ICS 75.

200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

N SZ
Bu standard, Trk Standardlar Enstitsnn Petrol Hazrlk Grubunca hazrlanm! ve TSE Teknik Kurulunun 8 Nisan 1991 tarihli toplantsnda kabul edilmi!, 19 Ocak 1996 ve 30 Aralk 1997 tarihli toplantlarda tadil edilerek yaymna karar verilmi!tir. Tekknik Kurul, ayrca bu standardn mecburi yrrl"e konulmasn uygun bularak, ilgili Bakanl"a nerilmesini kabul etmi!tir. Bu standard, 7.10.1974 gn ve 15029 sayl Resmi Gazetede yaymlanan ilgili Bakanlk Tebli"i ile mecburi yrrlkte bulundu"undan, bu yeni metne ili!kin Bakanlk Tebli"i Resmi Gazetede yaymlandktan ve bu kararda verilen gei! sresi son bulduktan sonra eski basklar geersizdir. Bu standardn hazrlanmasnda, milli ihtiya ve imkanlarmz n planda olmak zere, milletleraras standardlar ve ekonomik ili!kilerimiz bulunan yabanc lkelerin standardlarndaki esaslar da gznnde bulundurularak; yarar grlen hallerde, olabilen yaknlk ve benzerliklerin sa"lanmasna ve bu esaslarn, lkemiz !artlar ile ba"da!trlmasna al!lm!tr. Bu standard son !eklini almadan nce; bilimsel kurulu!lar, retici, imalat ve tketici durumundaki konunun ilgilileri ile gerekli i!birli"i yaplm! ve alnan gr!lere gre olgunla!trlm!tr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

!!NDEK!LER
0 - KONU, TAR!F, KAPSAM...................................................................................... "
0.1 - KONU........................................................................................................................ 1 0.2 - TAR#FLER................................................................................................................. 1
0.2.1 - Svla!trlm! Petrol Gazlar (LPG) ..................................................................................... 1 0.2.2 - Tp Da"tm Yeri ................................................................................................................. 1 0.2.3 - Perakende Sat! Yeri........................................................................................................... 1 0.2.4 - Dkme Ta!ma Aralar ....................................................................................................... 1 0.2.5 - Tp Ta!ma Aralar ............................................................................................................ 1 0.2.6 - #!letme Basnc .................................................................................................................... 1 0.2.7 - Deney Basnc ..................................................................................................................... 1 0.2.8 - Seviye Gstergesi ............................................................................................................... 1 0.2.9 - Di"er Tarifler ........................................................................................................................ 1

0.3 - KAPSAM ................................................................................................................... 2

" - GENEL KURALLAR ............................................................................................. 2

1.1 - LPG'N#N TA$INMASINDA UYULMASI GEREKEN GENEL GVENL#K KURALLARI 2
1.1.1 - Egzos Sistemleri .................................................................................................................. 2 1.1.2 - Yangn Sndrcler........................................................................................................... 2 1.1.3 - Emniyet ve #kaz i!aretleri..................................................................................................... 2 1.1.4 - Elektrik Donanm ................................................................................................................ 2

2 - ZEL KURALLAR ................................................................................................ 3

2.1 - LPG'N#N DKME OLARAK TA$INMASI ................................................................... 3
2.1.1 - Dkme Ta!ma Aralar zerindeki Tanklarn zellikleri.................................................... 3 2.1.2 - Tanklarn Dkme Ta!ma Aralar zerine Yerle!tirilmesi.................................................. 3 2.1.3 - Dkme Ta!ma Aralar Tanklarndaki Valf ve Yardmc Donanm..................................... 4 2.1.4 - Tanklardaki Boru Donanmlar ve Ba"lant Paralar .......................................................... 5 2.1.5 - Tanklardaki Basn Emniyet Cihazlar ................................................................................. 6 2.1.6 - Dkme Ta!ma Aralar ile #lgili e!itli Hkmler................................................................ 6

2.2 - LPG'N#N TPLERE DOLDURULMU$ HALDE TA$INMASI ...................................... 7 2.3 - D#%ER KURALLAR ................................................................................................... 8
2.3.1 - Ara Srclerinin Uymas Gereken Emniyet Kurallar ...................................................... 8 2.3.2 - Dkme Ta!ma Arac Srclerinin E"itimi......................................................................... 8 2.3.3 - Tpl Ta!ma Arac Srclerin Yangn Sndrme E"itimi................................................ 8 2.3.4 - Di"er Hususlar ..................................................................................................................... 8

TAD!L F!#! ................................................................................................................. 9

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

SIVILA#TIRILMI# PETROL GAZLARI (LPG) - TA#IMA KURALLARI 0 - KONU, TAR!F, KAPSAM

0." - KONU
Bu standard, svla!trlm! petrol gazlarn (LPG) ta!ma kurallarna dairdir.

