Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

YAPI MALZEMES II
BETON TEKNOLOJS PUZOLAN

Do.Dr. Halit YAZICI

http://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici/

PUZOLANLAR

PUZOLANLAR
Puzolanlar, silis veya silis-alumin kkenli malzemelerdir.

SiO2

Al2O3

Kendi balarna balayclk zellikleri ya ok azdr ya da hi yoktur.

PUZOLANLAR
ok ince iseler, Ortamda snm kire ve nem varsa kimyasal reaksiyona girerek balayclk zellii olan C-S-H olutururlar.

SiO2 + Ca(OH)2
Puzolan + snm Kire

CaO.SiO2.H2O
Kalsiyum Silikat Hidrate yap

PUZOLANK REAKSYON
Puzolanik maddelerin kullanm binlerce yl ncesine kadar gitmektedir.

PUZOLANLAR
Bu zellikteki toprak ilk defa Napoli yaknlarndaki Pozzuoli kasabasndan elde edilmitir.
Pozzuoli Pompei

Vezv yanarda yaknlarndaki bu toprak camlam volkan topra olup, gnmzde kullanlan Puzolan szc buradan kaynaklanmtr.

PUZOLANLAR

MENTO RETMNDE KULLANILABLDKLER GB, DORUDAN BETON RETMNDE DE KULLANILABLRLER

N AAT SEKTRNDE SRDRLEBLR KALKINMA KIT KAYNAKLARIN VERML ve EKONOMK KULLANIMI EVRESEL ETKLERN MNMZE EDLMES EVRE DOSTU YAPI MALZEMELERNN KULLANIMI (ATIKLARIN DEERLENDRLMES, DOAL KAYNAKLARIN KORUNMASI, ENERJ TKETMNN AZALTILMASI ) GELECEKTEK HTYALARA YNELK RASYONEL PLANLAMA

RNEK: MENTO RETMNN EVRESEL ETKLER BYK ENERJ TKETM KULLANILAN FOSL YAKITLARIN GAZLARI TOZ MADDELER

CO2 AIA IKMASI CO2 KONSANTRASYONU 270 ppm (1700) 350 ppm (2000) TAHMN EDLEN 500 ppm (2050)

TAZE BETONUN LENEBLRLNDE ARTI SU KUSMADA(TERLEME) AZALMA SEGREGASYONDA AZALMA (KOHEZYONDA ARTI) MENTO MKTARINDAN TASARRUF
(ENERJ TASARRUFU, CO2 MKTARININ AZALMASI LE EVRESEL FAYDA)

ATIK MADDE KULLANIMI HALNDE EVRESEL FAYDA HDRATASYON ISISINDA AZALMA BETON DAYANIMININ YAVA AMA UZUN SREL ARTMASI

SU ve KLORR GERMLLNDE AZALMA KMYASAL ETKLERE DAYANIKLILIKTA ARTI BALAYICI MATRS-AGREGA BAININ KUVVETLENMES KURUMA BZLMESNDE ve TERMK BZLMEDE AZALI

Basn Dayanm

Katksz Katkl

7 gn

28 gn

Zaman

PUZOLANLAR DOAL
Volkanik kkenli doal puzolanlar Volkanik camlar Volkanik tfler ve tras Isl ilem grm killer ve diatomitler Killer ve eyller Diatomitler

YAPAY
Uucu Kl Silis Duman Yksek Frn Curufu Pirin Kabuu Kl

PUZOLANLAR
VOLKAN K KKENL KKENL DO AL PUZOLANLAR PUZOLANLAR VOLKAN K DO AL
* Alumina, silis ierirler.
Ren Tras % SiO2 Fe2O3 Al2O3 CaO MgO Dier Maddeler 54.2 3.8 16.4 3.8 1.9 19.9 Santorin Napoli Kayseri Kula Curufu % % % % 63.2 4.9 13.2 4.0 2.1 12.6 55.7 4.6 19.0 5.0 1.3 14.4 68.08 5.58 18.63 5.07 1.55 1.09 45.88 2.87 16.53 9.73 6.90 18.09

