Professional Documents
Culture Documents
Giaotrinhmachdientu 4442
Giaotrinhmachdientu 4442
CHNG I: MCH DIODE CHNG II: MCH PHN CC V KHUCH I TN HIU NH DNG BJT CHNG III: MCH PHN CC V KHUCH I TN HIU NH DNG FET CHNG 4: NH HNG CA NI TR NGUN TN HIU (RS) V TNG TR TI (RL) LN MCH KHUCH I
www.Updatesofts.com - 2005
Ngun in mt chiu E mc trong mch lm cho diode phn cc thun. Gi ID l dng in thun chy qua diode v VD l hiu th 2 u diode, ta c:
Trong :
I0 l dng in r nghch
=1 khi ID ln (vi mA tr ln) =1 Khi ID nh v diode cu to bng Ge =2 Khi ID nh v diode cu to bng Si Ngoi ra, t mch in ta cn c: Tc E - VD - VR = 0 E = VD + RID (1.2)
Phng trnh ny xc nh im lm vic ca diode tc im iu hnh Q, c gi l phng trnh ng thng ly in. Giao im ca ng thng ny vi c tuyn ca diode ID = f(VD) l im iu hnh Q. 1.2. DIODE TRONG MCH IN MT CHIU
1.3. DIODE TRONG MCH IN XOAY CHIU - MCH CHNH LU 1.3.1 Tr trung bnh v tr hiu dng. 1.3.2 Mch chnh lu na sng. 1.3.3 Chnh lu ton sng vi bin th c im gia. 1.3.4 Chnh lu ton sng dng cu Diode. 1.3.5 Chnh lu vi t lc. Mch chnh lu l ng dng thng dng v quan trng nht ca diode bn dn, c mc ch i t in xoay chiu (m thng l dng Sin hoc vung) thnh in mt chiu. 1.3.1. Khi nim v tr trung bnh v tr hiu dng 1.3.1.1. Tr trung bnh: Hay cn gi l tr mt chiu Tr trung bnh ca mt sng tun hon c nh ngha bng tng i s trong mt chu k ca din tch nm trn trc 0 (dng) v din tch nm di trc 0 (m) chia cho chu k. Mt cch tng qut, tng i s din tch trong mt chu k T ca mt sng tun hon v(t) c tnh bng cng thc:
Mt vi v d: Dng sng
Tr trung bnh
1.3.1.2. Tr hiu dng: Ngi ta nh ngha tr hiu dng ca mt sng tun hon( th d dng in) l tr s tng ng ca dng in mt chiu IDC m khi chy qua mt in tr R trong mt chu k s c nng lng ta nhit bng nhau.
Vi th d:
Dng sng
Hnh 1.6 1.3.2. Mch chnh lu na sng (mt bn k) Trong mch ny ta dng kiu mu l tng hoc gn ng ca diode trong vic phn tch mch. Dng mch cn bn cng cc dng sng (th d hnh sin) ng vo v ng ra nh hnh 1.7
Diode ch dn in khi bn k dng ca vi(t) a vo mch Ta c: - Bin nh ca vo(t) Vdcm = Vm - 0.7V - in th trung bnh ng ra:
(1.6)
(1.8)
Ta cng c th chnh lu ly bn k m bng cch i u diode. 1.3.3. Chnh lu ton sng vi bin th c im gia Mch c bn nh hnh 1.8a; Dng sng 2 cun th cp nh hnh 1.8b
- bn k dng, diode D1 phn cc thun v dn in trong lc diode D2 phn cc nghch nn xem nh h mch (hnh 1.9)
- bn k m, diode D2 phn cc thun v dn in trong lc diode D1 phn cc nghch nn xem nh h mch (Hnh 1.10)
l trong 2 trng hp, IL u chy qua RL theo chiu t trn xung v dng in u c mt hai bn k. in th nh 2 u RL l: Vdcm=Vm-0,7V V in th nh phn cc nghch mi diode khi ngng dn l: VRM=Vdcm+Vm=2Vm-0,7V - Dng sng thng trc 2 u RL c din t hnh 1.11 (1.10) (1.9)
Ngi ta cng c th chnh lu to ra in th m 2 u RL bng cch i cc ca 2 diode li. 1.3.4. Chnh lu ton sng dng cu diode Mch c bn
- bn k dng ca ngun in, D2 v D4 phn cc thun v dn in trong lc D1 v D2 phn cc nghch xem nh h mch. Dng kiu mu in th ngng, mch in c v li nh hnh 1.13
- bn k m ca ngun in, D1 v D3 phn cc thun v dn in trong lc D2, D4 phn cc nghch xem nh h mch (Hnh 1.14)
T cc mch tng ng trn ta thy: - in th nh Vdcm ngang qua hai u RL l: Vdcm =Vm-2VD=Vm-1.4V - in th nh phn cc nghch VRM mi diode l: VRM=Vdcm+VD=Vm-VD VRM =Vm-0,7V (1.13) (1.12)
l dng in trung bnh chy qua mi cp diode khi dn in ch bng 1/2 dng in trung bnh qua ti. 1.3.5. Chnh lu vi t lc Ta xem li mch chnh lu ton sng vi bin th c im gia. Nh kt qa phn trn: - in th nh 2 u RL l: Vdcm=Vm-0,7V - in th trung bnh 2 u RL l: VDC=0,637Vdcm
Nu ta thay RL bng 1 t in c in dung C. Trong thi im t t=0 n t=T/4, t C s np nhanh n in th nh Vdcm. Nu dng r ca t in khng ng k, t C s khng phng in v in th 2 u t c gi khng i l Vdcm. y l trng hp l tng. Thc t, in th trung bnh thay i t 0,637Vdcm n Vdcm. Thc ra ngun in phi cung cp cho ti, th d RL mc song song vi t C. bn k dng t C np in n tr Vdcm. Khi ngun in bt u gim, t C phng in qua RL cho n khi gp bn k k tip t C mi np in li n Vdcm v chu k ny c lp i lp li. Hnh 1.16 m t chi tit dng sng 2 u t C (tc RL). Hiu th sng d nh i nh c k hiu l Vr(p-p).
* H s sng d: (ripple factor) Ta xem li dng sng 2 u RL. Bng nguyn l chng cht, ta c th xem nh in th 2 u ti bng tng ca thnh phn mt chiu VDC vi thnh phn sng d xoay chiu c tn s gp i tn s ca ngun in chnh lu.
