Professional Documents
Culture Documents
NG HOA HOC
Ni Dung Cn Hiu Bit:
1- Vn tc phan ng, phng trinh ng hoc, hng s vn tc phan ng.
2- Bc phan ng, nng lng hoat hoa, phng trinh Arrhenius.
3- Phng trinh phan ng bc nht, bc hai.
4- Thi gian ban huy (half-life).
5- Anh hng cua nhit , nng n vn tc phan
ng.
6- C ch phan ng.
7- Anh hng cua xuc tac n vn tc phan ng.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
NG HOA HOC
ng hoc (kinetics = from a Greek stem meaning to move)
- Nghin cu vn tc phan ng, din bin xac inh c ch, iu khin phan
ng.
phan ng xay ra
- Phn t va cham co hiu qua, nng lng tao ra t lin kt mi hinh thanh.
- Va cham hiu qua theo ung hng.
Vn tc c xac inh t vn tc cua giai oan chm cua c ch phan ng
- Chui cac giai oan phan ng c goi la c ch phan ng .
TS. NG VN HOAI
1- VN TC PHAN NG
1.1 inh nghia:
- ai lng cho bit din bin nhanh, chm cua phan ng.
- c xac inh bng thc nghim o giam s mol cht u hoc tng
s mol san phm trong mt n vi thi gian.
1.2 Phng trinh ng hoc phan ng
A + B
Vtb =
[A]
t
[B]
t
C + D
=
[C]
t
[D]
t
V=
d[A]
dt
TS. NG VN HOAI
1- VN TC PHAN NG
1.3 Nghin cu thc nghim chng minh
V = k x [A]m x [B]n
iu quan trong cn lu y: cac s mu m, n trong phng trinh vn tc trn
khng lin quan n cac h s cn bng trong phng trinh phan ng.
TS. NG VN HOAI
2- BC PHAN NG
Th t thi nghim
Vn tc (M. s )
Thi nghim 1
-1
[NO]
[O2]
1,2 x 10-8
0,10
0,10
Thi nghim 2
2,4 x 10-8
0,10
0,20
Thi nghim 3
1,08 x 10-7
0,30
0,10
2 NO (k) + O2 (k)
2 NO2 (k)
TS. NG VN HOAI
2- BC PHAN NG
1.1 Khai nim bc ring phn, bc toan phn
T kt qua thc nghim a n kt qua
V = k x [NO]2 x [O2]1
Bc toan phn la 2 + 1 = 3
V
[NO]2 [O2]1
TS. NG VN HOAI
2- BC PHAN NG
Th t thi nghim
Vn tc (M. s )
Thi nghim 1
-1
[H2O2] (M)
[I-] (M)
2,3 x 107
1,0 x 10-2
2,0 x 10-3
Thi nghim 2
4,6 x 107
2,0 x 10-2
2,0 x 10-3
Thi nghim 3
6,9 x 107
3,0 x 10-2
2,0 x 10-3
Thi nghim 4
4,6 x 107
1,0 x 10-2
4,0 x 10-3
Thi nghim 5
6,9 x 107
1,0 x 10-2
6,0 x 10-3
2 H 2 O2 ( l )
I-
2 H2O ( l ) + O2 (k)
TS. NG VN HOAI
2- BC PHAN NG
Phan ng tao phosgen
CO (k ) + Cl2 (k)
COCl2 (k)
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
Cl
O
O
N
O
Cl
TS. NG VN HOAI
H
C Cl 2
Starting Materials
(Reactants)
Ea
G0
R
I- + H C Cl
2
R
Products
1
C
2
+ Cl-
TS. NG VN HOAI
Products
H2O2 ( l ) + OI- ( l )
2 H 2 O2 ( l )
NG HOA HOC Y DC RHM
H2O ( l ) + OI- ( l )
H2O ( l ) + O2 (k) + I- ( l )
2 H2O ( l ) + O2 (k)
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
ln k
k = A x e -Ea/RT
ln k = ln A Ea/RT
ln A
Ea
R
1
ln k =
lg k =
T
ln
NG HOA HOC Y DC RHM
k1
k2
Ea
Ea
2,303R
Ea
T2
+ ln A
+ lg A
1
T1
TS. NG VN HOAI
Hng s vn tc (M/s)
573
2,91 x 10-6
673
8,38 x 10-4
773
7,65 x 10-2
TS. NG VN HOAI
Hng s vn tc (M/s)
ln k
1/T
573
2,91 x 10-6
- 12,75
0,00175
673
8,38 x 10-4
- 7,08
0,00149
773
7,65 x 10-2
- 2,57
0,00129
Ea
8,314 J/mol.K
Ea = 184 kJ/mol
1/T
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
ln
ln
k1
Ea
T2
1
T1
184 J/mol
8,314 J/mol.K
873 K
573 K
k2
= - 13,20
= 1,85 x 10-6
k2 = 1,6 M/s
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
Hng s vn tc (M/s)
25
1,55 x 10-4
50
3,88 x 10-4
TS. NG VN HOAI
k1
k2
Ea
T2
1
T1
T1 = 25 + 273 = 298 K
T2 = 50 + 273 = 323 K
ln
Ea
8,314 J/mol.K
323 K
298 K
TS. NG VN HOAI
5- PHAN NG BC NHT
5.1 inh nghia:
- Phan ng ma vn tc cua no phu thuc bc nht vao nng .
