0 0

SMCT EP1
SMCT EP1
GI
GI

I THI
I THI

U V
U V

TH
TH

C H
C H

NH V
NH V

H
H

TH
TH

NG I
NG I

N
N
KH
KH

N
N

N
N
1 1
MC LC
Phn

A :

L THUYT C BN V IN HC
Dng

in

l

g?......... 3
Tnh

in..

3
Pin, dng

1 chiu

..... 3
c

qui. ....... 4
My

pht..... 4
Cc

nh

lut c

bn... 4
Mch

c

bn..... 4
nh

lut

Ohm... 5
on mch

ni tip...... 5
on mch

song song..... 6
nh

lut

Kirchhoff. . 6
Hin tng

t

tnh. . 6
T

trng... 6
in t

trng.. 7
Hin tng

cm

ng

7
Nguyn

ly my

pht

in, dng

in

xoay

chiu. 7
My

bin

p

.. 8
Cun ht in t

.. 8
Lc

in t

v

khe

kh..... 9
Qu

kch

cun

ht

1 chiu....... 9
Dng

in

xoay

chiu

v

1 chiu....... 10
Ngun xng /gi....... 10
Lch

pha........ 10
Vng

ngn mch.......... 11
Phn B :

CC THNH PHN CA IN KH NN:
Cng

tc t chuyn mch

ca

xi lanh... 12
Nguyn

l..

12
Phng

php

lp

t cng tc. 12
Lp b

chuyn mch......... 12
My

pht....... 13
S

chn la...... 13
Van in t..... 14
Tc

ng

trc tip... 14
Nguyn

l

skinner.. 14
Van cng

sut.... 15
Tc

ng

bng

kh..... 15
Nguyn

l

... 15

tin cy.... 16
2 2
Phn t iu khin..... 17
Role......

17
Nguyn

l... .. 17
c

tnh

tip

im... 17
Chc nng

role.... 17
Role chn

cm..

17
Role mch

in..

17
Chc nng

c bit.. 18
Role cht....

18
Role thi

gian....

18
Phn

C

Thit k

mch

19
Cc

tiu

chun. .. 19
B

tr

s .... 19
Mch

in

-

kh

nn. 20
Mch

c

bn...... 20
Mch

nhn

tip

im.... 20
Mch

gi.... 20
Mch

o tip

im..... 22
Mch

nh

thi

.. 22
Xilanh

chuyn

ng

lp li..

23
n

chp. 23
Mch

xung....

24
Chuyn

ng

lp li thay i.. . 24
iu khin trnh t

(k chui)... 24
Phng

php

th

v

sai...... 24
H

thng

bc

thang...... 28
Nguyn

l

bc... 31
Phn D

Ph

lc

32
H n v

SI. .. 32
K

hiu

theo

chun

IEC..... 32
Thit b

dn

in v kt ni. 32
Thit b n

v

tn

hiu.... 33
Phng

php

v

thit b

tc

ng. 34
K

hiu tip

im.. 35
V

d

k

hiu

hon

chnh.. 36
Role c in..

37
Cc

cp bo v... 37
Th

vin cc mch

ph...... 39
Mch

khi

ng... 39
Khi

ng

trc tip...... 39
Kha

ngun

an ton

bn

trong... 40
3 3
A.

L THUYT C BN V IN HC
I.

Th no l dng

in?
1.

Dng

tnh

in:
in c ngun gc trong th gii ca ngi Hy Lp c. Vi mt

thanh

h phch

c

tha nhn c lc l trong n a ht

tc

chng

ta

va sinh

ra

tia

la. Tn

ca h
phch

theo

ting

Hy

Lp l elektron

va lc l o c tn l in. Hin tng

huyn b ny

c gi l tnh

in, va chng ta bit rng c mt

in trng

xung

quanh

vt th

mang

in

tch, tng

t nh

t trng.
Th nhng, cho

n

nay, ngi ta vn cha tm c cu tra li

chinh

xc: th no l
dng

in?

Bi v chng

ta ch nghin

cu, m

ta nhng

tc

dng

ca n va
bit rng c nhng

th gi o a lm

thay

i nhng

ht

electron trong

kim

loi

nhng

khng

bit

chnh

xc

o l ci

gi.
Tnh

in

khng

th s dng

nh

mt ngun cung cp nng

lng. in p ca n c th
s rt

cao, nhng

khng c dng

in va khi

x

, nhng

th trong n s bin

mt cho n

khi c ma st

to

ra

1 trng

mi.
2.

Pin, dng

in mt chiu:
Nha vt ly ngi , Count Alessandro Volta (1945

1827) ngi

a c nhiu

pht

minh

va
khm

pha quan

trng

v Pin. Pin bao

gm 2 bn cc

kim

loi

khc

nhau

c

nhng

vo

dung dch

nc

axit. Phn

ng

ny

sinh

ra

dng

in. tng

cng

sut, Volta a xp nhiu bn cc ny li

tn dng

ngun nng

lng

in.
Pin Volta

ny

c s dng

trong

thi gian di. in p phu thuc vo loi

kim

loi

c s dng

lm

cc

in cc. Vi

thnh

phn nh

trn, chng

ta

gi l Pin kh.
Nha vt ly ngi , gio

s

y khoa

L. Galvani

(1937

1798) a pht

minh

ra

Pin t

hay
cn

gi l Pin Galvanic. Mt

pin galvanic c

bn l mt bnh cha axit

sulfuric long

(c xem nh

cht

in

phn), mt

thanh

km va mt

thanh

ng. Thanh

ng

mang

in tch dng

va thanh

km mang in tch m.
Ni

2 thanh

ny

bng

mt

dy

dn va s xut hin dng in chy

trong

dy

dn

ny.
iu gi s xy ra?
Thanh

km gii

phng

ion dng

vo

dung dch

axit, do

electron m

cn

li

bm

trn

thanh

km. Tin trnh tip tc cho n khi t

c mt

in t

cn

bng

.
Hin tng

tng

t a xy ra vi

thanh

ng. Nhng

cui

cng, thanh

km

tch

ly nhiu eletron m hn

thanh

ng. Nu ni

2 thanh

ny

bng

dy

dn

kim

loi thi cc electron s di

chuyn t thanh

km

sang thanh

ng: mt dng

in

a c to ra.
4 4
Khi

pin hot

ng, cc

electron trong

cht

in

phn

di

chuyn t in cc km

sang in

cc

ng. iu

ny

gy

nn

s phn

hy cht

in

phn. Khi Hydro c sinh ra,
va phu ln

trn

in cc

ng

va lm

cho

cc

electron ngng

hot

ng. Phn

axit

cn

li bm vo thanh km. iu ny lm gim nng

lng

in

ng

mt

cch

nhanh

chng. trnh

hin tng

ny, thanh

ng

nn

phu mt lp kim loi

chng

n mn khi Hydro bm

vo s ha

vo

mi

trng

nc bng

cch

gii

phng

khi Oxy. iu

ny

cho

php

ko

di

tui tho pin.
S khc

nhau

v in tch ca 2 bn cc

c gi l in th hay lc

in

ng

va c n
v o: Volt.
Do vy, ta c th tra li rng: Dng

in l dng

chuyn di ca cc ht mang in tch
3.

c quy
Tng

t nh

pin, nhng

c

quy

s dng

2 thanh ch. Cht

in phn ny cng

c

nhng

trong

dung dch

axit

sulfric. Ty

theo

iu kin cng tc m nng

dung
dch

khc

nhau. Nu nng

dung dch

cao

gy

ra

hin tng

sun pht

ha

bn

cc :
Pb

+ H2SO4 PbSO4 + H2
Khi

c

quy

phng

in, khi Hydro s di

chuyn

n cc m ca bn cc va phn gc axit

cn

li s di

chuyn

n bn cc th 2. Mt mt, khi Hydro kt hp li vi ch sun
pht

to

ra ch nguyn

cht bn cc m, va mt

khc, axit

li kt hp vi

axit

sulfuric theo

phng

trnh

phn

ng

sau:
H2 + PbSO4 + 2H2O Pb

+ PbSO4 + 2H2O
Ngc li, khi

np

in cho c

quy qu trnh

xy

ra

theo

hng

ngc li:
Pb

+ PbSO4 + 2H2O PbSO4 + PbSO4 + 2H2O
c

quy

c np c sc

in

ng

2V. c 6V, ta mc ni tip 3 c

quy

thnh

t c

quy.
4.

My

pht:
My

pht

c lai bi

tuabin

nc hoc

tuabin

hi hoc cc thit b khc. Ngun nng

lng

khng

l c

chuyn

i

thnh

nng

lng

in va phn

phi

n ni tiu

thu qua ng

dy

cao

th.
Nguyn

ly hot

ng

da trn hin tng

t tnh. Chng

ta s cp

n phn

ny cc

phn

sau.
II.

Nhng

nh

lut c

bn:
1.

Mch

c

bn: l mch

vng

kn, vi

3 thnh

phn c

bn:
Ngun cung cp
Ti
Cng tc
Hnh

2.2 Cc

thnh

phn ca mch
a. Cng

tc m: n

tt b. Cng tc

ng: n

sng
Ngun cung cp: pin, acquy, hoc

my

pht.
5 5
Ti: n, cun dy, Nu

khng c thnh

phn

ny, hai

cc ca ngun

in ni vi

nhau s tr nn

ngn mch. V: dng

in ca ngun cung cp s l ln nht, do
o dy

dn s nng

ln

va tan chy. V th, ngi ta thng

s dng

cu ch
bo v.
Cng

tc: dng

ngt s hot

ng

ca ti. Cng

tc c bt ky v tr no

trong

mch c tc

dng

ng

hoc ngt mch.
2.

nh

lut Ohm:
Miu

ta mi quan h gia

in

p, dng

in va in tr. C th so snh:

in p vi p sut :u c th

nng
Dng in vi lu lng

khi: c c bi

in th khc

nhau.

in tr vi

dung tch: Nghch

o ca

in tr gi l in dn G va c n v S
(Siemens). S = 1/W.
Trong

khi nn, in dn G tng

ng

vi din tch tit din

mm2 hoc

so snh

vi

h s lu lng

Kv

hay Cv.
Mt s

vt liu nh

s, thy

tinh

khng

cho

php

trao

i

electron nn

n

khng

cho

dng

in

i

qua , in tr

ca n v cng v gi l cht cch in.
nh

lut: in p trong on mch

c tnh bng

dng

in nhn vi

in p
U = I x R
V = A x
Ngoi

ra, ta

cn c cc

cng

thc sau c suy ra r nh

lut Ohm:
A = V/ = V/ A
3.