V thi gian np in thng rt nh so vi thi gian phng in nn dng ca thnh phn sng d c th xem gn ng nh dng tam gic
H s sng d quyt nh cht lng ca mch chnh lu. * Phng trnh in th sng d Nu gi ic l dng phng in ca t in c in dung C v VC l in th 2 u t in th:
Nu s thay i in th 2 u t l tuyn tnh th dng in ic l dng in mt chiu. Nu coi sng d c dng tam gic th dng phng ca t l hng s v k hiu l IDC. chnh l dng in qua ti
Nh vy sng d t l thun vi dng in trung bnh qua ti v t l nghch vi in dung C. Sng d s tng gp i khi chnh lu na sng v lc f=fr 1.4. MCH CT (Clippers) 1.4.1 Mch ct ni tip. 1.4.2 Mch ct song song. Mch ny dng ct mt phn tn hiu xoay chiu. Mch chnh lu na sng l mt th d n gin v mch ct. 1.4.1. Mch ct ni tip Dng cn bn nh hnh 1.20. Hnh 1.21 cho th p ng ca mch ct cn bn i vi cc dng sng thng dng khi coi diode l l tng.
By gi nu ta mc thm mt ngun in th mt chiu V ni tip vi diode nh hnh 1.22b. Nu tn hiu vo vi(t) c dng hnh sin vi in th nh l Vm th ng ra s c dng nh hnh v 1.22c vi in th nh Vm-V tc V0=Vi-V (coi diode l tng)
Hnh 1.24 l p ng ca mch ct song song cn bn vi cc dng sng thng dng (diode l tng)
* Mch c phn cc
Ta cng c th mc thm mt ngun in th 1 chiu V ni tip vi diode. Dng sng ng ra s ty thuc vo cc tnh ca ngun in mt chiu v diode. Th d: ta xc nh v0 ca mch in hnh 1.25 khi vi c dng tam gic v diode xem nh l tng
- Khi diode dn in: v0=V=4V - Khi vi=V=4V, Diode i trng thi t ngng dn sang dn in hoc ngc li - Khi vi<V=4V, diode dn in vo=V=4V - Khi vi>V=4V, diode ngng dn Vo= vi Hnh 1.26 l dng v bin ca ng ra v0
1.5. MCH GHIM P (Mch kp - clampers) y l mch i mc DC (mt chiu) ca tn hiu. Mch phi c mt t in, mt diode v mt in tr. Nhng mch cng c th c mt ngun in th c lp. Tr s ca in tr R v t in C phi c la chn sao cho thi hng =RC ln hiu th 2 u t gim khng ng k khi t phng in (trong sut thi gian diode khng dn in). Mch ghim p cn bn nh hnh 1.27
Dng kiu mu diode l tng ta thy: - Khi t: 0 T/2 diode dn in,t C np nhanh n tr s V v v0=0V
- Khi t: T/2 T, diode ngng, t phng in qua R. Do =RC ln nn C x in khng ng k, (thng ngi ta chn T10). Lc ny ta c: v0=-2V
im cn ch l trong mch ghim p bin nh i nh ca vi v vo lun bng nhau. Sinh vin th xc nh v0 ca mch in hnh 1.29
1.6. MCH DNG DIODE ZENER: 1.6.1 Diode zener vi in th ng vo vi v ti RL c nh. 1.6.2 Ngun vi c nh v RL thay i. 1.6.3 Ti RL c nh, in th ng vo vi thay i. Cng tng t nh diode chnh lu, vi diode zener ta cng dng kiu mu gn ng trong vic phn gii mch: Khi dn in diode zener tng ng vi mt ngun in th mt chiu vz (in th zener) v khi ngng n tng ng vi mt mch h. 1.6.1. Diode zener vi in th ng vo vi v ti RL c nh Mch cn bn dng diode zener c dng nh hnh 1.30
- Xc nh trng thi ca diode zener bng cch tho ri diode zener ra khi mch v tnh hiu th V hai u ca mch h
Cng sut tiu tn bi diode zener c xc nh bi Pz=Vz.Iz (1.23) Cng sut ny phi nh hn cng sut ti a PZM=VZIZM ca diode zener (IZM: dng in ti a qua zener m khng lm hng) Diode zener thng c dng trong cc mch iu ha in th to in th chun. Mch hnh 1.30 l 1 mch iu ha in th n gin to ra in th khng i 2 u RL. Khi dng to in th chun, in th zener nh l mt mc chun so snh vi mt mc in th khc. Ngoi ra diode zener cn c s dng rng ri trong cc mch iu khin, bo v... 1.6.2. Ngun Vi c nh v RL thay i Khi Vi c nh, trng thi ngng hoc dn ca diode zener ty thuc vo in tr ti RL
Do R c nh, khi Diode zener dn in, in th VR ngang qua in tr R s c nh: VR=Vi - Vz Do dng IR cng c nh:
Dng IZ s nh nht khi IL ln nht. Dng IZ c gii hn bi IZM do nh sn xut cho bit, do dng in nh nht qua RL l ILmin phi tha mn:
Cui cng khi Vi c nh, RL phi c chn trong khong RLmin v RLmax 1.6.3. Ti RL c nh, in th ng vo Vi thay i Xem li hnh 1.30 Nu ta gi RL c nh, vi phi ln th zener mi dn in. Tr s ti thiu ca Vi zener c th dn in c xc nh bi:
1.7. MCH CHNH LU BI P 1.7.1. Chnh lu tng i in th. 1.7.2. Mch chnh lu tng ba, tng bn.
- bn k dng ca ngun in, D1 dn v D2 ngng. T C1 np in n in th nh Vm - bn k m D1 ngng v D2 dn in. T C2 np in n in th VC2=Vm+VC1=2Vm - Bn k dng k tip, D2 ngng, C2 phng in qua ti v n bn k m k tip C2 li np in 2Vm. V th mch ny gi l mch chnh lu tng i in th mt bn k. in th nh nghch 2 u diode l 2Vm.
- Ta cng c th dng mch ghim p gii thch hot ng ca mch chnh lu tng i in th.
