en
bouwkundige voorzieningen ter verhoging van
de brandveiligheid en bereikbaarheid voor hulp-
verleners. Van alle bovengenoemde items is in
het Bouwbesluit een nadere omschrijving opge-
nomen, echter hiervoor zal wel een hoge mate
van deskundigheid aanwezig moeten zijn om
tot een juiste en kostentechnisch aanvaardbare
invulling te komen. Deze deskundigheid is bij
EFPC aanwezig voor alle bovengenoemde items
op het gebied van regelgeving, blussystemen en
meldsystemen voor iedere denkbare situatie en
meer. Denk bijvoorbeeld ook aan organisatori-
sche maatregelen, wat helaas vaak wordt onder-
schat. Immers hoe vaak is de bemensing van een
nachtdienst in uw verzorgingshuis (te) summier?
Aan u de actie! Voor alle vragen en deskundig
advies op het gebied van brandveiligheid kan men
terecht bij: telefoon (030) 225 2400.
Brandpreventie onderschat aspect
Een brand kan dure apparaten in rook op doen gaan.
Ronald van Brakel, directeur EFPC.
*
11
BRANDpreventie 12
BOUWKUNDI GE BRANDP RE VE NT I E
AJviseriag FraJactea Maatage aJerkaaJ
Hulzenseweg 10-20 U Nijmegen U T: +31 (0)24 35 22 571
www.applicom.nl
AI raap, valleJige hraaJpreveatie ia a kaaJ

Applicam raaJpreveatie is aaJerJeel vaa AI raap.
Lea graep ia hraaJpreveatie gespecialiseerJe heJrijvea met als care hasiaess:
Applicatie en onderhoud brandwerende doorvoeringen/voorzieningen: Applicam
Productie en verkoop van brandwerende coatings en producten: Ilame aarJ ea 3LA0
Productie en verkoop van aerosol blusmiddelen (de blusbom): 3FA
Applicatie en onderhoud van staalbescherming: 3 ea h30
Advies, tekenwerk, vluchtwegaanduiding en logboeken: AF ea e Wit 0aJ tekeahareaa
Applicom
Zeker in
brandveiligheid!
Altavilla B.V.
Bouwmanagers
Brandveiligheidsadviseurs
Postadres
Postbus 1026
5602 BA Eindhoven
T 088 23 23 500
E info@altavilla.nl
I www.altavilla.nl
Voor slimme
en verantwoorde
oplossingen
Bouwplanadvies
Brandbeveiligingsinstallaties
Projectmanagement
Gelijkwaardigheidsbepalingen
Huisvestingsvraagstukken
Vergunningen
Bouwmanagers &
Brandveiligheidsadviseurs
In plaats van vuur is rook bijna altijd de reden
dat mensen omkomen bij een brand. In de
Nederlandse wetgeving is het voorkomen van
verspreiden van rook echter gekoppeld aan de
brandwerendheid van een ruimte.
De brandwerendheid van een patintenkamer bij-
voorbeeld zou tenminste dertig minuten moeten
zijn en is daardoor 45 minuten rookwerend! (vol-
gens de Nederlandse wet). In werkelijkheid is
het echter zo dat al na twee of drie minuten een
brandwerende scheiding niet meer rookdicht is.
Een standaard brand kan in twee minuten een
ruimte van 20.000 m volzetten met rook. Dat zijn
ruwweg 150 grote ziekenhuiskamers. Bijkomend
probleem is dat door veel rook een redding door
BHVers niet meer mogelijk is. Een ontroking-
systeem (rookafzuiging in verkeersruimten) is een
systeem dat zich kenmerkt door een aantal extra
voordelen ten opzichte van andere installaties.
Naast het afkoelen van de ruimte door rookafzui-
ging (waardoor geen snelle uitbreiding zal ont-
staan) zorgt een ontrokingssysteem er voor dat de
toxische gassen worden afgevoerd en geen gevaar
meer vormen buiten de ruimte waar de brand is
ontstaan. Het systeem wordt aangestuurd door
de brandmeldinstallatie. Wanneer rook gedetec-
teerd wordt zal het systeem in werking treden en
de aanwezige rookafvoeren door speciaal gepre-
pareerde kanalen. Resultaten van ontroking zijn
zo goed dat in bijvoorbeeld, USA, Frankrijk en
Belgi het systeem al jaren verplicht is. Met een
ontrokingssyteem kunnen BHVers veel langer
ontruimen of bluspogingen doen. De brandweer
kan zich daarna snel en zonder orintatieproble-
men naar de brand begeven en de brand blussen.
De veroorzaakte schade zal veel lager uitvallen
doordat er weinig rookschade is.
Door Wietse Edens, directeur Adviesbureau Edens
In de hele nieuwbouw, met uitzondering van
onder meer enkele specieke laboratoria en ver-
pleegafdelingen, wordt sprinkler aangelegd.
Een sprinklerinstallatie is een vast aange-
brachte brandblusinstallatie om een begin-
nende brand te detecteren, te signaleren en te
beheersen dan wel te blussen. De installatie
maakt gebruikt van sproeikoppen (sprin-
klers) aan het dak of plafond die bij een
bepaalde temperatuur water gaan sproeien.
Doordat de sprinklers al bij een beginnen-
de brand in werking treden wordt de brand
vaak goed onder controle gehouden en omdat ze
zeer lokaal werken blijft de omvang van de bij
het blussen veroorzaakte waterschade beperkt.
De nieuwbouw is onderverdeeld in verschillende
brandcompartimenten.
Een brandcompartiment is een deel van een
gebouw dat bij brand als zelfstandige eenheid be-
schouwd kan worden. De brandcompartimenten
moeten ervoor zorgen dat gedurende een bepaalde
tijd van minimaal dertig of zestig minuten vuur en
rook tegen gehouden kunnen worden, zodat
een veilige vrije vluchtroute gegarandeerd is.
Met behulp van deze compartimenten is het
mogelijk om bijvoorbeeld de verpleegafdelin-
gen bij brand horizontaal te evacueren. Men
verplaatst zich naar een brandvrij comparti-
ment zodat er voldoende tijd is om daar via
een trappenhuis, die zestig minuten brandvrij
blijft, het gebouw te verlaten. Voor de hoge
toren zijn de eisen nog strenger vanwege de
hoogte. Daar zijn twee aparte trappenhuizen die
beide gebruikt kunnen worden bij brand.
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
De nieuwbouw van het Erasmus MC in Rotterdam moet voldoen aan de wet- en regelgeving op het gebied van brandveiligheid. De twee belangrijk-
ste steekwoorden op dit gebied zijn Sprinkler en Compartimentering.
Met behulp van deze
compartimenten is het mogelijk
om bijvoorbeeld de verpleeg-
afdelingen bij brand horizontaal
te evacueren
Ontroking biedt extra tijd bij ontruiming
De twee belangrijkste steekwoorden voor de nieuwbouw zijn Sprinkler en Compartimentering.
BRANDpreventie
Erasmus MC goed voorbereid Brandbeveiliging
Erasmus MC
Woordenboek
Suzan Willems, manager Operations Erasmus MC en
Koen Bogers, directeur Siemens Building Technologies
(Siemens persfoto).
Het Erasmus MC (onder meer bestaande uit
de locaties Centrum, Faculteit, Erasmus MC-
Daniel den Hoed en Erasmus MC-Sophia) in
Rotterdam heeft gekozen voor Siemens Buil-
ding Technologies als partner voor de service
aan en het onderhoud van de gehele brand-
beveiligingsinstallatie. Ook voert Siemens de
maandelijkse beheerstaken voor het Medisch
Centrum uit.
De overeenkomst tussen Siemens en het Erasmus
MC heeft een looptijd van drie jaar, met opties
voor ver lenging tot vijf jaar. De service en het
onderhoud aan de brand beveiligingsinstallatie
lopen parallel met de modernisering en de uit-
breiding die het Erasmus MC de komende jaren
tot eind 2017 te wachten staat. Mede vanwege
de verschillende locaties, de hoge complexiteit
en de betrouwbaarheid in combinatie met de
functionaliteit van de installaties, die ook tijdens
de werkzaamheden gewaarborgd moet blijven,
heeft het Erasmus MC voor Siemens gekozen,
die ook de modernisering en de uitbreiding van
de brandmeldinstallatie verzorgt. De service en
onderhoudsovereenkomst is gebaseerd op NEN
2654-1. Deze norm stelt eisen voor het beheer,
de controle en het onderhoud van brandmeldin-
stallaties in gebouwen en is van toepassing op
autonome brandmeldinstallaties, waarbij de ap-
paratuur en bekabeling niet wordt gentegreerd
met andere installaties.
Een ash over is de vlamoverslag bij een
zuurstofbeheerste brand als de brandbare
gassen, afkomstig van brandende en door
de rookgassen opgewarmde elementen in de
ruimte, plotseling ontbranden door de toe-
voer van zuurstof.
Dit kan gebeuren als er verse lucht de ruimte
binnenstroomt, bijvoorbeeld als er een deur
wordt geopend. Door de brand daalt namelijk
het zuurstofgehalte van de lucht in de betref-
fende ruimte, waardoor brandbare gassen niet
of veel moeilijker ontvlammen. Stroomt er dan
plotseling veel verse lucht binnen, dan krijgen
de gassen ineens wel genoeg zuurstof om te ver-
branden, zodat er een soort explosie ontstaat.
*
13
*
BRANDpreventie 14

