KULIAH DUA BELAS

DASAR KEWANGAN & DASAR FISKAL ISLAM

1

 1. 2.

Antara alat dasar ekonomi yang digunakan oleh kerajaan untuk mencapai matlamat ekonomi: Alat2 kewangan Alat2 fiskal

Pengenalan

BAHAGIAN I DASAR KEWANGAN ISLAM

Dasar kerajaan untuk mencapai kestabilan dalam: i. Harga ii. Guna tenaga iii. Pertumbuhan ekonomi

Dasar kewangan

 1. 2. 3.

Kawalan terhadap: Penawaran wang melalui kawalan nisbah rizab wajib BNM Keadaan kredit spt. kadar diskaun/ kadar bank/ Operasi pasaran terbuka

Alat2 dasar kewangan

 Jika bank pusat mengarahkan bank perdagangan menaikkan nisbah rizab wajib, jumlah pinjaman kepada orang ramai berkurangan. Dengan itu penawaran wang berkurangan.

Contoh kawalan penawaran wang melalui nisbah rizab wajib

 Jika kerajaan hendak meningkatkan kegiatan ekonomi, ia boleh mengarahkan bank pusat mengurangkan kadar faedah/ diskaun kepada bank perdagangan. Jika ini berlaku, kos yang perlu dibayar balik oleh bank perdagangan untuk membayar pinjaman kepada bank pusat menjadi lebih murah Dengan itu bank perdagagang boleh meningkatkan penawaran wang kepada orangramai.

Contoh kawalan keadaan kredit melalui kadar diskaun

 OPT = Proses jualbeli surat berharga (sekuriti) spt bon dan saham Ketika ekonomi meleset/ lembab: kerajaan perlu menambah bekalan wang dengan membeli surat2 berharga dan bil perbendaharaan daripada orang ramai. Dengan itu wang2 akan masuk ketangan orang ramai dan menambah kuasabeli mereka. Ketika ekonomi melambung: sebaliknya.

Contoh kawalan operasi pasaran terbuka

 1. 2. 3.

Berbeza dengan DK konvensional, asas DKI: Penghapusan kadar bunga Penghapusan pasaran bon Ekonomi (kewangan) berasaskan ekuiti

ASAS DASAR KEWANGAN ISLAM

 Bunga, faedah = riba, diharamkan Kadar bunga (+ kadar diskaun/ kadar bank) digantikan dengan kadar perkongsian (pembiayaan ekuiti) atau kadar keuntungan (pembiayaan hutang)

1. Penghapusan kadar bunga

10

Bagaimana kadar perkongsian dan kadar keuntungan berperanan mengawal penawaran wang?
` Jika bank pusat merendahkan kadar PUR, (10:90, antara bank dan pelabur) maka pelaburan akan menjadi lebih menarik/ meningkat. Ini akan menjadikan:
1. Penghasilan barangan mencukupi 2. Harga berpatutan 3. Dapat mengatasi masalah inflasi (sedikit barang & banyak wang). 11

 Kerana pasaran bon berkaitan dengan kadar bunga. Pasaran yang wujud hanyalah pasaran ekuiti dan pasaran wang.  Pasaran ekuiti = berdasarkan PUR spt mudarabah dan musharakah  Pasaran wang = pasaran yang mengendalikan urusniaga secara hutang, spt BBA, murabahah dll

2. Penghapusan pasaran bon

12

1. Operasi jualbeli sekuriti spt saham dan sukuk di pasaran terbuka 2. Kadar keperluan rizab bagi deposit bank spt rizab kecairan & rizab modal  Rizab kecaiaran: % yang ditetapkan oleh BNM kpd bank perdagangan utk dikekalkan sbg aset cair  Rizab modal: rizab yang didapati daripada keuntungan modal

Dua alat yang boleh menggantikan pasaran bon

13

 Modal (wang) bukan faktor pengeluaran dalam Islam, kerana ia tidak boleh mendapat pulangan dalam bentuk kadar bunga. Wang = alat pertukaran. Justeru pembiayaan hutang secara riba tidak dibenarkan Sebaliknya pembiayaan ekuiti dan hutang menjadi asas pembiayaan dalam DKI

3. Ekonomi berasas pembiayaan

14

Terhapusnya 3 jenis aset hutang dalam EK, iaitu: 1. Pinjaman persendirian kerana tidak ada pihak yang sanggup menawarkan pinjaman tanpa kadar bunga 2. Deposit simpanan wang bertukar kepada deposit permintaan (pelaburan) 3. Bon kerajaan akan ditebus menjadi wang atau aset cair lain.

KESAN PENGHAPUSAN KADAR BUNGA

15

DK konvensional berdasarkan dua 1.Wang/ faedah 2. Bon

DK Islam berdasarkan tiga 1. Wang/ untung 2. Deposit Permintaan 3. Ekuiti

Perbandingan alat2 dasar kewangan

16

BAHAGIAN II DASAR FISKAL ISLAM

17

 Dasar kerajaan untuk mempengaruhi kegiatan ekonomi dan pertumbuhannya melalui perubahan perbelanjaan kerajaan dan sistem cukai.

Dasar fiskal

18

Bagi menangani masalah Bagi menangani masalah deflasi inflasi perbelanjaan kadar cukai bayaran pindahan perbelanjan bayaran pindahan kadar cukai

Contoh (perubahan perbelanjaan)

19

 Dasar fiskal juga dikatakan dasar belanjawan kerajaan.

