You are on page 1of 228

MAM-HATP LSELER

KURAN-I KERM
DERS KTABI

9-10
YAZARLAR
Faruk SALMAN
Nazif YILMAZ

DEVLET KTAPLARI
KNC BASKI
.........................., 2011

MLL ETM BAKANLII YAYINLARI ..........................................................................: 4850


DERS KTAPLARI DZS .....................................................................................................: 1439
11.?.Y.0002.3991

Her hakk sakldr ve Mill Eitim Bakanlna aittir. Kitabn metin, soru ve ekilleri
ksmen de olsa hibir surette alnp yaymlanamaz.

Editr
Dil Uzman
Grsel Tasarm

Rehberlik Uzman
Program Gelitirme Uzman
Eitim Teknolojisi Uzman

: Muhittin ESZ
: Muharrem OKUMU
Erdal ALTUN
: Erturul AKIR
Dilek ANDER
Emre ANDER
: Erdal USLUER
: Dr. Yaln BAY
: Veysel KUBAT
Ahmet KOPMAZ

ISBN 978-975-11-3380-9

Mill Eitim Bakanl, Talim ve Terbiye Kurulunun 16.02.2010 gn ve 13 sayl karar ile ders
kitab olarak kabul edilmi, Yaymlar Dairesi Bakanlnn 08.03.2011 gn ve 886 sayl yazs ile
ikinci defa 163.300 adet baslmtr.

ATATRK'N
GENLE HTABES
Ey Trk genlii! Birinci vazifen, Trk istikllini, Trk
cumhuriyetini, ilelebet, muhafaza ve mdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegne temeli budur. Bu
temel, senin, en kymetli hazinendir. stikbalde dahi, seni, bu
hazineden, mahrum etmek isteyecek, dahil ve haric,
bedhahlarn olacaktr. Bir gn, istikll ve cumhuriyeti mdafaa
mecburiyetine dersen, vazifeye atlmak iin, iinde
bulunacan vaziyetin imkn ve eraitini dnmeyeceksin!
Bu imkn ve erait, ok nmsait bir mahiyette tezahr
edebilir. stikll ve cumhuriyetine kastedecek dmanlar,
btn dnyada emsali grlmemi bir galibiyetin mmessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann, btn kaleleri zapt
edilmi, btn tersanelerine girilmi, btn ordular datlm
ve memleketin her kesi bilfiil igal edilmi olabilir. Btn bu
eraitten daha elm ve daha vahim olmak zere, memleketin
dahilinde, iktidara sahip olanlar gaflet ve dallet ve hatt
hyanet iinde bulunabilirler. Hatt bu iktidar sahipleri ahs
menfaatlerini, mstevlilerin siyas emelleriyle tevhit edebilirler.
Millet, fakr u zaruret iinde harap ve btap dm olabilir.
Ey Trk istikbalinin evld! te, bu ahval ve erait iinde
dahi, vazifen; Trk istikll ve cumhuriyetini kurtarmaktr! Muhta
olduun kudret, damarlarndaki asl kanda, mevcuttur!

..

MUSTAFA KEMAL ATATURK

NDEKLER
9. SINIF
RENME ALANI: OKUMA
1. NTE: KURAN OKUMAYA GR
1. Kuran Doru ve Gzel Okumann nemi ...................................................................... 12
2. Harfler ve zellikleri .......................................................................................................... 15
2.1. Harfler ve simleri ...................................................................................................... 15
2.2. Harflerin Yazllar (Bata, Ortada, Sonda) ............................................................... 17
2.3. Harflerin Mahreleri ................................................................................................... 20
2.4. nce ve Kaln Sesli Harfler ......................................................................................... 23
3. Harflerin Okunuu .............................................................................................................. 24
3.1. Harekeler: stn, Esre, tre....................................................................................... 24
3.2. Cezim (Skun) ............................................................................................................ 27
3.3. edde .......................................................................................................................... 28
3.4. Tenvin ......................................................................................................................... 29
3.5. Med Harfleri: Elif, Vav, Ya ......................................................................................... 32
3.6. Vav ve Ya eklinde Yazlan Elif ................................................................................. 35
3.7. Uzatma (Asar-eker) areti ....................................................................................... 36
4. Okunula lgili zel Durumlar ........................................................................................... 37
4.1. Elif Lam Taks .......................................................................................................... 37
4.2. Zamir ve Okunuu ...................................................................................................... 38
4.3. Med-Kasr Kelimeleri .................................................................................................. 39
4.4. Okunmayan Elif .......................................................................................................... 39
4.5. Hurf- Mukattaa ........................................................................................................ 40
2. NTE: OKUNACAK SZLER, DUALAR VE ANLAMLARI
1. Kelime-i Tevhid, Kelime-i ehadet ve Anlamlar............................................................... 44
2. Ez Besmele ve Anlam .................................................................................................... 45
3. Tekbir ve Anlam................................................................................................................. 46
4. Salat Selam ve Anlam ...................................................................................................... 47
5. Ament ve Anlam .............................................................................................................. 48
6. Ezan - Kamet ve Anlamlar................................................................................................. 49
7. Sbhaneke Duas ve Anlam ............................................................................................... 50
8. Tahiyyat Duas ve Anlam................................................................................................... 51
9. Salli - Barik Dualar ve Anlamlar ...................................................................................... 52
10. Rabbena Dualar ve Anlamlar.......................................................................................... 53
11. Namazdaki Tesbihler ve Anlamlar ................................................................................... 54
12. Kunut Dualar ve Anlamlar.............................................................................................. 57
3. NTE: TECVDE GR
1. Tecvidin Tanm, Amac ve nemi ..................................................................................... 61
2. Tecvidi renmede reticiye (Fem-i Muhsin) Olan htiya............................................ 62
3. Uzatma (Med) ve eitleri.................................................................................................. 63
3.1. Medd-i Tabi ............................................................................................................... 65
3.2. Medd-i Muttasl .......................................................................................................... 65
3.3. Medd-i Munfasl ......................................................................................................... 66

IX

3.4. Medd-i rz ................................................................................................................ 66


3.5. Medd-i Lzm ............................................................................................................. 67
3.6. Medd-i Ln .................................................................................................................. 68
4. NTE: YZNDEN OKUNACAK SURELER
1. Ftiha Suresi ..................................................................................................................... 123
2. Bakara Suresi ................................................................................................................... 122
RENME ALANI: EZBERLEME VE ANLAMA
5. NTE: EZBERLENECEK AYETLER, SURELER VE ANLAMLARI
1. Kuran Anlayarak Okumann Amac............................................................................. 125
1.1. Doru Bilgi .............................................................................................................. 126
1.2. Doru nan.............................................................................................................. 127
1.3. Doru Davran ........................................................................................................ 128
2. Ftiha Suresi ve Anlam .................................................................................................... 130
3. Fil Suresi ve Anlam ......................................................................................................... 131
4. Kurey Suresi ve Anlam .................................................................................................. 132
5. Mn Suresi ve Anlam .................................................................................................... 133
6. Kevser Suresi ve Anlam................................................................................................... 134
7. Kfirn Suresi ve Anlam ................................................................................................. 135
8. Nasr Suresi ve Anlam ...................................................................................................... 136
9. Tebbet Suresi ve Anlam ................................................................................................... 137
10. hls Suresi ve Anlam .................................................................................................... 138
11. Felk Suresi ve Anlam ................................................................................................... 139
12. Ns Suresi ve Anlam...................................................................................................... 140
13. Ayetel-Krsi ve Anlam ................................................................................................. 141
14. Bakara Suresi (1-5) ve Anlam........................................................................................ 143
15. Bakara Suresi (285-286) ve Anlam................................................................................ 144
16. Har Suresi (21-24) ve Anlam ....................................................................................... 146
10. SINIF
RENME ALANI: OKUMA
1. NTE: KURAN-I KERM DORU VE GZEL OKUMA: TECVT
1. Tenvin ve Sakin Nun........................................................................................................ 156
2. hfa .................................................................................................................................. 156
3. zhar ................................................................................................................................. 157
4. klab ................................................................................................................................. 157
5. dgamlar ........................................................................................................................... 158
5.1. dgam- Meal-gunne ................................................................................................ 158
5.2. dgam- Bila-gunne ................................................................................................... 159
5.3. dgam- Misleyn ....................................................................................................... 159
5.4. dgam- Mtecaniseyn .............................................................................................. 160
5.5. dgam- Mtekaribeyn .............................................................................................. 161
5.6. dgam- emsiye ....................................................................................................... 162
6. zhar- Kameriye ............................................................................................................... 163
7. Sakin Mimin Okunu ekilleri ........................................................................................ 163
8. Kalkale .............................................................................................................................. 164
X

9. Rann Hkmleri ............................................................................................................. 165


10. Lafzatullahtaki Lam Harfinin Okunuu......................................................................... 166
11. Zamir ............................................................................................................................... 167
12. Sekte ............................................................................................................................... 168
13. Okunuu zel Olan Kelimeler........................................................................................ 168
14. Vakf, btida, Vasl........................................................................................................... 169
15. Kurandaki Baz aretler .............................................................................................. 171
15.1. Vakf (Durak) aretleri ........................................................................................... 171
15.2. Secde areti ............................................................................................................ 172
15.3. Hizip, Cz aretleri ................................................................................................ 172
16. Kuran Okuma Biimleri: Tertil (Tahkik), Tedvir, Hadr................................................ 173
17. Hatal Okuyu (Lahn) .................................................................................................... 174
Okuma Metni: Kraatlar ve Kraat mamlar ........................................................................ 175
RENME ALANI: OKUMA
2. NTE: YZNDEN OKUNACAK SURELER
1. l-i mrn Suresi .............................................................................................................. 184
2. Nis Suresi ........................................................................................................................ 184
3. Mide Suresi ..................................................................................................................... 184
4. Enm Suresi ..................................................................................................................... 184
RENME ALANI: EZBERLEME VE ANLAMA
3. NTE: EZBERLENECEK SURELER VE ANLAMLARI
1. Ysn Suresi ve Anlam..................................................................................................... 186
2. Duh Suresi ve Anlam ..................................................................................................... 198
3. nirh Suresi ve Anlam ................................................................................................... 200
4. Tn Suresi ve Anlam ........................................................................................................ 202
5. Alk Suresi ve Anlam ...................................................................................................... 204
6. Kadir Suresi ve Anlam ..................................................................................................... 206
7. Beyyine Suresi ve Anlam ................................................................................................ 208
8. Zilzl Suresi ve Anlam..................................................................................................... 210
9. diyat Suresi ve Anlam ................................................................................................... 212
10. Kria Suresi ve Anlam ................................................................................................... 214
11. Teksr Suresi ve Anlam ............................................................................................... 215
12. Asr Suresi ve Anlam ...................................................................................................... 217
13. Hmeze Suresi ve Anlam............................................................................................... 218
SZLK............................................................................................................................... 224
KAYNAKA ........................................................................................................................ 227

XI

9. Snf
1. nite: Kuran Okumaya Giri

NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Ayet, sure, cz, hatim ve mukabele terimlerinin anlamlarn aratrnz.
2. Kuran- Kerim okumann fazileti ile ilgili hadis-i erifler bulunuz.
3. slam Ansiklopedisinden Darul-Kurra maddesini okuyup bilgilerinizi
arkadalarnzla paylanz.

11

9. Snf

1. Kuran Doru ve Gzel Okumann nemi


Kuran- Kerim, Hz. Muhammed
(s.a.v.)1e Allah (c.c.)2 tarafndan gnderilen
son ilah kitaptr. Btn alara ve insanlara
hitap eden bu ilah kitabn t ve mesajlar
kyamete kadar geerlidir. Yce Allah bunu
bize yle bildirmektedir: Ey insanlar! Size
Rabbinizden bir t, gnllerdeki dertlere bir ifa, mminlere doru yolu gsteren
bir hidyet ve rahmet gelmitir.3

Paylaalm
Kuran okumay niin renmeliyiz?
Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.

Yce kitabmz Kuran- Kerim, 610


ylnda, ramazan aynn Kadir Gecesinde
inmeye balam ve yaklak yirmi ylda
tamamlanmtr. O, kendisine zg okunu tarzyla indii gnden itibaren insanlar derinden
etkilemitir.
Kuran- Kerim Allah kelamdr. Dolaysyla o, Allahn yceliine yarar bir
ekilde okunmaldr. Peygamber Efendimiz,
Kuran ar ar, tane tane okur ve Mslmanlar da Kuran gzel okumaya tevik
ederdi.
Kuran- Kerim, szlerin en stn ve
en gzelidir. Onu renen ve retenler de
insanlarn en hayrllardr. Hz. Peygamber
bunu Sizin en hayrlnz, Kuran renen
ve reteninizdir.4 hadisiyle en gzel ekilde
ifade etmitir.

Yorumlayalm
Kuran tertil ile (ar ar, tane
tane, anlayarak ve hissederek) oku.

Peygamber Efendimiz, Kuran Cebrailin


kendisine rettii ekilde ashabna okumu,
onlar srekli Kuran okumaya tevik etmitir.
O, Kuran okuyan ve onunla amel edenlerin
imrenilecek kimseler olduklarn,5 okuduklar
ayetlerin kyamette onlar cennete ulatran birer

Mzzemmil suresi, 4. ayet.


Yukardaki ayeti yorumlaynz.

1 Sallallahu aleyhi ve sellem: Allahn rahmet ve selam zerine olsun.


2 Celle celaluhu: an yce.
3 Ynus suresi, 57. ayet.
4 Buhar, Fedaill-Kuran, 21.
5 Buhar, Fedaill-Kuran, 17; Mslim, Salatl-Msafirin, 243.
12

1. nite: Kuran Okumaya Giri


Not Edelim
nur olacan ve her harfine karlk on sevap
verileceini2 bildirmitir.
1

Peygamber Efendimiz Kuran gzel


okuyanlara deer verir, onlardan Kuran
dinlemeyi ok severdi. Kuran gzel
okumasyla mehur olan sahabi Abdullah
bin Mesd (r.a.)*, bu konuda bir hatrasn
yle anlatr:
Bir defasnda Resulullah sallallahu
aleyhi ve sellem,
Bana Kuran oku! buyurdu.
Ey Allahn Resul! dedim. Kuran
sana indirilmiken ben mi sana Kuran
okuyaym?
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem,
Ben, Kuran bakasndan dinlemeyi
ok severim. buyurdu.
Bunun zerine Nis suresini okumaya
baladm. Her mmetten bir ahit getirip
seni de btn bunlara ahit tuttuumuz
zaman onlarn durumu nice olur?
(Nis suresi, 41. ayet.) anlamndaki ayete
geldiimde,
imdilik yeter! buyurdu.
Bir de baktm Resulullah alyordu.

Peygamberimiz, gzel sesli ve ezberleme


yetenei gl olan sahabilerini Kuran ezberlemeye tevik etmi, bu konuda onlar zel olarak
yetitirmitir. Zeyd bin Sabit ve Abdullah bin
Mesd gibi baz sahabiler, Kuran gzel okuma zellikleriyle n plana kmtr. Bunlar, kraat ilminin sonraki nesillere aktarlmasnda byk grevler stlenmilerdir. Hz. Peygamberin
vefatndan sonra, rendikleri okuyu ekillerini
retmek ve bu ilmi yaymak iin uzak diyarlara
gitmilerdir. Bu alanda insanlk tarihine rnek
olacak almalar yapmlardr.3
Kuran renmeye ve retmeye byk
nem veren milletimiz tarafndan DrulKurr ad verilen zel messeseler kurulmutur.
Bu merkezlerde, Kurann doru ve gzel
okunmasn salamak zere uzman hafzlar
yetitirilmitir.
Kuran- Kerim okumak bir ibadettir.
Bundan dolay slam limleri Kurann tarifini
yaparlarken onun, okunmasyla ibadet edilen
bir kitap olduuna dikkat ekmilerdir. Bu
deerli ibadetin karlnda alacamz byk
dl Rabbimiz yle mjdelemektedir:
Allahn kitabn okuyup ona uyanlar ... asla
tkenmeyecek bir kazan umarlar. nk
Allah, onlarn mkfatlarn tam olarak
verecek ve stelik onlara fazlasn da ihsan
edecektir...4
Kuran okumak ibadetlerimizin bir parasdr.
Szgelimi namazda okumak (kraat) farz olduu
iin Kurann baz blmlerini doru bir ekilde
renmek ve ezberlemek gerekir. Cemaatle klnan
1 Ahmed bin Hanbel, Msned, C 2, s. 341.
2 Tirmiz, Fedaill-Kuran, 16.
3 Muhsin Demirci, Tefsir Usul ve Tarihi, s. 112-113.
4 Ftr suresi, 29-30. ayetler.
13

Buhar, Fedaill Kuran, 33-34.


* Radyallahu anh: Allah ondan raz olsun.
anlamna gelen dua sz.

Not Edelim
Kuran; Hz. Muhammed (s.a.v.)e vahiy
yoluyla indirilmi, mushaflara yazlm,
tevatr yoluyla nakledilmi, okunmasyla
ibadet edilen, insanlarn bir benzerini
getirmekten aciz kald Allah kelamdr.

9. Snf
namazlarda ise imam tarafndan gzel bir ses ve
doru bir kraat ile okunacak Kurann, namazn
daha huzurlu klnmasn salayacanda hi
kuku yoktur.

Yorumlayalm
Kuran gerei gibi gzel okuyan
kimse, vahiy getiren erefli ve itaatkr

Gnlk hayatmzda Kuran okumann


nemli bir yeri vardr. Ramazan aylar, mbarek
gn ve geceler, nikah trenleri, cenaze merasimleri, kabir ziyaretleri gibi eitli zaman ve mekanlarda Kuran okur ve dinleriz. Bireysel veya
toplu olarak yaptmz bu ibadetlerden manevi
bir huzur alrz.

meleklerle beraberdir. Kuran zorlukla


okuyan kimseye de iki kat sevap vardr.
Buhari, Tevhit, 52; Mslim, Msafirin, 243.
Yukardaki

hadisi

yorumlaynz

ve

dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.

Kuran doru ve gzel okumann ilk adm


harflerin mahrelerine uygun telaffuz edilmesidir.
Harflerin dzgn telaffuzu kelimelerin ve ayetlerin, dolaysyla Kurann doru okunmasn ve
anlalmasn salar.
Kurann sesli ve tecvitli okunmas tilavet kavramyla ifade edilir. Gzel ses ile okunan
Kurann kendine zg bir musikisi ve okunu tarz vardr. Kuran lafzlarnn dizilii, manalarndaki
derinlik, gzel ses ve okuyu tarz ile oluan ahenk, insan ruhunu derinden etkiler. Onu okuyan ve
dinleyenler ilah kelamn yceliini hissederler. Kurann doru ve kendine zg bir musiki ile
tilaveti, ancak onu kurallara uygun bir ekilde okumakla mmkndr.

Konualm
Kuran

okuyan

mmin

turun

gibidir:

Kokusu ho, tad da gzeldir. Kuran okumayan


mmin hurma gibidir: Kokusu yoktur, tad ise
gzeldir
Buhr, Fezill-Kurn,17; Mslim, Msafirn 243.
Kim Kuran okur ve iindeki hkmlerle amel
ederse kyamet gnnde onun anne ve babasna ta
giydirilir. O tacn dnya evlerindeki gnein
ndan daha gzeldir. Buna gre Kuranla amel edenin durumunun nasl olacan
siz dnn!
Snen-i Eb Dvd, C 1, s. 355.
Kuran okumann faziletini bildiren hadis-i eriflerden faydalanarak Kuran okumann
nemi zerinde konuunuz.

14

1. nite: Kuran Okumaya Giri


2. Harfler ve zellikleri

Karlatralm

2.1. Harfler ve simleri


Kuran- Kerim, Arapa olarak indirilmi
ilah bir kitaptr. Dolaysyla Kuran, Arap alfabesindeki harflerle yazlmtr. Bu alfabe 28
harften oluur. Trkeden farkl olarak metinler
sadan sola doru yazlr ve okunur.

ekil olarak birbirine benzeyen harfleri


gruplara ayrarak defterinize yaznz.
Aralarndaki benzerlik ve farkllklar
karlatrnz.

Kuran harfleri yledir:

15

9. Snf
Bilgi Kutusu

Lamelif (
), aslnda ayr bir harf deildir. Lam (
gelmesiyle olumutur.

) ve elif (

) harflerinin bir araya

Syleyelim
Aada kark olarak verilen harflerin isimlerini syleyiniz.


  




16




1. nite: Kuran Okumaya Giri


2.2. Harflerin Yazllar (Bata, Ortada, Sonda)
Kuran harfleri, Trkemizdeki el yazsnda olduu gibi, nceki ve sonraki harfe bititirilerek
yazlr. Kelime iindeki konumuna gre harflerin yazl biimleri deiir. Bir harf, kelime iinde u
drt konumdan birinde olur:

Harfin Konumu

Harfin Yazl ekli

rnek

Bitimemi ekli

Kendinden sonraki harfle bitimi ekli

Hem nceki hem sonraki harfle bitimi ekli

Kendinden nceki harfle bitimi ekli

Tek Bana

Bata

Ortada

Sonda

Not Edelim
harfleri kendinden sonraki harfle bitimez. Bu harflerin ortada ve sondaki
yazllar ayndr.

17

9. Snf
Ortada

Sonda

)Harfler (Tek Bana

Bata

18

1. nite: Kuran Okumaya Giri


Sonda

Ortada

Bata

Harfler (Tek Bana)

Tahmin Edelim

Yukardaki dua cmlesinde1 geen harflerin kelime iindeki konumlarn tahmin ediniz.
Tahminlerinizi arkadalarnzla paylanz.
1 Anlam: Rabbim! imi kolaylatr, zorlatrma. Rabbim! imi hayrla tamamla.
19

9. Snf
2.3. Harflerin Mahreleri
Akcierlere dolan hava darya ya ses ya da nefes hlinde kar. rade dnda alp verilmekte
olan nefes, ses tellerini titretirerek karldnda ses meydana gelir. Bu ses az, boaz veya dilin
belli bir noktasndan karlrsa harf meydana gelir1. Her dilde harflerin kendine zg bir k yeri
vardr. Harflerin k yerine mahre denir.
Kuran doru okuyabilmek iin harfler mahrelerine uygun olarak telaffuz edilmelidir. nk
harfin yanl yerden karlmas, kelimelerin anlamlarnn bozulmasna sebep olabilir.
Trkedeki baz harflerin sesleri Arapada olmad gibi, Arapadaki baz harfler de Trkede
yoktur. Peltek olarak sylenen
ve
ile boazdan hrltl bir sesle kartlan
bu harflerdendir.

Kuran harflerinin k yerleri, ana blgede toplanr.2 Bunlar; boaz, dil ve dudaktr.3

Boaz Harfleri

Dil [Di/Damak]

Blgesinden kan Harfler

Dudak Harfleri

1 Mehmet Ali Sar, Kuran- Kerimi Gzel Okuma Teknii ve Kurallar, s. 43.
2 Demirhan nl, Kuran- Kerimin Tecvidi, s. 59.
3 Bunlarn dnda, az boluu ve geniz de mahre blgesi kabul edilir. Med harfi olan harfleri az boluundan,
gunne sesi ise genizden karlr.
20

1. nite: Kuran Okumaya Giri


Harf

Trkedeki karl

Mahre (k yeri)
Boaz sonu

E sesi gibidir.

Alt ve st dudak

B sesi gibidir.

Dil ucu ile n di dipleri

T sesi gibidir.

Dil ucu ile n di ular

Peltek bir harftir. Trke karl yoktur.

Dil ortas ve st damak ortas

Trkedeki C sesinden farkldr.

Boaz ortas

Trke karl yoktur.

Boazn aza en yakn ksm

Hrltl bir harftir. Trke karl yoktur.

Dil ucu ile st n di dipleri

D sesi gibidir.

Dil ucu ile n di ular

Peltek bir harftir. Trke karl yoktur.

Dil ucu ile n dilerin stndeki damak R sesi gibidir.

Dil ucu ile alt n dilerin i yzeyi

Z sesi gibidir.

Dil ucu ile alt n dilerin i yzeyi

S sesi gibidir.

Dil ortas ve st damak ortas

sesinden daha yumuaktr.

Dil ucu ile alt n dilerin i yzeyi

Kaln S sesi gibidir (Sa).

Dil kenar ile st az diler

Trke karl yoktur.

Dil ucu ile st n di dipleri

Kaln T sesi gibidir (Ta).

Dil ucu ile n di ular

Peltek bir harftir. Trke karl yoktur.


21

9. Snf
Harf

Trkedeki karl

Mahre (k yeri)

Boaz ortas

Trke karl yoktur.

Boazn aza en yakn ksm

Kaln sesi gibidir (a).

st n di ularyla alt dudan ii

F sesi gibidir.

Dil kk ve st damak

Trke karl yoktur.

Dil kk ve kk dil n

K sesi gibidir.

Dilin iki kenar ve ucu ile st damak

L sesi gibidir.

Alt ve st dudak

M sesi gibidir.

Dil ucu ile iki st n di etleri

N sesi gibidir.

Alt ve st dudak

Dudaklar ileri uzatlarak karlan V sesi


gibidir.

Boaz sonu

H sesi gibidir.

Dil ortas ve st damak ortas

Y sesi gibidir.

Koro almas Yapalm


retmeninizin tahtaya yazd her bir harfi eb, et, ... eklinde seslendiriini dinledikten
sonra, siz de harfleri mahrecine uygun olarak ayn ekilde okuyunuz.

Bulalm

Yukardaki harflerin telaffuzlarn retmeninizden dinleyiniz ve aralarndaki ses farkn


bulunuz.
22

1. nite: Kuran Okumaya Giri


2.4. nce ve Kaln Sesli Harfler
Kuran harfleri, kaln ve ince olmak zere iki gruba ayrlr. Bu harflerin 18i ince, 10u kaln
sesle okunur.
1. nce sesli harfler:

2. Kaln sesli harfler:

harfleri kaln sesle okunur.


b. ve harfleri kalna yakn bir sesle okunur.
c. harfi ise bazen kaln bazen ince okunur.

a.

Yazalm
Aadaki tabloda bo braklan yerlere kaln sesli harfleri yaznz.

23

9. Snf
3. Harflerin Okunuu
3.1. Harekeler: stn, Esre, tre
Kuran harflerinin tamam sessizdir. Bu harfleri seslendiren ve dilimizdeki sesli harflerin yerini
tutan iaretlere hareke denir. Bu iaretler harflerin stnde veya altnda bulunur. Harflerin sesli okunmasn salayan hareke vardr: stn, esre ve tre.
stn: Harfin stne yazlan yatk bir izgidir (

). Bu iarete Arapada fetha denilir. s-

tn, ince harflerin e, kaln harflerin a sesiyle okunmasn salar. rnein sin (

) , sad ( ) harfine stn konulunca sa (

Dinleyelim-Okuyalm

iareti konulunca se (

) harfine stn

) eklinde okunur.

Harfleri, retmeninizi dinledikten sonra stn harekesiyle seslendiriniz.




Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

24

1. nite: Kuran Okumaya Giri


Esre: Harfin altna yazlan yatk bir izgidir (

). Bu iarete Arapada kesre denilir. Esre,

ince harflerin i sesiyle, kaln harflerin -i aras bir sesle okunmasn salar.

Dinleyelim-Okuyalm
Harfleri, retmeninizi dinledikten sonra esre harekesiyle seslendiriniz.




Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

25

9. Snf

tre: Harfin stne yazlan ve kk bir vava benzeyen iarettir (


). Bu iarete Arapada
damme denilir. tre, ince harflerin u- aras bir sesle, kaln harflerin u sesiyle okunmasn salar.

Dinleyelim-Okuyalm
Harfleri, retmeninizi dinledikten sonra tre harekesiyle seslendiriniz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

26

1. nite: Kuran Okumaya Giri


3.2. Cezim (Skn)
Cezim, harfin zerine kk bir daire eklinde yazlan iarettir (

).

Cezim, harflerin harekesiz olarak okunmasn salar. Harekeli bir harf cezimli bir harfle birleince
Trkedeki sessiz harfle biten kapal hece biimi oluur. rnein, stnl hemze ile cezimli lam

( el) eklinde okunur.


Dinleyelim-Okuyalm

birleince

retmeninizin harfleri
eklinde okuyuunu dikkatle dinleyiniz.
Siz de ayn ekilde, btn harfleri mahrelerine uygun olarak cezim ile okuyunuz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Kur'an okuma konusunda ilerlediniz. Aadaki nirh suresinin krmz renkle verilen
kelimelerini okuyarak kendinizi deneyiniz.




27

9. Snf
3.3. edde

).
edde, harfin zerine birlemi iki kk u harfine benzer ekilde yazlan iarettir (
zerinde bulunduu harfin iki defa okunmasn salar. Dolaysyla eddeli harf, aslnda iki harftir.
Bunlardan birincisi cezimli, ikincisi harekelidir. rnein,

eklinde yazlan kelime

(inne)

diye okunur.

Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri
eklinde mahrelerine uygun olarak nasl

okuduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde edde ile okuyunuz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Felk suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi
deneyiniz.




28

1. nite: Kuran Okumaya Giri


3.4. Tenvin
(

Tenvin, kelimenin sonuna cezimli nun sesi veren iki stn (


) iaretleridir. Arapada sadece isimlerin sonunda bulunur.

), iki esre (

) ve iki tre

ki stn: Harfin zerine yazlr (


). Yuvarlak te (
) ve hemze ( ) dndaki harflerde
elif (
) destei zerine yazlr. nce harflerin en sesiyle, kaln harflerin an sesiyle okunmasn
salar.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Mrselt suresinin 1-6. ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak
kendinizi deneyiniz.










29

9. Snf
ki esre: Harfin altna yazlr (
sesle okunmasn salar.

). nce harflerin in sesiyle, kaln harflerin n-in aras bir

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Abese suresinin 13-19. ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak
kendinizi deneyiniz.





30

1. nite: Kuran Okumaya Giri


ki tre: Harfin zerine yazlr (
sesiyle okunmasn salar.

) . nce harflerin un-n aras bir sesle, kaln harflerin un

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki hls suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi
deneyiniz.

31

9. Snf
3.5. Med Harfleri: Elif, Vav, Ya
Med, uzatmak demektir. Kendinden nceki harfin uzatlarak okunmasn salayan harflere med
harfleri (uzatma harfleri) denir. Med harfleri tr: Elif ( ), vav (
), ya (
).

Elif ( ): Kendisinden nceki stnl harfin uzatlarak okunmasn salar. nce harfleri e-a
aras bir sesle, kaln harfleri a sesiyle uzatr.

Dinleyelim-Okuyalm

retmeninizin harfleri
eklinde uzatarak okuyuunu dinleyiniz. Uzatan elif
harfinin harekesiz olduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde med harfi olan elif
ile okuyunuz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

32

1. nite: Kuran Okumaya Giri

Vav (
): Kendisinden nceki treli harfin uzatlarak okunmasn salar. nce harfleri u-
aras bir sesle, kaln harfleri u sesiyle uzatr.

Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri

eklinde uzatarak okuyuunu dinleyiniz. Uzatan

vav harfinin harekesiz olduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde med harfi
olan vav ile okuyunuz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Kfirn suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi deneyiniz.








33

9. Snf

Ya (
): Kendisinden nceki esreli harfin uzatlarak okunmasn salar. nce harfleri i sesiyle, kaln harfleri -i aras bir sesle uzatr.

Dinleyelim-Okuyalm
retmeninizin harfleri

eklinde uzatarak okuyuunu dinleyiniz. Uzatan

ya harfinin harekesiz olduuna dikkat ediniz. Siz de btn harfleri ayn ekilde med harfi olan
ya ile okuyunuz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Fil suresinin krmz renkle verilen kelimelerini okuyarak kendinizi deneyiniz.





34

1. nite: Kuran Okumaya Giri


3.6. Vav ve Ya eklinde Yazlan Elif
Kuran yazsnda elif harfi ekilde yazlr.

( ) eklinde yazlr. rnek:


2. Bazen vav ( ) eklinde yazlr. rnek:
ve
3. Bazen de ya ( ) eklinde yazlr: ve

Bulalm

1. Genellikle, bildiimiz elif

ve

Kitabnzn Yznden Okunacak Sureler blmnden elif harfinin farkl yazlna


rnekler bulunuz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

35

9. Snf
3.7. Uzatma (Asar-eker) areti

(
)

asar, altna konulan uzatma


Kuran yazsnda, harfin stne konulan uzatma iaretine
iaretine
eker denir. Bu iaretler o harfin uzatlacan gsterir.

( )

Tahmin Edelim
Asar iareti bulunan harflerden sonra gizli bir med harfi vardr. Bu med harfini tahmin
ediniz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Bakara suresinin 6 ve 7. ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak
kendinizi deneyiniz.

36

1. nite: Kuran Okumaya Giri


4. Okunula lgili zel Durumlar
4.1. Elif Lam Taks
Arapada isimleri belirli (marife) yapma yollarndan biri, ismin bana elif lam (
) taks
getirmektir.

Aratralm

harflerinden biriyle balayan kelimelerin bana elif lam

ems harfler ve kamer harfler ifadelerini


aratrnz ve elif lam taks ile irtibatn
aklaynz.

taks gelirse lam harfi cezimli olarak okunur.



harflerinden biriyle balayan kelimelerin bana elif
rnek:

lam taks gelirse lam harfi yazlr, fakat okunmaz. Sonraki harf eddeli okunur.


Uygulayalm

rnek:

Aadaki rnekleri okuyunuz. Elif lam taksndaki lam harfinin okunmad kelimelerin
altn iziniz.

37

9. Snf
4.2. Zamir ve Okunuu

Tahmin Edelim

) zel bir
Kuran tilavetinde zamirin (
okunuu vardr. Kendisinden nceki harf harekeli
olduunda zamir uzatlarak okunur. nceki harf
cezimli veya harekesiz olduunda ise uzatlmaz.

Uzatlarak okunan zamirden sonra gizli


bir med harfi vardr. Bu med harflerini
tahmin ediniz.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Kendimizi Deneyelim
Aadaki Nasr suresinin ayetlerinde krmz renkle verilen kelimeleri okuyarak kendinizi
deneyiniz.

38

1. nite: Kuran Okumaya Giri


4.3. Med-Kasr Kelimeleri
Kuran- Kerimde baz kelimelerin altnda kk ve eik olarak med ( ) veya kasr ( )
ifadeleri yer alr.
Bu ifadelerden med, bulunduu harfin uzatlarak okunacan gsterir.

Bulalm
Kitabnzn Yznden Okunacak
Sureler blmnden med ve kasr
kelimelerine rnekler bulunuz.

rnek:

Kasr, bulunduu harfin uzatlmadan okunacan gsterir.

rnek:

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Altn izelim
Uygulayalm blmnde med harfilerinin altn iziniz.

4.4. Okunmayan Elif

Elif harfi, bazen yazld hlde okunmaz. rnein,


kelimesindeki birinci elif ( ), kaf (
harfinin uzatlmasn salar. Fakat kelimenin sonundaki elifin okunua herhangi bir etkisi yoktur.
Elif lam taksnn hemzesi, kendisinden nce harekeli bir harf geldiinde okunmaz. rnek:


39

9. Snf
Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

4.5. Hurf- Mukattaa


Hurf- Mukattaa, szlkte kesik harfler anlamna gelir. Bir veya birka harften oluur.
Kuran- Kerimin yirmi dokuz suresi bu harflerle balar.
Kuran- Kerime zg olan Hurf- Mukattaann zel bir okunu ekli vardr. Bu harfler isimleriyle ve nc nitedeki Medd-i Lzm konusunda aklanan uzatma kurallarna uygun olarak
okunur. rnek:
Elif Lm Mm eklinde okunur.

Uygulayalm
Aadaki rnekleri okuyunuz.

Hurf- Mukattaa

Okunuu

Hurf- Mukattaa

Okunuu

40

1. nite: Kuran Okumaya Giri


NTEMZ DEERLENDRELM

Kendisinden nce elif


lam taks geldiinde, lam
harfi okunmaz.

Med harfidir.

Peltektir.

Dudak harfidir.

Boaz harfidir.

nce sesle okunur.

Kaln sesle okunur.

HARFLER

Kendinden sonraki harfe


bitiir.

A. Aadaki harfler iin uygun olan seenekleri (3) ile iaretleyiniz.

B. Aadaki bilgilerden doru olan D, yanl olan Y ile iaretleyiniz.

harfinin Trke karl D harfidir.


() harfi karlrken dudaklar ileri uzatlmaz.
()

() eddeli harf, aslnda iki harften oluur.


() Tenvin, Arapada sadece isimlerin sonunda bulunur.
41

9. Snf
() Harekesiz

harfi, kendinden nceki esreli harfi uzatr.

kelimesi, altnda bulunduu harfin uzatlarak okunacan gsterir.


()
kelimesindeki zamir uzatlarak okunur.
kelimesinde, uzatlarak okunan zamirden sonraki gizli med harfi harfidir.
()
()

C. Aadaki oktan semeli sorularn doru cevaplarn iaretleyiniz.


1. Aadaki kelimelerin hangisinde med harfi olan elif vardr?
A)

B)

C)

D)

E)

2. Aadaki kelimelerin hangisinde kaln sesle okunan harf vardr?


A)

B)

C)

D)

E)

D)

E)

E)

3. Aadaki kelimelerin hangisinde zamir uzatlmaz?


A)

B)

C)

eklinde yazlm elif deildir?


B)
C)
D)

4. Aadakilerden hangisi
A)

5. Aadaki bilgilerden hangisi yanltr?


A)

harfleri kaln okunur.

B) Kuran harflerini seslendiren iaretlere hareke denir.


C) Kendisinden nceki harf harekeli olduunda zamir uzatlarak okunur.

D) ki stn, yuvarlak te ( ) ve hemze ( ) harflerinin zerine elif ( ) destei ile yazlr.


E) Kuran- Kerimin yirmi dokuz suresi Hurf- Mukattaa ile balar.

42

9. Snf
2. nite: Okunacak Szler, Dualar ve Anlamlar

NTEMZE HAZIRLANALIM
1. ki rektlk bir namazda hangi sz ve dualar okuruz? Defterinize yaznz.
2. Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisinden Kunut maddesini okuyarak
rendiiniz bilgileri snfta arkadalarnzla paylanz.
3. Mezzinliin fazileti ile ilgili hadis-i erifler aratrarak defterinize yaznz.
4. Peygamber Efendimize salavat getirmenin fazileti ile ilgili hadisler bulunuz.

43

9. Snf
1. Kelime-i Tevhid, Kelime-i ehadet ve Anlamlar

Birlikte Okuyalm
Kelime-i tevhit ve kelime-i ehadeti
retmeninizden sonra koro hlinde
okuyunuz.

Kelime-i Tevhidin Anlam


Allahtan baka ilah yoktur. Muhammed (s.a.v.) Allahn elisidir.
Kelime-i ehadetin Anlam
Ben ehadet ederim ki Allahtan baka ilah yoktur. Yine ehadet ederim ki Muhammed (s.a.v.)
onun kulu ve elisidir.

Paylaalm
Hz. merin Mslman oluuyla ilgili
bilgilerinizi hatrlaynz. Kelime-i ehadeti
syleyerek slam kabul etmesi onun
hayatn ve davranlarn nasl etkiledi?
Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.

44

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


2. Ez Besmele ve Anlam

Okuyalm

Pano Hazrlayalm

retmeninizden ez besmelenin

Farkl besmele hatlar bularak snfnzda

okunuunu dinledikten sonra, arkada-

bir pano oluturunuz.

larnzla koro hlinde okuyunuz.

Ez Besmelenin Anlam
Kovulmu eytandan Allaha snrm.
Rahman ve Rahm Allahn adyla.

Not Edelim

Kuran okuyacan zaman,


kovulmu eytandan Allaha sn.
Nahl suresi, 98. ayet..

Paylaalm
Kuran okurken niin ez besmele ekeriz? Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.

45

9. Snf
3. Tekbir ve Anlam

Not Edelim
Bayram tekbiri, 17. yzyln nl bestekrlarndan Mustafa Itr tarafndan bestelenmitir.














Yaralm
arkadanz jri yesi olarak belirleyiniz. Yarma gruplar oluturunuz. Tekbiri en
gzel okuyan grubu seiniz.

Tekbirin Anlam
Allah en byktr. Allah en byktr. Allahtan baka ilah yoktur. Allah en byktr. Allah en
byktr. Btn vgler Allahadr.

Yorumlayalm
Sleymaniyede Bayram Sabah
...
Byk Allah anarken bir azdan herkes,
Nice bin dalgal tekbir oluyor tek bir ses,
Grdm n safta oturmu nefer esvapl biri,
Dinliyor vecd ile tekrar alnan tekbiri.
...
Yahya Kemal Beyatl,
Kendi Gk Kubbemiz, s. 102.
Yukardaki dizeleri yorumlaynz.

46

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


4. Salat Selam ve Anlam

Duygularmz Paylaalm
Teravih namazlarnda, bayramlarda ve din merasimlerde, topluca salat selam
okuduunuzda neler hissedersiniz? Duygularnz arkadalarnzla paylanz.

Salat Selamn Anlam

Yaralm
arkadanz jri yesi olarak belirleyiniz. Yarma gruplar oluturunuz. Salat
selam en gzel okuyan grubu seiniz.

Allahm! mmi Peygamber, Efendimiz Muhammede , onun ailesine ve ashabna rahmet et


ve onlara en iten selamlarmz ilet.

Paylaalm
Muhakkak ki Allah ve melekleri Peygambere hep salat ederler. Ey iman edenler!
Siz de ona salat edin ve tam bir itenlikle selam verin. Ahzb suresi, 56. ayet.
Yukardaki ayetin yorumunu bir tefsir kitabndan okuyunuz ve bilgilerinizi
arkadalarnzla paylanz.

47

9. Snf
5. Ament ve Anlam





Hep Beraber Okuyalm
Ament duasn, retmeninizden sonra koro hlinde okuyunuz.
Amentnn Anlam
Ben Allaha, meleklerine, kitaplarna, peygamberlerine, ahiret gnne, kadere yani hayr
ve errin Yce Allahn takdiriyle olduuna iman ettim. lmden sonra tekrar dirilmek apak bir
gerektir. Ben ehadet ederim ki Allahtan baka ilah yoktur. Yine ehadet ederim ki Muhammed
onun kulu ve elisidir.

Bulalm
Amentnn anlamn tahtaya yaznz. retmeninizin gsterdii blmn Arapasn
syleyiniz.

48

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


6. Ezan - Kamet ve Anlamlar

Sabah ezannda, Hayye alel-felah cmlelerinden sonra iki defa


denilir.
Kamette, Hayye alel-felah cmlelerinden sonra iki defa

denilir.

Ezan ve Kametin Anlam


Allah en byktr. Allah en byktr.
Allah en byktr. Allah en byktr.
ehadet ederim ki Allahtan baka ilah yoktur.
ehadet ederim ki Allahtan baka ilah yoktur.
ehadet ederim ki Muhammed Allahn elisidir.
ehadet ederim ki Muhammed Allahn elisidir.
Haydi namaza! Haydi namaza!
Haydi kurtulua! Haydi kurtulua!
Allah en byktr. Allah en byktr.
Allahtan baka ilah yoktur.

Sabah ezanna eklenen es-Salat hayrun minen-nevm ifadesinin anlam:


Namaz uykudan hayrldr.
Kamette ezandan farkl olarak sylenen Kad kmetis-salat ifadesinin anlam:
Namaz balad.

49

9. Snf
Yaralm

Uygulayalm

Ses ve makam ltlerine uygun olarak

Okulunuzun mescidinde kamet

ezan en gzel okuyan arkadanz belirle-

uygulamas yapnz.

yiniz.

Yorumlayalm
Ruhumun senden, lah, udur ancak emeli:
Demesin mabedimin gsne nmahrem eli.
Bu ezanlar-ki ehadetleri dinin temeliEbed yurdumun stnde benim inlemeli.
Mehmet kif ERSOY

sti
s
sti
t kl
kll
l Mar
l
ar
nnn

n yuukkar
ard
dak
aki k
kta
tas
ta
s nd
s
nda
da a
ir
ir, s
slaam ddiini
n iile
le ezaan ar
aras
a n
nda
da
naassl bi
bir il
bir
ili
liki
iki kur
i
urmu
m t
ur
ur? Yo
Yoruuml
mlay
ayn
nz.
zz.

7. Sbhaneke Duas ve Anlam

Bilgilerimizi Paylaalm
Sbhaneke, Tahiyyat, Salli Barik, Rabbena ve Kunut dualar nerede ve ne zaman okunur?
Bilgilerinizi arkadalarnzla paylanz.

Ezberden Okuyalm
Sbhaneke duasn retmeninizden dinleyiniz. Sonra da mahrelerine dikkat ederek
srayla okuyunuz.

50

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


Sbhaneke Duasnn Anlam
Allahm! Sen her trl eksiklikten uzaksn. Seni daima byle ver ve sana hamt ederim. Senin
adn mbarektir. Senin ann ycedir. Senin vgn uludur. Senden baka ilah yoktur.
8. Tahiyyat Duas ve Anlam

Syleyelim

Sbhaneke duasnda Yce Allahn hangi zelliine vurgu yaplmaktadr? Syleyiniz.

Sra Bende

Grup Halinde Okuyalm


Tahiyyat duasn retmeninizden ya da

Tahiyyat duasn be blme ayrnz ve

CD veya kasetten dinleyiniz. Daha sonra

her biriniz srayla birer blm ezberden

gruplar hlinde sesli olarak okuyunuz.

okuyunuz.


Tahiyyat
Anlam
Duasnn

Selamlar, sayglar ve en gzel szler Allah iindir. Ey Peygamber! Allahn selam, rahmeti ve
bereketi senin zerine olsun. Bizlere ve Allahn salih kullarna da selam
olsun. Ben ehadet ederim

ve elisidir.

ki Muhammed
kulu
baka
Yine
ilah
yoktur.
ehadet ederim
ki Allahtan
onun

Birlikte Okuyalm
Snfnz gruba ayrnz. Her bir grup Tahiyyat duasnn anlamndan birer cmleyi
koro hlinde okusun. ehadet cmlesinin anlamn ise hep birlikte okuyunuz.

51

9. Snf
9. Salli - Barik Dualar ve Anlamlar

Farkllklar Bulalm
retmeniniz Salli ve Barik dualarn tecvit kurallarna uygun olarak okurken dikkatle
dinleyiniz. Muhammedin ve al li, al ibrahme ve hamidn mecd kelimelerinin
okunuundaki farkllklar bulunuz.




Hep Beraber Okuyalm
Salli ve Barik dualarn, retmeninizden sonra koro hlinde okuyunuz.

Salli ve Barik Dualarnn Anlam


Allahm! Hazreti Muhammede ve onun ailesine rahmet et. Tpk Hazreti brahime ve ailesine
rahmet ettiin gibi. phesiz sen her trl vgye layk olansn ve ok ycesin.
Allahm! Hazreti Muhammedi ve onun ailesini mbarek kl. Tpk Hazreti brahimi ve ailesini
mbarek kldn gibi. phesiz sen her trl vgye layk olansn ve ok ycesin.

Dnelim
Peygamber Efendimiz ile Hz. brahimin hayat arasnda tevhit inancn insanlara
anlatma bakmndan nasl bir iliki vardr? Dnnz.

52

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


10. Rabbena Dualar ve Anlamlar

Okuyalm
Rabbena dualarnn Kuran- Kerimde getii yerleri (Bakara suresi, 201. ve brahim
suresi, 41. ayet.) bulunuz ve okuyunuz.

Rabbena Dualarnn Anlam


Ey Rabbimiz! Bize hem bu dnyada hem de ahirette iyilik ve gzellik ver. Bizi cehennem
ateinin azabndan koru.
Ey Rabbimiz! Hesabn grlecei gnde beni, annemi, babam ve btn mminleri bala.

Karlkl Okuyalm
Snfnz iki gruba ayrnz. Rabbena dualarn ve anlamlarn karlkl olarak koro
hlinde okuyunuz.

Yorumlayalm
... nsanlardan bazs Ey Rabbimiz!
Bize vereceini bu dnyada ver! derler.
Byle kimselerin ahirette hi nasipleri
yoktur. Bazlar da, Ey Rabbimiz!
Bize hem bu dnyada hem de ahirette
iyilik ve gzellik ver. Bizi atein
azabndan koru. derler. te onlar,
kazandklarnn hayr ve bereketini
fazlasyla grrler. Allah hesab abuk
grendir.
Bakara suresi, 200-202. ayetler.
Yukardaki ayetleri yorumlaynz.
53

9. Snf
11. Namazdaki Tesbihler ve Anlamlar
Namaz tesbihleri, namaz klarken okunan dua ve zikirlerdir. Bunlarn bir ksm namazda, bir
ksm da namaz bittikten sonra okunur.
NAMAZDA OKUNAN TESBHLER
Tekbir; namaza balarken, rkya ve
secdeye giderken, iki secde arasnda ve
otururken sylenir.

Rkda defa sylenir.

Rkdan dorulurken sylenir.

Rkdan tam dorulunca sylenir.

Secdede defa sylenir.

Saa ve sola selam verirken sylenir.

NAMAZDA OKUNAN TESBHLERN ANLAMI


Tekbir

Allah en byktr.

Rkda

Ulu Rabbim her trl eksiklikten uzaktr.

Rkdan dorulurken

Allah, kendisine hamt edeni iitir.

Rkdan tam dorulunca

Rabbimiz! Her trl vg sanadr.

Secdede

Yce Rabbim her trl eksiklikten uzaktr.

Selam verirken

Allahn selam ve rahmeti zerinize olsun.

54

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar

NAMAZDAN SONRA OKUNAN TESBHLER

Her selamdan sonra okunur.




otuz defa

otuz defa
Namazn sonunda okunur.


otuz defa

Uygulayalm
Namaz iinde ve namazdan sonra okunacak tesbihleri okul mescidinde uygulamal
olarak gsteriniz.

55

9. Snf
NAMAZDAN SONRA OKUNAN TESBHLERN ANLAMI

Selamdan sonra

Allahm! Esenlik veren, her trl noksanlktan


uzak olan sensin. Ey celal ve ikram sahibi, sen ne
ycesin!

Peygamberimize salat olsun.

Allah her trl eksiklikten uzaktr. Hamt onadr.


Allahtan baka ilah yoktur. Allah en byktr.
G ve kuvvet ancak Yce Allaha aittir.

Allah her trl eksiklikten uzaktr.

Namazn sonunda

Hamt (her trl vg) Allahadr.

Allah en byktr.

Allahtan baka ilah yoktur. O tektir, orta yoktur.


Mlk ona aittir. Btn vgler onadr. Onun her
eye gc yeter.
Sonsuz ltuf sahibi, yceler ycesi Rabbim her
trl eksiklikten uzaktr.

Karlkl Okuyalm
kierli gruplara ayrlarak namazdaki tesbihlerin Arapasn ve Trke anlamn karlkl
okuyunuz.

56

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


12. Kunut Dualar ve Anlamlar

Gruplar Hlinde Okuyalm


Kunut dualarn CD, kaset ya da retmeninizden dinleyiniz. Daha sonra gruplar hlinde
sesli olarak okuyunuz.










Ezberleyelim
Tahtaya yazlan kunut duasn kelime kelime silmeye balaynz. Silinen blm
hatrlayarak ezberden okumaya alnz.

Kunut Dualarnn Anlam


Allahm! Biz yalnz senden yardm dileriz, bizi balaman ve doru yola iletmeni isteriz. Sana
iman ederiz. Tvbe edip sana dneriz. Sana gveniriz. Btn hayrlar senden bilir, seni veriz. Sana
kreder, nankrlk etmeyiz. Sana kar gelenlerle ilikimizi keser, onlar terk ederiz.
Allahm! Biz ancak sana ibadet ederiz. Yalnz senin iin namaz klar ve sana secde ederiz.
Yalnz sana ulatracak ilere koar ve senin rzan iin alp abalarz. Rahmetini umar, azabndan
korkarz. phe yok ki senin azabn kfirlere ulaacaktr.

Sralayalm
Kunut dualarnda Rabbimize verdiimiz szleri maddeler hlinde sralaynz.

57

9. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM

Ez-Besmele

Tekbir

Salat Selam

Ezan

Kamet

Sbhaneke Duas

Tahiyyat Duas

Salli ve Barik Dualar

Rabbena Dualar

Kunut Dualar

58

Namazn ilk rektnda

Namaz vaktinde

Teravih namaz aralarnda

Farz namazlardan nce

Namazdaki son oturuta

Kuran okumaya balarken

Cenaze namaznda

Namazdaki ilk oturuta

Vitir namaznda

SZ VE DUALAR

Bayramlarda

A. Aadaki sz ve dualar iin uygun olan seenekleri (3) ile iaretleyiniz.

2. nite: Okunacak Szler ve Dualar


B. Aadaki cmlelerin hangi sz veya duaya ait olduunu yaznz.


1 2


-3
5 4

6

7
-9
8
10-


13
11- 12

8.

Sabah ezan

1.

9.

2.

10.

3.

11.

4.

12.

5.

13.

6.

7.

59

9. Snf
3. nite: Tecvide Giri

NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Furkn suresinin 32. ve Mzzemmil suresinin 4. ayetlerinin anlamn
Kuran- Kerim mealinden okuyunuz.
2. Kuran gzel okuyan bir hafzn okuyuunu CD ya da kasetten dinlerken
yznden de takip ediniz. Okuyucunun uzatarak okuduu yerlere dikkat
ediniz.
3. Kuran gzel okuyan bir bynzle, Kuran Gzel Okumann
nemi ve reticinin Rol zerine rportaj yapnz. Elde ettiiniz bilgileri
arkadalarnzla paylanz.

60

3. nite: Tecvide Giri


1. Tecvidin Tanm, Amac ve nemi
Szlkte bir eyi gzel yapmak ve sslemek anlamna gelen tecvit, Kuran- Kerimi doru ve
gzel okuma kurallarn ieren bir ilimdir. Bu ilmin konusu, Kuran- Kerim'in harfleridir.1
Yce Allah, Kurann tertil zere
indirildiini bildirmitir.2 Kuran tertil
zere oku!3 emriyle de Peygamberimize ve onun ahsnda btn Mslmanlara
bir sorumluluk yklemitir. Ayette geen
tertil kelimesinin manasn Hz. Ali (r.a.),
harflerin gzel karlmas ve durulacak
yerlerin iyi bilinmesi eklinde aklamtr.4 Bu sorumluluun farknda olan limler, Kuran ar ar, tane tane, harflerin
hakkn vererek ve anlayarak okumann
nemi zerinde durmular, Peygamberimiz ve sahabilerin Kur'an okuyularndaki
uygulamalarn tespit ederek Tecvit lmi
ad altnda sistematik hle getirmilerdir.
Kuran- Kerim, Allah tarafndan
Arapa olarak indirilmitir. Kurann
lafzlar, iindeki yce manalar koruyan bir
mahfaza durumundadr. Kurann lafz ve
manalarndaki btnln korunmas iin
ncelikle lafzlar dzgn okunmaldr. Bu
da onun belirli kurallara gre okunmasn
zorunlu
klmaktadr.
Peygamberimiz
Kur'an' tecvitli olarak okumutur. Sahabe-i
Kiram ve onlardan sonra gelen btn
nesiller de Kur'an' tecvitli okumaya ayr
bir zen gstermilerdir.