Brandveiligheid in de praktijk
30 mei 2012
Locatie: Nederlands Instituut voor Beeld en Geluid, Hilversum
De eisen binnen de bouwbranche worden steeds complexer en de
marktomgeving is sterk in ontwikkeling. Voor alle bedrijven in de
bouwkolom is het belangrijk om voortdurend in ontwikkeling te
blijven en de trends op het gebied van bijvoorbeeld energy efciency,
duurzaamheid, renovatie en wetgeving te volgen.
Gedurende de afgelopen halve eeuw heeft Rockwool ontzettend veel
expertise vergaard. Ook de partners van Rockwool hebben veel kennis
en ervaring in huis. Binnen het Rockwool forum wordt al deze expertise
samengebracht.
Schrijf u in via www.rockwool.nl/forum
BRANDpreventie
Investeren in veiligheid is investeren in maatregelen die, op het moment dat
het er werkelijk toe doet, onbetaalbaar zijn.
Onafhankelijke advisering in onder meer integrale brandveiligheid en explosieveiligheid
www.efpc.nl www.hse-advies.nl
HSE-advies
&
European Fire Protection Consultants
(EFPC)
D specialisten voor u op het gebied van:
+ Brandveiligheid in zorginstellingen
+ Regelgeving in relatie tot brandveiligheid
+ Brandpreventievoorzieningen
+ Inbraakbeveiliging/Toegangscontrole;
+ Arboveiligheid, bijv. gerelateerd aan verminderd zelfredzame personen
+ Elektrische veiligheid in medische ruimten
European Fire Protection Consultants B.V.
Internationale beveiligingadviseurs

Leyenseweg 113G
Postbus 261, 3720 AG Bilthoven
Telefoon: 030 225 24 00 | Fax: 030 225 24 49
info@efpc.nl | www.efpc.nl
Gelre ziekenhuis, Royal Haskoning
Nieuwbouw Erasmus MC,
illustratie EGM Architecten
16
Het Roonhuysiaanse geheim
Lang geleden werd de aanstaande moeder
tijdens de baring als regel bijgestaan door een
baker. Dit was vaak een buurvrouw die zelf
een aantal bevallingen achter de rug had en
dus een ervaringsdeskundige was. Als de baby
niet spontaan werd geboren werd de hulp van
een vroedmeester ingeroepen. Vroeger vond
de bevalling plaats onder een laken, dat reikte
van de hals van de kraamvrouw tot aan de hals
van de vroedmeester. Deze man was door-
gaans gekleed in een lakense lange jas met
twee slippen. In die slip verborg hij een hulp-
middel dat hij als verlostang ongezien kon
gebruiken om de baby tevoorschijn te halen.
In de zeventiende eeuw woonde in ons land
Hendrik van Roonhuysen die zelf een eenvou-
dig hulpmiddel voor dit doel had ontworpen
waarmee hij veelal succes had. Om dat hij
daarom een goede naam op dit gebied had
verworven vertelde hij aan niemand hoe hij te
werk ging. Dit instrument stond lang bekend
als het Roonhuysiaanse geheim. Pas veel later
bleek dat dit instrument niet veel meer was
dan een metalen licht gebogen ijzeren hulp-
middel dat circa dertig cm lang en twee cm
breed was. Als het hoofdje van de baby op
de bekkenbodem was aangekomen schoof
hij zijn verlostang` als een schoenlepel naar
binnen en haalde zo het hoofdje eruit en werd
daarna de baby geboren. Misschien is hiervan
de uitdrukking afkomstig: kom je over kop
dan kom je ook over de staart!
Door Bob K.P. Grifoen
Medisch Farmaceutisch Museum Delft
13
Genetische link
met autisme
Zelfcontrole bij
diabetespatinten
Gezondheid
Nummer 10
23 mei 2012
Geschiedenis van de Gezondheidszorg
Hand- en polsverwondingen komen zeer
vaak voor in vergelijking met andere ver-
wondingen. De hoge kosten ervan zijn
vooral het gevolg van de grote aantallen
letsels in combinatie met het verlies aan
arbeidsproductiviteit. Jaarlijks kost hand-
en polsletsel 540 miljoen euro. Onder-
zoekers van het Erasmus MC (Rotterdam)
pleiten daarom voor preventie en ontwik-
keling van behandelingen met een kortere
herstelduur.
Hand- en polsletsels hebben een belangrijk
aandeel in het totale aantal bezoeken aan
de eerste hulp in Nederland en wereldwijd.
Onderzoekers van de afdelingen Plastische
en reconstructieve chirurgie en Maatschappe-
lijke gezondheidszorg van het Erasmus MC
hebben het jaarlijkse aantal van deze letsels
in Nederland onderzocht en berekend wat
de totale kosten van behandeling en van het
verlies aan arbeidsproductiviteit zijn.
Hand- en polsletsels in Nederland kosten jaar-
lijks ongeveer 540 miljoen euro, en zijn daar-
mee de meest kostbare letselgroep, gevolgd
door knie- en onderbeen (410 miljoen euro),
heup (388 miljoen euro), en schedel- en
hersenletsel (259 miljoen euro). Productivi-
teitsverlies had een grotere bijdrage (56 pro-
cent) aan de totale kosten van hand- en pols
letsels dan behandelkosten. Binnen de hele
groep waren vooral de vinger-, hand- en pols-
fracturen het meest kostbaar, vooral door het
productiviteitsverlies bij patinten tussen de
twintig tot 65 jaar oud. De onderzoekers be-
pleiten verbetering van de preventie van deze
letsels en het ontwikkelen van behandelin-
gen die de duur van het herstel verkorten. De
onderzoekers gebruikten data van het Neder-
landse Letsel Informatie System (LIS), van het
nationale ziekenhuis ontslagregister en van
een follow-up vragenlijst bij patinten. Aan-
tallen letsels, medische kosten en verlies aan
arbeidsproductiviteit werden berekend.
Hand- en polsletsels
in Nederland kosten
jaarlijks ongeveer
540 miljoen euro, en
zijn daarmee de meest
kostbare letselgroep
Hand- en polsletsels
Hand- en polsletsels hebben een belangrijk aandeel in het totale aantal bezoeken aan de eerste hulp in Nederland en wereldwijd.
Onderzoekers van het AMC (Amsterdam)
en het Baylor College of Medicine in Texas
hebben een genetische fout ontdekt die
mogelijk in verband staat met autisme,
schrijven zij in de Proceedings of the
National Academy of Sciences (PNAS).
Het gaat om een mutatie in het TMLHE-gen
op het X-chromosoom. Het gen speelt een rol
in de aanmaak van de stof carnitine, nodig om
energie uit vetten te kunnen halen. Mensen
met afwijkingen in het TMLHE-gen kunnen
zelf geen carnitine maken. Zon defect komt
opvallend vaak voor in families waarin meer-
dere zonen lijden aan een stoornis uit het
autismespectrum. Carnitine is nodig om
vetten te kunnen gebruiken als energiebron.
Het lichaam komt op twee manieren aan
carnitine: mensen halen het uit voeding (met
name vlees) en mensen maken het zelf aan
(biosynthese) in lever, nieren en hersenen.
Bij mensen met een incompleet TMLHE-gen,
faalt de carnitineproductie. Zij moeten alle
benodigde carnitine uit voedsel halen. Wel-
licht lopen jongetjes met een carnitinetekort
n het gendefect een verhoogde kans om zon
stoornis te ontwikkelen, schrijven de onder-
zoekers. Hiermee lijken we een behandelbare
risicofactor op het spoor, aldus onderzoeker
Frdric Vaz, verbonden aan het laboratorium
Genetische Metabole Ziekten van het AMC.
Misschien kan het geven van extra carnitine
op jonge leeftijd in de toekomst bepaalde
aandoeningen uit het autismespectrum voor-
komen.
Zelfcontrole van glucose in het bloed
draagt niet bij aan het verminderen van
onrustgevoelens en het verbeteren van
zelfzorgmaatregelen bij type 2 diabetes-
patinten die geen insuline gebruiken. Dit
is een van de conclusies uit het onderzoek
van Urill Malanda waarmee hij op 11 mei
promoveerde bij VUmc.
Door zelf de glucosespiegel te meten, krijgen
diabetespatinten informatie over de hoogte
van de glucosespiegel in hun bloed. Met de
informatie van de glucosemetingen kunnen
ze inzicht krijgen in de effecten van voeding,
beweging en medicijnen. Deze vorm van zelf-
management zou onrustgevoelens verminde-
ren. Het is algemeen geaccepteerd dat type 1
en type 2 diabetespatinten die insuline ge-
bruiken met deze informatie zelfstandig
aanpassingen in leefstijlgedrag en medicatie-
gebruik kunnen maken. Malanda heeft in zijn
onderzoek echter geen bewijs gevonden dat
zelfcontrole van glucose in het bloed bijdraagt
aan het verminderen van onrustgevoelens en
het verbeteren van zelfzorgmaatregelen bij
type 2 diabetespatinten die geen insuline ge-
bruiken. Daarnaast zijn er geen aanwijzingen
dat zelfcontrole helpt bij het verbeteren van de
glucose-instelling bij deze groep patinten.
Hendrik van Rookhuysen had zelf een eenvoudig verlosinstrument ontworpen.
14 Advertentie
Nummer 10
23 mei 2012
ADVERTORIAL
Collasense
Voor het behoud van soepele gewrichten
en gezond gewrichtskraakbeen
Goed voor kraakbeen en immuun-
systeem
Collasense helpt de gewrichten soepel te houden door
een beschermde werking op het gewrichtskraakbeen.
Collageen is het belangrijkste structurele eiwit in het
bind- en steunweefsel van het lichaam. Het collageen in
gewrichtskraakbeen bestaat voor 85-90%uit collageen
type II.
Het ongedenatureerde collageen II in Collasense be-
invloedt op natuurlijke wijze het immuunsysteem dat
aanwezig is in de darmwand. Dit zorgt voor het behoud
van collageen in het gewrichtskraakbeen.
Intact collageen
Het gepatenteerde productieproces van Collasense
zorgt er voor dat de specieke ruimtelijke structuur van
het collageen type II intact blijft en niet denatureert. Dit
is essentieel voor de werking.
Ongedenatureerd is belangrijk
Ongedenatureerd collageen type II bestaat uit een drie-
voudige helixstructuur van drie onderling verbonden
(cross-linked) collageenvezels en bevat elementen die
de werking via het immuunsysteem mogelijk maken.
Collasense hoeft slechts in een kleine hoeveelheid (mil-
ligrammen) collageen II te worden gebruikt. Daarente-
gen moet
gedenatureerd collageen, zoals in gelatine-producten,
in grote hoeveelheden genomen worden (grammen).
Veilig
Het collageen II in Collasense wordt gewonnen uit het
borstbeen (sternum) van kippen. De veiligheid van Col-
lasense is bevestigd en aangetoond in studies bij men-
sen en dieren.
Collasense is samengesteld volgens recente weten-
schappelijke inzichten en ondersteunt het behoud van
soepele gewrichten beter dan chondrotine en glucosa-
mine.
Aanbevolen gebruik:
Het aanbevolen gebruik is slechts een kleine capsule
per dag. Collasense bevat 10 mg ongedenatureerd col-
lageen type II (UC-II) per capsule.
Een verpakking Collasense bevat 60 V-caps. - goed voor
twee maanden - en kost 39,95.
Verkrijgbaar bij drogisten en gezondheidswinkels.
Springfld Mulraculicals, T oB6 6z 6 ;, E infoGspringfldnulra.com