- bn k dng ca ngun in D1 dn, C1 np in VC1=Vm trong lc D2 ngng. - bn k m D2 dn, C2 np in VC2=Vm trong lc D1 ngng. - in th ng ra V0=VC1+VC2=2Vm 1.7.2. Mch chnh lu tng ba, tng bn
u tin C1 np in n VC1=Vm khi D1 dn in bn k dng. Bn k m D2 dn in, C2 np in n VC2=2Vm (tng in th nh ca cun th cp v t C1). Bn k dng k tip D2 dn, C3 np in n VC3=2Vm (D1 v D2 dn, D2 ngng nn in th 2Vm ca C2 np vo C3). Bn k m k tip D2, D4 dn, in th 2Vm ca C3 np vo C4 ... in th 2 u C2 l 2Vm 2 u C1+C= l 3Vm 2 u C2+C4 l 4Vm
BI TP CUI CHNG 1
******
Dng kiu mu in th ngng gii cc bi tp t 1 n 8 Bi 1: Xc nh VD, VR v ID trong mch in hnh 1.36
a. Xc nh VL, IL, IZ v IR nu RL=180 b. Xc nh gi tr ca RL sao cho diode zener hot ng khng qa cng sut c. Xc nh gi tr ti thiu ca RL zener c th hot ng c. Bi 13: a. Thit k h thng mch c dng hnh 1.49 bit rng VL=12V khi IL thay i t 0 n 200mA. Xc nh RS v VZ b. Xc nh PZM ca zener.
Bi 14: Trong mch in hnh 1.50, xc nh khong thay i ca vi sao cho VL=8V v diode zener hot ng khng qa cng sut.
- Vng tc ng: (Vng khuch i hay tuyn tnh) vi ni B-E phn cc thun ni B-C phn cc nghch - Vng bo ha: Ni B-E phn cc thun Ni B-C phn cc thun - Vng ngng: Ni B-E phn cc nghch Ty theo nhim v m hot ng ca transistor phi c t trong vng no. Nh vy, phn cc transistor l a cc in th mt chiu vo cc cc ca transistor nh th no transistor hot ng trong vng mong mun. D nhin ngi ta cn phi thc hin mt s bin php khc n nh hot ng transistor nht l khi nhit ca transistor thay i. Trong chng ny, ta kho st ch yu BJT NPN nhng cc kt qa v phng php phn tch vn ng vi BJT PNP, ch cn ch n chiu dng in v cc tnh ca ngun in th 1 chiu. 2.1. PHN CC C NH: (FIXED-BIAS) Mch c bn nh hnh 2.1
Phng php chung phn gii mch phn cc gm ba bc: - Bc 1 : Dng mch in ng vo xc nh dng in ng vo (IB hoc IE). - Bc 2: Suy ra dng in ng ra t cc lin h IC=IB IC=IE - Bc 3:Dng mch in ng ra tm cc thng s cn li (in th ti cc chn, gia cc chn ca BJT...) p dng vo mch in hnh 2.1
* S bo ha ca BJT: S lin h gia IC v IB s quyt nh BJT c hot ng trong vng tuyn tnh hay khng. BJT hot ng trong vng tuyn tnh th ni thu - nn phi phn cc nghch. BJT NPN v c th hnh 2.1 ta phi c:
th BJT s i dn vo hot ng trong vng bo ha. T iu kin ny v lin h IC=IB ta tm c tr s ti a ca IB, t chn RB sao cho thch hp.
2.2. PHN CC N NH CC PHT: (EMITTER - STABILIZED BIAS) Mch c bn ging mch phn cc c nh, nhng cc pht c mc thm mt in tr RE xung mass. Cch tnh phn cc cng c cc bc ging nh mch phn cc c nh.
* S bo ha ca BJT: Tng t nh trong mch phn cc c nh, bng cch cho ni tt gia cc thu v cc pht ta tm c dng in cc thu bo ha ICsat
Ta thy khi thm RE vo, ICsat nh hn trong trng hp phn cc c nh, tc BJT d bo ha hn. 2.3. PHN CC BNG CU CHIA IN TH: (VOLTAGE - DIVIDER BIAS) Mch c bn c dng hnh 2.3. Dng nh l Thevenin bin i thnh mch hnh 2.3b
Trong :
Thay: IE=(1+)IB
* Cch phn tch gn ng: Trong cch phn cc ny, trong mt s iu kin, ta c th dng phng php tnh gn ng. l in tr ng vo ca BJT nhn t cc B khi c RE l:
Ta thy, nu xem ni tr ca ngun VBE khng ng k so vi (1+)RE th Ri=(1+)RE. Nu Ri>>R2 th dng IB<<I2 nn I1# I2, ngha l R2//Ri # R2. Do in th ti chn B c th c tnh mt cch gn ng:
V Ri=(1+)RE # RE nn thng trong thc t ngi ta c th chp nhn cch tnh gn ng ny khi RE 10R2. Khi xc nh xong VB, VE c th tnh bng:
Trong cch tnh phn cc ny, ta thy khng c s hin din ca h s . im tnh iu hnh Q c xc nh bi IC v VCE nh vy c lp vi . y l mt u im ca mch phn cc vi in tr cc pht RE v h s rt nhy i vi nhit mc d khi c RE khuch i ca BJT c suy gim. 2.4. PHN CC VI HI TIP IN TH: (Dc Bias With Voltage Feedback) y cng l cch phn cc ci thin n nh cho hot ng ca BJT
2.5. MT S DNG MCH PHN CC KHC Mch phn cc bng cu chia in th v hi tip in th rt thng dng. Ngoi ra ty trng hp ngi ta cn c th phn cc BJT theo cc dng sau y thng qua cc bi tp p dng. 2.5.1. Xc nh VC, VB ca mch hnh 2.6 2.5.2. Xc nh VCE, IE ca mch hnh 2.7 2.5.3. Xc nh VC, VB, VE ca mch hnh 2.8
2.6. THIT K MCH PHN CC Khi thit k mch phn cc, ngi ta thng dng cc nh lut cn bn v mch in nh nh lut Ohm, nh lut Kirchoff, nh l Thevenin..., t cc thng s bit tm ra cc thng s cha bit ca mch in. Phn sau l mt vi th d m t cng vic thit k. 2.6.1. Th d 1: Cho mch phn cc vi c tuyn ng ra ca BJT nh hnh 2.9. Xc nh VCC, RC, RB.