on mch

mc ni tip:
Tng

in tr trong

on mch

mc ni tip:
R

= R1 + R2 + R3 + .+ Rn
Hnh

2.4a minh

ha 3 in tr c cc

gia tr khc

nhau

va mc ni tip vi

nhau. Trong

on mch

mc ni tip

ny, dng

in

i qua l bng

nhau

va bng

dng

in

trong

mch. Theo nh

lut Ohm, in p ri trn mi

in tr c tnh nh

sau:
Udrop

= A x .
hnh

2.4: R

= 3.5 , I = 2A, U = 12V
Udrop1 = A x R1 = 2 x 1 = 2V
Udrop2 = A x R2 = 2 x 2 = 4V
Udrop1 = A x R3 = 2 x 0.5 = 1V
Udrop

= A x R

= 2 x 3.5 = 7 V
6 6
4.

on mch

mc

song song:
Trong

on mch

mc

song song, dng

in

i

qua cng

lc

cc

in tr va tng

in

tr nho hn

in tr mi

thnh

phn va c

tnh

bng

tng

nghch

o ca

mi

thnh

phn:
R

= 1/R1 + 1/R2 +.+ 1/Rn
Trn

hnh

2.5, cc

in tr l mc

song song, v th, tng

in tr l:
R

=1/20 + 1/20 + 1/50 = 0.17
Tng

dng

in: I = 1.7A
5.

nh

lut

Kirchhoff:
M

ta dng

in

c

i

qua ti nh

th no

trong

on mch

mc

song song.
nh

lut

n gin: Dng

in tng

bng

tng

dng

in cc thnh phn, hay:
I

= I1 + I2 + I3 + . + In
III.

Hin tng

t tnh
1.

T trng:
Nu mt

thanh

st

c

a vo ni c t trng, thanh

st

ny s b nhim t. iu

ny

cho

thy lc ca t trng

a ht

nhng

thanh

st. Hy

lm

mt thi
nghim

in

hnh: Rc mt st trn mt tm ba cng

, va t tm

ba

trn

mt

nam

chm, g nhe tm

ba, ta

thy nhng

mt st ny sp xp

thnh

nhng

ng

cong xc

nh.Gi l cc Nam va cc Bc.
Nu

treo

nam

chm

trn

mt si

dy, c mt cc

lun

lun ch v hng

Bc, o l cc

Bc, va cc cn li l cc Nam.
ng

cong st t c biu din trn hnh 2.6a.
Nhng

thanh

nam

chm c th xp

thnh

1 chui ni tip

nhau. Khi

2 cc

nam

chm

(ca

2 thanh

nam

chm) cng

cc gn

nhau

thi chng s y

nhau, va ngc

li, 2 cc ngc chiu thi chng s ht

nhau.
7 7
2.

in t trng:
Dng

in va nam

chm c quan

h tng

tc

vi

nhau, va khng

th tch

ri

nhau:
dng

in

trong

dy

dn s pht

sinh

t trng

(minh

ha hnh 2.7a). T
trng

c nhn thy gi l nhng

ng

cong t, va l nhng

ng

trn

ng

tm.
3. Hin tng

cm

ng:
C hin tng

khc: nu mt dy dn

chuyn

ng

trong

t trng, s c mt dng

in

c to

ra. Hnh

2.7b minh

ha

iu

ny: s ch ca Ampe k ti v tr 0
trc khi t vo t trng

va quay ngc chiu

ng

h khi

dy

vn

t

trong

t trng.
S sn sinh dng in trong dy dn bng

cch

thay

i t trng

gi l hin tng

cm

ng

in t. Hin tng

ny

c

ng

dng

trong

my

pht

in

ni
m dng

in

c cm

ng

trong

cun dy va quay trong

trong

t trng

tnh. Dng

in

xoay

chiu

trong

mi ln tc ng

trong

t trng

va chng

ta

gi l dng

in

xoay

chiu.
4.

Nguyn

ly ca my pht in, dng

in xoay chiu
Quay vng

dy

trong

t trng

gia 2 cc ca

nam

chm, s xut hin dng in cm

ng

trong

vng

dy. Hai

u

vng

dy

c ni vi 2 phin

gp

trn c 2 chi

in lun ti st

vo

chng.
Khi

quay vng

dy, do chi

in lun tip xc vi phin gp ni vi

thanh

dn nm
cc Bc, dng

in s c chiu t trn

xung

di. Nn

chng

ta

gi l dng

in dng. Ngc li, chi

B lun

tip xc vi

thanh

dn nm di cc

Nam, nn

gi l cc m.
Trn

hnh

2.8, nu

chng

ta

nhn

t hng

cc

Nam, dng

in

trong

vng

dy c chiu
l chiu ngc ca kim ng

h khi

quay na vng dy. Va quay cng

chiu

ng

h khi

vng

dy

quay ln

trn

cc Bc. V th, dng

in

a i chiu ti

mi na

vng

quay.
8 8
Gii

thch:
Ti na chu ky dng: v tr 1, v vng

dy

vn

ng

yn

nn

cha c dng

in.Ti

im

2, khi

vng

dy

bt

u quay , a bt

u c dng

in, dng

in cng

tng

dn ln n

im cc

i v tr 4 va bt

u gim dn

n v tr 7.
Ti na chu ky m: Hin tng

cng

xy ra tng

t t v tr 7 n v tr10 va tip tc chu

ky mi.
5.

My

bin th:
Bao

gm

hai

(hoc mt) cun dy, qun

quanh

li

st nh

minh

ha

hnh

2.10a. Dng

in

xoay

chiu

khng

nhng

to ra trong t trng

xoay

chiu, m cn

ngc li:
mt t trng

xoay

chiu cng

sn sinh ra dng in

xoay

chiu trong cun dy.
V th, s i pha gia

dng

in va in p cng

nh

s thay

i gia 2 t
trng

c biu din

trn

hnh 2.10b:
hnh

2.10B, cun s

cp c s vng

dy

nhiu hn cun th cp. Ngun AC ca my

pht

xoay

chiu c in p cao va dng

in thp. cun th cp s vng

dy

t

hn, do o in p thp va dng in

cao, V th cng

sut ca my bin th
c tnh bng

dng

in x in

p. (P = U x I ). V th chng

ta

phi c s la

chn my bin

p c in p cao va dng

thp (my bin p cao p)va ngc li.
6.

Cun

ht

in t:
Dy

dn

c qun

quanh

ng

di

ng

c lm bng

vt liu

khng

nhim t , c

minh

ha hnh

2.11a: cun

dy

vi nhng

ng

xut t ging

bm to ra

dng

chy mnh

.
Ti nhng

im m ng

sc t i vo va i ra , gi l cc, ging

nh

thanh

nam

chm, n cng ch ra

cc

Nam va

cc Bc.
Vi s hin din ca thanh st, t trng

tng

ln

rt

nhiu. Bi v t trng

di

chuyn

trong

thanh

st d dng

hn so vi

khi

di

chuyn

trong

khng

khi.
9 9
Hnh

2.11b, biu din s nng

ca

nam

chm

trong

thc t. Bao

gm

thanh

st hnh

ch U . Mt cun

dy

nm gia

thanh

st. Phn

ng

hnh

ch U c th di

chuyn

v pha

thanh

st khi cun

dy c in. Mch

st t ny c 3 khe

h khng

khi
c lc ht ln nht .Lc

ny

dng

di

chuyn cc c

cu c

khi, van in t, v
tr ng

m lun

phin.
a.

Lc t va khe

h khng

khi:
Lc t phu thuc rt

nhiu vo khe h nht thi gia 2 cc st.
S hnh

2.2 m

ta iu ny: Gia phn

ng

va cc c nh c khong

cch

0.6mm
thi lc tc dng l 4N.
Khi

hot

ng na

hnh

trnh, c ngha l khong

cch

0.3mm, lc tc dng l 6N
Trc khi kt

thc

hnh

trnh

ti v tr 0.1mm, lc tc dng s trn

12N
iu

ny

cho

thy sc ht ca

nam

chm

i vi

hnh

trnh

lm

vic ca ti l c gii

hn. V th, lc va tc

tng

ln

nhanh

chng

trong

sut hnh trnh.
b.

Hin tng qu kch

ca cun

ht

mt chiu:
Thi gian p

ng

ca cun

ht

DC s c rt ngn khi cp ngun

in ln hn

in

p

nh

mc ca n trong vi mili giy. Khi phn

ng

i ht

hnh

trnh

th

c

th

gim

in p cp xung

cn

nh

mc, iu ny lm gim s

sinh

nhit v thi

gian

ngt

in.
10 10
c.

Dng

in

xoay

chiu va mt chiu:
i.

Xng

ngun

/ Gi

ngun :
i vi cun

ht

AC, c

2 vn

:
- t

tnh

thay

i theo v

tr

phn

ng
- dng in h

xung

0 hai

ln trong mt chu k
T

tnh

thay

i mnh

theo

v

tr

ca phn

ng. Ban u, khe

kh

cc

i, lc t

v

t

khng

nh, dng

in ln chy

qua cun

dy. Khi

khe

kh

gim, t

tnh

tng

ln

v

dng

in gim xung. iu

ny

phn

nh

bi 2 khi nim ca cun ht AC
l: Ngun xng v ngun gi. S

khc

bit ca chng c ch

ra

bng

sau:
Trong

trng

hp DC, dng v p khng i

nn

cng

sut

tnh

n gin

l: W=V.A.
Trong

trng

hp

xoay

chiu, dng

v

p

thay

i mt cch n

nh. Dng

hay p

xoay

chiu, tc

ng

ging

nh

dng

in

1 chiu no , bin

i t

0 ti

x. 2 .
in p nh

ca ngun

AC 24v o

c gn bng

34V.

phn

bit

ngun

DC
v

AC, ngun AC c m t

dng

vn-ampe.
Do dy

dn

khng

dn

in

hon

ton, n

c

tr

khng

Ohmic, nn

gy

ra

trt

pha.
ng

c

xoay

chiu, c

h

s

cos

chnh

l

gc

lch pha v cng sut trung

bnh

l:
P= Ueff. Ieff

. cos

vi

Ueff: in p hu

ch; Ieff: dng

in hu

ch.( 1/ 2
gi

tr nh)
Cng

sut thc

tnh

theo

Watt, Cng

sut ngun

tnh

theoVA.
Nu phn

ng

b

kt, dng

in s

khng

suy

gim, cun dy s

pht

nhit cho n khi

cht cch in b

nng

chy, t

t

s

lm

cun dy b

ngn mch

v

chy.
ii.

Lch

pha:
Hnh

2.13 v

ra

lch pha v tr

khng

Z-

tng

ca

in tr

v

cm

khng. Gi

tr

tr

khng

tnh

bng

Ohm v

ph

thuc

lch

pha.
Z = R in tr

2

+ R cm

khng

2
Loi cun

ht
Tn s
Ngun xng VA Ngun gi

VA Ngun

DC W
50 Hz 60 Hz 50 Hz 60 Hz
VZ 4.5 4.2 3.5 3.0 1.8
VF 5.6 5.0 3.4 2.3 1.8
11 11
T

s

R tr

khng

/ R in tr

l

tang ca

gc

.

hnh

2.13,

lch

pha

l

60o ,
tang 60o= 1,732, vy cm

khng

cao

hn 1,732 ln so vi

in tr. Nu

in tr

l

100

th

cm

khng

l

173,2

v

tr

khng

l

200 .
ii

i.

Vng

ngn mch
Khi

dng

in

xoay

chiu v

0, l

xo s y phn

ng

v

li. Sau

dng

in li tng

ln, phn

ng

li b

ht

xung. Vi

dng

in

50 Hz th

phn

ng

s

b

dao

ng

hng

trm ln

/ giy

, iu

ny

gy

ra

ting

n v gim tui th

thit b.
Ta dng vng ngn mch

to vng t

trng

th

2, lch

90
o
, lp

vo

khi

dng

in b

mt. N

ch

l

1 vng

ng

nh t vo vng u ca phn

ng

c nh, nh

vy th in p ca n s

l

0 cn

dng

in l cc

i.
Hnh

2.14 a: t

trng

gim

v

0 hai

ln trong 1 chu k
b: t

trng

th

2 to

ra

do vng

ngn mch.
12 12
B.

CC THNH PHN CA IN KH NN:
I.

Cng

tc t chuyn mch

ca xi lanh :
1.

Nguyn

ly:
C

2 loi cng tc

xilanh: -

tip

im ly tip

im cht rn
Tip

im ly tip xc bng

c

kh

c

tui th

cao

nht khong

vi

chc triu chu k ng

ngt, ph

thuc gi tr

dng

in
Hnh

3.1 miu

ta c tnh in hnh ca tip

im r

le. n

s

ln

ng

ngt; W

ph

thuc cng sut ti.
Tip

im cht rn l loi

in tr

nhy t

trng. Khi
khng c t

trng

xung

quanh, gi

tr in tr

ca
n

rt

cao, khi

c

t

trng

th

in tr

n

gim mnh
gn nh

v

0. y

l

loi co kh

nng

lm

vic tn s
cao, tui th

bn.
Cch

gn cng tc

ln

xi lanh:
Ngoi

cch

gn

chuyn

dng

cho

cc

actuator c bit (loi

xoay, trt) , c 3 cch

chnh

gn

cng

tc ln xi lanh:
a.

Vnh

np:
Phng

php

ny

an ton

nht. Ming

np thp qun

quanh

xi lanh

c

ph

lp cao su

chng

trt va c sit cht bng

mn

chn l xo thng

qua ai-c.
b.

Gn ln thanh ray:
Mt

vi

xilanh

nho va c cc

thnh

phn

khc

nhau

i

hi phi

c

thanh

ray. Cng

tc gn

cho

loi

ny c mt

vnh

khot

l

trn

vn

c gi

vo

ray. Do o, d dng

iu chnh.
c.

Kp gi

bng

cht:
Gm mt ci dm hnh du

ngoc

c gn c nh

trn

trc gi

ca

xi lanh

bng

01 hoc

02 c. Phng

php

ny

khng

c

an ton v cng

tc c th ri ra bt ky lc

no.
13 13
2.

Lp

t b chuyn mch:
Theo yu

cu cc ng

dng

thc t

m

ta

s

dng

mch

in. u

tin, ta

bo v

cc

tip

im ca

cng

tc. Khi

ngt mch

c

ti cm

ng

-

cun ht in t

chng

hn -

nng

lng

c

tch

tr

trong

n

s

phng

in

qua khe

h

tip

im

khi

ngt mch. Tia

la to ra s

ph

hu

b

mt tip

im v nh

hng

kh

nng

tip

xc. V tip

im qu nh

nn

khng

gn thit b

bo v

trc tip ln

n

c nn ta xem mch

bo v

sau

AC (hnh

3.3 a), v

DC (hnh

3.3 b).
S

khc

bit gia 2 mch

AC va DC: i vi mch

DC th

t in

c mc ni tip vi

in tr

v

mch

AC th

mc b

kh

song song. C

2 mch

u mc cun cm

khng

u

vo.

hiu

r

chng

ta

xem

xt

mch

in

DC sau:
hnh

3.4 a,b

mch

mc vi ti v ngun

cqui.
a.

Khi

cng

tc

ng: Hai

tip

im li

g

(+), (-) ni lin vi

nhau, v

th

khng

c

in p gia chng v t

phng

in. Dng

in

i qua ti

c xc nh

bi

in tr

ti.
b.

Khi

ngt mch: Dng

ti

khng

cn

v

ngun p 24V t ln tip

im. Nng

lng

c

tch

lu

trong

ti s

phng

ngc tr

li.
Cun cm

khng

cp tr

khng

cao

nhanh

thay

i dng. Tr

khng

cao

hn

in

tr, dng

c np trong ti

phng

qua t in d

dng

v

th

tia

la s

khng

xut hin ti khe kh ca

cng

tc.
Loi mch

AC cng

da trn phng

thc

trn, Nhng

y

chng

ta

khng

tm

hiu.
3.

S la chn:
La chn cng tc cn cc yu t

sau:
- Loi

iu khin.
-

in p.
- Dng in.
Cng

tc

(Switch) c s

dng

ph

bin. Chng

c

cc

thng

s

l

p

ln nht, dng

ln nht

v

cng

sut ln nht

cho

php. V

d

1 cng

tc

c

thng

s

1W,
50V, 1A, th

c
14 14
th

dng

cho

mch

c

20mA, 10V, nhng

khng

dng

c

mch

1mA, 100V mc d

ch

c

0.1W.
Lp

t cng tc

c

tch

hp ch

th

bng

LED cn

in p ph hp vi LED, thng s

dng

cn nm

trong

dy

yu

cu. Trong

cng

tc, khng

ch

quan

tm

dng

ln nht

m

cn

quan

tm

dng

nh

nht. Khi

cng

tc lm vic m dn

dng

di dng nh

nht

th

LED s

khng

sng.
Cng

tc

DC dng

trong

cc

b iu khin chng

trnh

(Programmable controller) u

c

1 mch

bo v

v in.
Vic lp Rle

(relay) cn c mch

bo v hp th

dng

ngc t

ti cm, ...
Nhng

v

d

ny

ch

ra

rng

loi cng tc c iu khin

c lp trong mch

iu khin:
dng

IC, rle, PLC. Vic s

dng

khng

ng

loi s

dn

n lm gim tui

th

ca cng tc.
II.

Van in t:
1.

Hot

ng

trc tip:
a.

Nguyn

l

Skinner
Nguyn

l

cu to ca

van 2 ca, 2 trng

thi

c

Skinner pht

hin vo thp nin 30
ti M c biu din

hnh

3.5a. Phn

ng

(cy

ti

bn

trong

van) , bao

quanh

ng

l

vt liu

khng

t

tnh, mt

u gn

m

cao

su

v

tc

ng

ca lc l xo

lm

kn. Khi

cun

ht

c

in, phn

ng

s c tc ng

thng

lc l xo va khi c th i

qua l thot

khi d dng.
Hnh

3.5b l

cu to

van 3 ca, 2 trng

thi, nh

hnh

3.5a nhng

ta

c

ca

thot

bn

trn

v

m cao su.

hiu r u

im ca

nguyn

l

chng

ta

xem

xt

chi tit.
Lc ca phn

ng

v

tr

bnh

thng:
Lc

p:

-

Lc ca l xo.
- Trng

lc ca phn

ng.
Lc

nng:

-

Lc ca p lc ngun cp

tit din ca ca

van.
Lc t

phi thng

c 2 lc ban u. T

trng

ca cun dy s

mc

vng

qua ng,
to lc

ht

khng

nhng

thng

2 lc

ban u m hn na

lm

tng

khong

cch

ca phn

ng. Lc l xo cc

i phi chu

c lc ca p lc

v

dng

chy ln nht
15 15
Vi hot

ng

ca

nguyn

l

SKinner

phn

ng

(cy

ti

trong) lm

kn

bng

ron s nhanh

hng.

ci thin ta lp thm 1 l xo nh

nh

hnh

3.6. Vic lp

thm

l

xo s

lm

tng

tui th

ca

ron.
Ron lm

kn

c

t trn a

m . a ny c gn trn gia va c th di

chuyn

c. Di tc dng

ca l xo phn

ng

va l xo ca van, a phn

ng

c

nng

ln. Hot

ng

ny

c gi l gim sc

tng

tui tho ca ron. Khi mt

din, a

m s

h

xung

chn

ng

kh

vo. (hnh

3.6c)
b.

Van cng

sut
Ch

c

1 loi

van cng

sut

c tc ng

trc tip bng

lc t,

l

van ng

lm

kn

bng

kim

loi.
Hnh

3.8 m

ta hot

ng

trc tip ca

van lc

in t
Loi van n

inh

kp

cn c cht

gi ng van v tr cui v o khng c ma st

va
p

lc khi. Thm ch khi

p

sut cung cp

t gia tr cc

i va piston v tr nm

ngang, ng van c th s b

dch

chuyn v rung ng

hoc b chn

ng.
2.

Van tc

ng

bng

kh:
Sn xut loi

van nh

trn

hnh

3.8 i

hi k

thut

cao, qui trnh

phc tp dn

n gi

thnh

cao. Cc

loi van nh

van ti

, van ng

lm

kn

bng

cht

n

hi

chuyn

trng

thi

bng

kh

nn

v

dng

cun ht tch hp sn

iu khin p lc.
a.

Nguyn

ly:
16 16
b.

tin cy:
- Hiu sut cao
- S tht

thot

t tnh

lm

thay

i

nhit va h

hng

cun

dy (V c khe

h
khng

khi trong

mch

st, xung

quanh

ng. Hn na khe h khng

khi ch ra

vng

khung

thp hn s to ra lc

xuyn

tm

trong

phn

ng. Thay v nng

ln, chng

li ko phn

ng

vo

ngc li

bn

trong

ng

tng

ma st.) Do
o, c hiu sut

cao, ng

phi

c lm bng

vt liu

khng

nhim t
17 17
CC THNH PHN IU KHIN
R

le:
1.

Nguyn

ly :
R

le hot

ng

nh

mt

cng

tc

in. Bao

gm cun

dy c t trng

vi li

st, va mt hoc nhiu tip

im. Nguyn

ly nh

hnh

3.12
Bnh

thng, l xo s

ko

gi

thanh

phn

ng

mc ti

a v

bn

phi. Mt khi lm

bng

vt liu

khng

dn

in

t trn phn

ng, gi l

l

xo c

tip

im hnh

thu knh

pha

di. Phn trn ca l xo l ny

hot

ng

nh

chn

chung

ca

cng

tc. Hai

tip

im khc c gn

2 pha

i din. Tip

im ca l xo l
ang

tc

ng

n 1 trong nhng

tip

im ny. Tip

im

c gi l tip

im thng

ng

(NC).
Khi

cun

dy c in, tip

im th hai s chm

vo

ch ni

chung

ca cng tc, tip

im

ny

c gi l tip

im thng

m (NO).
2.

c tnh ca tip

im
Thng

thng, R

le phi c ti thiu

2 tip

im. Ty

theo

nhu

cu s dng m r le c 3
hoc

4 tip

im.
i vi 1 s ng

dng, ta

cn

quan

tm

loi

role l

ng

trc khi ngt

hay ngt trc

khi

ng. Loi ng

trc khi ngt

c

ngha l s ng

tip

im thng

h

trc khi ngt tip

im thng

ng

khi

cun ht c in; iu ny lm cho ti 1
thi

im ngn tt c u b

ni vi

nhau

v

vi

ng

dng

iu

l

khng

cho

php.
3.

Cc

chc nng

ca R

le:

Chuyn

i tip

im thng

ng

sang thng

m va ngc li
Khuch

i

cng

sut

Thay

i

in p
Chc nng

nh

C nhiu tip

im

phu
4.

Role chn

:
C nhiu loi R

le khc

nhau. Da vo phng

php

lp

t ca R

le phn

bit.
Hnh

3.13 cho

chng

ta

thy 2 loi R

le chn

khc

nhau: Loi

chn

trn

v

loi

chn

vung
18 18
5.

Print Relay
c thit k hn

trn

mch

in. C kch

thc: 1 x 1 x 1.5 n

2cm.
Hnh 3.14 l 01 v du.
6.

Cc

chc nng

c bit:
Role cht: c

2 cun

ht. Hot

ng

tng

t

nh

van kh

n

nh

kp.
Role thi

gian:
19 19
C.

THIT K MCH
I.

Cc

tiu

chun
B

tr

s
Nh

s mch

kh

c hc trong chng

gii thiu v

h

thng

kh, mch

in

khng

biu th

khi hnh hc m biu th

v

chc nng

cc

phn t. Mch

in

c

chia

lm

nhiu mch

con hay ng

dn dng in (ct

dng

in), mi phn t

mch

bao

gm mt

hay nhiu cng tc v mt phn t

tiu

th

(ti). Ngun cp

c v

bng

2 ng

ngang

song song.
Mi ct dng in

khc

nhau

c

nh

s

th

t. Tip

im rle

khng

v

ti cun ht

m

v

ti

ng

dn m n tc ng. Xem

s ng

dn

c vit ti cun

ht

ca rle, ta

s

tm

c tip

im. Mc

khc, tip

im v cun ht iu

c

chung

1 k

hiu. S mch

nh

hnh

4.1
Trong

khi

tiu

chun ca M

(JIC, nm

1947) c

cc

k

hiu

ring

bit cho cng tc gii

hn (ngt cui)

trng

thi

ngh, th

tiu

chun Chu u (V d

BS 3939)
khng

biu din theo nguyn tc

trn. iu

chng

minh

rng

con ngi

m

vo

1 lc

no

to ra tiu chun

JIC bit h ang

ni

v

ci

g

(cu

ny

cn

c hiu: iu

c minh chng

bng

vic ta c th

hiu bn v

ni

g

vo

1 lc

no

). Khng

nhng

ch

ra

tnh

thc t

m

cn

lm

d

dng

c mch

in

khi

cc

tip

im

c v trng

thi

ngh

(cng

tc gii hn).
20 20
Nh

JIC, Chng ta s

dng

4 k

hiu c

bn ca ngt cui l: Thng

m

(N.O), thng

m c gi ng, thng

ng

(N.C.), v

thng

ng

c gi

m. Ch

s

khc

bit gia tip

im

b0

ct

3 v

a1

ct

4. A+ s c cp ngun tc th

khi

rle

CR c cp ngun. Cng

tc

b0 lm

vic, mc d tip

im l thng

m.
Tiu

chun M

c

th

c

ch

cho

k

thut

bn

ngoi

USA. S in JIC c

dng

rng

ri

Chu

u

cho

lp

trnh

PLC v

c

S hnh

thang. Chng

ta

v

mch

trong

c

2 h

thng.
II.

Mch

in khi nn
Tu

vo

mc

phc tp, Mch

iu khin c th c thit k

khng

dng

phn

tnh

logic trc. Khi

tin

hnh

phng

php, S mch

c v

bng

phng

th

v

sai. Phng

php

ny

ng

dng

cho

mch

in d

hn mch

kh.
Chng

ta

xem

xt

mt s

mch

c

bn. Cc

mch

ny

c

th

l

1 mch

nh

v

lu tr

trong

th

vin ph

lc

(SC library).
1.

Cc

mch

c

bn:
a.

Mch

nhn

thc hin mch

nhn

ca

1 nt

n

n vi rle, chng ta gi

s

rng

n

nt

pb1, hai

chc nng

c kch hot

ng

thi l n

sng

v

xilanh

di

chuyn ra. Nu 2
chc nng

ny

lun

lun

song hnh

vi

nhau

th

ta

c

th

dng

nt

n ch

c

1
tip

im NO

kch

hot

chng; nu

1 trong

2 chc nng

cn

c kch hot

bi cng tc

khc

(

hnh

4.2 l

cun ht A) th ta phi

dng

nt

n c 2 tip

im

NO hay l

role ph

c

2 tip

im

ring

bit tr

ln.

hnh

4.2, xilanh

di

chuyn khi ta n cng tc

pb1 hay pb2; n

L ch

sng

khi

pb1 c

n. Nh

gii thiu

trc

th

ngun cp

c v

l

2 ng

thng

song song,
theo

tiu

chun

Chu

u.
b.

Mch

gi:
Mch

gi

gm 1 rle, 1 nt

n

ON cho

hnh

4.3a trong

trng

thi

ban u (trng

thi

ngh). cqui

ang

cp 1 ngun p, nhng

cha c dng trong mch

do mch

h.
Mt

u ca cun ht rle

c ni vi

ngun m ca

cqui

thng

qua tip

im

thng

m

(nt

n, tip

im rle).

hnh

4.3 b Ta tc

ng

nt

n

ON. Cun

ht

ca rle

c cp

ngun

qua tip

im ca

nt

n ON v tip

im ca rle

thay

i trng

thi, tip

im thng

m

ca rle

s ng

cp ngun cho cun ht.

hnh

4.3 c khi

ta

nh

nt

n ra, rle

vn

c cp ngun

thng

qua tip

im ca rle.
21 21
Mch

c biu din

hnh

4.3 l

khng

hon

chnh; cun ht s c gi

cho

n khi

ht ngun

cqui, trong

trng

hp bnh thng

ngun cp s c ct. Vic ngt

ngun c th iu khin bng

tay

vi tip

im thng

ng

nh

hnh

4.4
ng

ni t

cc m ti cun ht chy

qua tip

im thng

ng

ca

nt

n

Off . Nh

hnh

4.3c, khi

n

nt

Off , cun

ht

s

mt

in v khi th

ra

th

mch

vn b

h

v

cun

dy

vn

khng

c

in.
Hnh

4.3, 4.4 dng

gii

thch

cho

s mch

c

bn. Nhng

trong

cc

bn v

th

khng

v

cun dy v tip

im ca

n

thnh

1 cm m v

ring

l. Hai

thnh

phn ny s

c

cc

ng

dn

khc

nhau. Chng

ta

xem

tng

bc

theo

cc

s sau:
Hnh

4.5 a c v

ging

nh

hnh

4.3 nhng

c

s

thay

i nh

v

v

tr. Trong

hnh

a th

rle

v

tip

im c lin quan vi

nhau, v

d

R1. Trong

hnh

b biu din s

ca

hnh

a theo

phng

thc ring bit. Mt rle

c

th

c

vi

tip

im, to

nhiu

khng

gian

cho

s , Mi ct

c

nh

s, v

tr

ca tip

im rle

c

ghi

di v

tr

cun

ht.
Ni

chung, ngun

c v

2 ng

thng

song song

l

2 cc. Nh

hnh

4.5 c ta

thm

vo

nt

n

OFF (tip

im thng

ng

N.C). Khi

n

nt

OFF th

mch

rle

mt

ngun, khng

c

g

thay

i khi nt n

OFF th

ra.
22 22
Hnh

4.6 L

s mch

in

theo

tiu

chun IEC.
c.

Mch

o tip

im:
Cng

tc ca Xilanh A (Ngt cui) c

1 tip

im thng

m. Nhng

yu

cu l tip

im thng

ng, cn rle

i trng

thi

(o). Chng ta xem v d.
Nh

hnh

4.2

trn, Xilanh

A ch

tr

v

ban u

(xilanh

A ra

ht) khi

nt

n

pb1 nh

ra,
trc

th

xilanh

A

trng

thi

ngc li (trc

xilanh

A

v

tr

vo

ht).
By

gi

th

mch

in m

rng

gm 2 mch

c

bn l mch

gi

v

mch

o.
Trong

hnh

4.7a Cng

tc

a1 (ngt cui) c v

l

thng

ng. Nhng

thng

tip

im ny l thng

m

nn

dng

rle

c

tip

im thng

ng

nh

hnh

4.7b. S mch

kh

c v

nh

hnh

4.2.
d.

Mch

nh

thi:

Xilanh

lp li.
Ta cn 2 rle

thi gian cho mch, xilanh

A s

lp li

hnh

trnh

tin hay li vi thi gian

tr

duy

tr

mi cui

hnh

trnh

da

vo

2 role thi gian. C

hai

cun ht c

cp

ngun

thng

qua rle

thi gian nh

hnh

4.8.
23 23

n

nhp

nhy
Chc nng

tng

t

c

th

thc hin ch

vi

role thi

gian

v

role trung

gian.
Khi

cng

tc Start ng, rle

thi

gian

T1 c

ngun v n

sng.
Sau

thi gian t, Tip

im T1

ct 3 ng

cp ngun cho rle

R1 v

rle

thi gian

T2. Tip

im thng

ng

ca R1

ct 1 s

m

ra

n

tt, T1 mt

in,
tip

im T1

ct 3 m

ra, ng

thi tip

im thng

m

R1

ct 4 ng

li. R1, T2 c cp ngun

thng

qua tip

im thng

m

R1 v

tip

im

T2

ct 4.
Sau

thi gian t, tip

im T2

ct 4 m

ra, R1 v

T2 mt ngun. n

s

sng

tr

li,
trng

thi

ny

c

lp

i lp li.
24 24
Mch

xung:
Nh

mch

4.7 xilanh

s

khng

hi v c

khi

nt

start khng

nh

trc

khi

piston chm

vo

v

tr

a1.

trnh

iu ny ta mc ni tip ngt cui a0 vi cng tcnh

hnh

4.8a, nhng

khi

gi

nt

n

th

xilanh

mi lp li.

trnh

iu

ny

ta

dng

rle

thi gian cho mch

xung

nh

trong

mch

kh

(hnh

8.9
trong

sch

k

thut

kh

nn). Ta c

mch

hon

chnh

hnh

4.10b
S thay

i

chuyn

ng

lp li:
Kt hp 2 rle

thi gian

iu khin chuyn

ng

lp li c tr

thi

2 v

tr

cui. iu

khin

c hot

ng

khi

cng

tc

Start lm

vic.
Gii php n gin l mi ngt cui c 1 b nh

thi

iu khin ca cun ht in t.
Rle

thi gian T1 hot

ng

sau

khi

cng

tc Start ng

li. Sau

thi gian t, tip

im

thng

ng

ca T1 (N.C) m

ra

(nh

TR

ct

2), v

T1 c gi

thng

qua
tip

im

N.C ca T2 ni tip vi

1 tip

im

N.O (nh

R1 ct

3 trong

mch),
ng

thi cp

ngun cho cun

ht

ca van. Khi n ngt cui T2 th hot

ng

ging

nh

T1.
2.

iu khin trnh t (K Chui):

m

t

trnh

t iu khin s

dch

chuyn

xilanh, chng

ta

dng

s bc nh

hnh

4.11
Ta k

cc

vung

nh

giy tp. Ta v

li

vung

nh

hnh

4.11a. Mi

xilanh

c v

2
ng

thng

nm

ngang, ng

trn

i din cho trng

thi

1, ng

di

i

din cho trng

thi

ngh. Hnh

4.11b: xilanh

H

trng

thi

ngh

trong

bc 1, di

chuyn ln trng

thi

1

bc 2 v gi trng

thi

ny

trong

bc

3,4. xilanh

quay v

0

bc 5, v gi

trng

thi

bc

6. Hnh

4.11c: hot

ng

ca 2
xilanh

A v

B.
Phng

php

th va sai
Nu

khng

c

kin thc thit k

mch

logic, mch

in phi

c thit k

theo

phng

php

th

v

sai. Phng

thc

khng

c

ngha l may ri. Phi vn dng

suy

ngh

c

phng

php

theo

cch

m

ta

s

chng

minh

sau

y:
25 25
V

d

1:

Ve mt mch

chui

A+ B+ A-

B-

(hnh

4.11c.). Chng

ta

bt

u vi

van in t va
cng

tc

n

nh

kp

hot

ng v tr Start/Stop.
Cu

hi Tra l

i Mch
Ci

no c in trc?

Cun ht A+
Qu trnh

bt

u nh

th no?

Nhn nt Start
Khi

no qu trnh

bt

u li?

Khi

B

c tc ng
Khi

no

A+ ngng?

Khi

xi lanh

B bt

u hot
ng

(b0 nha ra)
A- s xa khi?

ng
Hot

ng

no

tip

theo?

B+
Khi

no B+ c in?

Khi

A ngng

(a1 hot

ng)
Khi

no

ngng?

Khi

Cylanh

A hi v (a1 nha)
B- s xa khi?

ng
Cn qu trnh

no

na

ko?

Khng
Hot

ng

no

tip

theo?

A-
Khi

no A- c in?

Khi

B ngng

(b1 hot

ng)
Khi

no

ngng?

Khi

Cylanh

B hi v (b1 nha)
A+ s xa khi?

ng
Cn qu trnh

no

na

ko?

Khng
Hot

ng

no

tip

theo?

B-
Khi

no B- c in?

Khi

A ngng

(a0 hot

ng)
Khi

no

ngng?

Khi

Cylanh

A hi v
(b0 nha)
B+ s xa khi?

ng
Cn qu trnh

no

na

ko?Khng
26 26
Phn mch

kh

nn

ca s mch

rt t thay i

khu

vc

xi lanh, van cng

sut v b

iu tc. S

khc

bit

cc

mch

ch

yu l k hiu, loi

van, n

nh

n

hay n

nh

kp. Hnh

4.13 ch

ra

1 phn mch

kh

hon

chnh
V du 2:

Tm

hiu chui thc hin nhim v

kp gi

v

khoan

l tiu biu v hnh

4.14.
Chui phi

c

nt

dng

khn cp

ngt ton b

cc

lnh

trong

chui

khi

tnh

hung

nguy

him xy

ra. Khi

bung

nt

n ra th chui

khng

c t

phc

hi. Ngun cp

ng

m

bng

cc

nt

n

n

nh

n. Dng

thm

nt

n Start

bt

u chu k

mi.
Ngun

in c th t

nhin

mt

trong

khi

ngun kh vn

cn

trong

ng

ng. i vi

mch

kp gi

v

khoan, thit b

kp cn

c

van n

nh

kp

trnh

nh

ra

khi

dng

khn cp hay mt ngun, my

khoan

phi thu mi li ngay lp tc v

ng

c

khoan

ang

ngng

hot

ng, iu

ny

i

hi phi

dng

van n

nh

n.
Cng

tc off ch

ngt ngun

khi

chui

thc hin

xong.
Chng

ta

bt

u phn tch mch:
- Ngun cp

c

ng

ngt nh

th

no?
Dng

1 role v

mch

t

gi
-

Lm sao ta c th m bo

nt

Off ch

c

tc

dng

trng

thi

ngh( khi

kt

thc

chui)?
Trng

thi

xc nh

bi cng tc cui

hnh

trnh

c0. Ta mc cng tc

Off ni tip vi c0
v

nh

vy

cng

tc ch

c

th

tc

ng

khi

m

c0

ng.
- Cng tc

hnh

trnh

trn

xi lanh

c

tip

im thng

ng

khng?
N

khng

c. Ta phi

dng

thm

1 role

gii quyt vn

ny

v

t

tn

cho

role l

Rc0.
-

Hnh

trnh

no

c thc hin

u

tin?
C+
- Tn hiu

no

cho

bit kt

thc

hnh

trnh?
c1
- Hnh trnh C - c c x?
Khng
27 27
-

Lm

sao

ta

gii

quyt vn

C-?
C- sau D-, nn n s

quyt

nh

bi

d0. Cng

tc

ny

ang

tc

ng

v

D ang

trng

thi

ngh. Chng

ta

t

1 tip

im

role vo

ng

ti cp ngun khi

ng

cho

cc

role v

gi

l

Role nh
Mch

c v

ra

hnh

4.15
Dng

1: n

nt

ON, role CR c

in. ES nt

dng

s

c

ngt ngun

CR t ngt khi c

nguy

him.
Dng

2: Role CR c

duy

tr

thng

qua nt

n

Off v

tip

im ca

chnh

n.
Dng

3: tip

im thng

ng

ca Rc0 m

ra

khi

ngun

ng

v

C ang

trng

thi

ngh

v

c0

dng

4 s

cp ngun

cho

role Rc0. Trong

sut chu k, tip

im

ny

s ng

v

nt

Off khng

ngt ngun

c.
Dng

4: tip

im ca

CR cp

ngun

cho

phn mch

cn

li. Khi

n nt dng

s

c

th

t

dng

4 tr

ln

s

mt ngun.
Dong 5: khi

C

trng

thi

ngh

(Rc0 ng) v

nt

start c

n, Role nh

MR c

in v

ng

tip

im ca n

dng

6. Cng

lc

cun ht C+ c in v vt ti b

kp li. Ta s

tm

hiu tip

im ?

ngt mch

gi

l

ci

g.
-

Chuyn

ng

k

tip l g?
Xi lanh

D di

chuyn

ra.( van n

nh

n)
Tn

hiu

cho

php

ca n l c1
- Liu s

tn ti ca

c1 c

ph

hp vi hot

ng

ca van n

nh

n.?
Khng, tip

im ca n ng

sut cho n khi C thu v. Ta c

MR. Ta c

th

dng

tip

im thng

m

ca n v ngt

MR khi

D

trng

thi

1. V

vy, tip

im ?

trn

chnh

l

d1.
- Liu ta c th t

d1 vo

dng

5 hay khng?
Khng. N

yu

cu

1 tip

im thng

ng

v

vy

ta

dng

role Rd1

.
- Liu C- c th

c

in

khi

d0 tc

ng?
c. nhng

do mc ni tip vi MR nn phi ct n trc

khi

C+ c

ngun tr

li cun

ht

C+ phi

c

duy

tr

khi

ra ht

hnh

trnh. Tip

im thng

ng

ca

Rc0
s

m

v

ngt ngun ca cun ht C- khi ht chu k.
28 28
H

thng

bc

thang:
Nguyn

l

h

thng

bc

thang

role c m t hnh

4.17. n

c

th c m

rng

thm

nu cn. Cc

tip

im

ang

ng

v

tr

tn

v

s

chuyn xung

di

khi

cc

cun ht c in. Cc

cun

ht

c cp

in cho n

khi

nhm

cui cng c

cp

ngun.
V

d

1:

cho

chui

sau: A+, B+, /A-, C+, D+, B-/, C-, D-. thit k

mch

in

iu khin.
Chui

chia

thnh

2 nhm

v

bt

u thc hin

gia nhm u

tin.
Do iu khin bng

tay

nn

ta

cn

2 nt

start v

stop. Chui s

lp

i lp li cho n khi

nt

dng

c

n

cui chu k.

duy

tr

tn

hiu lp li lin tc, ta

dng

role v

mch

gi

v

gi

n

l

CR, mt

trong

cc

tip

im ca n s

khi

ng

bc

u

tin.
Ngoi

ra

ta

cng

dng

thm

1 role gi

na

l R1, tn hiu cui cng ca

nhm

1 s

kch

hot n v tn hiu cui

cng

nhm

2 s

ngt n.
Do role chu

k

ch

c

tc

dng

lnh

u tin ca chu k

nn

ta

cn

2 tip

im ca R1:
Mt cho lnh

u

tin, mc ni tip vi tip

im ca

CR v

mt mc trc tip vo ngun

cp.
Hnh

4.18 v

ra

mch

in

iu khin.
29 29
Role R1 phi l loi ng

trc khi ngt. Mc

khc, khi

role ny

c

in

dng

5, tip

im thng

ng

ca n

dng

3 m

s

t

lm

n

mt ngun. Vi loi ng

trc khi ngt

, tip

im thng

ng

dng

6 s

gi

ngun cho cun

ht.
Role loi ngt trc khi ng

s

lm

cun ht lm vic lp bp.
Trong

trng

hp khng c sn

role ng

trc khi ngt, c

th

dng

cng

tc gii hn

b1

dng

5 ni trc tip

ln

ngun

chnh

pha

trn, v

b1 khng

th

ngn b0
ngt ngun t

gi.
V

d

2:
Thit k

mch

cho

chui

E+, F+, E-, G+, H+, H-, G-, F-
Chia

chui

thnh

E+, F+,/ E-, G+, H+/, H-, G-, F-/ hay E+,/ F+, E-, G+, H+/, H-, G-, F-
Cch

th

nht chia chui

thnh

3 nhm, v

bt

u chu k

ngay

u

nhm.
Cch

th

hai

chia

chui

thnh

2 nhm, no c

u

thch

hn khi thit k

mch

kh

nn

d

cho

chu

k

bt

u gia

nhm. Hnh

4.19 v

s ton

din theo cch chia

lm

hai

nhm.
30 30

dng

1 ta

thy tip

im thng

ng

ca

role GR( trong

mch

kh

nn, ng

ngun

cp

t

nhm

1) sau

ti

cc

nt

n

n

nh

n

start/stop ri ti

cng

tc

hnh

trnh

ca

xi lanh, tn

hiu cui cng ca chu k. Dng

ny

cp

ngun cho

cun ht E+, lnh

u

tin

trong

chui

. V

e1 l

tn

hiu cui

cng

trong

nhm

nn n s

kch

hot

nhm

2, c

ngha l role GR c in.

dng

2, nu ta ly ngun

cho

e1 t

nhm

1 ngay

sau

tip

im thng

ng

dng

1
ca GR th rt mo him n lm vic

c vi loi ng

trc khi ngt

nhng

lm

vic lp bp vi loi

kia.; cun ht mt

in

do tip

im thng

ng

m

nhng

ta

phi

m bo rng

tip thng

m dng

3

ng

v

duy

tr

ngun cho cun

ht. Khi

e1 khng

tc

ng

th

GR s

mt ngun. Tt hn ta nn

ly trc tip t

ngun cp

cho

e1. Tip

im GR

dng

3 s

cp ngun

cho

ton

b

cc

lnh

nhm

2 v

duy

tr

cho

chnh

roleGR. Role ny

b

ngt bi

tn

hiu

cui cng ca

nhm

2, chnh

l

h1. Do h1 l

tip

im thng

m

m

ta

li cn

tip

im thng

ng

nn

phi

dng

thm

role Rh1

chuyn

i. Tip

im

ngt ca n

dng

2

.
Ln H- l lnh

u tin

nhm

1, c cp ngun trc tip t

ngun ca nhm. Thay v

dng

1 tip

im

khc

nh dng

8 ta

c

th

ni n vi tip

im ca GR

dng

1 nh ng

nt

t.
Mch

trn

lm

vic tt nhng

ch

c

iu l 3 cun

ht

H-, G-, F-

lun

duy

tr

ngun khi ht

chu

k, ta

cng

khng

th

bt

hay tt

ngun ca

chng.

tin ngt

ngun 3 cun

ht

ny

khi

my

khng

lm

vic, ta

lp

thm

1 role na.
Do ta c th

dng

cch

chia

th

nht vi h

thng

bc

thang

cho

3 nhm. Ta cng

nn

lp thm cng tc

ON/OFF nh mch

kp gi

v

khoan

l.
31 31
3.

Nguyn

l

mch

bc

stepper principle
Ta nghin

cu v d

v

mch

role bc t c th

m

rng

thnh

mch

tiu

chun c

th

lp trnh c. Lp trnh c c ngha l chu k

vn c th iu khin

c

bng

cch

kt ni

cc

tn

hiu

vo

v

ra

ti cc thit b

cng

trong

chui

khi

chu

k ang

vn

hnh.
Mi mt bc

u c tn hiu

vo

v

ra

ring, tn

hiu ra ch c kch hot bi

ng

tn

hiu vo ca n v khi bc trc

c tc ng.
Hnh

4.21 Nguyn

l

c

bn ca mch

role bc

to

thnh

thit b

chun ph

bin, c

th

kt ni d

dng

vi

cc

xi lanh

v

cng

tc

bn

ngoi

th

mch bn trn s c din t

nh

sau:
Hnh

4.22 Mch

role bc di dng

chun.
32 32
PH LC
I.

n v in p trong h S.I
II.

Ky hiu

theo

chun IEC
1.

Dy

dn va kt ni:
ln Ky hiu H SI Ghi

chu
in

tch Q, q C = As C = Coulomb
in p U V V = Volt
in th V -
Dng

in I A A = Ampere
in tr R

= Ohm
in

khng X

= Ohm
Tr khng Z

= Ohm
in tr sut m .mm
2
/m
dn G S S = 1/

= A/V
in dung C F = As/V F = Farad
Nng

lng W J = Vas = Ws J = Joule
Power P W = VA
Dy

dn

n
Cp

3 dy
im ni dy
u ni (trong mch

vng)
u domino ni dy
Ch ni dy dn
Ch ni gia

cc

dy

dn ct

ngang
Khe

cm

chn

ci
33 33
2.

n

va thit b tn

hiu
3.

Thit b in kh nn c

bn
Phng

php

v

thit b

tc

ng
Chn

ca khe cm
cm chn c
Chn

ca

cm

cm v khe cm
K

hiu

chung

ca

n.-

Khi

cn ch

th

mu

th

dng

nhng

k

hiu

sau: RD=;
YE=vng; GN=xanh

l; Bu=xanh

da

tri;
WH=trng.-

ch

th

loi

n: Ne=neon;
LED=diot

pht

quang.v.v..
n

chp
ci
chung
Chung

con ve
34 34
iu khin bng

c

kh
Kt ni c

kh
Kt ni c

kh

c

ch

dn chiu quay
Tc

ng

tr, theo

hng

t

tri

sang phi
Tc

ng

tr

theo

hng

t

phi

sang tri
T

ng

hi
Cht, v

tr

m
Cht, v

tr

ci
Then chn, v

tr

chn
Then chn, v

tr

m
iu khin bng

tay
Trng

hp

chung
Tc

ng

c

gii hn
Dng

lc ko
Dng

lc

y
Dng

lc

quay
Dng

nh

hng

ca tim cn
35 35
4.

Cc

ky hiu tip

im
Dng

cch

chm vo
Dng

bn

p
Cng

tc khn cp
Dng

n

by
Dng

con ln
iu khin thy

kh, tc

ng

n
iu khin thy

kh, tc

ng

kp
C

cu tc ng

in t
ng

h

in
M

t K

hiu
Tip xc
Ngt mch
Chuyn v

tr

(chc nng

cng

tc gii hn). k

hiu

t

pha

tip

im

ang

tc

ng. (
khng

dng

cho

cc

dng

tc

ng

c bit

nh

cn gt, con ln)
Hi bng

l

xo
Khng

hi bng

l

xo.
36 36
V

d

cc

k

hiu

hon

chnh
ng

tip

im. y

l

k

hiu chung cho

cng

tc
Ngt tip

im
Chuyn

i ngt trc khi ng
Chuyn

i

ng

trc

khi

ngt
Cng

tc

2 trng

thi, v

tr

gia ngt
ng

tip

im vi l xo hi
ng

tip

im

khng

c

l

xo hi
M

tip

im vi l xo hi
Cng

tc

2 trng

thi, v

tr

gia ngt, tip

im

bn tri c l xo hi, bn

phi

th

khng
Cng

tc gii hn tc ng

bi

con ln, ng

tip

im, khng

tc

ng

trng

thi

ngh, (
trng

thi

trong

s

mch), c

l

xo hi
Cng

tc gii hn tc ng

bi

con ln, m

tip

im, khng

tc

ng

trng

thi

ngh, (
trng

thi

trong

s

mch), c

l

xo hi
Cng

tc gii hn tc ng

bi

con ln, ng

tip

im, tc

ng

trng

thi

ngh, ( trng

thi

trong

s

mch), c

l

xo hi
Cng

tc gii hn tc ng

bi

con ln, m

tip

im, tc

ng

trng

thi

ngh, ( trng

thi

trong

s

mch), c

l

xo hi
Cng

tc vn hnh tay, ng

tip

im, c

l

xo hi, k

hiu

chung.
Cng

tc

nt

n c l xo hi
37 37
5.

Rle

c in
III.

Cp bo v
Biu thi: IP * *
Du * tng

trng

cho

2 s: s u tin cp

bo v lin

quan

n s va

chm va mi

trng, s th 2 ch mc

bo v chng

li nc.
Cng

tc chn la 3 v

tr, tc

ng

bng

n

by, v

tr

gia ngt, 2 v

tr

tip

im 2 bn

khng

hi.
Cng

tc chn la 2 v

tr, tc

ng

bng

nt

n, 2 v

tr

tip

im

2 bn

khng

hi.
Cng

tc tim cn, ng

tip

im khi n gn

nam

chn
Thit b

tc

ng(cun

ht), k

hiu

chung
Cun

ht

ht

chm
Cun

ht

nh

chm
Cun

ht

ht

v

nh

chm
Cun

ht

c

cht chn c

kh
Cun

ht

c

1 vng

dy
38 38
S
th
nht
S va

chm va mi

trng
S th
hai
Nc
0 Khng

bo v 0 Khng

bo v
1
Chng

li s thm

nhp ca cc

phn t c ng

knh

>50mm.
Khng

bo v nhng

phn t c
tnh

xm

nhp, nhng

li

khng

d b nh

hng

bi nhng

phn

t ln hn
1
Bo v

khi nc ri thng

ng

xung. (Chng

nc ri

nhiu

xung)
2
Bo v

nc ri xung

vi

nghing

vt th

ln

ti

15
o
.
2
Chng

s

xm

nhp ca cc

phn t

>12 mm
3
Chng

nc

mi gc

nh

hn 60
o

( chng

nc

phun)
3
Chng

c

cc

phn t, vt th,
dy

dn

dy

hn 2.5mm
4
Chng

c s

te

nc

mi

gc

.
4
Chng

c cc vt th

c

ng

knh

>1mm
5
Chng

c tia nc bn ra t

vi

phun

( hose proof).
5
Ngn tn hi

do tch

t

bi,
khng

chng

bi

hon

ton.
6 Chng

li
7
Chng

nc

khi

bi nhng

vo,
di

iu kin p sut v thi

gian

c

th

( chng

nhng

nc)
6
Chng

bi. Bo v

chng

va

chm

hon

ton
8
Thch

hp lm vic lin tc

di nc, di cc iu kin

c bit do nh my sn xut

khuyn co (chng

ngp ng ).
39 39
TH VIN MT S

MCH PH
Mch

khi

ng
Khi

ng

trc tip
Hnh

5.4 Mch

mu khi

ng

trc tip 1 chu k.
40 40
Mch

kha

ngun an ton
Cm bin p lc ngun

kh

PS ni trc tip vi

ng

ng

chnh

v

c chnh

gi

tr

lm

vic nh

nht. Ch

khi

p

lc

t yu cu

th

ngun

in mi

c bt ln.
Khi

cun

ht

S c

in

v

van 3/2 tc

ng

bng

tay

trong

bng

iu khin

c cp

kh. Sau

ngun kh c cp ti my sn xut

thng

qua van 5/2
n

nh

kp

tc

ng

bng

kh.
Khi

ngun

in mt, ngun

kh

ngay

lp tc x

ra

ngoi.
Khi

p

lc

ng

ng

thp hn mc p lc

t, Ps

dng

1 trong

mch

in s

m

lm

ngt

in mch

iu khin. iu

ny

lm

cun

ht

S mt ngun

v

van n

nh

kp

5/2 reset. Ngun kh cng

x

ra

ngoi.
Tng

t

khi

n nt Dng

s

c.
Sau

khi

kim tra chnh

nh

,

khi

ng

li my ta bt

ngun

in trc ri mi bt

ngun kh.
41 41
CC
LU
THM
TRONG
PHN
SMCT
EP1
42 42
o

in p
DNG IN
Yu

cu :
-

c

ngun

chnh

p
-

ng

dn

in kn
43 43
o

dng

in
nh

lut OHM
nh

lut Ohm m t

mi

quan

h

gia

dng, p

v

in tr

ca 1 mch

in mt chiu.

in p bng

tch

ca

dng

in v in tr
V = I x R
44 44
I LNG C TRNG
IN KH NN
in p

p lc
(+24V)

(6 bar)
Dng

in Lu lng
(4 mA)

(10 l/min)
in tr ma st
MCH IN
S hnh

nc

thang:
-

JIC:
- DIN:
45 45
HNG DN V S

MCH
1.

S bc

thang

JIC : Ngun cp v

di dng

2 ng

thng

ng

song song

nhau.
S bc

thang

DIN : Ngun cp v

di dng

2 ng

thng

nm

ngang

song song

nhau.
2.

S bc

thang

JIC : Lung

tn

hiu

i t

tri

sang phi
S bc

thang

DIN : Lung

tn

hiu

i t

trn

xung

di
3.

Cc

phn t iu khin nn v trng

thi

cha tc ng. v

d: cng

tc gii hn
4.

Cc

ng

kt ni l cc ng

thng

ng

hay nm

ngang.
5.

Nn

hn ch

cc

ng

chng

cho

ln

nhau.
6.

Nn

c

du hiu r

phn

bit

ng

chng

ln

v

ng

ni.
ng

chng

ln

nhau

ng

c

ni vi nhau
7.

Ti nh n, ci, cun dy, cun

ht

nn

ni trc tip vi

ng

ngun m.
46 46
NT N
(THNG H)
NT N
(THNG NG)
47 47
NT N
(CHUYN I TIP IM)
CNG TC CHT
48 48
CNG TC GII HN
K HIU CNG TC GII HN
Thng m
Thng ng
Thng m
Gi khi ng
Thng ng
Gi

khi m
49 49
C CU TC NG TAY
Tng

qut
Lc

n
Lc ko
Vn
C

cu tc ng

c

th
di

chuyn

c, v

d

nh

cha

kha
n

by
Bn

p
50 50
CHC NNG AND
KH

NN
Ni tip: Van AND
iN
Ni tip:
K HIU LOGIC:
CNG THC LOGIC:

E1 . E2 = A
CHC NNG OR
KH

NN
Van thoi
IN
Song song:
K HIU LOGIC:
CNG THC LOGIC:

E1 + E2 = A
51 51
M T

VAN ( Van iu khin hng)
Van c m t

bng

cc

thut ng

sau:
- s

lng

cng

/ ng

kt ni
- s

trng

thi
- Trng

thi

bnh

thng, v

d: thng

ng, thng

m
- Phng

php

tc

ng, v

d: bng

tay, c

kh, kh

hay in t
- Phng

php

reset, v

d: l

xo, kh, in t
VAN IU KHIN HNG
K

hiu

(ISO 1219) M

t
2/2 thng

ng
2/2 thng

m
3/2 thng

ng
3/2 thng

m
3/3 V

tr

gia

ng
4/2
52 52
TN CC CNG / NG KT NI
4/3 V

tr

gia

ng
4/3 V

tr

gia m
5/2
5/3 V

tr

gia

ng
5/3 V

tr

gia m
5/3 V

tr

gia

c cp p
KT NI ISO 1219 ISO 5599 JIS
Cng

ngun cp P 1 P
Cng

tn

hiu ra A,B 2,4 A,B
Cng

x R,S 3,5 EA,EB
Cng

iu khin Y,Z 12,14
53 53
CUN HT IN T
VAN IN T

3/2
(VAN TI , HI BNG L XO)
54 54
VAN IN T N 5 CA / 2 TRNG THI TC
NG TRC TIP
VAN TC NG BNG KH
55 55
VAN IN T

TR

LC BNG NG KH

TRONG THN VAN
VAN IN T

TR

LC BNG NG KH

BN
NGOI THN VAN
Dng

trong

cc

ng

dng

c

p

sut thp, v

d

: thi kh
NGT IN CUN DY DC
Khi

cun

dy

DC b

ngt

in, t

trng

bin mt, iu

ny

to ra

1 sc

in

ng

phn hi

do cun ht ln gp

nhiu ln so
vi

in p t

vo

ban u, n

s

lm

hng

lp cch in

ca cun

dy.
Mt vn

khc

l

khi

cun DC mt

in, in nng

tch

tr

trong

cun

dy

tm

cch

thot

ra

qua vic h

tip

im mch

bn

ngoi

bng

cc

tia

la

in. Mi ln nh

vy, b

mt tip

xc

li b

hao

mn

mt t v t

t

lm

gim kh

nng

tip

xc.
56 56
CC PHNG PHP BO V

B

MT TIP XC.
C

3 phng

php:
- ni

song song

vo

1 in tr.
- ni

song song

vo

1 diot.
- ni

song song

vo

1 in tr

v

1 t

in (mch

R-C).
Lu

: cc

phng

php

trn

u lm tng

thi gian ngt

in.
MCH BO V

TIP IM
(BNG IN TR)
57 57
MCH BO V

TIP IM
(BNG DIT)
MCH BO V

TIP IM
(BNG MCH R-C)
MCH BO V

TIP IM
(BNG DIOT ZENER)
58 58
CUN HT DC
CUN HT AC
CM BIN TIM CN
(LOI CM NG)
U IM NHC IM
Hot

ng

m

v

khng

gy

ting

n
t

tiu

hao

nng

lng
Tui th

cao
Thi gian ng v ngt

in

kh

di
Gy

ra

sc

in

ng

ln v qu p

khi

ngt

in
Hao

mn

b

mt tip xc cao v

cn mch

bo v

tip

im
Lc ko thp
U IM NHC IM
Tc

lm

vic cao
Lc ko ln
Pht

sinh

ting

n khi lm vic
Ngun

xng

v

gi

cao
Nhit tng

cao

khi

phn

ng

di

ng

b

kt; tiu

hao

dng

ln
Tui th

ngn
59 59
CM BIN TIM CN
(LOI T IN)
CM BIN TIM CN
(Quang

hc phn x)
60 60
CM BIN TIM CN
(Quang

hc phn x

)
CM BIN TIM CN
(Quang

hc

pht

tn)
61 61
CM BIN TIM CN
(Quang

hc phn x

kh

hi)
CM BIN TIM CN
(Cm bin

khng

c

tip

im)
u

im:
-

ng

ngt tn s

cao.
-

Khng c hin tng

tip

im b

ny ln.
-

Khng c phn

chuyn

ng, khng

hao

mn

tip

im

hay pht

sinh

tia

la

v

khng

b

st

r.
-

Cp

bo v

chng

li tc ng

ca mi trng

cao.
-

Trnh

c cc tc ng

ca

dao

ng

v

chn

ng.
62 62
K HIU CM BIN TIM CN
LOI 3 DY

LOI 4 DY
KT NI CM BIN TIM CN VO S

MCH
(LOI PNP)
- JIC:

- DIN
63 63
KT NI CM BIN TIM CN VO S

MCH
(LOI NPN)
JIC:

-

DIN
ROLE
64 64
V

D NG DNG
CHC NNG CA ROLE
-

Thay

i trng

thi

tip

im t

thng

ng

sang thng

m

(
hay ngc li)
-

iu khin nhiu tip

im t

1 tn

hiu ( cp ngun cho cun

ht).
-

Khuych

i

cng

sut
-

Thay

i

in p
- Chc nng

nh
65 65
S mch:
S bc thang
JIC DIN
U IM V NHC IM CA ROLE
u

im Nhc

im
- Dy in p lm vic rng:
6,12,24,50,110,220,240 VAC
6,12,24,48,110 VDC
-Kh

nng

chng

dao

ng

v

chn

ng

cao
-

khng

chu

nhiu tc ng

t

nhit

mi

trng. -55 ti

70oC
-

c

th ng

m

cng

lc

nhiu mch

ring

bit
-Gy

ting

n

khi

hot

ng
-

hao

mn

cao
-

yu

cu c mch

bo v

tip

im
-Tc

lm

vic b

gii hn.
Ti

a

l

15-30ms
-

bi v cht bn c th

lm

hng

tip

im.
66 66
XI LANH TC NG N
(Loi

y)
XI LANH TC NG KP
67 67
IU KHIN CHC NNG NH
CC LOI IU KHIN NH
-

Cu trc phn t

c

chc nng

nh, v

d: van n

nh

kp.
-

Mch

c

chc nng

nh, v

d

: -

mch

t

gi
- mch

u tin set
- mch

u tin reset
VAN N NH KP
Van n

nh kp khng c v

tr

hi v, n

gi

lun

trng

thi

tc

ng

cho

n

khi

c

xung

tc

ng

khc

a vo.
Van kp

tc

ng

bng

kh
Van kp

tc

ng

bng

lc

in t
68 68
IU KHIN NH
(Van nh)
IU KHIN NH

KT HP IU KHIN CHUYN
NG
(CNG TC GII HN)
69 69
MCH T

GI
(U TIN SET)
MCH T

Gi
(U TIN RESET)
70 70
CNG TC LY
71 71
U NHC IM CA CNG TC LY
IU KHIN CHUYN NG BNG CNG TC
GII HN
U IM NHC IM
-Hot

ng

m
-Tui th

cao

hn

role c

kh
-Thi gian p

ng

nhanh, c

1,2
ms
-Khng

cn bo dng
-Khng

b

r

st

v

bm

bn
-ch

cho

php

ng

ngt

dng/p

b, cng

tc c th

b

nng

chy
-Hao

mn

ln khi

t

cm ca

mch

kt ni

n cao
-i vi cc ti c tnh cm

khng,
cn c mch

bo v

tip

im.
72 72
IU KHIN CHUYN NG BNG CNG TC
LY
IU KHIN V

TR

(VAN 5/3)
73 73
VAN IU KHIN HNG 5/3, V

TR

GIA NG
ROLE TC NG CHM
74 74
MCH IU KHIN NH THI
ROLE NH

CHM
75 75
IU KHIN NH THI PH

THUC
CM BIN P LC
(IU CHNH C)
76 76
HOT NG CA CM BIN P LC
(iU CHNH C)
77 77
iU KHIN KHA TRONG MCH
(kha

ln nhau)
iU KHIN PH

THUC P LC
(CM BiN P LC)
78 78
B M
CH

HOT NG
-

B M LN: B m s

cng

tn

hiu

u

vo

, n

m theo th

t

tng

dn.
CHC NNG M
(B M LN)
79 79
B M
CH

HOT NG
-

B M XUNG: b m s

tr

tn

hiu

u

vo, n

m theo th

t

gim dn.
CHC NNG M
(B M XUNG)
80 80
iU CHNH B M
(LOI M LN HAY XUNG)
V

d
81 81
K HIU C TRNG CHO CHUI HOT NG
K HIU VIT TT
Xi lanh

: A, B, C
y ra: +
Thu vo: -
V

d

: A+, B+, A-, B-
S BC
1

Xi lanh

ang

v

tr

y ra
0

xi lanh

ang

v

tr

thu

vo
82 82
SMCT EP1
SMCT EP1
B
B

i
i

t
t

p
p

c
c

h
h

ng
ng

d
d

n
n

gi
gi

i
i
83 83
Bi

tp 1:

cng

ty, ngi

ta

dng

1 chung

in

bo

hiu

cho

nah6n vin

bit

n gi

lm

vic, gi

ngh

gia bui,
nghi

n tra v gi

v. Dng

cng

tc

ng

m

chung,
khi

n

thi

chung

ku, th

ra

th

ht

ku.
Gii

p:
84 84
Bi

tp 2:

Mt

ci

h

s

ku

khi

cng

tc

c

n, n

vn tip tc

ku

khi

nh

cng

tc ra v chi tt khi c

reset.
Gii

p:
85 85
Bi

tp 3:

trong

mt

nh

my

ha

cht, n

bo

hiu s

sng

khi

nhit

v

p

sut tng

vi hn mt mc

no

. Hai

iu

kin trn c gi

lp bng

2 nt

n

PB1 v

PB2 . Khi

c

2
nt

u b n th n

sng, mt

trong

2 nh

ra

th

n

tt.
Gii

p:
86 86
Bi

tp 4: Trong

1 dy

chuyn sn xut, khi

c

s

c

, ngi vn

hnh

n

nt

bo

ng. C

3 v

tr

nh

vy

trn

dy

chuyn
Gii

p:
87 87
Bi

tp 5: Trong

nh

kho

cha thit b in, mt

cng

tt gii hn

thng

ng

c

dng

gi tn hiu bo ng

khi

ca

m. Bo

ng

s

ngt khi ca

ng. H

thng

bo

ng

s

c bt tt bng

ng

tc

cha

kha

chn.
Gii

p:
88 88
Bi

tp 6: Trong

nh

my

in, mt my ct

dng

ct cnh

ca t

giy, n

c

iu khin bi

xilanh

kh.

an ton

th

my

ct ch

ct khi c

2 nt

n

n v np

che

an ton

ng. Np che ny ng

bng

tay

v

xc

nh

v

tr

ng

bi

cng

tc gii hn. Kh

np che m

hay bt k

mt nt n

no

nh

ra

th

dao

ct lp tc thu v. Dng

van in t n

nh

n hi bng

l

xo iu khin

xilanh.
Gii

p:
89 89
Bi

tp 7: dng

3 cm bin

S1, S2, S3

xc

nh

chiu

di

vt

ti. Cc

n

, xanh

l, xanh

dng

s

ch

bo

tng

ng

vi ngn, trung

bnh

v

di.
-

Khi

ch

c

S3 b

tc

ng: ngn n sng
-

Khi

S3 v

S2 b

tc

ng: trung

bnh n xanh l sng
-

Khi

S3, S2 v

S1 b

tc

ng: di n xanh dng sng
Gii

p:
90 90
Bi

tp 8: Mt ca st ln

t

trong

1 ng

ray su. Ca

ng

m

bi 2 b

nt

n, mt

bn

trong

v

mt

bn

ngoi. B

trt

iu khin bng

van in t

tc

ng

kp. C

2
phng

php

iu khin:
-

Trc tip
-

Gin

tip
91 91
Gii

p:
-

Trc tip
92 92
Gii

p:
-

Gin

tip
93 93
Bi

tp 9: Ca

c

ng

m

bng

2 nt

n PB1 v PB2. n

PB1
ca m, PB2 ca

ng. Xi lanh

iu khin bi :
a)Van

in t

tc

ng

kp
b)Van

in t

tc

ng

n hi bng

l

xo.
Gii

p:
a)Van

in t

tc

ng

kp
94 94
Gii

p:
b)Van

in t

tc

ng

n hi bng

l

xo.
95 95
Bi

tp 10: khi

n

nt

start, vt ti

c

y ra khi tr

ti, a vo bng

truyn. Xilanh

hi t ng

sau

khi

ra

ht

hnh

trnh. Cng

tc v

tr

RS1 v

RS2 s

xc

nh

v

tr

piston. Xi lanh

iu khin bi van in

t n hi bng

lo xo.
Gii

p:
96 96
Bi

tp

11:

Trong

nh

my

sn xut, mt ca s iu khin

thng

gi

tc

ng

bng

kh

c gn vo trn

nh. Cc

nt

n

PB1 v

PB2 dng

ng

m

ca s.Ca s

c

th

dng

gia

hnh

trnh. n

bo

s

sng

khi

ca

ng. Phng

php

iu khin trc tip

hay gin

tip

u

dng

c.
Gii

p:
97 97
Bi

tp

12:

Dng

tay

t

vt ti vo thit b

gi. n

nt

PB1 xilanh

kp s

gi

vt ti, n

nt

PB2 n

s

nh

vt ti ra.
Cc

iu kin ph

:
-

Vic gi

ch

thc hin khi c vt ti.
-

Khng

c nh

ra

khi

ang

khoan.
-

Tc

kp phi

iu chnh

c (u tin tc

thp ).
-

Vic nh

phi din ra tht

nhanh.
Xilanh

kp

c

iu khin bi van in t

tc

ng

kp.
Gii

p:
98 98
Bi

tp

13:

khi

cm bin S1 cm nhn

c

container , van tc

ng

kh

s

m

v

cho

cht lng

t

bn cha chy

vo. Van t ng

sau

5 giy, sau

container c di

i.

an ton, van ng

ngay

lp tc khi

container b

di

i d cha ht thi gian. Thi gian tr

tnh

khi

cm

bin S1 lt trng

thi. Van iu khin bi c

cu tc ng

quay kch

hot

do van in t n hi bng

l

xo.
99 99
Gii

p:
100 100
Bi

tp

14:

khi

n nt khi

ng, vic

ng

du

c thc hin. Xi lanh

t

ng

hi khi p lc

ng

t

3 bar. Dng

nt

n stop

dng

vic

ng

du. Xi lanh

iu khin bi

van in t

tc

n hi bng

l

xo.
Gii

p:
101 101
Bi

tp

15:

Thc hin kim tra tui th

ca

1 xilanh. Khi

n

nt

start, xi lanh

bt

u

y ra tht

vo

lin

tc. Khi

t

10000 chu

k, tt c

hot

ng

s

ngng

li. Ta c

th

khi

ng

li bng

nt

n

reset. Nt

stop c

th

dng

hot

ng

test trc khi t

10000 chu

k. V

tr

ra

v

vo

ht ca

xilanh

c xc nh

bi cm bin RS1 v RS2.
Gii

p:
102 102
Bi

tp

16:

Cc

hp

c truyn

sang bng

ti khc nh

xilanh

A v

B. Xi
lanh

B khng

c thu v

khi

xilanh

A cha hi ht. Chui s

bt

u

khi

xilanh

cm bin S1 d c vt ti. Mi

xilanh

c

iu khin

bi mt van in t

tc

ng

kp.
Gii

p:
a) Phng

php

thit k

thng

dng:
103 103
Quy

trnh

thit k iu khin chui:
1.

Xc

nh

cc

tn

hiu
2.

Kch

hot role
3.

Thc hin vic t

gi
4.

Chun b

cho

lnh

k

tip trong chui
5.

Cp

hay ngt ngun cho tn hiu ra ( v d

cun van in t)
6.

Role cui

cng

dng

reset

ton

b

chui

hay mch
104 104
Gii

p:
a) Phng

php

thit k

chui:
105 105
Bi

tp

17:

Vt ti

c

t

trong

cc

thng

cha, xi lanh

A s y cc

thng

ti

my

khoan. My

khoan

iu khin bi

xi lanh

B. Sau

khi

khoan

xong, xi lanh

A khng

c hi v

khi

m

xi lanh

B cha hi

ht. Chui bt

u

khi

nt

start c

n. Xilanh

A iu khin bi van
in t

tc

ng

kp

cn

xilanh

B l

van in t n.
106 106
Gii

p:
Phng

php

thit k

chui: