Professional Documents
Culture Documents
KURAN-I KERM
DERS KTABI
9-10
YAZARLAR
Faruk SALMAN
Nazif YILMAZ
DEVLET KTAPLARI
KNC BASKI
.........................., 2011
Her hakk sakldr ve Mill Eitim Bakanlna aittir. Kitabn metin, soru ve ekilleri
ksmen de olsa hibir surette alnp yaymlanamaz.
Editr
Dil Uzman
Grsel Tasarm
Rehberlik Uzman
Program Gelitirme Uzman
Eitim Teknolojisi Uzman
: Muhittin ESZ
: Muharrem OKUMU
Erdal ALTUN
: Erturul AKIR
Dilek ANDER
Emre ANDER
: Erdal USLUER
: Dr. Yaln BAY
: Veysel KUBAT
Ahmet KOPMAZ
ISBN 978-975-11-3380-9
Mill Eitim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulunun 16.02.2010 gn ve 13 sayl karar ile ders
kitab olarak kabul edilmi, Yaymlar Dairesi Bakanlnn 08.03.2011 gn ve 886 sayl yazs ile
ikinci defa 163.300 adet baslmtr.
ATATRK'N
GENLE HTABES
Ey Trk genlii! Birinci vazifen, Trk istikllini, Trk
cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve mdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegne temeli budur. Bu
temel, senin, en kymetli hazinendir. stikbalde dahi, seni, bu
hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahil ve haric,
bedhahlarn olacaktr. Bir gn, istikll ve cumhuriyeti mdafaa
mecburiyetine dersen, vazifeye atlmak iin, iinde
bulunacan vaziyetin imkn ve eraitini dnmeyeceksin!
Bu imkn ve erait, ok nmsait bir mahiyette tezahr
edebilir. stikll ve cumhuriyetine kastedecek dmanlar,
btn dnyada emsali grlmemi bir galibiyetin mmessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann, btn kaleleri zapt
edilmi, btn tersanelerine girilmi, btn ordular datlm
ve memleketin her kesi bilfiil igal edilmi olabilir. Btn bu
eraitten daha elm ve daha vahim olmak zere, memleketin
dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dallet ve hatt
hyanet iinde bulunabilirler. Hatt bu iktidar sahipleri ahs
menfaatlerini, mstevlilerin siyas emelleriyle tevhit edebilirler.
Millet, fakr u zaruret iinde harap ve btap dm olabilir.
Ey Trk istikbalinin evld! te, bu ahval ve erait iinde
dahi, vazifen; Trk istikll ve cumhuriyetini kurtarmaktr! Muhta
olduun kudret, damarlarndaki asl kanda, mevcuttur!
..
NDEKLER
9. SINIF
RENME ALANI: OKUMA
1. NTE: KURAN OKUMAYA GR
1. Kuran Doru ve Gzel Okumann nemi ...................................................................... 12
2. Harfler ve zellikleri .......................................................................................................... 15
2.1. Harfler ve simleri ...................................................................................................... 15
2.2. Harflerin Yazllar (Bata, Ortada, Sonda) ............................................................... 17
2.3. Harflerin Mahreleri ................................................................................................... 20
2.4. nce ve Kaln Sesli Harfler ......................................................................................... 23
3. Harflerin Okunuu .............................................................................................................. 24
3.1. Harekeler: stn, Esre, tre....................................................................................... 24
3.2. Cezim (Skun) ............................................................................................................ 27
3.3. edde .......................................................................................................................... 28
3.4. Tenvin ......................................................................................................................... 29
3.5. Med Harfleri: Elif, Vav, Ya ......................................................................................... 32
3.6. Vav ve Ya eklinde Yazlan Elif ................................................................................. 35
3.7. Uzatma (Asar-eker) areti ....................................................................................... 36
4. Okunula lgili zel Durumlar ........................................................................................... 37
4.1. Elif Lam Taks .......................................................................................................... 37
4.2. Zamir ve Okunuu ...................................................................................................... 38
4.3. Med-Kasr Kelimeleri .................................................................................................. 39
4.4. Okunmayan Elif .......................................................................................................... 39
4.5. Hurf- Mukattaa ........................................................................................................ 40
2. NTE: OKUNACAK SZLER, DUALAR VE ANLAMLARI
1. Kelime-i Tevhid, Kelime-i ehadet ve Anlamlar............................................................... 44
2. Ez Besmele ve Anlam .................................................................................................... 45
3. Tekbir ve Anlam................................................................................................................. 46
4. Salat Selam ve Anlam ...................................................................................................... 47
5. Ament ve Anlam .............................................................................................................. 48
6. Ezan - Kamet ve Anlamlar................................................................................................. 49
7. Sbhaneke Duas ve Anlam ............................................................................................... 50
8. Tahiyyat Duas ve Anlam................................................................................................... 51
9. Salli - Barik Dualar ve Anlamlar ...................................................................................... 52
10. Rabbena Dualar ve Anlamlar.......................................................................................... 53
11. Namazdaki Tesbihler ve Anlamlar ................................................................................... 54
12. Kunut Dualar ve Anlamlar.............................................................................................. 57
3. NTE: TECVDE GR
1. Tecvidin Tanm, Amac ve nemi ..................................................................................... 61
2. Tecvidi renmede reticiye (Fem-i Muhsin) Olan htiya............................................ 62
3. Uzatma (Med) ve eitleri.................................................................................................. 63
3.1. Medd-i Tabi ............................................................................................................... 65
3.2. Medd-i Muttasl .......................................................................................................... 65
3.3. Medd-i Munfasl ......................................................................................................... 66
IX
XI
9. Snf
1. nite: Kuran Okumaya Giri
NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Ayet, sure, cz, hatim ve mukabele terimlerinin anlamlarn aratrnz.
2. Kuran- Kerim okumann fazileti ile ilgili hadis-i erifler bulunuz.
3. slam Ansiklopedisinden Darul-Kurra maddesini okuyup bilgilerinizi
arkadalarnzla paylanz.
11
9. Snf
Paylaalm
Kuran okumay niin renmeliyiz?
Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.
Yorumlayalm
Kuran tertil ile (ar ar, tane
tane, anlayarak ve hissederek) oku.
Not Edelim
Kuran; Hz. Muhammed (s.a.v.)e vahiy
yoluyla indirilmi, mushaflara yazlm,
tevatr yoluyla nakledilmi, okunmasyla
ibadet edilen, insanlarn bir benzerini
getirmekten aciz kald Allah kelamdr.
9. Snf
namazlarda ise imam tarafndan gzel bir ses ve
doru bir kraat ile okunacak Kurann, namazn
daha huzurlu klnmasn salayacanda hi
kuku yoktur.
Yorumlayalm
Kuran gerei gibi gzel okuyan
kimse, vahiy getiren erefli ve itaatkr
hadisi
yorumlaynz
ve
Konualm
Kuran
okuyan
mmin
turun
gibidir:
14
Karlatralm
15
9. Snf
Bilgi Kutusu
Lamelif (
), aslnda ayr bir harf deildir. Lam (
gelmesiyle olumutur.
) ve elif (
Syleyelim
Aada kark olarak verilen harflerin isimlerini syleyiniz.
16
Harfin Konumu
rnek
Bitimemi ekli
Tek Bana
Bata
Ortada
Sonda
Not Edelim
harfleri kendinden sonraki harfle bitimez. Bu harflerin ortada ve sondaki
yazllar ayndr.
17
9. Snf
Ortada
Sonda
Bata
18
Ortada
Bata
Tahmin Edelim
Yukardaki dua cmlesinde1 geen harflerin kelime iindeki konumlarn tahmin ediniz.
Tahminlerinizi arkadalarnzla paylanz.
1 Anlam: Rabbim! imi kolaylatr, zorlatrma. Rabbim! imi hayrla tamamla.
19
9. Snf
2.3. Harflerin Mahreleri
Akcierlere dolan hava darya ya ses ya da nefes hlinde kar. rade dnda alp verilmekte
olan nefes, ses tellerini titretirerek karldnda ses meydana gelir. Bu ses az, boaz veya dilin
belli bir noktasndan karlrsa harf meydana gelir1. Her dilde harflerin kendine zg bir k yeri
vardr. Harflerin k yerine mahre denir.
Kuran doru okuyabilmek iin harfler mahrelerine uygun olarak telaffuz edilmelidir. nk
harfin yanl yerden karlmas, kelimelerin anlamlarnn bozulmasna sebep olabilir.
Trkedeki baz harflerin sesleri Arapada olmad gibi, Arapadaki baz harfler de Trkede
yoktur. Peltek olarak sylenen
ve
ile boazdan hrltl bir sesle kartlan
bu harflerdendir.
Kuran harflerinin k yerleri, ana blgede toplanr.2 Bunlar; boaz, dil ve dudaktr.3
Boaz Harfleri
Dil [Di/Damak]
Dudak Harfleri
1 Mehmet Ali Sar, Kuran- Kerimi Gzel Okuma Teknii ve Kurallar, s. 43.
2 Demirhan nl, Kuran- Kerimin Tecvidi, s. 59.
3 Bunlarn dnda, az boluu ve geniz de mahre blgesi kabul edilir. Med harfi olan harfleri az boluundan,
gunne sesi ise genizden karlr.
20
Trkedeki karl
Mahre (k yeri)
Boaz sonu
E sesi gibidir.
Alt ve st dudak
B sesi gibidir.
T sesi gibidir.
Boaz ortas
D sesi gibidir.
Z sesi gibidir.
S sesi gibidir.
9. Snf
Harf
Trkedeki karl
Mahre (k yeri)
Boaz ortas
F sesi gibidir.
Dil kk ve st damak
Dil kk ve kk dil n
K sesi gibidir.
L sesi gibidir.
Alt ve st dudak
M sesi gibidir.
N sesi gibidir.
Alt ve st dudak
Boaz sonu
H sesi gibidir.
Y sesi gibidir.
Bulalm
a.
Yazalm
Aadaki tabloda bo braklan yerlere kaln sesli harfleri yaznz.
23
9. Snf
3. Harflerin Okunuu
3.1. Harekeler: stn, Esre, tre
Kuran harflerinin tamam sessizdir. Bu harfleri seslendiren ve dilimizdeki sesli harflerin yerini
tutan iaretlere hareke denir. Bu iaretler harflerin stnde veya altnda bulunur. Harflerin sesli okunmasn salayan hareke vardr: stn, esre ve tre.
stn: Harfin stne yazlan yatk bir izgidir (
tn, ince harflerin e, kaln harflerin a sesiyle okunmasn salar. rnein sin (
Dinleyelim-Okuyalm
iareti konulunca se (
) harfine stn
) eklinde okunur.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
24
ince harflerin i sesiyle, kaln harflerin -i aras bir sesle okunmasn salar.
Dinleyelim-Okuyalm
Harfleri, retmeninizi dinledikten sonra esre harekesiyle seslendiriniz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
25
9. Snf
Dinleyelim-Okuyalm
Harfleri, retmeninizi dinledikten sonra tre harekesiyle seslendiriniz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
26
).
Cezim, harflerin harekesiz olarak okunmasn salar. Harekeli bir harf cezimli bir harfle birleince
Trkedeki sessiz harfle biten kapal hece biimi oluur. rnein, stnl hemze ile cezimli lam
birleince
retmeninizin harfleri
eklinde okuyuunu dikkatle dinleyiniz.
Siz de ayn ekilde, btn harfleri mahrelerine uygun olarak cezim ile okuyunuz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Kur'an okuma konusunda ilerlediniz. Aadaki nirh suresinin krmz renkle verilen
kelimelerini okuyarak kendinizi deneyiniz.
27
9. Snf
3.3. edde
).
edde, harfin zerine birlemi iki kk u harfine benzer ekilde yazlan iarettir (
zerinde bulunduu harfin iki defa okunmasn salar. Dolaysyla eddeli harf, aslnda iki harftir.
Bunlardan birincisi cezimli, ikincisi harekelidir. rnein,
(inne)
diye okunur.
Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri
eklinde mahrelerine uygun olarak nasl
okuduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde edde ile okuyunuz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Felk suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi
deneyiniz.
28
), iki esre (
) ve iki tre
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Mrselt suresinin 1-6. ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak
kendinizi deneyiniz.
29
9. Snf
ki esre: Harfin altna yazlr (
sesle okunmasn salar.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Abese suresinin 13-19. ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak
kendinizi deneyiniz.
30
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki hls suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi
deneyiniz.
31
9. Snf
3.5. Med Harfleri: Elif, Vav, Ya
Med, uzatmak demektir. Kendinden nceki harfin uzatlarak okunmasn salayan harflere med
harfleri (uzatma harfleri) denir. Med harfleri tr: Elif ( ), vav (
), ya (
).
Elif ( ): Kendisinden nceki stnl harfin uzatlarak okunmasn salar. nce harfleri e-a
aras bir sesle, kaln harfleri a sesiyle uzatr.
Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri
eklinde uzatarak okuyuunu dinleyiniz. Uzatan elif
harfinin harekesiz olduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde med harfi olan elif
ile okuyunuz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
32
Vav (
): Kendisinden nceki treli harfin uzatlarak okunmasn salar. nce harfleri u-
aras bir sesle, kaln harfleri u sesiyle uzatr.
Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri
vav harfinin harekesiz olduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde med harfi
olan vav ile okuyunuz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Kfirn suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi deneyiniz.
33
9. Snf
Ya (
): Kendisinden nceki esreli harfin uzatlarak okunmasn salar. nce harfleri i sesiyle, kaln harfleri -i aras bir sesle uzatr.
Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri
ya harfinin harekesiz olduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde med harfi olan
ya ile okuyunuz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Fil suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi deneyiniz.