Belanjawan seimbang: tingkat perbelanjaan kerajaan = dengan tingkat pendapatannya Belanjawan kurangan (deficit):..... Belanjawan lebihan (surplus):.....
Belanjawan seimbang tidak baik dalam keadaan ekonomi yang tidak seimbang

Dasar fiskal = dasar belanjawan

20

 Zakat Cukai2 lain

ASAS2 FISKAL ISLAM (percukaian)

21

 Harta khas; pungutan dan agihan Objektif asal: menyucikan harta dan pengeluar Kesan fiskal zakat: mengumpul dan mengagihkan kekayaan umat secara adil.

Zakat

22

1. 2.

Kecukupan tahunan/ bulanan (membiaya sara hidup) Kecukupan hidup (membiaya modal kerja)

Cara agihan zakat

23

` Terhadap pengeluar: 1. Pensyaratan hawl (genap setahun) bagi sesetengah harta 2. Pensyaratan nisab yang berbeza2 mengikut jenis harta antara:1/40 sehingga 1/10. 3. Kemudahan menunaikan zakat dalam bentuk harta atau nilainya

Keadilan fiskal zakat

24

Keadilan fiskal zakat

` Terhadap penerima: 1. 8 asnaf merupakan golongan yang perlu dibantu. Golongan fakir dan miskin menjadi keutamaan 2. Bentuk bantuan/ agihan mengikut kesesuaian penerima. 3. Zakat = bantuan segera dan sementara, bukan untuk berpanjangan menjadikan penerimanya malas

25

 Zakat (harta khas) = alat fiskal yang asas untuk memenuhi keperluan pembangunan ekonomi. Justeru zakat perlu dibantu dengan alat2 fiskal lain dan semasa untuk menampung pelbagai keperluan untuk pembangunan negara.

Keterhadan zakat sebagai alat fiskal

26

 1. 2. 3. 4.

SEUMBER TETAP Kharaj Jizyah Fai Ushur

1. 2. 3. 4.

SUMBER TAK TETAP Ghanimah Sulh jizyah Sedekah Waqf dll

Contoh2 alat2 fiskal lain yang membantu zakat

27

 Cukai tanah Tanah yang diperolehi dalam peperangan dan tidak dibahagikan kepada tentera, sebaliknya dimiliknegarakan, dengan pemilik asalnya mengusahakannya dan dikenakan kadar cukai tertentu.

Kharaj

28

 Cukai kepala/ diri (poll tax) Dikenakan terhadap zimmi yang tinggal dalam negara Islam sebagai jaminan terhadap keselamatan mereka dan kemudahan yang dinikmati mereka dalam negara Islam Ini kerana jizyah mengimbangi kewajiban zakat oleh orang Islam

Jizyah

29

 Perolehan perang Harta yang diperolehi daripada musuh dengan tanpa peperangan atau kekerasan. Ia terdiri daripada harta tak alih (tanah) dan harta alih (spt. senjata dan lain2 harta)

Fai

30

 Cukai import (tarif) 1/10 Konsep: muamalah bi al-mithl

Ushur

31

Rampasan peperangan Harta pihak lawan yang ditawan oleh tentera Islam di dalam peperangan.

Ghanimah

32

 Perlindungan negara zimmi (ufti) Bagi negara zimmi yang rela berada dibawah naungan negara Islam dan tunduk dengan peraturan negara Islam. Kadar jizyah dan tempoh perlindungan diputuskan melalui perjanjian.

Sulh jizyah

33

1. 2. 3. 4. 5.

Kestabilan ekonomi Pertumbuhan dan pembangunan Kesaksamaan agihan Peruntukan sumber Dakwah

Objektif dasar fiskal dalam cukai2 tersebut:

34

 Dengan menghindari inflasi dan deflasi. Pelarasan jumlah kutipan zakat dan pelarasan penerima zakat Pelarasan dalam cukai2 lain dalam kutipan dan agihan spt mana yang dijelaskan

Kestabilan ekonomi

35

Usaha memenuhi keperluan asas, membaiki kualiti hidup melalui agihan yang adil. Agihan boleh dilakukan secara langsung atau tidak langsung spt melalui penyediaan bidang pekerjaan kepada rakyat. Menghindari kefasadan dalam agihan dengan mengenakan hukuman keatas sumber yang tidak digunakan secara cekap

Pertumbuhan dan pembangunan

36

 Kesaksamaan umum meliputi seluruh rakyat (Islam dan bukan Islam). Kesaksamaan dari segi peluang dan kemudahan yang disediakan oleh negara Kesaksamaan dalam pungutan cukai melibatkan semua rakyat yang mampu dan berdasarkan kemampuan mereka.

Kesaksamaan agihan

37

 Sumber diperuntukkan kearah yang boleh meningkatkan kebajikan didunia dan akhirat. Tidak diagihkan secara membazir atau kedekut Sumber awam digunakan untuk keperluan awam rakyat

Peruntukan sumber

38

 Melahirkan rasa tanggungjawab bersama (fardu kifayah) memikul peranan membantu negara dengan menyumbang hasil cukai mengikut kemampuan.

Dakwah

39

SEKIAN
TERIMA KASIH ATAS PERHATIAN ANDA
40