0.2 - TAR!FLER
0.2." - Svla$trlm$ Petrol Gazlar (LPG)
Svla!trlm! petrol gazlar (LPG), petroln damtlmas ve paralanmas srasnda elde edilen ve sonradan basn altnda svla!trlan, ba!lca propan, btan ve izomerleri gibi hidrokarbonlar veya bunlarn bir kar!mdr (TS 21781)).

0.2.2 - Tp Da%tm Yeri

Tp da"tm yeri, TS 55 ve TS 5306 standardlarna uygun LPG tplerinin; bir da"tm !irketi tarafndan ba!bayilerine ve/veya bayilerine; ba!bayiler tarafndan bayilerine; bayiler tarafndan tali bayilerine ve/veya perakende sat! yerlerine ve/veya kullanclara; tali bayiler tarafndan perakende sat! yerlerine ve/veya kullanclara da"tm yapmak amacyla dolum tesisi haricinde TS 1446'ya uygun olarak depoland" meskun ve/veya gayrimeskun mahaldir.

0.2.3 - Perakende Sat$ Yeri

Perakende sat! yeri, ba!bayi, bayi veya tali bayilerin szle!me ile ba"l olduklar da"tm !irketine ait, TS 55 ve TS 5306 standardlarna uygun LPG tplerini kullanclara intikal ettirmek zere te!hir ve LPG sat! maksadyla kullandklar meskun ve/veya gayrimeskun mahaldir. Parakende sat! yerlerinde yetkili bayiler szle!me ile ba"l bulunulan da"tm !irketinin tescilli marka ve rengini ta!yan tpleri ve/veya sermayesinin %50den fazlas ayn tzel ki!ili"e mensup da"tm !irketlerinin biri ve ba"l oldu"u tzel ki!ilikle szle!me yapmak suretiyle i!yerlerinde ayn tzel ki!ili"e ait da"tm !irketlerinin LPG tplerini de tketicilere intikal ettirebilirler. Ancak bulunulan toplam LPG miktar TS 1446'da belirtilen de"eri hi bir suretle a!mamaldr.

0.2.4 - Dkme Ta$ma Aralar

Dkme ta!ma aralar, TS 2178'de tarifi yaplan LPG'nin dkme olarak ta!nmasna uygun yapda ve bu standardda belirtilen zelliklere sahip tankerli kamyon, tankerli treyler veya tankerli yar treylerdir.

0.2.5 - Tp Ta$ma Aralar

Tp ta!ma aralar, dolu veya bo! LPG tplerinin dolum tesisi-tp da"tm yeri-kullanc arasnda ta!nmasnda kullanlan, tabannda LPG birikmeyecek ve havalandrmay sa"layacak !ekilde parmaklkl kasal kamyon veya kamyonet tipi aralardr.

0.2.6 - !$letme Basnc

#!letme basnc, LPGnin tanklarda veya tplerde ta!nmas veya kullanlmas srasnda izin 2 verilebilecek en yksek basntr (Birikimi kPa veya kgf/cm ).

0.2.7 - Deney Basnc

Deney basnc, dkme ta!ma aralar zerindeki LPG tanklarnn ve LPG tplerinin denenmesinde 2 uygulanan basntr (Birimi kPa veya kgf/cm ).

0.2.8 - Seviye Gstergesi

Seviye gstergesi, tank ierisindeki sv LPG seviyesinin belirtilmesi amacyla kullanlan lme cihazdr.

0.2.9 - Di%er Tarifler

Bu standardda geen di"er terimlerden tplerle ilgili deyimler TS 55, TS 862, TS5306, LPG ile ilgili deyimler TS 1446, TS 1449 ve TS 2178'de verilmi!tir.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

0.3 - KAPSAM
Bu standard, TS 55'e uygun dolu veya bo! LPG tplerinin tpl ta!ma aralar ile ta!nmasnda uygulanacak kurallar ile dkme ta!ma aralar zerine daimi olarak yerle!tirilen LPG tanklarnn yerle!tirme ve aralarla LPG'nin ta!nmas kurallarn kapsar. Bu standard; iinde sv veya gaz halinde LPG bulunmayan; yeni imal edilmi! veya periyodik muayenesi, deneyi, bakm veya tamiri sz konusu olan LPG tplerinin ta!nmasnda uygulanacak kurallar ile demiryolu ve denizyolu ile yaplan LPG ta!malarn kapsamaz. NOT - Bu standard metninde "Svla!trlm! Petrol Gazlar (LPG) deyimi yerine bundan sonra yalnzca "LPG" terimi kullanlm!tr.

" - GENEL KURALLAR

"." - LPG'N!N TA#INMASINDA UYULMASI GEREKEN GENEL GVENL!K KURALLARI
"."." - Egzos Sistemleri
"."."." - LPG ta!yan aralardaki egzos borular, yakt donanmlarnda ve tanka veya tpe doldurulan LPG ile, aralarnda mmkn oldu"u kadar ok uzaklk kalacak !ekilde aracn nne ve altna yerle!tirilmelidir. ".".".2 - Egzos k!, tank, tank ekleri, !asi ve tampon gibi paralarn kar!sna gelmemelidir. ".".".3 - Dolum tesislerine gelen tpl ve dkme ta!ma aralarnn egzos k!larna dolum tesisleri ierisinde kald" sre iersinde kvlcm tutucu taklmaldr.