34
Bulalm
ve
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
35
9. Snf
3.7. Uzatma (Asar-eker) areti
(
)
( )
Tahmin Edelim
Asar iareti bulunan harflerden sonra gizli bir med harfi vardr. Bu med harfini tahmin
ediniz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Bakara suresinin 6 ve 7. ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak
kendinizi deneyiniz.
36
Aratralm
harflerinden biriyle balayan kelimelerin bana elif
rnek:
lam taks gelirse lam harfi yazlr, fakat okunmaz. Sonraki harf eddeli okunur.
Uygulayalm
rnek:
Aadaki rnekleri okuyunuz. Elif lam taksndaki lam harfinin okunmad kelimelerin
altn iziniz.
37
9. Snf
4.2. Zamir ve Okunuu
Tahmin Edelim
) zel bir
Kuran tilavetinde zamirin (
okunuu vardr. Kendisinden nceki harf harekeli
olduunda zamir uzatlarak okunur. nceki harf
cezimli veya harekesiz olduunda ise uzatlmaz.
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Kendimizi Deneyelim
Aadaki Nasr suresinin ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak kendinizi
deneyiniz.
38
Bulalm
Kitabnzn Yznden Okunacak
Sureler blmnden med ve kasr
kelimelerine rnekler bulunuz.
rnek:
rnek:
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Altn izelim
Uygulayalm blmnde med harfilerinin altn iziniz.
39
9. Snf
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.
Hurf- Mukattaa
Okunuu
Hurf- Mukattaa
Okunuu
40
Med harfidir.
Peltektir.
Dudak harfidir.
Boaz harfidir.
HARFLER
9. Snf
() Harekesiz
B)
C)
D)
E)
B)
C)
D)
E)
D)
E)
E)
B)
C)
4. Aadakilerden hangisi
A)
42
9. Snf
2. nite: Okunacak Szler, Dualar ve Anlamlar
NTEMZE HAZIRLANALIM
1. ki rektlk bir namazda hangi sz ve dualar okuruz? Defterinize yaznz.
2. Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisinden Kunut maddesini okuyarak
rendiiniz bilgileri snfta arkadalarnzla paylanz.
3. Mezzinliin fazileti ile ilgili hadis-i erifler aratrarak defterinize yaznz.
4. Peygamber Efendimize salavat getirmenin fazileti ile ilgili hadisler bulunuz.
43
9. Snf
1. Kelime-i Tevhid, Kelime-i ehadet ve Anlamlar
Birlikte Okuyalm
Kelime-i tevhit ve kelime-i ehadeti
retmeninizden sonra koro hlinde
okuyunuz.
Paylaalm
Hz. merin Mslman oluuyla ilgili
bilgilerinizi hatrlaynz. Kelime-i ehadeti
syleyerek slam kabul etmesi onun
hayatn ve davranlarn nasl etkiledi?
Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.
44
Okuyalm
Pano Hazrlayalm
retmeninizden ez besmelenin
Ez Besmelenin Anlam
Kovulmu eytandan Allaha snrm.
Rahman ve Rahm Allahn adyla.
Not Edelim
Paylaalm
Kuran okurken niin ez besmele ekeriz? Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.
45
9. Snf
3. Tekbir ve Anlam
Not Edelim
Bayram tekbiri, 17. yzyln nl bestekrlarndan Mustafa Itr tarafndan bestelenmitir.
Yaralm
arkadanz jri yesi olarak belirleyiniz. Yarma gruplar oluturunuz. Tekbiri en
gzel okuyan grubu seiniz.
Tekbirin Anlam
Allah en byktr. Allah en byktr. Allahtan baka ilah yoktur. Allah en byktr. Allah en
byktr. Btn vgler Allahadr.
Yorumlayalm
Sleymaniyede Bayram Sabah
...
Byk Allah anarken bir azdan herkes,
Nice bin dalgal tekbir oluyor tek bir ses,
Grdm n safta oturmu nefer esvapl biri,
Dinliyor vecd ile tekrar alnan tekbiri.
...
Yahya Kemal Beyatl,
Kendi Gk Kubbemiz, s. 102.
Yukardaki dizeleri yorumlaynz.
46
Duygularmz Paylaalm
Teravih namazlarnda, bayramlarda ve din merasimlerde, topluca salat selam
okuduunuzda neler hissedersiniz? Duygularnz arkadalarnzla paylanz.
Yaralm
arkadanz jri yesi olarak belirleyiniz. Yarma gruplar oluturunuz. Salat
selam en gzel okuyan grubu seiniz.
Paylaalm
Muhakkak ki Allah ve melekleri Peygambere hep salat ederler. Ey iman edenler!
Siz de ona salat edin ve tam bir itenlikle selam verin. Ahzb suresi, 56. ayet.
Yukardaki ayetin yorumunu bir tefsir kitabndan okuyunuz ve bilgilerinizi
arkadalarnzla paylanz.
47
9. Snf
5. Ament ve Anlam
Hep Beraber Okuyalm
Ament duasn, retmeninizden sonra koro hlinde okuyunuz.
Amentnn Anlam
Ben Allaha, meleklerine, kitaplarna, peygamberlerine, ahiret gnne, kadere yani hayr
ve errin Yce Allahn takdiriyle olduuna iman ettim. lmden sonra tekrar dirilmek apak bir
gerektir. Ben ehadet ederim ki Allahtan baka ilah yoktur. Yine ehadet ederim ki Muhammed
onun kulu ve elisidir.
Bulalm
Amentnn anlamn tahtaya yaznz. retmeninizin gsterdii blmn Arapasn
syleyiniz.
48
denilir.
49
9. Snf
Yaralm
Uygulayalm
uygulamas yapnz.
yiniz.
Yorumlayalm
Ruhumun senden, lah, udur ancak emeli:
Demesin mabedimin gsne nmahrem eli.
Bu ezanlar-ki ehadetleri dinin temeliEbed yurdumun stnde benim inlemeli.
Mehmet kif ERSOY
sti
s
sti
t kl
kll
l Mar
l
ar
nnn
n yuukkar
ard
dak
aki k
kta
tas
ta
s nd
s
nda
da a
ir
ir, s
slaam ddiini
n iile
le ezaan ar
aras
a n
nda
da
naassl bi
bir il
bir
ili
liki
iki kur
i
urmu
m t
ur
ur? Yo
Yoruuml
mlay
ayn
nz.
zz.
Bilgilerimizi Paylaalm
Sbhaneke, Tahiyyat, Salli Barik, Rabbena ve Kunut dualar nerede ve ne zaman okunur?
Bilgilerinizi arkadalarnzla paylanz.
Ezberden Okuyalm
Sbhaneke duasn retmeninizden dinleyiniz. Sonra da mahrelerine dikkat ederek
srayla okuyunuz.
50
Syleyelim
Sra Bende
okuyunuz.
Tahiyyat
Anlam
Duasnn
Selamlar, sayglar ve en gzel szler Allah iindir. Ey Peygamber! Allahn selam, rahmeti ve
bereketi senin zerine olsun. Bizlere ve Allahn salih kullarna da selam
olsun. Ben ehadet ederim
ve elisidir.
ki Muhammed
kulu
baka
Yine
ilah
yoktur.
ehadet ederim
ki Allahtan
onun
Birlikte Okuyalm
Snfnz gruba ayrnz. Her bir grup Tahiyyat duasnn anlamndan birer cmleyi
koro hlinde okusun. ehadet cmlesinin anlamn ise hep birlikte okuyunuz.
51
9. Snf
9. Salli - Barik Dualar ve Anlamlar
Farkllklar Bulalm
retmeniniz Salli ve Barik dualarn tecvit kurallarna uygun olarak okurken dikkatle
dinleyiniz. Muhammedin ve al li, al ibrahme ve hamidn mecd kelimelerinin
okunuundaki farkllklar bulunuz.
Hep Beraber Okuyalm
Salli ve Barik dualarn, retmeninizden sonra koro hlinde okuyunuz.
Dnelim
Peygamber Efendimiz ile Hz. brahimin hayat arasnda tevhit inancn insanlara
anlatma bakmndan nasl bir iliki vardr? Dnnz.
52
Okuyalm
Rabbena dualarnn Kuran- Kerimde getii yerleri (Bakara suresi, 201. ve brahim
suresi, 41. ayet.) bulunuz ve okuyunuz.
Karlkl Okuyalm
Snfnz iki gruba ayrnz. Rabbena dualarn ve anlamlarn karlkl olarak koro
hlinde okuyunuz.
Yorumlayalm
... nsanlardan bazs Ey Rabbimiz!
Bize vereceini bu dnyada ver! derler.
Byle kimselerin ahirette hi nasipleri
yoktur. Bazlar da, Ey Rabbimiz!
Bize hem bu dnyada hem de ahirette
iyilik ve gzellik ver. Bizi atein
azabndan koru. derler. te onlar,
kazandklarnn hayr ve bereketini
fazlasyla grrler. Allah hesab abuk
grendir.
Bakara suresi, 200-202. ayetler.
Yukardaki ayetleri yorumlaynz.
53
9. Snf
11. Namazdaki Tesbihler ve Anlamlar
Namaz tesbihleri, namaz klarken okunan dua ve zikirlerdir. Bunlarn bir ksm namazda, bir
ksm da namaz bittikten sonra okunur.
NAMAZDA OKUNAN TESBHLER
Tekbir; namaza balarken, rkya ve
secdeye giderken, iki secde arasnda ve
otururken sylenir.
Allah en byktr.
Rkda
Rkdan dorulurken
Secdede
Selam verirken
54
otuz defa
otuz defa
Namazn sonunda okunur.
otuz defa
Uygulayalm
Namaz iinde ve namazdan sonra okunacak tesbihleri okul mescidinde uygulamal
olarak gsteriniz.
55
9. Snf
NAMAZDAN SONRA OKUNAN TESBHLERN ANLAMI
Selamdan sonra
Namazn sonunda
Allah en byktr.
Karlkl Okuyalm
kierli gruplara ayrlarak namazdaki tesbihlerin Arapasn ve Trke anlamn karlkl
okuyunuz.
56
Ezberleyelim
Tahtaya yazlan kunut duasn kelime kelime silmeye balaynz. Silinen blm
hatrlayarak ezberden okumaya alnz.
Sralayalm
Kunut dualarnda Rabbimize verdiimiz szleri maddeler hlinde sralaynz.
57
9. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
Ez-Besmele
Tekbir
Salat Selam
Ezan
Kamet
Sbhaneke Duas
Tahiyyat Duas
Rabbena Dualar
Kunut Dualar
58
Namaz vaktinde
Cenaze namaznda
Vitir namaznda
SZ VE DUALAR
Bayramlarda
1 2
-3
5 4
6
7
-9
8
10-
13
11- 12
8.
Sabah ezan
1.
9.
2.
10.
3.
11.
4.
12.
5.
13.
6.
7.
59
9. Snf
3. nite: Tecvide Giri
NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Furkn suresinin 32. ve Mzzemmil suresinin 4. ayetlerinin anlamn
Kuran- Kerim mealinden okuyunuz.
2. Kuran gzel okuyan bir hafzn okuyuunu CD ya da kasetten dinlerken
yznden de takip ediniz. Okuyucunun uzatarak okuduu yerlere dikkat
ediniz.
3. Kuran gzel okuyan bir bynzle, Kuran Gzel Okumann
nemi ve reticinin Rol zerine rportaj yapnz. Elde ettiiniz bilgileri
arkadalarnzla paylanz.
60
Tartalm
SAKARYA TRKS
nsan bu, su misali, kvrm kvrm akar ya...
Bir yanda akan benim, br yanda Sakarya.
Su iner yokulardan, hep basamak basamak.
Benimse aln yazm, yokularda susamak.
Her ey akar: Su, tarih, yldz, insan ve fikir...
Oluklar ift: Birinden nur akar, birinden kir.
Akta demetlenmi byk, kk, kinat...
u kan buluta bak, bu inen suya inat!
Fakat Sakarya baka, yoku mu kyor ne?
Kurundan bir yk binmi kpkten gvdesine
9. Snf
2. Tecvidi renmede reticiye (Fem-i Muhsin) Olan htiya
Tecvit ilmi, hem teorik hem de pratik yn olan bir ilimdir. Tecvidin teorik ksm, onun Kuran
doru ve gzel okumay salayan kurallardr. Pratik ksm ise bu kurallarn Kuran okuma esnasnda
uygulanmasdr.
Her derste iyi bir reticiye ihtiya olmakla birlikte, uygulamaya arlk verilen ve sanat
yn bulunan dersler iin retmen, vazgeilmez bir unsurdur. Bu ynyle meslek dersleri
ierisinde retmene en ok ihtiya duyulan
ders, tecvit ilminin uygulamal olarak retildii Kuran- Kerimdir.
Kuran tecvit kurallarna gre okuyan
reticilere fem-i muhsin denilir. Kuran reniminde baarl olabilmek iin bir reticiden ders almak gerekir. nk bir reticiden
ders almayan Kur'an okuyucusunun harflerin
mahre ve telaffuzlarn tam olarak kavramas,
tecvit kurallarn gzel bir ekilde uygulamas
mmkn deildir. Program, kitap, eitim materyalleri, teknik donanm ve fizik artlar reticinin daha verimli olmasn salayan yardmc
gelerdir.
Tartalm
Bir mzik bestesini kendi kendinize mi
yoksa bir mzisyenden eitim alarak m
daha iyi renirsiniz? Tartnz.
Yorumlayalm
Peygamber Efendimiz, gzel Kuran
okuyan sahabilerden Abdullah bin Mesud
(r.a.)a yle iltifat etmitir: Kuran indirildii gibi tatl ve ho bir ekilde okumak isteyen, Abdullah bin Mesud gibi
okusun.
