Professional Documents
Culture Documents
nhm carbonyl
c im ca ng n: C mt carbon lin kt vi oxygen bng lin kt i (carbonyl), cc carbon cn li, mi carbon lin kt vi mt nhm -OH Monosaccharide n gin nht l triose: glyceraldehyd (aldose) v dihydroxyacetone (ketose)
ng phn ha hc
Sn carbon thng t 3 n 7 carbon, mt vi ng n ph bin sau: Loi ng Triose Pentose Hexose S carbon 3 5 6 V d Glyceraldehyde Ribose Glucose
nh s th t nguyn t C trong phn t monosaccharide bt u t nguyn t C ca nhm C=O, hoc C u gn vi nhm C=O ca cc ketose
1
2 3 4 5
1 2 3 4 5 6
D- Glucose
D- Fructose
S sp xp khng gian xung quanh sn carbon rt a dng, v d glucose v galactose l hai ng phn
ng phn epimer
Phn ng gia OH v CHO (hoc C=O) to nn dn xut hemiacetal hoc hemiketal cha C bt xng
C O OH H OH OH
CHO
1 2 3 4 5 6
Dng thng
H C HO C H C H C
CH2OH
CH2OH
H
1 2
OH O
HO
1 2 3 4 5 6
H O
H
1 2 3 4 5 6
OH
HO
1 2 3 4 5 6
Dng cu oxy
3 4 5 6
CH 2OH
CH2OH
CH2OH
CH2OH
CH2OH
CH2OH HOCH O OH H HO H H OH H
Cng thc
HOCH O H H HO Haworth OH H OH H
CH2OH O H H H OH H HO OH H OH
CH2OH O OH H H OH H HO H H OH
- furan
- furan
- pyran
- pyran
Mt s ng aldose ph bin
3 Carbon
4 Carbon
5 Carbon
6 Carbon
3 Carbon
4 Carbon
Dn xut ca monosaccharide
Glucosamine: -OH C-2 c thay th bng nhm amin, nhm amin thng lin kt vi acid acetic N-acetylglucosamine l thnh phn cu trc ca v t bo vi khun
N-acetylmuramic acid trong acid lactic hnh thnh lin kt ether vi oxy C-3 ca Nacetylglucosamine
Nhm OH C-6 ca L-galactose hoc L-mannose c thay th bng nhm CH3 to L-fucose hoc L-rhamnose, nhng ng dehydro ny c tm thy trong polysaccharides v trong glycoproteins v glycolipids.
S oxy ha carbon carbonyl (aldehyde) glucose to thnh gluconic acid, nhng ng aldose khc to aldonic acid tng ng khc
S oxy ha carbon khc ca chui carbon (C-6) ca glucose, galactose, mannose to thnh cc uronic acid: glucuronic, galacturonic, mannuronic acid. Aldonic acid v uronic acid to thnh cht trung gian n nh gi l lactone.
Fe3+ hoc Cu2+. Carbon ca nhm carbonyl b oxy ha thnh nhm carboxyl. Glucose v nhng ng khc c kh nng kh ion st hoc ng c gi l ng kh.
OH bc 2 ca monosaccharide u b oxy ha to thnh acid c cha hai nhm carboxyl gi l acid saccharic.
CHO HCOH HOCH HCOH HCOH CH2OH
COOH HCOH HOCH HCOH HCOH COOH
HNO3
D-Glucose
monosaccharide b kh to thnh cc polyhydroxy alcohol tng ng, vi tn gi c ui -itol thm vo tn ca aldose ban u
CHO
CH2OH
CH2OH C O
CH2OH
CHO
CH2OH
CH2OH
CH2OH
CH2OH
CH2OH
D-Glucose
D-Sorbitol
D-Fructose
D-Manitol
D-Mannose
O H O H
Myo-inositol
Fitin
v OH glucoside ca monosaccharide. Quan trng nht l phn ng to thnh ester phosphate ca monosaccharide l nhng sn phm trung gian ca nhiu qu trnh trao i cht trong c th. V d:
D-Glucose
CH3OH HCl
CH2OH O H H OH H OH
OCH3
OH
OCH3
OH
-Methyl-D-Glucose
-Methyl-D-Glucose
gi l aglycone. Lin kt saccharide v aglycone gi l lin kt glycoside. Lin kt glycoside cng c to thnh gia cc monosaccharide to nn cc di-, oligo-, polysaccharide
monosacchride ny loi i 3 phn t H2O to thnh furfurol, oxymethylfurfurol. Cc sn phm ny ngng t vi cc hp cht phenol to thnh hp cht mu c trng, cc phn ng ny thng c s dng nh tnh, nh lng cc monosaccharide.