".".2 - Yangn Sndrcler

Dkme ta!ma aralarnda ve dolum tesisi - tp da"tm yeri - perakende sat! yeri arasnda al!an tpl ta!ma aralarnda en az 2 adet, perakende sat! yeri m!teri arasnda al!an tpl ta!ma aralarnda TS 862'ye uygun en az 1 adet 6kg'lk kuru tozlu veya karbondioksitli yangn sndrc bulunmaldr. Ara sahibi tarafndan, bu yangn sndrclerin periyodik kontroller en ge 6 ayda bir yetkili servis veya firmalarna yaptrlmaldr.

".".3 - Emniyet ve !kaz i$aretleri

".".3." - LPG ta!masnda kullanlan aralarn en az bir yerinde ve en az 10 cm bykl"ndeki harflerle "Sigara #ilmez", "Tehlikeli ve Yanc Madde" ve "Ate!le Yakla!lmaz" yazlar bulunmaldr. ".".3.2 - Dkme ta!ma aralar tanklar zerine (arka ve iki yanda) altndaki boyann zt rengindeki bir boya ile en az 10 cm. bykl"ndeki harflerle "TEHL#KEL# VE YANICI MADDE" yazs yazlm! olmaldr. ".".3.3 - Dkme ta!ma aralarnda tankn arka ksmnda tam ortaya, tankn n ksmnda ise nden bakld"nda aracn !fr mahallinin zerinde en az yars grnebilecek !ekilde 40 cmx60 cm ebadnda 2 adet turuncu dikdrtgen ikaz levhas konulmal veya tank bu !ekilde boyanmaldr.

".".4 - Elektrik Donanm

".".4." - Dkme ve tpl ta!ma aralar yalnzca elektrikli !k kaynaklar ile aydnlatlmaldr. ".".4.2 - Elektrikle aydnlatma devreleri uygun !ekilde yaltlm! ve fiziki hasarlara kar! korunmu! olmaldr. ".".4.3 - Aydnlatma devrelerinde, a!r akma kar! uygun koruma elemanlar (sigorta veya otomatik !alterler gibi) bulunmal ve kablolar TS 1435'e uygun yeterli lde akm iletme kapasitesinde, mekanik dayanklkta olmal ayrca fiziki hasarlanmalara kar! da korunmu! olmaldr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

".".5 - Istma amalaryla ak alevli stclar kesinlikle kullanlmamaldr. ".".6 - LPG ta!ma aralar zerindeki cihazlarn ve donanmlarn zellikle fren tertibatnn periyodik olarak kontrollar yaplmal, kusurlu olanlar derhal tamir edilmeli veya yenilenmelidir. ".".7 - Da"tmn hibir safhasnda tplerin frlatlarak, yuvarlanarak, devrilerek ta!nmasna izin verilmemelidir. ".".8 - Onarmlar ve bakmlar gereken aralar dolum tesisine sokulmamaldr. ".".9 - LPG ile ilgili da"tm !irketleri, dolum tesisleri, ba!bayi, bayi, tali bayi, tp da"tm yeri, perakende sat! yeri ve ta!ma arac sahibi ile srcleri bu standarddan en az 1 adet edinmeli ayrca kendileriyle ilgili hususlar bilmelidir.

2 - ZEL KURALLAR
2." - LPG'N!N DKME OLARAK TA#INMASI
2."." - Dkme Ta$ma Aralar zerindeki Tanklarn zellikleri
2."."." - Projelendirme ve Deney Tanklar, Madde 2.1.1.1.1.de verilen i!letme basnlarna gre projelendirilmeli ve Madde 2.1.1.1.2de verilen basnlarda deneye tabi tutulmaldr. 2."."."." - !$letme Basnlar 2 #!letme basnc, dkme ta!ma aralar zerindeki LPG tanklar iin, 1716 kPa (17,5 kgf/cm ), TS 55'te 2 belirtilen nominal (anma) hacmi, 4,95 lt. olan LPG tpleri iin 1226 kPa (12,5 kgf/cm ), TS 55'te 2 belirtilen di"er anma hacimlerindeki LPG tpleri iin ise 1716 kPa (17,5 kgf/cm )'dir. 2.".".".2 - Deney Basnlar Dkme ta!ma aralar zerindeki LPG tanklarnn deney basnc i!letme basncnn en az 1,5 kat olmaldr. LPG tplerinin deney basnlar TS 55'te belirtilmi!tir. 2.".".2 - Gvde ve Kapak Salar Tanklarn gvde ve kapaklarnn imalatnda kullanlan elik salarn kalnl" tank d! apnn 1/200nden az olmamaldr. Mukavemet hesaplar daha ince et kalnl"na msaade etse de, sa kalnl" 9 mmden az olmamaldr. Bu salarn Mpa cinsinden ekme mukavemeti ile kopma uzama yzdesinin arpm en az 102 olmaldr. 2.".".3 - Yatay Kaynak Diki!leri Tanklarn yatay kaynak diki!leri tankn st yarsnda olmaldr.