5.2 Phng trinh ng hoc phan ng
A
C + D
d[A]
V=
dt
= k [A]
d[A]
[A]
NG HOA HOC Y DC RHM
= k dt
TS. NG VN HOAI
5- PHAN NG BC NHT
d[A]
[A]
= k dt
d[a - x]
[a - x]
= k dt
d[x]
[a - x]
= k dt
d[x]
[a - x]
NG HOA HOC Y DC RHM
k dt
TS. NG VN HOAI
5- PHAN NG BC NHT
d[x]
[a - x]
ln [a - x] =
k dt
kt + C
thi im t = 0 thi x = 0, C = ln a
ln [a - x] =
kt + ln a
TS. NG VN HOAI
5- PHAN NG BC NHT
5.3 Thi gian ban huy, chu ky ban huy, thi gian na phan ng (half-life)
Thi gian nng cht phan ng giam mt na, ky hiu t 1/2
ln [a - x] =
kt + ln a
t1/2 =
NG HOA HOC Y DC RHM
ln 2
k
0,693
k
TS. NG VN HOAI
5- PHAN NG BC NHT
14
t1/2 =
0,693
k
0,693
1,21 x 10 y
-4
-1
= 5727 years
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
Cho bit ng vi phong xa 146C co chu ky ban ra la 5727 nm, s phn ra phong
xa nay la qua trinh bc nht. Mt b xng ngi c phat hin co ham lng
14
6C giam chi con 1% so vi thi im ban u cua no. Ngi nay sng cac y
bao nhiu nm?.
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
6.1 inh nghia:
- Phan ng ma vn tc cua no phu thuc bc hai vao nng .
6.2 Phng trinh ng hoc phan ng
A + B
C + D
d[A]
V=
dt
= k [A][B]
d[A]
[A][B]
NG HOA HOC Y DC RHM
= k dt
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
d[A]
= k dt
[A][B]
d[a - x]
[a - x]
d[x]
[a - x]2
= k dt
= k dt
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
d[x]
[a - x]
= k dt
1
[a - x]
= kt + C
= kt +
1
a
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
6.3 Thi gian ban huy, chu ky ban huy, thi gian na phan ng (half-life)
Thi gian nng cht phan ng giam mt na, ky hiu t 1/2
1
[a - x]
= kt +
1
a
1
ka
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
6.4 Phng trinh ng hoc phan ng
A + B
C + D
V=
d[A]
dt
= k [A][B]
d[a - x]
[a - x][b - x]
= k dt
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
d[x]
[a - x][b - x]
= k dt
M
1
[a - x][b - x]
M
[a - x]
N
+
[b - x]
(Mb + Na) = 1
(M + N) = 0
NG HOA HOC Y DC RHM
[a - x]
N
+
[b - x]
[a - x][b - x]
Mb - Ma = 1
N=-M
M = 1/(b a)
N = - 1/(b a)
TS. NG VN HOAI
6- PHAN NG BC HAI
ln
ln
[a x]
[a x]
[b - x]
= [a b]kt + ln
[b - x]
ln
a<b
a
b
[a x]
[b - x]
a>b
t
t
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
t2 t 1
= 10
TS. NG VN HOAI
Ea
+ ln A
TS. NG VN HOAI
2 HI
TS. NG VN HOAI
H3C
H3C
H2
C
H2
C
Al2O3
OH
350 0C
Cu
OH
200 0C
H2C
CH2 + H2O
H3C
CHO + H2
TS. NG VN HOAI
NO (k)
2 SO3 (k)
2 NO2 (k)
2 SO3 (k) + 2 NO (k)
TS. NG VN HOAI
I-
S 4O62- + 2 H2O
IO- + H2O
I2 + H2O
S 4O62- + 2 I-
TS. NG VN HOAI
Products
H2O2 ( l ) + OI- ( l )
2 H 2 O2 ( l )
NG HOA HOC Y DC RHM
H2O ( l ) + OI- ( l )
H2O ( l ) + O2 (k) + I- ( l )
2 H2O ( l ) + O2 (k)
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
k1
k2
(SE)*
k3
k4
P + E
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
= kt +
1
a
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
2 NO (k) + O2 (k)
Bc 1 (nhanh)
2 NO (k)
Bc 2 (chm)
2 NO2 (k)
N2O2 (k)
2 NO2 (k)
N2O2 (k)
Vf = kf x [NO]2
Vr = kr x [N2O2]
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
2 NO (k)
N2O2 (k)
Vf = kf x [NO]2
Vr = kr x [N2O2]
Bc u tin cua phan ng xay ra nhanh va n trang thai cn bng.