Ahmed bin Hanbel, Msned, C I, s. 7, 26.
Yukardaki hadisi yorumlaynz.
Not Edelim
bazlar unlardr:
(
)
( )
( ) olmaldr.
( ) vardr.
( ) sonra,
( ) vardr.
(
) bulunan
( ) vardr.
rnek:
elif
MED SEBEPLER
RIZ SKN
HEMZE
SKN
LZIM SKN
63
(
)
9. Snf
Hemze: Kuranda zel yazm olan bir harftir. Kelime iindeki konumuna gre bazen uzun
hemze
( )
) .
( +
olarak okunur. Eer kelimede durulmazsa harf kendi harekesiyle okunarak sonraki kelimeye geilir.
Tecvit ilminde medler, yukarda bahsedilen med harfleri ve med sebeplerinin durumuna gre alt
ksma ayrlr.
MED ETLER
Medd-i Tabi
Medd-i Muttasl
Medd-i rz
Medd-i Munfasl
Medd-i Lzm
Medd-i Ln
64
rnek:
Bu rnekte;
Elif (
) med harfidir.
Aklayalm-Uygulayalm
Yukarda geen medd-i tabileri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak
okuyunuz.
3.2. Medd-i Muttasl
Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi ayn kelimede bulunursa medd-i muttasl
olur.
Medd-i muttasl drt elif miktar uzatlr.
Hzl okuyuta en az iki elif miktar uzatlmas
Medd-i muttaslda hemze, genellikle
gerekir. Medd-i muttasln uzatlmas vaciptir.
ksa hemze (
) eklinde yazlr.
Not Edelim
rnek:
Bu rnekte;
Cim (
Yukarda geen medd-i muttasllar rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli
olarak okuyunuz.
65
9. Snf
3.3. Medd-i Munfasl
Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi farkl kelimelerde bulunursa medd-i
munfasl olur. Bir baka ifadeyle bir kelimenin sonunda med harfi bulunur, peinden gelen kelimenin
ilk harfi de hemze olursa medd-i munfasl meydana gelir.
Medd-i munfasl drt elif miktar uzatlr.
Hzl okuyuta en az bir elif miktar uzatlmas
gerekir. Medd-i munfasln uzatlmas caizdir.
rnek:
Bu rnekte;
harfidir.
Peinden gelen
kelimelerdedir.
Not Edelim
( ) eklinde yazlr.
Bulalm
uzun hemze
kelimesinin ilk harfi ise hemze ( ) dir ve med harfi ile hemze ayr
Ya (
Yukarda geen medd-i munfasllar rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli olarak okuyunuz.
3.4. Medd-i rz
Med harfinden sonra rz (geici) skn gelirse medd-i rz olur. Medd-i rz drt elif miktar
uzatlr. Hzl okuyuta en az bir elif miktar uzatlmas gerekir. Medd-i rzn uzatlmas caizdir.
rnek:
Bu rnekte;
kelimesindeki ya (
) med harfidir.
Kelimenin sonunda durulduunda, nun (
) harfinin zerinde geici (rz) bir skn ortaya
kar (
).
Bu durumda, med harfinden sonra geici skn geldii iin medd-i rz olur.
Lam (
) harfi, liiiin eklinde drt elif miktar uzatlarak okunur.
Eer kelime zerinde durulmaz ve okumaya devam edilirse kelimenin sonu
Aklayalm-Uygulayalm
kelimesine geilir.
Yukarda geen medd-i rzlar rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli olarak okuyunuz.
66
Bu rnekte;
Dad (
) med harfidir.
Bu durumda, med harfinden sonra lzm skn geldii iin medd-i lzm olur.
Dad (
rnek (2) :
deki ya (
dir.
) med harfidir.
Bu durumda, med harfinden sonra lzm skn geldii iin medd-i lzm olur.
Sin (
Aklayalm-Uygulayalm
67
9. Snf
3.6. Medd-i Ln
Not Edelim
( ) ve cezimli ya ( ) harflerine ln
harfi denir. rnein
kelimesindeki vav ve
kelimesindeki ya, ln harfidir.
Bulalm
Bu rnekte;
Vav
( ) ln harfidir.
Kelimede durulduunda, fa
Aklayalm-Uygulayalm
2. Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi ayn kelimede bulunursa aadaki
tecvit kurallarndan hangisi meydana gelir?
3.
A) Medd-i tabi
B) Medd-i muttasl
D) Medd-i ln
E) Medd-i rz
C) Medd-i munfasl
E) Medd-i rz ve medd-i ln
4. Harekeli bir harf zerinde durulduunda ortaya kan ve yazda grlmeyen skna ne ad
verilir?
A) Sakin harf
B) Lzm skn
D) Kalc skn
E) Daim skn
C)rz skn
5. stn harekeli bir harften sonra gelen cezimli vav ve ya harflerine ne ad verilir?
6.
A) Lzm skn
B) rz skn
D) Harf-i ln
E) Medd-i ln
C) Medd-i lzm
B) Medd-i ln
D) Medd-i rz
E)Medd-i lzm
C) Medd-i munfasl
69
9. Snf
7.
I.
II.
III.
IV.
V.
VI.
Medd-i tabi
Medd-i muttasl
Medd-i munfasl
Medd-i lzm
Medd-i rz
Medd-i ln
8.
A) I, II ve III
B) I, III ve IV
D) IV, V ve VI
E) III, V ve VI
C)II, III ve IV
9. Aadaki rneklerden hangisinde normal okuyuta drt elif, hzl okuyularda en az iki elif
miktar uzatmak gerekir?
D)
A)
E)
B)
C)
10
12
11
14
13
17 16 15
18
20
19
21
15.
8.
Medd-i Tabi
1.
16.
9.
2.
17.
10.
3.
18.
11.
4.
19.
12.
5.
20.
13.
6.
21.
14.
7.
71
9. Snf
4. nite: Yznden Okunacak Sureler
NTEMZE
NT
TE
HAZIRLANALIM
1.Namazda Ftiha suresini okumann hkm ve nemini aratrnz.
2.Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisinden Bakara suresi ile ilgili
maddeyi okuyunuz.
3.Bakara suresinde ele alnan temel konular arkadalarnzla paylanz.
4.Bakara suresine ismini veren kssay arkadalarnza anlatnz.
5.Yznden okuyacanz blmlerin anlamlarn Trke bir mealden okuyunuz.
72
Birbirimizi Dinleyelim
Bir arkadanzn yznden okuduu blm dikkatle takip ediniz. Yaplan okuma
ve tecvit hatalarn not alnz. Arkadanzn okumas bittikten sonra bu hatalar zerinde
konuunuz.
Birbirimizi Gelitirelim
Snfnzda birka grup oluturunuz. Yznden okunacak blmleri grup arkadalarnza
okuyunuz. Birbirinizin hatalarn tespit edip dzelterek okuyuunuzu gelitiriniz.
Kendimizi Gelitirelim
Yznden okunacak her bir blm en az
on defa okuyunuz. lk ve son okuyularnzn
sresini kronometre ile belirleyerek bir
izelgeye kaydediniz. Okuyu hzndaki
geliiminizi gzlemleyiniz.
73
9. Snf
Tecvitleri Bulalm
Ftiha suresini CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. Suredeki tecvitleri syledikten
sonra, harflerin mahrelerine ve tecvit kurallarna uygun olarak okuyunuz.
Sra Bende
Yznden okuyacanz blmdeki her bir ayeti, retmeninizin belirledii sraya gre
okuyunuz.
Altn izelim
Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz.
Dinleme esnasnda tespit edebildiiniz tecvit kurallarnn altn kurun kalemle iziniz.
Aklayalm Uygulayalm
Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz.
inde geen tecvit kurallarn akladktan sonra, harflerin mahrelerine ve tecvit kurallarna
uygun olarak okuyunuz.
74
)(283
)(284
)(285
)(286
75
)(282
76
)(275
)(276
)(277
)(278
)(279
)(280
)(281
77
'
d
e n d k o d
i n d
(270) e d
e e
n
]
n
n
V
d
~ W
ne
h
(271)
i
~
n
e
n We
d
v We o hd d n e ~
o d
~ n d
z d
d
W
(272)
{
eh V
d
o
d
od We d ew d
~ n e ee
VV
{ d e
d
d
(273)
h d
d
v d k
eh
(274)
{ ~
78
)(265
)(266
)(267
)(268
)(269
79
)(260
)(261
)(262
)(263
)(264
80
)(257
)(258
)(259
81
)(253
)(254
)(255
)(256
82
w eh
oi d
d e
e e
h
f
h h k d d e
d
ew h d k e e d
d
v
d e
d
eh s
kc m i k kc
e
w
h
e
(249)
h
e
d
r d h e
(250)
e
d d
d
d
d
ev d
n
k {
We
d d
ih h ed d
d
l
d
(251)
n
le
e d d
d
{ eh eo
(252) d
83
h d h d d n d
d
ne e
e
e q hd
d
d o e
d e
o
o d
g
d
e d V e nen
be h e e v~ d
g
o
e
d n d
q
(246)
h d
d i e
e eh
d
e
d e e
eh d {
k
]
d e
d
e
d
w d k
]
(247)
d i e
We
k
heod n [ d k d
{ n
d n e kh h
d k
d kc d
(248) ]
84
)(238
)(239
)(240
)(241
)(242
)(243
)(244
)(245
85
)(234
)(235
)(236
)(237
86
o d
e vd i W d
h
d
n
o o
h
d on
d e
k { fe
d d e d
(231)
h d d
W
d n h
{ d
v
d
We
d vd
eh h
h
n
d
d ~ d e
h ] e
d d
(232)
n o
d ke d oV d d
eh
j e n e d n
d h e h
s
d d e
n d e xe
o nd e o dd xe
eh
h d d
h
(233)
n
e
87
ed eh d ~d
]
]
eh ~d
e
(225)
z
h m i
e d khd hn
e \e
d
(226)
h le
d
(227)
e V d
d
~ e o d { W ksr eh
zd
h z d o h ~ d e
h ] d e
eh d s ez
d d d
(228)
k
v
en V d
~ [ n d { e z eh y
h
e
e d z e d ee d d e
o nd e
d z e d o ~
o d e e xe
c e d z o e o n d z
n h
e d
n z h { n e e
(229)
e ev
eV d ev
d
e
xe
(230)
n d z e d
e i d z
88
)(220
)(221
)(222
)(223
)(224
89
)(216
)(217
)(218
)(219
90
)(211
)(212
)(213
)(214
)(215
91
)(203
)(204
)(205
)(206
)(207
)(208
)(209
)(210
92
u { d
e
d u { d
n e u { d d
v
q
d ~ d
i d d e n od
(197) e
o d d e h oi n d x
v
d d d
i o e
d r
e
e
d
e
d
q
(198)
d d
d
(199)
o
e
d
e
d
e
d d We
h d
~ ~ d e d en d h
(200)
k z e d en d e h
kz ~ d
(201) ed d
c d
g
{ d
(202)
93
k o v ~ dq z
v ~
o rq z
o
ne z d w d
nen o d d
(191)
od e
o e ne e
e d Wd v
e
ne
d
(192)
e d d od e
(193)
oe
le
od e
d eh
d d
od e s h
d n
i
k od d
(194) o d
eh n d
u d
{ d g d d z
(195)
i z
\ d od e z d e
d
k Z d h d e
e
e u d d eh o d de
d k d e
ki u d ed ksr e d od
ke
n v dd
z d
(196) e
d n d w d
d d d
94
)(187
)(188
)(189
)(190
95
)(182
)(183
)(184
)(185
)(186
96
'
)(177
)(178
)(179
)(180
)(181
97
)(170
)(171
)(172
)(173
)(174
)(175
)(176
98
)(164
)(165
)(166
)(167
)(168
)(169
99
)(154
)(155
)(156
)(157
)(158
)(159
)(160
)(161
)(163
)(162
100
)(146
)(147
)(148
)(149
)(150
)(151
)(152
)(153
101
)(142
)(143
)(144
)(145
102
)(135
)(136
)(137
)(138
)(139
)(140
)(141
103
)(127
)(128
)(129
)(130
)(131
)(132
)(133
)(134
104
o i on z e d d
n
d d
We
d
m
i
n
d
e
(120) d
e d
nd
d
h h
c d z o f
]
d
(121)
d
e
d d h e
ce
e n
(122) e d
o
d
e n e i e w n
d ohd
h h
e
h
(123)
ke
v d e
e
e
n e
ee
e
d e
khes m i d e v
(124) e d
e
d d e hd e
n e
be h d
wd
hd e
e d d h d vd
(125)
sd d
e
~ d e
h d l
d d r
d c h ed fd
o e
(126)
105
)(113
)(114
)(115
)(116
)(117
)(118
)(119
106
)(106
)(107
)(108
)(109
)(110
)(111
)(112
107
)(102
)(103
)(104
)(105
108
)(94
)(95
)(96
)(97
)(98
)(99
)(100
)(101
109
)(89
)(90
)(91
)(92
)(93
110
)(84
)(85
)(86
)(87
)(88
111
)(77
)(78
)(79
)(80
)(81
)(82
)(83
112
)(70
)(71
)(72
)(73
)(74
)(75
)(76
113
)(62
)(63
)(64
)(65
)(66
)(67
)(68
)(69
114
)(58
)(59
)(60
)(61
115
ew
d W
d
W h We
{ h
We hd
{
(49)
e w e { i d h
e
(50)
n o d e V
e o h w d n nd r k h d
(52)
(51)
h e r
d end
e
(53)
o
o e
fe
d e
e
ne
h
~ d o e
beh d ho w d
d feo beh
z
d
f
od
v d
(54)
d n ~ e
es h r
(55)
n o ke
e
(56)
n h
d e
i d
e e
e
(57)
d e e e e
116
i d e
i n n[ e e e
v
e
(38)
{ ~ d
d e neeh h
{
c
(39)
e~ e ed fe
d h e
m d d
h d h
(40) e
m d eh
e eh VV
h e d n e e
r
ne e
ei eh d i n
(41)
n d
(42)
n o { d o n
d d
n eh e
[
n
d
(43)
(44)
o d
o n o d
n d fe
eh
d
(45)
e
h e
(46)
v d d
d
o m d d
e w n e n
(47) e d
i
(48)
e ~ ] ke
117
'
v d k
e k ~ d e
e e wnd
y i
d
We
{ h
(30)
n e d d
e
k
c d r e We
d d
eh
o d W ] We
(31) e
e{ i e
d eo e d e
d e e
(32)
d
m
eh ei d e e
eh c i d
d d d e
e
d
o e
i n e l
g d
(33)
d w w d k
c
o n
d
d e e
(34)
e d e
hd
eoc q z d e kw d
v m d d
e
(35) e d e
o w d eh n
d e e
i h i d e ee e e v ~ e
d o
(36)
z d e
o d
d eo e
(37)
z
d
od
118
)(25
)(26
)(27
)(28
)(29
119
)(17
)(18
)(19
)(20
)(21
)(22
)(23
)(24
120
)(6
)(7
)(8
)(9
)(10
)(11
)(12
)(13
)(14
)(15
)(16
121
)(1
)(2
)(3
)(4
)(5
122
)(1
)(2
)(3
)(4
)(6
)(5
)(7
123
9. Snf
5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve
Anlamlar
NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Diyanet leri Bakanlna bal bir Kuran kursunu ziyaret ederek hafzlk
yntemleri hakknda gzlem yapp bilgi edininiz.