Zuivere EPA-rijke visolie &

omega-6 vetzuren met GLA
Een bijzondere, natuurlijke, EPA-rijke visolie. Kwalitatief hoogwaardig en zuiver.
Eye Q wordt met speciale zorg gezuiverd en verwerkt. Tijdens dit proces zijn geen synthetische
elementen of chemicalin toegevoegd en eventuele vervuilingen zijn er uit gewassen. Hiermee wordt de
structurele identiteit van de olie behouden; het is nog steeds olie zoals in de natuur voorkomt.
Nutritioneel werkzaam om kinderen te helpen zich beter te concentreren.
Ondersteunt bij het leren, lezen en schrijven.
eye q
Van vissen word je rustig...
...en geconcentreerd
Eye Q in verpakkingen met 60 capsules voor 11,95 consumentenprijs. Eye Q 210 capsules voor 36,95
Eye Q Chew 180 capsules met aardbeismaak voor 36,95 en 200 ml liquid citrussmaak voor 19,50.
Onder andere verkrijgbaar bij De Tuinen, Vitamin Store, Gezond & Wel, gezondheidswinkels, DIO, DA , drogisten en apothekers
Eye Q omega-3 & -6 vetzuren voor kinderen (en ouders):
al vele jaren eerste keus.
Goede voeding is belangrijk voor groei en ontwikkeling. Met de juiste voedingsstoen voor
lichaam en vooral geest is een maximale ontwikkeling mogelijk, ook op school!
Het advies van de Gezondheidsraad is om twee keer per week (vette) vis op tafel te zetten.
Hopelijk lukt dit bij veel mensen. Mocht dat niet zo zijn, dan kan een visoliesupplement zoals Eye
Q de voeding aanvullen met de belangrijke visvetzuren.
Eye Q is een bijzonder voedingssupplement met een combinatie van omega-3 (EPA en DHA) en
omega-6 vetzuren (GLA). Zowel de ogen als het hoofd bestaan voor 20% tot 30% uit de hoogon-
verzadigde omega-6 en omega-3 vetzuren. Het lichaam kan deze vetzuren in kleine hoeveelhe-
den zelf maken, maar is verder afhankelijk van voeding.
School vraagt om inspanningen van de kinderen. Een goede aanvulling op de voeding kan dan
bestaan uit visolie en teunisbloemolie.
OMEGA-3 VETZUREN
Uitsluitend visolie bevat grote hoeveelheden van de belangrijke omega-3 vetzuren EPA en DHA.
DHA is vooral belangrijk tijdens de zwangerschap en de eerste levensjaren. In deze periode vindt
de grootste groei van het hoofd plaats. Vervolgens is EPA van belang om te leren en concentre-
ren en kan het de prikkeloverdracht tussen cellen bevorderen. Vandaar dat EPA vooral vanaf het
2e levensjaar van belang is.
Veel visoliesupplementen bevat een bijna evenredige hoeveelheid EPA ten opzichte van DHA.
Eye Q bevat een EPArijke visolie in de natuurlijke verhouding van 3 delen EPA en 1 deel DHA.
Dit is de hoogst haalbare, natuurlijke verhouding.
OMEGA-6 VETZUREN
Teunisbloemolie is een rijke bron van Gamma Linoleenzuur (GLA), een gunstig omega-6 vetzuur
voor het lichaam. GLA ondersteunt onder andere de conditie van de huid.
RUSTIGE EN GECONCENTREERDE (SCHOOL-)KINDEREN
De laatste jaren wordt steeds meer aangetoond dat Eye Q visolie & teunisbloemolie nutritio-
neel werkzaam is voor kinderen. In het Engelse Durham schooldistrict vonden ouders dat de
kinderen, die Eye Q namen, rustig en geconcentreerd bleven. Tevens zagen zij dat de lees- en
taalvaardigheid goed was . Ouders in het Australische Adelaide zagen hoe belangrijk de inname
van Eye Q was voor hun kinderen in de thuissituatie. Het gebruik van visolie kan kinderen helpen
om zich beter te concentreren en ondersteunen bij leren, lezen en schrijven.
HOOGWAARDIGE VETZUREN
De Eye Q producten bevatten natuurlijke hoogwaardige vetzuren uit teunisbloemolie (bron
omega-6 vetzuren GLA) en uit vis. Tevens wordt extra vitamine E (antioxidant) toegevoegd aan
de visolie om de vetzuren te beschermen. Eye Q bevat uitsluitend natuurlijke visolie, die een
minimale bewerking heeft ondergaan, is van hoge kwaliteit en voldoet aan de meest strenge
kwaliteitsnormen voor dagelijks gebruik. Deze visolie wordt uitsluitend op het zuidelijk halfrond
aangetroen en bevat een hoge, natuurlijke verhouding EPA ten opzichte van DHA.
15
Nummer 10
23 mei 2012
16
Nummer 10
23 mei 2012
Design en
functionaliteit
voor een betere
hygine
Hygineoplossingen
die het verschil maken
Wanneer hygine belangrijk is
Tork systemen bevorderen de hygine. Onze dispensers geven
iedere keer n tissue. Dit voorkomt kostbare overconsumptie.
Als u het Tork logo op een verpakking ziet, kunt u erop vertrouwen
dat het product in de verpakking met zorg voor u en het milieu is
gemaakt.
Voor meer informatie over handhygine, facial tissue, toiletpapier
of onderzoekstafelrollen, kijk op www.tork.nl.
Veer het terugdrIngen van pesteperatIeve wendInfectIes zIjn In de Ieep der
jaren steeds strengere regeIs gekemen t.a.v. hygIne ep de eperatIekamer.
AIs geveIg hIervan zIjn de eperatIekamer IuchtInbIaassystemen verbetert.
UItbIaasveIden zIjn greter gewerden zedat naast de eperatIetafeI eek
InstrumententafeIs In de kIemarme Iuchtstreem kunnen werden epgesteId.
1elsLar onLwlkkelL en bouwL al slnds de |aren 8o luchLlnblaassysLemen voor dlL markL
segmenL, ln nauw overleg meL de advlseurs en zlekenhulzen. NleL alleen de lnblaas
sysLemen maar ook de plaonds en wanden krl|gen meer aandachL door de verhoogde
hyglenlsche elsen. Door de komsL van nleuwe operaLleLechnleken ls er vraag naar
andere soorLen llchL ln de operaLlekamer, zoals groen llchL. Om Le voldoen aan
naLlonale en lnLernaLlonale normen onLwlkkelL en bouwL 1elsLar sysLemen dle voldoen
aan de hoogsLe elsen dle zl|n vasLgelegd ln de Nederlandse normen, DulLse DIN q6 1q
norm en de Lngelse H1M norm. Ook Hybrlde OK's, Ll|dell|ke OK's en brandenwonden
OK's worden Legenwoordlg sLandaard voorzlen van speclale luchLlnblaassysLemen dle
voldoen aan de hoogsLe klasse. De luchLlnblaassysLemen worden ulLgevoerd ln o z
zones, waarbl| snelheld en LemperaLuur per zone kunnen worden lngesLeld.
De benodlgde luchLhoeveelheden voor deze sysLemen worden vla een
cenLrale luchLbehandellngkasL o decenLraal meL reclrculaLlesysLemen ln de
operaLlekamer gevoed meL schone luchL. DlL om garanLles Le kunnen geven daL zlch ln
de Loegevoerde luchL naar heL luchLlnblaassysLeem geen klemdragende sLodeelL|es
bevlnden. Hlerdoor zl|n we ln sLaaL een klemarme luchLkolom ln heL operaLleveld Le
creeren om Le voldoen aan de hoogsLe hyglene elsen. Deze luchLlnblaassysLemen
worden ook LoegepasL voor opdekrulmLen waar lnsLrumenLen manden voor een operaLle
worden geprepareerd.
Meer lnormaLle over de nleuwsLe Lechnologleen op luchLlnblaasgebled vlndL u op
www.teIstarmc.nI
De nIeuwste techneIegIe veer
IuchtInbIaassystemen In zIekenhuIzen
1elsLar MC
1olweg o
,q LK 8aarn
l: www.LelsLarmc.nl
: lnoQLelsLarmc.nl
1: oq
Ontdek hoe u uw zorgomgevingen en behandelruimten eenvoudig
schoonhoudt: met Wecoline Clean n Easy. Kant en klare doeken
met reinigingsmiddel waarmee u gemakkelijk reinigt.
De ideale oplossing voor tussentijdse schoonmaak.
www.wecoline.com/cleanneasy
Hyginisch schoon
in een handomdraai
G
r
a
t
i
s