kf x [NO]2 = kr x [N2O2]
V2ndstep = k x kf / kr x [NO]2 x [O2]
V = k x [NO]2 x [O2]
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
C ch th ai nhn lng phn t (SN2)
CH3Br (aq) + OH- (aq)
V = k x [CH3Br][OH-]
Y-
C X
Y C X
+ X-
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
C ch th ai nhn n phn t (SN1)
(CH3)3C Br (aq) + OH- (aq)
V = k x [(CH3)3CBr]
C X
NG HOA HOC Y DC RHM
C+
Y
TS. NG VN HOAI
Ea
+ ln A
TS. NG VN HOAI
Ea
+ ln A
TS. NG VN HOAI
ln
[a x]
[b - x]
= kt +
1
a
= [a b]kt + ln
a
b
TS. NG VN HOAI
TS. NG VN HOAI
= kt +
1
a
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
2 NO (k) + O2 (k)
Bc 1 (nhanh)
2 NO (k)
Bc 2 (chm)
2 NO2 (k)
N2O2 (k)
2 NO2 (k)
N2O2 (k)
Vf = kf x [NO]2
Vr = kr x [N2O2]
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
2 NO (k)
N2O2 (k)
Vf = kf x [NO]2
Vr = kr x [N2O2]
Bc u tin cua phan ng xay ra nhanh va n trang thai cn bng.
kf x [NO]2 = kr x [N2O2]
V2ndstep = k x kf / kr x [NO]2 x [O2]
V = k x [NO]2 x [O2]
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
C ch th ai nhn lng phn t (SN2)
CH3Br (aq) + OH- (aq)
V = k x [CH3Br][OH-]
Y-
C X
Y C X
+ X-
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
C ch th ai nhn n phn t (SN1)
(CH3)3C Br (aq) + OH- (aq)
V = k x [(CH3)3CBr]
C X
NG HOA HOC Y DC RHM
C+
Y
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
(CH3)3C+ ... Br -, 2H2O
(CH3)3C+ ... +OH2, Br -, H2O
(CH3)3C+, Br -, 2H2O
(CH3)3COH...H...OH2, Br -
(CH3)3CBr, 2H2O
(CH3)3CO+H2, Br -, H2O
NG HOA HOC Y DC RHM
9- C CH PHAN NG
Phan ng dy chuyn: gc t do hoat ng, cha bao hoa nn co hoat tinh cao
(khi mao phan ng), tng tac vi phn t bao hoa phat sinh gc t do mi
(phat trin mach), sau cung la s kt hp cua cac hat hoat ng (ngt mach).
Vi du phan ng cua khi metan va chlor di tac dung anh sang khuch tan.
Phan ng quang hoa: thc vt xanh hp thu khi carbonic va nc di tac
dung anh sang mt tri 4000 7000 A0 tng hp glucid va phong thich oxy.
Dip luc t co mau xanh nn hp thu c bc xa vung tim-lam 4400 4700 A0
va vang-o 6400 6600 A0, nng lng hp thu nay c nhng cho carbonic
va nc qua va cham, thc hin phan ng quang hp.
Thu hoach 6 tn lua/ha thi a co 20 tn carbonic, 7 tn nc c ng hoa
va tao ra 14 tn oxy. S dung 2 20% nng lng anh sang mt tri.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
Phan ng dy chuyn: gc t do hoat ng, cha bao hoa nn co hoat tinh cao
(khi mao phan ng), tng tac vi phn t bao hoa phat sinh gc t do mi
(phat trin mach), sau cung la s kt hp cua cac hat hoat ng (ngt mach).