2. Ayetel-Krsi ile hls, Felk ve Ns surelerini okumann fazileti ile ilgili
hadisleri aratrarak defterinize yaznz.
3. Kuran- Kerimin Trke mealini inceleyerek fihrist (indeks)ten seeceiniz
herhangi bir konuyla ilgili ayet meali yaznz.
4. Biz her peygamberi, gerekleri onlara iyice aklayabilsin diye kendi
milletinin diliyle gnderdik (brahim suresi, 4. ayet.) ayetinde hangi
konuya vurgu yaplmaktadr? Tefsir kitaplarndan aratrnz.
124
Tartalm
9. Snf
nsann byle bir kitabn rehberliinden yararlanabilmesinin en temel art, okuduu metnin
ieriini ve gsterdii yolu doru anlamaktr. Bu Kuran, ayetlerini dnsnler ve akl
sahipleri t alsn diye sana indirdiimiz mbarek bir kitaptr.1 ayeti, Kurann anlalmak
iin indirilmi bir kitap olduunu vurgulamaktadr.
9. Snf
Kuran insanlk tarihinin doru inan ile batl inanlarn bir mcadelesi olduunu gzler nne
serer. Kssalar araclyla bize, bir yandan peygamberlerin yrtt doru inan mcadelesini
anlatrken dier yandan da insanlarn batl inanlarndan, iine dtkleri yanlg ve sapknlklardan
rnekler verir. Hz. brahimin Nemrutla, Hz. Musann Firavunla mcadelesi Kurann bu konuda
bize verdii en gzel rneklerdendir.
Kuran, anlatt kssalarn iinde tevhit mesajlar verirken, hls suresiyle de, Allahn birliini en
zl ifadelerle bildirmitir. Bu sure, Allah inancnn nasl olacan retmektedir. Bakara suresinin
255. ayeti ile Har suresinin 22-24. ayetleri de
Yce Yaratcnn gzel isim ve niteliklerini
zl bir ekilde anlatmaktadr.
Kuran tevhit inancn merkeze almtr.
nsanlk tarihi boyunca, peygamberlerin
Dier inan esaslar, onun etrafnda
fert ve toplumlara gsterdii ortak inan ve
rglenmitir. Kuran ayetlerinde verilen ve
Amentde zetlenen bu esaslar gnlden
davranlara rnekler bulunuz.
benimsediimizde doru inanca ulam oluruz.
Bunu salamak iin Kurann bize gsterdii
rnekleri okumal, anlamal ve onlardan ibret
almalyz.
Bulalm
lkeler karalm
128
Bulalm
Yorumlayalm
Lafz muhkem, yalnz anlalan Kurann:
nk kaydnda deil hibirimiz manann:
Ya aar Nazm- Celilin bakarz yaprana;
Yahut fler geeriz bir lnn toprana.
nmemitir hele Kuran unu hakkyla bilin,
Ne mezarlkta okunmak ne de fal bakmak iin!
(Mehmet kif ERSOY, Safahat, s. 155.)
Mill airimiz, yukardaki dizeleriyle
hangi probleme dikkat ekmektedir?
Yorumlaynz.
129
9. Snf
2.
(1)
(2)
(4)
(3)
(5)
( 6)
(7)
lkeler karalm
Ftiha suresinin anlam zerinde dnerek ilkeler karnz.
1.
2.
3.
130
(1)
(3)
(2)
(5)
(4)
Fil Suresinin Anlam
1.
2.
3.
4.
5.
Byle Ezberliyorum
Tartalm
Yce Allahn Fil suresiyle bizlere
131
131
9. Snf
4.
(2)
(1)
(3)
(4)
132
Mn Suresi ve Anlam
(1)
(3)
(2)
(5)
(4)
(7)
(6)
Mn Suresinin Anlam
1. Din (hesap ve ceza) gnn yalan sayan grdn m?
2. O, yetimi iddetle itip kakar.
3. Yoksulu doyurmay da tevik etmez.
4-5. Yazklar olsun o namaz klanlara ki onlar namazlarn ciddiye almazlar.
6-7. Gsteri yapar, hayra da engel olurlar.
Aklayalm
Mn suresinde iki insan karakterinin temel zellikleri verilmektedir. Bu zellikler
nelerdir? Aklaynz.
133
9. Snf
6.
(2)
(1)
(3)
Hatalarmz Dzeltelim
Kevser suresini retmeninizden birka defa dinleyiniz. Kendi okuyuunuzdan farkl
olan yerlerin altn iziniz ve retmeniniz gibi doru okumaya alnz.
Kevser Suresinin Anlam
1. (Resulm!) Dorusu biz sana kevser (pek ok nimet)i verdik.
2. yleyse Rabbin iin namaz kl ve kurban kes.
3. Dorusu ad san ortadan kalkacak olan sana kin besleyendir.
Konualm
134
(2)
(1)
(4)
(3)
(6)
(5)
Sra Bende
Kfirn suresinin ayetlerini retmeninizin gsterdii sraya gre ezberden okuyunuz.
Okurken zellikle medlerle ilgili tecvit kurallarna dikkat ediniz.
De ki: Ey kfirler!
Ben sizin taptklarnza ibadet etmem.
Benim ibadet ettiime de sizler tapmyorsunuz.
Ben sizin taptklarnza asla ibadet edecek deilim.
Benim ibadet ettiime de sizler tapmazsnz.
O hlde sizin dininiz size, benim dinim bana!
Bulalm
Kfirn suresinin ana fikrini bulunuz.
135
9. Snf
8.
(1)
(2)
(3)
Koro almas Yapalm
Nasr suresini CD, kaset veya retmeninizden birka defa dinleyiniz. retmeninizden
sonra her bir ayeti, koro hlinde okuyunuz.
Aklayalm
Nasr suresinde hangi mesajlar verilmektedir? Aklaynz.
136
(1)
(3)
(2)
(5)
(4)
Konualm
Ebu Leheb ve karsnn cezalandrlmalarnn sebebini bir tefsir kitabndan okuduktan
sonra bu surenin bize hangi mesajlar verdiini arkadalarnzla konuunuz.
137
9. Snf
10. hls Suresi ve Anlam
(2)
(1)
(4)
(3)
Gruplar Hlinde Okuyalm
hls suresini CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. Daha sonra gruplar hlinde
ezberden okuyunuz.
Bilgi Kutusu
3.
4.
lkeler karalm
hls suresinden, slamn tevhit inancyla ilgili ilkeler karnz.
1. Allahtan baka ilah yoktur.
2. ..
3. ..
138
(2)
(1)
(4)
(3)
(5)
Birbirimizi Dinleyelim
Felk suresini, retmeninize okumadan nce sra arkadanza okuyunuz. Okurken ayet
sonlarna ve tecvit kurallarna dikkat ediniz.
Tartalm
Ktlklerden Allaha snmann insan psikolojisi zerindeki olumlu etkilerini
tartnz.
139
9. Snf
12. Ns Suresi ve Anlam
(2)
(1)
(4)
(3)
(6)
(5)
Mahrelere Dikkat Edelim
Ns suresini CD, kaset veya retmeninizden dinlerken, harflerin mahrelerine ve eddeli
nunlara dikkat ediniz. Surede dikkatinizi eken noktalar arkadalarnzla paylanz.
Ns Suresinin Anlam
1. De ki: Snrm insanlarn Rabbine,
2. nsanlarn hkmdarna,
3. nsanlarn ilhna!
4-6. Pusu kurup insanlarn gnllerine sinsice kt dnceler veren cin ve insan eytanlarnn
ktlnden.
Biliyor muydunuz?
Felk ve Ns surelerinin, ktlklerden Allaha snmay konu edindii iin iki
sndrc anlamnda muavvizeteyn diye adlandrldn biliyor muydunuz?
140
(255)
Sra Bende
Ayetel-Krsiyi vakf iaretlerine gre blmlere ayrnz. Her biriniz birer blm
ezberden okuyunuz.
Ayetel-Krsinin Anlam
Allahtan baka hibir ilah yoktur. O daima diridir, btn varln idaresini yrtendir.
Kendisine ne uyku gelir, ne de uyuklama.
Gklerde ve yerde ne varsa hepsi onudur. Onun izni olmadan huzurunda efaat etmek kimin
haddine?
Allah, kullarnn yaptklarn ve yapacaklarn bilir. Onun bildirdiklerinin dnda insanlar onun
ilminden hibir eyi bilemezler.
Onun hakimiyeti btn gkleri ve yeri kaplamtr. Onlar koruyup gzetmek Allaha zor
gelmez.
O, ok ycedir ve ok byktr. (Bakara suresi, 255. ayet.)
141
9. Snf
Bilgi Kutusu
Sevgili Peygamberimiz, Kuran ezberleyen ve gzel okuyan sahabilerinden birisi olan
Hazreti bey bin Kabe bir gn yle bir soru sordu:
Ey Ebul-Mnzir! Allahn kitabndan ezberlediin ayetlerden hangisinin daha byk
olduunu biliyor musun? O da:
Allahu l ilhe ill huvel-hayyul-kayym (Ayetel-Krsi). diye cevap verdi.
Bu cevaba ok sevinen Peygamberimiz sevincini belirtmek ve tebrik etmek iin mbarek
ellerini onun gsne dokunarak yle buyurdu:
lim sana mbarek olsun, Ey Ebul-Mnzir!
Mslim, Msafirin, 258.
lkeler karalm
Ayetel-Krsiden Allah-evren ve Allah-insan ilikisiyle ilgili ilkeler karnz.
1. Allah, kullarnn gemi ve geleceklerini bilir.
2.
3.
142
142
( - )
(2)
(1)
(3)
(5)
(4)
Ar Okuyalm
Bakara suresinin 1-5. ayetlerini arkadalarnzn huzurunda ezberden tecvit kurallarna
uygun olarak okuyunuz.
Bakara Suresi 1-5. Ayetlerin Anlam
1. Elif, Lm, Mm.
2. Bu, doruluu phe gtrmeyen ve Allaha kar gelmekten saknanlara yol gsteren
kitaptr.
3. Onlar gayba inanrlar, namaz klarlar ve kendilerine rzk olarak verdiklerimizden Allah
yolunda harcarlar.
4. Hem sana indirilen kitaba hem de senden nce indirilen kitaplara iman ederler. Ahirete de
kesin olarak inanrlar.
5. te bunlardr Rableri tarafndan doru yola ulatrlanlar. te bunlardr kurtulua erenler.
lkeler karalm
9. Snf
15. Bakara Suresi (285-286) ve Anlam
(285)
(286)
Yaralm
Snfnzda, Kuran- Kerimi Gzel Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve
yarmac arkadalarnz tespit ediniz. Kuran- Kerim yarmalarnda esas alnan okuma,
tecvit, ses ve makam puanlarna uygun olarak (Taban puan: 60, Ezberden okuma: 10 puan,
Tecvit: 10 puan, Makam: 10 puan, Ses: 10 puan), Amenerrasul arn en gzel okuyan
arkadanz belirleyiniz.
144
Dua Edelim
Bakara suresinin son ayetindeki dualarn anlamn ezberleyiniz ve hep birlikte sesli
olarak dua ediniz.
145
9. Snf
16. Har Suresi (21-24) ve Anlam
)(21
)(22
)(23
)(24
Uygulayalm
Har suresinin son ayetlerini,
mehur Kuran okuyucularnn CD
veya kasetlerinden dinleyiniz. En
ok etkilendiiniz ve beendiiniz
okuyuu uygulamaya alnz.
146
rtibat Kuralm
Evrendeki tm varlklara ekil veren (musavvir) Allahtr.
Bize gven duygusunu veren (mmin) Allahtr.
Har suresinin 22-24. ayetlerindeki Allahn gzel isimlerini, rneklerdeki gibi insan,
hayat ve evrenle ilikilendiriniz.
147
9. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki deerlendirme tablosunda size uygun olan seenekleri (3) ile iaretleyiniz.
