Invloed van het toerisme op

cultuur en milieu in Tibet.

Dit is een bijdrage van estherleeuw gemaakt op 29-11-2000

Een diverse soorten vakanties in Tibet

Inleiding:
Als je door een gebied zoals Tibet reist, wat heeft dat voor invloed in zowel de voordelige als
nadelige zin op de mensen en de omgeving. Dat zijn vragen waar wij eigenlijk vaak niet bij stilstaan
als wij reizen in een land. Vaak willen we alleen de voordelen zien en niet de nadelen. Onderstaand
geef ik afzonderlijk voor de cultuur en het milieu de voor- en nadelen van het toerisme in Tibet
weer:

Voordelen voor de cultuur:

Toerisme schept werkgelegenheid voor de Han-Chinezen, maar in beperkte mate ook voor de
Tibetanen zelf. De Chinese overheersing is hier deels debet aan. Aan de Han-Chinezen worden
bijvoorbeeld gemakkelijk de benodigde vergunningen voor het opstarten van een winkeltje
verstrekt, Tibetanen moeten hier vaak maanden op wachten of krijgen zelfs helemaal geen
toestemming. Tibetanen krijgen geen gelegenheid om als gids op te treden, omdat zij de Chinese
taal (nodig voor een vervolgopleiding) niet of nauwelijks beheersen. Eerlijkheidshalve moet er wel
gezegd worden dat de Tibetanen van nature wat lui en minder zorgzaam van aard zijn. Hierdoor is
duidelijk de trend waarneembaar dat hoteleigenaren steeds meer de voorkeur geven aan Chinees in
plaats van Tibetaans personeel. De Daila Lama moedigt het toerisme naar Tibet aan. Hij stelt dat
het goed is dat iedereen door zelf waar te nemen zich een oordeel moet vormen. Onbewust wordt je
hierdoor een soort waarnemer. Een leuke bijkomstigheid is dat reizigers bewust of onbewust door
de jaren hebben bijgedragen aan het verbreiden van het boeddhisme over de wereld. Het beter
bekend zijn met het instituut boeddhisme zal ongetwijfeld tot meer begrip voor de situatie in Tibet
hebben geresulteerd. Of het herbouwen van kloosters door de Chinese overheid met het
uiteindelijke doel exploitatie als museum, als een plus- of minpunt voor de cultuur moet worden
gezien kan worden gediscussieerd. Aan de ene kant is het een goede zaak dat deze culturele
erfgoederen worden hersteld aan de andere kant kunnen we niet spreken van een vooruitgang in de
religieuze beleving en weten we dat alle opbrengsten in de pocket van de Chinese overheid
verdwijnen.

Nadelen voor de cultuur:

Waar voordelen zijn, zijn ook nadelen. De laatste jaren is er bij de jongere generaties Tibetanen
door westerse invloeden een trend van het loslaten van oude tradities waarneembaar. De traditionele
klederdracht wordt losgelaten ten gunste van westerse kleding. Het is populair de duurdere
buitenlandse merkartikelen te consumeren in plaats van bv. het traditionele Chang bier. Dit gedrag
werkt statusverhogend, maar zorgt door de duurdere aanschafprijzen wel voor financiele
problemen, omdat de prijzen niet in verhouding staan tot het loon wat vaak wordt verdiend.
Toerisme versterkt ook de migratie van Han-Chinezen. Het is lucratief om souvenirwinkeltje op te
zetten. De Chinese overheid moedigt deze migratie extra aan met de gedachten dat de kans op een
eventuele toekomstige autonome status hierdoor wordt verkleind. Als deze ontwikkeling zich
doorzet in het huidige tempo zullen de Tibetanen in de nabije toekomst een minderheid vormen in
het voormalige Tibetaanse gebied.
Voordelen voor het milieu:
Het is moeilijk om je een voorstelling te maken van het feit dat toerisme voordelen voor het milieu
met zich mee kan brengen. Gelukkig heeft Tibet, mede door zijn ge?soleerde geografische positie
en geringe infrastructuur, niet te maken met massatoerisme waardoor het milieu beschadigd wordt.
De activiteiten van de Chinese overheid zijn des te funester voor het milieu. In het oosten van Tibet
vindt grootschalige houtkap plaats. Als reiziger word je geconfronteerd met de hieruit
voortvloeiende bodemerosie wat overstromingen en aardverschuivingen tot gevolg heeft.
Regelmatig wordt er nucleair afval gedumpt en worden er stuwdammen gebouwd. De
laatstgenoemde activiteit zorgt ervoor dat de kleinschalige landbouw door Tibetanen nog
moeizamer wordt en dat deze mensen hun bron van bestaan wordt ontnomen. De enige hoop die er
is en kan worden aangemerkt als een klein pluspuntje voor het milieu is de bewustwording van de
reiziger van deze problematiek. Terug in het eigen land kan er actie ondernomen worden om hieraan
een einde te maken.

Nadelen voor het milieu:

Toerisme, hoe klein ook van aard brengt altijd vervuiling met zich mee. Tijdens trekkings worden
er diverse luxe voedingsmiddelen gebruikt die afval opleveren (o.a. blikjes en plastic
verpakkingen). Het milieubewustzijn van de Tibetanen is nihil, het zit niet in de volksaard.
Belangrijk is om zelf een actieve rol te spelen door je afval mee te nemen. Voor het koken wordt
gebruik gemaakt van hervulbare gasflessen, maar vaak sprokkelen ze weer schaars hout voor hun
eigen etenspot met de nodige consequenties. Ten behoeve van de zogenaamde ?vooruitgang? van
het Tibetaanse volk, maar mede vanuit commercieel oogpunt (mijnbouwactiviteiten, houtkap en
zoutwinning), hebben de Chinezen enige infrastructuur aangelegd. Vaak is deze infrastructuur
dwars door schitterende maar ook fragiele natuurgebieden aangelegd, waardoor het ecosysteem is
aangetast. Het toerisme heeft een toename van het gemotoriseerde verkeer (o.a. vrachtwagens om
de luxe producten voor de toeristen zoals blikjes frisdrank etc. aan te voeren en jeeps om toeristen te
vervoeren) met zich meegebracht. Tip: drink thee en beperk het gebruik van luxe producten die uit
China en Nepal komen, ongewild steun je op die manier de Chinese economie maar door minder
consumptie van de luxe artikelen wordt het afvalprobleem ook beperkt. Wat voor veel landen geldt,
geldt ook voor Tibet, water is schaars. Verspil het niet.

Afsluiting:
Besef te aller tijden dat je als reiziger te gast bent in een land. Doe geen dingen die je thuis ook niet
zou doen.
Door je bewust te zijn van je handelen kunnen we wellicht ons steentje bijdragen aan een
verbetering van de situatie in Tibet.