C
le
a
n
n
E
a
s
y

p
ro
e
fe
m
m
e
r
Bel 038 468 68 68
Daylight is de nieuwste variant van de
hyginische Silentia ziekenhuisschermen.
Vrijwel het volledige aanbod kan nu geheel
of gedeeltelijk in mat transparant mate-
riaal worden uitgevoerd. Dat laat wel licht
door, maar biedt toch voldoende privacy.
Silentia ziekenhuisschermen zijn in tal van
varianten beschikbaar: als vouwscherm en als
vast paneel, mobiel of vast (aan een muur of
in de vloer) te monteren, in een reeks lengte-
en hoogtematen, en in allerlei kleuren. Het
systeem komt uit Zweden, maar het wordt
ook in Nederland steeds vaker toegepast door
ziekenhuizen en zorginstellingen. Dat komt
niet alleen doordat Silentia exibel inzet-
baar is en overal privacy op maat biedt, maar
vooral ook door de hyginische kwaliteiten.
De schermen hebben namelijk de volgende
eigenschappen:
Trekken geen stof aan.
Hebben een glad oppervlak.
Met water en zeep schoon te maken.
Bestand tegen gangbare desinfecterende
middelen (alcohol 70 procent en een 1.000
ppm chlooroplossing).
Verwijderbare wielen die in de vaatwasser
mogen.
Goede bereikbaarheid van alle scherm-
delen.
Ze vergen geen lastig schoon te maken rail-
systeem aan het plafond.
Silentia Nederland biedt klanten de mogelijk-
heid om in hun eigen werkomgeving vrijblij-
vend een scherm uit te proberen.
Silentia Nederland B.V. Udenhout, telefoon
+31 (013) 511 93 02, www.silentia-schermen.nl
MC Zuiderzee, de ziekenhuislocatie van MC
Groep in Lelystad, heeft vorige week de
VRE bacterie aangetroen bij drie patin-
ten op de verpleegafdeling Interne Genees-
kunde. Dit is gebeurd naar aanleiding van
een routine-onderzoek bij n patint die
drager van de VRE bacterie bleek te zijn.
Ook de andere twee patinten zijn drager
en zijn niet ziek door de VRE bacterie.
De VRE bacterie is in principe ongevaarlijk
voor gezonde mensen maar vanwege zijn
ongevoeligheid voor antibiotica en de kans
op infectie bij mensen met een verminderde
weerstand, wordt hij in Nederlandse zieken-
huizen bestreden. MC Zuiderzee heeft het
protocol in werking gesteld dat landelijk geldt
om verspreiding van de bacterie te voor komen.
Patinten die drager zijn, worden gesoleerd
verpleegd. De andere maatregelen vanuit het
protocol houden in dat bij alle patinten op
de afdeling Interne Geneeskunde preventief
een kweek wordt afgenomen. Daarnaast is
voor de verpleegafdeling Interne Geneeskun-
de tijdelijk een opnamestop ingesteld. Nieuwe
patinten kunnen op andere verpleegafde-
lingen worden opgenomen. Bezoek voor de
afdeling Interne Geneeskunde kan gewoon
komen, maar moet na aoop bij het verlaten
van de afdeling de handen wassen of desinfec-
teren met handalcohol. Met een goede hand-
hygine kan er geen overdracht plaatsvinden
van de VRE bacterie.
In de gezondheidszorg ligt de hoogste
prioriteit bij het minimaliseren van het
risico op verspreiding van bacterin. Voor
het personeel en patinten is het belang-
rijk dat de juiste oplossingen geboden
worden voor handreiniging en desinfec-
terende middelen.
Het is belangrijk om zepen en desinfec-
terende middelen te kiezen die risicos op een
aller gische reactie minimaliseren, maar tege-
lijkertijd de natuurlijke balans van de huid
verzorgen en versterken. Tork helpt daarbij.
Tork biedt een complete oplossing voor hand-
hygine.
Uit onderzoek blijkt dat papier de meest
hyginische keuze is om de handen te drogen
(onderzoek Westminster University 2008).
Naast de meest hyginische keuze, geeft ook
de gebruiker de voorkeur aan een papieren
handdoek. Vooral in de gezondheidzorg,
waar hygine cruciaal is, wordt het gebruik
van papieren handdoeken aanbevolen. Het
Tork assortiment papieren handdoeken is
breed. Er zijn verschillende soorten en kwali-
teiten beschikbaar. Het hebben van de juiste
handdrogingsystemen draagt bij aan een
goede hygine. Voor meer informatie, kijk op
www.tork.nl.
Handen wassen is belangrijk om het risico op verspreiding van bacterin tegen te gaan.
Hyginische Silentia ziekenhuisschermen
Maatregelen tegen
VRE bacterie
Uit onderzoek blijkt
dat papier de meest
hyginische keuze is om
de handen te drogen
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
17
Nummer 10
23 mei 2012
Ontdek hoe men zorgomgevingen en be-
handelruimten eenvoudig schoonhoudt:
Met Wecoline Clean n Easy. Kant en klare
doeken waarmee men snel en gemakkelijk
reinigt.
De ideale oplossing voor tussentijdse
schoonmaak. Bedoeld voor iedereen die
gn schoonmaker is, maar toch snel en
efcint wil schoonmaken. Nog nooit is
het zo gemakkelijk geweest om onver-
wachte vlekken te verwijderen. Het ge-
heim? Kant en klare reinigingsdoeken die
al voorzien zijn van een reinigingsmiddel.
Door de vier kleuren van de doeken past
elke onervaren schoon maker moeiteloos
de juiste doek toe. Bij dit systeem hoort een
handige, wendbare trolley die alles bevat wat
voor een snelle schoonmaak nodig is: em-
mers met doeken voor interieur, sanitair,
keuken en hyginische toepassingen, een
houder voor disposable handschoenen,
een afvalzakhouder en steelhouders. Daar-
naast kan men de kant en klare doeken ook
binnen handbereik houden met een wand-
houder voor n of twee emmers. Wecoline
Clean n Easy is gemaakt voor personeel op
de werkvloer. Voor een hyginische omgeving
is men voortaan niet meer afhankelijk van
een facilitair medewerker. Wecoline Clean n
Easy. De schoonmaakploeg die altijd klaar-
staat. Vraag vandaag nog een gratis proef-
emmer aan. Bel (038) 468 68 88 of mail naar
verkoop@wecovi.com. Voor meer informatie
kijk ook op www.wecoline.com.
Wecoline Clean n Easy kant en klare doeken zijn d
oplossing voor tussentijdse schoonmaak.
Hyginisch schoon
in handomdraai
*
Vrijwel het volledige aanbod kan nu geheel of gedeeltelijk in mat transparant mate riaal worden uitgevoerd.
De facilitaire
zorgondersteuner
www.isscureandcare.com
Tel: 030 - 24 24 800
Handen wassen tegen ziektes
*
*
18
Nummer 10
23 mei 2012
In 't kader van de Internat|ona|e dag van de Handhyg|ne focust C|ean|c,
een Be|g|sche ondernem|ng op be|angr|jke too|s d|e een meerwaarde
betekenen |n het na|even van de WHO handhyg|neprotoco|. Goede hand-
hyg|ne |s de meest eenvoud|ge, ehect|eve en goedkoopste man|er om
zorggere|ateerde |nfect|es te voorkomen. Derge||jke |nfect|es veroorzaken
n|et a||een ernst|ge ongemakken b|j de pat|nt maar kan soms dode||jk
aopen. Bovend|en |e|den z|ekenhu|s|nfect|es tot een |angere opnameduur
en hogere kosten.
Tot heden hebben sensibilisatiecampagnes inzake handhygine nog te weinig
vruchten afgeworpen op lange termijn en wordt het tijd dat we meer aandacht
schenken aan smart tools die de kwaliteit van de handhygine optimaliseren.
SureWash, het mobiele training- en auditsysteem biedt een professionele
ondersteuning om de compliance van handhygine te verbeteren.
De implementatie van het SureWashsysteem is vnl. gericht om gewoonten, ken-
nis, attitude, gedragscontrole en cultuur binnen de zorginstelling te beinvloeden.
Uit recent onderzoek in 24 Nederlandse ziekenhuizen stelt gedragsweten-
schapper vicki Erasmus vast, dat de handhyginerichtlijnen maar voor 20%
worden nageleefd. Dat houdt in dat op elke vijf voorgeschreven wasmomenten
er slechts n keer echt wordt gereinigd."
De '5 momenten' en de handhyginetechniek worden niet altijd even accuraat
opgevolgd. Na contact met lichaamsecreties zijn we meestal attenter om de
handen te ontsmetten dan wanneer we bijvoorbeeld parametercontroles
uitvoeren.
We zijn ons niet altijd bewust wat er op onze handen leeft. De zones waar de
beestjes zich graag nestelen worden vaak over het hoofd gezien. De intentie
en kennis van de richtlijnen is er wel maar toch blijft er een kloof tussen ons
denken en doen. Als men zich 'vies' voelt na patintencontact, doen we het wel.
Als de collega's de handen niet reinigen, dan kopieert men dat gewoon. Door dit
besmettingsgedrag, lopen patinten en zorgverleners hogere risico's op besmet-
tingen. Hoe ernstig ook de gevolgen kunnen zijn, ook voor zichzelf, doch blijft de
compliance ondermaats.
Ook laat het geheugen ons soms in de steek en handelt men vaak op
automatische piloot. Zorgverleners die al jaren in het vak staan, hebben het
dan ook extra moeilijk om een gewoonte te veranderen.
De SureWash is een aantrekkelijke tool om die routinemodus te doorbreken
d.m.v. brainwashing inzake de techniek hoe we de handen correct ontsmetten en
wassen. (WHO protocolj Doordat men individueel met de SureWash kan trainen
en het maar enkele minuten in beslag neemt, kan men door regelmatige
uitvoering beter gaan scoren op lange termijn.
Extra aandacht wordt besteed aan de zones die we soms vergeten. Bij het
uitvoeren van de 6 voorgetoonde handelingen ziet de gebruiker zijn eigen handen
verschijnen op het scherm. Een 'scorebalk' geeft aan hoe goed de zorgverlener
de techniek doet. Zodoende wordt de scorebalk groen wanneer men de positie
correct uitvoert conform de WHO-protocol. Op die manier kan iedere zorgver-
lener ook artsen, op iedere afdeling individueel de proef op de som nemen om
zichzelf te testen en bij te sturen.

