TAJUK 3

PLURALITI & MASYARAKAT

PLURALISTIK DI MALAYSIA
TAJUK 3:
PLURALITI &
MASYARAKAT
PLURALISTIK DI
MALAYSIA
3.1
Pengenalan
3.3 Kemuncak
Pluraliti Alam
Melayu: Kesultanan
Melaka
3.2
Pluralisme Budaya
Alam Melayu
3.4 Pembentukan
Masyarakat
Pluralistik Oleh
Penjajah
3.5 Pembentukan
Masyarakat
Pluralistik di
Malaysia
3.6 Masyarakat
Pluralistik Selepas
Merdeka
3.1 Pengenalan
Pluraliti budaya bukan fenomena baru.
Interaksi Alam Melayu dengan HBI dan Eropah (PSBB).
Dua tahap utama
Pluraliti budaya di Alam Melayu
Pluraliti budaya di Malaysia
3.1 Pengenalan
Pluralisme: Ideologi yang menyama-ratakan
kepercayaan dan pegangan yang berbeza dalam
masyarakat.
Pluraliti: Wujudnya kepelbagaian bangsa, agama
di suatu tempat pada satu masa secara
semulajadi masyarakat Melaka.
Pluralistik: Wujudnya kepelbagaian bangsa,
agama di suatu tempat pada satu masa secara
dirancang dipaksakan oleh pihak-pihak tertentu
yang berkepentingan era penjajah British.
3.2 Pluralisme Alam Melayu
Konsep pluraliti alam Melayu perlu difahami sbg
asas utk memahami masyarakat plural.
Kewujudan pelbagai etnik di alam Melayu telah
memberi sumbangan terhadap pembentukan
masyarakat plural yang dapat hidup secara
bersama dalam kepelbagaian.
Kedatangan penjajah berteraskan tiga matlamat
utama iaitu Gospel, Gold dan Glory telah
memberi kesan dalam sistem kehidupan
masyarakat di alam Melayu.
3.2 Pluralisme Alam Melayu
Masyarakat pelbagai bangsa pada zaman
sebelum kedatangan orang Eropah terbentuk
melalui proses semula jadi tanpa sebarang
rancangan pemaksaan di sebaliknya
Hasilnya, mereka berjaya mewujudkan interaksi
harmoni dengan penduduk, alam sekitar dan
sistem sosial, politik dan agama telah sedia ada
dalam dunia baru mereka.
Mereka secara suka rela sanggup berkahwin
dengan penduduk tempatan.
3.2 Pluralisme Alam Melayu
Menurut al-Attas, pengaruh Hindu-Buddha
tidaklah begitu mendominasi masyarakat di
Alam Melayu berbanding dengan kekuatan
pengaruh ajaran Islam.
Antara bukti bagi perkara ini, tiada kitab-kitab
klasik mereka yang membincangkan secara
meluas dan mendalam aspek-aspek falsafah,
metafizik, sistem sosial dan sebagainya.
Namun, dalam beberapa aspek pengaruhnya
agak jelas, seperti dalam aspek kesusasteraan
dan pemerintahan
3.2 Pluralisme Alam Melayu
Faktor perdagangan menjadi punca wujud hubungan dua hala
antara Cina dan India.
Alam Melayu telah menjadi tempat utama persinggahan bagi
kedua-dua pihak.
Keadaan ini tanpa disengajakan telah mewujudkan pluraliti di
Alam Melayu.
Kemuncaknya, Alam Melayu pada abad ke 7M, telah menjadi
pusat pengajian dan perkembangan ilmu pengetahuan
3.2 Pluralisme Alam Melayu
Orang-orang Cina dan India terutamanya
dibawa masuk ke Alam Melayu adalah demi
kepentingan ekonomi dan politik Inggeris.
Mereka dibawa masuk oleh Inggeris tanpa
disertai kaum keluarga seperti isteri dan anak
mereka.
Oleh kerana tumpuan dan hasrat kedatangan
mereka ialah untuk memenuhi keperluan
ekonomi-politik Inggeris maka asimilasi budaya
dan cara hidup di antara masyarakat tidak
berlaku.
3.2 Pluralisme Alam Melayu
Perubahan konsep ilmu (epistemologi)
Sebelum penjajahan, berasaskan
metafizik (ilmu bersumberkan alam
ghaib, di luar pengalaman pancaindera
manusia- bomoh, dukun, jampi, dll.)
Penjajahan British membawa konsep
ilmu berteraskan kaedah rasional dan
saintifik (boleh dibuktikan menerusi
pancaindera manusia- statistik, peta, dll.)
3.3 Kemuncak Pluraliti Alam
Melayu: Kesultanan Melaka
Pemerintahan:
Era Melaka adalah kemuncak keagungan
kerajaan Melayu, dianggap Venice of The East.
Masyarakat plural yang wujud dapat hidup
dengan aman dan damai, hasil dari sistem
pemerintahan yang adil.
Perlaksanaan Hukum Kanun Melaka dan
Undang-Undang Laut Melaka yang berteraskan
Islam mampu memberi keadilan kepada
masyarakat plural Melaka pada waktu tersebut.
3.3 Kemuncak Pluraliti Alam
Melayu: Kesultanan Melaka
Perdagangan:
Aktiviti perdagangan antarabangsa juga berjalan
dengan baik hasil dari sistem urus tadbir
berteraskan Islam.
Kependudukan:
Masyarakat Melaka pada waktu tersebut terdiri
dari pelbagai etnik antarabangsa yang hidup
dalam suasana aman dan damai.
Penghijrahan semjulajadi, tanpa paksaan.
Akomodasi antara pedagang Cina dan India
dengan penduduk tempatan.
3.3 Kemuncak Pluraliti Alam
Melayu: Kesultanan Melaka
Kebudayaan:
Kedatangan para pedagang antarabangsa ke Melaka juga telah
menyumbang kepada multi budaya yang tersendiri.
Wujud masyarakat baru seperti masyarakat Baba.
Melaka adalah kemuncak pluraliti Alam Melayu
3.4 Pembentukan Masyarakat Pluraliti
oleh Penjajah
Perdebatan ilmu di Eropah, membawa kepada pemisahan
besar antara ilmu dan sains moden
Stephen Jay Goul dalam bukunya Rocks of Ages: Science and
Religion- masyarakt terbahagi kepada dua:
Menyokong agama
Menyokong sains moden (diterima Eropah)