Ftiha Suresi
Fil Suresi
Kurey Suresi
Mn Suresi
Kevser Suresi
Kfirn Suresi
Nasr Suresi
Tebbet Suresi
hls Suresi
Felk Suresi
Ns Suresi
Ayetel-Krsi
Bakara Suresi (1-5)
Bakara Suresi
(285-286)
Har Suresi (21-24)
148
Zayf
Orta
yi
Tecvitleri
uyguluyorum.
ok iyi
Zayf
Orta
yi
Harfleri
mahrelerinden
karyorum.
ok iyi
Zayf
Orta
yi
Hareke hatas
yapmyorum.
ok iyi
Zayf
Orta
yi
ok iyi
EZBERLEDM
SURE
VEYA
AYETLER
Ezber okurken
taklmyorum.
B) Kevser
C) Nasr
D) Kurey
E) Ftiha
9. Snf
7.
I. Gayba inanrlar.
II. Namazlarn klarlar.
III. Allah yolunda harcarlar.
IV. Emanete riayet ederler.
V. Kitaplara inanrlar.
VI. Ahirete inanrlar.
VII. Szlerinde dururlar.
Mminlerin yukarda verilen zelliklerinden hangileri Bakara suresinin 1-5. ayetlerinde yer
almaz?
A) II ve III
B) III ve V
C) IV ve VI
D) V ve VI
E) VI ve VII
150
151
MAM-HATP LSELER
KURAN-I KERM
DERS KTABI
10
153
10. Snf
1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru
ve Gzel Okuma: Tecvit
NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Kuran- Kerimi tecvitli okumann nemi konusunda hatrladnz bilgileri
defterinize yaznz.
2. Kitabnzn 9. snf 3. nitesini gzden geirerek medlerle ilgili tecvit bilgilerinizi yenileyiniz.
3. Kuran gzel okuyan hafzlarn CD veya kasetlerinden hzl ve ar okuyua rnekler bulunuz.
155
10. Snf
1. Tenvin ve Sakin Nun
Tenvin, szlkte nunlamak anlamna gelir. Kelimelerin sonuna gelen ve cezimli nun sesi veren
iki stn (
), iki esre (
) ve iki tre (
Kelimenin ortasnda veya sonunda bulunan cezimli nuna da sakin nun denir.
rnek:
Bir kelimede tenvin veya sakin nun varsa orada drt tecvit kuralndan biri mutlaka bulunur.
Bunlar; ihfa, izhar, iklab ve idgamdr.
2. hfa
hfa szlkte gizlemek anlamna gelir.
Tenvin veya sakin nundan sonra, nun sesinin asl mahrecinin gizlenerek okunmasna ihfa denir.
Tenvin veya sakin nundan sonra aadaki 15 harften biri gelirse ihfa olur:
Bunlar aadaki Arapa beytin ilk harflerinde toplanmtr:
hfal okuyuta;
1. Dil damaa veya st n dilere yapmaz,
doal hlinde serbest braklr.
2. Tenvin veya sakin nun gunneli okunur.
3. Gunneli okuyu bir elif miktar tutulur.1
rnek:
Not Edelim
Sesin genizden (burun boluundan)
getirilmesine gunne denir.
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda tenvin vardr.
Tenvinden sonra kaf (
) harfi gelmitir.
Bu durumda ihfa meydana gelir.
Tenvinin nunu gizlenir ve ses genizden getirilerek bir elif miktar tutulur.
Aklayalm-Uygulayalm
Yukarda geen ihfalar rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak okuyunuz.
rnek:
Not Edelim
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin nun vardr.
Sakin nundan sonra elif (
) harfi gelmitir.
Bu durumda izhar meydana gelir.
Nun harfi ak bir ekilde okunur, gunne
yaplmaz.
Aklayalm
4. klab
klab szlkte evirmek, dntrmek gibi anlamlara gelir. Tenvin veya sakin nundan sonra
be (
) harfi geldiinde, nun (
) sesinin mim (
) sesine evrilerek okunmasna iklab denir.
klabl okuyuta;
1. Nun sesi mim sesine evrilir.
2. Dil doal hlindeyken mim sesi genizden getirilerek gunneli okunur.
3. Gunneli okuyu, dudaklar bastrmadan bir buuk elif miktar tutulur.1
rnek:
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda tenvin vardr.
Tenvinden sonra be (
) harfi gelmitir.
Bu durumda iklab meydana gelir.
Tenvindeki nun (
) sesi, mim (
) sesine evrilir. Dudaklar bastrmadan ses genizden
getirilir ve bir buuk elif miktar tutulur.
10. Snf
Aklayalm-Uygulayalm
5. dgamlar
dgam szlkte bir eyi dierine katmak anlamna gelmektedir. Sakin bir harfi kendisinden
sonra gelen harekeli harfe katarak eddeli okumaya idgam denir.
Alt eit idgam vardr. Bunlardan ikisi tenvin ve sakin nunla, dier harflerle ilgilidir. Biri de
elif lam (
) taksndan sonra meydana gelir.
DGAMLAR
DGAM-I
DGAM-I
DGAM-I
DGAM-I
DGAM-I
DGAM-I
MEAL-GUNNE
BLA-GUNNE
MSLEYN
MTECANSEYN
MTEKARBEYN
EMSYYE
harflerinden (
dgam- meal-gunnede;
1. Tenvin veya sakin nun, kendinden sonraki harfe katlarak eddelenir ve gunneli olarak okunur.
2. Gunneli okuyu bir buuk elif miktar tutulur.1
Not Edelim
harflerinin farkl kelimelerde olmas art olduu
kelimelerinde idgam yaplmaz. zharl okunur.
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin nun vardr.
Sakin nundan sonra ye (
) harfi gelmitir. Bu durumda idgam- meal-gunne olur.
).
Nun harfi ye harfine katlarak eddelenir (
Ses genizden getirilerek bir buuk elif miktar tutulur.
Aklayalm-Uygulayalm
olarak okuyunuz.
5.2. dgam- Bila-gunne
harflerinden biri
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin nun (
) vardr.
Sakin nundan sonra lam ( ) harfi gelmitir.
Bu durumda idgam- bila-gunne olur.
Tenvinin nunu, lam harfine katlarak eddelenir (
Gunne yaplmaz.
).
Aklayalm-Uygulayalm
159
10. Snf
rnek:
Bu rnekte;
Not Edelim
dgam- misleyn harfleri mim (
) ve nun (
Bu rnekte birincisi sakin, ikincisi harekeli olan iki nun harfi bir araya geldii iin idgam-
misleyn meal-gunne vardr. Nun harfleri birbirine katlarak eddelenir. Nun sesi genizden
getirilerek bir buuk elif miktar tutulur.
eddeli nun ve eddeli mim harfleri de bu gruba girer.
rnek:
Aklayalm-Uygulayalm
2.
3.
160
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda cezimli se (
) harfi vardr.
kinci kelimenin ilk harfi de harekeli zel ( ) dir.
Bu durumda mahreleri ayn, sfatlar farkl olan harf gruplarndan se (
harfleri bir araya geldii iin idgam- mtecaniseyn olur.
) ile zel (
) eklinde okunur. Se (
) sesi
Aklayalm-Uygulayalm
2.
dgam her bir grubun kendi iinde gerekleir. Sakin olan birinci harf, harekeli olan ikinci harfe
katlarak eddeli okunur.
rnek:
Bu rnekte;
) harfi vardr.
( ) harfi gelmitir.
) harfi, ra (
) harfine katlarak (
161
10. Snf
Not Edelim
Lam ve ra harfleri arasnda idgam yapabilmek iin lam harfinin nce gelmesi gerekir.
rneinde olduu gibi, ra (
Aklayalm-Uygulayalm
Yukarda geen idgam- mtekaribeyni rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli olarak
okuyunuz
Arapada isimlerin bana gelen ve onlar belirli yapan Elif lam taksna (
) Lm- tarif
(belirlilik taks) denir. Lm- tariften sonra emsi harflerden biri geldiinde, lam harfi sonraki harfe
katlarak eddeli okunur. Buna idgam- emsiyye denir.
Kuran alfabesindeki harflerden on drd emsidir:
emsi harflerden nce gelen lam harfi yazld hlde okunmaz. Kendisinden sonraki emsi
harfe edde konulur.
rnek:
Bu rnekte;
Kelimenin banda elif lam taks (
) vardr.
Elif lam taksndan sonra emsi harflerden sad (
Bu durumda idgam- emsiyye meydana gelir.
Elif lam taksnn lam okunmaz. Sad harfi (
) gelmitir.
Aklayalm-Uygulayalm
162
cmlesinde bir araya getirilen
harfleridir.
rnek:
Bu rnekte;
Kelimenin banda elif lam taks (
) vardr.
Elif lam taksndan sonra kameri harflerden ha ( ) gelmitir.
Bu durumda izhar- kameriyye meydana gelir.
Elif lam taksnn lam, cezimli ve ak bir ekilde okunur. dgam yaplmaz.
Aklayalm-Uygulayalm
Cezimli mim (
) harfine sakin mim denir. Sakin mimin okunuuyla ilgili tecvit kural
vardr:
1. Sakin mimden sonra harekeli bir mim harfi gelirse idgam- misleyn mea'l-gunne olur.
Bu durumda;
ki mim harfi birbirine katlarak eddelenir.
eddeli mim harfi gunneli okunur.
Gunneli okuyu, bir buuk elif miktar tutularak yaplr.
2. Sakin mim ( ) den sonra be (
rnek:
Bu durumda;
Sakin mim gunneli okunur.
Gunneli okuyu, dudaklar fazla bastrmadan bir buuk elif miktar tutularak yaplr.
163
10. Snf
rnek:
Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin mim (
) vardr.
kinci kelimenin banda be (
) harfi gelmitir.
Bu durumda ihfa- efev (dudak ihfas) meydana gelir.
Sakin mim sesi dudaklar bastrmadan genizden getirilir ve harf bir buuk elif miktar tutularak
okunur.
3. Sakin mimden sonra mim ve benin dndaki harflerden biri gelirse sakin mimin izhar (izhar-
efev) olur.
Bu durumda;
Sakin mimde idgam yaplmaz.
Gunne yaplmaz. zharda olduu gibi harf, cezimli ve tutulmadan okunur.
rnek:
Aklayalm-Uygulayalm
Yukarda geen sakin mimle ilgili tecvitleri, rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri
tecvitli olarak okuyunuz.
8. Kalkale
Szlkte sarsmak anlamna gelir.
Bu rnekte;
164
ses tonuyla
eddeli olan kalkale harfinin zerinde durulduunda ikinci harfte kalkale yaplr.
Durulmayp geildiinde kalkale yaplmaz.
rnek:
) (
Aklayalm-Uygulayalm
Yukarda geen kalkaleleri, rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak
okuyunuz.
9. Rann Hkmleri
rnek:
2. Ra harfi sakin olursa kendinden nceki harfin harekesine baklr; stn veya tre ise ra kaln
okunur.
rnek:
3. Hem ra harfi hem de ra harfinden nceki harf sakin olursa daha nceki harfin harekesine
baklr; stn veya tre ise ra kaln okunur.
rnek:
4. Ra harfi sakin olup kendinden nceki harf esreli olursa ve radan sonra isti'l harfleri denilen
kaln harflerden (
rnek:
5. Ra harfi sakin olur ve kendinden nce de esreli vasl hemzesi gelirse ra kaln okunur. Bir
nceki kelimeyle birletirilmi olsa da kaln okunur.
rnek:
165
10. Snf
B. Ra Harfinin nce Okunduu Durumlar
1. Ra harfinin harekesi esre ise ince okunur.
rnek:
2. Ra harfi sakin olursa kendinden nceki harfin harekesine baklr, esre ise ra ince okunur.
rnek:
3. Hem ra harfi hem de ra harfinden nceki harf sakin olursa daha nceki harfin harekesine
baklr, esre ise ra ince okunur.
rnek:
Not Edelim
Kaln ve ince okunduu yerlerin dnda kalan ve az sayda rnei bulunan aadaki
durumda ise sakin ra harfi ( ) hem kaln hem de ince okunabilir:
kelimesinde,
2.
Aklayalm-Uygulayalm
rnek:
166
Aklayalm-Uygulayalm
11. Zamir
H zamirinin (
Bu rnekte;
Kelimenin sonunda zamir vardr.
Zamirden nceki harf harekelidir.
Bu durumda kelimenin sonundaki zamir beynehuu eklinde uzatlarak okunur.
2. Kendisinden nceki harf cezimli veya harekesiz olduunda zamir uzatlmaz.
Not Edelim
rnek:
/ / /
kelimelerindeki
uzatlmadan okunur.
Aklayalm-Uygulayalm
10. Snf
12. Sekte
Szlkte susmak, konumay ve okumay kesmek anlamna gelen sekte, Kuran okurken sesi
bir mddet kesip nefes almakszn devam etmektir. Sekte yaplacak yerde ses kesilir ve ksa bir sre
bekledikten sonra okumaya devam edilir. mam Asm kraatnda drt yerde sekte yaplr.
1. Ysn suresinin 52. ayetinde:
rnek:
Not Edelim
Bu rnekte;
okunduktan
sonra ses kesilir, nefes almadan
Bu durumda
Aklayalm-Uygulayalm
harfinin altnda kk
3.
harfinin harekesi esreye meylederek stn-esre aras bir sesle ince okunur.
4. Ysuf suresinin 11. ayetindeki
hemze ile elif veya hemze ile he aras bir sesle okunur.