DOAL PUZOLANLAR

PUZOLANLAR
VOLKANK MALZEME REZERVLERN OLU TURAN VOLKANZMA KU AI

PUZOLANLAR
VOLKAN K KKENL KKENL DO AL PUZOLANLAR PUZOLANLAR VOLKAN K DO AL
Erimi magmann pskrmesi ile olumulardr. * Erimi magmann patlama srasnda ani basn d ile atmosferde hzla soumas sonucunda, yzeye yakn blgelerde dzensiz yaps ile amorf veya cams faz oluur.

Yzeyde amorf yap

Derinlerde byk kristalli yap

PUZOLANLAR
VOLKAN K KKENL KKENL DO AL PUZOLANLAR PUZOLANLAR VOLKAN K DO AL
Erimi magmann pskrmesi ile olumulardr.
* Magmann iddetli pskrmesi sonucunda, yksek
puzolanik aktiviteye sahip cams malzemeler oluurken daha zayf iddetteki pskrmeler, cams volkanik malzemelere kyasla, kirele daha az kimyasal reaksiyon yapan volkanik klleri meydana getirir.

Volkanik camlar, volkanik tfler, traslar ve volkanik kller olarak eitleri vardr.

PUZOLANLAR
VOLKAN K KKENL KKENL DO AL PUZOLANLAR PUZOLANLAR VOLKAN K DO AL
VOLKAN K CAMLAR CAMLAR VOLKAN K
* Kk miktarlarda reaktif olmayan kuvars, feldspat ve mika gibi mineral kristalleri, cams faz iinde bulunabilir. * nce tlmeleri halinde olduka gl puzolanik zellikleri vardr.

PUZOLANLAR
ISIL LEM LEM GRM GRM K K LLER VE VE D D ATOM TLER ISIL LLER ATOM TLER
K LLER VE VE EYLLER EYLLER K LLER
* Killer ve killi zeminler, plaka veya ubuk ekline sahip olan, boyutlar 0.002 mm den daha kk paralardan oluurlar. Kk paralar, orjinal kayalarn daha az stabil olan bileenlerinin krlmasndan meydana gelen ve ounlukla alumina silikat ieren kil minerallerinden oluurlar.

PUZOLANLAR
ISIL LEM LEM GRM GRM K K LLER VE VE D D ATOM TLER ISIL LLER ATOM TLER
K LLER VE VE EYLLER EYLLER K LLER
* eyller, killer ile benzer bileenlere sahiptir ancak su ierikleri killerden daha azdr.

PUZOLANLAR
ISIL LEM LEM GRM GRM K K LLER VE VE D D ATOM TLER ISIL LLER ATOM TLER
K LLER VE VE EYLLER EYLLER K LLER
* Kil mineralleri kristal yapl olup, killerin ve eyllerin hammadde formlar puzolanik zellik gstermez. Ancak 700 ile 900C arasnda sl ilemle kalsine olurlar ve puzolanik zellik kazanrlar. * Isl ilem killerin ve eyllerin kristal yaplarn bozar ve yar amorf ekle veya bozulmu alumina silikat yapsna dntrr.

PUZOLANLAR
ISIL LEM LEM GRM GRM K K LLER VE VE D D ATOM TLER ISIL LLER ATOM TLER
K LLER VE VE EYLLER EYLLER K LLER
* Pimi killer, geleneksel olarak atk tula ve fayanslarn tlerek ince bir toz haline getirilmesi ile de retilmektedir. bu yntemle elde edilen malzemeler olduka deiken puzolanik aktivite gsterir. * Killer iin en yaygn olarak kullanlan sl ilem yntemi dner frnlarda yaplmaktadr. Isl ilem sresi ise 1 ile 2 saat arasndadr. Ayrca, dey milli frnlarda bu amala kullanlmaktadr.

PUZOLANLAR
ISIL LEM LEM GRM GRM K K LLER VE VE D D ATOM TLER ISIL LLER ATOM TLER
D ATOM TLER D ATOM TLER
* Diatomitler, hcre duvarlar silikadan olumu, opal ve
hidrate silika ieren, mikroskopik su bitkisi olan diatomlarn kalntlardr. Baz topraklarda bulunan bu organik kalntlar %94 orannda silis ierirler. Diatomitlerin sahip olduu puzolanik aktivite, ierdii amorf silis miktarna baldr.

PUZOLANLAR
ISIL LEM LEM GRM GRM K K LLER VE VE D D ATOM TLER ISIL LLER ATOM TLER
D ATOM TLER D ATOM TLER
* Yksek miktarda kil minerali ieren diatomitlerde, killer puzolanik aktiviteyi azaltr. Bu yzden baz eitleri, 760C ile 1000C arasnda sl ilem grerek puzolanik aktiviteleri arttrlr.
* Byk miktarlarda diatomit yataklarna A.B.D. Californiada, Cezayirde, Almanya, Danimarka ve Kanadada rastlanr.

YAPAY PUZOLANLAR

UUCU KL (UK) TERMK SANTRAL ATII, KMR YANMA RNLERNN EN NCES, ELEKTRO-FLTRELERDE TUTULUR PUZOLANK ZELL NEDENYLE MENTO ve BETONDA MNERAL KATKI OLARAK KULLANIMI OLDUKA YAYGINDIR. DNYADA AIA IKAN UK 450 MLYON TON/YIL % 6s MENTO ve BETON RETMNDE KULLANILMAKTA LKEMZDE AIA IKAN UK 15 MLYON TON/YIL

UUCU KL (UK) UK TANE BOYUTU 1-150 m, KRESEL EKLL TA KMR LNYT KMR S + A + F %70 S + A + F %50 F SINIFI UK, SLSS UK (CaO < %10) C SINIFI UK, KALKERS UK (CaO > %10) LKEMZDE AIA IKAN UUCU KLLLERN OK BYK BLM C SINIFIDIR C SINIFI UUCU KLLERN YKSEK ORANDA KULLANIMI BETONUN HACM SABTLN BOZABLR !!

UUCU KL (UK)
BLEEN C (%) F (%) CaO SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO Na2O

11,5 - 29,0 23,1 - 50,5 13,3 - 21,3 3,7 - 22,5 0,7 - 6,7 43,6 - 64,4 19,6 - 30,1 3,8 - 23,9

1,5 - 7,5 0,4 - 1,9 0,9 - 1,7 0 - 2,8

ASTM C 618

45 m ZER % 34

SO3 5.0 % 75

PUZOLANK AKTVTE NDEKS 28 G

SICAK HAVALARDA BETON DKMNDE BETONUN DAYANIKLILIINI SALAMADA (SLFAT, DENZ SUYU, ASR vb.) KTLE BETONLARINDA (BARAJ vb.)

SLKA TOZU (SLS DUMANI) SLKONLU METAL ALAIMLARININ RETM ATII % 85 - 98 OK NCE (0.1 - 0,2 m) AMORF SiO2 ERD N MKEMMEL PUZOLANK ZELLK GSTERR MENTODAN YAKLAIK 100 KAT DAHA NCEDR DER PUZOLANLARDAN FARKLI OLARAK : ERKEN DAYANIMI DA ARTTIRMAKTA OK NCE OLDUU N SU HTYACINI ARTTIRMAKTA HDRATASYON ISISINI ARTTIRMAKTA 45 m ZER % 10 % 110 PUZOLANK AKTVTE NDEKS 28 G SU HTYACINDAK ARTI % 34

YKSEK FIRIN CURUFU (YFC) DEMR-ELK RETM ARTIIDIR. CURUF SU LE HIZLI SOUTULURSA AMORF YAPI KAZANIR, TLEREK KULLANILDIINDA PUZOLANK REAKSYON GSTERR CURUFLU MENTO RETMNDE YAYGIN OLARAK KULLANILIR Bileen % CaO SiO2 Al2O3 Fe2O3 MgO S 1-2

34-41 34-36 13-19 0,3-0,5 3,5 45 m ZER % 20

ASTM C 989

SO3 4.5 % 75-110

PUZOLANK AKTVTE NDEKS 28 G

ERKEN DAYANIMLARDA DME, PRZ SRESNDE ARTI

KR HASSASYETNN ARTMASI
PUZOLAN KATKILI MENTOLAR DOAL PUZOLANLAR CURUF UUCU KL Vb.

YAVA HDRATASYON Islak Kr htiyac Pye kyasla daha fazla Permeabilite Kt kr

Portland imentosu

yi kr 0
Katkl imento

Katk Oran

Yksek

PUZOLAN KAYNAI DETKE veya AYNI KAYNAKTAN TEMN EDLEN MADDENN ZELLKLERNDE ZAMAN NDE DEMELER OLABLR

KULLANILACAK PUZOLANIN KALTE KONTROLU HER AAMADA YAPILMALI (KMYASAL ANALZ, PUZOLANK AKTVTE, DENEME KARIIMLARI vb.)

PUZOLANLAR
KRE-PUZOLAN KARI IMLARININ KULLANIMI Puzolan +
1. 2. 3.

snm Kire

Kalsiyum Silikat Hidrate yap

Dorudan kire (Ca(OH)2) ile kartrlarak Puzolan katkl imento retiminde katk olarak Beton iin mineral katk olarak

* Daha nceleri tlerek ince bir toz haline getirilmi doal puzolanlarn, kire ile dorudan karm hidrolik balayc elde etmek iin ok kullanlmaktayd. Ancak gnmzde bu ok yaygn deildir. Bununla birlikte, kire-doal puzolan karmlar yol alt temeli ilerinde ve benzer uygulamalarda kullanlmaktadr.

PUZOLANLAR
PUZOLANK AKTVTE
* Bir puzolann balayabilecei en fazla kire (Ca(OH)2) miktar ve balanma ileminin hz puzolanik aktivite olarak ifade edilir. * Puzolanik aktivite lm yntemleri genel olarak ikiye ayrlr. 1. Kimyasal yntem:
a) puzolanik reaksiyon sonucu alkaliler veya asitler ierisinde zlebilen SiO2+Al2O3+Fe2O3 toplam llr. b) puzolan doymu kire zeltisine konulduunda, belirli bir sre iinde ortamdaki kalsiyum iyonlar azalmas tespit edilir.

PUZOLANK AKTVTE
2. Mekanik yntem: Kire-puzolan karmlarnn, basn dayanmlarnn llmesi esasna dayanr. 1 ksm imento + 3 ksm kum + ksm su Kontrol: %100 imento lme: %35 puzolan + %65 imento

PUZOLANK AKTVTE

Malzemelerin tartlmas

Kaba nce su yerletirilir

PUZOLANK AKTVTE

suyun zerine imento eklenir

Kartrma devam ederken kum eklenir

kalba yerletirme

sarsma

PUZOLANK AKTVTE

Etiketleme ( 3 rnek)

Bir gn sonra kalptan kartlr 28 gn 20C ve min %95 bal nemli ortamda bekletilir.

PUZOLANK AKTVTE

28 gn sonunda 3 nokta eilme deneyi uygulanr

PUZOLANK AKTVTE

Krlan paralar zerinde basn deneyi yaplr

PUZOLANK AKTVTE
P

PL M = = 4 2 W bh 6
P

P = A
P

Dokuz Eyll niversitesi naat Mhendislii Blm

YAPI MALZEMES II
BETON TEKNOLOJS PUZOLAN

Do.Dr. Halit YAZICI

http://kisi.deu.edu.tr/halit.yazici/