3.4 Pembentukan Masyarakat Pluraliti
oleh Penjajah
Kedatangan Inggeris ke Alam Melayu
membawa konsep pemikiran pemisahan
negara dan agama, negara kolonial sekular
Agama dianggap penyumbang kepada
perselisihan, manakala sains dianggap
penyumbang kepada kemajuan.
Inggeris turut memperkenalkan sistem
pentadbiran berasaskan 3 unsur penting,
iaitu: Kehakiman, Eksekutif dan
Perundangan
3.4 Pembentukan Masyarakat Pluraliti
oleh Penjajah
Bernard Cohn, pengkaji India British
berpendapat kolonialisme
bukan hanya melibatkan penaklukan ruang,
tetapi juga epistemologi atau sistem
pemikiran penduduk peribumi.
melibatkan proses penggantian sistem
pemikiran tempatan dengan sistem
pemikiran sistematik modus penyiasatan
3.5 Pembentukan Masyarakat
Pluralistik di Malaysia
Kedatangan orang China dan India ke Tanah
Melayu untuk memenuhi peluang-peluang
pekerjaan seperti perlombongan, perladangan
dan perniagaan yang disediakan oleh pihak
penjajah British.
Kewujudan peluang pekerjaan yang banyak,
kekalutan ekonomi dunia serta galakan daripada
British menjadi faktor penggerak kedatangan
orang-orang China dan India ke Tanah Melayu.
3.5 Pembentukan Masyarakat
Pluralistik di Malaysia
Berlaku interaksi yang baik di antara orang-orang
China dan India yang datang dengan orang-orang
Melayu, telah berlaku akomodasi cara hidup
yang harmoni.
Kolonialisme British memberi impak sangat
besar terhadap masyarakat negeri di Malaysia
sama ada dalam bentuk material mahu pun non-
material.
Al-Attas: kehadiran kolonialisme Barat membawa
dasar memisahkan orang Islam daripada agama
mereka

3.5 Pembentukan Masyarakat
Pluralistik di Malaysia
British mula bertapak kukuh menerusi satu
campurtangan secara tidak langsung pada tahun
1786 apabila Pulau Pinang diperolehi dari Kedah.
Bagi memastikan penaklukkan mereka berjalan
lebih tersusun dan sistematik penasihat British
kemudiannya turut di tempatkan di Negeri
Melayu Tidak Bersekutu (NMTB).
Perjanjian Pangkor pada tahun 1874 merupakan
titik permulaan penguasaan British di Tanah
Melayu.