Chn
RB=1,2M
in tr R1, R2 khng th tnh trc tip t in th chn B v in th ngun. mch hot ng tt, ta phi chn R1, R2 sao cho c VB mong mun v sao cho dng qua R1, R2 gn nh bng nhau v rt ln i vi IB. Lc
2.7. BJT HOT NG NH MT CHUYN MCH BJT khng nhng ch c s dng trong cc mch in t thng thng nh khuch i tn hiu, dao ng... m cn c th c dng nh mt ngt in (Switch). Hnh 2.12 l m hnh cn bn ca mt mch o (inverter).
Ta thy in th ng ra ca VC l o i vi in th tn hiu p vo cc nn (ng vo). Lu l y khng c in p 1 chiu phn cc cho cc nn m ch c in th 1 chiu ni vo cc thu. Mch o phi c thit k sao cho im iu hnh Q di chuyn t trng thi ngng dn sang trng thi bo ha v ngc li khi hiu th tn hiu vo i trng thi. iu ny c ngha l IC=ICEO 0mA khi IB=0mA v VCE=VCEsat=0V khi IC=ICsat (tht ra VCEsat thay i t 0,1V n 0,3V) - hnh 2.12, Khi Vi=5V, BJT dn v phi thit k sao cho BJT dn bo ha.
nn tha mn BJT hot ng trong vng bo ha. - Khi vi=0V, IB=0A, BJT ngng v IC=ICEO=0mA; in th gim qua RC lc ny l 0V, do : VC=VCC-RCIC=5V - Khi BJT bo ha, in tr tng ng gia 2 cc thu-pht l:
Khi bo ha:
Vy ta thit k: RC=1K RB=150K Trong thc t, BJT khng th chuyn tc thi t trng thi ngng sang trng thi dn hay ngc li m phi mt mt thi gian. iu ny l do tc dng ca in dung 2 mi ni ca BJT. Ta xem hot ng ca BJT trong mt chu k ca tn hiu (hnh 2.16)
Khi chuyn t trng thi ngng sang trng thi dn, BJT phi mt mt thi gian l: ton=td+tr (2.14) td: Thi gian t khi c tn hiu vo n khi IC tng c 10% gi tr cc i tr: Thi gian IC tng t 10% n 90% gi tr cc i.
Khi chuyn t trng thi dn sang trng thi ngng, BJT phi mt mt thi gian l: toff=ts+tf (2.15) ts: Thi gian t khi mt tn hiu vo n khi IC cn 90% so vi tr cc i tf: Thi gian t khi IC 90% n khi gim cn 10% tr cc i. Thng thng toff > ton
Th d 1 BJT bnh thng: ts=120ns ; tr=13ns tf=132ns ; td=25ns Vy: ton=38ns ; toff=132ns So snh vi 1 BJT c bit c chuyn mch nhanh nh BSV 52L ta thy: ton=12ns; toff=18ns. Cc BJT ny c gi l transistor chuyn mch (switching transistor) 2.8. TNH KHUCH I CA BJT Xem mch in hnh 2.17
Gi s ta a mt tn hiu xoay chiu c dng sin, bin nh vo chn B ca BJT nh hnh v. in th chn B ngoi thnh phn phn cc VB cn c thnh phn xoay chiu ca tn hiu vi(t) chng ln. vB(t)=VB+vi(t) Cc t C1 v C2 ng vo v ng ra c chn nh th no c th xem nh ni tt - dung khng rt nh - tn s ca tn hiu. Nh vy tc dng ca cc t lin lc C1, C2 l cho thnh phn xoay chiu ca tn hiu i qua v ngn thnh phn phn cc mt chiu.
V BJT, ngi ta thng dng mch tng ng kiu mu re hay mch tng ng theo thng s h. Hnh 2.20 m t 2 loi mch tng ng ny 2 dng n gin v y * Dng n gin
* Dng y
Hnh 2.20
Do ngun ph thuc ib c th thay th bng ngun gm.vbe 2.9. MCH KHUCH I CC PHT CHUNG 2.9.1 Mch khuch i cc pht chung vi kiu phn cc c nh v n nh cc pht. 2.9.2 Mch khuch i cc pht chung vi kiu phn cc bng cu chia in th v n nh cc pht. 2.9.3 Mch khuch i cc pht chung phn cc bng hi tip in th v n nh cc pht. Tn hiu a vo cc nn B, ly ra cc thu C. Cc pht E dng chung cho ng vo v ng ra 2.9.1. Mch khuch i cc pht chung vi kiu phn cc c nh v n nh cc pht Mch c bn nh hnh 2.21 v mch tng xoay chiu nh hnh 2.22
tnh tng tr ra ca mch, u tin ta ni tt ng vo (vi=0); p mt ngun gi tng c tr s vo vo pha ng ra nh hnh 2.23, xong lp t s
Ch : Trong mch c bn hnh 2.21 nu ta mc thm t phn dng CE (nh hnh 2.24) hoc ni thng chn E xung mass (nh hnh 2.25) th trong mch tng ng xoay chiu s khng cn s hin din ca in tr RE (hnh 2.26)
Tht ra cc kt qu trn c th suy ra t cc kt qu hnh 2.22 khi cho RE=0 2.9.2. Mch khuch i cc pht chung vi kiu phn cc bng cu chia in th v n nh cc pht
y l dng mch rt thng dng do c n nh tt. Mch c bn nh hnh 2.27 v mch tng ng xoay chiu nh hnh 2.28
So snh hnh 2.28 vi hnh 2.22 ta thy hon ton ging nhau nu thay RB=R1//R2 nn ta c th suy ra cc kt qu:
Ch : Trong mch in hnh 2.27, nu ta mc thm t phn dng CE cc pht (hnh 2.29) hoc ni thng cc pht E xung mass (hnh 2.30) th trong mch tng ng cng khng cn s hin din ca RE
2.9.3. Mch khuch i cc pht chung phn cc bng hi tip in th v n nh cc pht Mch tng qut nh hnh 2.31 v mch tng ng xoay chiu c v hnh 2.32
* li in th:
* Tng tr ra:
Zo=RC//RB
Ch : Cng ging nh phn trc, mch hnh 2.31, nu ta mc thm t phn dng CE vo cc E ca BJT hoc mc thng cc E xung mass th cc thng s ca mch c suy ra khi cho RE=0
2.10. MCH KHUCH I CC THU CHUNG Cn gi l mch khuch i theo cc pht (Emitter fllower). Dng mch cn bn nh hnh 2.33 v mch tng ng xoay chiu v hnh 2.34
Nh kt qu c thy phn sau, im c bit ca mch ny l li in th nh hn v gn bng 1, tn hiu vo v ra cng pha, tng tr vo rt ln v tng tr ra li rt nh nn tc dng gn nh bin th. V cc l do trn, mch cc thu chung thng c dng lm mch m (Buffer) gip cho vic truyn tn hiu t hiu sut cao nht.
* Tng tr ra Zo Ni tt ng vo (vi=0), p 1 in th vo ng ra
Ch : - Mch khuch i cc thu chung cng c th c phn cc bng cu chia in th nh hnh 2.36. Cc cng thc trn mch phn gii trn vn ng, ch cn thay RB=R1//R2 - Mch cng c th c mc thm 1 in tr RC nh hnh 2.37. Cc cng thc trn vn ng khi thay RB=R1//R2. Tng tr vo Zi v tng tr ra Z0 khng thay i v RC khng lm nh hng n cc nn v cc pht. RC a vo ch lm nh hng n vic xc nh im tnh iu hnh.
2.11. MCH KHUCH I CC NN CHUNG Dng mch thng dng v mch tng ng xoay chiu nh hnh 2.38
2.12. PHN GII THEO THNG S h N GIN 2.12.1 Mch khuch i cc pht chung. 2.12.2 Mch khuch i cc thu chung. 2.12.3 Mch khuch i cc nn chung. Vic phn gii cc mch dng BJT theo thng s h cng tng ng nh kiu mu re. y ta s khng i su vo cc chi tit m ch dng li nhng kt qu quan trng nht ca mch. Cc thng s h thng c nh sn xut cho bit. Ngoi ra ta cn nh n cc lin h gia 2 mch tng ng
2.12.1. Mch khuch i cc pht chung Th d ta xem mch hnh 2.39a v mch tng ng hnh 2.39b
(2.57)
Ghi ch: Trng hp ta mc thm t phn dng CE hoc mch in khng c RE (chn E mc xung mass) th trong mch tng ng s khng c s hin din ca RE Cc kt qu s l:
2.12.2. Mch khuch i cc thu chung Xem mch hnh 2.40a vi mch tng ng 2.40b
2.12.3. Mch khuch i cc nn chung Dng mch v mch tng ng nh hnh 2.41
2.13. PHN GII THEO THNG S h Y im quan trng trong cch phn gii theo thng s h y l cng thc tnh cc thng s ca mch khuch i c th p dng cho tt c cc cch rp. Ch cn ch l mch cc pht chung l hie, hfe, hre, hoe; mch cc nn chung l hib, hfb, hrb, hob v mch cc thu chung l hic, hfc, hrc, hoc. M hnh sau y l mch tng ng tng qut ca BJT theo thng s h mt cch y , ngi ta xem BJT nh mt t cc.
Nu hoRL << 1 Ai # hf
Ta tm li c dng quen thuc Zi=hi nu s hng th hai rt nh so vi s hng th nht - Tng tr ra Zo L t s ca in th ng ra v dng in ng ra khi ng vo ni tt (vs=0)
Ta s tm li c dng quen thuc Zo=1/ho khi s hng th hai (ca mu s) khng ng k so vi s hng th nht.
BI TP CUI CHNG II
******* Bi 1: Hy thit k mt mch phn cc dng cu chia in th vi ngun in VCC=24V, BJT s dng c =100/si v iu hnh ti ICQ=4mA, VCEQ=8v. Chn VE=1/8VCC. Dng in tr c gi tr tiu chun. Bi 2: Thit k mch o vi thng s nh hnh 2.44. BJT dng c =100/si v ICsat=8mA. Hy thit k vi IB=120%IBmax v dng in tr tiu chun.
Bi 3: Trong mch in hnh 2.45 a. Xc nh cc tr phn cc IB, IC, VE, VCE . b. V mch tng ng xoay chiu vi tn hiu nh (khng c CE) c. Tnh tng tr vo Zi v li in th
b. V mch tng ng xoay chiu vi tn hiu nh (khng c CE) c. Tnh tng tr vo Zi v li in th Av=vo/vi ca mch (khng c CE) d. Lp li cu b, c khi mc CE vo mch.
Bi 5: Trong mch in hnh 2.47 a. V mch tng ng xoay chiu vi tn hiu nh b. Thit lp cng thc tnh Zi, Av c . p dng bng s tnh Zi v Av
Bi 7: Trong mch in hnh 2.49 a. V mch tng ng xoay chiu vi tn hiu nh b. Thit lp cng thc tnh tng tr vo Zi v li in th Av c. p dng bng s tnh Zi v Av.
Bi 8: Trong
FET, s lin h gia ng vo v ng ra khng tuyn tnh nh BJT. Mt s khc bit na l BJT ngi ta dng s bin thin ca dng in ng vo (IB) lm cng vic iu khin, cn FET, vic iu khin l s bin thin ca in th ng vo VGS. Vi FET cc phng trnh lin h dng phn gii mch l: IG = 0A (dng in cc cng) ID = IS (dng in cc pht = dng in cc ngun).
FET c th c dng nh mt linh kin tuyn tnh trong mch khuch i hay nh mt linh kin s trong mch logic. E-MOSFET thng dng trong mch s hn, c bit l trong cu trc CMOS. 3.1 PHN CC JFET V DE-MOSFET IU HNH THEO KIU HIM: 3.1.1 Phn cc c nh. 3.1.2 Phn cc t ng. 3.1.3 Phn cc bng cu chia in th. V khi iu hnh theo kiu him, 2 loi FET ny u hot ng in th cc thot dng so vi cc ngun v in th cc cng m so vi cc ngun (th d knh N), nn c cng cch phn cc. tin vic phn gii, y ta kho st trn JFET knh N. Vic DE-MOSFET iu hnh theo kiu tng (in th cc cng dng so vi in th cc ngun) s c phn tch phn sau ca chng ny. 3.1.1 Phn cc c nh: Dng mch nh hnh 3.1
(3.1)
ng thng VGS=-VGG c gi l ng phn cc. Ta cng c th xc nh c ID t c tuyn truyn. im iu hnh Q chnh l giao im ca c tuyn truyn vi ng phn cc. T mch ng ra ta c: (3.2) VDS = VDD - RDID y l phng trnh ng thng ly in. Ngoi ra: VS = 0 VD = VDS = VDD - RDID VG = VGS = -VGG 3.1.2 Phn cc t ng: y l dng phn cc thng dng nht cho JFET. Trong kiu phn cc ny ta ch dng mt ngun in mt chiu VDD v c thm mt in tr RS mc cc ngun nh hnh 3.3
V IG = 0 nn VG = 0 v ID = IS VGS = VG - VS = -RSID (3.3) y l phng trnh ng phn cc. Trong trng hp ny VGS l mt hm s ca dng in thot ID v khng c nh nh trong mch phn cc c nh. - Thay VGS vo phng trnh schockley ta tm c dng in thot ID.