6. Kuran- Kerimde baz kelimelerin altnda med
bulunduu harf bir elif miktar uzatlarak okunur. Kasr iaretinin bulunduu harf ise
uzatlmadan okunur. rnek:
7. Baz kelimeler, sonlarndaki harf veya harekelerin korunmas ya da belirtilmesi iin ha-i
ile okunur. Kuran- Kerimde yedi kelimede, toplam dokuz yerde ha-i sekteli
okuyu vardr. rnein, Bakara suresinin 259. ayetindeki ve Enm suresinin
sekte
1 Dier ha-i sekteler iin bkz. Hkka suresinin 25, 26, 28, 29. ayetleri ve Kria suresinin 10. ayeti.
169
10. Snf
ki tre ve iki esreli kelimelerde skn zerinde durulur.
rnek:
) zerinde durulur.
Sonunda yuvarlak te ( ) bulunan kelimelerde, yuvarlak te sknlu he (
) harfine evirilerek
rnek:
durulur.
rnek:
Sonunda med harfi olan kelimelerde deiiklik olmaz; med harfi zerinde durulur.
rnek:
Sonu eddeli olan kelimelerde skun zere durulur. Fakat eddeyi belirtmek iin harf sknlu
olarak biraz tutulur.
Not Edelim
rnek:
Kelimenin sonunda treden sonra vav veya esreden sonra ya olursa med harfi olarak
durulur. rnek:
Aklayalm-Uygulayalm
Bulalm
kabul grmtr.
Gnmzde Mslmanlarn elindeki Mushaflarda bulunan vakf iaretlerine Muhammed bin
Tayfur es-Secvendnin ismine atfen secvendler denilmektedir. Her birinin bir anlam olan bu
vakf iaretlerini ksaca tanyalm:1
1. Lzm Vakf (
2. Mutlak Vakf (
4. Mcevvez Vakf (
5.
6.
ifadesini mstakil ayet kabul edenler vardr. Bu sebeple,
10. Snf
) : Durulabilir veya geilebilir. Durmak daha uygundur.
Sl ( ) : Durulabilir veya geilebilir. Gemek daha uygundur.
Ayn ( ) : Ayet sonlarnda bulunur. Bir konunun bittiini ve yeni bir konunun baladn ifade
7. Kf (
8.
9.
eder. Namazda okurken ayn iaretinin olduu yerde rka gitmek daha uygundur. Ar olarak
tercih edilen blmlerde ayn duraklarn dikkate almak konu btnl asndan uygun olur.
10. Kef (
...
11. Muneka Vakf ( ) ( ) : Birbirine yakn yerlerde iki ayr yere konulan er noktadan
ibarettir. Bu iaretlerin bulunduu yerlerden yalnz birinde durulabilir.
15.2. Secde areti
Kuran- Kerimde on drt yerde secde ayeti vardr. Bu ayetlerin getii sayfalarda
secde iareti bulunur. Tezhip ile sslenmi olan ekillerin iinde Arapa (
Bulalm
Kuran- Kerimden secde iareti bulunuz ve tilavet secdesi ile
ilgili hkmleri aratrarak rendiiniz bilgileri arkadalarnzla
paylanz.
172
Uygulayalm
Uygulayalm
173
10. Snf
Uygulayalm
Hatalarmz Bulalm
rnek:
b. Harekede oluan hata: Harfin harekesini deitirmek ya da harekeli harfi sakin okumaktr.
rnek:
2. Lahn-i Haf: "Gizli hata" anlamna gelir. Harflerin geici zelliklerinde oluan hatalara
lahn-i haf denir. Ancak tecvit bilenlerin anlayabilecei bu hatalar iki yerde olur:
a. hfa, izhar, idgam, iklab veya gunneyi terk etmek; ince harfleri kaln, kaln harfleri ince
okumak; medleri gereinden fazla uzatmak veya az uzatmaktan dolay oluan hatalar.
b. Ra harfindeki tekrir sfatn, nun ve mim harflerindeki gunneleri abartl veya zayf yapmaktan
dolay oluan hatalar.
Kur'an- Kerim Peygamber Efendimiz dneminde hem ezberlenmi hem de vahiy katipleri
tarafndan eitli malzemeler zerine yazlmt. Hazreti Ebu Bekir (r.a.) dneminde malzemeler bir
araya toplanarak tek mushaf haline getirildi. Hazreti Osman dneminde ise bu mushaf esas alnarak
ve kraat farkllklar gzetilerek oaltld. oaltlan nshalar Mekke, Medine, Kfe, Basra ve
am gibi belirli slam merkezlerine gnderildi. oaltlan nshalarda harflerin noktasz ve harekesiz
oluu farkl kraatlarn okunmasna imkan salamaktayd.
Tabin ve tebe-i tabin nesli de sahabiler gibi Kurann okunmasna ve okutulmasna nem
verdiler. Aralarndan hayatn Kurana vakfeden, onun okunmas ve anlalmas iin gece gndz
aba sarfeden alimler yetiti. ounluu hicri II. asrda yaayan ve bulunduklar yerlerde Kuran
kraati ve retiminde otorite olarak kabul edilen bu alimler Kraat mamlar olarak tannd.
Hicri IV. asrda Ebu Bekir bin Mcahid tarafndan yazl olarak bir araya getirilen "yedi kraat"a,
daha sonra kraat imamnn okuyuu eklendi. Bylece mtevatir kraatlarn says on olarak tespit
edildi ve bu mtevatir kraatlara "kraat- aere (on kraat)" ad verildi.
Kraat alimleri genellikle bu on kraat sahih kabul etmilerdir. Bunlarn dnda kalan ve
okunmas caiz olmayan kraatlar ise z olarak adlandrmlardr.
Bir kraatn sahih olmas iin temel art vardr:
1. Peygamberimizden sahih bir senetle rivayet edilmesi,
2. Hazreti Osmann slam merkezlerine gnderdii mushaflardan birinin yazm ekline uygun olmas,
3. Bir ynyle de olsa Arapann gramer kurallarna uygun olmas.
Mtevatir kabul edilen on kraat imamnn isimleri yledir: 1. Nfi 2. bn Kesir 3. Ebu Amr
4. bn Amir 5. Asm 6. Hamza 7. Kis 8. Ebu Cafer 9.Yakub 10. Halefl-Air.
Kendilerine kri (oulu: kurr) de denilen bu imamlardan dorudan veya dolayl olarak kraat
rivayet eden uzman kimselere ravi denilmitir. Kraat imamlarnn her birinin birden ok ravisi
olmakla birlikte, ikier ravileri mehur olmutur. Bu kraatlardan en mehur olan ve tercih edileni,
lkemizde de okunan Asm kraatinin Hafs rivayetidir.
(Suat Yldrm, Kur'an- Kerim ve Kur'an limlerine Giri, s. 70-75.)
zetlenerek alnmtr.
175
10. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki oktan semeli sorularn doru seeneklerini iaretleyiniz.
1. hfal okuyuta aadakilerden hangisi yaplrsa yanl olur?
A) Dil doal halinde serbest braklr.
B) Ses genizden getirilir.
C) Nun sesinin asl mahreci gizlenir.
D) Dil st n dilere dedirilir.
E) Tenvin veya sakin nun gunneli okunur.
2. zhar iin aada verilen bilgilerden hangisi doru deildir?
A) zhar harfleri boaz harfleridir.
B) zharda gunneli okuyu yoktur.
C) Nun sesi asl mahrecinden karlr.
D) Gunneli okuyu 1,5 elif miktar tutulur.
E) Nun sesi tutulmadan hemen bir sonraki harfe geilir.
3. Aadaki eletirmelerden hangisi dorudur?
A) klab-durmak
B) zhar-aa karmak
C) hfa-evirmek
D) dgam-genizden ses getirmek
E) Gunne-bir eyi dierine katmak
4. Aadaki harf gruplarndan hangisi idgam- mtekaribeyne aittir?
A) ( ) ( ) ( )
B) ( ) ( ) ( )
C) ( ) ( )
D) ( ) ( )
E) ( ) ( ) ( )
5. Sakin mimle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanltr?
A) Sakin mimden sonra ba ( ) gelirse ihfa- efev olur.
B) Sakin mimden sonra mim ( ) gelirse idgam- misleyn meal-gunne olur.
C) Sakin mimden sonra mim ( ) ve be'nin dndaki harfler gelirse izhar- efev olur.
D) Sakin mimden sonra nun ( ) gelirse idgam- misleyn mea'l-gunne olur.
E) Sakin mimden sonra be ( ) harfi geldiinde gunneli okuyu gerekleir.
176
177
10. Snf
C. Aadaki bulmacay znz.
8
4
1
3
11
14
6
10
12
7
13
9
4
1 2 3
5
7
6
8
9
10 11 12 13
14
15
21
17 16
18
19
20
Numaralandrlm yerlerdeki tecvit kurallarn aadaki boluklara yaznz.
15.
8.
1.
16.
9.
2.
17.
10.
3.
18.
11.
4.
19.
12.
5.
20.
13.
6.
21.
Medd-i munfasl
14.
7.
179
10. Snf
F. Aadaki harfleri ekillerden yararlanarak tenvin ve sakin nunla ilikisi asndan
gruplandrnz.
.........................................................................
........................................................................
..........................................................................
........................................................................
.........................................................................
........................................................................
..........................................................................
........................................................................
180
10. Snf
2. nite: Yznden Okunacak Sureler
NTEMZE
N
NT
HAZIRLANALIM
1. Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisinden l-i mran suresi ile ilgili
maddeyi okuyunuz.
2. Nis suresinde ele alnan temel konular arkadalarnzla paylanz.
3. l-i mran, Nis ve Mide surelerinde mran ailesi, Hz. Meryem ve Hz. sa
hakknda verilen bilgileri defterinize not ediniz.
4. Yznden okuyacanz blmlerin anlamlarn Trke bir mealden okuyunuz.
181
10. Snf
Seri ve Hatasz Okuyalm
rendiiniz tecvit kurallarndan medleri en az llerine gre uzatarak ve dier tecvitleri
uygulayarak, yznden okunacak blmler zerinde doru ve seri okuma almalar yapnz.
Yarma Dzenleyelim
Snfnzda Kuran- Kerimi Gzel Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve yarmac
arkadalarnz tespit ediniz. Kuran- Kerim yarmalarnda esas alnan okuma, tecvit ve ses
ltlerine uygun olarak, Kuran- Kerimi en gzel okuyan arkadanz belirleyiniz.
182
Aklayalm-Uygulayalm
Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. lgili
blm, iinde geen tecvit kurallarn akladktan sonra, harflerin mahrelerine ve tecvit
kurallarna uygun olarak okuyunuz.
183
10. Snf
Yaralm
Gruplara ayrlarak, okuduunuz blmdeki tecvit kurallarn bulunuz. Hangi grubun daha
ok tecvit kural bulduunu belirleyiniz.
Birbirimizi Dinleyelim
Bir arkadanzn yznden okuduu blm dikkatle takip ediniz. Yaplan okuma ve tecvit
hatalarn not alnz. Arkadanzn okumas bittikten sonra bu hatalar zerinde konuunuz.
10. snf 2. nitede yer alan yznden okunacak (l-i mrn, Nis, Mide ve En'am)
sureler Kur'an- Kerim'den okutulacaktr.
184
10. Snf
3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar
NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Ezberleyeceiniz sureleri CD veya kasetten dinleyiniz.
2. Ysn suresinin ok okunmasnn sebeplerini aratrarak defterinize yaznz.
3. Mekke ve Medine dnemlerinde inen surelerin temel zelliklerini aratrarak
arkadalarnzla paylanz.
4. Ayetlerin nzul sebebi ne demektir? Aratrarak defterinize yaznz.
5. Bir Kuran- Kerim mealinden nitemizde geen surelerin isimlerini nereden
ald ve indii dnem hakknda bilgi toplaynz.
185
10. Snf
Ysn Suresi ve Anlam
1.
)(3
)(2
)(1
)(5
)(4
)(6
)(7
)(8
)(9
)(10
)(11
)(12
186
Y sn.
2.
3.
4.
5.
6.
Sen de atalar uyarlmam, kendileri de gaflet iinde kalm bir toplumu uyarasn
diye gnderildin.
7.
Boyunlarna yle demir halkalar geirdik ki enelerine dayanmaktadr. Bu boyunduruklar sebebiyle kafalar yukar kalkktr.
9.
Hem nlerinden hem arkalarndan bir set yaparak ylesine epeevre sardk ki artk
hi gremezler.
10.
11.
Sen ancak, zikre (Kurana) uyan ve grmedii hlde Rahmandan korkan kimseyi
uyarabilirsin. te byle kimseleri balanma ve gzel bir mkfat ile mjdele!
12.
phe yok ki lleri diriltecek olan biziz. Yaptklar her eyi ve btn izlerini bir bir
kaydederiz. Zaten biz, her eyi apak bir kitapta (Levh-i Mahfuzda) kaydettik.
Paylaalm
Ysn Kurann kalbidir. Ahmed bin Hanbel, Msned, C 5, s. 26.
Yukardaki hadiste Peygamber Efendimiz, Ysn suresini niin Kurann kalbi olarak
nitelendirmitir? Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.
Yorumlayalm
lmek zere olanlarn yannda Ysn suresini okuyunuz.
Ebu Davud, Cenaiz, 20; bn Mace, Cenaiz, 4.
Peygamber Efendimiz, lm deindeki insanlarn yannda niin Ysn suresini
okumamz istemitir? Yukardaki hadisi, zellikle 12, 32, 51-52, 65, 70 ve benzeri ayetlerin
anlamlarn gz nnde bulundurarak yaayan insanlara etkisi bakmndan yorumlaynz.
187
10. Snf
)(13
)(14
)(16
)(15
)(17
)(18
)(19
)(21
)(20
)(22
)(24
)(23
)(25
)(27
)(26
188
Birletirerek Ezberleyelim
Ezber yaparken her bir ayeti nceki ayetlerle birletirerek yeniden okuyunuz.