Tartalm
SAKARYA TRKS
nsan bu, su misali, kvrm kvrm akar ya...
Bir yanda akan benim, br yanda Sakarya.
Su iner yokulardan, hep basamak basamak.
Benimse aln yazm, yokularda susamak.
Her ey akar: Su, tarih, yldz, insan ve fikir...
Oluklar ift: Birinden nur akar, birinden kir.
Akta demetlenmi byk, kk, kinat...
u kan buluta bak, bu inen suya inat!
Fakat Sakarya baka, yoku mu kyor ne?
Kurundan bir yk binmi kpkten gvdesine

Necip Fazl Ksakrek, ile, s. 399.


Yukarda giri msralar verilen iirin tamamn,
airin ile adl kitabndan bulunuz. Bir arkadanzdan nce geliigzel, sonra da vurgu, tonlama ve duraklara dikkat ederek okumasn isteyiniz. ki okuyu arasndaki farklar ahenk, anlam ve
insan zerindeki etkisi asndan tartnz.

Tecvit ilminin amac, Kurann


indirildii ekilde okunmasn salamaktr.
Tecvit kurallarn uygulayan kimse,
Kuran- Kerimi Arapann fonetiine
uygun bir ses ahengiyle doru ve gzel okur. Bylece hatal ve yanl okuyulardan korunmu olur.
Kuran lafzlarnn doru ve gzel okunmasn salayan kurallar bize tecvit ilmi retir.
Dolaysyla tecvit, Kuran tilavetinin ayrlmaz bir zelliidir. Kurann lafz ve manalarndaki
ahenk, ancak tecvit kurallarna uygun bir okuyula ortaya kar.

1 Abdurrahman etin, Kur'an Okuma Esaslar, s. 76.


2 Furkn suresi, 32. ayet.
3 Mzzemmil suresi, 4. ayet.
4 bn Cezeri, en-Ner fi Kraatil-Ar, C 1, s. 209.
61

9. Snf
2. Tecvidi renmede reticiye (Fem-i Muhsin) Olan htiya
Tecvit ilmi, hem teorik hem de pratik yn olan bir ilimdir. Tecvidin teorik ksm, onun Kuran
doru ve gzel okumay salayan kurallardr. Pratik ksm ise bu kurallarn Kuran okuma esnasnda
uygulanmasdr.
Her derste iyi bir reticiye ihtiya olmakla birlikte, uygulamaya arlk verilen ve sanat
yn bulunan dersler iin retmen, vazgeilmez bir unsurdur. Bu ynyle meslek dersleri
ierisinde retmene en ok ihtiya duyulan
ders, tecvit ilminin uygulamal olarak retildii Kuran- Kerimdir.
Kuran tecvit kurallarna gre okuyan
reticilere fem-i muhsin denilir. Kuran reniminde baarl olabilmek iin bir reticiden ders almak gerekir. nk bir reticiden
ders almayan Kur'an okuyucusunun harflerin
mahre ve telaffuzlarn tam olarak kavramas,
tecvit kurallarn gzel bir ekilde uygulamas
mmkn deildir. Program, kitap, eitim materyalleri, teknik donanm ve fizik artlar reticinin daha verimli olmasn salayan yardmc
gelerdir.

Tartalm
Bir mzik bestesini kendi kendinize mi
yoksa bir mzisyenden eitim alarak m
daha iyi renirsiniz? Tartnz.

Yorumlayalm
Peygamber Efendimiz, gzel Kuran
okuyan sahabilerden Abdullah bin Mesud
(r.a.)a yle iltifat etmitir: Kuran indirildii gibi tatl ve ho bir ekilde okumak isteyen, Abdullah bin Mesud gibi
okusun.
Ahmed bin Hanbel, Msned, C I, s. 7, 26.
Yukardaki hadisi yorumlaynz.

Kuran- Kerim okurken yaptmz hatalarn dzeltilmesi


ancak bir retici ile mmkndr. O, bizim okuyuumuzu
kontrol eder. Harf ve kelimelerin doru okunuunu retir,
gerektiinde defalarca tekrar ederek hatalarmz dzeltir.
zellikle, alkanlk hline gelen hatalarmzn tespiti ve
dzeltilmesi Kuran reticisinin byk emeini gerektirir.
Kuran- Kerimi gzel okumak iin ses terbiyesine ve dudak talimine ihtiya vardr. Bunun iin de Kuran tecvit kurallarna uygun olarak okuyan bir reticiden eitim almann
yan sra kaset, CD, VCD, DVD gibi sesli ve grntl eitim
materyallerinden faydalanmak da nemlidir. Bu tr materyaller
bize kulak ainal kazandrd gibi ezberlediimiz blmleri
tekrar etme imkn da salar.
62

3. nite: Tecvide Giri


3. Uzatma (Med) ve eitleri
Trkede baz hecelerin sesini uzatrz. rnein lem ve hkim kelimelerindeki ve h
hecelerini, hl kelimesinin ise her iki hecesini uzatarak syleriz. Bunlar, Trkedeki uzun sesli
hecelerdir.
Trkeden farkl bir fonetii olan Kuran dili, pek ok uzun sesli heceye sahiptir. Bunlardan
bazs Trke ve Arapa konumalardaki doal uzatmalar kadardr. Dier bir ksm ise Kurana zg
olarak daha fazla uzatlr. Bu uzun sesler sayesinde,
Kuran okuyuunda ok ho bir ahenk meydana
gelir.

Not Edelim

Med harfleri, bazen gizli (mukadder)

Harflerin uzatlarak okunmasna tecvit ilminde


med denir. Bir harfin uzatlarak okunmasn
salayan harflere de med harfleri denir. Bunlar vav

olur. Yani yazda grlmez fakat okunur.


Med harflerinin gizli olduu yerlerden

( ) , ya ( ) ve elif ( ) harfleridir. Bu harflerin


uzatabilmesi iin iki art vardr:

bazlar unlardr:

1. Elif, vav ve ya harfleri harekesiz (sakin)


olmaldr.

sonra gizli bir vav


rnek:

(
)

( )

2. Vavdan nceki harfin harekesi tre


,
yadan nceki harfin harekesi esre
, eliften
nceki harfin harekesi stn

( ) olmaldr.

Med harfleri, nne geldii harfin doal bir


ekilde uzatlmasn salar ki buna bir elif miktar
denir. Bir elif miktar, iaret parman kaldrp
indirinceye kadar geen sredir. Yaklak olarak
Trkede lem kelimesindeki ilk hecenin uzunluu
kadardr.
Harflerin bir elif miktarndan fazla uzatlmasna
sebep olan iaretler vardr. Bunlara da med sebebi
denir. Med sebebi, hemze ve skn olmak zere iki
tanedir.

Uzatlan treli h zamirinden

( ) vardr.

Uzatlan esreli zamirden


gizli bir ya
rnek:

( ) sonra,

( ) vardr.

zerinde asar iareti

(
) bulunan

harften sonra med harflerinden gizli bir

( ) vardr.
rnek:

elif

MED SEBEPLER

RIZ SKN
HEMZE

SKN
LZIM SKN

63

(
)

9. Snf
Hemze: Kuranda zel yazm olan bir harftir. Kelime iindeki konumuna gre bazen uzun
hemze

( ) , bazen de ksa hemze ( ) eklinde yazlr.

( )

Skn: Harekesizlik durumudur. Harekesiz harfe sakin harf denir. Cezim


, bir harfin
sakin olduunu gsterir. Ayn zamanda,
rneinde olduu gibi btn eddeli harflerin birincisi
cezimlidir

) .
( +

ki eit skn vardr:


1. Lzm (kalc) skn: Hem durulduunda hem geildiinde var olan skndur.
rnek:

ve kelimelerindeki cezimli ve eddeli harflerin sknu, lzm skndur.

2. rz (geici) skn: Durulduunda ortaya kan, geildiinde yok olan skndur.


rnek:

kelimesinde durulduunda stn harekeli nun harfi eklinde cezimli

olarak okunur. Eer kelimede durulmazsa harf kendi harekesiyle okunarak sonraki kelimeye geilir.
Tecvit ilminde medler, yukarda bahsedilen med harfleri ve med sebeplerinin durumuna gre alt
ksma ayrlr.

MED ETLER

Medd-i Tabi

Medd-i Muttasl

Medd-i rz

Medd-i Munfasl

Medd-i Lzm

Medd-i Ln

64

3. nite: Tecvide Giri


3.1. Medd-i Tabi
Med harfinden sonra med sebebi gelmezse medd-i tabi olur.
Medd-i tabinin uzatma sresi, bir elif miktardr.

rnek:
Bu rnekte;
Elif (

) med harfidir.

Eliften sonra med sebebi, yani hemze veya skn yoktur.


Bu durumda, medd-i tabi meydana gelir.
Sad (
) harfi, s eklinde bir elif miktar uzatlarak okunur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen medd-i tabileri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak
okuyunuz.
3.2. Medd-i Muttasl
Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi ayn kelimede bulunursa medd-i muttasl
olur.
Medd-i muttasl drt elif miktar uzatlr.
Hzl okuyuta en az iki elif miktar uzatlmas
Medd-i muttaslda hemze, genellikle
gerekir. Medd-i muttasln uzatlmas vaciptir.
ksa hemze (
) eklinde yazlr.

Not Edelim

rnek:

Bu rnekte;

) med harfidir. Eliften sonra med sebeplerinden hemze (


Elif (
ile hemze ayn kelimededir.

) gelmitir ve med harfi

Bu durumda, medd-i muttasl meydana gelir.

) harfi, caaaa eklinde drt elif miktar uzatlarak okunur.


Aklayalm-Uygulayalm

Cim (


Yukarda geen medd-i muttasllar rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli
olarak okuyunuz.

65

9. Snf
3.3. Medd-i Munfasl
Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi farkl kelimelerde bulunursa medd-i
munfasl olur. Bir baka ifadeyle bir kelimenin sonunda med harfi bulunur, peinden gelen kelimenin
ilk harfi de hemze olursa medd-i munfasl meydana gelir.
Medd-i munfasl drt elif miktar uzatlr.
Hzl okuyuta en az bir elif miktar uzatlmas
gerekir. Medd-i munfasln uzatlmas caizdir.
rnek:

Bu rnekte;

kelimesinin sonundaki elif ( ) med

harfidir.

Peinden gelen
kelimelerdedir.

Not Edelim

Medd-i munfaslda hemze, genellikle

( ) eklinde yazlr.
Bulalm

uzun hemze

Bakara suresinin 2. sayfasndaki medd-i


muttasl ve medd-i munfasllar bulunuz.

kelimesinin ilk harfi ise hemze ( ) dir ve med harfi ile hemze ayr

Bu durumda, medd-i munfasl meydana gelir.

) harfi, yaaaa eklinde drt elif miktar uzatlarak okunur.


Aklayalm-Uygulayalm

Ya (

Yukarda geen medd-i munfasllar rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli olarak okuyunuz.

3.4. Medd-i rz
Med harfinden sonra rz (geici) skn gelirse medd-i rz olur. Medd-i rz drt elif miktar
uzatlr. Hzl okuyuta en az bir elif miktar uzatlmas gerekir. Medd-i rzn uzatlmas caizdir.
rnek:


Bu rnekte;

kelimesindeki ya (

) med harfidir.
Kelimenin sonunda durulduunda, nun (
) harfinin zerinde geici (rz) bir skn ortaya
kar (
).
Bu durumda, med harfinden sonra geici skn geldii iin medd-i rz olur.
Lam (
) harfi, liiiin eklinde drt elif miktar uzatlarak okunur.
Eer kelime zerinde durulmaz ve okumaya devam edilirse kelimenin sonu

eklinde harekeli okunarak ve bir elif miktar uzatlarak

Aklayalm-Uygulayalm

kelimesine geilir.

Yukarda geen medd-i rzlar rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli olarak okuyunuz.
66

3. nite: Tecvide Giri


3.5. Medd-i Lzm
Med harfinden sonra lzm skn gelirse medd-i lzm olur. Bir baka ifadeyle med harfinden
sonra cezimli veya eddeli bir harf gelirse medd-i lzm olur.
Medd-i lzm drt elif miktar uzatlr. Hzl okuyuta en az elif miktar uzatlr.
rnek (1):

Bu rnekte;
Dad (

) harfinden sonraki elif (

) med harfidir.

Med harfinden sonra eddeli lam harfi (


lzm skndur.

) = gelmitir. eddeli harflerdeki skn da

Bu durumda, med harfinden sonra lzm skn geldii iin medd-i lzm olur.
Dad (

rnek (2) :

) harfi, daaaal eklinde drt elif miktar uzatlarak okunur.

Mukattaa harflerinden olan bu rnein alm

deki ya (

dir.

) med harfidir.

Med harfinden sonra cezimli nun (


skndur.

) gelmitir. Cezimli harflerin sknu da lzm

Bu durumda, med harfinden sonra lzm skn geldii iin medd-i lzm olur.
Sin (

) harfi, siiiin eklinde drt elif miktar uzatlarak okunur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen medd-i lzmlar rneklerdeki gibi aklaynz ve tecvitli olarak


okuyunuz.

67

9. Snf
3.6. Medd-i Ln

Not Edelim

Ln harfinden sonra skn gelirse medd-i


ln olur.

stn harekeden sonra gelen cezimli vav

Medd-i lnin sknu, hem lzm hem de


rz olabilir. Kuran- Kerimde, sadece iki
yerde lzmdir. Bunlardan biri Meryem su-

( ) ve cezimli ya ( ) harflerine ln
harfi denir. rnein
kelimesindeki vav ve
kelimesindeki ya, ln harfidir.

ayeti, dieri ise r


suresinin bandaki ayetidir. Bu ayetler
deki ayn ( =
) lafzlarnn sknu,
resinin bandaki

lzm skndur.1 Bunlarn dndaki btn medd-i lnlerin sknu, rz skndur.


Medd-i lnde ln harfi elif miktar uzatlr.2 Uzatma harekede deil, ln harfinde ayyyn eklinde yaplr.
Hzl okuyutaki en az uzatma miktar, ln harfinden sonra gelen skna gre deiir. Ln harfinden sonra lzm skn gelirse en az iki elif miktar uzatlr. rz skn gelirse bir elif miktarna
kadar inilebilir.
rnek:

Bulalm

Kurey suresindeki medd-i lnleri bulunuz

Bu rnekte;
Vav

ve tecvitli olarak okuyunuz.

( ) ln harfidir.

Kelimede durulduunda, fa

( ) harfinin zerinde rz bir skn ortaya kar.

Bu durumda, ln harfinden sonra skn geldii iin medd-i ln olur.


Vav

( ) harfi havvvf eklinde elif miktar uzatlarak okunur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukardaki kelimelerde geen medd-i lnleri, rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli


olarak okuyunuz.

1 smail Karaam, Kuran- Kerimin Faziletleri ve Okunma Kaideleri, s. 309.


2 Abdurrahman etin, Kuran Okuma Esaslar, s. 219.
68

3. nite: Tecvide Giri


NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki oktan semeli sorularn doru cevaplarn iaretleyiniz.
1. Aadakilerden hangisi vav, ya ve elif harflerinin med harfi olmasnn artlarndandr?
A ) Bu harflerin cezimli olmas
B ) Bu harflerin sakin olmas
C ) Bu harflerin harekeli olmas
D ) Bu harflerden nceki harfin cezimli olmas
E ) Bu harflerden sonra hemze gelmesi

2. Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi ayn kelimede bulunursa aadaki
tecvit kurallarndan hangisi meydana gelir?

3.

A) Medd-i tabi

B) Medd-i muttasl

D) Medd-i ln

E) Medd-i rz

C) Medd-i munfasl

kelimesinde aadaki tecvit kurallarndan hangileri vardr?


A) Medd-i munfasl ve medd-i tabi

B) Medd-i ln ve medd-i tabi

C) Medd-i muttasl ve medd-i tabi

D) Medd-i lzm ve medd-i tabi

E) Medd-i rz ve medd-i ln

4. Harekeli bir harf zerinde durulduunda ortaya kan ve yazda grlmeyen skna ne ad
verilir?
A) Sakin harf

B) Lzm skn

D) Kalc skn

E) Daim skn

C)rz skn

5. stn harekeli bir harften sonra gelen cezimli vav ve ya harflerine ne ad verilir?

6.

A) Lzm skn

B) rz skn

D) Harf-i ln

E) Medd-i ln

C) Medd-i lzm

ifadesinde, aadaki medlerden hangisi vardr?


A) Medd-i muttasl

B) Medd-i ln

D) Medd-i rz

E)Medd-i lzm

C) Medd-i munfasl

69

9. Snf
7.

I.
II.
III.
IV.
V.
VI.

Medd-i tabi
Medd-i muttasl
Medd-i munfasl
Medd-i lzm
Medd-i rz
Medd-i ln

Uzun med iareti (

8.

) yukardaki med eitlerinden hangilerini gsterir?

A) I, II ve III

B) I, III ve IV

D) IV, V ve VI

E) III, V ve VI

C)II, III ve IV

kelimesindeki medler iin aada verilen sralamalardan hangisi dorudur?


A ) Medd-i muttasl ve medd-i munfasl
B ) Medd-i muttasl ve medd-i tabi
C ) Medd-i munfasl ve medd-i muttasl
D ) Her ikisi de medd-i munfasl
E ) Her ikisi de medd-i muttasl

9. Aadaki rneklerden hangisinde normal okuyuta drt elif, hzl okuyularda en az iki elif
miktar uzatmak gerekir?


D)

A)


E)
B)

C)

B. Aadaki bilgilerden doru olan D, yanl olan Y ile iaretleyiniz.


() Hem durulduunda hem de geildiinde var olan skna, rz skn denir.
() Med harfinden sonra hemze gelir ve hemze ile med harfi farkl kelimelerde bulunursa
medd-i muttasl olur.
() Kuran- Kerimi doru ve gzel okuma kurallarn ieren ilme tecvit denir.
() Medd-i rz olan yerde durulmayp geilirse, drt elif miktar uzatlarak geilir.
() eddeli olan harflerin birincisi her zaman cezimlidir.
() Medd-i lzm, normal okuyularda drt elif, hzl okuyularda bir elif miktar uzatlr.
() Uzatlan zamirden sonra gizli bir vav veya gizli bir ya harfi vardr.
() Medd-i lndeki uzatma, ln harfi zerinde yaplr.
() Med harfinden sonra eddeli bir harf gelirse medd-i rz olur.
() Kuran tertil ile oku! emri, tecvitli okuyuu da iine alr.
70

3. nite: Tecvide Giri


C. Aada numaralandrlm kelimelerdeki tecvitleri yaznz.

10

12

11

14

13

17 16 15


18

20

19

21

15.

8.

Medd-i Tabi

1.

16.

9.

2.

17.

10.

3.

18.

11.

4.

19.

12.

5.

20.

13.

6.

21.

14.

7.

71

9. Snf
4. nite: Yznden Okunacak Sureler

NTEMZE
NT
TE
HAZIRLANALIM
1.Namazda Ftiha suresini okumann hkm ve nemini aratrnz.
2.Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisinden Bakara suresi ile ilgili
maddeyi okuyunuz.
3.Bakara suresinde ele alnan temel konular arkadalarnzla paylanz.
4.Bakara suresine ismini veren kssay arkadalarnza anlatnz.
5.Yznden okuyacanz blmlerin anlamlarn Trke bir mealden okuyunuz.

72

4. nite: Yznden Okunacak Sureler


Yaralm
Gruplara ayrlarak yznden okuduunuz blmdeki tecvit kurallarn bulunuz. Hangi
grubun daha ok tecvit kural bulduunu belirleyiniz.

Birbirimizi Dinleyelim
Bir arkadanzn yznden okuduu blm dikkatle takip ediniz. Yaplan okuma
ve tecvit hatalarn not alnz. Arkadanzn okumas bittikten sonra bu hatalar zerinde
konuunuz.

Birbirimizi Gelitirelim
Snfnzda birka grup oluturunuz. Yznden okunacak blmleri grup arkadalarnza
okuyunuz. Birbirinizin hatalarn tespit edip dzelterek okuyuunuzu gelitiriniz.

Kendimizi Gelitirelim
Yznden okunacak her bir blm en az
on defa okuyunuz. lk ve son okuyularnzn
sresini kronometre ile belirleyerek bir
izelgeye kaydediniz. Okuyu hzndaki
geliiminizi gzlemleyiniz.

73

9. Snf
Tecvitleri Bulalm
Ftiha suresini CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. Suredeki tecvitleri syledikten
sonra, harflerin mahrelerine ve tecvit kurallarna uygun olarak okuyunuz.

Koro almas Yapalm


Bir sonraki derste yznden okuyacanz her bir blm, retmeninizden sonra koro
hlinde tekrar ediniz.

Sra Bende
Yznden okuyacanz blmdeki her bir ayeti, retmeninizin belirledii sraya gre
okuyunuz.

Altn izelim
Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz.
Dinleme esnasnda tespit edebildiiniz tecvit kurallarnn altn kurun kalemle iziniz.

Aklayalm Uygulayalm
Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz.
inde geen tecvit kurallarn akladktan sonra, harflerin mahrelerine ve tecvit kurallarna
uygun olarak okuyunuz.

74






)(283





)(284

)(285



)(286



75











)(282






76


)(275

)(276





)(277

)(278

)(279

)(280




)(281

77

'

d
e n d k o d

i n d
(270) e d

e e

n
]
n


n



V
d
~ W
ne
h

(271)

i
~

n
e

n We

d

v We o hd d n e ~



o d
~ n d

z d

d
W
(272)

{
eh V


d
o
d
od We d ew d

~ n e ee
VV

{ d e

d
d
(273)

h d


d
v d k
eh
(274)

{ ~
78



)(265




)(266

)(267

)(268


)(269


79









)(260

)(261



)(262




)(263

)(264



80



)(257

)(258





)(259




81










)(253

)(254






)(255

)(256


82

w eh
oi d

d e
e e

h
f

h h k d d e
d

ew h d k e e d
d
v


d e
d

eh s
kc m i k kc

e
w

h
e

(249)

h
e
d

r d h e

(250)

e
d d
d
d
d

ev d
n

k {
We

d d

ih h ed d

d
l

d
(251)

n
le

e d d
d
{ eh eo

(252) d

83

h d h d d n d
d





ne e

e
e q hd
d
d o e
d e
o

o d
g

d
e d V e nen

be h e e v~ d

g
o
e

d n d

q
(246)

h d

d i e
e eh

d

e

d e e
eh d {
k
]


d e
d
e
d


w d k
]

(247)

d i e

We


k
heod n [ d k d


{ n
d n e kh h
d k
d kc d
(248) ]


84


)(238






)(239

)(240



)(241

)(242









)(243

)(244

)(245


85

)(234








)(235

)(236

)(237


86

o d
e vd i W d
h
d

n
o o

h
d  on

d e


k { fe
d d e d

(231)

h d d
W
d n h

{ d

v
d

We


d vd
eh h
h

n
d




d ~ d e
h ] e

d d
(232)

n o



d ke d oV d d

eh
j e n e d n

d h e h
s
d d e

n d e xe

o nd e o dd xe



eh
h d d
h
(233)

n
e

87

ed eh d ~d
]

]
eh ~d

e
(225)


z

h m i

e d khd hn
e \e

d
(226)

h le

d
(227)


e V d
d
~ e o d { W ksr eh
zd
h z d o h ~ d e
h ] d e

eh d s ez
d d d

(228)

k
v

en V d

~ [ n d { e z eh y

h
e

e d z e d ee d d e
o nd e
d z e d o ~

o d e e xe

c e d z o e o n d z
n h
e d
n z h { n e e
(229)


e ev

eV d ev

d
e

xe

(230)

n d z e d
e i d z
88

)(220

)(221







)(222

)(223






)(224

89





)(216




)(217











)(218

)(219


90

)(211


)(212



)(213



)(214


)(215




91


)(203



)(204






)(205




)(206

)(207


)(208







)(209

)(210




92

u { d

e
d u { d
n e u { d d
v

q

d ~ d

i d d e n od

(197) e

o d d e h oi n d x
v

d d d

i o e

d r
e
e

d
e

d
q

(198)

d d

d
(199)

o


e
d
e

d

e
d d We

h d
~ ~ d e d en d h

(200)
k z e d en d e h


kz ~ d

(201) ed d

c d

g
{ d

(202)

93

k o v ~ dq z
v ~
o rq z
o
ne z d w d
nen o d d

(191)

od e
o e ne e

e d Wd v

e
ne

d
(192)





e d d od e

(193)



oe
le

od e
d eh

d d
od e s h
d n

i
k od d
(194) o d

eh n d
u d
{ d g d d z

(195)

i z
\ d od e z d e
d
k Z d h d e
e


e u d d eh o d de
d k d e

ki u d ed ksr e d od



ke
n v dd
z d

(196) e

d n d w d
d d d
94

)(187


)(188








)(189

)(190

95

)(182

)(183

)(184




)(185



)(186


96

'



)(177



)(178




)(179




)(180

)(181




97








)(170




)(171


)(172





)(173


)(174

)(175

)(176

98



)(164

)(165





)(166







)(167





)(168

)(169





99




)(154




)(155

)(156








)(157

)(158

)(159

)(160







)(161


)(163

)(162


100


)(146


)(147



)(148






)(149








)(150

)(151

)(152

)(153




101



)(142

)(143


)(144







)(145


102


)(135


)(136






)(137


)(138

)(139






)(140



)(141


103

)(127

)(128




)(129



)(130

)(131

)(132




)(133



)(134


104

o i on z e d d
n
d d

We

d
m

i
n
d





e
(120) d


e d

nd
d

h h
c d z o f
]

 d

(121)

d
e
d d h e
ce

e n
(122) e d

o
d
e n e i e w n
d ohd

h h
e

h
(123)
ke



v d e
e
e
n e
ee
e
d e

khes m i d e v
(124) e d

e

d d e hd e
 n e





be h d






wd
hd e

e d d h d vd

(125)

sd d
e
~ d e
h d l


d d r
d c h ed fd
o e
(126)

105

)(113

)(114






)(115

)(116



)(117


)(118




)(119

106



)(106

)(107







)(108






)(109


)(110





)(111

)(112


107



)(102

)(103





)(104

)(105



108


)(94

)(95


)(96


)(97




)(98

)(99


)(100


)(101


109





)(89

)(90


)(91

)(92




)(93



110

)(84









)(85


)(86


)(87


)(88


111

)(77

)(78

)(79




)(80




)(81

)(82

)(83



112

)(70

)(71


)(72








)(73

)(74


)(75



)(76




113


)(62

)(63





)(64

)(65


)(66


)(67

)(68

)(69



114








)(58

)(59

)(60


)(61



115


ew

d W
d

W h We

{ h
We hd
{

(49)

e w e { i d h

e
(50)

n o d e V

e o h w d n  nd r k h d

(52)

(51)

h e r



d end
e

(53)
o


o e
fe

d e


e

ne
h

~ d o e
beh d ho w d
d feo beh

z
d
f

od

v d

(54)


d n ~ e
es h r
(55)

n o ke

e
(56)

n h

d e
i d
e e

e
(57)

d e e e e
116

i d e

i n n[ e e e

v
e


(38)

{ ~ d

d e neeh h
{

c
(39)

e~ e ed fe


d h e

m d d


h d h
(40) e

m d eh


e eh VV
h e d n e e

r
ne e
ei eh d i n
(41)



n d
(42)
n o { d o n


d d

n eh e

[
n
d
(43)

(44)

o d
o n o d
n d fe

eh

d
(45)

e


h e
(46)

v d d

d

o m d d


e w n e n
(47) e d

i
(48)

e ~ ] ke

117

'


v d k

e k ~ d e


e e wnd
y i

d
We





{ h

(30)

n e d d
e
k
c d r e We

d d
eh
o d W ] We

(31) e

e{ i e



d eo e d e

d e e
(32)

d
m



eh ei d e e
eh c i d
d d d e
e

d
o e
i n e l
g d

(33)
d w w d k
c

o n

d
d e e
(34)

e d e
hd
eoc q z d e kw d
v m d d
e
(35) e d e

o w d eh n
d e e
i h i d e ee e e v ~ e
d o
(36)

z d e
o d

d eo e

(37)

z
d

od



118


)(25









)(26




)(27






)(28

)(29


119

)(17

)(18


)(19

)(20





)(21


)(22





)(23

)(24





120

)(6


)(7

)(8


)(9





)(10


)(11




)(12

)(13


)(14




)(15





)(16





121



)(1




)(2

)(3










)(4

)(5

122



)(1


)(2



)(3


)(4


)(6

)(5


)(7

123

9. Snf
5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve
Anlamlar

NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Diyanet leri Bakanlna bal bir Kuran kursunu ziyaret ederek hafzlk
yntemleri hakknda gzlem yapp bilgi edininiz.
2. Ayetel-Krsi ile hls, Felk ve Ns surelerini okumann fazileti ile ilgili
hadisleri aratrarak defterinize yaznz.
3. Kuran- Kerimin Trke mealini inceleyerek fihrist (indeks)ten seeceiniz
herhangi bir konuyla ilgili ayet meali yaznz.
4. Biz her peygamberi, gerekleri onlara iyice aklayabilsin diye kendi
milletinin diliyle gnderdik (brahim suresi, 4. ayet.) ayetinde hangi
konuya vurgu yaplmaktadr? Tefsir kitaplarndan aratrnz.