Mch ng ra ta c: VDS = VDD-RDID-RSIS = VDD-(RD + RS)ID y l phng trnh ng thng ly in. Ngoi ra: VS=RSID ; VG = 0; VD = VDD-RDID 3.1.3 Phn cc bng cu chia in th: Dng mch nh hnh 3.5
(3.5)
Ta c: VGS = VG - VS
VS = RSIS = RSID VGS = VG - RSID (3.7) y l phng trnh ng phn cc. Do JFET iu hnh theo kiu him nn phi chn R1, R2 v RS sao cho VGS < 0 tc
IDQ v VGSQ chnh l ta giao im ca ng phn cc v c tuyn truyn. Ta thy khi RS tng, ng phn cc nm ngang hn, tc VGS m hn v dng ID nh hn. T im iu hnh Q, ta xc nh c VGSQ v IDQ. Mt khc: VDS = VDD - (RD + RS)ID (3.8) (3.9) VD = VDD - RDID VS = RSID (3.10) 3.2 DE-MOSFET IU HNH KIU TNG: 3.2.1Phn cc bng cu chia in th. 3.2.2 Phn cc bng hi tip in th. Ta xt DE-MOSFET knh N.
iu hnh theo kiu tng, ta phi phn cc sao cho VGS >0 nn ID >IDSS, do ta phi ch n dng thot ti a IDmax m DE-MOSFET c th chu ng c. 3.2.1 Phn cc bng cu chia in th: y l dng mch phn cc thng dng nht. Nn ch l do iu hnh theo kiu tng nn khng th dng cch phn cc t ng. Cc in tr R1, R2 , RS phi c chn sao cho VG>VS tc VGS >0. Th d ta xem mch phn cc hnh 3.7.
Vy VGS(off) = 1.5volt - ID(mA). 0,15 (k) T th hnh 3.8 ta suy ra: IDQ =7.6mA VGSQ = 0.35v VDS = VDD - (RS+RD)ID = 3.18v 3.2.2 Phn cc bng mch hi tip in th: Mch c bn hnh 3.9
- c tuyn truyn ging nh trn. - ng phn cc xc nh bi: VGS = VDS = VDD - RDID trng vi ng thng ly in. V hai c tuyn ny ta c th xc nh c IDQ v VGSQ 3.3 MCH PHN CC E-MOSFET: 3.3.1 Phn cc bng hi tip in th. 3.3.2 Phn cc bng cu chia in th.
(3.11)
Do E-MOSFET ch phn cc theo kiu tng (VGS >0 knh N v VGS <0 knh P), nn ngi ta thng dng mch phn cc bng cu chia in th hoc hi tip in th. E-MOSFET knh N khi VGS cn nh hn VGS(th) th dng thot ID =0 mA, khi VGS >VGS(th) th ID c xc nh bi: H s k c xc nh t cc thng s ca nh sn xut. Thng nh sn xut cho bit VGS(th) v mt dng ID(on) tng ng vi mt in th VGS(on). Suy ra:
V IG = 0 nn VD = VG v VGS = VDS VGS = VDS = VDD - RDID (3.13) Ta thy ng phn cc trng vi ng thng ly in. Giao im ca ng phn cc v c tuyn truyn l im iu hnh Q. 3.3.2 Phn cc bng cu chia in th: Mch ny thng dng hn v c dng nh hnh 3.13
T mch cng ngun ta c: VG = VGS - RSID VGS = VG - RSID y l phng trnh ng phn cc.
(3.14)
Do iu hnh theo kiu tng nn ta phi chn R1, R2, RS sao cho: VGS >VS = RSID tc VGS >0 Giao im ca c tuyn truyn v ng phn cc l im iu hnh Q. T th ta suy ra IDQ v VGSQ v t ta c th tm c VDS, VD, VS ...
3.4 MCH KT HP BJT V FET: n nh im tnh iu hnh cho FET, ngi ta c th dng mch phn cc kt hp vi BJT. BJT y ng vai tr nh mt ngun dng in. Mch phn cc cho BJT thng dng l mch cu chia in th hay n nh cc pht. Th d ta xc nh VD v VC ca mch hnh 3.15.
Ta c th gii phng trnh trn tm VGS. n gin hn ta dng phng php th. Cch v c tuyn truyn nh phn trc. T th ta suy ra: VGS=-3.7volt. T : VC = VB - VGS = 7.32v
Ngi ta cng c th dng FET nh mt ngun dng in n nh phn cc cho BJT nh hnh 3.17. Sinh vin th phn gii xc nh VC, VD ca mch. 3.5 THIT K MCH PHN CC DNG FET: Cng vic thit k mch phn cc dng FET tht ra khng ch gii hn cc iu kin phn cc. Ty theo nhu cu, mt s cc iu kin khc cng phi c ti, nht l vic n nh im tnh iu hnh. T cc thng s ca linh kin v dng mch phn cc c la chn, dng cc nh lut Kirchoff, nh lut Ohm... v phng trnh Schockley hoc c tuyn truyn, ng phn cc... xc nh cc thng s cha bit. Tng qut trong thc hnh, thit k mt mch phn cc dng FET, ngi ta thng chn im iu hnh nm trong vng hot ng tuyn tnh. Tr s tt nht thng c chn l hoc . Ngoi ra, VDS cng khng c vt qu tr s ti a m FET c th chu ng c. Th d: Trong mch in hnh 3.18a, chn ID = 2.5 mA, VD = 12v. Dng FET c IDSS = 6mA, VGS(off) =-3v. Xc nh RD v RS.
T c tuyn truyn Khi ID = 2.5mA th VGS=-1v. Vy: VGS=-RSID (RS =-VGS/ID =0.4k (chn RS = 390)
3.6 TNH KHUCH I CA FET V MCH TNG NG XOAY CHIU TN HIU NH: Ngi ta cng c th dng FET khuch i tn hiu nh nh BJT. JFET v DE-MOSFET khi iu hnh theo kiu him c dng mch ging nhau. im khc nhau ch yu JFET v DE-MOSFET l tng tr vo ca DE-MOSFET ln hn nhiu (sinh vin xem li gio trnh linh kin in t). Trong lc BJT, s thay i dng in ng ra (dng cc thu) c iu khin bng dng in ng vo (dng cc nn), th FET, s thay i dng in ng ra (dng cc thot) c iu khin bng mt in th nh ng vo (hiu th cng ngun VGS). BJT ta c li dng in th FET c truyn dn gm. Vi tn hiu nh, mch tng ng xoay chiu ca FET nh hnh 3.19a, trong r l tng tr vo ca FET.
JFET, r khong hng chc n hng trm M, trong lc MOSFET thng hng trm n hng ngn M. Do , thc t ngi ta c th b r trong mch tng ng (hnh 3.19b). rd l tng tr ra ca FET, c nh ngha: tc ty thuc vo im iu hnh, rd c th thay i t vi chc k n vi chc M. rd v gm thng c nh sn xut cho bit di dng rd=1/yos; gm=yfs mt im iu hnh no . Nu trong mch thit k, RD (in tr ni t cc thot ln ngun) khng ln lm (vi k), ta c th b rd trong mch tng ng (hnh 3.19c).
3.7 MCH KHUCH I DNG JFET HOC DE-MOSFET IU HNH THEO KIU HIM: 3.7.1 3.7.2 3.7.3 3.7.4 Mch cc ngun chung. Mch cc ngun chung vi in tr cc ngun RS. Mch khuch i cc thot chung. Mch khuch i cc cng chung.
3.7.1 Mch cc ngun chung: C th dng mch phn cc c nh (hnh 3.20), mch phn cc t ng (hnh 3.21) hoc mch phn cc bng cu chia in th (hnh 3.22). Mch tng ng xoay chiu v hnh 3.23.
Trong Ri=RG hnh 3.20 v 3.21; Ri=R1 //R2 hnh 3.22. Phn gii mch ta tm c:
- Tng tr ra: Z0 = rd //RD (3.17) 3.7.2 li in th ca mch khuch i cc ngun chung vi in tr RS : Gi s ta xem mch hnh 3.24 vi mch tng ng hnh 3.25.
3.7.3 Mch khuch i cc thot chung hay theo ngun(Common Drain or source follower) Ngi ta c th dng mch phn cc t ng hoc phn cc bng cu chia in th nh hnh 3.26 v hnh 3.27
Mch tng ng xoay chiu c v hnh 3.28. Trong : Ri=RG trong hnh 3.26 v Ri = R1 //R2 trong hnh 3.27. - li in th: Ta c: v0 = (gmvgs)( RS //rd) Vgs = vi - v0
- Tng tr vo Zi = Ri (3.20) - Tng tr ra: Ta thy RS song song vi rd v song song vi ngun dng in gmvgs. Nu ta thay th ngun dng in ny bng mt ngun in th ni tip vi in tr 1/gm v t ngun in th ny bng 0 trong cch tnh Z0, ta tm c tng tr ra ca mch: (3.21) Z0 = RS //rd // 1/gm
3.7.4 Mch khuch i cc cng chung: ( Common-gate circuit) Mch cn bn v mch tng ng xoay chiu nh hnh 3.29a v 3.29b.
3.8 MCH KHUCH I DNG E-MOSFET: Do E-MOSFET ch iu hnh theo kiu tng, nn thng c phn cc bng cu chia in th hoc hi tip in th. Th d: Ta xem mch hnh 3.30a c mch tng ng xoay chiu hnh 3.30b.
Thng thng gmRG >>1 nn AV = -gm(RG //rd //RD) Nhng RG thng rt ln nn AV -gm(rd //RD) (3.25) - Xc nh gi tr ca gm: gm thng c nh sn xut cho bit mt s iu kin phn cc c bit, hay c th c tnh t im tnh iu hnh. Hoc gm c th c tnh mt cch gn ng t cng thc: gm = 2k[VGS - VGS(th)] vi k c tr s trung bnh khong 0.3mA/V2. - Tng tr vo:
- Tng tr ra: Z0 = RD //rd //RG 3.9 THIT K MCH KHUCH I DNG FET:
(3.27)
Vn thit k mch khuch i dng FET y gii hn ch tm cc iu kin phn cc, cc tr s ca linh kin th ng c c li in th mong mun. Th d: Thit k mch khuch i phn cc t ng dng JFET nh hnh 3.31 sao cho li in th bng 10.
*************
Bi 2: mch hnh 3.33, cho VDS = 8v. Xc nh ID, VD, VS, VGS.
Bi 3: Hy thit k mt mch phn cc t ng dng JFET c IDSS=8mA; VGS(off)=-6v v im iu hnh Q IDQ = 4mA vi ngun cung cp VDD= +14v. Chn RD = 3RS. Bi 4: Thit k mt mch phn cc bng cu chia in th dng DE-MOSFET vi IDSS = 10mA, VGS(off) = -4v c im iu hnh Q IDQ = 2.5mA v dng ngun cp in VDD=24v. Chn VG=4v v RD=2.5RS vi R1=22M. Bi 5: Tnh Zi, Z0 v AV ca mch in hnh 3.34
Bi 6: Xc nh gi tr ca RD v RS trong mch in hnh 3.35 khi c phn cc VGSQ = 1/2VGS(off) v VDSQ = 1/2VDD. Tnh li in th trong trng hp ny.
Bi 7: Thit k mch khuch i dng JFET c dng nh hnh 3.36, sao cho li in th l 8. gii hn bc thit k, cho VGSQ gn tr s ti a ca gm, th d nh VGS(off)/4.
Bi 8: Thit k mch khuch i dng JFET c dng hnh 3.37 sao cho li in th bng 5. Chn VGSQ=VGS(off)/4.
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
Trong vi, ii, Zi ln lt l in th (tn hiu), dng in v tng tr ca ng vo. v0, i0, Z0 l in th, dng in v in tr ca ng ra. AVNL, AINL l li in th v li dng in ca h thng. Ton b cc thng s ny c nh ngha khi ng ra khng mc ti v khng c in tr ngun RS. p dng nh l Thevenin hai cc ca ng ra, ta c: Zth=Z0=R0 Ngun in th Thevenin Eth l in th mch h gia 2 u ng ra, l v0. Vy:
Nn Eth=AVNL.vi
Ta c th dng Ri=Zi=vi/ii biu din mch ng vo v dng ngun Thevenin Eth=AVNL.Vi v Z0=R0 biu din ng ra ca h thng 2 cng.
th li mch tng ng ny, ta th tm Z0 v AVNL. tm Z0, ta ni tt ng vo tc vi=0v, t AVNL.vi=0v v tng ng vi mch ni tt, do Z0=R0 nh nh ngha pha trn. S vng mt ca ti s a n i0=0 v in th gim qua R0 l VR0=0. Do ng ra h chnh bng ngun AVNL.vi.