13.
14.
15.
ehir halk dedi ki: Siz de bizim gibi bir insansnz. Dorusu Rahmann indirdii bir ey yok. Siz yalan sylyorsunuz.
16-17. Eliler dediler ki: Rabbimiz biliyor ki biz gerekten size gnderilmi elileriz.
Aka tebliden baka bir eyle ykml deiliz.
18.
Halk, elileri tehdit ederek, Siz uursuzsunuz. ayet vazgemezseniz sizi talar,
size ac m ac bir azap dokundururuz. dedi.
19.
20.
O esnada, ehrin te bandan bir adam koarak geldi, Ey kavmim! dedi. Gelin, bu elilere uyun!
21.
22.
Ne olmu ki bana, kulluk etmeyecekmiim beni yaratana! unu iyi biliniz ki siz
de ona dndrleceksiniz.
23.
Ben, ondan baka tanrlar edinir miyim hi! Eer Rahman bana zarar vermek dilerse, o tanrlarn efaati bana hibir fayda salamaz ve onlar beni kurtaramaz.
24.
25.
Haberiniz olsun ki ben Rabbinize iman ettim. Siz de bana kulak verin!
26.
27.
189
10. Snf
)(28
)(29
)(30
)(31
)(32
)(33
)(34
)(35
)(36
)(37
)(38
)(39
)(40
190
28.
Onun vefatndan sonra, kavmini helak etmek iin zerlerine gkten bir ordu indirmedik, zaten indirecek de deildik.
29.
Sadece tek bir lk! Annda hepsi snverdi.
30.
Yazk u kullara! Kendilerine gelen her eliyle mutlaka alay ederlerdi.
31.
Onlardan nce nice nesilleri yok ettiimizi ve bir daha geri dnmediklerini grmezler mi?
32.
Elbette onlarn hepsi, (hesap vermeleri iin kyamet gnnde) toplanp huzurumuza getirilecekler.
33.
l toprak onlar iin bir delildir! Biz o topraa su ile hayat verir, oradan taneler
karrz da onlardan yerler.
34-35 Meyvelerinden ve elleriyle rettikleri rnlerinden yesinler diye, orada zm
balar, hurma baheleri yarattk ve ilerinden pnarlar akttk. Buna ramen hl
kretmeyecekler mi?
36.
Topran bitirdiklerini, kendilerini ve daha bilmedikleri nice eyleri ift ift yaratan Allah ycedir, her trl noksandan mnezzehtir!
37.
Gece de onlar iin bir delildir! Biz gndz ondan syrp ekeriz de birden karanla gmlverirler.
38.
Gne de kendisi iin belirlenen bir yrngede akar gider. Bu gl ve her eyi
bilen Allahn kanunudur.
39.
Ay iin de birtakm evreler belirledik. Sonunda o, eri hurma dal gibi (hilal)
olur, geri dner.
40.
Ne Gne Aya kavuabilir ne de gece gndz geebilir. O gk cisimlerinden her
biri, birer yrngede akar durur.
Konualm
Ysn suresinin 13-32. ayetlerinde bahsedilen olayda dikkatinizi eken noktalar
arkadalarnzla konuunuz.
191
10. Snf
)(41
)(42
)(43
)(44
)(45
)(46
)(47
)(48
)(49
)(50
)(51
)(52
)(53
)(54
192
Gzmzde Canlandralm
Ysn suresinin 51-54. ayetlerinde anlatlan kyamet sahnesini
gznzde
canlandrnz.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.
193
10. Snf
)(55
)(56
)(58
)(57
)(59
)(60
)(61
)(62
)(64
)(63
)(65
)(66
)(67
)(68
)(69
)(70
194
Dnelim
Ysn suresinin 65. ayetinin ahirette hesaba ekilme hakknda verdii mesaj dnnz.
55.
56.
57.
58.
59.
60-61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.
Tartalm
Ysn suresinin 69-70. ayetlerini Kurann indirili gayesi
asndan tartnz.
195
10. Snf
)(71
)(72
)(74
)(73
)(75
)(76
)(77
)(78
)(79
)(80
)(81
)(82
)(83
196
71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.
Kudretimizle kendileri iin (uysal) hayvanlar yarattmz grmyorlar m? Onlar bu hayvanlara sahip olmulardr.
Bu hayvanlar insanlarn hizmetine verdik. Bazsn binek olarak kullanrlar, bazsn yerler.
Bu hayvanlarda onlar iin nice faydalar ve trl iecekler vardr. Hl kretmezler mi?
(Kendilerine bu kadar nimetler verildii hlde) tuttular, Allahtan baka tanrlar
edindiler. Gya yardma nail olacaklar!
Hlbuki o tanr edindikleri putlar onlara yardm edemezler. Aksine kendileri onlar
iin yardma hazr askerlerdir.
O hlde (ey Resulm,) zlme sen onlarn laflarna! Onlarn gizlediklerini de iyi
biliriz, akladklarn da.
nsan, kendisini bir nutfe (sperm)den yarattmz grmedi mi de imdi apak
bir dman kesildi.
Kendi yaratln unutur da, u rm kemikleri kim diriltecek? diyerek,
bize misal vermeye kalkr.
De ki: Onlar ilk defa yaratan diriltecektir. O, her trl yaratmay bilendir.
Sizin iin yeil aatan ate meydana getiren odur. Siz de ateinizi ondan yakyorsunuz.
Gkleri ve yeri yaratann, onlarn benzerlerini yaratmaya gc yetmez mi ? Elbette gc yeter. O, her eyi yaratan, her eyi bilendir!
Allah bir eyi yaratmak istediinde ona sadece Ol! diye emreder. O da oluverir.
Her eyin egemenlii kendi elinde olan Allah, ne ycedir! Hepiniz ona dndrleceksiniz.
lkeler karalm
Ysn suresi 71-83. ayetlerin anlamlarn dnerek ilkeler karnz.
1. Varlklar yaratan ve onlar insanln hizmetine sunan Yce Allahtr.
2.
3. ....
197
10. Snf
Yaralm
Snfnzda Ezbere Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve yarmac
arkadalarnz tespit ediniz. Yarmaclarn, Ysn suresinden sorulan ayetlerin devamn
ezberden okumasn isteyiniz. Hafzlk yarmalarnda esas alnan ezber ve tecvit puanlarna
uygun olarak (Taban 70, ezberden okuma 20, tecvit 10 puan) Ysn suresini ezberden en
gzel okuyan arkadanz belirleyiniz.
2.
(3)
(2)
(1)
(4)
(6)
(5)
(8)
(7)
(11)
(10)
(9)
198
suresinde
93
DUH SURES
Mekke dneminde inmitir. 11 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki kuluk vakti
anlamna gelen duh kelimesinden almtr.
1-2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
lkeler karalm
Duh suresinin anlam zerinde dnerek sosyal hayatla ilgili ilkeler karnz.
1. Allah kendisine inanan kullarn hibir zaman yalnz brakmaz.
2. ......
3. ..
199
10. Snf
3.
(2)
(1)
(4)
(3)
(6)
(8)
(5)
(7)
Aklayalm
k
klay
nirh suresinin 7-8. ayetlerinde Rabbimizin bize verdii mesajlar aklaynz.
200
Slogan retelim
nirh suresinin anlamndan yararlanarak slogan retiniz.
1. man ile mitsizlik bir arada olmaz.
2. ......
3. ..
lkeler karalm
nirh suresinin anlam zerinde dnerek hayata ve hayattaki zorluklara bakmzla
ilgili ilkeler karnz.
1. Allah zamann verimli kullanan alkan kullarn sever.
2. ......
3. ..
201
10. Snf
Tn Suresi ve Anlam
Ezberleyelim
Tahtaya yazlan Tn suresini, batan itibaren kelime kelime silerek ezberden okuyunuz.
)(2
)(1
)(4
)(3
)(5
)(6
)(8
)(7
Sina Da
202
4.
Bulalm
Tn suresinin anlamn okuyarak surede ele alnan konular tespit ediniz.
95
TN SURES
Mekke dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, ilk ayette geen ve incir anlamna gelen
tn kelimesinden almtr.
1-3.
4.
5.
6.
7.
8.
203
10. Snf
Alk Suresi ve Anlam
5.
)(1
)(4
)(3
)(2
)(6
)(5
)(8
)(7
)(10
)(9
)(13
)(12
)(11
)(14
)(17
)(16
)(15
)(19
)(18
204
96
ALK SURES
Mekke dneminde inmitir. 19 ayettir. Adn surenin ikinci ayetinde geen alk kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6-7.
Konualm
Alk suresinin 6-19. ayetlerinde bahsedilen inkarc insan tipinin zellikleri zerine
arkadalarnzla konuunuz.
205
10. Snf
6.
Hatalarmz Dzeltelim
Kadir suresini retmeninizden birka kere dinleyiniz. Kendi okuyuunuzdan farkl olan
yerlerin altn iziniz ve retmeniniz gibi okuyunuz.
(2)
(1)
(3)
(5)
(4)
206
97
KADR SURES
Mekke dneminde inmitir. 5 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki kymet, eref
anlamna gelen kadr kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
O gece, Rablerinin izniyle Cebrail ve melekler, her trl i iin iner de iner.
5.
rtibat Kuralm
Kadir suresinin 3. ayetini, Bakara suresinin 185. ayetiyle ilikilendirerek yorumlaynz.
207
10. Snf
Beyyine Suresi ve Anlam
7.
Sra Bende
Beyyine suresinin ayetlerini, srayla ezberden okuyunuz. Okurken zellikle ayet
sonlarndaki durulara dikkat ediniz.
)(1
)(3
)(2
)(4
)(5
)(6
)(7
)(8
208
98
BEYYNE SURES
Medine dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, ilk ayette geen kesin ve apak delil
anlamna gelen beyyine kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Gerek ehl-i kitaptan, gerek mriklerden olan kfirler, kendilerine kesin ve apak delil gelmedike inkrlarndan vazgeecek deillerdi.
Bu kesin delil Allah tarafndan gnderilen ve tertemiz sahifeleri okuyan bir peygamberdir.
O sahifelerde, en doru hkmler vardr.
Ama kendilerine kitap verilenler, o kesin delil geldikten sonra ayrla dtler.
Hlbuki onlara, irkten uzak olarak yalnz Allaha ibadet etmeleri, namaz hakkyla klmalar, zekt vermeleri emredilmiti. te salam, dosdoru din budur.
Gerek ehl-i kitaptan, gerek mriklerden olan kfirler, iinde devaml kalmak
zere cehennem ateindedirler. Onlar, yaratlmlarn en ktleridir.
man edip salih ameller ileyenler ise yaratlmlarn en hayrllardr.
Rableri katnda onlarn dlleri, ilerinden rmaklar akan Adn cennetleridir. Orada srekli kalacaklardr. Allah onlardan raz olmutur, onlar da Allahtan raz olmulardr. te bu, Rabbinden korkup sayg duyanlara zgdr.
209
10. Snf
8.
(1)
(3)
(2)
(5)
(4)
(6)
(8)
(7)
210
99
ZLZL SURES
Medine dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki sarsnt, deprem
anlamna gelen zilzl kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
lkeler karalm
Zilzl suresinin anlam zerinde dnerek kyamet ve hesap gn ile ilgili ilkeler
karnz.
1. Hibir iyilik karlksz kalmaz.
2. .
3. .
211
10. Snf
9.
(2)
(1)
(5)
(4)
(3)
(7)
(6)
(9)
(8)
(11)
(10)
Bulalm
diyt suresinin anlamn okuyarak surede ele alnan konular tespit ediniz.
212
100
DYT SURES
Medine dneminde inmitir. 11 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki nefes nefese
koanlar anlamna gelen diyt kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9-10.
11.
213
10. Snf
10. Kria Suresi ve Anlam
Birbirimizi Dinleyelim
Kria suresini, retmeninize okumadan nce sra arkadanza okuyunuz. Okurken,
(2)
(1)
(4)
(3)
(5)
(8)
(7)
(6)
(11)
(10)
(9)
101
KRA SURES
Mekke dneminde inmitir. 11 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki vuran, arpan,
yrekleri hoplatan anlamlarna gelen kria kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4-5.
6-7.
8-9.
10.
11.
(2)
(1)
(4)
(3)
(6)
(5)
(8)
(7)
215
10. Snf
102
TEKSR SURES
Mekke dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki oklukla bbrlenmek anlamna gelen teksr kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Yorumlayalm
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu:
Hibir kul, kyamet gnnde,
mrn nerede tkettiinden, ilmiyle
ne gibi iler yaptndan, maln nereden kazanp nerede harcadndan,
vcudunu nerede yprattndan sorulmadka bulunduu yerden kprdayamaz.
Tirmizi, Kyamet, 1.
Teksr suresinin 8. ayetini yukardaki hadisten faydalanarak yorumlaynz.
216
Krsde Okuyalm
retmen krssne oturunuz ve Asr suresini arkadalarnzn huzurunda tecvit
kurallarna uygun ve makaml olarak okuyunuz.
(2)
(1)
(3)
103
ASR SURES
Mekke dneminde inmitir. 3 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki zaman, a, ikindi
vakti anlamlarna gelen asr kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
lkeler karalm
Asr suresinin anlam zerinde dnerek zamann deeri ile ilgili ilkeler karnz.
1. Zaman, insann en byk sermayesidir.
2. .
3. .
217
10. Snf
Aklayalm
Hlkn nmtenahi ad var, en ba Hak,
Ne byk ey kul iin hakk tutup kaldrmak!