De gametechnologie die geimplementeerd is in de SureWash, maakt het
systeem zo aantrekkelijk en gebruiksvriendelijk dat er motivatie en
competitiedrang ontstaat bij de zorgverleners onderling.
De psychologische stimulansen die gamedesigners in hun software gebruiken,
werden eveneens bij de ontwikkeling van de SureWash toegepast.
Door de impact van het interactieve videosysteem blijkt volgens onderzoek dat
deze technologie het gedrag van de zorgverlener sterk kan beinvloeden
ref. 'An evaluation of the use of a video System to lmprove the Quality of Hand
Hygine Practice'- Prof. Humphreys H.
De verantwoordelijken infectiepreventie, kunnen de gedetailleerde metingen
opvragen van alle gebruikers die zich bv. via badgescan geregistreerd hebben.
van elke audit wordt er tevens een foto van de handen weergegeven. Degene die
juwelen dragen en onverzorgde nagels hebben zullen dan ook in de kijker staan...
Dankzij deze inzichten en metingen kunnen we gedragscontrole uitvoeren en het
veilig handhyginegedrag bekrachtigen op lange termijn.
Daarnaast kan het Surewashsysteem bijdragen in het reduceren van kosten in-
zake infectiepreventie. Ongeveer 50 % van de zorggerelateerde infecties kunnen
vermeden worden door een betere handhygine, wat een besparing zou zijn van
miljarden euro's per jaar. We kunnen besluiten dat SureWash een professionele
innovatieve ondersteuning is bij het nastreven van het WHO MULTIMODAL
HAND HYGIENE IMPROVEMENT STRATEGY.
Door de introductie van de SureWash in Nederlandse en Belgische zorg-
instellingen, ervaart Cleanic dat de meeste organisaties vandaag zoeken naar
een emcinte oplossing om het handhyginegedrag op een correcte manier te
stimuleren. Zodoende betekent SureWash voor velen een ware evolutie als ver-
beteringsstrategie inzake gedragsverandering in de handhygine.
SureWash versus E-|earn|ng
interactieve training en audit
gedragspsychologische benadering
motivatie- en competitiedrang
onmiddellijke feedback
gedetailleerde rapportering
praktisch hanteerbare registratie van gegevens voor ziekenhuishyginist
mobiel, kan van de ene afdeling naar de andere
permanente opvolging en training
toegankelijkheid voor alle bestamngen (ook nacht-en weekendstafj
24/24u beschikbaar
uniformiteit conform met de WHO-indicaties
ontwikkeling van inzichten over eigen gedrag en vaardigheden
transparantie
emcinte interactieve onderwijswerkvorm
Gamen met SureWash voor
een betere handhygene
'SureWash saves //ves, save
I/me and save money'
Wenst u en uw staf kennis te maken met de SureWash, contacteer CLEANlC
(excl. lnvoerder BENELUX gespec. in Hygine en Ergonomiej
via email: info@cleanic.be | gsm: +32(0j 495 513 989

Cleanic BvA - Feeling Clean, Feeling Safe
Remparden 1 b 104
9700 Oudenaarde
Belgi
Tel. +32 (0j 55 605.544
www.cleanic.be
SureWash
Handhygine
19
Nummer 10
23 mei 2012
NederIandse primeur met kiemdcdende deurkruk:
Het UMCC CDNINCEN heeft vccr kcper gekczen
in hun ziekenhuis.
Een gezcnde besIissing:
End 2O1O werd heL neuwe Cancer CenLre van heL UMCG Gronngen uLgerusL meL anLbacLerele
deurkrukken, dL om de verspredng van mcro-organsmen zoals zekenhusbacLeren Legen Le
gaan. Copper enelux , heL kopernormaLecenLrum voor de enelux had een gesprek meL de
belangrjksLe beLrokkenen bj dL projecL.
Mevrcuw csma, manager cnccIcgie UMCC;
Mevrcuw VermeuIen, AC architecten HaarIem;
De Heer van Dijken, cuw en Infra UMCC;
Wat was de aanIeiding cm antibacterieeI kcper te gebruiken7
k keek vanuL gebrukerssLandpunL hoe dL cenLrum zou moeLen worden
ngerchL. NaasL heL vsuele aspecL, vernam k ook daL deze deurkrukken een
anLbacLerele werkng hadden.
kunnen cck andere ziekenhuizen vccrdeeI haIen uit het tcepassen van
kcper7
Zeker, als de anLbacLerele werkng voor hen belangrjk s, s koper een opLe.
Weet U hce sneI kcper bacterin eIimineert 7
k heb gelezen daL koper bacLeren doodL bnnen 2 uren.
Zcu U bij nieuwe prcjecten cpnieuw vccr kcperen cppervIakken kiezen7
MochLen neuwbouwprojecLen zch aandenen, dan zou k zeker n overwegng nemen om
opneuw koper Le gebruken, maar de kosLprjs zal ook een rol spelen. De nancele awegng en
heL anLbacLerele aspecL moeLen we dan meL elkaar awegen.
U stcnd mede aan de wieg van dit nieuwe cnccIcgiecentrum, waarcm
antibacterieeI kcper7
We wlden een bepaalde seer n deze adelng creeren de neL klnsch
was, dus geen klle oppervlakken. Toevallg sLelde een verLegenwoordger
deze bronzen deurkrukken voor, k was meLeen enLhousasL over de warme
uLsLralng. k beseLe ook meLeen daL de hygensche egenschap een exLra
argumenL was om deze eLs duurdere deurkrukken, Len opzchLe van roesLvasL
sLaal, aan Le bevelen.