Cl
Cl2
H
H3C C
C2H5
- Cl.
H3C
Cl.
CH2Cl
- HCl
C2H5
CH2Cl
H3C
C
CH2Cl
C2H5
( R )-1,2-dichlo-2-methylbutan
Cl2
- Cl.
C2H5
CH3
C
CH2Cl
Cl
( S )-1,2-dichlo-2-methylbutan
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
H
H3C
H
Br
H2O
Ethanol
CH3(CH2)5
( R )-2-Bromooctane
CH3
HO
CH3(CH2)5
( S )-2-Octanol
H3C
OH
CH3(CH2)5
( R )-2-Octanol
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
H
H
CH3(CH2)5
Br
NaOH
Ethanol-H2O
H3C
( S )-2-Bromooctane
H3C
OH
CH3(CH2)5
( R )-2-Octanol
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
Phan ng quang hoa trong chup hinh
Niepce sang lp nm 1824, Daguerre ng dung thc t 1839, Talbot ng ky
bng phat minh 1841.
AgBr (Crystal) + h
Ag + Br
Br - + h
Br + e -
Ag + + e -
Ag
AgBr c nghin min 1/1000 1/10 000 mm, mi hat cha 1011 1012 cp
ion Ag+, Br trn u vi gelatin thanh nhu tng, trang lp mong ln nn
cht trong sut (celluloid, thuy tinh, cht deo ...) thu c film anh, giy anh.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
9- C CH PHAN NG
Phan ng quang hoa trong chup hinh
Lng bac tao ra ti l vi photon anh sang c hp thu, mau en m hn.
Chup cn han ch thi gian phi sang, c anh n, co 1 s mm Ag tao
ra tao iu kin phan ng khi trang anh (lam hin anh). Nhung film a chup
vao cht kh nhe hydroquinon, AgBr se bi kh tao ra Ag, ch nao luc chup
nhn nhiu photon thi se tao nhiu mm Ag, khi trang se cho nhiu Ag, thu
c anh m.
AgBr con lai c loai bng Natri thiosulfate, ra film phi co c ban m.
Mun thu anh ung thi lp lai qua trinh trn giy anh, phi sang in anh.
Tip theo lam hin anh dng nh lam vi anh m, phn sang dng ng vi
phn ti m.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
BAI TP
Vn tc u cua no c o da vao s khac nhau v nng khac luc u
Th t thi nghim
Vn tc (M. s )
Thi nghim 1
-1
[A]
[B]
1,7 x 10-8
0,030
0,100
Thi nghim 2
6,8 x 10-8
0,060
0,100
Thi nghim 3
4,9 x 10-8
0,030
0,200
A +B
a, Hay vit biu thc vn tc phan ng da vao kt qua thc nghim trn.
b, Tinh hng s vn tc k, tinh vn tc nu [A] = 0,05 M va [B] = 0,02 M.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
BAI TP
Vn tc u cua no c o da vao s khac nhau v nng khac luc u
Th t thi nghim
Vn tc (M. s )
Thi nghim 1
-1
[HgCl2]
[C2O42 -]
3,1 x 10-5
0,100
0,200
Thi nghim 2
1,2 x 10-5
0,100
0,400
Thi nghim 3
6,2 x 10-5
0,050
0,400
2 HgCl2 + C2O42 -
a, Hay vit biu thc vn tc phan ng da vao kt qua thc nghim trn.
b, Tinh hng s k, tinh vn tc nu [HgCl2] = 0,20 M va [C2O42 -] = 0,30 M.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI
BAI TP
S thai mt loai kim loai nng ra khoi c th la bc I va co thi gian ban huy la
60 ngay. Mt ngi cn nng 75 kg bi ng c 6,4 x 10-3 grams kim loai nng.
Hoi phai mt bao nhiu ngay mc kim loai nng cua ngi nay v mc binh
thng (binh thng 23 ppb theo th trong).
Thi gian ban huy cua mt phan ng la 726 s, tac cht co nng ban u la
0,6 M. nng tac cht nay bng bao nhiu sau 1452 s nu phan ng la bc 1.
Hoi mt thi gian bao lu thi nng tac cht con 0,1 M.
Thi gian ban huy cua mt phan ng la 2,6 nm, tac cht co nng ban u
la 0,25 M. nng tac cht nay bng bao nhiu sau 9,9 nm nu phan ng la
bc 1.
NG HOA HOC Y DC RHM
TS. NG VN HOAI