1.2. OLIGOSACCHARIDE
2-10 monosaccharide Monosaccharide lin kt bng lin kt O-glycoside
1.2.1. Disaccharide
Cng thc tng qut C12H22O11 Monosaccharide lin kt bng lin kt O-glycoside Disaccharide c th c tnh kh hoc khng
Reducing end
Maltose (ng mch nha), c cu to t 2 phn t -D- Glucose. Maltose vn c cha mt nhm OH t do nn vn cn tnh kh Maltose b thy phn bi maltase, hoc acid nhit cao to thnh 2 gc -D-Glucose
Maltose Lactose
Sucrose
Glucose + Fructose
do thc vt tng hp
Lactose: Gal--1,4-Glc; ch hin din sa, b thy phn bi lactase Sucrose: Glc--1,2-Fru; c thc vt xanh tng hp; enzyme thy phn l sucrase Maltose: Glc--1,4-Glc; sn phm thy phn bi tinh bt bi amylase Cellobiose: Glc--1,4-Glc; c ngun gc t cellulose
1.2.2. Trisaccharide
L oligosaccharide c cha 3 gc monosaccharide Trisaccharide ph bin l raffinose, raffinose c cu to t 3 monosaccharide l galactose, glucose, fructose Raffinose khng c tnh kh
1.2.2. Tetrasaccharide
L oligosaccharide c cha 4 gc monosaccharide Tetrasaccharide ph bin l stachyose, stachyose c cu to t 4 monosaccharide l 2 gc galactose, 1 gc -DGlucose, 1 gc -D-fructose Stachyose khng c tnh kh
c t 10-15 gc monosaccharide, lin kt vi nhau bng lin kt glycoside Chui phn nhnh hoc khng phn nhnh dng si hay ht
thnh an Polysaccharide ng th c vai tr d tr (tinh bt, glycogen) hay cu trc (cellulose, chitin)
Tinh bt Amylose: Do cc -D-glucose lin kt nhau bng cu ni (14) glycoside to thnh si khng chia nhnh. Amylopectin: Do cc glucose lin kt nhau bng cu ni (14) glycosidic v (16) glycosidic to thnh si chia nhnh. 10- 30% amylose v 70- 90% l amylopectin Mi nhnh amylopectin l 12-30 phn t ng glucose Tinh bt c d tr t bo thc vt T bo ng vt c enzyme thy phn tinh bt
Amylopectin
Phytoglycogen (glycan) Polymer ca cc -D-Glucose, c cu trc tng t amylopectin nhng phn nhnh nhiu hn. Phytoglycogen ch mi tm c trong mt s t thc vt nh bp ng
Glycogen
Do cc glucose kt nhau bng cu ni (14) glycosidic v (16) glycosidic to thnh si chia nhnh. c d tr c v gan ca t bo ng vt
Tinh bt
Glycogen
Dextran
Do cc glucose kt nhau bng cu ni (16) glycoside v cc nhnh vi lin kt (13) glycoside v i khi (12) v c (14) glycoside, khi lng phn t c th n vi triu. Dextran l polysaccharide ca vi khun, nm men ng dng ca dextran:
Thay th huyt tng Chng ng mu, thay th heparin Dextran tng hp khng tan, c cc lin kt cho (sephadex) l tch ring cc phn t protein
Cellulose
Cellulose: Do nhiu phn t -glucose lin kt vi nhau bng lin kt (14) glycoside, to thnh si di khng chia nhnh Cellulose c nhiu t bo thc vt
Cellulose
Cellulose kt thnh si v t bo
cun li nh cc tng tc yu nh lin kt hydro do trong chui cn nhiu gc OH t do, tng tc k nc, tng tc van der Waals v c tng tc tnh in nu polysaccharide c tch in.
amylase c tuyn nc bt v rut tit ra ct lin kt 1,4 glycoside gia hai glucose. a s ng vt khng th tiu ha cellulose v thiu enzyme thy phn lin kt -1,4 glycoside gia hai glucose. Mt s ng vt c vi sinh vt Trichonympha cng sinh tit cellulase, thy phn lin kt -1,4. Mt s nm v vi khun cng c th to enzyme ny.