Zcu U ncg andere vccrwerpen kunnen bedenken die cck in antibacterieeI kcper kunnen
gemaakt wcrden 7
Ia, naasL deurkrukken zou je ook kunnen denken aan bjv. Leleoonhoorns, openbare plaaLsen
meL relngen, leunngen enz.. je hoorL wel eens hoe ves deze voorwerpen kunnen worden. k
denk daL elk openbaar gebouw, waar veel mensen komen, koper zou kunnen Loepassen.
Zcu U in de tcekcmst cpnieuw kiezen vccr kcper7
Ia, k zou heL zeker overwegen, heL hangL erg a van de uLsLralng de bj een specek projecL
gevraagd wordL, maar voor mj s meL deze koperen voorwerpen een neuwe wereld opengegaan.
Wj zjn enLhousasL, en heL s eLs daL k zeker bj andere projecLen ga overwegen.
Was in dit prcject aanvankeIijk het visueIe beIangrijk, cf het hyginische 7
De hygensche egenschappen hebben uLendeljk de doorslag gegeven.
Vindt U aIs technisch expe rt dat dit mcet beperkt bIijven tct ziekenhuizen7
Daar waar veel bezoekers komen, en er rsco s op bacLereoverdrachL, ljkL
deze Loepassng een oplossng, ongeachL de kosLprjs.
Is het juist dat de uiteindeIijke besIissing cm AMC (antimicrcbiaI] kcper tce
te passen niet kwam van het medisch perscneeI7
DaL klopL, heL was heL resulLaaL van gezamenljk overleg Lussen archLecL, Lechnsche densL en
heL managemenL.
Antimicrobial
Copper
Copper Benelux
Copper Alliance
Avenue de Tervueren 168 b-1U
-115U russels
Tel: +32 2 777 7U5U
www.copperbenelux.org
paul.becquevorI@copperallIance.be
PauI ecquevcrt
DIrecIor
www.anIImIcrobIalcopper.comluk.aspx
www.anIImIcrobIalIouchsurIace.com
www.anIImIcrobIalcopper.comluklnd-
producIs-and-parInerslnd-anIImIcrobIal-
copper-producIs.aspx
www.copperbenelux.orglnllamc287.php
HET SILENTIA SCHERMEN SYSTEEM
- Prlvacy zonder opgesloten gevoel
- Len hyglenlsch alternatlef voor bedgordl[nen
- Moblel, maar ook aan de muur of ln de vloer te monteren
- Len ultermate nexlbel systeem
- Makkell[k en llcht ln het gebrulk
- |n allerlel verschlllende lengte- en hoogtematen
- Pulm assortlment elgentl[dse kleuren, lncluslef een
llchtdoorlatende ultvoerlng
Sllentla Nederland 8.v. Nl[verheldsweg 8 507l NK Udenhout Tel. 0l3-5ll9302 Pax 0l3-5ll2324 lnfoQsllentla-schermen.nl www.sllentla-schermen.nl
20 Advertentie
Nummer 10
23 mei 2012
Zorgresidentie Villa de Luchte
Zorgresidentie Villa de Luchte is een particuliere woonzorgvoorziening voor mensen met geheugen problemen
(dementie) en fysieke beperkingen. Wij bieden persoonlijke zorg en hoogwaardige dienstverlening aan in
een exclusieve, kleinschalige woonomgeving, inclusief 24-uurs zorggarantie. Daarnaast zijn er zes dagen per week
professioneel opgeleide activiteitenbegeleiders aanwezig. Tevens bieden wij aan mensen uit de omgeving van Lochem
dagactiviteiten aan en tijdelijke plaatsingsmogelijkheden.
Deskundige, luxe verwenzorg waarbij uw
levensgeluk voorop staat!
Voor meer informatie over
Villa de Luchte
Tel: 0573-289890, 06-14357698
info@villadeluchte.nl
www.villadeluchte.nl
Over de oprichters
Zorgresidentie Villa de Luchte is opgericht door Drs. C.E. Jansen, specialist ouderen-
geneeskund en zijn partner G. Proce, verpleegkundige. Vanuit de huidige beperkingen
die de reguliere verpleeghuizen met zich mee brengen is de drijfveer ontstaan om dit
particuliere zorgconcept op te richten.
Bussman is gespecialiseerd in het realiseren van tijdelijke
en semipermanente accommodatie.
Met name in de hoogwaardige marktsegmenten, zoals de
gezondheidszorg zijn wij heel actief.
Denkt u daarbij bijvoorbeeld aan:
- huisartsenpraktijken (Solo, HOED of AHOED);
- praktijkruimten voor fysiotherapie
- apotheken;
- consultatiebureaus;
- (poli-)klinieken;
- dialysecentra;
- woonvoorzieningen zoals verpleeg-
en verzorgingsinstellingen.
De tijd dat tijdelijke en semipermanente bouw synoniem
stond voor noodgebouwen ligt inmiddels ver achter ons.
Op basis van unitbouw wordt tegenwoordig zeer hoog-
waardige huisvesting gecreerd met als belangrijk
voordeel een zeer grote flexibiliteit. Door de toepassing
van voorzetgevels krijgt het gebouw het door u gewenste
design en een permanente uitstraling.
Wilt u snel aan de slag met een uitbreiding of nieuwe
vestigingslocatie, en wilt u niet wachten tot de tijdverslin-
dende bouwplannen voor nieuwbouw zijn afgerond? Dan
heeft Bussman voor u de oplossing. Met unitbouw kan
binnen enkele weken tijd uw ruimteprobleem opgelost
worden.
Bussman Verhuur BV
IJzerwerf 1
6641 TK Beuningen
T 024-6790100
F 024-6790101
E info@bussman.nl
www.bussman.nl
Thuis in tijdelijke accommodatie
WORDEN UW PATINTEN GASTEN?
,
12 5YEARS
Parkeerservice
Golfkarservice
Thuisbrengservice
Gastheren / vrouwen
Ontslagbegeleiding
met mantelzorg
t Jeeves BV t T 010 43 33 921
t Steupelstraat 40 t I www.jeeves.nl
t 3065 JE Rotterdam t E info@jeeves.nl

De zorg wordt steeds competitiever. Om
patinten loyaal aan uw ziekenhuis te laten
zijn, moet u hun verwachtingen overtreffen.
Jeeves is met haar unieke diensten reeds
veertien ziekenhuizen dagelijks van dienst.
Deze diensten worden geheel onder hun
eigen vlag aangeboden, zonder dat het
ziekenhuis er omkijken naar heeft. Wilt u
weten wat Jeeves voor uw ziekenhuis kan
betekenen? Ga naar Jeeves.nl of neem con-
tact met ons op: 010-4333921.
Download nu de app!
Culinair genieten, royale woonzorg-
appartementen, uitstapjes en een well-
nessruimte: bezoekers wanen zich in Zorg-
residentie Villa de Luchte in Lochem eerder
in een hotel dan in een zorginstelling. En
dat is precies de bedoeling van oprichters
drs. Casper Jansen, specialist ouderen-
geneeskunde, en zijn partner Gerda Proce,
verpleegkundige. Een jaar geleden startten
zij met hun luxe professionele verwenzorg.
Levensgeluk staat bij ons centraal, geeft
Gerda Proce aan. Dat zit in kleine dingen:
persoonlijke aandacht, een prettige woon-
omgeving, een glaasje wijn, leuke activiteiten,
noem maar op. Wij willen graag dat mensen
genieten van het leven, ook als ze afhankelijk
worden van anderen. Een dochter vertelde
ons dat haar moeder volop genoot van haar
nieuwe woonomgeving. Wat een heerlijk
hotel is dit toch, vertelde ze enthousiast. Voor
zowel de dochter als voor ons heel jn om te
horen.
24-uurs professionele zorg
In Villa de Luchte krijgen mensen met ge-
heugenproblemen (dementie) en fysieke be-
perkingen 24-uurs persoonlijke verwenzorg,
op de manier zoals zij gewend zijn te leven.
Professionele activiteitenbegeleiders bieden
zes dagen in de week ontspanningsmogelijk-
heden aan. Zij organiseren onder meer concer-
ten, wandelen, zwemmen, zomerse oldtimer-
autoritten en uitstapjes. Ook wordt er jaarlijks
een familie BBQ en kerstdiner georganiseerd.
Bel voor meer informatie (0573) 289890 of
kijk op: www.villadeluchte.nl.
21
Hoewel het absolute aantal mensen met
dementie door de vergrijzing van de be-
volking de komende jaren zeker verder zal
stijgen, zal deze stijging wellicht minder
explosief zijn dan eerder is voorspeld. Uit
onderzoek van het Erasmus MC (Rotterdam)
blijkt dat het relatieve aantal nieuwe geval-
len per jaar per leeftijdscategorie is afge-
nomen.
Wetenschappelijk onderzoeker Elisabeth
Schrijvers van de afdeling Epidemiologie
van het Erasmus MC vergeleek twee groepen
deelnemers aan de ERGO (Erasmus Rotter-
dam Gezondheid Onderzoek) - studie in de
leef tijden tussen zestig en negentig jaar. In
de groep die in 2000 met ERGO is gestart
komt dementie per leeftijdscategorie minder
vaak voor dan in de groep die in 1990 is ge-
start. Daarnaast blijkt uit MRI-scans dat het
brein volume in de 2000-groep groter is en er
minder vaatschade is.
Schrijvers: Een ander opvallend verschil
tussen de twee groepen is dat de 2000-groep
over het algemeen ongezonder is dan de
1990-groep voor wat betreft risicofactoren
voor hart- en vaatziekten, zoals hoge bloed-
druk en overgewicht. Tegelijkertijd gebruiken
mensen in die groep ook veel meer risicover-
lagende medicatie zoals cholesterolverlagers
en bloedverdunners. Een direct verband
tussen het grotere medicijngebruik en het
minder voorkomen van dementie mag echter
niet worden verondersteld vanwege te kleine
aantallen in de studie. Schrijvers: Dat wordt
stof voor nader onderzoek. ERGO, ook wel
The Rotterdam Study van het Erasmus MC is
een van de grootste epidemiologische studies
in de wereld. Dit onderzoek bestudeert 15000
inwoners van de Rotterdamse wijk Ommoord
die ouder zijn dan 45 jaar.
Aan de studie deden mensen tussen de zestig en negentig jaar mee.
Verwenzorg Villa de Luchte viert eenjarig bestaan
Een direct verband
tussen het grotere
medicijngebruik en
het minder voorkomen
van dementie mag niet
worden verondersteld
Ouderen
Nummer 10
23 mei 2012
Minder dementie dan gedacht
* De teksten op deze pagina zijn aangeleverd
door de betreende organisaties of bedrijven
Villa de Luchte biedt royale woonzorgappartementen.
Column
Autonomie
Inwendig hoofdschuddend neem ik afscheid
van mevrouw De Vries. Het was haar tweede
opname deze afgelopen vier maanden. De
eerste keer was ze delirant bij een longont-
steking die ze had opgelopen na enkele rib-
fracturen. Ze was gevallen als gevolg van een
verlaagde bloeddruk bij het antidepressivum
dat haar was voorgeschreven. Ze was hier-
van na opname op onze afdeling Geriatrie
goed hersteld en was aansluitend ter verdere
revalidatie opgenomen in een verpleeghuis.
Het herstel zette zich voort en ongeveer 2,5
week geleden werd ze op uitdrukkelijk eigen
verzoek terug naar huis ontslagen. Nu zaten
we weer tegenover elkaar. Tien dagen na haar
ontslag uit het verpleeghuis was ze door de
thuiszorg verward op de grond aangetroffen.
De oorzaak was snel duidelijk: mevrouw De
Vries at thuis lang niet zo veel en zo regel-
matig als in het verpleeghuis. Hierdoor was
haar suikerziekte ontregeld geraakt en had
ze een veel te laag bloedsuiker gehalte gekre-
gen. Ze werd opnieuw ingesteld op insuline
en herstelde weer snel en voorspoedig. Haar
familie wilde ze niet bij het ontslaggesprek
hebben. Die zou immers alleen maar aan-
dringen op opname in een verpleeg- of ver-
zorgingshuis en dat wil ze niet. We hebben
er uitgebreid over gesproken, maar ze blijft
bij haar standpunt. Hoewel ze milde geheu-
genproblemen heeft, kan ze de mogelijke ge-
volgen van haar beslissing goed overzien en
achten we haar wilsbekwaam en dus gaat ze
naar huis. Haar familie maakt zich hier grote
zorgen over en ik stiekem ook en heel even
vraag ik me af of onze hang naar autono-
mie niet is doorgeschoten en of we mensen
soms ook niet gewoon tegen zichzelf moeten
beschermen.