Du tr trong ngun in th ph thuc c ngha l ngun in th tht s ngc vi ngun iu khin ch nh trn hnh v. N cng cho thy lch pha 1800 gia in th ng vo v ng ra. Trong th d trn, in tr RC=3k c a vo xc nh li in th khng ti. S phn tch trong chng ny s xem cc in tr phn cc l thnh phn ca li khng ti, ti RL s c ni vo cc cc ca ng ra.
4.2 HIU NG CA TNG TR TI RL Phn ny, ta xem nh hng ca tng tr ti RL i vi kiu mu 2 cng. (xem hnh 4.5)
Tuy Ri thay i ty theo dng mch, nhng dng in ng vo lun lun c xc nh bi:
c xem nh ni tt v ti ca mch in c xem l RL v in tr cc thu RC mc song song vi nhau. Tc dng ca in tr ti RL lm cho ng thng ly in ng c dc ng hn dng in ly in tnh. im ch quan trng l c 2 ng thng ny u qua cng mt im Q.
Khi cha mc ti RL, nu ta p mt tn hiu nh hnh sin vo cc nn ca transistor , dng in cc nn ca transistor s bin ng t IB1n IB3 nn in th ng ra VCE cng bin ng nh hnh v. Nu ta mc ti RL vo, v s bin ng ca IB vn khng thay i nhng dc ca ng thng ly in thay i (ng hn) nn tn hiu ra VCE nh hn.
T nh ngha ca Zi v AVNL ta thy chng khng b nh hng bi ni tr RS nhng tng tr ra c th b nh hng bi RS. T hnh 4.8, ta thy tn hiu vi a vo h thng 2 cng by gi l:
4.4 NH HNG CHUNG CA RS V RL: Hnh 4.9 l mt ngun tn hiu vi ni tr RS v mt ti RL c mc vo h thng 2 cng vi cc thng s ring Zi=Ri, AVNL, Z0=R0 nh nh ngha.
ng vo ta c:
li ton mch:
Ngoi ra:
V iS =ii nn Ais=Ai tc phng trnh (4.6) v (4.7) cho cng mt kt qu. Phng trnh (4.5) cho thy c hai RS v RL u c tc dng lm gim khuch i. 4.5 MCH CC PHT CHUNG DNG BJT:
Mch phn cc c nh. Mch dng cu chia in th. Mch cc pht chung khng t phn dng. Mch hi tip cc thu.
Trong phn ny ta xt cc dng khc nhau ca mch khch i cc pht chung dng BJT vi nh hng ca RS v RL. S phn gii chi tit s khng c cp n do qu quen thuc. y ta ch a ra cc kt qu chnh. 4.5.1 Mch phn cc c nh:
Kiu mch phn cc c nh c xc nh cc chi tit trong cc phn trc. Mch tng ng vi ni tr ngun RS v ti RL nh hnh 4.10.
Ta c:
Vi mch tng ng kiu mu re nh hnh 4.11 cho mch phn cc c nh, ta phn gii v s tm c cng kt qu.
4.5.3 Mch cc pht chung khng c t phn dng: Mch in nh hnh 4.13
vS=(RS+re)ib + (+1)REib
T ta c:
Th d: Cho mch in hnh 4.18. Cc thng s ca mch khi khng c ti l: Zi=157.54 k Z0=21.6 ( (khng c RS) AVNL=0.993 vi re=21.74, =65 Xc nh: a/ Gi tr mi ca Zi v Z0 khi c RL v RS.
Gii
a/ Ta c tng tr vo v tng tr ra khi c RS v RL l: Zi=RB //[re + RE //RL] = 75.46k Z0=RE //(RS/ + re)=30.08 b/ Ta c mch tng ng 2 cng:
Mch cn bn nh hnh 4.20 Tng tr vo v tng tr ra (Zi v Z0) cng ging nh trng hp khng ti. li in th v dng in c xc nh bi:
4.8 MCH DNG FET: 4.8.1 4.8.2 4.8.3 4.8.4 in tr cc ngun c t phn dng. in tr cc ngun khng c t phn dng. Mch cc thot chung. Mch cc cng chung.
FET, do cc cng cch in hn khi cc ngun v cc thot, nn trong mch khuch i dng FET ti RL khng nh hng n tng tr vo Zi v ni tr ngun Rsig khng nh hng ln tng tr ra Z0.
4.8.1 in tr cc ngun c t phn dng:
Xem mch khuch i dng FET nh hnh 4.21. Ti RL c xem nh mc song song vi in tr RD trong mch tng ng vi tn hiu nh. Ta c cc kt qu sau:
Tng tr vo Zi c lp vi RL v c xc nh bi Zi=RG li in th khi c ti cng ging nh khi khng c ti vi RS c thay bng RS //RL
BI TP CUI CHNG IV
******
a/ Xc nh AVNL, Zi, Z0
b/ V mch tng 2 cng vi cc thng s c tnh cu a.
c/ Xc nh Av=v0 /vi v AVS= v0 /vS. d/ Thay RS =1k, xc nh AV v AVS. Khi RS tng AV v AVS thay i nh th no? e/ Thay RS=1k, xc nh AVNL, Zi, Z0. Cc thng s ny thay i ra sao khi RS tng. f/ Thay RL=5.6k.Xc nh AV v AVS. Khi RL tng AV v AVS thay i nh th no? (RS vn l 0.6k). Bi 3: Cho mch in hnh 4.26
a/ Xc nh AVNL, Zi, Z0. b/ V mch tng ng 2 cng vi cc thng s tnh c cu a.
c/ Xc dnh AV v AVS.
d/ Thay RL=4.7k. Tm li AV, AVS. Nhn xt? e/ Thay RSig =1k (vi RL=4.7k). tm li AV v AVS. Nhn xt?
f/ Thay RL=4.7k, RSig=1k. Tm li Zi, Z0. Nhn xt?