Chitin:
Dn xut ca glucose (N-acetyl glucosamine) ni nhau bng cu ni -1,4 thnh si nh cellulose. C nhiu v gip xc, nm Si chitin c th l song song hoc i song song
(repeating unit, RU) kt hp vi nhau qua lin kt (13) glycoside. Mi RU bao gm D-Galactose kt hp vi 3,6 anhydroLGalactose.
sulfated heteropolysaccharide ca D-galactose vi mt dn xut ca L-galactose bng lin kt ether gia C-3 v C-6 Agar c hai dng chnh Agarose (Mr ~120.000): Polymer khng phn nhnh Agaropectin c mt nhnh
Thnh phn ca v t bo vi khun gm N-acetylglucosamine v N-acetylmuramic acid lin kt nhau bng lin kt (1-4) Cc si polymer nm cnh nhau lin kt nhau bng si peptide ngn: gip cc si polysaccharide dng phin v ngn cn s teo bo v v t bo do s thm thu ca nc
Enzyme lysozyme git vi khun do thy phn lin kt (1-4) glycoside gia N-acetylglucosamine v N-acetylmuramic acid Penicillin v cc khng sinh lin quan git vi khun do ngn cn qu trnh tng hp cc polypeptid, nn v t bo yu i vi qu trnh thm thu
dng si nh collagen, elastin, fibronectin v laminin Polysaccharide l glycosaminoglycan l mt polymer do s lp li ca hai n v disaccharide
Mt monosaccharide lun lun l N-acetylglucosamine hoc Nacetylgalactosamine Monosaccharide cn li phn ln l mt trong cc uronic acid nh D-glucoronic acid hoc L-iduronic acid
ha vi sulfate S kt hp ca nhm sulfate v carboxyl ca uronic acid lm cho glycosaminoglycan c t trng cao v tch in m
trong glycosaminoglycan dn n s nhn din chuyn bit ca nhiu loi protein phi t (ligand) Glycosaminoglycan gn vi protein ngoi bo thnh lp proteoglycans
Hyaluronic acid
Cha mt gc bin i ca D-glucuronic acid v N-
bnh tit ra c th thy phn lin kt glycosidic ca hyaluronate m d b vi khun xm nhim Nhiu sinh vt c enzyme tng t trong tinh trng thy phn lp glycosaminoglycan ca t bo trng gip tinh trng xm nhp d dng
Chondroitin sulfate
To sc cng cho dy chng, sn, gn v thnh ng mch Dermatan sulfate to nn tnh do ca da, hin din trong
mch mu v van tim. Nhiu glucuronate (GlcA) hin din trong chondroitin sulfate c thay th bi cc epimer ca n nh iduronate (IdoA)
Keratan sulfate
Khng c uronic acid Keratan sulfate hin din trong gic mc, gn, xng v
Heparin
L mt cht chng ng mu t nhin do t bo mast tit
Tm tt mt s vai tr quan trng ca carbohydrate D tr: tinh bt, glycogen, dextran Cu trc: cellulose, chitin, peptidoglycans Cht mang thng tin: polysaccharide v oligosaccharide
Nh nhn cho mt s protein chuyn ch Cht trung gian (mediator) trong s tng tc gia cc t bo chuyn bit, gia t bo v cht ngoi bo Nhng phn t cha carbohydrate chuyn bit hot ng trong s nhn din t bo, s kt dnh t bo trong sut qu trnh pht trin, ng mu, p ng min dch Phn ln carbohydrate c chc nng thng tin, lin kt cng ha tr vi lipid hoc protein to glycoconjugate
Proteoglycan
i phn t ca b mt t bo hoc cht ngoi bo Mt hoc nhiu si glycosaminoglycan lin kt vi protein
mng hoc protein tit bng lin kt cng ha tr Proteoglycan l thnh phn chnh ca m lin kt nh sn. T bo ng vt c th to t nht 30 phn t thuc h proteoglycan Proteoglycan nh hng n s pht trin ca cc m chuyn ha, lin quan n nhiu yu t tng trng, iu ha cc yu t ca cht ngoi bo
Cu trc c bn ca mt proteoglycan
Mt proteoglycan gm mt li protein lin kt cng ha tr vi glycosaminoglycan
Glycosaminoglycan
Cu ni triglyceride
Proteoglycan
Nhiu proteoglycan c tit vo bn trong cht ngoi
bo, mt s khc c protein hi nhp vi mng V d: syndecan l li protein (Mr 56.000), c mt domain xuyn mng v mt domain bn ngoi t bo
Heparan sulfate trong proteoglycan gn vi nhiu loi ligand bn ngoi t bo iu chnh s tng tc gia ligand vi cc th th trn b mt t bo
Enzyme epimase bin i GlcA IdoA Enzyme sulfotransferase gn gc sulfate C-2 ca IdoA v C-6 ca N-sulfated glucosamin 1 polymer vi nhiu domain c gn gc sulfate (S domain), 1 domain ch gm GlcNAc v GlcA gi l NA domain Enzyme N-deacetylase, N-sulfotransferase thay th mt s nhm acetyl bng nhm sulfate N-sulfated glucosamin (GlcN)
S domain ca heparan sulfate gn mt cch chuyn bit vi protein ngoi bo v nh hng n hot ng ca cc protein ny
Glycoprotein
Carbohydrate lin kt carbon anomeric vi nhm OH ca
Ser hoc Thr (O-linked) hoc lin kt N-glycosyl gn N ca gc amin ca Asn (N-linked).
Glycolipids
Lipid lin kt vi mt hoc nhiu oligosaccharide bng
lin kt cng ha tr Gangliosides l lipid mng ca t bo chn hch, c u phn cc pha bn ngoi mng l mt oligosaccharide cha sialic acid v nhng gc monosaccharide khc. Mt s gc oligosaccharide ca ganglioside gip xc nh nhm mu.
Lipopolysaccharide
Gram m nh Escherichia coli v Salmonella typhimurium Lipopolysaccharide ca Salmonella typhimurium cha 6 acid bo lin kt vi hai gc glucosamine
ha nhng thng tin quan trng ca cc qu trnh bn trong t bo, bao gm: S tng tc t bo S pht trin m Tn hiu bn ngoi t bo
ln v chuyn bit. Lectin c vai tr ln trong s nhn din t bo (cell-cell recognition), s nh du (signaling), s gn (adhesion) t bo v s tng hp cc phn t protein mi.
Mt s hormone c chui oligosaccharide nh hng n s tun hon ca mu: Luteinizing v thyrotropin (v thng thn) c lin kt N-linked oligosaccharide lin kt u cui ca oligosaccharide vi hai ng n GalNAc4S (14)GlcNAc, phn ny c nhn din bi lectin (th th) ca t bo gan. S tng tc ca th th v hormone xy ra dn n s gim ca hormone ny trong mu (hormone ny tng ln trong mu l do vng v thng thn tit ra, v gim hoc b ph hy l do t bo gan).
Selectin
Cng l h lectin trn mng nguyn sinh cng c vai tr
trong s nhn din v s gn t bo. V d: Bnh lot d dy do vi khun Helicobacter pylori gn mt pha trong ca d dy do s tng tc lectin ca mng vi khun v ca oligosaccharide chuyn bit ca glycoprotein mng ca t bo biu m d dy
V tr gn c H. pylori nhn din l oligosaccharide Leb l mt phn trong cu trc ca nhm mu O nhng ngi mang nhm mu O b lot d dy nhiu hn mu A v B
tiu chy. c t ny gn ln mt oligosaccharide ca phospholipid mng l ganglioside GM1 trn b mt t bo biu m rut nc khng c hp thu. c t pertussis do vi khun Bordetella pertussis, gy nn bnh ho khc khc. c t ny s tng tc vi mt hoc nhiu oligosaccharide c u tn cng l sialic acid s xm nhim ca vi khun vo t bo.
nhng ng phn tng t vi c t (lectin) s dng trong vaccine. Nhng vaccine ny thiu v tr gn ca carbohydrate khng th i vo bn trong t bo nhng c th kch thch h min dich to ra khng th. Hoc tng hp nhng oligosaccharide ging vi b mt t bo, nhng oligosaccharide ny s gn vi lectin hoc c t ca t bo vi khun ngn cn s xm nhp ca vi khun vo t bo