Niets aan te doen
Op huis aan dan maar. Ik ben moe en mijn
twee kinderen duidelijk ook. Het avondeten
is dan ook wel eens gezelliger geweest. Als
ze uiteindelijk alle twee in bed liggen, heb
ik barstende koppijn en zou ik er het liefste
gelijk ook in kruipen. Dan gaat de telefoon:
mijn moeder. Ze hoort gelijk dat ik me niet
lekker voel en na het aanhoren van mijn ver-
haal kan ze het niet laten om me er op te
wijzen dat het misschien niet zon goed idee
was om de afgelopen nacht met twee kinde-
ren en echtgenoot op een wankel luchtbed
bij een vriendin door te brengen, na tot in
de kleine uurtjes Koninginnedag gevierd
te hebben. Een beetje gerriteerd leg ik de
telefoon weer neer. Natuurlijk heeft ze vol-
komen gelijk, maar het was het helemaal
waard. Even denk ik weer terug aan mevrouw
De Vries. Ik hoop dat ze uit-
eindelijk dezelfde conclu-
sie kan trekken.
Door Mascha Kuijpers,
geriater in opleiding
UMC Utrecht
De Vries. I
eindelij
sie kan
D
*
30 en 31 mei
Lopen op eieren
Over: Leidinggeven in de zorg. Leidinggeven (op afstand) en aanspreken
op lastig gedrag
Locatie: Utrecht
Organisatie: Tweedaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
4 juni
Pst, heb je het al gehoord?
Over: Minder roddel, meer werkplezier
Bestemd voor: Leidinggevenden in de zorg
Locatie: Utrecht
Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
5 juni
Collegiale feedback
Over: Bejegening en samenwerken
Bestemd voor: Medewerkers in de zorg
Locatie: Utrecht
Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
7 juni
Voor jezelf opkomen
Over: Assertiviteit op de werkplek
Bestemd voor: medewerkers in de zorg
Locaties: Eindhoven 27 april, Zwolle 11 mei en Utrecht 7 juni
Organisatie: Eendaagse workshop, de Bode Nascholingen
Programma en aanmelden: www.debode.nl
Donderdag 7 juni
Seminar Duurzame Zorg, Communicatie & Samenwerking
Doelgroep: Zorgverleners, managers, teamhoofden, medische cordinatoren,
huisartsen, verzekeringsartsen, patintenorganisaties, specialisten en professionals.
Locatie: Enschede, Vrijhof Universiteit Twente. Van 12.30 tot 17.30 uur met
inlooplunch
Kosten: 225 euro (excl. 19 procent btw) per persoon. Voor kortingsacties zie
www.tri.nu
Informatie: zie www.tri.nu. Aanmelden via tri@tri.nu
Donderdag 14 juni
Congres Kinderparticipatie in het ziekenhuis, voor iedereen beter
Locatie: Nieuwegein, NBC, vanaf 9.30 uur
Organisatie: Stichting Kind en Ziekenhuis en Zorgbelang Nederland
in samenwerking met de VU
Kosten: maximaal 85 euro
Informatie en aanmelden: www.kindenziekenhuis.nl
Vrijdag 15 en zaterdag 16 juni
Symposium Prikkel Je Zorg - Integrative Care
Symposium staat in het teken van palliatieve en terminale zorg
Sprekers: onder andere geestelijk verzorger en auteur Marinus van den Berg,
pijnspecialist Paul Vogelaar, Huntington deskundig verpleegkundige Carin van Eijl,
psycholoog Ronald Geelen en Korsakov deskundige Netti de Bruijn
Programma en aanmelden: www.levensboom.com
Donderdag 21 juni
Congres: IGZ congres Medicatieveiligheid: en nu aan de slag met good practices
Locatie: Congresgebouw De Doelen, Rotterdam
Tijd: 9.00 uur tot 17.00 uur
Kosten: 275 euro per persoon
Informatie: www.igz.nl
Dinsdag 25 september
Congres Oncologische revalidatie & Hartrevalidatie
Nationale studiedag over begeleiding bij psychisch herstel en sociale participatie
als onderdeel van oncologische revalidatie en hartrevalidatie. Ochtendprogramma:
oncologische revalidatie en het middagprogramma: hartrevalidatie. Men kan zich
inschrijven voor een dagdeel of voor beide dagdelen.
Locatie: Amersfoort, Leerhotel Het Klooster, vanaf 9.00 uur
Informatie en aanmelden: www.medilex.nl/onco_hartrevalidatie
Donderdag 4 oktober
Congres voor Kinderverpleegkundigen. Samen op weg naar veiligheid
Organisatie: V&VN kinderverpleegkundige Symposium
Locatie: Utrecht, het Vechthuis
Schrijf je nu in! En proteer van een vroegboekkorting t/m 30 juni 2012
Informatie en http://kinderverpleegkunde.venvn.nl/InformatieCongres.aspx
2012 2012 2012
Agenda
Overzicht
22 Agenda
Nummer 10
23 mei 2012
www.hulpmiddelenbeurs.nl

Inspirerend en leerzaam netwerkevenement voor ambitieuze
vrouwelijke leiders in de Zorg. Met als motto Verbinden van care,
cure en hun stakeholders in het belang van de clint en patient.
Plus:
Inzichtgevende presentaties en masterclasses rond het thema
Presentatie en Performance
Kennis delen en sparren op niveau
Thematafels en stands met producten en diensten
Netwerken met gelijkgestemden
Congres
Vrouwelijke Leiders in de Zorg
Voor informatie en aanmelden: www.vrouwelijkeleidersindezorg.nl
Wegens succes herhaald!
19 juni 2012 - Achmea Congrescentrum - Zeist










Sem|nor
Duurzome
Iorg
N| euw Le| derschap & at| ntve| | | ghe| d
Commun| cat|e, Samenwerk| ng & at|ntve| | | ghe| d
konde 1afe| D| scuss| es met prakt| [ kcasus
Mede moge| | [ k
gemaakt door