3.5 Pembentukan Masyarakat
Pluralistik di Malaysia
Perkembangan ini dengan jelas memperlihatkan
agama dipisahkan daripada urusan politik,
pentadbiran, undang-undang, ekonomi,
pendidikan dan sebagainya.
Ringkasnya, agama Islam dan adat istiadat
Melayu terletak di bawah urustadbir.
British kemudiannya gagal kotakan janji tidak
campurtangan dalam urusan agama dan adat
istiadat Melayu.
3.6
Masyarakat
Pluralistik Selepas
Merdeka
3.6.1
Politik
3.6.3
Pendidikan
3.6.2
Perlembagaan
3.6.4
Ekonomi
3.6.1 Politik
Politik:
Malaysia dianggap sebagai sebuah negara yang
berupaya melaksanakan sistem demokrasi
dengan berkesan.
Demokrasi di negara ini telah berjalan lancar
terutamanya semenjak pilihan raya umum
pertama tahun 1955, di mana tiga kumpulan
etnik utama, iaitu Melayu, Cina dan India telah
bersatu untuk mendesak British memberikan
kemerdekaan

3.6.1 Politik
Selepas era 1960an perjalanan politik terus
berkembang dinamik. Kerjasama parti-parti
politik dalam pakatan parti pemerintah telah
berkembang dengan peningkatan keahliannya,
cth penubuhan Barisan Nasional 1974.
Dasar-dasar kerajaan berkaitan HE melalui
formula tolak ansur telah berjaya mengekalkan
keharmonian masyarakat di Malaysia.


3.6.2 Perlembagaan
Perlembagaan:
Kontrak sosial merupakan satu kesepakatan yang
telah dirunding,pembentukan parti-parti politik
etnik dan coalition sebagai model
permuafakatan politik (Parti Perikatan, Barisan
Sosialis, Barisan Nasional, Barisan Alternatif).
Perlembagaan merupakan panduan asas kepada
perlaksanaan sistem politik di negara ini.
Perlembagaan mencatatkan kontrak sosial
dipersetujui bersama antara kaum di negara ini.

3.6.2 Perlembagaan
Sebagai panduan asas kepada perlaksanaan sistem
politik di negara ini.
mencatatkan kontrak sosial dipersetujui bersama antara
kaum di negara ini.
Dari segi sejarah terdapat dua peringkat kontrak sosial di
Alam Melayu.
Pertama, berlaku pada zaman pluraliti iaitu janji taat setia dan
saling menghormati antara rakyat dan raja. Janji taat setia dan
saling menghormati ini diistilahkan sebagai waad.
Sosial kedua berlaku dalam konteks masyarakat plural hasil
daripada syarat dikenakan oleh pihak British untuk memberikan
kemerdekaan kepada Malaysia.
3.6.2 Perlembagaan
Kontrak sosial pertama- Demang Lebar Daun mewakili
rakyat, Sang Sapurba mewakili raja atau pemerintah.
Kontrak sosial kedua- hasil daripada syarat British untuk
kemerdekaan Tanah Melayu:
Orang Melayu bersetuju memberi taraf kerakyatan kepada orang bukan Melayu
Orang bukan Melayu bersetuju ke atas peruntukan hak-hak istimewa orang
Melayu
Setiap etnik mempunyai wakil dalam bentuk parti politik
dan mencapai persepakatan untuk hidup dalam aman
dan damai.
Dengan itu terbentuklah CLC (Communities Liaison
Committee/Perhubungan Antara Kaum) pada tahun
1949, usaha Tan Cheng Lock dan Dato Onn Jaafar.

3.6.3 Pendidikan
Pendidikan:
Sebelum Penyata Razak, ada 4 aliran sistem
pendidikan, iaitu aliran-aliran IMCI.
Semasa penjajahan dibahagikan kepada 3 peringkat:
Pendidikan British rendah dan menengah (elit MCI)
Sekolah Melayu peringkat rendah (dibantu oleh British, untuk jadi
petani yang pandai sikit. Terdapat juga sekolah agama/Quran
Sekolah vernakular Cina dan India.