124

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


1. Kuran Anlayarak Okumann Amac
Yce Allah, btn varlklara farkl kabiliyetler vermi, onlar ihtiya duyduklar en gzel
zellik ve donanm ile yaratmtr. nsana dier varlklardan farkl olarak sorumluluk yklemitir.
Bu sorumluluunu yerine getirebilmesi iin ona, doruyu yanltan ayrt etmede ok nemli bir
ara olan akl nimetini vermitir. Ayrca doru eylem ve davranlar semesine yardmc olmak iin
insana vahiy ve peygamberler araclyla yol gstermitir.
Yaratcsnn yol gstericiliine her zaman muhta olan insan, Hz. demden Hz. Muhammed
(s.a.v.)e kadar Allahn vahyi ile desteklenmi,
kendisine rehberlik edilmitir. Nihayet, vahiy
zincirini tamamlamak ve kyamete kadar gelecek
Size yabanc dilde yazlm ok
insanlarn ihtiyalarna cevap vermek zere
nemli bir mektup gelse ne yaparsnz?
Kuran gnderilmitir. Ey insanlar! te size
Bu olay Kuranla ilikilendirerek
Rabbinizden bir t, gnllerdeki dertlere
bir ifa ve inananlara doru yolu gsteren bir
arkadalarnzla tartnz.
rehber ve rahmet gelmitir.1 ayeti Kurann
gnderili amacn aklamaktadr.
Kuran, insanlk tarihinden karlabilecek btn ibret ve dersleri bizlere sunan bir hatrlatmadr.
Kurann ele ald konular ve getirdii hkmler, insanlarn maddi ve manevi btn ihtiyalarn
karlayacak niteliktedir. O, sonsuz rahmet ve merhametinin eseri olarak Allah tarafndan kullara
gnderilen ilahi bir klavuzdur. nsan ilgilendiren btn konularda; Allah, evren, insan, ahlak vb.
hayatn her alannda inananlarn rehberidir.

Tartalm

1 Ynus suresi, 57. ayet.


125

9. Snf
nsann byle bir kitabn rehberliinden yararlanabilmesinin en temel art, okuduu metnin
ieriini ve gsterdii yolu doru anlamaktr. Bu Kuran, ayetlerini dnsnler ve akl
sahipleri t alsn diye sana indirdiimiz mbarek bir kitaptr.1 ayeti, Kurann anlalmak
iin indirilmi bir kitap olduunu vurgulamaktadr.

Beyin Frtnas Yapalm


Kuran anlayarak okumann nemi nedir? Bu konuda beyin frtnas yapnz. Sonular
tahtaya yaznz.
Kurann bize bildirdiine gre Yce Allah, vahiy yoluyla insana doru bilgiyi ulatrmtr.
Evreni alglayabilmesi iin ona duyu organlar vermitir. Vahiy ve duyularyla algladklar
zerinde dnp deerlendirme yapabilmesi ve bylece doru inanca ulaabilmesi iin de onu akl
yeteneiyle donatmtr. nsann, ancak byle bir bilgi ve inanca dayandnda kendisine, ailesine,
iinde yaad topluma ve insanla yararl olacak davranlar sergileyeceini bildirmitir.
Ele ald konular ve getirdii hkmler ile Kuran, rehberlik ettii insanda u temel amac
gerekletirmeyi hedeflemektedir:
1. Doru bilgi
2. Doru inan
3. Doru davran
1.1. Doru Bilgi
renme, aratrma veya gzlem yolu ile elde edilen gereklere bilgi denilmektedir.2
nsan; dncelerini, kararlarn, davranlarn ve hayatn sahip olduu bilgilerle ekillendirir.
Dolaysyla insann dnce, karar, inan ve davranlarnn doru olmas iin bilgilerinin sahih
olmas gerekmektedir.
Doru bilgi, insan akln doru sonulara ulatrmada vazgeilmez bir klavuzdur. Akln doruyu
bulabilmesi, salkl bir noktadan hareket etmesine baldr. nsana doru bilgileri ulatrarak onu
yanl inan ve davranlara kar uyarmak Kurann temel amalarndandr.
Kurana gre doru bilginin kaynaklar; vahiy, akl ve duyulardr.3 Bizatihi vahiy, insana
yaratcsn, Allaha kulluk etmenin, verdii nimetlere kretmenin yollarn retir. Evren ve
evrendeki varlklar hakknda bilgi verir. nsann anne-babasna, yaknlarna, e ve ocuklarna kar
sorumluluklarn aklar. nan, ahlak ve sosyal hayatla ilgili evrensel ilkeler belirler. nsan algsnn
tesinde olan kyamet ve ahiret hayat ile ilgili ayrntl bilgiler verir.
Kuran, insann dnya ve ahiretiyle ilgili yeterli bilgileri vermekle birlikte insana gerekli
bilgileri tek tek ve hazr olarak sunan bir kitap deildir. O, temel ilkeleri belirler, nemli konulara
dikkat eker, rnekler verir. Akl iin gerekli verileri sunduktan sonra insandan akln kullanmasn
bekler.
Kurana gre vahyin gsterdii ynde hareket eden akl ve duyular da doru bilginin kaynadr.
1 Sd suresi, 29. ayet.
2 Trk Dil Kurumu, Trke Szlk, s. 294.
3 Mlk suresi, 10, 22. ayetler; Bakara suresi, 171. ayet; Arf suresi, 179. ayet.
126

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


Yorumlayalm

nk akl; dnmenin, aratrmann,


kavramann, doru sonulara ulamann n
Hakknda kesin bilgi sahibi
artdr. Kuranda akl doru kullanmann
nemine dikkat eken, verdii rneklerden
olmadn eyin peine dme. nk
ancak akln kullanan insanlarn yararlanacan
kulak, gz ve gnl, bunlarn hepsi
bildiren ok sayda ayet vardr.1 Kuran, insandan
ondan sorumludur.
akl ve duyularyla elde ettii bilgileri, vahiy
sr suresi, 36. ayet.
szgecinden geirerek doru bilgiyi retmesini
ister. Bu nedenle, bilenlerle bilmeyenlerin bir
Yukardaki ayeti, doru bilginin
2
olmayacan vurgular. Ayrca, Kullar
nemi ile akl ve duyularn doru bilgiye
iinde ancak lim (bilgili) olanlar Allaha
ulamadaki rol asndan yorumlaynz.
kar derin sayg duyarlar3 buyurarak
doru bilgiye sahip olmay Allah tanmann,
onun emir ve yasaklarn doru alglayp
uygulamann temel art kabul eder. Byle bir bilgi donanmndan yoksun kalan toplumu cahiliye
toplumu olarak nitelendirir.
Kuran, t alnmak zere gnderilmi bir kitaptr. Andolsun biz, Kuran dnp t
almak iin kolaylatrdk. (Ondan) t alan yok mu?4 ayeti bu gerei ak bir dille ifade
etmektedir. Kurann rehberliinde doru bilgiye ulamak isteyenlerin yapmas gereken tek ey lafz
ve manasyla bir btn olan Kuran anlamaya, iindeki ilah ilkeleri, tleri, emir ve yasaklar
renmeye almaktr.
1.2. Doru nan
nan; bir dnceyi gnlden benimsemek, doruluundan asla phe duymamak, inanmak,
iman etmek anlamlarna gelir. Kurann en temel amac, insana doru bilgi ve mesajlar ileterek
onun doru inanc bulmasn salamaktr.
Kurana gre ilah dinlerin inan esaslar ilk peygamber Hz. dem aleyhisselamdan son peygamber Hz. Muhammed aleyhisselama kadar deiiklie uramamtr. Btn peygamberlerin tebli
ettii inan esaslarnn temelini tevhit inanc oluturmutur. Senden nce gnderdiimiz btn
peygamberlere, Benden baka ilah yoktur. yleyse yalnz bana kulluk edin. diye vahyettik.5
ayeti bu gerei dile getirmektedir.
Tevhit, Allahtan baka ilah kabul etmemek, hibir eyi ona ortak komamaktr. Kuran, fert ve
toplumu bu inan etrafnda birletirmek ister. Birok ayetinde insan, evrendeki mkemmel dzeni,
onun nasl ahenk iinde hareket ettiini grmeye davet eder. Evrende grd mkemmel dzen
ve ileyiten hareketle tm bunlar yaratan ve ynetenin yalnzca Allah olduu gereini anlamaya
arr.
1 Bakara suresi, 164. ayet; Arf suresi, 179. ayet; Rad suresi, 19. ayet; Ankebt suresi, 43. ayet.
2 Zmer suresi, 9. ayet.
3 Ftr suresi, 28. ayet.
4 Kamer suresi, 17. ayet.
5 Enbiy suresi, 25. ayet.
127

9. Snf
Kuran insanlk tarihinin doru inan ile batl inanlarn bir mcadelesi olduunu gzler nne
serer. Kssalar araclyla bize, bir yandan peygamberlerin yrtt doru inan mcadelesini
anlatrken dier yandan da insanlarn batl inanlarndan, iine dtkleri yanlg ve sapknlklardan
rnekler verir. Hz. brahimin Nemrutla, Hz. Musann Firavunla mcadelesi Kurann bu konuda
bize verdii en gzel rneklerdendir.
Kuran, anlatt kssalarn iinde tevhit mesajlar verirken, hls suresiyle de, Allahn birliini en
zl ifadelerle bildirmitir. Bu sure, Allah inancnn nasl olacan retmektedir. Bakara suresinin
255. ayeti ile Har suresinin 22-24. ayetleri de
Yce Yaratcnn gzel isim ve niteliklerini
zl bir ekilde anlatmaktadr.
Kuran tevhit inancn merkeze almtr.
nsanlk tarihi boyunca, peygamberlerin
Dier inan esaslar, onun etrafnda
fert ve toplumlara gsterdii ortak inan ve
rglenmitir. Kuran ayetlerinde verilen ve
Amentde zetlenen bu esaslar gnlden
davranlara rnekler bulunuz.
benimsediimizde doru inanca ulam oluruz.
Bunu salamak iin Kurann bize gsterdii
rnekleri okumal, anlamal ve onlardan ibret
almalyz.

Bulalm

1.3. Doru Davran


Kurann temel amalarndan biri de insanlar doru davranlara ynlendirmektir.
Kuranda Allahn rzas gzetilerek yaplan
ve insann kendisi, ailesi ve toplumun yararna
Kuran- Kerim mealinden Lokman
olacak btn doru davranlar, salih amel
olarak nitelendirilir. Allahn emirlerini yerine
suresinin 13-19. ayetlerinin anlamn
getirmek, yasaklarndan kanmak, yaratlanlaokuyarak doru davranla ilgili ilkeler
ra efkat ve merhamet gstermek, muhtalara
karnz.
yardm etmek, ilim renmek ve retmek, insanln iyilii iin almak, gzel ahlakl olmak gibi davranlar, gnldeki salam inancn
da yansmalardr.
Doru inanc en gzel zetleyen kelime-i tevhit ifadesi Kuranda kk salam, dallar ge
uzanan ve Allahn izniyle her zaman meyve veren ho bir aaca benzetilmektedir.1 Burada tevhit
inanc aacn salam kkn, ibadetler dallarn, gzel ahlak ve davranlar ise aacn meyvesini
temsil etmektedir. Bu ayet bize, ibadetlerin ve gzel ahlakn salam ve doru inanca dayanmas
gerektiini hatrlatmaktadr. Kuranda salih amelin imanla birlikte zikredilmesi2, Yce Allahn
doru inan ve davran arasnda kurduu sk baa dikkat ekmesi bakmndan ok nemlidir.

lkeler karalm

1 brahim suresi, 24. ayet.


2 bk. Bakara suresi, 25. ayet; Rad suresi, 29. ayet; Asr suresi, 3. ayet.

128

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


Bakara suresinin 1-20. ayetlerinde
insanlarn inan bakmndan gruba ayrld,
gnllerdeki inancn insan davrann nasl
etkiledii gzler nne serilmektedir. Bu
Kuran-
Kerim
mealinden
blmn ilk be ayetinde mminlerden
doru bilgi, doru inan ve doru
bahsedilmektedir. Doru inancn mminleri
davranla ilgili ayetler bulup en ok
Allah, evren ve kendisiyle bark birer birey
dikkatinizi eken ayetin mealini snfta
hline getirecei, onlarn dnya ve ahiret
mutluluuna erecekleri haber verilmektedir.
arkadalarnza okuyunuz.
Devamnda ise kfirlerden ve mnafklardan
bahsedilmekte, batl ve yanl inanlarn insan
psikolojisini nasl etkiledii, onlarn davranlarna nasl yansd gsterilmektedir.
Kuran- Kerimde Allah, ahiret, evren, insanlar aras ilikiler gibi pekok konuda bilgi verilir.
nsandan, bu bilgilerin rehberliinde akl ve duyularn kullanarak doru inanca ulamas istenir. Bu
inancn gzel ve doru davranlara dntrerek Allahn honutluunu kazanacak, insanla ve
dier varlklara yararl olacak bir hayat srmesi tavsiye edilir.
Yce Allahn Kuranda bildirdii ilah mesajlar anlamadan, onun tlerinden ve yol
gstericiliinden yararlanmak elbette mmkn deildir. Kurann gnderili amacnn gereklemesi
iin sadece lafzn gzel okumak yetmez; manasn da iyi anlamak gerekir. Bunun iin ya Kuran dili
olan Arapa renilmeli ya da Trke meal ve tefsirlerden yararlanarak Kuran anlama almalar
yaplmaldr.

Bulalm

Yorumlayalm
Lafz muhkem, yalnz anlalan Kurann:
nk kaydnda deil hibirimiz manann:
Ya aar Nazm- Celilin bakarz yaprana;
Yahut fler geeriz bir lnn toprana.
nmemitir hele Kuran unu hakkyla bilin,
Ne mezarlkta okunmak ne de fal bakmak iin!
(Mehmet kif ERSOY, Safahat, s. 155.)
Mill airimiz, yukardaki dizeleriyle
hangi probleme dikkat ekmektedir?
Yorumlaynz.

129

9. Snf
2.

Ftiha Suresi ve Anlam

(1)


(2)


(4)

(3)

(5)


( 6)



(7)

Koro almas Yapalm


Fatiha suresini CD, kaset veya retmeninizden birka defa dinleyiniz. Sonra da her bir
ayeti, retmeninizden sonra koro hlinde tekrar ediniz.
Ftiha Suresinin Anlam
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Rahman ve Rahm olan Allahn adyla.


Hamt (her trl vg) lemlerin Rabbi Allahadr.
O, Rahman ve Rahmdir.
Din (hesap) gnnn sahibidir.
(Rabbimiz!) Ancak sana kulluk eder ve yalnz senden medet umarz.
Bizi doru yola ilet.
Nimet verdiin kimselerin yoluna. Gazaba urayanlarn ve saptanlarn yoluna deil.

lkeler karalm
Ftiha suresinin anlam zerinde dnerek ilkeler karnz.
1.

Allah sonsuz merhamet sahibidir.

2.

3.

130

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


3.

Fil Suresi ve Anlam



(1)


(3)
(2)


(5)

(4)




Fil Suresinin Anlam
1.
2.
3.
4.
5.

Byle Ezberliyorum

Rabbinin fil sahiplerine yaptn


grmedin mi?
Ezberleme ynteminiz hakknda
Onlarn planlarn boa karmad m?
arkadalarnzla konuunuz.
zerlerine sr sr kular gnderdi.
O kular, pikin amurdan yaplm
talar atyordu.
Sonunda onlar yenilmi ekin yaprana eviriverdi.

Tartalm
Yce Allahn Fil suresiyle bizlere

vermek istedii mesaj nedir?


Arkadalarnzla tartnz.

131
131

9. Snf
4.

Kurey Suresi ve Anlam


(2)

(1)

(3)




(4)

Yznden Hatasz Okuyalm


Kurey suresini ezberlemeden nce, yznden hatasz bir ekilde retmeninize
okuyunuz.

Kurey Suresinin Anlam


1. Kureye imkn saland iin,
2. Kn ve yazn yolculuk etme imkn saland iin,
3. Bu evin (Kbenin) Rabbine ibadet etsinler.
4. O ki onlar yedirip alktan kurtard ve onlar korkudan emin kld.

Beyin Frtnas Yapalm


Kurey suresinde, insanlarn sahip olduu nimetler hatrlatlmakta ve bunlara kr iin
Allaha kulluk etmeleri istenmektedir. Siz de gnmz insannn sahip olduu nimetler ve
bu nimetlere nasl kredecei konusunda beyin frtnas yapnz.

132

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


5.

Mn Suresi ve Anlam



(1)



(3)

(2)

(5)

(4)


(7)

(6)

Koro almas Yapalm


Mn suresini CD, kaset veya retmeninizden birka defa dinleyiniz. retmeninizden
sonra her bir ayeti, koro hlinde okuyunuz.

Mn Suresinin Anlam
1. Din (hesap ve ceza) gnn yalan sayan grdn m?
2. O, yetimi iddetle itip kakar.
3. Yoksulu doyurmay da tevik etmez.
4-5. Yazklar olsun o namaz klanlara ki onlar namazlarn ciddiye almazlar.
6-7. Gsteri yapar, hayra da engel olurlar.

Aklayalm
Mn suresinde iki insan karakterinin temel zellikleri verilmektedir. Bu zellikler
nelerdir? Aklaynz.

133

9. Snf
6.

Kevser Suresi ve Anlam

(2)

(1)





(3)



Hatalarmz Dzeltelim
Kevser suresini retmeninizden birka defa dinleyiniz. Kendi okuyuunuzdan farkl
olan yerlerin altn iziniz ve retmeniniz gibi doru okumaya alnz.
Kevser Suresinin Anlam
1. (Resulm!) Dorusu biz sana kevser (pek ok nimet)i verdik.
2. yleyse Rabbin iin namaz kl ve kurban kes.
3. Dorusu ad san ortadan kalkacak olan sana kin besleyendir.

Konualm

Kevser suresinde Peygamber Efendimize


verildii bildirilen nimetler neler olabilir?
Arkadalarnzla konuunuz.

134

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


7.

Kfirn Suresi ve Anlam


(2)

(1)

(4)

(3)

(6)

(5)



Sra Bende
Kfirn suresinin ayetlerini retmeninizin gsterdii sraya gre ezberden okuyunuz.
Okurken zellikle medlerle ilgili tecvit kurallarna dikkat ediniz.

Kfirn Suresinin Anlam


1.
2.
3.
4.
5.
6.

De ki: Ey kfirler!
Ben sizin taptklarnza ibadet etmem.
Benim ibadet ettiime de sizler tapmyorsunuz.
Ben sizin taptklarnza asla ibadet edecek deilim.
Benim ibadet ettiime de sizler tapmazsnz.
O hlde sizin dininiz size, benim dinim bana!

Bulalm
Kfirn suresinin ana fikrini bulunuz.

135

9. Snf
8.

Nasr Suresi ve Anlam

(1)

(2)


(3)


Koro almas Yapalm
Nasr suresini CD, kaset veya retmeninizden birka defa dinleyiniz. retmeninizden
sonra her bir ayeti, koro hlinde okuyunuz.

Nasr Suresinin Anlam


1. Allahn yardm ve zaferi geldiinde,
2. nsanlarn akn akn Allahn dinine girdiklerini grdnde,
3. Rabbini hamt ederek tesbih et, ondan balanma dile. nk o, tvbeleri kabul edendir.

Aklayalm
Nasr suresinde hangi mesajlar verilmektedir? Aklaynz.

136

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


9.

Tebbet Suresi ve Anlam


(1)


(3)

(2)




(5)

(4)

Tecvitlere Dikkat Edelim


Tebbet suresini retmeninizden dinlerken uygulad tecvit kurallarn dikkatle takip
ediniz. Bu kurallarn altn izerek sureyi doru okumaya alnz.

Tebbet Suresinin Anlam


1. Ebu Lehebin elleri kurusun; zaten kurudu da!
2. Mal da kazandklar da kendisine bir fayda vermedi.
3. O, alev alev ykselen atee girecek.
4-5. Kars da boynunda bklm urganla odun tayarak (o atee girecek).

Konualm
Ebu Leheb ve karsnn cezalandrlmalarnn sebebini bir tefsir kitabndan okuduktan
sonra bu surenin bize hangi mesajlar verdiini arkadalarnzla konuunuz.

137

9. Snf
10. hls Suresi ve Anlam


(2)
(1)


(4)

(3)



Gruplar Hlinde Okuyalm
hls suresini CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. Daha sonra gruplar hlinde
ezberden okuyunuz.

Bilgi Kutusu

hlas Suresinin Anlam


1.
2.

3.
4.

De ki: O Allah, tektir.


Allah, sameddir (Her ey ona
muhtatr. O hibir eye muhta
deildir.).
O dourmam ve domamtr.
Hibir ey ona denk deildir (Onun ei
ve benzeri yoktur.).

Peygamberimiz buyurdu ki:


Canm elinde bulunduran Allaha
yemin ederim ki hls suresi Kurann
te birine denktir.
Buhar, Fezilul-Kuran, 13.

lkeler karalm
hls suresinden, slamn tevhit inancyla ilgili ilkeler karnz.
1. Allahtan baka ilah yoktur.
2. ..
3. ..

138

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


11. Felk Suresi ve Anlam



(2)

(1)



(4)

(3)

(5)

Birbirimizi Dinleyelim
Felk suresini, retmeninize okumadan nce sra arkadanza okuyunuz. Okurken ayet
sonlarna ve tecvit kurallarna dikkat ediniz.

Felk Suresinin Anlam


1.
2.
3.
4.
5.

De ki: Snrm, karanl yarp sabah ortaya kartan Rabbe!


Yaratt eylerin ktlnden,
Karanl kt zaman gecenin ktlnden,
Dmlere fleyen byclerin ktlnden,
Kskand zaman kskan kiinin ktlnden.

Tartalm
Ktlklerden Allaha snmann insan psikolojisi zerindeki olumlu etkilerini
tartnz.

139

9. Snf
12. Ns Suresi ve Anlam

(2)

(1)






(4)

(3)

(6)

(5)


Mahrelere Dikkat Edelim
Ns suresini CD, kaset veya retmeninizden dinlerken, harflerin mahrelerine ve eddeli
nunlara dikkat ediniz. Surede dikkatinizi eken noktalar arkadalarnzla paylanz.

Ns Suresinin Anlam
1. De ki: Snrm insanlarn Rabbine,
2. nsanlarn hkmdarna,
3. nsanlarn ilhna!
4-6. Pusu kurup insanlarn gnllerine sinsice kt dnceler veren cin ve insan eytanlarnn
ktlnden.

Biliyor muydunuz?
Felk ve Ns surelerinin, ktlklerden Allaha snmay konu edindii iin iki
sndrc anlamnda muavvizeteyn diye adlandrldn biliyor muydunuz?

140

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


13. Ayetel-Krsi ve Anlam

(255)

Sra Bende
Ayetel-Krsiyi vakf iaretlerine gre blmlere ayrnz. Her biriniz birer blm
ezberden okuyunuz.

Ayetel-Krsinin Anlam
Allahtan baka hibir ilah yoktur. O daima diridir, btn varln idaresini yrtendir.
Kendisine ne uyku gelir, ne de uyuklama.
Gklerde ve yerde ne varsa hepsi onudur. Onun izni olmadan huzurunda efaat etmek kimin
haddine?
Allah, kullarnn yaptklarn ve yapacaklarn bilir. Onun bildirdiklerinin dnda insanlar onun
ilminden hibir eyi bilemezler.
Onun hakimiyeti btn gkleri ve yeri kaplamtr. Onlar koruyup gzetmek Allaha zor
gelmez.
O, ok ycedir ve ok byktr. (Bakara suresi, 255. ayet.)

141

9. Snf
Bilgi Kutusu
Sevgili Peygamberimiz, Kuran ezberleyen ve gzel okuyan sahabilerinden birisi olan
Hazreti bey bin Kabe bir gn yle bir soru sordu:
Ey Ebul-Mnzir! Allahn kitabndan ezberlediin ayetlerden hangisinin daha byk
olduunu biliyor musun? O da:
Allahu l ilhe ill huvel-hayyul-kayym (Ayetel-Krsi). diye cevap verdi.
Bu cevaba ok sevinen Peygamberimiz sevincini belirtmek ve tebrik etmek iin mbarek
ellerini onun gsne dokunarak yle buyurdu:
lim sana mbarek olsun, Ey Ebul-Mnzir!
Mslim, Msafirin, 258.

lkeler karalm
Ayetel-Krsiden Allah-evren ve Allah-insan ilikisiyle ilgili ilkeler karnz.
1. Allah, kullarnn gemi ve geleceklerini bilir.
2.
3.

142
142

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


14. Bakara Suresi (1-5) ve Anlam

( - )

(2)

(1)

(3)

(5)

(4)




Ar Okuyalm
Bakara suresinin 1-5. ayetlerini arkadalarnzn huzurunda ezberden tecvit kurallarna
uygun olarak okuyunuz.
Bakara Suresi 1-5. Ayetlerin Anlam
1. Elif, Lm, Mm.
2. Bu, doruluu phe gtrmeyen ve Allaha kar gelmekten saknanlara yol gsteren
kitaptr.
3. Onlar gayba inanrlar, namaz klarlar ve kendilerine rzk olarak verdiklerimizden Allah
yolunda harcarlar.
4. Hem sana indirilen kitaba hem de senden nce indirilen kitaplara iman ederler. Ahirete de
kesin olarak inanrlar.
5. te bunlardr Rableri tarafndan doru yola ulatrlanlar. te bunlardr kurtulua erenler.

lkeler karalm

Bakara suresinin 1-5. ayetlerinden insanlarla ilgili ilkeler karnz.


1. Kuran, insanlara doru yolu gsterir.
2. ..
143

9. Snf
15. Bakara Suresi (285-286) ve Anlam

(285)



(286)

Yaralm
Snfnzda, Kuran- Kerimi Gzel Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve
yarmac arkadalarnz tespit ediniz. Kuran- Kerim yarmalarnda esas alnan okuma,
tecvit, ses ve makam puanlarna uygun olarak (Taban puan: 60, Ezberden okuma: 10 puan,
Tecvit: 10 puan, Makam: 10 puan, Ses: 10 puan), Amenerrasul arn en gzel okuyan
arkadanz belirleyiniz.

144

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


Bakara Suresi 285-286. Ayetlerin Anlam
285. Peygamber, Rabbi tarafndan kendisine indirilene iman etti, mminler de (iman ettiler).
Hepsi Allaha, meleklerine, kitaplarna, peygamberlerine iman ettiler.
Allahn peygamberleri arasnda ayrm yapmayz. ittik, itaat ettik. Rabbimiz, affna
sndk! Dnmz sanadr. dediler.
286. Allah hi kimseyi g yetiremeyecei bir ekilde ykml tutmaz. Herkesin yapt iyilik
kendi yararna, iledii ktlk de kendi zararnadr.
Ey Rabbimiz! Eer unuttuk veya kastsz olarak yanl yaptysak bundan dolay bizi
sorumlu tutma.
Ey Rabbimiz! Bize, bizden ncekilere yklediin gibi ar yk ykleme!
Ey Rabbimiz! Bize gcmzn yetmeyecei sorumluluklar da ykleme!
Affet bizi, bala bizi, merhamet et bize!
Sen bizim Mevlamzsn. Kfir topluluklara kar yardm et bize.

Dua Edelim
Bakara suresinin son ayetindeki dualarn anlamn ezberleyiniz ve hep birlikte sesli
olarak dua ediniz.

145

9. Snf
16. Har Suresi (21-24) ve Anlam


)(21


)(22

)(23


)(24

Uygulayalm
Har suresinin son ayetlerini,
mehur Kuran okuyucularnn CD
veya kasetlerinden dinleyiniz. En
ok etkilendiiniz ve beendiiniz
okuyuu uygulamaya alnz.

146

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


Har Suresi 21-24. Ayetlerin Anlam
21. Eer bu Kuran bir daa indirmi olsaydk, onun Allah korkusuyla ban eip parampara
olduunu grrdn. Biz bu misalleri insanlara dnsnler diye veriyoruz.
22. O, kendisinden baka ilah olmayan Allahtr. Grlmeyeni de grleni de bilendir.
O esirgeyendir, balayandr.
23. O, mlkn sahibi, her trl eksiklikten uzak, esenlik veren, gven veren, gzetip koruyan,
stn ve otorite sahibi, byklkte ei bulunmayan, kendisinden baka ilah olmayan Allahtr.
Allah, mriklerin ortak kotuklarndan mnezzehtir.
24. O, yaratan, yoktan var eden, varlklara ekil veren Allahtr. En gzel isimler onundur.
Gklerde ve yerde olanlar onu tesbih ederler. O stndr, hikmet sahibidir.

rtibat Kuralm
Evrendeki tm varlklara ekil veren (musavvir) Allahtr.
Bize gven duygusunu veren (mmin) Allahtr.
Har suresinin 22-24. ayetlerindeki Allahn gzel isimlerini, rneklerdeki gibi insan,
hayat ve evrenle ilikilendiriniz.

147

9. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki deerlendirme tablosunda size uygun olan seenekleri (3) ile iaretleyiniz.

Ftiha Suresi
Fil Suresi
Kurey Suresi
Mn Suresi
Kevser Suresi
Kfirn Suresi
Nasr Suresi
Tebbet Suresi
hls Suresi
Felk Suresi
Ns Suresi
Ayetel-Krsi
Bakara Suresi (1-5)
Bakara Suresi
(285-286)
Har Suresi (21-24)

148

Zayf

Orta

yi

Tecvitleri
uyguluyorum.

ok iyi

Zayf

Orta

yi

Harfleri
mahrelerinden
karyorum.

ok iyi

Zayf

Orta

yi

Hareke hatas
yapmyorum.

ok iyi

Zayf

Orta

yi

ok iyi

EZBERLEDM
SURE
VEYA
AYETLER

Ezber okurken
taklmyorum.

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


B. Aadaki oktan semeli sorularn doru seeneklerini iaretleyiniz.
1. Aadakilerden hangisi Kurann temel amalarndan biri deildir?
A) nsana Allah, evren ve varlklarla ilgili doru bilgi vermek.
B) nsana tarih bilgiler vermek.
C) nsann doru inanc bulmasn salamak.
D) nsan doru davranlar yapmaya ynlendirmek.
E) nsan yanl inan ve davranlardan uzak tutmak.
2. Aadakilerden hangisi Kurann doru bilgi, doru inan ve doru davran oluturmak iin
izledii yollardan deildir?
A) nsanlara doru inan ve davranlardan rnekler verir.
B) nsanlara doru inanc zorla kabul ettirir.
C) Yanl davranlarda bulunanlarn ac sonlarn haber verir.
D) nsan aklna ve iradesine rehberlik yapar.
E) Doru davran ve doru inan sahibi insanlardan bahseder.
3. Allahn verdii nimetlerin hatrlatld ve ona kulluk etmenin vurguland sure
aadakilerden hangisidir?
A) Mn

B) Kevser

C) Nasr

D) Kurey

E) Ftiha

4. Aadaki konulardan hangisi Mn suresinde anlatlmaktadr?


A) Allahn varl ve birlii
B) badetlerde gsteriten uzak durulmas
C) Kurban ibadetinin ifas
D) Salih amel ilemenin nemi
E) Sadece Allaha dua edilmesi
5. Tebbet suresinin yorumunda aadakilerden hangisini syleyemeyiz?
A) Zenginlii Ebu Lehebe fayda vermedi.
B) nsanlara ktlk yapanlarla mcadele etmeye gerek yoktur.
C) Zalimler yaptklarnn karlklarn greceklerdir.
D) nanmayanlar ve mminlere zulmedenleri Allah sevmez.
E) Her toplumda, Ebu Leheb ve kars gibi insanlar olabilir.
149

9. Snf

6. Felk ve Ns suresinden aadaki anlamlardan hangisi karlamaz?


A) Ktlklerden koruyan ve koruyacak olan Allahtr.
B) Geceleyin dar kmak sakncaldr.
C) Kskanlk ve kin beslemek kt bir davrantr.
D) eytan insanlarn kalbine vesvese verir.
E) nsanlardan ve cinlerden olan eytanlara kar uyank olmak gerekir.

7.

I. Gayba inanrlar.
II. Namazlarn klarlar.
III. Allah yolunda harcarlar.
IV. Emanete riayet ederler.
V. Kitaplara inanrlar.
VI. Ahirete inanrlar.
VII. Szlerinde dururlar.
Mminlerin yukarda verilen zelliklerinden hangileri Bakara suresinin 1-5. ayetlerinde yer
almaz?
A) II ve III
B) III ve V
C) IV ve VI
D) V ve VI
E) VI ve VII

8. Aadakilerden hangisi Nasr suresinden karlamaz?


A) Baar Allahtandr.
B) Allah tvbeleri kabul eder.
C) Allah mminlere her zaman yardm eder.
D) Allaha hamt ve tesbih edilmelidir.
E) slam dini kendiliinden yaylacaktr.

150

5. nite: Ezberlenecek Ayetler, Sureler ve Anlamlar


C. Aadaki sz, dua ve ayetlerin Arapa metinlerini Trke anlamlaryla eletiriniz.

zerlerine sr sr kular gnderdi.

Rabbini hamt ederek tesbih et, ondan


balanma dile.

O, yoksulu doyurmay tevik etmez.

Bizi doru yola ilet.

yleyse Rabbin iin namaz kl ve


kurban kes.

O hlde sizin dininiz size, benim dinim


bana!

Hibir ey ona denk deildir.

Allah, kullarnn yaptklarn ve


yapacaklarn bilir.

Ey Rabbimiz! Bize gcmzn


yetmeyecei sorumluluklar ykleme!

O, yaratan, yoktan var eden, varlklara

10 ekil veren Allahtr. En gzel isimler


onundur.

151

MAM-HATP LSELER

KURAN-I KERM
DERS KTABI

10

153

10. Snf
1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru
ve Gzel Okuma: Tecvit

NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Kuran- Kerimi tecvitli okumann nemi konusunda hatrladnz bilgileri
defterinize yaznz.
2. Kitabnzn 9. snf 3. nitesini gzden geirerek medlerle ilgili tecvit bilgilerinizi yenileyiniz.
3. Kuran gzel okuyan hafzlarn CD veya kasetlerinden hzl ve ar okuyua rnekler bulunuz.

155

10. Snf
1. Tenvin ve Sakin Nun
Tenvin, szlkte nunlamak anlamna gelir. Kelimelerin sonuna gelen ve cezimli nun sesi veren
iki stn (

), iki esre (

) ve iki tre (

okuyuta vardr, yazda grlmez.


rnek:

) ye tenvin denir. Tenvindeki cezimli nun sadece

Kelimenin ortasnda veya sonunda bulunan cezimli nuna da sakin nun denir.
rnek:

Bir kelimede tenvin veya sakin nun varsa orada drt tecvit kuralndan biri mutlaka bulunur.
Bunlar; ihfa, izhar, iklab ve idgamdr.
2. hfa
hfa szlkte gizlemek anlamna gelir.
Tenvin veya sakin nundan sonra, nun sesinin asl mahrecinin gizlenerek okunmasna ihfa denir.
Tenvin veya sakin nundan sonra aadaki 15 harften biri gelirse ihfa olur:


Bunlar aadaki Arapa beytin ilk harflerinde toplanmtr:

hfal okuyuta;
1. Dil damaa veya st n dilere yapmaz,
doal hlinde serbest braklr.
2. Tenvin veya sakin nun gunneli okunur.
3. Gunneli okuyu bir elif miktar tutulur.1
rnek:



Not Edelim
Sesin genizden (burun boluundan)
getirilmesine gunne denir.

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda tenvin vardr.
Tenvinden sonra kaf (
) harfi gelmitir.
Bu durumda ihfa meydana gelir.
Tenvinin nunu gizlenir ve ses genizden getirilerek bir elif miktar tutulur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen ihfalar rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak okuyunuz.

1 Abdurrahman etin, Kuran Okuma Esaslar, s. 159.


156

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


3. zhar
zhar szlkte aa karmak anlamna gelir. Tenvin veya sakin nundan sonra boaz
harflerinden biri geldiinde, nun sesinin ak bir ekilde okunmasna izhar denir.
Boaz harfleri altdr:
zharl okuyuta;
1. Nun sesi asl mahrecinden karlr, gunne yaplmaz.
2. Nun sesi tutulmadan hemen bir sonraki harfe geilir.

rnek:

Not Edelim

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin nun vardr.
Sakin nundan sonra elif (
) harfi gelmitir.
Bu durumda izhar meydana gelir.
Nun harfi ak bir ekilde okunur, gunne
yaplmaz.

Yce Allah'n aadaki isimleri


izhar harfleri ile balamaktadr:

Aklayalm

Yukarda geen izharlar rnekteki gibi aklaynz ve bu kelimeleri tecvitli olarak


okuyunuz.

4. klab
klab szlkte evirmek, dntrmek gibi anlamlara gelir. Tenvin veya sakin nundan sonra
be (
) harfi geldiinde, nun (
) sesinin mim (
) sesine evrilerek okunmasna iklab denir.
klabl okuyuta;
1. Nun sesi mim sesine evrilir.
2. Dil doal hlindeyken mim sesi genizden getirilerek gunneli okunur.
3. Gunneli okuyu, dudaklar bastrmadan bir buuk elif miktar tutulur.1

rnek:

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda tenvin vardr.
Tenvinden sonra be (
) harfi gelmitir.
Bu durumda iklab meydana gelir.
Tenvindeki nun (
) sesi, mim (
) sesine evrilir. Dudaklar bastrmadan ses genizden
getirilir ve bir buuk elif miktar tutulur.

1 smail Karaam, Kuran- Kerimin Faziletleri ve Okunma Kaideleri, s. 350.


157

10. Snf
Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen iklablar rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak


okuyunuz.

5. dgamlar
dgam szlkte bir eyi dierine katmak anlamna gelmektedir. Sakin bir harfi kendisinden
sonra gelen harekeli harfe katarak eddeli okumaya idgam denir.
Alt eit idgam vardr. Bunlardan ikisi tenvin ve sakin nunla, dier harflerle ilgilidir. Biri de
elif lam (
) taksndan sonra meydana gelir.

DGAMLAR

DGAM-I

DGAM-I

DGAM-I

DGAM-I

DGAM-I

DGAM-I

MEAL-GUNNE

BLA-GUNNE

MSLEYN

MTECANSEYN

MTEKARBEYN

EMSYYE

5.1. dgam- Meal-gunne


Gunneli idgam demektir. Tenvin veya sakin nundan sonra
biri gelirse idgam- meal-gunne olur.

harflerinden (

dgam- meal-gunnede;
1. Tenvin veya sakin nun, kendinden sonraki harfe katlarak eddelenir ve gunneli olarak okunur.
2. Gunneli okuyu bir buuk elif miktar tutulur.1

Not Edelim
harflerinin farkl kelimelerde olmas art olduu



kelimelerinde idgam yaplmaz. zharl okunur.

dgam- meal-gunnede sakin nun ile


iin

Abdurrahman etin, Kuran Okuma Esaslar, s. 167.


158

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


rnek:

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin nun vardr.
Sakin nundan sonra ye (
) harfi gelmitir. Bu durumda idgam- meal-gunne olur.

).
Nun harfi ye harfine katlarak eddelenir (
Ses genizden getirilerek bir buuk elif miktar tutulur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen idgam- meal-gunneleri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli

olarak okuyunuz.
5.2. dgam- Bila-gunne

Gunnesiz idgam demektir. Tenvin veya sakin nundan sonra


ksaca
gelirse idgam- bila-gunne olur.
dgam- bila-gunnede;
1. Tenvin veya sakin nun, kendinden sonraki harfe katlarak eddelenir.
2. eddelenen idgam harfi gunnesiz okunur.
rnek:

harflerinden biri

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin nun (
) vardr.
Sakin nundan sonra lam ( ) harfi gelmitir.
Bu durumda idgam- bila-gunne olur.
Tenvinin nunu, lam harfine katlarak eddelenir (
Gunne yaplmaz.

).

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen idgam- bila-gunneleri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli


olarak okuyunuz.

5.3. dgam- Misleyn


Ayn harf birincisi cezimli, ikincisi harekeli olarak bir araya gelirse idgam- misleyn olur. Bu
durumda birinci harf ikinci harfe katlarak eddeli okunur.

159

10. Snf
rnek:

Bu rnekte;

kelimesinin sonunda cezimli be ( ) harfi vardr.


Cezimli be harfinden sonra
kelimesinin banda harekeli be ( ) gelmitir.
Bu durumda idgam- misleyn olur.
Cezimli be (
) harfi harekeli be harfine katlarak eddeliymi gibi eklinde
okunur. Harflerin aras ayrlmaz.

Not Edelim
dgam- misleyn harfleri mim (

) ve nun (

) olursa bu durumda idgam- misleyn

meal-gunne olur ve bir buuk elif miktar tutularak gunneli okunur.


rnek:

Bu rnekte birincisi sakin, ikincisi harekeli olan iki nun harfi bir araya geldii iin idgam-
misleyn meal-gunne vardr. Nun harfleri birbirine katlarak eddelenir. Nun sesi genizden
getirilerek bir buuk elif miktar tutulur.
eddeli nun ve eddeli mim harfleri de bu gruba girer.
rnek:

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen idgam- misleyn ve idgam- misleyn mea'l-gunneleri rnekteki gibi


aklaynz. Kelimeleri tecvitli olarak okuyunuz.

5.4. dgam- Mtecaniseyn


Mtecaniseyn szlkte benzer veya ayn trden iki ey anlamna gelir.
Mahreleri ayn, sfatlar farkl harflerin birbirine katlarak okunmasna idgam- mtecaniseyn
denir.
Azn ayn blgesinden kan, fakat farkl seslere sahip olan bu harfler grupta toplanr:
1.

2.

3.

160

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


dgam her bir grubun kendi iinde gerekleir. Sakin olan birinci harf, harekeli olan ikinci harfe
katlarak eddeli okunur.
rnek:

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda cezimli se (
) harfi vardr.
kinci kelimenin ilk harfi de harekeli zel ( ) dir.
Bu durumda mahreleri ayn, sfatlar farkl olan harf gruplarndan se (
harfleri bir araya geldii iin idgam- mtecaniseyn olur.

Cezimli harf harekeli harfe katlarak eddeli zel (


karlmaz.

) ile zel (

) eklinde okunur. Se (

) sesi

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen idgam- mtecaniseynleri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli


olarak okuyunuz.

5.5. dgam- Mtekaribeyn


Mtekaribeyn szlkte birbirine yakn iki ey anlamna gelir. Mahreleri yakn olan harflerin
birbirine katlarak okunmasna idgam- mtekaribeyn denir.
Bu harfler iki grupta toplanr:
1.

2.

dgam her bir grubun kendi iinde gerekleir. Sakin olan birinci harf, harekeli olan ikinci harfe
katlarak eddeli okunur.
rnek:

Bu rnekte;

) harfi vardr.
( ) harfi gelmitir.

Birinci kelimenin sonunda cezimli lam (


kinci kelimenin banda da harekeli ra

Bu durumda mahrelerinde ve sfatlarnda yaknl olan harf gruplarndan lam harfinden


sonra ra harfi geldii iin idgam- mtekaribeyn olur.
Cezimli lam (
harfi okunmaz.

) harfi, ra (

) harfine katlarak (

161

) eklinde eddeli okunur. Lam

10. Snf
Not Edelim
Lam ve ra harfleri arasnda idgam yapabilmek iin lam harfinin nce gelmesi gerekir.


rneinde olduu gibi, ra (

) harfi nce gelirse idgam yaplmaz.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen idgam- mtekaribeyni rnekteki gibi aklaynz ve tecvitli olarak
okuyunuz

5.6. dgam- emsiyye

Arapada isimlerin bana gelen ve onlar belirli yapan Elif lam taksna (
) Lm- tarif
(belirlilik taks) denir. Lm- tariften sonra emsi harflerden biri geldiinde, lam harfi sonraki harfe
katlarak eddeli okunur. Buna idgam- emsiyye denir.
Kuran alfabesindeki harflerden on drd emsidir:


emsi harflerden nce gelen lam harfi yazld hlde okunmaz. Kendisinden sonraki emsi
harfe edde konulur.
rnek:

Bu rnekte;
Kelimenin banda elif lam taks (
) vardr.
Elif lam taksndan sonra emsi harflerden sad (
Bu durumda idgam- emsiyye meydana gelir.
Elif lam taksnn lam okunmaz. Sad harfi (

) gelmitir.

) eklinde eddeli olarak okunur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen idgam- emsiyyeleri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli


olarak okuyunuz.

162

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


6. zhar- Kameriyye
Lm- tariften sonra kameri harflerden biri geldiinde lam harfi kendinden sonraki harfe
katlmadan ak bir ekilde okunur. Buna izhar- kameriyye denir.
Kuran alfabesinde emsi harflerin dnda kalan on drt harfe, kameri harfler denir. Bunlar


cmlesinde bir araya getirilen
harfleridir.
rnek:

Bu rnekte;
Kelimenin banda elif lam taks (
) vardr.
Elif lam taksndan sonra kameri harflerden ha ( ) gelmitir.
Bu durumda izhar- kameriyye meydana gelir.
Elif lam taksnn lam, cezimli ve ak bir ekilde okunur. dgam yaplmaz.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen izhar- kameriyyeleri rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli


olarak okuyunuz.

7. Sakin Mimin Okunu ekilleri

Cezimli mim (
) harfine sakin mim denir. Sakin mimin okunuuyla ilgili tecvit kural
vardr:
1. Sakin mimden sonra harekeli bir mim harfi gelirse idgam- misleyn mea'l-gunne olur.
Bu durumda;
ki mim harfi birbirine katlarak eddelenir.
eddeli mim harfi gunneli okunur.
Gunneli okuyu, bir buuk elif miktar tutularak yaplr.


2. Sakin mim ( ) den sonra be (
rnek:

) harfi gelirse dudak ihfas (ihfa-i efev) olur.

Bu durumda;
Sakin mim gunneli okunur.
Gunneli okuyu, dudaklar fazla bastrmadan bir buuk elif miktar tutularak yaplr.

163

10. Snf

rnek:

Bu rnekte;
Birinci kelimenin sonunda sakin mim (
) vardr.
kinci kelimenin banda be (
) harfi gelmitir.
Bu durumda ihfa- efev (dudak ihfas) meydana gelir.
Sakin mim sesi dudaklar bastrmadan genizden getirilir ve harf bir buuk elif miktar tutularak
okunur.
3. Sakin mimden sonra mim ve benin dndaki harflerden biri gelirse sakin mimin izhar (izhar-
efev) olur.
Bu durumda;
Sakin mimde idgam yaplmaz.
Gunne yaplmaz. zharda olduu gibi harf, cezimli ve tutulmadan okunur.

rnek:

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen sakin mimle ilgili tecvitleri, rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri
tecvitli olarak okuyunuz.

8. Kalkale
Szlkte sarsmak anlamna gelir.

) ( harflerinden biri kelimenin ortasnda veya sonunda cezimli olarak geldiinde,


bu harflerin mahrecinin kuvvetli bir ekilde sarslmasna, yani vurgulu tonla okunmasna kalkale denir.
Kalkale yaparken;
Kalkale sesi, bir nceki harfin harekesine uygun karlr.
Kalkale harfine hareke verilmez.
rnek:

Bu rnekte;

harflerinden dal ( ) harfi cezimli olarak geldii iin kalkale vardr.


Dal ( ) harfi kendinden nceki harfin harekesine uygun olarak vurgulu bir
okunur.

164

ses tonuyla

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


Not Edelim
Harekeli olan kalkale harflerinin zerinde cezimli olarak durulduunda yine kalkale olur.
rnek:

eddeli olan kalkale harfinin zerinde durulduunda ikinci harfte kalkale yaplr.
Durulmayp geildiinde kalkale yaplmaz.
rnek:

) (

dgam yaplan durumlarda kalkale yaplmaz.


rnek:

Aklayalm-Uygulayalm





Yukarda geen kalkaleleri, rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak
okuyunuz.
9. Rann Hkmleri

Kuran- Kerim tilavetinde ra (


) harfinin kendine zg okunuu vardr. Harekesine veya
kendinden nceki ve sonraki harflerin durumuna gre kaln ya da ince okunabilir. Ra harfi ile ilgili
tecvit kurallarn blmde inceleyebiliriz.
A. Ra Harfinin Kaln Okunduu Durumlar
1. Ra harfinin harekesi stn veya tre ise kaln okunur.

rnek:
2. Ra harfi sakin olursa kendinden nceki harfin harekesine baklr; stn veya tre ise ra kaln
okunur.
rnek:
3. Hem ra harfi hem de ra harfinden nceki harf sakin olursa daha nceki harfin harekesine
baklr; stn veya tre ise ra kaln okunur.
rnek:
4. Ra harfi sakin olup kendinden nceki harf esreli olursa ve radan sonra isti'l harfleri denilen

kaln harflerden (
rnek:

) birisi gelirse ra kaln okunur.

5. Ra harfi sakin olur ve kendinden nce de esreli vasl hemzesi gelirse ra kaln okunur. Bir
nceki kelimeyle birletirilmi olsa da kaln okunur.
rnek:


165

10. Snf
B. Ra Harfinin nce Okunduu Durumlar
1. Ra harfinin harekesi esre ise ince okunur.
rnek:

2. Ra harfi sakin olursa kendinden nceki harfin harekesine baklr, esre ise ra ince okunur.

rnek:
3. Hem ra harfi hem de ra harfinden nceki harf sakin olursa daha nceki harfin harekesine
baklr, esre ise ra ince okunur.
rnek:

4. Ra harfi sakin, kendinden nce lin harflerinden ya (


) olursa ra ince okunur. Baka bir
ifadeyle ln harfi olan ya'dan sonra gelen ra harfi zerinde durulursa ra ince okunur.
rnek:

Not Edelim

Kaln ve ince okunduu yerlerin dnda kalan ve az sayda rnei bulunan aadaki
durumda ise sakin ra harfi ( ) hem kaln hem de ince okunabilir:

1. sti'l harfinin harekesi esre olduu iin

kelimesinde,

ve rneklerinde olduu gibi, ncesinde esre bulunan sakin ta


) veya sakin sad'dan ( ) sonra gelen ra harfinde durulduunda,
kelimelerinde durulduunda kaln veya ince okunabilir.
3.

2.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen ra harflerinin okunu kurallarn aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak


okuyunuz.

10. Lafzatullahtaki Lam Harfinin Okunuu


Lafzatullah Allah lafz demektir.
Allah lafzndaki lm (
) nceki harfin harekesi stn veya tre ise kaln, esre ise ince
okunur.

rnek:


166

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


Bu rnekte;
Allah lafzndan nceki harfin harekesi stndr.
Bu durumda Lafzatullahdaki lam harfi kaln okunur.
Not: Bu rnekte Lafzatullahtaki lam harfi kaln okunurken kendinden nce gelen ve ince
harflerden olan vav (
) kaln okunmaz.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen lafzatullahlardaki lam harfinin okunuunu, rnekteki gibi aklaynz


ve kelimeleri tecvitli olarak okuyunuz.

11. Zamir
H zamirinin (

) okunuu iki ekilde olur:

1. Kendisinden nceki harf harekeli olduunda zamir uzatlarak okunur.


rnek:

Bu rnekte;
Kelimenin sonunda zamir vardr.
Zamirden nceki harf harekelidir.
Bu durumda kelimenin sonundaki zamir beynehuu eklinde uzatlarak okunur.
2. Kendisinden nceki harf cezimli veya harekesiz olduunda zamir uzatlmaz.



Not Edelim
rnek:

/ / /

kelimelerindeki

ler zamir olmayp kelimenin aslndan

olduu iin uzatlmadan okunur.