Donderdog 7 jun|
bn| vers| te| t Iwente





Kort| ngoct| e &
Aonme| den www. tr| .nu
VERSCHIJNT
WOENSDAG
29 AUGUSTUS
www.sIechtziendenkrant.nI
D
E Sl chtziendenkrant
Elk jaar op de tweede zondag in oktober
wordt de Nadine OK Run gehouden in
Scharwoude. Zondag 14 oktober wordt de
vierde editie van deze run gelopen, ge-
organiseerd door de Nadine Foundation
onder auspicin van de Stichting Marathon
Hoorn. Het parcours loopt naar verwachting
net als voorgaande jaren langs de IJssel-
meerdijk en door het natuurgebied tussen
Scharwoude en Schardam.
De Nadine Foundation is opgericht ter nage-
dachtenis aan Nadine Beemsterboer, een
jonge meid, die op 2 december 2006 door
haar ex-vriend werd vermoord. Meer dan
duizend mensen liepen destijds mee in een
stille tocht. De ouders, zus en de vrienden
van Nadine hebben een levend monument
voor haar opgericht, de Nadine Foundation.
Nadine hield van sporten. Van haar zesde tot
haar twaalfde deed ze aan atletiek. Ook deed
ze graag mee aan allerlei sportactiviteiten,
zoals de triatlon. Op een dag, ongeveer een
jaar na haar dood, liep haar vader op een van
zijn trainingsrondjes langs Pannenkoekenres-
taurant Ootje Konkel aan de IJsselmeerdijk
in Scharwoude. Dit is de perfecte plek voor
een hardloopevenement ter ere van Nadine,
dacht hij, en daarmee was (met medewer-
king van velen) de Nadine OK Run geboren.
Kijk voor meer informatie over deze run op
www.nadine-ok-run.nl.
Drie collegas uit MC Haaglanden in Den
Haag richtten twee jaar geleden de stich-
ting Linking Borders op. Doel hiervan is het
organiseren van een sponsorrit van 24.000
kilometer, die begint bij MC Haaglanden,
locatie Westeinde en gaat tot Kaapstad in
Zuid-Afrika. De rit wordt gemaakt op twee
motoretsen en met een 4 x 4 support
auto. Met deze sponsorrit willen de mede-
werkers van dit ziekenhuis geld bij elkaar
brengen voor twee doelen: Bewegen tegen
Kanker en Riders for Health. De sponsorrit
staat gepland voor mei 2013.
Het is de bedoeling dat de mannen de 24.000
kilo meter in drie maanden aeggen. De rit
zal door zeventien landen voeren. Alles met
het doel zoveel mogelijk geld en aandacht te
genereren voor Bewegen tegen Kanker (een
initiatief van het MCH en ADO Den Haag)
en Riders for Health. Initiatiefnemer Marco
Overduin vertelt: Ik liep al jaren rond met
het gevoel dat ik iets wil doen voor een goed
doel. Iets groots, iets meer dan het doneren
van geld of goederen. De goede doelen zijn
heel bewust gekozen en hebben een duide-
lijke reden. Ik heb in mijn leven al heel veel
vrienden, familie en kennissen verloren aan
kanker. Persoonlijk kan ik niets doen tegen de
ziekte, ik ben geen arts of onderzoeker, maar
ik kan me wel hard maken voor deze afschu-
welijke ziekte en dat doe ik door deze mega
sponsorrit op te zetten samen met de rest van
het team Linking Borders. Daarnaast vinden
wij als team het werk van Riders in Afrika een
super initiatief. Het heeft duidelijke raakvlak-
ken met ons werk in het ziekenhuis en onze
gezamenlijke, uit de hand gelopen, hobby:
motorrijden. Wij gaan de projecten van Riders
onderweg bezoeken, we gaan mee rijden en
hulp bieden waar mogelijk.
Goede doelen
Bewegen tegen Kanker zet zich in voor het
creren van activiteiten en faciliteiten voor
kankerpatinten die buiten de gewone
ziekenhuisnanciering vallen (dan wel die
van ver zekeraars). Het gaat om activiteiten
die bijdragen aan het welzijn van kanker-
patinten. Riders for Health richt zich op
de verbetering van het lot van kinderen in
Afrika. Dagelijks sterven in Afrika 30.000
kinderen onder de leeftijd van vijf jaar aan
de gevolgen van makkelijk te voorkomen of
te genezen ziekten. Professionele gezond-
heidswerkers in Afrika hebben de kennis om
dit te voorkomen, maar kunnen de afgelegen
gebieden waar deze kinderen wonen niet be-
reiken door de grote afstanden en onbegaan-
bare wegen. De bedoeling is dat de MCH-
collegas hun motoretsen, gereedschap en
dergelijke doneren voor het project Gambia
van Riders for Health. Zodat zij in de meest af-
gelegen en vaak moeilijk bereikbare ge bieden
gezondheidszorg kunnen bieden. Mensen
die willen meehelpen de sponsorrit tot een
succes te maken, kunnen voor meer informa-
tie kijken op www.linkingborders.nl, rekening
nummer: ABN AMRO, 567875806, e-mail:
Info@linkingborders.com.
Popkoor Pokomotions uit Moordrecht
verzorgt onder meer personeelsfeestjes.
Een muzikale middag of avond met pop-
songs voor elk publiek, waarbij iedereen
kan meezingen of dansen.
Het repertoire bestaat uit popsongs van alle
tijden, geschikt gemaakt voor koorzang en
passend bij iedere gelegenheid. Het koor
treedt op bij bijvoorbeeld een (personeels)
feest, maar verzorgt ook een avondvullend
programma in schouwburg, theater of zalen-
centrum. Pokomotions geeft elk jaar een
aantal kerstconcerten en treedt minimaal
eens per jaar op voor goede doelen. Zo heeft
het koor meegewerkt aan beneetconcerten
voor de Care Foundation The Gambia in
Lekkerkerk en voor het Lilianefonds met het
Philips Harmonie Orkest en Willeke Alberti
in de Laurenskerk in Rotterdam. Ons koor is
uitermate geschikt om van een personeelsfeest
een hele leuke avond te maken. En wil je een
leuke middag voor patinten en hun bezoek
organ iseren, dan is dat ook heel goed moge-
lijk, vertellen de organisatoren. Mail of bel
voor meer informatie: PR@Pokomotions.nl,
Petra Lich, (06) 295 68 425. Of kijk op
www.pokomotions.nl.
De Maag Lever Darm Stichting (MLDS)
organiseert op zaterdag 22 september de
tweede editie van de Zuiderzee Klassieker
om zoveel mogelijk geld op te halen voor
darmkanker. De inschrijving hiervoor is
inmiddels geopend.
De Zuiderzee Klassieker is een uitdagende
etstocht. Met een team of alleen etsen deel-
nemers een van de drie routes: de Oostervaar-
dersroute (zestig kilometer), de Flevoroute
(120 kilometer) en voor de echte fanatieke-
lingen de Zuiderzeeroute (220 kilometer).
De routes zijn rondom of in de nabijheid van
de Zuiderzee. Start en nish zijn in Almere.
Alle deelnemers halen zoveel mogelijk spon-
sorgeld op waarmee zij een bijdrage leveren
aan de strijd tegen darmkanker. Darmkanker
is een ziekte die veel Nederlanders raakt. Een
op de twintig mensen in Nederland krijgt te
maken met darmkanker. Wanneer darmkan-
ker in een vroeg sta-
dium wordt herkend,
is de ziekte redelijk
eenvoudig te behan-
delen. Daarom is het
van levensbelang dat
iedere Nederlander
zich bewust is van
de alarmsignalen van darmkanker en hiermee
naar de huisarts gaat. Kijk voor routes, in-
schrijven en andere praktische informatie op
www.zuiderzeeklassieker.nl.
Mega sponsorrit naar Afrika
Initiatiefnemer Marco Overduin (midden), met links Sander Jacobi en recht Michel Overwijk. Met elkaar vormen
zij het team van Linking Borders.
Nadine OK Run in Scharwoude
Muzikaal feest met popkoor
Fietsen tegen
darmkanker
Het parcours loopt naar verwachting net als voorgaande jaren langs de IJsselmeerdijk en door het natuurgebied tussen
Scharwoude en Schardam.
Colofon
Uitgever, tevens redactie-adres:
Gouda Media Groep B.V.
Crabethstraat 38 D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
F (0182) 322 466
E redactie@ziekenhuiskrant.nl
Eindredactie:
Marja den Otter
Opmaak en fotograe:
Gouda Media Groep B.V.
Advertentieverkoop:
Gouda Media Groep B.V.
T (0182) 322 451
E info@ziekenhuiskrant.nl
Anneke de Pater
Bram van Boven
Laura Fuykschot
Alhoewel deze krant met de grootst mogelijke zorg is
samengesteld, kan geen van betrokken partijen aan-
sprakelijk worden gesteld voor eventueel voorkomende
fouten.
Algemene servicevragen:
Maandag tot en met vrijdag van 9.00-16.00 uur;
telefoon (0182) 322 456 of mail naar:
info@ziekenhuiskrant.nl
Abonnementen
Adres: Crabethstraat 38-D, 2801 AN Gouda
T (0182) 322 456
E info@ziekenhuiskrant.nl
Prijzen: per jaar 74,20 euro
Redactie/tips:
Tips, een tekst of een persbericht kunt u mailen naar
redactie@ziekenhuiskrant.nl
De redactie houdt zich het recht voor om artikelen
niet te plaatsen of in te korten.
Verspreiding:
De krant wordt tweewekelijks beschikbaar gesteld
in het personeelrestaurant van alle ziekenhuizen in
Nederland. Daarnaast wordt de krant toegestuurd aan
leidinggevenden onder wie de hoofden inkoop in de
ziekenhuizen.
De oplage bedraagt 30.000 exemplaren.
Webkrant:
De krant kan ook geraadpleegd worden via
www.ziekenhuiskrant.nl. Hierop staat dagelijks
actueel medisch nieuws.
Komende verschijningsdata 2012:
Tweewekelijks. Klik op:
www.ziekenhuiskrant.nl/verschijning
Bezorging:
Bezorgklachten kunt u mailen naar
info@ziekenhuiskrant.nl of bel (0182) 322 456
Uitslag SEA LIFE
De vraag van de lezersactie in het vorige
nummer van de Ziekenhuiskrant luidde:
Hoeveel dieren zijn in SEA LIFE Scheve-
ningen te bewonderen? Het antwoord is
meer dan 4000 dieren (in 45 aquaria).
Bijna iedereen beantwoordde deze vraag
goed. De gratis kaartjes gaan naar: G. Alci
(Vijfhuizen), A. Delgado (Capelle aan den
IJssel, B. Vierhout (Veendam), Richard de
Greeuw (Blokker) en Carla Spaans, Zoeter-
meer.
23 Service
Nummer 10
23 mei 2012
24
Nummer 10
23 mei 2012