Hani ashab- kiram ayrlalm derlerken,
Mutlaka sure-i Vel Asr okurmu, bu neden?
nk meknn o byk srede asr- felh,
Bata iman- hakiki geliyor, sonra salh,
Sonra hak, sonra sebt: te kuzum insanlk
Drd birleti mi yoktur sana hsran artk.
(M. Akif Ersoy, Safahat, s. 382.)
Yukardaki msralar Asr suresinin hangi
ynlerine dikkat ekmektedir? Aklaynz.
13. Hmeze Suresi ve Anlam
(2)
(1)
(4)
(3)
(6)
(5)
(9)
(8)
(7)
218
104
HMEZE SURES
Mekke dneminde inmitir. 9 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki insan arkadan
ekitiren, ayplayan kimseler anlamna gelen hmeze kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
rtibat Kuralm
Hmeze suresinin ilk ayetini, Hucurt suresinin 11-12. ayetleriyle ilikilendirerek
yorumlaynz.
219
10. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki deerlendirme tablosunda size uygun olan seenekleri (3) ile iaretleyiniz.
220
Zayf
Orta
yi
Tecvitleri
uyguluyorum.
ok iyi
Zayf
Orta
yi
Harfleri
mahrelerinden
karyorum.
ok iyi
Zayf
Orta
yi
Hareke hatas
yapmyorum.
ok iyi
Zayf
Orta
yi
ok iyi
EZBERLEDM
SURE
VEYA
AYETLER
Ezber okurken
taklmyorum.
...................................................................
..................................................................
..............................................................
................................................................
.......................................................................................
............................................................................
......................................................................................
................................................................................................
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
..............................................................................
10.
..............................................................................
11.
......................................................................................
9.
......................................................................................
13.
..................................................................................
14.
...............................................................................
15.
.......................................................................................
12.
.....................................................................................
16.
.....................................................................................................
17.
................................................................................................
221
18.
10. Snf
C. Aadaki bulmacay znz.
1
2
5
7
6
11
10
12
13
17
15
14
16
19
20
1. Kesin ve apak delil anlamna gelen ve Peygamber Efendimizin mrikler ile ehl-i kitab iine dtkleri inkrdan kurtarmak zere gnderilmi apak
bir delil olduunu bildiren sure.
2. Merhametli Rabbin cennetliklere syledii gzel sz. 13. Bin aydan hayrl bir geceden bahseden sure.
3. Kalplere kadar ileyip yakacak olan Allahn tutu- 14. Deprem anlamna gelen ve insann yapt en kturulmu atei.
k iyilik veya ktln karln mutlaka grecei4. Ahirette insanlarn hesap vermek zere toplanmas- ni bildiren sure.
n ifade eden fleme.
15. Kyameti yrekleri hoplatan byk felket olarak
nitelendirerek insanlarn kelebekler gibi saa sola sav5. Cehennemlikleri atee atmakla grevli melekler.
rulacan bildiren sure.
6. Hesap gnnde tartlar hafif gelenlerin gidecei
16. Kurann kalbi olan sure.
kzgn ate.
7. man edip salih ameller ileyenlere dl olarak 17. Tn suresinde zerine yemin edilen gvenli ehir.
mjdelenen cennetlerden birinin ad.
18. Fetret Dneminden sonra inen ve Allahn Peygam8. Dnya nimetlerinin okluuyla bbrlenmenin in- ber Efendimizi yalnz brakmayacan bildirerek onu
san oyalayp asl gayesi olan Allaha kulluktan uzak- teselli eden sure.
latracan ve insann bu dnyada sahip olduu her 19. Oku! emriyle balayan ve insann bir embriyodan
nimetten mutlaka hesaba ekileceini bildiren sure. yaratldn bildiren sure.
9. Nefes nefese koan atlara yeminle balayan ve inkar- 20. Ashab- kiramn birbirlerinden ayrlrken okudukc insann Allaha kar nankrln vurgulayan sure. lar ve zaman karsnda sadece drt grup insann krl
10. Kutsal meknlara yemin ettikten sonra insann en kacan bildiren sure.
gzel biimde yaratldn bildiren sure.
222
phe yok ki lleri diriltecek olan biziz. Yaptklar her eyi ve btn izlerini bir bir
.........................
........................ toprak onlar iin bir delildir! Biz o topraa su ile hayat verir, oradan
taneler karrz da onlardan yerler.
Topran bitirdiklerini, kendilerini ve daha bilmedikleri nice eyleri ........................
yaratan Allah ycedir, her trl noksandan mnezzehtir!
........................ de kendisi iin belirlenen bir yrngede akar gider. Bu gl ve her eyi
bilen Allahn kanunudur.
........................ bugn, nimetler iinde sefa srerler.
Ey Ademoullar! Size, Sakn ........................ tapmayn! nk o sizin apak bir
dmannzdr. Bana kulluk edin! Dosdoru yol budur. diye tavsiye etmedim mi?
O gn onlarn ........................ mhrleriz. Yaptklarn bize elleri syler, ayaklar da
ahitlik eder.
De ki: Onlar ........................ defa yaratan diriltecektir. O, her trl yaratmay bilendir.
Gkleri ve yeri yaratann, onlarn ........................ yaratmaya gc yetmez mi ? Elbette
gc yeter. O, her eyi yaratan, her eyi bilendir!
Allah bir eyi yaratmak istediinde ona sadece ........................! diye emreder. O da
oluverir.
Kesinlikle ........................ senin iin dnyadan daha hayrldr.
Rabbinin ........................, minnet ve kranla an!
Bir ii bitirince dieriyle ........................!
Allah, en gzel ........................ veren deil midir?
Hayr! Rabbinin bunca nimetlerine ramen insan, kendisini ........................ grd iin
azar.
O gece, Rablerinin izniyle Cebrail ve ........................, her trl i iin iner de iner.
man edip salih ameller ileyenler ise, ........................ en hayrllardr.
O gn insanlar, ........................ karl kendilerine gsterilmek zere blk blk
Allahn huzuruna karlar.
Kabirlerdekiler diriltilip dar atld ve ........................ gizlenenler ortaya karld
zaman, insan hlinin ne olacan dnmez mi?
te o gn, kimin tartlar ........................ gelirse memnun kalaca bir hayat iinde olur.
223
SZLK
A
ahenk: Uygunluk, uyum, dzen.
ahiret: nsann ldkten sonra dirilip sonsuza dek
kalaca ve Allaha hesap verecei yer, br dnya.
rz: Sonradan olma, sonradan ortaya kma, geici
olan.
sr: Asrlar, yzyllar.
sar: Eserler, izler, nceki devirlerden kalanlar.
ashap: Sahabe.
Asm Kraat: Kfede kraat imam olarak mehur
olan mam Asmn okuyu tarz.
ar: Bir din tren srasnda veya cemaatle namaz
klnp dua edildikten sonra okunan Kuran ayetleri.
atasz: Uzun deneme ve gzlemlere dayanlarak
sylenmi ve halka mal olmu, t verici nitelikte
sz, darbmesel.
ayet: Kuran surelerini oluturan ksmlardan her
biri.
B
balama: Balamak ii, mafiret, gufran.
belagat: yi konuma, szle inandrma yetenei.
Sz herkesin kolay kolay syleyemeyecei ekilde
syleme.
besmele: Esirgeyen ve balayan Allahn ad
ile anlamna gelen ve bir ie balarken sylenilen
bismillahirrahmnirrahm sz, bismillah.
buhran: Ruhi sknt, bir iin, bir olayn geldii
kark safha, iinden klmas zor durum.
C-
Cebrail: Allah tarafndan peygamberlere vahiy
getirmekle grevlendirilen, drt byk melekten biri.
cehennem: Dnyada gnah ileyenlerin ldkten
sonra ceza grecekleri yer.
cel: Ak, parlak.
cennet: Dnyada iyilik yapanlarn, gnahszlarn,
ldkten sonra sonsuz bir mutlulua kavuacaklar
yer.
cezim: Harekesiz harfi gsteren iaret.
cz: Kurann blnm olduu otuz paradan her
biri, Kurann yirmi sayfas.
224
E-F
ehl-i kitap: Kitap ehli. slam literatrnde Yahudi ve
Hristiyanlar.
Esm-i Hsna: Allahn en gzel, en erefli isimleri.
esvap: Giyecekler.
farz: slam dininde, zr olmadka yaplmas
zorunlu, yaplmamas gnah saylan ibadet.
fecir: Tan.
fem-i muhsin: Kuran doru ve gzel okuyan mhir
(usta) okuyucu.
feryat: Barma, arma, haykrma, lk.
fonetik: Ses bilgisi, sese dayanan, sesle ilgili.
G
gaflet: Dalgnlk, dikkatsizlik, bo bulunma, aymazlk,
dalg, ihtiyatszlk.
gazaba uramak: Bir kimsenin fkesine maruz
kalmak.
gunne: Genizden gelen ses.
H
hadr: Sratli ve abuk olmak.
hafz: Kuran btnyle ezbere bilen kimse.
haf: Gizli, sakl.
Hlik: Yaratc.
hat: izgi, snr izgisi, gzel yaz.
hatim: Kurann tamamn okuma.
hayr: yilik, karlk beklenmeden yaplan yardm.
yi, hayrl, yararl, faydal.
hesap gn: Kyamet.
hidyet: Doru yol, hak yol, Mslmanlk yolu.
hurafe: Dine sonradan girmi yanl, batl inan.
hsran: Beklenilen eyin elde edilememesi yznden
duyulan ac.
I-
ibadet: Bir dinin buyruklarn yerine getirme. Allaha
ynelen sayg davran.
ibtida: Balamak, bir ie girimek.
idgam: Bir eyi dierine katmak.
ifa: Bir ii yapma, yerine getirme.
ihfa: Gizlemek.
ihtilas: Harekeyi zayf sesle ve hzlca okumak.
nmahrem: Yabanc.
S-
M
mabet: Tapnak. zel bir konuda sevgi ve sayg ile
balanmann ortaya konulduu yer.
mahfaza: inde deerli eyalarn sakland kutu,
klf.
mahre: k yeri, kak.
225
U--V-Z
mmet: Din ve inan birlii temelinde biraraya gelen
ve ayn peygambere balanan insanlar topluluu, bir
din zerinde birleen millet.
vahiy katipleri: Kurann indii dnemde Hz. Peygamberin emriyle ayetleri yazan sahabiler.
vahiy: Gizli konumak, fsldamak, seslenmek, ilham
etmek, iaret etmek. Allahn buyruk, yasak ve tlerini insanlara ulatrmak zere peygamberlerine zel
bir yolla iletmesidir.
vakf: Durmak, durdurmak.
vasl: Birletirmek, yan yana getirmek, ulatrmak,
balamak.
vasiyet: Bir kimsenin lmnden sonra yaplmasn
istedii ey.
vecd: iddetli din duygu ve heyecan hli, coma.
vesvese: Kuruntu. Yanl ve yersiz dnce, evham.
zebani: Cehennem bekisi.
226
KAYNAKA
Ahmed bin Hanbel, I-VI, Msned, ar Yaynlar, stanbul, 1982.
Altkula, Tayyar, Tecvdul-Kuran, DB, Ankara, 1981.
Altunta, Halil; ahin, Muzaffer, Kuran- Kerim Meali, DB Yaynlar, Ankara, 2006.
Ate, Sleyman, Kuran- Kerim ve Yce Meali, Yeni Ufuklar Neriyat, Ankara, 1980.
Beyatl, Yahya Kemal, Kendi Gkkubbemiz, stanbul Fetih Cemiyeti Yaynlar, stanbul, 2007.
Bilmen, mer Nasuhi, Kuran- Kerim ve Trke Meali, pek Yaynlar, stanbul, 2001.
Buhar, Sahih-i Buhar, ar Yaynlar, stanbul, 1992.
elik, Ahmet; Bier, Bayram ve dierleri, Kuran Anlamaya Giri, Eksen Yaynlar, Konya,
2008.
etin, Abdurrahman, Kuran Okuma Esaslar, Emin Yaynlar, Bursa, 2007.
ollak, Fatih, Asm Kraat, Emek Matbaas, stanbul, 1989.
Doan, Mehmet, Byk Trke Szlk, Rehber Yaynlar, stanbul, 1990.
Ebu Davut, Snen, ar Yaynlar, stanbul, 1992.
Ebul-Fid, Muhammed zzet, El-Vesyal-Aera li hfz Kitbillah, Merkezul-Arabiyyl-Hadis, Kahire,
2005.
Ersoy, Mehmed kif, Safahat, Gonca Yaynlar, stanbul, 1987.
bni Mace, Snen (Terc.: Haydar Hatibolu), Kahraman Yaynlar, stanbul, 1982.
bn'l-Cezeri, en-Ner f kraati'l-Ar, thk. Ali Muhammed Debb, I-II, Msr.
Karaam, smail, Kuran- Kerimin Okunma Kaideleri ve Faziletleri, FAV Yaynlar, stanbul,
1984.
Karakl, Celaleddin, Tecvid lmi Kuran- Kerim Okuma Kaideleri, Ankara, 1977.
Kerime, Ebu Zeyd, Ahkmt-Tecvd, Drul-man, skenderiye, 1998.
Ksakrek, Necip Fazl, ile, BB Kltr Yaynlar, stanbul, 1996.
Komisyon, mam Hatip Liselerinde Meslek Dersleri retimi Nasl Olmal?, DEM Yaynlar, stanbul,
2006.
Komisyon, mam Hatip ve Anadolu mam Hatip Lisesi Meslek Dersleri retim Programlar, MEB, Ankara,
2008.
Komisyon, Ortaretim Din Kltr ve Ahlak Bilgisi 10, MEB, Anakara, 2007.
Kuran- Kerim ve Aklamal Meali, (Heyet), TDV Yaynlar, Ankara, 2004.
227
228