Zmer suresinin 7. ayetindeki

lafznda bulunan hu zamiri ihtilas ile yani

uzatlmadan okunur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukarda geen zamirlerin okunularn rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli


olarak okuyunuz.
167

10. Snf
12. Sekte
Szlkte susmak, konumay ve okumay kesmek anlamna gelen sekte, Kuran okurken sesi
bir mddet kesip nefes almakszn devam etmektir. Sekte yaplacak yerde ses kesilir ve ksa bir sre
bekledikten sonra okumaya devam edilir. mam Asm kraatnda drt yerde sekte yaplr.
1. Ysn suresinin 52. ayetinde:

2. Mutaffifn suresinin 14. ayetinde:

3. Kyme suresinin 27. ayetinde:


4. Kehf suresinin 1 ve 2. ayetleri arasnda:

rnek:

Not Edelim

Kehf suresinin 1. ayetinde sekte yaplacak

Bu rnekte;

kelimesi ile kelimesi

yer ayet sonunda olduu iin durulduunda sekte

arasnda sekte iareti vardr.

yaplmaz. Fakat ayetler birletirilmek istenirse

okunduktan
sonra ses kesilir, nefes almadan

kelimesinde meddi tabii yaplarak elif zerinde

Bu durumda

durulur, sekte yaplr ve nefes almadan okumaya


devam edilir.

kelimesi okunarak kraata devam


edilir.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukardaki ayetlerdeki sekteleri, rnekteki gibi aklaynz ve kelimeleri tecvitli olarak


okuyunuz.

13. Okunuu zel Olan Kelimeler


Kuran- Kerimde baz kelimelerin zel okunular vardr. Bu kelimelerin altnda bulunan
kk bir yaz ile hangi kurala gre okunaca belirtilir. zel okunuu olan baz kelimelerin nasl
okunacan teorik olarak aklayabiliriz. Uygulama ise ancak iyi bir Kuran reticisinden (fem-i
muhsin) renilebilir. Asm kraatinin Hafs rivayetinde okunuu zel olan kelimeler unlardr:
1. Furkn suresinin 69. ayetindeki
okunur.

lafzndaki zamir bir elif miktar uzatlarak


168

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


2. Mushaflarda baz kelimelerdeki

harfinin altnda kk

harfi yazlr. Bu iaret

harflerinin olarak okunacan gsterir. rnein, Bakara suresinin


kelimesi ile Araf suresinin 69. ayetinde yer alan
245. ayetindeki
kelimesindeki harfleri eklinde okunur.
Hd suresinin 41. ayetindeki
kelimesindeki ra harfi imale ile okunur. Burada ra
kelimelerdeki

3.

harfinin harekesi esreye meylederek stn-esre aras bir sesle ince okunur.
4. Ysuf suresinin 11. ayetindeki

kelimesinde imam yaplr. Buradaki eddelenmi

nun harflerinden birincisini okurken dudaklar ne doru bzlerek toplanr. Gunneli ve

derken dudaklar hemen geri ekilir.

Fussilet suresinin 44. ayetindeki


lafzndaki hemzeler teshil ile yani yumuatlarak

idgaml okuyu gerekletirilir.


5.

hemze ile elif veya hemze ile he aras bir sesle okunur.
6. Kuran- Kerimde baz kelimelerin altnda med

veya kasr yazldr. Med iaretinin

bulunduu harf bir elif miktar uzatlarak okunur. Kasr iaretinin bulunduu harf ise
uzatlmadan okunur. rnek:

7. Baz kelimeler, sonlarndaki harf veya harekelerin korunmas ya da belirtilmesi iin ha-i

ile okunur. Kuran- Kerimde yedi kelimede, toplam dokuz yerde ha-i sekteli
okuyu vardr. rnein, Bakara suresinin 259. ayetindeki ve Enm suresinin

kelimelerinde ha-i sekteli okuyu sz konusudur.


90. ayetindeki

sekte

14. Vakf, btida, Vasl


Kuran ayetlerinin bir ksm uzun, bir ksm ksadr. Ksa ayetler bir nefeste okunabilirse de uzun
ayetleri tek nefeste okumak mmkn deildir. Anlam asndan bakldnda kendi iinde btnl
olan ayetler olduu gibi ncesi ve sonrasyla irtibatl ayetler de vardr. Dolaysyla Kuran okurken
durmak veya durduktan sonra tekrar devam etmek istendiinde lafzlardaki uyuma ve ayetlerdeki
anlam btnln korumaya dikkat edilmelidir. Bunu salamak iin uyulmas gereken kurallar
vardr. Bu kurallar; vakf, ibtida ve vasl kavramlaryla aklanmtr.
Vakf
Vakf, szlkte durmak anlamna gelir. Kuran okurken nefes alp yeniden balamak zere
durmaya vakf denir. Vakf yaparken unlara dikkat edilir:
Kelime sonunda durulur; kelimeyi blerek ortasnda durulmaz.
Ses tamamen kesilir, nefes alnr ve uygun yerden alnarak okumaya devam edilir.
Vakfla ilgili temel kurallar yledir:
Sonunda tek hareke bulunan kelimelerde skn zerine durulur.
rnek:

1 Dier ha-i sekteler iin bkz. Hkka suresinin 25, 26, 28, 29. ayetleri ve Kria suresinin 10. ayeti.
169

10. Snf
ki tre ve iki esreli kelimelerde skn zerinde durulur.
rnek:

ki stnl kelimelerde, harekeden biri atlarak med harfi olan elif (

) zerinde durulur.


Sonunda yuvarlak te ( ) bulunan kelimelerde, yuvarlak te sknlu he (
) harfine evirilerek
rnek:

durulur.

rnek:
Sonunda med harfi olan kelimelerde deiiklik olmaz; med harfi zerinde durulur.

rnek:
Sonu eddeli olan kelimelerde skun zere durulur. Fakat eddeyi belirtmek iin harf sknlu
olarak biraz tutulur.


Not Edelim
rnek:

Kelimenin sonunda treden sonra vav veya esreden sonra ya olursa med harfi olarak
durulur. rnek:

. Dururken eklinde okunur.

Aklayalm-Uygulayalm

Yukardaki kelimelerde bulunan vakflarn nasl olacan rnekteki gibi aklaynz ve


kelimeleri tecvitli olarak okuyunuz.
btida
btida balamak, ie girimek anlamlarna gelir. Kur'an okumaya balamaya veya vakf
yaptktan sonra devam etmeye ibtida denir. btida, harekeye ve anlama uygun yerden yaplr.
Bir iir veya dz yazy noktalama iaretlerine dikkat ederek okumak gibi, vakf ve ibtida
kurallarna uymak da Kur'an' gzel okumay salar. Ayetleri anlamay ve manas zerinde dnmeyi
kolaylatrr.
Peygamberimiz, Kuran tilavetinde vakf ve ibtidaya dikkat eder, ayet sonlarnda dura dura
okurdu.1 Dolaysyla vakf ve ibtida kurallarna uyarak Kuran okumak Peygamberimizin ve
sahabenin okuyu tarzna uygundur.
Vakf ve ibtidada temel l, ayetin lafz ve mana bakmndan tamamlanmasdr. Ayet sonlarna ve
vakf iaretlerine (secavendlere) dikkat edilerek Kur'an okunduunda vakf ve ibtida kurallarna uyulmu
olur. Herhangi bir sebeple vakf iareti olmayan yerlerde durulduunda okumaya devam etmek iin geriden
balamak gerekir. Geriden balarken anlam ve lafz btnln bozmamaya dikkat edilmelidir.
1 Buhar, Fedaill-Kuran, 29; Ebu Davud, Vitr, 20.
170

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


Vasl
Vasl, birletirmek, yan yana getirmek, ulatrmak anlamlarna gelir. Kuran okurken bir
kelimeyi kendisinden sonra gelen kelimeye, sesi ve nefesi kesmeden birletirmeye vasl denir.
Vasl yaplmas Kuran tilvetini kolaylatrr, ayetlerin akc bir ekilde okunmasn salar.
Kuran- Kerimi tecvit kurallarna gre okuyan kimse, ayn zamanda vaslla ilgili kurallara da
uymu olur.
15. Kurandaki Baz aretler

Bulalm

15.1. Vakf (Durak) aretleri


Ayet sonlarnda ve kelimelerin zerinde

bulunan kk harflere vakf iaretleri denir.
Kitabnzn Yznden Okunacak
Kuran- Kerim okurken nerede vakfedileceini tam olarak bilmek iin iyi bir Arapa ve
Sureler blmnden yukardaki vakf
Kur'an bilgisine sahip olmak gerekir. Bu da heriaretlerini bulunuz ve bu duraklarda nasl
kes iin mmkn deildir. Bu sebeple Kuran
okunacan aklaynz.
kraatnda vakfedilecek yerleri gsteren baz
iaretlerin konulmasna ihtiya duyulmutur.
Vakf iaretleri konusunda ilk defa
Muhamed bin Tayfur es-Secvend (560 H/1165
M) tarafndan bir alma yaplm ve
harfleriyle vakf yerleri iaretlenmitir. Daha
sonra baz harflerin ilavesiyle son eklini alan vakf iaretleri Mslmanlar arasnda yaylm ve

kabul grmtr.
Gnmzde Mslmanlarn elindeki Mushaflarda bulunan vakf iaretlerine Muhammed bin
Tayfur es-Secvendnin ismine atfen secvendler denilmektedir. Her birinin bir anlam olan bu
vakf iaretlerini ksaca tanyalm:1
1. Lzm Vakf (

2. Mutlak Vakf (

): Durmak gerekir. Durulmadnda anlam bozulabilir.

): Durmak iin artlar uygundur. Mana ynnden birbirinden bamsz

olan yerlerde bulunur.


3. Caiz Vakf (

): Durulabilir veya geilebilir. Durmak daha uygundur.

) : Durulabilir veya geilebilir. Gemek daha uygundur.


Murahhas Vakf ( ) : Nefes yetmezse durulabilir. Gemek daha uygundur.
L Vakf ( ) : Anlam ynnden birbirine bal olan yerlerde bulunur. Durmak uygun
deildir. Durulduunda geriden balanarak devam edilir. Eer la ( ) iareti ayet sonunda

4. Mcevvez Vakf (
5.
6.

ise geriden alp devam etmeye gerek yoktur.2


1 Abdurrahman etin, Kuran Okuma Esaslar, s. 258.
2 Ftiha suresinin


ifadesini mstakil ayet kabul edenler vardr. Bu sebeple,

lafznda durulduunda geriden balamaya gerek yoktur.


171

10. Snf
) : Durulabilir veya geilebilir. Durmak daha uygundur.
Sl ( ) : Durulabilir veya geilebilir. Gemek daha uygundur.
Ayn ( ) : Ayet sonlarnda bulunur. Bir konunun bittiini ve yeni bir konunun baladn ifade

7. Kf (
8.
9.

eder. Namazda okurken ayn iaretinin olduu yerde rka gitmek daha uygundur. Ar olarak
tercih edilen blmlerde ayn duraklarn dikkate almak konu btnl asndan uygun olur.
10. Kef (

): Kendisinden nceki durak iaretiyle ayn hkm tar.


...

...

11. Muneka Vakf ( ) ( ) : Birbirine yakn yerlerde iki ayr yere konulan er noktadan
ibarettir. Bu iaretlerin bulunduu yerlerden yalnz birinde durulabilir.
15.2. Secde areti
Kuran- Kerimde on drt yerde secde ayeti vardr. Bu ayetlerin getii sayfalarda
secde iareti bulunur. Tezhip ile sslenmi olan ekillerin iinde Arapa (

kelimesi yazldr. Bu iaretlerin hizasndaki secde ayetlerini okuyan veya dinleyen


kimselerin tilvet secdesi yapmas vaciptir.

Bulalm
Kuran- Kerimden secde iareti bulunuz ve tilavet secdesi ile
ilgili hkmleri aratrarak rendiiniz bilgileri arkadalarnzla
paylanz.

15.3. Hizip, Cz aretleri


Kuran- Kerim, yaklak alt yz sayfadr. Her czn banda tezhiple sslenmi ekillerin
iinde cz numaralar yazldr.
Kuran czleri de beer sayfalk kk blmlere ayrlr. Bunlara hizip ad
verilir. Czn kanc hizbi olduu ekillerin iindeki rakamlarla gsterilir. Kur'an
hatimlerinde Kur'an'n cz ve hizipleri dikkate alnr.
Kur'an'n czlere ve hiziplere ayrlmas onun belirli bir dzen iinde okunmasn
ve ezberden tekrar edilmesini kolaylatrr. Mesela; Kuran ay olarak bilinen ramazan
aynda camilerde ve evlerde mukabeleler okunur. Dzenli olarak her gn bir cz
okunduunda bir ay iinde Kuran hatmi gerekleir. Grup halinde Kuran hatmi
yaplrken gruba katlanlara Kuran czleri paylatrlr.
Hatimle teravih namaz klnrken her akam bir cz okunur. nk teravih
namaz yirmi rekat, bir Kuran cz de yirmi sayfadr.
Hafzln tekrar etmek isteyenler her gn bir cz veya hizip okurlar.

172

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


Bulalm
Kur'an- Kerim'den cz ve hizip iaretleri bularak bunlarn kanc cz,
kanc hizip olduunu syleyiniz.

16. Kuran Okuma Biimleri-Tertil (Tahkik), Tedvir, Hadr


Kuran- Kerim, kendine zg okunuu olan bir kitaptr. Onu okuma hznn
da bir ls vardr. Geliigzel bir tarzda bazen hzl bazen yava okumak Kuran
okuyuunun gzelliine zarar verir. Sesin akna kaplarak lafzlardaki uyumun ve
tatl ahengin bozulmasna sebep olabilir. Bu sebeple gerek ar okuyularda gerekse hzl okuyularda
medleri uzatma, gunne ve idgamlar tutma llerine dikkat edilmelidir.
Kuran tilvetinde okuyu biimi vardr.
Kuran okumak isteyen kimse bu okuyutan
herhangi birini tercih edebilir. Bu okuma
Yznden Okunacak Sureler
biimi unlardr:
Tertil (Tahkik)
blmnden l-i mran suresinin
Tertil (tahkik), harflerin hakkn vererek
190-194. ayetlerini tertil (tahkik)
ar ar ve tane tane okumaktr. Tertil tarz hz
tarznda okuyunuz.
bakmndan Kuran en ar okuyutur.
Kuran tilavetinde, her harfin hakkn
vermek, harfleri mahrelerinden karmak,
medleri tam olarak uzatmak, ihfa, izhar, iklab,
gunne ve idgam gibi tecvit kurallarn en gzel
ekilde uygulamak ve okuyuu gzelletirmede
Ysn suresinin 1-12. ayetlerini tedvir
olanca gayret gstermeye tertil (tahkik) denir.
tarznda okuyunuz.
Tedvir
Szlkte dndrmek, evirmek anlamna
gelen tedvir, Kuran tertil ile hadr arasnda
yani orta bir hzda okumaktr.
Tedvir okuyuunda gunne ve idgamlar normal lleriyle tutulur. Medlerin uzatlmasnda orta
ller tercih edilir. Mesela medd-i muttasl elif miktar uzatlr.
Hadr
Sratli ve abuk olmak anlamna gelen hadr, Kuran- Kerimi tecvit kuralarna uygun olarak
hzl okumaktr.
Hadr okuyuunda medler en az lleriyle mesela medd-i muttasl iki, medd-i munfasl bir elif
miktar uzatlarak okunur. Gunne ve idgamlar da asgari lde uygulanr.
Kuran tecvitli okumak gerektii iin hadr okuyuundan daha hzl okumak caiz deildir.
nk tecvit kurallarna dikkat etmeden hzl okumak, harflerin yanl mahreten kmasna,
kelimelerin ve hecelerin birbirine karmasna sebep olur. Hlbuki, asl olan onu indii gibi doru,

Uygulayalm

Uygulayalm

173

10. Snf
Uygulayalm

dzgn okumak ve anlamaktr. Hadrdan daha hzl


okunduunda Kurann anlalmak iin indirildii gz
ard edilmi olur.
Tertil, tedvir ve hadr tarzndan birisi tercih
edilebilir. Kuran okuyan kimse duruma gre ve
kolayna geldii ekilde istedii tarz seebilir. Ancak
seilen tarzn kurallarna uyulmaldr. Medlerin,
idgamlarn, ihfalarn uygulanmasnda bir denge
olmaldr.

Ysn suresinin 55-70. ayetlerini


hadr tarznda okuyunuz.

17. Hatal Okuyu (Lahn)


Lahn okurken ya da konuurken hata
etmek anlamna gelir.
Snfnzda kk gruplar oluturunuz.
Tecvit
kurallarna
veya
harekelere
Yznden okunacak blmlerden bir sayfay
uyulmadnda ortaya kan hatalara lahn denir.
okuyarak birbirinizi dinleyiniz. Hatalarnz
Kuran- Kerimi doru ve dzgn okumak,
tespit ediniz ve hangi eit lahn olduunu
hatalara dmemek iin lahn konusunu bilmek
aklaynz.
gerekir. Tecvit ilminde lahn ikiye ayrlr:
1. Lahn-i Cel: Ak hata anlamna gelir.
Harflerin kendisinde, harekelerinde veya sknlarda yaplan hataya lahn-i cel denir. Anlamn
bozulmasna sebep olabilen bu hatalar genellikle yerde meydana gelir:
a. Harfte oluan hata: Bir harfi baka bir harfle deitirmek, mahrecinden karmamak veya
medd-i tabiyi uygulamamaktan dolay oluan hatadr.

Hatalarmz Bulalm

kelimesini eklinde, kelimesini eklinde, kelimesini eklinde


lafzn
eklinde okumak.

rnek:

b. Harekede oluan hata: Harfin harekesini deitirmek ya da harekeli harfi sakin okumaktr.
rnek:

lafzn eklinde okumak.

c. Sknda oluan hata: Sakin bir harfe hareke vermektir.


rnek:

kelimesini lam harfine esre harekeke vererek eklinde okumak.

2. Lahn-i Haf: "Gizli hata" anlamna gelir. Harflerin geici zelliklerinde oluan hatalara
lahn-i haf denir. Ancak tecvit bilenlerin anlayabilecei bu hatalar iki yerde olur:
a. hfa, izhar, idgam, iklab veya gunneyi terk etmek; ince harfleri kaln, kaln harfleri ince
okumak; medleri gereinden fazla uzatmak veya az uzatmaktan dolay oluan hatalar.
b. Ra harfindeki tekrir sfatn, nun ve mim harflerindeki gunneleri abartl veya zayf yapmaktan
dolay oluan hatalar.

Kendimizi Test Edelim


Yznden okunan blmlerden veya Ysin suresinden bir sayfay tedvir tarznda arkadanza
okuyunuz. Birbirinizin okuyuunu takip ederek hatal okunan yerlerin altn iziniz.
174

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


Okuma Metni: Kraatlar ve Kraat mamlar

Kraat "okuma" anlamna gelir. Peygamber Efendimiz ve sahabilerden nakledilen bilgilere


dayanarak Kuran kelimelerindeki farkl okunular inceleyen bilim dalna "Kraat lmi" denir.
Kuran kelimelerindeki okunu farkllklar; med (harfleri uzatarak okuma), kasr (ksa okuma),
hareke, skn, idgam, imale, harflerin kaln veya ince okunmas, noktalama vb. ekillerde karmza
kar. Fatiha suresinin 3. ayetinde geen
kelimesinin
eklinde, Kasas suresinin 8. ayetinde
geen
kelimesinin
eklinde okunmas bu farkl okuyulara rnek olarak verilebilir.

Kur'an- Kerim Peygamber Efendimiz dneminde hem ezberlenmi hem de vahiy katipleri
tarafndan eitli malzemeler zerine yazlmt. Hazreti Ebu Bekir (r.a.) dneminde malzemeler bir
araya toplanarak tek mushaf haline getirildi. Hazreti Osman dneminde ise bu mushaf esas alnarak
ve kraat farkllklar gzetilerek oaltld. oaltlan nshalar Mekke, Medine, Kfe, Basra ve
am gibi belirli slam merkezlerine gnderildi. oaltlan nshalarda harflerin noktasz ve harekesiz
oluu farkl kraatlarn okunmasna imkan salamaktayd.
Tabin ve tebe-i tabin nesli de sahabiler gibi Kurann okunmasna ve okutulmasna nem
verdiler. Aralarndan hayatn Kurana vakfeden, onun okunmas ve anlalmas iin gece gndz
aba sarfeden alimler yetiti. ounluu hicri II. asrda yaayan ve bulunduklar yerlerde Kuran
kraati ve retiminde otorite olarak kabul edilen bu alimler Kraat mamlar olarak tannd.
Hicri IV. asrda Ebu Bekir bin Mcahid tarafndan yazl olarak bir araya getirilen "yedi kraat"a,
daha sonra kraat imamnn okuyuu eklendi. Bylece mtevatir kraatlarn says on olarak tespit
edildi ve bu mtevatir kraatlara "kraat- aere (on kraat)" ad verildi.
Kraat alimleri genellikle bu on kraat sahih kabul etmilerdir. Bunlarn dnda kalan ve
okunmas caiz olmayan kraatlar ise z olarak adlandrmlardr.
Bir kraatn sahih olmas iin temel art vardr:
1. Peygamberimizden sahih bir senetle rivayet edilmesi,
2. Hazreti Osmann slam merkezlerine gnderdii mushaflardan birinin yazm ekline uygun olmas,
3. Bir ynyle de olsa Arapann gramer kurallarna uygun olmas.
Mtevatir kabul edilen on kraat imamnn isimleri yledir: 1. Nfi 2. bn Kesir 3. Ebu Amr
4. bn Amir 5. Asm 6. Hamza 7. Kis 8. Ebu Cafer 9.Yakub 10. Halefl-Air.
Kendilerine kri (oulu: kurr) de denilen bu imamlardan dorudan veya dolayl olarak kraat
rivayet eden uzman kimselere ravi denilmitir. Kraat imamlarnn her birinin birden ok ravisi
olmakla birlikte, ikier ravileri mehur olmutur. Bu kraatlardan en mehur olan ve tercih edileni,
lkemizde de okunan Asm kraatinin Hafs rivayetidir.
(Suat Yldrm, Kur'an- Kerim ve Kur'an limlerine Giri, s. 70-75.)
zetlenerek alnmtr.
175

10. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki oktan semeli sorularn doru seeneklerini iaretleyiniz.
1. hfal okuyuta aadakilerden hangisi yaplrsa yanl olur?
A) Dil doal halinde serbest braklr.
B) Ses genizden getirilir.
C) Nun sesinin asl mahreci gizlenir.
D) Dil st n dilere dedirilir.
E) Tenvin veya sakin nun gunneli okunur.
2. zhar iin aada verilen bilgilerden hangisi doru deildir?
A) zhar harfleri boaz harfleridir.
B) zharda gunneli okuyu yoktur.
C) Nun sesi asl mahrecinden karlr.
D) Gunneli okuyu 1,5 elif miktar tutulur.
E) Nun sesi tutulmadan hemen bir sonraki harfe geilir.
3. Aadaki eletirmelerden hangisi dorudur?
A) klab-durmak
B) zhar-aa karmak
C) hfa-evirmek
D) dgam-genizden ses getirmek
E) Gunne-bir eyi dierine katmak
4. Aadaki harf gruplarndan hangisi idgam- mtekaribeyne aittir?
A) ( ) ( ) ( )
B) ( ) ( ) ( )
C) ( ) ( )
D) ( ) ( )
E) ( ) ( ) ( )
5. Sakin mimle ilgili verilen bilgilerden hangisi yanltr?
A) Sakin mimden sonra ba ( ) gelirse ihfa- efev olur.
B) Sakin mimden sonra mim ( ) gelirse idgam- misleyn meal-gunne olur.
C) Sakin mimden sonra mim ( ) ve be'nin dndaki harfler gelirse izhar- efev olur.
D) Sakin mimden sonra nun ( ) gelirse idgam- misleyn mea'l-gunne olur.
E) Sakin mimden sonra be ( ) harfi geldiinde gunneli okuyu gerekleir.

176

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


6. Vakfla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanltr?
A) Kelimeyi blerek ortasnda durulmaz.
B) Sonunda tek hareke bulunan kelimelerde skn zerinde durulur.
C) ki tre ve iki esreli kelimelerde skn zerinde durulur.
D) ki stnl kelimelerde, skn zerinde durulur.
E) Sonunda med harfi olan kelimelerde deiiklik olmaz, med harfi zerinde durulur.
7. Ra harfinin okunuu ile ilgili verilen kurallardan hangisi doru deildir?
A) Ra harfinin harekesi stn veya tre ise kaln, esre ise ince okunur.
B) Ra harfi sakin olup kendinden nceki harfin harekesi stn veya tre ise kaln, esre ise
ince okunur.
C) Ra harfi sakin, ondan nceki de sakin olursa bir ncekine baklr stn veya tre var ise
kaln, esre varsa ince okunur.
D) Lin harfi olan ya'dan sonra gelen ra harfinde vakf yaplrsa ra kaln okunur.
E) Ra harfi sakin olup kendinden nce esreli bir vasl hemzesi gelirse ra kaln okunur.

B. Aadaki bilgilerin dorularn D, yanllarn Y ile iaretleyiniz.


() Tenvin kelime sonlarnda, sakin nun ise kelime ortasnda veya sonunda olur.
() Genizden (burun boluundan) gelen sese idgam denir.
() klabda dudaklar bastrlmadan normal bir ekilde birletirilir.
() Sakin nundan sonra nun gelirse idgam misleyn meal-gunne olur.
() Mahreleri ayn sfatlar farkl olan harfler bir araya gelirse idgam- mtekaribeyn olur.
() dgam- emsiye ve izhar- kameriye elif lam taks ile ilgili tecvit kurallardr.
() Sekte Kuranda on drt yerde vardr.
() Vakf iaretlerini ilk belirleyen Muhammed bin Tayfur es-Secvenddir.
() Kurandaki her bir cz 20 sayfa ve drt hizipden oluur.
() Secde iareti olan yerlerde sehiv secdesi yaplr.

177

10. Snf
C. Aadaki bulmacay znz.

8
4

1
3

11

14
6

10

12

7
13
9

D. Aada numaralandrlm yerlerdeki tecvitleri yaznz.

1. Kurandaki vakf iaretlerinin dier ad.


2. Tertil ile hadr aras okuyu tarz.
3. Sakin harfi harekeli bir harfe katarak eddeli gibi okumak.
4. Kurandaki her yirmi sayfaya verilen ad.
5. Mahre ve sfatlarnda yakn olan harfler iin kullanlan kelime.
6. Kuran doru ve gzel okuma kurallar.
7. Bir elif miktar uzatarak okumay ifade eden ve harfin altna yazlan kelime.
8. Sakin mimden sonra ba harfi gelince oluan tecvit kuralnn Trke ifadesi.
9. Nun sesinin mim sesine evrilerek okunmas.
10. Tenvin veya sakin nundan sonra nun sesinin gizlenerek genizden okunmas.
11. Nun sesinin aka okunmasn ifade eden tecvit kural.
12. dgam- meal-gunne harflerini ieren kelime.
13. Kuran hatal okuyu iin kullanlan kavram.
14. lk ayetiyle ikinci ayeti arasnda sekte olan sure.
178

1. nite: Kur'an- Kerim'i Doru ve Gzel Okuma: Tecvit


4

1 2 3



5
7
6

8
9


10 11 12 13


14
15


21

17 16
18
19
20
Numaralandrlm yerlerdeki tecvit kurallarn aadaki boluklara yaznz.

15.

8.

1.

16.

9.

2.

17.

10.

3.

18.

11.

4.

19.

12.

5.

20.

13.

6.

21.

Medd-i munfasl

14.

7.

179

10. Snf
F. Aadaki harfleri ekillerden yararlanarak tenvin ve sakin nunla ilikisi asndan
gruplandrnz.

dgam- bila gunne

.........................................................................

........................................................................

..........................................................................

........................................................................

.........................................................................

........................................................................

..........................................................................

........................................................................

180

10. Snf
2. nite: Yznden Okunacak Sureler

NTEMZE
N
NT
HAZIRLANALIM
1. Trkiye Diyanet Vakf slam Ansiklopedisinden l-i mran suresi ile ilgili
maddeyi okuyunuz.
2. Nis suresinde ele alnan temel konular arkadalarnzla paylanz.
3. l-i mran, Nis ve Mide surelerinde mran ailesi, Hz. Meryem ve Hz. sa
hakknda verilen bilgileri defterinize not ediniz.
4. Yznden okuyacanz blmlerin anlamlarn Trke bir mealden okuyunuz.

181

10. Snf
Seri ve Hatasz Okuyalm
rendiiniz tecvit kurallarndan medleri en az llerine gre uzatarak ve dier tecvitleri
uygulayarak, yznden okunacak blmler zerinde doru ve seri okuma almalar yapnz.

Yarma Dzenleyelim
Snfnzda Kuran- Kerimi Gzel Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve yarmac
arkadalarnz tespit ediniz. Kuran- Kerim yarmalarnda esas alnan okuma, tecvit ve ses
ltlerine uygun olarak, Kuran- Kerimi en gzel okuyan arkadanz belirleyiniz.

Kuran- Kerimi Gzel Okuma Yarmas

182

2. nite: Yznden Okunacak Sureler


Koro almas Yapalm
Bir sonraki derste yznden okuyacanz her bir blm, retmeninizden sonra koro
halinde tekrar ediniz.

Tecvitlerin Altn izelim


Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. Okuyu
esnasnda tespit edebildiiniz tecvit kurallarnn altn kurun kalemle iziniz.

Aklayalm-Uygulayalm
Yznden okuyacanz her bir blm CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. lgili
blm, iinde geen tecvit kurallarn akladktan sonra, harflerin mahrelerine ve tecvit
kurallarna uygun olarak okuyunuz.

183

10. Snf
Yaralm
Gruplara ayrlarak, okuduunuz blmdeki tecvit kurallarn bulunuz. Hangi grubun daha
ok tecvit kural bulduunu belirleyiniz.

Birbirimizi Dinleyelim
Bir arkadanzn yznden okuduu blm dikkatle takip ediniz. Yaplan okuma ve tecvit
hatalarn not alnz. Arkadanzn okumas bittikten sonra bu hatalar zerinde konuunuz.

10. snf 2. nitede yer alan yznden okunacak (l-i mrn, Nis, Mide ve En'am)
sureler Kur'an- Kerim'den okutulacaktr.

184

10. Snf
3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar

NTEMZE HAZIRLANALIM
1. Ezberleyeceiniz sureleri CD veya kasetten dinleyiniz.
2. Ysn suresinin ok okunmasnn sebeplerini aratrarak defterinize yaznz.
3. Mekke ve Medine dnemlerinde inen surelerin temel zelliklerini aratrarak
arkadalarnzla paylanz.
4. Ayetlerin nzul sebebi ne demektir? Aratrarak defterinize yaznz.
5. Bir Kuran- Kerim mealinden nitemizde geen surelerin isimlerini nereden
ald ve indii dnem hakknda bilgi toplaynz.

185

10. Snf
Ysn Suresi ve Anlam

1.

Yznden Hatasz Okuyalm


Ysn suresini ezberlemeden nce, yznden hatasz bir ekilde retmen
retmeninize
okuyunuz.


)(3

)(2

)(1





)(5

)(4


)(6




)(7




)(8

)(9



)(10






)(11

)(12




186

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Bulalm
Ysn suresinin tamamnn anlamn okuyarak, surede ele alnan ana konular tespit ediniz
36
YSN SURES
Mekke dneminde inmitir. 83 ayettir. Sure, adn ilk ayeti oluturan Y sn
harflerinden almtr.
1.

Y sn.

2.

Hikmetli Kurana and olsun ki,

3.

Sen elbette gnderilen peygamberlerdensin.

4.

Dosdoru bir yol zeresin.

5.

Bu Kuran, stn ve ok merhametli Allah tarafndan indirildi.

6.

Sen de atalar uyarlmam, kendileri de gaflet iinde kalm bir toplumu uyarasn
diye gnderildin.

7.

And olsun ki onlarn ou hakknda (azapla ilgili) hkm kesinleti. nk onlar


iman etmiyorlar.

Boyunlarna yle demir halkalar geirdik ki enelerine dayanmaktadr. Bu boyunduruklar sebebiyle kafalar yukar kalkktr.

9.

Hem nlerinden hem arkalarndan bir set yaparak ylesine epeevre sardk ki artk
hi gremezler.

10.

Onlar uyarsan da uyarmasan da birdir, iman etmezler.

11.

Sen ancak, zikre (Kurana) uyan ve grmedii hlde Rahmandan korkan kimseyi
uyarabilirsin. te byle kimseleri balanma ve gzel bir mkfat ile mjdele!

12.

phe yok ki lleri diriltecek olan biziz. Yaptklar her eyi ve btn izlerini bir bir
kaydederiz. Zaten biz, her eyi apak bir kitapta (Levh-i Mahfuzda) kaydettik.

Paylaalm
Ysn Kurann kalbidir. Ahmed bin Hanbel, Msned, C 5, s. 26.
Yukardaki hadiste Peygamber Efendimiz, Ysn suresini niin Kurann kalbi olarak
nitelendirmitir? Dncelerinizi arkadalarnzla paylanz.

Yorumlayalm
lmek zere olanlarn yannda Ysn suresini okuyunuz.
Ebu Davud, Cenaiz, 20; bn Mace, Cenaiz, 4.
Peygamber Efendimiz, lm deindeki insanlarn yannda niin Ysn suresini
okumamz istemitir? Yukardaki hadisi, zellikle 12, 32, 51-52, 65, 70 ve benzeri ayetlerin
anlamlarn gz nnde bulundurarak yaayan insanlara etkisi bakmndan yorumlaynz.

187

10. Snf







)(13




)(14



)(16

)(15



)(17




)(18


)(19




)(21

)(20

)(22







)(24

)(23




)(25



)(27

)(26

188

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Koro almas Yapalm
Ysn suresinin ezberleyeceiniz blmn CD, kaset veya retmeninizden birka
defa dinleyiniz. Sonra da her bir ayeti retmeninizden sonra koro hlinde okuyunuz.

Birletirerek Ezberleyelim
Ezber yaparken her bir ayeti nceki ayetlerle birletirerek yeniden okuyunuz.

13.

Onlara, u ehir halkn rnek ver: Hani oraya eliler gelmiti.

14.

te o zaman biz, o ehir halkna iki eli gndermitik. ki eliyi yalanlamalar


zerine nc bir eliyle destekledik. Onlar, Biz size gnderilmi Allah elileriyiz. dediler.

15.

ehir halk dedi ki: Siz de bizim gibi bir insansnz. Dorusu Rahmann indirdii bir ey yok. Siz yalan sylyorsunuz.

16-17. Eliler dediler ki: Rabbimiz biliyor ki biz gerekten size gnderilmi elileriz.
Aka tebliden baka bir eyle ykml deiliz.
18.

Halk, elileri tehdit ederek, Siz uursuzsunuz. ayet vazgemezseniz sizi talar,
size ac m ac bir azap dokundururuz. dedi.

19.

Eliler yle cevap verdiler: Uursuzluunuz kendinizdendir. Size t verildi


diye mi byle sylyorsunuz? Dorusu siz, haddi aan bir toplumsunuz.

20.

O esnada, ehrin te bandan bir adam koarak geldi, Ey kavmim! dedi. Gelin, bu elilere uyun!

21.

Sizden hibir karlk beklemeyen ve kendileri doru yolda olan bu kimselere


uyun!

22.

Ne olmu ki bana, kulluk etmeyecekmiim beni yaratana! unu iyi biliniz ki siz
de ona dndrleceksiniz.

23.

Ben, ondan baka tanrlar edinir miyim hi! Eer Rahman bana zarar vermek dilerse, o tanrlarn efaati bana hibir fayda salamaz ve onlar beni kurtaramaz.

24.

te o zaman ben, apak bir sapkla dm olurum.

25.

Haberiniz olsun ki ben Rabbinize iman ettim. Siz de bana kulak verin!

26.

Ona, Haydi, gir cennete! denildiinde, Ah ne olurdu halkm bilseydi! dedi.

27.

(Ah bir bilselerdi,) Rabbimin beni affettiini ve beni ikramlarla arladn!

189

10. Snf


)(28






)(29


)(30

)(31



)(32


)(33




)(34

)(35





)(36


)(37




)(38






)(39


)(40

190

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Tartalm
alm
m
Tartalm
T
Tar
Tarta
a t al
m
Corafya, fen, astronomi vb. alanlardaki
bilgilerimizin Kuran
anlamada nasl bir katk salayacan, Ysn
suresinin 33-40. ayetlerinin meali erevesinde tartnz.

28.

Onun vefatndan sonra, kavmini helak etmek iin zerlerine gkten bir ordu indirmedik, zaten indirecek de deildik.
29.
Sadece tek bir lk! Annda hepsi snverdi.
30.
Yazk u kullara! Kendilerine gelen her eliyle mutlaka alay ederlerdi.
31.
Onlardan nce nice nesilleri yok ettiimizi ve bir daha geri dnmediklerini grmezler mi?
32.
Elbette onlarn hepsi, (hesap vermeleri iin kyamet gnnde) toplanp huzurumuza getirilecekler.
33.
l toprak onlar iin bir delildir! Biz o topraa su ile hayat verir, oradan taneler
karrz da onlardan yerler.
34-35 Meyvelerinden ve elleriyle rettikleri rnlerinden yesinler diye, orada zm
balar, hurma baheleri yarattk ve ilerinden pnarlar akttk. Buna ramen hl
kretmeyecekler mi?
36.
Topran bitirdiklerini, kendilerini ve daha bilmedikleri nice eyleri ift ift yaratan Allah ycedir, her trl noksandan mnezzehtir!
37.
Gece de onlar iin bir delildir! Biz gndz ondan syrp ekeriz de birden karanla gmlverirler.
38.
Gne de kendisi iin belirlenen bir yrngede akar gider. Bu gl ve her eyi
bilen Allahn kanunudur.
39.
Ay iin de birtakm evreler belirledik. Sonunda o, eri hurma dal gibi (hilal)
olur, geri dner.
40.
Ne Gne Aya kavuabilir ne de gece gndz geebilir. O gk cisimlerinden her
biri, birer yrngede akar durur.

Konualm
Ysn suresinin 13-32. ayetlerinde bahsedilen olayda dikkatinizi eken noktalar
arkadalarnzla konuunuz.
191

10. Snf


)(41


)(42



)(43


)(44


)(45


)(46







)(47





)(48


)(49


)(50


)(51



)(52



)(53




)(54

192

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Dnelim
Ysn suresinin 41-44.
ayetlerinde suyun kaldrma
kuvveti ve insan arasnda
nasl bir balant kuruluyor? Dnnz.

Gzmzde Canlandralm
Ysn suresinin 51-54. ayetlerinde anlatlan kyamet sahnesini

gznzde

canlandrnz.

41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.

48.
49.
50.
51.
52.
53.
54.

Soylarn dolu gemilerde tamamz da onlar iin bir delildir.


Biz onlar iin, bunun gibi daha nice binekler yaratrz.
Dilersek onlar suda boarz. O zaman ne feryatlarna yetien bulunur ne de baka
trl kurtarlrlar.
Sadece bizden ulaacak bir rahmet ve onlar belli bir zamana kadar yaatma irademizle hayatta kalrlar.
Durum byleyken onlara, Gemite yaptnz ve yapacanz btn ilerde
Allahtan korkun ki size merhamet edilsin. denildiinde aldrmazlar.
Zaten Rabbinin ayetlerinden herhangi biri kendilerine geldiinde, ondan hep yz
evirmilerdi.
Kafirlere, Allahn size ltfettii rzktan, siz de muhtalara harcayn! denildiinde, mminlere yle derler: Diledii takdirde Allahn doyurabilecei kimseyi biz mi doyuracakmz? Gerekten siz, apak bir aknlk iindesiniz.
Yine derler ki: Eer doru sylyorsanz, u bizi tehdit ettiiniz kyamet ne zaman kopacak?
Onlarn bekledii, sadece bir lk! ekiip dururlarken kendilerini arpverecek
bir lk!
O zaman ne vasiyette bulunabilirler ne de ailelerine dnebilirler.
Sura flendi! te mezarlarndan kalkp Rablerinin huzurunda durumaya kouyorlar.
Eyvah bize! Kim kaldrd bizi kabrimizden? diyorlar. Rahman olan Allahn
vadettii ite bu imi. Peygamberler gerekten doru sylemi.
Sadece tek bir lk kopar! Bunun zerine hepsi duruma iin huzurumuza toplanrlar.
O gn, hi kimse en ufak bir hakszla uramaz. Siz orada, ancak yaptklarnzn
karln alrsnz.

193

10. Snf


)(55




)(56


)(58

)(57


)(59

)(60





)(61




)(62

)(64

)(63

)(65

)(66



)(67

)(68

)(69


)(70

194

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Paylaalm
Ysn suresinin 55-58. ayetlerinden hareketle cennet hakkndaki bilgilerinizi
arkadalarnzla paylanz.

Dnelim
Ysn suresinin 65. ayetinin ahirette hesaba ekilme hakknda verdii mesaj dnnz.

55.
56.
57.
58.
59.
60-61.
62.
63.
64.
65.
66.
67.
68.
69.
70.

Cennetlikler bugn, nimetler iinde sefa srerler.


Kendileri ve eleri glgeliklerde tahtlarna kurulurlar.
Orada onlara her eit meyve vardr. Btn arzular yerine getirilir.
Bir de, merhametli Rabbin syledii selam vardr.
Allah yle buyurur: Ayrln bir tarafa bugn, ey sulular!
Ey demoullar! Size, Sakn eytana tapmayn! nk o, sizin apak bir dmannzdr. Bana kulluk edin! Dosdoru yol budur. diye tavsiye etmedim mi?
Byleyken eytan, iinizden nice nesilleri yoldan kard. Neden aklnz kullanmyorsunuz?
te tehdit edildiiniz cehennem!
nkrnz sebebiyle bugn girin oraya!
O gn onlarn azlarn mhrleriz. Yaptklarn bize elleri syler, ayaklar da
ahitlik eder.
Dileseydik, (dnyada da) gzlerini bsbtn kr ederdik. O zaman yol bulmaya
alrlard. Ama nasl grebilirlerdi ki?
Dileseydik, olduklar yerde dondururduk. Ne ileri gidebilir ne de geri dnebilirlerdi.
Biz kime uzun mr verirsek yaratln tersine eviririz. Hl akllarn kullanmazlar m?
Biz Peygambere iir retmedik. Zaten ona yaramazd da. O, bir t ve apak
bir Kurandr.
Diri olanlar uyarsn ve bylece kfirler hakkndaki ilah hkm kesinlesin diye
indirilmitir.

Tartalm
Ysn suresinin 69-70. ayetlerini Kurann indirili gayesi
asndan tartnz.

195

10. Snf



)(71

)(72





)(74

)(73

)(75

)(76




)(77

)(78

)(79

)(80




)(81

)(82

)(83

196

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Yorumlayalm
Ysn suresinin 78-83. ayetlerini insann
yaratl, evrendeki mkemmel dzen ve
hayattaki srekli yenileni bakmndan
yorumlaynz.

71.
72.
73.
74.
75.
76.
77.
78.
79.
80.
81.
82.
83.

Kudretimizle kendileri iin (uysal) hayvanlar yarattmz grmyorlar m? Onlar bu hayvanlara sahip olmulardr.
Bu hayvanlar insanlarn hizmetine verdik. Bazsn binek olarak kullanrlar, bazsn yerler.
Bu hayvanlarda onlar iin nice faydalar ve trl iecekler vardr. Hl kretmezler mi?
(Kendilerine bu kadar nimetler verildii hlde) tuttular, Allahtan baka tanrlar
edindiler. Gya yardma nail olacaklar!
Hlbuki o tanr edindikleri putlar onlara yardm edemezler. Aksine kendileri onlar
iin yardma hazr askerlerdir.
O hlde (ey Resulm,) zlme sen onlarn laflarna! Onlarn gizlediklerini de iyi
biliriz, akladklarn da.
nsan, kendisini bir nutfe (sperm)den yarattmz grmedi mi de imdi apak
bir dman kesildi.
Kendi yaratln unutur da, u rm kemikleri kim diriltecek? diyerek,
bize misal vermeye kalkr.
De ki: Onlar ilk defa yaratan diriltecektir. O, her trl yaratmay bilendir.
Sizin iin yeil aatan ate meydana getiren odur. Siz de ateinizi ondan yakyorsunuz.
Gkleri ve yeri yaratann, onlarn benzerlerini yaratmaya gc yetmez mi ? Elbette gc yeter. O, her eyi yaratan, her eyi bilendir!
Allah bir eyi yaratmak istediinde ona sadece Ol! diye emreder. O da oluverir.
Her eyin egemenlii kendi elinde olan Allah, ne ycedir! Hepiniz ona dndrleceksiniz.

lkeler karalm
Ysn suresi 71-83. ayetlerin anlamlarn dnerek ilkeler karnz.
1. Varlklar yaratan ve onlar insanln hizmetine sunan Yce Allahtr.
2.
3. ....
197

10. Snf
Yaralm
Snfnzda Ezbere Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve yarmac
arkadalarnz tespit ediniz. Yarmaclarn, Ysn suresinden sorulan ayetlerin devamn
ezberden okumasn isteyiniz. Hafzlk yarmalarnda esas alnan ezber ve tecvit puanlarna
uygun olarak (Taban 70, ezberden okuma 20, tecvit 10 puan) Ysn suresini ezberden en
gzel okuyan arkadanz belirleyiniz.

2.

Duh Suresi ve Anlam

Koro almas Yapalm


Duh suresini CD, kaset veya retmeninizden birka kere dinleyiniz. Sonra da her bir
ayeti retmeninizden sonra koro hlinde tekrar ediniz.

(3)

(2)

(1)

(4)

(6)

(5)







(8)

(7)



(11)

(10)

(9)

198

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Konualm
Duh

suresinde

Yce Allah, Peygamber Efendimize neler


vaat etmekte ve ona
hangi nimetleri hatrlatmaktadr?

93
DUH SURES
Mekke dneminde inmitir. 11 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki kuluk vakti
anlamna gelen duh kelimesinden almtr.
1-2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.

Kuluk vaktine ve sakinletii zaman geceye and olsun ki,


Rabbin seni terk etmedi, sana darlmad.
Kesinlikle ahiret senin iin dnyadan daha hayrldr.
Rabbin sana ileride yle nimetler verecek ki honut olacaksn.
O, seni yetim bulup barndrmad m?
Seni yolunu kaybetmi olarak bulup da doru yola iletmedi mi?
Seni muhta bulup ihtiyacn gidermedi mi?
yleyse sakn yetime kt davranma!
steyeni de azarlama!
Rabbinin nimetini, minnet ve kranla an!

lkeler karalm
Duh suresinin anlam zerinde dnerek sosyal hayatla ilgili ilkeler karnz.
1. Allah kendisine inanan kullarn hibir zaman yalnz brakmaz.
2. ......
3. ..

199

10. Snf
3.

nirh Suresi ve Anlam

Mahrelere Dikkat Edelim


nirh suresini CD, kaset veya retmeninizden dinlerken zellikle mahreleri birbirine
yakn olan harflere dikkat ediniz. Surede dikkatinizi eken noktalar arkadalarnzla
paylanz.



(2)

(1)






(4)

(3)



(6)

(8)


(5)

(7)

Aklayalm
k
klay
nirh suresinin 7-8. ayetlerinde Rabbimizin bize verdii mesajlar aklaynz.

200

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


94
NRH SURES
Mekke dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, ilk ayetteki amak, geniletmek anlamna gelen -r-h kknden almtr.
1.
2-3.
4.
5.
6.
7.
8.

Biz senin gsn ap geniletmedik mi?


Senin belini atrdatan o ar ykn srtndan almadk m?
Senin ann yceltmedik mi?
phesiz her zorlukla beraber bir kolaylk vardr.
Gerekten her zorlukla beraber bir kolaylk vardr.
O hlde bir ii bitirince dieriyle ura!
Ve yalnz Rabbine ynel, ona yakla!

Slogan retelim
nirh suresinin anlamndan yararlanarak slogan retiniz.
1. man ile mitsizlik bir arada olmaz.
2. ......
3. ..

lkeler karalm
nirh suresinin anlam zerinde dnerek hayata ve hayattaki zorluklara bakmzla
ilgili ilkeler karnz.
1. Allah zamann verimli kullanan alkan kullarn sever.
2. ......
3. ..

201

10. Snf
Tn Suresi ve Anlam

Ezberleyelim
Tahtaya yazlan Tn suresini, batan itibaren kelime kelime silerek ezberden okuyunuz.


)(2

)(1


)(4

)(3



)(5



)(6


)(8

)(7

Sina Da
202

4.

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar

Mekkeden bir grnm.

Bulalm
Tn suresinin anlamn okuyarak surede ele alnan konular tespit ediniz.

95
TN SURES
Mekke dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, ilk ayette geen ve incir anlamna gelen
tn kelimesinden almtr.
1-3.
4.
5.
6.
7.
8.

ncire, zeytine, Sna Dana ve bu gvenli ehre and olsun ki,


Biz insan en mkemmel biimde yarattk.
Sonra onu aalarn aasna indirdik.
Ancak, iman edip salih ameller ileyenler iin bitmez tkenmez bir mkfat vardr.
(Ey insan!) yleyse sana dini yalan saydrtan nedir?
Allah, en gzel hkm veren deil midir?

203

10. Snf
Alk Suresi ve Anlam

5.

Yznden Hatasz Okuyalm


Alk suresini ezberlemeden nce, yznden hatasz bir ekilde retmeninize
okuyunuz.



)(1



)(4

)(3

)(2



)(6

)(5






)(8

)(7

)(10

)(9

)(13

)(12

)(11





)(14









)(17

)(16

)(15

)(19

)(18

204

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Yorumlayalm
Kuran- Kerimin ilk inen ayetleri olan Alk suresinin 1-5. ayetleri insanla hangi
mesajlar vermektedir? Yorumlaynz.

96
ALK SURES
Mekke dneminde inmitir. 19 ayettir. Adn surenin ikinci ayetinde geen alk kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6-7.

Yaratan Rabbinin adyla oku!


O, insan yapkan bir hcre (embriyo) den yaratt.
Oku! Rabbin sonsuz kerem sahibidir.
Kalemle yazmay retendir.
nsana bilmediklerini o retmitir.
Hayr! Rabbinin bunca nimetlerine ramen insan, kendisini yeterli grd iin
azar.
8.
Ama dn elbette Rabbinedir.
9-10. Baksana u namaz klan kulu engelleyene!
11-12. Syle bakalm, ya o engellenen kul doru yoldaysa ve ktlklerden saknmay
emrediyorsa!
13.
Syle bakalm, ya o engelleyen de yalanlyor ve doru yoldan yz eviriyorsa!
14.
O, Allahn olan biten her eyi grdn bilmiyor mu?
15-16. Hayr, hayr! Eer bu tutumundan vazgemezse onu pereminden, o yalanc ve
gnahkr pereminden tutup cehenneme srkleriz.
17.
O zaman gitsin, taraftarlarn yardma arsn!
18.
Biz de zebanileri arrz.
19.
Hayr, ona uyma! Sen secde et ve Rabbine yakla.

Konualm
Alk suresinin 6-19. ayetlerinde bahsedilen inkarc insan tipinin zellikleri zerine
arkadalarnzla konuunuz.

205

10. Snf
6.

Kadir Suresi ve Anlam

Hatalarmz Dzeltelim
Kadir suresini retmeninizden birka kere dinleyiniz. Kendi okuyuunuzdan farkl olan
yerlerin altn iziniz ve retmeniniz gibi okuyunuz.

(2)

(1)



(3)



(5)

(4)

206

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar

97
KADR SURES
Mekke dneminde inmitir. 5 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki kymet, eref
anlamna gelen kadr kelimesinden almtr.
1.

Biz, Kuran Kadir Gecesinde indirdik.

2.

Bilir misin Kadir Gecesi nedir?

3.

Kadir Gecesi bin aydan hayrldr.

4.

O gece, Rablerinin izniyle Cebrail ve melekler, her trl i iin iner de iner.

5.

O gece esenlik doludur, ta fecrin douuna kadar.

rtibat Kuralm
Kadir suresinin 3. ayetini, Bakara suresinin 185. ayetiyle ilikilendirerek yorumlaynz.

207

10. Snf
Beyyine Suresi ve Anlam

7.

Sra Bende
Beyyine suresinin ayetlerini, srayla ezberden okuyunuz. Okurken zellikle ayet
sonlarndaki durulara dikkat ediniz.






)(1

)(3

)(2




)(4

)(5




)(6






)(7

)(8



208

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Bulalm
Beyyine suresinin anlamn okuyarak, surede ele alnan konular tespit ediniz.

98
BEYYNE SURES
Medine dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, ilk ayette geen kesin ve apak delil
anlamna gelen beyyine kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Gerek ehl-i kitaptan, gerek mriklerden olan kfirler, kendilerine kesin ve apak delil gelmedike inkrlarndan vazgeecek deillerdi.
Bu kesin delil Allah tarafndan gnderilen ve tertemiz sahifeleri okuyan bir peygamberdir.
O sahifelerde, en doru hkmler vardr.
Ama kendilerine kitap verilenler, o kesin delil geldikten sonra ayrla dtler.
Hlbuki onlara, irkten uzak olarak yalnz Allaha ibadet etmeleri, namaz hakkyla klmalar, zekt vermeleri emredilmiti. te salam, dosdoru din budur.
Gerek ehl-i kitaptan, gerek mriklerden olan kfirler, iinde devaml kalmak
zere cehennem ateindedirler. Onlar, yaratlmlarn en ktleridir.
man edip salih ameller ileyenler ise yaratlmlarn en hayrllardr.
Rableri katnda onlarn dlleri, ilerinden rmaklar akan Adn cennetleridir. Orada srekli kalacaklardr. Allah onlardan raz olmutur, onlar da Allahtan raz olmulardr. te bu, Rabbinden korkup sayg duyanlara zgdr.

209

10. Snf
8.

Zilzl Suresi ve Anlam

Mahrelere Dikkat Edelim


Zilzl suresini CD, kaset veya retmeninizden dinlerken, zellikle peltek harflerin
okunuuna dikkat ediniz. Surede geen peltek harflerin altn iziniz.


(1)

(3)

(2)



(5)

(4)



(6)




(8)

(7)

210

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Dnelim
Zilzl suresinin 1-3. ayetlerini Hac suresinin 1-2. ayetleriyle ilikilendirerek kyametin
kopuu anndaki deheti dnnz.

99
ZLZL SURES
Medine dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki sarsnt, deprem
anlamna gelen zilzl kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Yeryz o mthi depremiyle sarsld,


indeki btn arlklar dar kard,
nsan, (korku ve tela iinde) Ne oluyor buna! dedii zaman...
te o gn yeryz, stnde olan biten her eyi anlatr.
nk Rabbin ona yle vahyetmitir.
O gn insanlar, yaptklarnn karl kendilerine gsterilmek zere blk blk
Allahn huzuruna karlar.
Zerre arlnca iyilik yapan onun karln grr.
Zerre arlnca ktlk ileyen de onun karln grr.

lkeler karalm
Zilzl suresinin anlam zerinde dnerek kyamet ve hesap gn ile ilgili ilkeler
karnz.
1. Hibir iyilik karlksz kalmaz.
2. .
3. .