2.".2 - Tanklarn Dkme Ta$ma Aralar zerine Yerle$tirilmesi

2.".2." - Tanklarn Kamyon zerine Yerle!tirilmesi 2.".2."." - Tank kamyon !asisine ba"lamak amacyla U ba"lants veya benzeri ba"lant !ekli kullanlmaldr. Bunlara ek olarak aracn kalk!, duru! ve dn! gibi hareketlerinde, tankla kamyon !asisi arasndaki izafi hareketi ve bu hareketin sebep olaca" tehlikeleri nlemek amacyla !asiye srtnme mukavemetini artracak durdurma paralar taklmaldr. Bu paralar kolaylkla kontrol edilebilecek ve bakm yaplabilecek yerlere yerle!tirilmi! olmaldr. 2.".2.".2 - Tank, aracn tamam yerine !asinin bir blmn ykleyecek !ekilde araca konulabiliyorsa, tank gvdesi alt tarafndan ve en az 120 derecelik bir a boyunca harici yk ta!ma ereveleri ile takviye edilmi! olmaldr. 2.".2.".3 - Tank ve ba"lant paralarnn tasarmnda hesaplar, normal gerilme, kesme gerilmesi, burulma gerilmesi ve e"ilme momenti ile akselarasyon gerilmesini iine alacak !ekilde yaplm! ve malzemenin emniyet katsaylar buna uygun seilmi! olmaldr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

2.".2.".4 - Ara !asisi zerine monte edilen LPG ta!yacak tanklar, yk ta!yc desteklere taklan uzun paralar yardmyla takviye edilmi! olmaldr. 2.".2.".5 - Tank takviye paralar (Madde 2.1.2.1.4) ve durdurma elemanlar (Madde2.1.2.1) tanka do"rudan do"ruya kaynak edilmemeli, tank ile ayn malzemeden yaplacak yardmc destekler ile ba"lanm! olmaldr. Yardmc desteklerin et kalnlklar 6 mm'den ok olmamaldr. Ta!yc paralarn k!eleri, para geni!li"inin 1/4'nden byk ve 1/2'sinden kk olacak bir kavis yar apna gre yuvarlatlm! olmaldr. Ta!yc elemanlara birle!tirme yerlerinde (tanka ba"lant yerlerinde) tank d! aplarndan kk olacak !ekilde bir n !ekil verme i!lemi uygulanm! olmaldr. 2.".2.".6 - Madde 2.1.2.1.2 ve Madde 2.1.2.1.3 gere"ince tanka ba"lanacak koruyucu ereve tankn ve donanmlarnn (tank dolu oldu"una gre) a"rl"nn iki katna e!it bir kuvvetin her ynden tesirine kar! ve en az 4 emniyet katsays alnarak hesaplanmal ve hesaplamalarda metal yorulmalar da dikkate alnmaldr. 2.".2.".7 - LPG ta!yacak tanklar, kamyon !asisi, aks ve makaslarna, do"rudan do"ruya de"meyecek !ekilde ba"lanm! olmaldr. 2.".2.2 - Tanklarn Treyler ve Yar Treyler zerine Yerle!tirilmesi 2.".2.2." - Tanklarn treyler veya yar treyler !asileri zerine monte edilmelerinde Madde 2.1.1 ve Madde 2.1.2'deki kurallar uygulanmaldr. 2.".2.2.2 - Treylerler veya yar treylerler, kendilerini eken araca emniyet zincirleri ile takviye edilen uygun ekme ubuklar yardmyla sa"lam ve emniyetli bir !ekilde ba"lanm! olmaldr. 2.".2.2.3 - Treyler ve yar treyler, kendilerini eken aracn !ofr mahallinden kolayca yneltilebilen gvenilir bir fren sistemi ile donatlm! olmaldr. 2.".2.2.4 - Treyler ve yar treylerler arka ve yan !klar ile donatlmaldr. 2.".2.2.5 - Drt tekerlekli treylerler (iki aksl diye de tarif edilebilirler) kendilerini eken aracn tehlikeli bir !ekilde bir yandan di"er yana sapmasn nleyecek ve eken aracn izinden gidecek bir yapl!ta olmaldr. 2.".2.2.6 - Treyler veya yar treylerlerde be!inci tekerler bulunmas halinde bu tekerlek, treyler veya ekici araca emniyetli olarak ba"lanabilmeli ve el ile kumanda edilen bir kilitleme tertibat olmaldr.

2.".3 - Dkme Ta$ma Aralar Tanklarndaki Valf ve Yardmc Donanm

2.".3." - Dkme ta!ma aralar tanklarndaki valfler, ekleme paralar ve armatrler yerle!tirilirken koruyucu tertibatlar ve tampon gibi aralarla korunmaldr. Koruyucu gvde (veya koruyucu kutu) kullanlmas halinde bunlarn imalat ve tasarm tanklarn yapm kurallarna uygun olmaldr (Madde 2.1.2.1.3 ve Madde 2.1.2.1.6). Ayrca kt hava !artlarndan korunmak amacyla koruyucu gvdeye (veya koruyucu kutuya) bir kapak kr flan! vb.de taklmaldr. 2.".3.2 -Tanklarda bulunan gstergeler, manometre ba"lantlar, bo!altma ba"lantlar, emniyet valfleri ve tapa ile kapatlm! delikler d!ndaki btn ba"lantlar, ba"lantlarn krlmas durumunda a!r derecede LPG ka!n nlemek amacyla, otomatik ek valfler, a!r akm ek valfleri veya hidrolik kumandal i valfler ile tehiz edilmelidir. 2.".3.3 - Tanklardaki doldurma ve bo!altma ba"lantlarnda bir adet a!r akm valfi veya uzaktan kumandal (rnek, hidrolik kumandal) i kapatma valf bulunmal ve bu ba"lantlar da a!a"daki zellikte olmaldr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

2.".3.3." - Valfin oturma yeri, tankn ierisinde veya ba"lant deli"inin meme veya flan!nda veya buraya ba"l bir flan! zerinde olmaldr. 2.".3.3.2 - Valfin tank ierisindeki paralarnn tm, meme veya tespit flan!, tank LPG ile dolduruldu"unda; korozyona veya bozulmaya u"ramayacak malzemeden yaplm! olmaldr. 2.".3.3.3 - Valf, tank d!arsndaki paralarna hasar gelmeyecek !ekilde yerle!tirilmelidir. 2.".3.3.4 - Valf, mekanik, hidrolik, pnmatik veya basnl LPG ile al!trlabilmelidir. 2.".3.3.5 - Tanklardaki doldurma ve bo!altma ba"lantlarnda Madde 2.1.3.4 uyarnca uzaktan kumandal bir i kapatma valfi kullanld"nda; bu valf, hidrolik, mekanik veya pnmatik olarak uzaktan kumanda edilen trden olmaldr. Uzaktan kumanda edilebilme yerleri tankn iki ucunda ve birbirine kar! apraz konumunda yerle!tirilmi! olmaldr. 2.".3.3.6 - Madde 2.1.3.4'te belirtilen valfin kaza veya yangn gibi durumlarda kullanlamamas ihtimaline kar!, uzaktaki bir yerden kumanda edilebilen ve valfin otomatik olarak kapanmasn sa"layacak eriyebilir kumanda elemanl bir kontrol tertibat sisteme eklenmelidir. Bu eriyebilir elemanlarn erime noktas en az 97C ve en ok 103C olmaldr. 2.".3.4 - El ile kumanda edilen kapatma valfleri ve kendi kendine kapanan i valfler, tanka sv doldurulmas ve tanktan sv bo!altlmas i!lemleri d!nda kapal bulunmaldr. 2.".3.5 - A!r akm kapatma valflerinden sonra gelen boru donanmlarn (valfler, boru ekleme paralar ve hortumlar) bo!altma kapasitesi a!r akm valfinin akm kapasitesinden byk olmaldr. 2.".3.6 - Basn emniyet valfleri, tank izin verilen doldurma oranna kadar doldurulabilece"inden; daima do"rudan do"ruya LPG'nin buhar faz ile temasta olmaldr. 2.".3.7 - Dkme ta!ma aralar tanklar al!ma !artlarna uygun nitelikte bir basn gstergesi (manometre) ile donatlmal ve manometre ile tank arasnda bir ara kesme valfi bulunmaldr. 2.".3.8 - Bir dkme ta!ma aracnda lme cihaz olarak bir dner seviye gstergesi veya lme ubu"unun kullanlmas durumunda; bunlara ek olarak tankn su kapasitesinin yzde 85-90'n gsterebilecek sabit tip seviye gstergesi kullanlmaldr. 2.".3.9 - Tanklarda tam bo!almay sa"layacak bir bo!altma (dreyn) deli"i bulunmaldr.

2.".4 - Tanklardaki Boru Donanmlar ve Ba%lant Paralar

2.".4." - Tanklarda bulunan boru donanmlar, krlma ve hasarlardan korunabilecek !ekilde yaplmal ve muhafaza edilmelidir. 2.".4.2 - Tanklarda kullanlan borular ve ba"lant paralar en az 2550 kPa (26,0kgf/cm ) basnca mukavemetli malzemeden yaplm! olmaldr. 2.".4.3 - Boru donanm ve ba"lant paralar LPG'den zarar grmeyecek yapda olmaldr. 2.".4.4 - Dkme ta!ma aralar tanklarnda alminyum boru ve ekleme paralar kullanlmamal ve ekleme yaplmamaldr. 2.".4.5 - Boru ba"lantlar, ta!ma srasndaki gerilim ve titre!imleri dikkate alarak hesaplanmal, gerekli grlen yerlerde elik veya tel halatlarla veya kelepelerle sa"lamla!trlma yaplmaldr. 2.".4.6 - Boru ba"lantlar ergime noktas 535C'tan yksek olan malzeme ile lehimlenmeli, vidalanmal veya kaynak edilmelidir. 2.".4.7 - Boru ba"lantlarnda dkme demirden rakor, kuplaj, apraz veya dirsek gibi ba"lant elamanlar kullanlmamaldr.
2

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

2.".4.8 - Boru donanmlarnda kullanlan valf salmastralar, contalar, diyaframlar ve bunlara benzer malzemeler, al!ma !artlarnda LPG'den zarar grmeyecek yap ve zellikte olmaldr.

2.".5 - Tanklardaki Basn Emniyet Cihazlar

2.".5." - Tanklarda bulunan basn emniyet valflerinin k!lar, bo!altacaklar LPG bir engele arpmadan tanktan uza"a do"ru ve tanka de"meyecek tarzda bo!altma yapacak !ekilde olmaldr. 2.".5.2 - Basn emniyet valflerinin bo!altma deli"inin ap, valfin anma k! apndan kk olmamaldr. 2.".5.3 - Basn emniyet valflerinin bo!altma borularnda yo"u!acak suyu bo!altmak amacyla gerekli tedbir alnmaldr. 2.".5.4 - Bo!altma borularnn ularnda, basn emniyet valfine su ve ba!ka yabanc madde girmesini nlemek amacyla, ya"mur kapa" bulunmaldr. Bu ya"mur kapa"nn valfin bo!altma kapasitesini azaltmamasna dikkat edilmeli ve valf kullanld" zaman karlabilecek !ekilde yaplmaldr. 2.".5.5 - Basn emniyet valfinin tank zerine ve zel bir yuva ierisine yerle!tirilmeleri halinde; bu yuva ayr bir renge boyanmal, korozyon tesirinden korunmu! olmaldr (Su ve ba!ka yabanc madde birikmemesi iin sk sk kontrol edilmelidir). 2.".5.6 - Tank ile pompa arasnda ve iki valf ile iki ucundan da kapatlan bir boru paras veya hortum, a!r basnlarn birikmesini nlemek amacyla uygun bo!altma kapasitesinde (TS 1446) bir basn emniyet valfi ile donatlmaldr.

2.".6 - Dkme Ta$ma Aralar ile !lgili e$itli Hkmler

2.".6." - Dkme ta!ma aralar Madde 1'de belirtilen gvenlik kurallarna uymaldr. 2.".6.2 - arpmaya Kar! Korunma Tertibatlar 2.".6.2." - Dkme ta!ma aralaryla bir arp!ma durumunda tankn borularnn valflerinin ve ba"lant elemanlarnn korunmasna yardmc olacak uygun !ekilde ba"lanm! elik tampon ve !asi uzantlar bulunmaldr. Ayrca aralarn doldurulma ve bo!altlma zamanlarnda aralarn kaymalarn nlemek amacyla uygun byklkte takozlar bulundurulmaldr. 2.".6.2.2 - Dkme ta!ma aralar, en az 2/3' !" yanstan tipte beyaz bir boya ile boyanm! olmaldr. 2.".6.3 - Statik Elektrik Dkme ta!ma aralar, doldurma ve bo!altmadan nce bu i!lemler srasnda statik elektrik birikimlerine kar! uygun !ekilde topraklanmaldr. Bu aralarn dolduruldu"u ve bo!altld" yerlerde mutlaka statik elektrik kablosu ve pensi bulunmaldr. 2.".6.4 - Dkme Ta!ma Aralarnn Park Edilmeleri ve Garaja ekilmeleri 2.".6.4." - Dkme ta!ma aralar dolu ve bo! durumda, cadde, sokak veya geit gibi yerlerde park edilmemelidir. Ancak, !ofrn veya yardmcsnn ara ba!nda bulunmas durumunda en yakn meskun binadan 20 m uzaklkta ve ksa bir sre iin (yemek vb. tabii ihtiyalarn giderilmesi amacyla) karayollarnda park edilebilir. 2.".6.4.2 - Dkme ta!ma aralar, sv veya buhar faznda LPG ihtiva etti"i durumlarda zel olarak bu amala yaplmam! bina ve garajlarda park edilmemelidir. 2.".6.4.3 - Dkme ta!ma aralarnn tamir veya bakmlarnda gerekti"inde a!a"daki emniyet kurallarna uyulmaldr. 2.".6.4.3." - Tamir i!lemine, aracn doldurma ve bo!altma sistemleri ile tankn kaak yapp yapmad" incelendikten sonra ba!lanmaldr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

2.".6.4.3.2 - Aracn btn kapatma valfleri kapatlmal ve tankn boru donanm ve hortum donanmndaki btn LPG bo!altlarak buharla!trlmaldr. 2.".6.4.3.3 - Ara, ak alevlerin veya stma kayna"nn yanna, vantilatrl stcnn fleme yolu zerine veya s yayan bir !k kayna"nn kar!sna konulmamaldr. 2.".6.4.3.4 - Tankn iersindeki LPG bo!altlp tanktaki basn atmosfer basncna e!itleninceye kadar, tankn valf ve ba"lant paralar kurcalanmamaldr. 2.".6.4.3.5 - Tank iersinde LPG bulundu"u durumda, tank ve valfler zerinde tamirat yaplmamaldr. 2.".6.4.3.6 - Tank gvdesi ve yaknnda kaynak i!leri, gerekli emniyet tedbirleri (tankn tamamen su ile doldurulup bo!altlmas, gaz dedektr ile kontrol yaplmas gibi) alnmadan yaplmamaldr. 2.".6.4.3.7 - Tamirat ve bakm i!lemleri ukur yerlerde (hava sirklasyonu olmayan yerlerde) yaplmamaldr. 2.".6.5 - Dkme ta!ma aralarna LPG doldurulmasnda doldurma snr, uygun bir seviye gstergesi yardmyla tayin edilmelidir. 2.".6.6 - LPG ta!ma aralarnn !ofr ve yardmclar tanklar doldurulurken veya da"tm srasnda aracnn yannda bulunmal, sigara vb. imemelidir. Herhangi bir onarm srasnda ara dolaylarnda sigara vb. iilmesine de izin verilmemelidir. 2.".6.7 - Dkme ta!ma aralarnda, LPG'nin bo!altlmas ve doldurulmas srasnda, aracn el freni ekili olmal, ara tekerleklerinin nne ve arkasna takoz konulmal ve motor durdurulmaldr.

2.2 - LPG'N!N TPLERE DOLDURULMU# HALDE TA#INMASI

2.2." - LPG Tplerinin Dolum Tesisi-Tp Da"tm Yerleri-Perakende Sat! Yeri Arasnda Ta!nmas LPG tpleri, TS 55 ve TS 5306'ya uygun olmal ve bu tpler TS 1449'a uygun olarak doldurulmu! olmaldr. TS 55 ve TS 5306'ya uygun olmayan veya TS 1449'a uygun olarak doldurulmam! tplerle yaplan LPG ta!malarndan da"tm !irketleri ve nakliyeciler sorumludur. 2.2."." - Aralarda Madde 1'de belirtilen btn emniyet kurallarna uyulmaldr. 2.2.".2 - LPG tplerinin ta!nmasnda kullanlan aralarn kasas, tabannda LPG birikmeyecek ve havalandrmaya imkan verecek !ekilde parmaklkl kasa olmaldr. Kasann yan yzlerine tahta veya sa plaka konulmamaldr.#stihap haddi 2 tonun zerinde olan aralarn kasalarnn st ksmlar da btnyle parmaklklarla kapatlm! olmaldr. 2.2.".3 - TS 55'te belirtilen, anma hacmi 108,51'den kk olan LPG tpleri yatay veya dikey olarak istiflenebilir. Kamyonet tipi tpl ta!ma aralar haricindeki aralarda anma hacmi 108,51 olan LPG tpleri dikey konumda istiflenmelidir. 2.2.".4 - Tp ve valfleri, ta!ma esnasnda d!meye, arpmaya, devrilmeye ve fiziki hasarlara kar! korunmu! olmaldr. 2.2.".5 - Tpl ta!ma aralar, zerlerinde dolu ve/veya bo! tp bulundu"u srece, tamir veya bakm amacyla umumi garajlara ekilmemelidir. 2.2.".6 - Aralarda dolu veya bo! LPG tp ta!nrken tplerin zeri branda vb. bir malzeme ile rtlmemelidir. 2.2.2 - LPG Tplerinin Perakende Sat$ Yeri-M$teri Arasnda Ta$nmas 2.2.2." - LPG tplerinin bayi-m!teri arasnda ta!nmasnda kullanlan aralarda Madde 1'de belirtilen btn emniyet kurallarna uyulmaldr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

2.2.2.2 - Aralarda kaak kontrolnde kullanlmak zere sabunlu su veya zel cihaz (detektr) bulundurulmaldr. 2.2.2.3 - Aralarn !ofr mahallindeki her iki kapya da bayinin firma ad, telefonu ve szle!meli oldu"u da"tm !irketinin ad en az 10 cm bykl"ndeki harfler ve rakamlarla kolay okunabilir bir !ekilde yazlm! olmaldr. 2.2.2.4 - Aralarda Madde 2.2.1.6'ya uyulmaldr.

2.3 - D!&ER KURALLAR

2.3." - Ara Srclerinin Uymas Gereken Emniyet Kurallar
2.3."." - Srcler ve nakliye i!lemi srasnda yanlarnda bulunabilecek !ahslar alkoll iki almamaldrlar. 2.3.".2 - Ara iinde ve civarnda aracn kendi stcs haricinde bir stc kullanlmamal, sigara ve benzeri maddeler iilmemelidir. 2.3.".3 - Aralar srcleri haricinde ki!iler tarafndan kullanlmamaldr. 2.3.".4 - Srcler, LPG'nin doldurulmas ve bo!altlmas srasnda koruyucu deri eldiven giymeli, btn vcudu ve kollar kapal olmaldr. Srcler hibir !ekilde tabannda elik bulunan ayakkab giymemelidirler.

2.3.2 - Dkme Ta$ma Arac Srclerinin E%itimi

2.3.2." - Srcler bu standardda belirtilen kurallara uygun hareket edecek !ekilde vasta sahibi tarafndan e"itilmi! olmaldr (Madde 1.1.9). 2.3.2.2 - Srclere uygulamal (i!veren veya i!verenin yazl talebi zerine da"tm !irketi tarafndan) yangnla mcadele e"itimi verilmelidir. 2.3.2.3 - Srclerin e"itimi her src de"i!iminde veya her 5 ylda bir tekrarlanmaldr.

2.3.3 - Tpl Ta$ma Arac Srclerin Yangn Sndrme E%itimi

Btn tpl ta!ma arac srclerine, aralarnda bulunan yangn sndrclerin kullanlma e"itimi i!veren veya i!verenin talebi zerine da"tm !irketi tarafndan verilmelidir.

2.3.4 - Di%er Hususlar

2.3.4." - Bu standardda belirtilmeyen hususlarda, yrrlkteki trafik kanunu ve T.C. Karayollar Genel Mdrl"nn ilgili tzk, ynetmelik ve talimatlar uygulanr. 2.3.4.2 - LPG ta!masnda kullanlacak aralar TS 4930'a gre projelendirilmi! ve tasdik edilmi! olmaldr.

ICS 75.200

TRK STANDARDI

TS 1445/Aralk 1997

TAD!L F!#! TS "446/Nisan "995 SIVILA#TIRILMI# PETROL GAZLARI (LPG) TA#IMA KURALLARI STANDARDI TAD!L TEKL!F! KURULUMUZUN 8 #ubat 2000 TAR!HL! TOPLANTISINDA A#A&IDAK! #EK!LDE TAD!L ED!LM!#T!R.
ESK! MET!N 2.3.2." - Srcler bu standardda belirtilen kurallara uygun hareket edecek !ekilde vasta sahibi tarafndan e"itilmi! olmaldr (Madde 1.1.9). YEN! MET!N 2.3.2." - Srcler bu standardda belirtilen kurallara uygun hareket edecek !ekilde i!veren veya i!verenin zel talebi zerine da"tm !irketi tarafndan e"itilmi! olmaldr (Madde 1.1.9).

TS "446/Nisan "995 SIVILA#TIRILMI# PETROL GAZLARI (LPG) TA#IMA KURALLARI STANDARDI TAD!L TEKL!F! KURULUMUZUN "7 Nisan 2000 TAR!HL! TOPLANTISINDA A#A&IDAK! #EK!LDE TAD!L ED!LM!#T!R.
ESK! MET!N 0.2.3 - Perakende Sat$ Yeri Perakende sat! yeri, ba!bayi, bayi veya tali bayilerin szle!me ile ba"l olduklar da"tm !irketine ait, TS 55 ve TS 5306 standardlarna uygun LPG tplerini kullanclara intikal ettirmek zere te!hir ve LPG sat! maksadyla kullandklar meskun ve/veya gayrimeskun mahaldir. Parakende sat! yerlerinde yetkili bayiler szle!me ile ba"l bulunulan da"tm !irketinin tescilli marka ve rengini ta!yan tpleri ve/veya sermayesinin %50den fazlas ayn tzel ki!ili"e mensup da"tm !irketlerinin biri ve ba"l oldu"u tzel ki!ilikle szle!me yapmak suretiyle i!yerlerinde ayn tzel ki!ili"e ait da"tm !irketlerinin LPG tplerini de tketicilere intikal ettirebilirler. Ancak bulunulan toplam LPG miktar TS 1446'da belirtilen de"eri hi bir suretle a!mamaldr. YEN! MET!N 0.2.3 - Perakende Sat$ Yeri Perakende sat! yeri, ba!bayi, bayi veya tali bayilerin szle!me ile ba"l olduklar da"tm !irketine ait, TS 55 ve TS 5306 standardlarna uygun ticari propan (sadec 108,5 L) ve kar!m LPG tplerini kullanclara intikal ettirmek zere te!hir ve LPG sat! maksadyla kullandklar meskun ve/veya gayrimeskun mahaldir. Parakende sat! yerlerinde yetkili bayiler szle!me ile ba"l bulunulan da"tm !irketinin tescilli marka ve rengini ta!yan tpleri ve/veya sermayesinin %50den fazlas ayn tzel ki!ili"e mensup da"tm !irketlerinin biri ve ba"l oldu"u tzel ki!ilikle szle!me yapmak suretiyle i!yerlerinde ayn tzel ki!ili"e ait da"tm !irketlerinin LPG tplerini de tketicilere intikal ettirebilirler. Ancak bulunulan toplam LPG miktar TS 1446'da belirtilen de"eri hi bir suretle a!mamaldr.