Bahasa pertuturan
sesuatu golongan
3.6.3 Pendidikan
Sistem pendidikan kebangsaan telah dibentuk
berasaskan keseragaman kurikulum, sukatan mata
pelajaran dan orientasi.
Laporan Razak 1956
Laporan Rahman Talib 1960.
Matlamat utama dasar pendidikan menurut kedua-dua
laporan tersebut ialah untuk menyatukan kanak-kanak
daripada berbilang etnik di bawah satu sistem
pendidikan kebangsaan dengan menggunakan satu
bahasa pengantar tunggal iaitu bahasa Melayu (Wan
Hashim, 1983).
Bahasa Melayu dijadikan bahasa kebangsaan dalam
Perlembagaan 1957, BI masih bahasa rasmi.
3.6.3 Pendidikan
Pucuk pimpinan parti Perikatan telah mencapai
kesepakatan pada tahun 1956 dan bersetuju dengan Akta
Pendidikan 1957 di atas prinsip:
(i) sekolah berbagai aliran dibenarkan dan pengajaran dalam
bahasa ibunda masing-masing dibenarkan;
(ii) oleh kerana Bahasa Melayu adalah merupakan bahasa
kebangsaan, maka sekolah Cina dan Tamil wajib mengajar Bahasa
Melayu sebagai salah satu daripada mata pelajaran;
(iii) pendekatan dalam mata pelajaran sejarah, geografi dan buku-
buku teks yang lain mestilah berteraskan Malaysia, dan bukan lagi
berteraskan negara Cina dan India (John Lowe 1960).
3.6.4 Ekonomi
Ekonomi
Pada tahun 1957 kerajaan telah menggiatkan usaha
untuk mengatasi pelbagai masalah sosio-ekonomi dan
sosio-politik. Rancangan pembangunan ekonomi negara
dibahagikan kepada empat peringkat;
Rancangan pramerdeka iaitu meliputi Rangka Pembangunan
Persekutuan Tanah Melayu (1950-1955) dan Rancangan
Persekutuan Tanah Melayu Pertama (1956-1960)
Perancangan selepas merdeka, merangkumi Rancangan
Persekutuan Tanah Melayu Kedua (1961-1965) dan sebahagian
daripada Rancangan Malaysia Pertama (1966-1970)
Perancangan dalam era Dasar Ekonomi Baru.
Dasar Pembangunan Negara hingga.


3.6.4 Ekonomi
Sistem ekonomi dualisme ini merujuk kepada dua
orientasi dan tumpuan yang berbeza namun bergerak
seiringan dengan garis etnik:
Pertama, sistem ekonomi moden yang mendominasi keseluruhan
organisasi pengeluaran (cth getah, bijih timah).
Kedua, sistem ekonomi tradisional yang diidentifikasikan dengan
sektor ekonomi pertanian. Komoditi utamanya ialah padi dan
perikanan. Teknik pengeluarannya, pemasaran, tenaga kerja serta
modal adalah didominasi oleh etnik Melayu. Ia bercirikan budaya
luar bandar (Ness, 1967).


3.6.4 Ekonomi
Isu yang berkaitan dengan ekonomi memerlukan iltizam
yang kuat daripada semua pihak untuk merapatkan
jurang yang sedia ada.
Keperluan untuk memperbetulkan kedudukan dimensi
ekonomi ini amat mendesak kerana ia menjadi sebagai
salah satu asas utama dalam memupuk kerjasama antara
etnik.
Ketidakseimbangan kedudukan ekonomi berdasarkan
etnik juga harus diatasi kerana ia dapat menjadi sumber
pencetus konflik (cth peristiwa 13 Mei 1969).


Kesimpulan
Memahami pluraliti adalah asas penting ke arah
memahami pembentukan masyarakat plural.
Pluraliti telah sedia wujud di Alam Melayu.
Ideologi sekular telah mempengaruhi perubahan
dalam sistem masyarakat sepadu.
Pluraliti masyarakat Malaysia diperkukuhkan
melalui dasar-dasar negara yang dibentuk
berteraskan persetujuan bersama.