211

10. Snf
9.

diyt Suresi ve Anlam

Tecvitlere Dikkat Edelim


diyt suresini retmeninizden dinlerken zellikle kalkale kuraln nasl uyguladna
dikkat ediniz. Kalkale yaparak okuduu harflerin altn iziniz.

(2)
(1)





(5)

(4)

(3)

(7)

(6)


(9)

(8)

(11)

(10)


Bulalm
diyt suresinin anlamn okuyarak surede ele alnan konular tespit ediniz.

212

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar

100
DYT SURES
Medine dneminde inmitir. 11 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki nefes nefese
koanlar anlamna gelen diyt kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9-10.
11.

Nefes nefese koan,


Koarken trnaklaryla kvlcmlar saan,
Sabah erkenden baskn yapan,
O esnada tozu dumana katan,
Derken dman kuvvetinin ortasna dalan atlara yemin olsun ki,
nsan Rabbine kar ok nankrdr.
Kendisi de buna ahittir.
Mal sevgisinden (bencil ve cimri tutumundan) dolay ok katdr.
Kabirlerdekiler diriltilip dar atld ve kalplerde gizlenenler ortaya karld
zaman, insan hlinin ne olacan dnmez mi?
phesiz o gn Rableri, onlarn btn yaptklarndan haberdardr.

213

10. Snf
10. Kria Suresi ve Anlam

Birbirimizi Dinleyelim
Kria suresini, retmeninize okumadan nce sra arkadanza okuyunuz. Okurken,

zellikle boaz harflerine dikkat ediniz.


(2)

(1)

(4)

(3)


(5)






(8)

(7)

(6)



(11)

(10)
(9)



101
KRA SURES
Mekke dneminde inmitir. 11 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki vuran, arpan,
yrekleri hoplatan anlamlarna gelen kria kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4-5.
6-7.
8-9.
10.
11.

Yrekleri hoplatan byk felaket!


Nedir o yrekleri hoplatan byk felaket!
O dehetli kyamet felaketinin ne olduunu bilir misin sen?
nsanlarn kelebekler gibi etrafa yayld, dalarn da atlm rengrenk yne
dnt gndr o.
te o gn, kimin tartlar ar gelirse memnun kalaca bir hayat iinde olur.
Ama kimin de tartlar hafif gelirse onun varaca yer Hviyedir.
Hviyenin ne olduunu bilir misin sen?
O, kzgn m kzgn bir atetir.
214

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Syleyelim
Zilzl, diyt ve Kria surelerinin anlamlarn gz nnde bulundurarak kyametin
kopuu, hesap an ve hesap sonrasnda meydana gelecek olaylar sralaynz.

11. Teksr Suresi ve Anlam

Gruplar Hlinde Okuyalm


Teksr suresini CD, kaset veya retmeninizden dinleyiniz. Daha sonra gruplar hlinde
ezberden okuyunuz. retmeninizden en gzel okuyan grubu belirlemesini isteyiniz.

(2)

(1)






(4)

(3)





(6)

(5)


(8)

(7)

215

10. Snf

102
TEKSR SURES
Mekke dneminde inmitir. 8 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki oklukla bbrlenmek anlamna gelen teksr kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.

Sahip olduunuz dnyalklarn okluuyla bbrlenmek sizi o kadar oyalad ki,


T kabirleri boylayncaya kadar!
Hayr hayr, ileride bileceksiniz.
leride elbette bileceksiniz.
Eer kesin bilgiye sahip olsaydnz byle yapmazdnz.
And olsun ki cehennemi greceksiniz.
Evet, evet onu mutlaka gzlerinizle greceksiniz.
Sonra da o gn, size verilmi her nimetten mutlaka hesaba ekileceksiniz.

Yorumlayalm
Resulullah sallallahu aleyhi ve sellem yle buyurdu:
Hibir kul, kyamet gnnde,
mrn nerede tkettiinden, ilmiyle
ne gibi iler yaptndan, maln nereden kazanp nerede harcadndan,
vcudunu nerede yprattndan sorulmadka bulunduu yerden kprdayamaz.
Tirmizi, Kyamet, 1.
Teksr suresinin 8. ayetini yukardaki hadisten faydalanarak yorumlaynz.

216

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


12. Asr Suresi ve Anlam

Krsde Okuyalm
retmen krssne oturunuz ve Asr suresini arkadalarnzn huzurunda tecvit
kurallarna uygun ve makaml olarak okuyunuz.



(2)
(1)



(3)

103
ASR SURES
Mekke dneminde inmitir. 3 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki zaman, a, ikindi
vakti anlamlarna gelen asr kelimesinden almtr.
1.
2.
3.

Asra yemin olsun ki,


nsan gerekten zarardadr.
Ancak iman edip iyi ameller ileyenler, birbirlerine hakk ve sabr tavsiye edenler
bunun dndadr.

lkeler karalm
Asr suresinin anlam zerinde dnerek zamann deeri ile ilgili ilkeler karnz.
1. Zaman, insann en byk sermayesidir.
2. .
3. .

217

10. Snf
Aklayalm
Hlkn nmtenahi ad var, en ba Hak,
Ne byk ey kul iin hakk tutup kaldrmak!
Hani ashab- kiram ayrlalm derlerken,
Mutlaka sure-i Vel Asr okurmu, bu neden?
nk meknn o byk srede asr- felh,
Bata iman- hakiki geliyor, sonra salh,
Sonra hak, sonra sebt: te kuzum insanlk
Drd birleti mi yoktur sana hsran artk.
(M. Akif Ersoy, Safahat, s. 382.)
Yukardaki msralar Asr suresinin hangi
ynlerine dikkat ekmektedir? Aklaynz.
13. Hmeze Suresi ve Anlam

Koro almas Yapalm


Hmeze suresini CD, kaset veya retmeninizden birka kere dinleyiniz. Sonra da her
bir ayeti retmeninizden sonra koro hlinde tekrar ediniz.

(2)

(1)



(4)

(3)


(6)

(5)


(9)


(8)

(7)

218

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar


Yaralm
Snfnzda Ezbere Okuma Yarmas dzenleyeniz. Jri yesi ve yarmac
arkadalarnz tespit ediniz. Yarmaclarn, Duh-Ns arasndaki surelerden sorulan
ayetlerin devamn ezberden okumasn isteyiniz. Hafzlk yarmalarnda esas alnan ezber
ve tecvit puanlarna uygun olarak (Taban 70, ezberden okuma 20, tecvit 10 puan olsun)
Duh-Ns arasndaki sureleri ezberden en gzel okuyan arkadanz belirleyiniz.

104
HMEZE SURES
Mekke dneminde inmitir. 9 ayettir. Adn, surenin ilk ayetindeki insan arkadan
ekitiren, ayplayan kimseler anlamna gelen hmeze kelimesinden almtr.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.

Arkadan ekitirmeyi, yze kar elenmeyi det edinenlerin vay hline!


O, mal yar ve sayar durur.
Malnn kendisini lmsz klacan sanr.
Hayr! And olsun ki o, Hutameye atlacaktr.
Bilir misin Hutame nedir?
O, Allahn tututurulmu bir ateidir.
Bir ate ki ta kalplere kadar ileyip yakar.
Bu ate mahzeninin kaplar, onlarn zerlerine kapatlacaktr.
Kendileri de uzun stunlara bal braklacaklardr.

rtibat Kuralm
Hmeze suresinin ilk ayetini, Hucurt suresinin 11-12. ayetleriyle ilikilendirerek
yorumlaynz.

219

10. Snf
NTEMZ DEERLENDRELM
A. Aadaki deerlendirme tablosunda size uygun olan seenekleri (3) ile iaretleyiniz.

Ysn Suresi (1. sayfa)


Ysn Suresi (2. sayfa
Ysn Suresi (3. sayfa)
Ysn Suresi (4. sayfa)
Ysn Suresi (5. sayfa)
Ysn Suresi (6. sayfa)
Duh Suresi
nirh Suresi
Tn Suresi
Alak Suresi
Kadir Suresi
Beyyine Suresi
Zilzl Suresi
diyat Suresi
Kria Suresi
Teksr Suresi
Asr Suresi
Hmeze Suresi

220

Zayf

Orta

yi

Tecvitleri
uyguluyorum.

ok iyi

Zayf

Orta

yi

Harfleri
mahrelerinden
karyorum.
ok iyi

Zayf

Orta

yi

Hareke hatas
yapmyorum.

ok iyi

Zayf

Orta

yi

ok iyi

EZBERLEDM
SURE
VEYA
AYETLER

Ezber okurken
taklmyorum.

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar

B. Aada bo braklan ayetleri ezberden okuyarak tamamlaynz.

...................................................................
..................................................................

..............................................................


................................................................
.......................................................................................

............................................................................

......................................................................................

................................................................................................

1.
2.
3.

4.

5.

6.

7.

8.

..............................................................................

10.
..............................................................................

11.
......................................................................................
9.

......................................................................................
13.

..................................................................................

14.

...............................................................................
15.
.......................................................................................

12.

.....................................................................................

16.


.....................................................................................................

17.

................................................................................................
221

18.

10. Snf
C. Aadaki bulmacay znz.
1

2
5

7
6

11
10

12

13
17
15

14

16

19
20

1. Kesin ve apak delil anlamna gelen ve Peygamber Efendimizin mrikler ile ehl-i kitab iine dtkleri inkrdan kurtarmak zere gnderilmi apak
bir delil olduunu bildiren sure.

11. Her zorlukla beraber bir kolayln olduunu bildiren sure.


12. Arkadan ekitirmeyi, yze kar elenmeyi alkanlk hline getirenleri ar bir ekilde eletiren sure.

2. Merhametli Rabbin cennetliklere syledii gzel sz. 13. Bin aydan hayrl bir geceden bahseden sure.
3. Kalplere kadar ileyip yakacak olan Allahn tutu- 14. Deprem anlamna gelen ve insann yapt en kturulmu atei.
k iyilik veya ktln karln mutlaka grecei4. Ahirette insanlarn hesap vermek zere toplanmas- ni bildiren sure.
n ifade eden fleme.
15. Kyameti yrekleri hoplatan byk felket olarak
nitelendirerek insanlarn kelebekler gibi saa sola sav5. Cehennemlikleri atee atmakla grevli melekler.
rulacan bildiren sure.
6. Hesap gnnde tartlar hafif gelenlerin gidecei
16. Kurann kalbi olan sure.
kzgn ate.
7. man edip salih ameller ileyenlere dl olarak 17. Tn suresinde zerine yemin edilen gvenli ehir.
mjdelenen cennetlerden birinin ad.
18. Fetret Dneminden sonra inen ve Allahn Peygam8. Dnya nimetlerinin okluuyla bbrlenmenin in- ber Efendimizi yalnz brakmayacan bildirerek onu
san oyalayp asl gayesi olan Allaha kulluktan uzak- teselli eden sure.
latracan ve insann bu dnyada sahip olduu her 19. Oku! emriyle balayan ve insann bir embriyodan
nimetten mutlaka hesaba ekileceini bildiren sure. yaratldn bildiren sure.
9. Nefes nefese koan atlara yeminle balayan ve inkar- 20. Ashab- kiramn birbirlerinden ayrlrken okudukc insann Allaha kar nankrln vurgulayan sure. lar ve zaman karsnda sadece drt grup insann krl
10. Kutsal meknlara yemin ettikten sonra insann en kacan bildiren sure.
gzel biimde yaratldn bildiren sure.
222

3. nite: Ezberlenecek Sureler ve Anlamlar

D. Aadaki ayet meallerinde bo braklan yerleri parantez iindeki uygun kelimelerle


doldurunuz.
(gne, azlarn, benzerlerini, nimetini, kalplerde, hkm, ol, yaratlmlarn, kaydederiz,
yaptklarnn, yeterli, ahiret, l, cennetlikler, ift ift, ar, ura, ilk, eytana, melekler)
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.

phe yok ki lleri diriltecek olan biziz. Yaptklar her eyi ve btn izlerini bir bir
.........................
........................ toprak onlar iin bir delildir! Biz o topraa su ile hayat verir, oradan
taneler karrz da onlardan yerler.
Topran bitirdiklerini, kendilerini ve daha bilmedikleri nice eyleri ........................
yaratan Allah ycedir, her trl noksandan mnezzehtir!
........................ de kendisi iin belirlenen bir yrngede akar gider. Bu gl ve her eyi
bilen Allahn kanunudur.
........................ bugn, nimetler iinde sefa srerler.
Ey Ademoullar! Size, Sakn ........................ tapmayn! nk o sizin apak bir
dmannzdr. Bana kulluk edin! Dosdoru yol budur. diye tavsiye etmedim mi?
O gn onlarn ........................ mhrleriz. Yaptklarn bize elleri syler, ayaklar da
ahitlik eder.
De ki: Onlar ........................ defa yaratan diriltecektir. O, her trl yaratmay bilendir.
Gkleri ve yeri yaratann, onlarn ........................ yaratmaya gc yetmez mi ? Elbette
gc yeter. O, her eyi yaratan, her eyi bilendir!
Allah bir eyi yaratmak istediinde ona sadece ........................! diye emreder. O da
oluverir.
Kesinlikle ........................ senin iin dnyadan daha hayrldr.
Rabbinin ........................, minnet ve kranla an!
Bir ii bitirince dieriyle ........................!
Allah, en gzel ........................ veren deil midir?
Hayr! Rabbinin bunca nimetlerine ramen insan, kendisini ........................ grd iin
azar.
O gece, Rablerinin izniyle Cebrail ve ........................, her trl i iin iner de iner.
man edip salih ameller ileyenler ise, ........................ en hayrllardr.
O gn insanlar, ........................ karl kendilerine gsterilmek zere blk blk
Allahn huzuruna karlar.
Kabirlerdekiler diriltilip dar atld ve ........................ gizlenenler ortaya karld
zaman, insan hlinin ne olacan dnmez mi?
te o gn, kimin tartlar ........................ gelirse memnun kalaca bir hayat iinde olur.

223

SZLK

A
ahenk: Uygunluk, uyum, dzen.
ahiret: nsann ldkten sonra dirilip sonsuza dek
kalaca ve Allaha hesap verecei yer, br dnya.
rz: Sonradan olma, sonradan ortaya kma, geici
olan.
sr: Asrlar, yzyllar.
sar: Eserler, izler, nceki devirlerden kalanlar.
ashap: Sahabe.
Asm Kraat: Kfede kraat imam olarak mehur
olan mam Asmn okuyu tarz.
ar: Bir din tren srasnda veya cemaatle namaz
klnp dua edildikten sonra okunan Kuran ayetleri.
atasz: Uzun deneme ve gzlemlere dayanlarak
sylenmi ve halka mal olmu, t verici nitelikte
sz, darbmesel.
ayet: Kuran surelerini oluturan ksmlardan her
biri.
B
balama: Balamak ii, mafiret, gufran.
belagat: yi konuma, szle inandrma yetenei.
Sz herkesin kolay kolay syleyemeyecei ekilde
syleme.
besmele: Esirgeyen ve balayan Allahn ad
ile anlamna gelen ve bir ie balarken sylenilen
bismillahirrahmnirrahm sz, bismillah.
buhran: Ruhi sknt, bir iin, bir olayn geldii
kark safha, iinden klmas zor durum.
C-
Cebrail: Allah tarafndan peygamberlere vahiy
getirmekle grevlendirilen, drt byk melekten biri.
cehennem: Dnyada gnah ileyenlerin ldkten
sonra ceza grecekleri yer.
cel: Ak, parlak.
cennet: Dnyada iyilik yapanlarn, gnahszlarn,
ldkten sonra sonsuz bir mutlulua kavuacaklar
yer.
cezim: Harekesiz harfi gsteren iaret.
cz: Kurann blnm olduu otuz paradan her
biri, Kurann yirmi sayfas.

224

E-F
ehl-i kitap: Kitap ehli. slam literatrnde Yahudi ve
Hristiyanlar.
Esm-i Hsna: Allahn en gzel, en erefli isimleri.
esvap: Giyecekler.
farz: slam dininde, zr olmadka yaplmas
zorunlu, yaplmamas gnah saylan ibadet.
fecir: Tan.
fem-i muhsin: Kuran doru ve gzel okuyan mhir
(usta) okuyucu.
feryat: Barma, arma, haykrma, lk.
fonetik: Ses bilgisi, sese dayanan, sesle ilgili.

G
gaflet: Dalgnlk, dikkatsizlik, bo bulunma, aymazlk,
dalg, ihtiyatszlk.
gazaba uramak: Bir kimsenin fkesine maruz
kalmak.
gunne: Genizden gelen ses.
H
hadr: Sratli ve abuk olmak.
hafz: Kuran btnyle ezbere bilen kimse.
haf: Gizli, sakl.
Hlik: Yaratc.
hat: izgi, snr izgisi, gzel yaz.
hatim: Kurann tamamn okuma.
hayr: yilik, karlk beklenmeden yaplan yardm.
yi, hayrl, yararl, faydal.
hesap gn: Kyamet.
hidyet: Doru yol, hak yol, Mslmanlk yolu.
hurafe: Dine sonradan girmi yanl, batl inan.
hsran: Beklenilen eyin elde edilememesi yznden
duyulan ac.
I-
ibadet: Bir dinin buyruklarn yerine getirme. Allaha
ynelen sayg davran.
ibtida: Balamak, bir ie girimek.
idgam: Bir eyi dierine katmak.
ifa: Bir ii yapma, yerine getirme.
ihfa: Gizlemek.
ihtilas: Harekeyi zayf sesle ve hzlca okumak.

iklab: evirmek, dntrmek.

mazhar olmak: yi bir eye ermek, ulamak.

imle: Emek, bkmek, meylettirmek. Tecvitte,


stn harekeyi esreye veya elif harfini ya harfine
meylederek sylemek.

meknun: Gizli, sakl.

inan: Bir dnceye gnlden bal bulunma.


insicam: Dzgnlk, tutarlk, badam.
irade: steme, dileme.
isnad: Bir eyi aslna, dou yerine dayandrmak,
kesintisizlik hli.
imam: tre harekeye iaret etmek iin dudaklar ne
doru bzerek toplamak.

muhkem: Salamlatrlm, kuvvetli.


mukabele: Toplu yerlerde yksek sesle hatim
okunurken Kuran okumasn bilenlerin gzleriyle
Kuran takip etmesi, bilmeyenlerin dinlemesi.
mushaf: Kuran- Kerimin iki kapak arasna alnm
hline verilen ad.
muttasl: Bitiik, ayr olmayan.
mnezzeh: Temiz, ar.
N

nmahrem: Yabanc.

kasr: Harfleri uzatmadan ksa okumak.

nmtenahi: Sonsuz, ucu buca olmayan.

kraat ilmi: Kuran kelimelerinin farkl okunularn


inceleyen bilim dal.

nefer: Tek adam, kii, ahs.

kraat: Okuma. Kuran belli kural ve iaretlere gre


okuma.
kskanlk: Bir kimse bir stnlk gsterdiinde
veya sevilen birisinin, bakas ile ilgilendii kansna
varldnda taknlan olumsuz tutum.
kssa: Kendisinden ders alnmas gereken olay,
hikye.
kyamet: Dnyann sonu ve btn llerin dirilerek
maherde toplanaca zaman, hesap gn, kyamet
gn, maher gn.

noksan: Azlk, tam olmay, eksiklik.


O-
t: Bir kimseye yapmas veya yapmamas gereken
eyler iin sylenen sz, nasihat.
Rahm: Koruyan, acyan, merhamet eden Allah.
Rahman: Herkese, her canlya merhamet eden
Allah.
ravi: Rivayet eden, iittii haberleri ve szleri
bakalarna aktaran, hadisle ilgili haberleri anlatan.

kurra: Kuran- Kerimi sahih rivayetlere gre


okuyan uzman okuyucu.

S-

sefa: znt ve kederden uzak olmak, gnl


rahatl.
sahabe: Hz. Muhammed (s.a.v.)i grm ve
onun sohbetinde bulunmu Mslmanlar. Hz.
Muhammedin arkadalar.

lzm: Lzumlu olan, gerekli, gereken.


Lzm: Kalc, devaml olan.

salat- mmiye: Hz. Peygambere ve onun soyundan


gelenlere sayg bildirmek iin okunan dua.

ln: Yumuak olmak.

salavat: Hz. Muhammed (s.a.v.)e sayg bildirmek


iin okunan dua.

M
mabet: Tapnak. zel bir konuda sevgi ve sayg ile
balanmann ortaya konulduu yer.
mahfaza: inde deerli eyalarn sakland kutu,
klf.
mahre: k yeri, kak.

sebat: Szde durma, ahde vefa etme.


sekte: Susmak, konumay ve okumay kesmek.
sevap: Hayrl bir davran karsnda Allah tarafndan
verilecek dl.
sinsi: Gizli, kurnazca, alttan alta i gren.

mahzen: Yeralt, bodrum.


materyal: Gere. Yazl, szl, grntl, kaydedilmi
her trl belge.

sure: Kurann yz on drt blmnden her biri.


efaat: Araya girme, arac, ricac olma.

225

ehadet: Tanklk, ahitlik.


er: Ktlk, fenalk.
eytan: Hz. deme secde etmedii iin cennetten
kovulan, insanlar Allahn emirlerine kar kkrtan,
ktle ynelten cin, iblis.
T
tabii: Doal.
tedvir: evirme, dndrme.
teorik: Kuramsal.
tesbih: Sbhanallah szn syleme. Allah
her trl eksik ve yanl anlaytan uzak tutmak,
kutsamak.
tevatr: Bir haberin azdan aza yaylmas, yaygn
olan. Yalan sylemesi mmkn olmayan bir topluluk
tarafndan rivayet edilen.
tevhit: Allahn birliine inanma, bir sayma, bir olarak
bakma.
tezhip: Yazma kitaplarda, sayfalarn yaldz ve boya
ile bezenmesi, yaldzlama.
tilavet: Kuran gzel ve sesli olarak usulnce
okuma.

U--V-Z
mmet: Din ve inan birlii temelinde biraraya gelen
ve ayn peygambere balanan insanlar topluluu, bir
din zerinde birleen millet.
vahiy katipleri: Kurann indii dnemde Hz. Peygamberin emriyle ayetleri yazan sahabiler.
vahiy: Gizli konumak, fsldamak, seslenmek, ilham
etmek, iaret etmek. Allahn buyruk, yasak ve tlerini insanlara ulatrmak zere peygamberlerine zel
bir yolla iletmesidir.
vakf: Durmak, durdurmak.
vasl: Birletirmek, yan yana getirmek, ulatrmak,
balamak.
vasiyet: Bir kimsenin lmnden sonra yaplmasn
istedii ey.
vecd: iddetli din duygu ve heyecan hli, coma.
vesvese: Kuruntu. Yanl ve yersiz dnce, evham.
zebani: Cehennem bekisi.

226

KAYNAKA
Ahmed bin Hanbel, I-VI, Msned, ar Yaynlar, stanbul, 1982.
Altkula, Tayyar, Tecvdul-Kuran, DB, Ankara, 1981.
Altunta, Halil; ahin, Muzaffer, Kuran- Kerim Meali, DB Yaynlar, Ankara, 2006.
Ate, Sleyman, Kuran- Kerim ve Yce Meali, Yeni Ufuklar Neriyat, Ankara, 1980.
Beyatl, Yahya Kemal, Kendi Gkkubbemiz, stanbul Fetih Cemiyeti Yaynlar, stanbul, 2007.
Bilmen, mer Nasuhi, Kuran- Kerim ve Trke Meali, pek Yaynlar, stanbul, 2001.
Buhar, Sahih-i Buhar, ar Yaynlar, stanbul, 1992.
elik, Ahmet; Bier, Bayram ve dierleri, Kuran Anlamaya Giri, Eksen Yaynlar, Konya,
2008.
etin, Abdurrahman, Kuran Okuma Esaslar, Emin Yaynlar, Bursa, 2007.
ollak, Fatih, Asm Kraat, Emek Matbaas, stanbul, 1989.
Doan, Mehmet, Byk Trke Szlk, Rehber Yaynlar, stanbul, 1990.
Ebu Davut, Snen, ar Yaynlar, stanbul, 1992.
Ebul-Fid, Muhammed zzet, El-Vesyal-Aera li hfz Kitbillah, Merkezul-Arabiyyl-Hadis, Kahire,
2005.
Ersoy, Mehmed kif, Safahat, Gonca Yaynlar, stanbul, 1987.
bni Mace, Snen (Terc.: Haydar Hatibolu), Kahraman Yaynlar, stanbul, 1982.
bn'l-Cezeri, en-Ner f kraati'l-Ar, thk. Ali Muhammed Debb, I-II, Msr.
Karaam, smail, Kuran- Kerimin Okunma Kaideleri ve Faziletleri, FAV Yaynlar, stanbul,
1984.
Karakl, Celaleddin, Tecvid lmi Kuran- Kerim Okuma Kaideleri, Ankara, 1977.
Kerime, Ebu Zeyd, Ahkmt-Tecvd, Drul-man, skenderiye, 1998.
Ksakrek, Necip Fazl, ile, BB Kltr Yaynlar, stanbul, 1996.
Komisyon, mam Hatip Liselerinde Meslek Dersleri retimi Nasl Olmal?, DEM Yaynlar, stanbul,
2006.
Komisyon, mam Hatip ve Anadolu mam Hatip Lisesi Meslek Dersleri retim Programlar, MEB, Ankara,
2008.
Komisyon, Ortaretim Din Kltr ve Ahlak Bilgisi 10, MEB, Anakara, 2007.
Kuran- Kerim ve Aklamal Meali, (Heyet), TDV Yaynlar, Ankara, 2004.
227

Muhyiddin Nevev, Riyzs-Slihn, (Tercme ve erh: M. Y. Kandemir; . L. akan; R. Kk),


Erkam Yaynlar, stanbul, 1997.
Salman, Faruk; Ylmaz, Nazif; Morgl, Nihat, Tecvdli Kuran- Kerim Elif-Bs, Diyanet Vakf
Yaynlar, Anakara, 2005.
Sar, Mehmet Ali, Kuran Dersleri, Damla Yaynlar, stanbul, 1977.
Sar, Mehmet Ali, Kuran- Kerimi Gzel Okuma Teknii ve Kurallar, Nmune Matbaaclk, stanbul,
1993.
Serinsu, Ahmet Nedim; Albayrak, Halis, Hazrlk Snf Kuran Kerim, MEB, 2004.
Trke Szlk, Trk Dil Kurumu, Ankara, 2005.
nl, Demirhan ; Aydoan, lyas, Tecvid Bilgisi ve Kuran- Kerimin Kraat, MEB Yaynlar, Ankara,
1985.
nl, Demirhan, Kuran- Kerimin Tecvidi, MEB Yaynlar, Ankara, 1976.
Yazm Klavuzu, Trk Dil Kurumu, Ankara, 2005.
Yazr, Elmall Muhammet Hamdi, Kuran- Kerim ve Aklamal Meali (Sadeletirenler: M. Said
enli, Nevzat H. Yank), Huzur Yaynlar, stanbul, 2005.
Yldrm, Suat, Kuran- Hakimin Aklamal Meali, Ik Yaynlar, stanbul, 2004.
Yldrm, Suat, Kuran- Kerim ve Kuran limlerine Giri, Ensar Yaynlar, stanbul, 2000.

228

You might also like