Ass. Donat Rexha Msc.

Tregu

Kerkesa

Kufizimi Buxhetor

Zgjedhja

Preferencat

Dobia

Nj funksion dobie sht nj mnyr e caktimit t nj numri pr cdo shport t mundshme konsumi n mnyr t till q pr shportat me t preferuara t jen vendosur numra m t mdhej se sa pr shportat m pak t preferuar.

Domethn nj shport (x1, x2) sht e preferuar ndaj nj shporte (y1, y2) vetm n qoft se dobia e (x1, x2) sht m e madhe se sa dobia e (y1, y2) e shprehur simbolikisht (x1, x2) > (y1, y2) vetm n qoft se u(x1, x2) > u(y1, y2) Dobia ordinale sht renditja e shportav t t mirav.

Transformimi monotonik pozitiv. Paneli A ilustron nj funksion monotonik t till q sht gjithmon rrits. Panel B ilustron nj funksion q nuk sht monotonik, prderisa ai ndonjher rritet dhe ndonjher zbret.

Transformimi monotonik i nj funksioni dobie sht nj funksion dobie q paraqet t njjtat preferenca sikurse funksioni fillestar I dobis. Shumzimi me 2 sht shembull I nj transformimi monotonik. Paraqesim nj transformim monotonik me nj funksion f(u) q tranformon cdo numr U n nj numr tjeter f(u), n nj menyr q ruan renditjen e numrave n kuptimin U1>U2 nenkupton q f(u1) > f(u2). Shembuj transformimesh monotonike jan shumzimet me nj numr pozitiv : P.sh. f(u)=3u, f(u)= u3, f(u)= u+17

Cka kuptojm me dobin kardinale? Dobia kardinale sht masa e ndryshimit t dobis midis dy shportav t t mirave. Por, si mund t dallojm nse nj person plqen nj shport dy her m shum se nj tjetr? Nse jam I gatshm te paguj dy her m shum pr nj t mir.

Cdo shport I takon nje numr dhe shportat q ndodhen n kurbat m t larta t indiferences marrin numra m t mdhenj, dhe kjo paraqet nj funksion dobie.

Funksioni I dobis jepet nga u(x1, x2)= x1, x2. Ku, x1, x2=k k- konstante x2=k/x1. Vizatojm kurben kur k=1, 2, 3

Ky sht rast i kpuces s majt dhe kpuces s djatht. N kto preferenca konsumatori interesohet vetm pr numrin e palve t kpucave q ai i ka, pra sht e natyrshme t zgjidhet numri I palve t kpucve si funksion I dobt.

N kt rast t gjitha kurbat e indiferencs jan version t zhvendosur vertikalisht t nj kurbe indiference. Kjo paraqet ekuacionin x2= k-v(x1). N kt rast funksioni I dobis sht linear n t mirn 2, por jolinear n t mirn 1; si rrjedhim emrtohet dobi pothuaise lineare, q do t thot dobi pjesrisht lineare. u(x1, x2)=k=v(x1)+x2

Funksioni i dobis Cobb Douglas sht: u(x1, x2) = Xd1 x Xd2. Preferencat e paraqitura nga funksioni I dobis Cobb-Douglas kan formn e prgjithshme ne grafik. Vreni se si vlerat e ndryshme t parametrave c dhe d cojn n forma t ndryshme t kurbave t indiferencs.

Shqyrtojm nj konsumator q konsumon nj shport t mirash (x1, x2). Si ndryshon dobia e ktij konsumatori kur I japim pak m shum prej t mirs 1? Kjo norm ndryshimi sht quajtur dobia marxhinale n lidhje me t mirn 1. E shkruajm at MU1:

q mat normn e ndryshimit ne dobi (U) t shoqruar me nj ndryshim te vogl n sasin e s mirs 1(x1). Theksojm, se sasia e t mirs 2 sht e pandryshushme. U = MU1x1. Dobia marxhinale e se mires 2.

MRS mat pjerrin e kurbs s indiferences n nj shport t dhn t mirash, ajo mund t ciln konsumatori sht tepr I gatshm t zvendsoj nj sasi t vogl t s mirs 2 pr t mirn 1. MRS shyrojn nj ndryshim n konsumin e cdo t mire, (x1,x2), q mban dobin t pandryshushme. Zgjeshja e pjerrsis s kurbes se indeferencs: