Netbhet Emagazine November 2009

Netbhet.
com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe
Netbhet eMagzine | November 2009
नेटभेट ई-मािसक - नोव्हेंबर २००९
पर्कााशक - सिलल चौधरी (salil@netbhet.com)

पर्क
पर्णव जोशी (pranav@netbhet.com)
ं ादक - अनुजा पडसलगीकर (anuja@netbhet.com)

सप
मख
ुखपृ ृ - पर्णव जोशी (pranav@netbhet.com)
पष्ठ
सहााय्य - महेंदर् कु लकणीर् , भाग्यशर्ी सरदेसाई, अिनके त, सई के सकर, पंकज झरे कर, देवेंदर् चुरी
सह
© या पस्ुस्तका
तकातील सव
सवर्र् लख
े , िचतर्
िचतर्े,े फोटोगर्
गर्ााफ्स याच
ं े हक्क लख
ेखक
काच्य
ंच्याा स्व
स्वााधीन.
© नट भटे लोगो, मख
ेटभे ुखपृ
पष्ठ
ृ व नट भटे इ-म
ेटभे मािसक
िसकााचे सव
सवर्र् हक्क पर्क
पर्कााशकाच्य स्वााधीन.
ंच्याा स्व
सप कर् - सिलल चौधरी , पर्णव जोशी

ंपकर्
www.netbhet.com
४९४, िविनत अपाटर्मेंट्स, साई सेक्शन, अंबरनाथ (पूवर्), ठाणे ४५१५०१

अत
ंतरंरंग
नेटभेट ई-मािसक - नोव्हेंबर २००९ ......................................................................1
एक आगळी-वेगळी पैज ................................................... 3
रुमाल ................................................................ 6
अिभरुची .............................................................................................................8
कौन बनेगा करोडपती...... ............................................... 14
क्लॉकी - एक भन्नाट घडयाळ ............................................. 16
ं ..................................................... 18
सुनीताबाई देशपाडे
रॅ ग्ज टु रीचेस ..................................................................................................... 19
मोफत ऑनलाईन "ईंग्लीश - मराठी" व " मराठी - ईंग्लीश" शब्दकोष. ............21
Gmail Search Tips (Part 1)............................................ 24
दादा, काय चुकलं माझं? ..................................................................................... 26
भातुकली .......................................................................................................... 30
The Shoe Laundry ......................................................................................... 33
सुरक्षीत टर्ेक ...................................................................................................... 35
नको म्हटले होते ना, तरीही................................................................................. 39

एक आगळी-वेगळी पैज
पैज ह्या पर्कारापासून मी जरा चार हात दूरच राहतो. कारण त्यात हरलो तर फार मोठे काही तरी गमवावे लागते
आिण िजंकावे म्हणाले तर ते म्हणावे िततके सोपे नसते. पण शेवटी मानव पर्ाणी हा चुका करतच राहतो नाही का?
अशीच एक घटना, कॉलेजच्या िदवसातील.

ं नेहमीपर्माणे आम्ही सगळे टवाळकीगीरी करत कॅ िन्टन मध्ये बसलो होतो.
रोज पैसे फार खचर् होतात म्हणून कॅ िन्टन मध्ये जायचे नाही असे ठरवायचो.. आिण दररोज पावलं ितकडेच वळायची.
सहज मनात िवचार आला.. आठवडाभर रोज कॅ िन्टनमध्ये येऊन खायचे आिण पैसे दुसऱ्या कु णी तरी भरायचे असे
घडले तर िकती बरे होईल नाही?.
मी माझा िवचार तसा लगेच बोलूनही दाखवला.
आमच्या गप्पा चालूच होत्या तेवढ्यात कॅ िन्टन मध्ये दोन छोटी मुलं पैसे मागायला आली. त्यानी
ं हनुमानाचा वेष
ं ले, खाद्यावर
घातला होता. तोंडाला हनुमानाचा मुखवटा, गळ्यात माळा, कमरे ला एक फडक बाधले ं एक गदा, आिण
मागे शेपटी. असली सॉिलड ध्यान िदसत होती ती.
गर्ुपमधल्याच एकाला युक्ती सुचली, मला म्हणाला.. “चल.. तुझे आठवड्याचे िबल मी भरतो..पण एक पैज लावायची..
ती िजंकलास तरच..”. मी लगेच तयार झालो..
ं तुझ्या गाडीवर बसवायचे आिण डेक्क्नन पयर्ंत िफरून यायचे.

मग तो म्हणाला.. हे दोन हनुमान आहेत ना त्याना
ं बडबडायचे. कु णी काही बोलले तरी त्याच्याशी
बरं नुसते जायचे नाही..जाताना स्वतःशीच काहीतरी मोठ्यादा ं काही
बोलायचे नाही. तू बरोबर वागतो आहेस की नाही हे पाहायला आम्ही मागून आमच्या गाड्यावरून
ं येणार.. बोल आहे
कबूल?.
माझे कॉलेज.. िसंबायोिसस.. सेनापती बापट रोडवर होते.. तेथून डेक्कन तसे फार लाब
ं नाही. पण तरीही…!! िशवाय
वाटेत दोन कॉलेज लागतात..B.M.C.C आिण मराठवाडा.. चागले
ं public असते.. जवळच F.C. रोड आहे..काय
करावे.. पण पैसे वाचण्याचा मोह ही होताच की.. शेवटी मी तयार झालो..
पैज लावली तर खरी, पण मनात िवचार-चकर् चालू होते. इतक्या वेळ बोलायचे तरी काय?. नुकतेच िशवाजी
महाराजावरील
ं पुस्तक वाचनात आले होते, त्यातील पावनिखंडीचा भाग कालपरवाचं वाचला असल्याने जसाच्या
तसा लक्षात होता. मग ठरले तर.. तोच इितहास बडबडायचा. ते दोन वानर पोरही माझ्याबरोबर पािकर्ं ग मध्ये आली.
आधी दोघानाही
ं मागे बसवले.. पण पुढच्याची शेपटी मागच्याच्या तोंडात जात होती.. त्यामुळे तो मागचा वैतागला.
शेवटी एकाला मागे बसवले, आिण दुसरा, पुढे पेटर्ोलच्या टाकीवर बसला.
काय संुदर दृश्य होते ते. सगळे जण माझ्याकडे हा काय publicity stunt म्हणून बघत होती. हास्याचा महापूर
लोटला. तशातच माझी गाडी मी पािकर्ं ग मधून बाहेर काढली…मी माझी बडबड लगेच मोठ्यादा
ं चालू के ली.

“….. आिण महाराजाची

ं पालखी पन्हाळ्यावरून बाहेर पडली. अंधारामुळे िदसत काहीच नव्हते. पाऊस व सोसाट्याचे
वादळ चालूच होते. िवजेच्या पर्काशात शतर्ूने पािहले (मनातल्या मनात म्हणाले, H.O.D. ने पािहले तर) तर
या िभतीने जीव खालीवर होत होता. महाराज शर्ींचे स्मरण करीत होते जगदंब-जगदंब!..सबंध डोंगरावरून पाणी
खळाळत होते. रातिकड्यानी
ं ककर् श सूर धरला होता. सारे वातावरण भयानक होते…”
( वातावरण खरं च भयानक होते ते.. पुढे वानर, मागे वानर अशी ती आमची फे री सेनापती बापट रोड पासूनच
कु तूहलाचा आिण हास्याचा िवषय ठरली होती.
रस्त्यावरून पायी जाणाऱ्या एका छोट्या मुलीने तीच्या आईला आमच्या कडे बोट दाखवून म्हणाली..”ममा ममा ते
बघ मंकी गाडीवरून चाललेत” मागोमाग माझी दोस्त मंडळी येतच होती.
ं न बोलणे म्हणजे फारच झाले.

रं गोली हॉटेलपाशी नेमका िसग्नल लागला. आता आली का पंचाईत. कारण गाडी थाबवू
आजूबाजूला लोक उभी असणार.. पण काय करणार.. पैज लावली होती.. माझे िशवचिरतर् चालूच होते)
….बाजीपर्भंूनी आिण मावळ्यानी ं पाऊल टाकले. पावसाचे आडवेितडवे फटकारे बसत होते. महाराजाची
ं वेढ्यात ं
पालखी गुपचूप पण झपझप पुढे सरकत होती.
थोड्याच वेळात वेढ्याची हद्द संपली. महाराज िसद्दी जौहरच्या मगरिमठींतुन सहीसलामत िनसटले होते.
(शेजारचा एक माणूस बऱ्याच वेळ आमच्याकडे बघत होता, शेवटी त्याने िवचारले..)
कु ठल्या कॉलेजचा Traditional Day?
(मला इतराशी
ं बोलण्याची परवानगी नव्हती. मी त्याच्याकडे नजर टाकली आिण म्हणालो..)
“तुम फौरन िशवाजी का पीछा करो! मरे हाथोंसे एक बेनजीर नगीना िनकल गया! हमारी ऑंखों में धूल झोंककर
िशवाजी भाग गया! जाओ!
(तो माणूस चकर्ावून गेला. म्हणाला.. काय आज सकाळी सकाळीच का?)
ं म्हणाले ” महाराज, तुम्ही जाणें! या िखंडीमेध्ये िनम्मे मावळे घेऊन मी थाबतो.

मी: बाजीपर्भू महाराजाना ं गडावर
जाताच ं आवाज करणे! तोंपावतो गिनमाची फौज येऊं देत नाही! आमची िचंताच करूं नका”
ं तोफाचे
ं अखेरचा मुजरा के ला. हर हर महादेव!

बाजींनी महाराजाना
त्याच वेळेस िसग्नल सुटला.. बरोबरच्या वानर सेनेनेही खाद्यावरील

ं गदा उं चावून “हर हर महादेव” चा जल्लोष के ला.
शतर्ूची पिहली भयंकर लाट िखंडीवर थडकली. (माझ्या आजूबाजूनेही गदीर्ची पर्चंड लाट वाहत होती. सगळ्याच्या
ं
नजरापासून तोंड लपवत मी गाडी हाकत होतो) बाजीची (आिण माझीही) वानरसेना खवळली होती. खडाजंगी युद्ध
सुरू झाले. बाजीची फौज िसद्दी मसूदच्या फौजेला जणू आव्हानच देत होती या या लेकानो!
ं आमचा राजा हवाय नाही
का तुम्हाला?
ं या इकडे!

थोड्याच वेळात डेक्कन आले.. चला..एक तर टप्पा पार झाला.. आता परत वळायचे आिण कॉलेज गाठले की झाली पैज
पूणर्. पण बहुदा जगदंबेला.. आपले.. ईश्वराला हे मान्य नसावे. डेक्कन च्या बस स्टॉप वर अजून एक-दोन हनुमानाच्या
वेषातील ती िभकारी पोर उभी होती. कोणता तरी एक नेता त्याना
ं खाण्याचे काहीतरी वाटत होता. त्यातील एकाची
नजर गाडीवर बसलेल्या त्या दोघाकडे
ं गेली.. आिण त्याने आवाज टाकला..
“ए sss शंत्या, बबन्या.. अरं हे बघ इकडे काय िमळतेय”
त्याना
ं बघताच या पोरानी
ं मला गाडी थाबवायला
ं सािगतली
ं आिण ट्णा..ट्ण उड्या मारत ही पोर ितकडे िनघून गेली.
मी बऱ्याच वेळ वाट पािहली..पण गदीर्त ती पोर कु ठे पसार झाली काही कळलेच नाही.
“….गडावर तोफा कडाडल्या, आिण एकडे बाजीचा देह िखंडीत कोसळला.. गजापूरची िखंड पावन झाली ! पावनिखंड
!”
ं माझ्या performance ची कदर करून आठवड्याचे नाही.. िनदान ३ िदवसाचे
माझ्या दोस्त लोकानी ं कॅ िन्टन िबल
भरले. अशी ही आगळी-वेगळी.. आिण खूप मजा के लेली पैज मी कधीच िवसरू शकणार नाही..
अिनकेे त - http://manatale.wordpress.com
अिनक

रुम
रुमााल
बालपणापासूनच " रुमालाशी " आपल्या सगळ्याची

ं ओळख होते. आपल्याकडे बहुतेक सगळे च दररोज रुमाल
वापरतात. लहान मूल बालवाडीची पायरी चढते तेव्हा पर्थम ह्याची ओळख होते. त्याआधीही त्याने हा वापरलेला
असतो फक्त वेगवेगळ्या स्वरूपात, लाळे रे, दुपटे, इत्यादी. बालवाडीत जाताना त्याच्या शटाला/ितच्या
र् फर्ॉकला हा
टाचला जातो. सािगतले
ं जाते की, नाक गळाले तर ह्याने पूस, जेवण झाले की तोंड ह्याला पूस. मुलींचे छान छान
नाजुक , मुलाचे
ं साधे पण िटकवू रुमाल. अनेकदा लक्षात येते की, आया आठवणीने रुमाल देतात पण तो न धुता. त्याची
खळही काढत नाहीत. िबचारी पोरे .
मोठे होता होता रुमालाचे महत्त्व समजू लागते. शाळे त खेळता खेळता पडले की गुडघ्याला, कोपराना
ं
झालेल्याजखमाना
ं बाधायला.
ं बाई मुलाना
ं ओरडल्या की हाच रुमाल तोंडाला लावून मुली िफदीिफदी हसतात, तर
कधी िपर्यमैितर्णीने कट्टी घेतली की डोळे पुसतात. अनुरोध मधले राजेश खन्नाचे," िकस कदर एक हसीन खयाल
िमला हैं, राह मैं एक रे शमी रुमाल िमला हैं..." िकं वा " ओ मेरी जोहराजबी गाताना बलराज सहानीच्या हातातील;
यारी है इमान मेरा-म्हणताना पर्ाणच्या मनगटात; अनेक गाजलेल्या कवाल्यां मध्ये झालेला ह्याचा पर्भावी वापर."
अनुरोधसारखे िसनेमे पाहून तरुणाई अंगात संचारताना मुली रस्त्यातून जाताना िदसल्या की रुमाल टाकू न एकदम
िफल्मी स्टाइल मध्ये लाइन मारणारे रोिमयो... कदािचत आजकाल हा उपयोग होत नसावा.
मुलींनी रुमाल," अरे हो, खरे च की." असे म्हणत घ्यायला सुरवात के ल्यावर सारखा नवीन रुमालाचा
ं खचर् परवडेनासा
झाला बहुदा. एकदा असेच एका िमतर्ाच्या घरी गेले असता एक छान खोका िदसला. उघडू न पािहले तर अनेक नाजूक
रुमाल होते. त्याला िवचारले तर म्हणाला, " माझ्या धारातीथीर् पडलेल्या पर्ेमाच्या(एकतफीर्) खुणा आहेत गं. लग्न
झाले की पर्त्येकाची कथा बायकोचे मनोरं जन करे ल म्हणून जपून ठे वलेत." त्याचा िखलाडू पणा आवडला, देव करो
आिणबायकोही तशीच िमळो. म्हणजे हे सारे रुमाल पावन होतील. भडक रं गाचे चटेरीपटेरी रुमाल गळ्याभोवती
गंुडाळू नपानाच्या ठे ल्यावर उभे राहून भंकस करणारे सडकछाप अजूनही कधीमधी िदसतात.
पर्ेमात पडताना आिण पडल्यावर जागोजागी उपयोगी पडणारा हा रुमाल. पाऊस आला की िपर्येच्या डोक्यावर
िवराजणारा, के सावरून, गालावरून चमचमणारे पावसाचे थेंब अलगद िटपणारा. समुदर्ावर, बागेत िपर्येचे कपडेखराब
होऊ नये म्हणून आवडीने माती माखवुन घेणारा. लाडीकपणे दातात धरलेला ितचा नाजूक रुमाल अन त्या रुमालात
जाऊन बसलेले िपर्यकराचे मन. अचानक ितचा भाऊ समोरून येताना िदसलाच तर तोंड लपिवता येणारा. िक्षितजावर
लुप्त होत असलेल्या सूयर्िबंबाबरोबर, आता िनघायलाच हवे ह्या जाणीवेने िवरहाची आतर्ता ितच्या डोळ्यातून
िझरपायला लागली की हळू वारपणे खातर्ी पटवणारा, मी तुझाच, तुझ्यासाठीच आहे. आजची तरूणाई ही ह्याचा
आिणक नावीन्याने उपयोग करीत असावी.
पाहता पाहता हा रुमाल, हवाच ह्या िनत्य गरजामध्ये

ं जाऊन बसतो. एखादे िदवस जर त्याला िवसरले तर िदवसभर
पर्चंड बैचेनी येते. त्यािदवशी त्याचे महत्त्व आिण अपिरहायर्ताही लक्षात येते. मंुबईसारख्या दमट हवेत वाहणाऱ्या
घामाच्या धारा शोषणारा िनतात
ं आवश्यक रुमाल. कु टंुबासाठी उन्हात वणवणताना येणारा घाम पुसणारा तर
कधीवैफल्याचे, पराभवाचे, अगितकतेचे अशर्ू शोषणारा. नको असलेली व्यक्ती समोर उभी ठाकल्यास वैतागाची भावना

चेहऱ्यावरून पुसून काढणारा. मुलाखतीस जाताना, महत्त्वाच्या मीिटंगमध्ये अस्वस्थता िटपून आंदोलने संयत करणारा.
दुिनयेत वावरताना काहीतरी आठवून अनावर होणारे हसू दाबताना तर कधी आईच्या डोळ्यातील आनंद िटपताना.
माणसाच्या भाविनक आंदोलनाचा एकमेव साक्षीदार. अनेक जण एकच रुमाल आठवडाभर आलटू नपालटू न घड्या
उलगडत वापरतात. आठवड्याच्या शेवटी जेव्हा रुमाल धुण्याच्या बादलीत जाऊन पडतो त्यावेळी ह्या सात िदवसाचे
ं
सात मिलन छप्पे िदसतात. पर्त्येक छप्पा स्वतःची कहाणी सागत
ं असतो.
आपले मनही अशाच अनेकिवध कप्प्यानमध्ये वाटले गेले आहे. चागले

ं -वाईट भाव सतत त्यात उमलत असतात.
आसक्ती, ओढ, वासना, गरज, स्वाथर्, दु:ख,िवषाद, आनंद, माया, पर्ेम, आशा, पर्गती, भक्ती, तटस्थता...िवरक्ती अशा
िकत्येक घड्या आपण घातल्यात. रुमालासारखे आपले मनही अनेक गोष्टी शोषून घेत असते, त्याचवेळी नकु रकु रता
एखाद्या सोिशक बाईसारखे( पुरुषही सोशीक असतात ह्याबद्दल माझ्या मनात दुमत नाही, के वळ कानालासवयीचे
झालेय म्हणून वापरले आहे) पर्सन्न चेहरा माडत
ं राहते.
इथे-अमेिरके त मी रुमाल वापरीत नाही. कागदाची(िटशू) दुिनया आहे ही. काही िवसिवशीत तर काही घट्ट.
ह्याकागदाना
ं ओलावा, समजूतदारपणा नाही. आहे तो व्यावहारीक तटस्थ कोरडेपणा, मनाचा एकही थेंब बाहेर न
ं देणारा अिलप्तपणा. वापरला की कचऱ्याच्या टोपलीत पडणारा , भावनारिहत खरखरीत कागद.
साडू
मायदेशात आले की लगेच रुमाल माझ्या हातात िवसावतो कारण कोंडलेले आभाळ मोकळे होताना बरसणारही आहे
हे त्याला न सागताही
ं कळलेले असते.
भाग्यशर्
ग्यशर्ीी सरद
सरदेस
े ाई - http://sardesaies.blogspot.com

अिभरुच
अिभरुचीी
पुन्हा पुन्हा पुण्याला जावं लागतंय. या आठवड्यात पुण्याला दुसऱ्यादा

ं जावं लागलं. अगदी कं टाळलो होतो. पण जाणं
भाग होतं. एखादा िदवस वाईट िनघाला की पर्त्येक गोष्ट मनाच्या िवरुध्दंच होते – तसा िदवस होता कालचा. सकाळी
७ वाजता बोलावलेला टॅक्सी वाला चक्क ९-३० वाजता आला. नेहम
े ी पर्माणे गाडी खराब हो गई थी, म्हणुन लेट हो
गया..वगैरे वगैरे झालं.
लवकर चल रे बाबा, म्हणुन सरळ, माटंुग्याला िमतर्ाकडे गेलो, आिण त्याला घेउन पुण्याला िनघालो. रस्त्यावर
मागच्या आठवड्या पर्माणेच िनसगर् सौंदयर् होतं, पण मागच्या वेळ पर्माणे ते आज मला मोहवत नव्हतं..माझ्यातला
एखाद्या गोष्टीतला आनंद घ्यायची शक्ती कमी तर होत नाही ना?म्हणजे
ं नजर मरते म्हणतात ना..ं तसं कािहसं आहे
हे.. नजर मेल्यासारखी झालेली आहे िनसगर्सौंदयर् बघुन सुद्धा!
पण नाही..अगदी खरं सागु
ं का आमचा एक जवळचा िमतर् नेहम
े ी असे काही तरी भन्नाट डायलॉग्ज मारत असतो, आिण
ते एकदम कधीतरी आठवुन हसु येतं..कधी तरी कु ठल्यातरी इिरिलव्हंट संदभातही
र् त्याचे डायलॉगज अगदी चपखल
बसतात.. त्यातलाच हा एक..,संुदर मैतर्ीण असेल तर ितची जादु लग्न होऊन ती बायकॊ होई पयर्ंत टीकते, तसं आहे हे!
काही िदवसातच
ं नजर इकडे ितकडे घसरते.. तो नेहम
े ी म्हणतो.., की कु ठल्याही संुदर स्तर्ी कडे न पहाणं म्हणजे
ितचा अपमान करणं आहे. आिण िबइं ग अ जंटलमन मी किधच कु ठल्याही स्तर्ीचा अपमान किरत नाही.. !! ही सगळी
चेष्टा- मस्करी आहे बरं का..ं निथंग िसिरयस अबाउट इट!!!!!!!
हा असला की पाटीर् मधे एकदम जान येते. कािहतरी िविचतर् बोलुन लोकाना
ं हसवत ठे वण्याचं याचं कसंब
वाखाणण्यासारखं आहे..
आता एका आठवड्यात दोन वेळा लोणावळा एंजॉय करण शक्य नाही हे एक सत्य आहे – हे लक्षात आलं. एखाद्या
िठकाणी आपण गेल्यावर सारखं वाट्तं की इथे अजुन थोडं रहाता आलं तर काय मज्जा येइल ना?
ं पण खरं च रहायची
वेळ आली तर मातर् कं टाळा येतो, हे मी बरे चदा अनुभवलं आहे.कदािचत म्हणुन असेल गािडत बसुन डोळे बंद करुन
िवचार करु लागलो, की रािहलेल्या िदवसात कसं काय सगळं काम करायचं ते!!
िसंहगड रोडवर एका िमतर् कम डीलरकडे जायचं होतं, ितथे पोहोचायलाच १ वाजला. त्याला आधी फोन के ला टोल
बुथ पासुन तर तो म्हणाला तुम्ही सरळ िसंहगड रोडवरच्या, अिभरुची हॉटेलमधेच या, ितथे जेवण करुन मग नंतर
ऑिफसला जाउ…
त्याने सािगतले
ं ल्या हॉटेल समोर गाडी लावली.. मस्त !!! गेटजवळ खास पुणेरी पध्दती पर्माणे एक काउं टर
होतं.िनरिनराळ्या सुचना पण ितथे िलिहल्या होत्या.. इथेच िपर्पेड कु पन्स घेउन आत जा, असं तो काउं टरवरचा माणुस
म्हणाला. ितथेच िभंितवर एक बोडर् लागलेला होता. बघा इथे…माफ करा, तो फोटो िनट आलेला नाही. इथे कोरफड,
गवती चहा आिण अशा अनेक वस्तु िमळितल असा बोडर् होता तो.

आज िशरल्या बरोबर मस्त िहरव्या गार शेतामधे आल्यासारखं वाटलं. संुदर िहरवं लॉन असुनही लॉन सारखं न
वाटणारं लॉन.. मला काय म्हणायचंय ते समजलं असेलंच अशी अपेक्षा आहे.
त्यावर िफरणारे बदकं .. डाव्या हाताला, लहान मुलाना

ं खेळायला खेळणी, दोन झाडाच्या
ं खोडाना
ं बाधले
ं ला झोपायचा
पाळणा.. आिण बरं च काही.

एकदम अहमदाबादच्या हॉटेल िवशाला, आिण इं दरु च्या, िकं वा राजकोटच्या चोखी ढाणी ची आठवण झाली. नाही….
तसं नाही. हे अगदी वेगळं हॉटेल आहे, चक्कं एखाद्या खेड्य़ासारखं वसवलेलं अगदी भर विस्ततलं हे हॉटेल. इथेच
िपकवलेल्या भाज्या वगैरे इथे वापरल्या जातात. मस्त वातावरण होतं. पुणेकराना
ं िनिश्चतंच मािहती असणार हे
िसंहगड रोडवरचं हॉटेल.
इथे आत जाउन बसलो, तर नमर्पणे तो हॉटेलमधला माणुस म्हणाला, साहेब बुट बाहेर काढु न ठे वा, बुट बाहेर
काढले आिण आत जाउन बसलो. मस्त पैकीथंड गार हवा सुटलेली होती. थोडा थोडा िरमिझम पाउस सुरु होता.अशा
वातावरणात त्याने समोर िमरगंुडाचं ताट आणुन ठे वलं.. आम्ही पाचही जण तुटून पडलो.. त्या िमरगंुडावर.हा पापड
सदृष्य पदाथर् मंुबईला आल्या नंतरं च खाण्यात आला.िमरगंुड म्हणजे दहीभाताबरोबर खायचा पदाथर् नाही.. नुसता पण
चागला
ं लागतो.. याची जािणव झाली.. इथुन पुढे जास्त िलिहत नाही फक्त पोस्ट करतो ते फोटॊ..
बॅगराउं डला ज्या लहान लहान झोपड्या िदसतात, ितथे बसुन पण जेवता येतं.गवताने शाकारलेल्या झोपड्य़ा िहरव्या
बॅगराउं डवर मस्त िदसतात..

जेवण सुरु करण्यापुवीर् फोटॊ काढायचं

ं भजी (
िवसरलो. म्हणुन आता अधर्ं झाल्यावर काढलाय फोटो. जेवण सुरु झालं आणी मस्त पैकी गरम गरम कादा
खेकडे नाही.. घरच्या सारखी ) समोर आणुन ठे वली. आिण म्हणता म्हणता भज्याचं
ं ताट िरकामं!
सोबत झुणका, चटणी, सॅलड, कोिशंिबर , तोंडली भात होताच.. अजुनही काही भाज्या होत्या ज्या मी घेतल्या नाहीत.
तुमच्या समोर सरळ भािडच
ं आणुन ठे वतो तो भाजीची….
या माविशंना बघा, मस्त पैकी चुिलवर गरम गरम , बाजरी, मका, ज्वारीच्या भाकरी करुन वाढताहेत.

जेवण झाल्यावर िस्वट डीश..इतकं जेवलोय की आज रातर्ीचं जेवण वज्यर्!!!!
जेवण झाल्यावर इथे मुलासाठी

ं काही खास राईड्स पण आहेत. इथे बघा कु ठल्या आहेत त्या.. आिण त्याला िकती खचर्
आहे ते..

ं माितमधे खेळायला आवडतं.. म्हणुन इथे कंु भारकला ( शब्द बरोबर असेलंच ) िशकवण्याची पण सोय आहे.
मुलाना
आिण ही डायनॉसॉरची घसरगंुडी खुपंच आवडेल मुलाना..

ं ह ी ज ाग ा त म
ुमच्या
च्या द प्ल
प्लेस
े स
े टू बी िव्हिजट
िव्हिजटेड
े ड्य
ड्युििरं
ु रंग
ु .े . िलस्ट मध
पण कराा. मी तर खुपंच एंजॉय के लं इथे… अ गुड प्लेस टु हॅंग अराउं ड!! आिण हो जेवणाचे फक्त
मधेे ऍड कर
१५० रुपये.. !!!!!
मह
महेंदर्ें कु लकण
लकणीर्ीर् - http://kayvatelte.wordpress.com

कौन बन
बनेग
े ा कर
करोोडपत
डपतीी......
या जगात कोणाला करोड़पती व्हाव अस वाटत नसेल .जो तो हे स्वप्न उराशी बाळगुन असतो.अगदी सामान्यातल्या
सामान्य माणसाचेसुद्धा `करोडपती’ बनण्याचे स्वप्न असते; परं तु स्वप्न सत्यात येण्यासाठी पर्यत्न करण्यात आपण कमी
पडतो.हयाच सामान्य माणसाच्या सायकोलोजीच भाडवल
ं करत तर ‘कौन बनेगा करोडपती’ सारखे कायर्कर्म
लोकिपर्यतेच्या िशखरावर बसतात.
तर कालच मेल आला होता एका िमतर्ाचा करोडपती होण्या

संदभाताला
र् ,तुम्ही म्हणाल आता हा कोणती स्कीम पर्मोट
करायला लागला आहे इथे ब्लोगवर.कारण माकेर् टमध्ये अश्या
ं अफाट जाळ पसरलेल आहे .अमुक अमुक रक्कम भरा
योजनाच
आणी दरमहा इतकी रक्कम घ्या िकं वा मग अमुक रक्कम भरा
दोन वषात
र् डबल वैगेरे या स्कीम्स मध्ये सुरुवातीला बरयाच
लोकाना
ं हा फायदा िदला जातो मग एकदा लोकाचा
ं िवश्वास
बसला त्या िस्कम्वर आणी मोठ्या पर्माणात गंुतवणुक झाली
लोकाची
ं की हे भाईसाहेब पैसा घेउन पसार.आणी असे अनेक
पर्कार उघडिकस येउन सुद्धा पर्त्येक वेळी लोक ‘इजी मनी’ च्या
लालसेने हया पर्काराला बळी पडतात.
तर मी इथे करोडपती होण्याचा जो मागर् सागत
ं आहे त्यात काही स्कीम वैगेरे नाही .तुम्हाला बैंक एफ़.डी.,पोस्ट
ऑिफस आर.डी.,पी.पी.एफ़.,एस आय पी,िरकरींग िडपॉिझट यासारख्या
ं माध्यमातून गंुतवणुक करून सुद्धा करोडपती
होता येइल.जर तुम्ही दरमहा फक्त ५ हज़ार रुपये जर अश्या माध्यमात िवना जोखीम गंुतवले तर िकमान ८% व्याज
र् १०७८७,०३२ एवढी रक्कम तुमच्या खात्यात जमा असेल.हेच जर तुम्ही थोडीशी िरस्क घेउन
दरापर्माणे ३५ वषात
एस.आय.पी.(Systematic Investment Plan) च्या माफ़र् त माकेर् ट मध्ये गंुतिवले आणी त्यावर तुम्हाला समजा
सरासर १६% परतावा िमळाला तर दरमहा ५००० हज़ार गंुतवून २२ वषातच
र् तुम्ही करोडपती होऊ शकता.जे आता
तरुण आहेत आणी चागल्या
ं
नोकरीला आहेत त्यानी
ं जरुर याबाबत िवचार करावा.
वष
वषेर्ेर् ROI ८% ROI १२
१२% ROI १६ %
१ ६२,६00 ६3,900 ६५,200
२ १30,20८ १3५,४६८ १४0,८32
३ 203,22५ 2 १५,६2४ 22८,५६५
४ 2८2,0८3 30५,3९९ 330,33६
५ 3६७,2४९ ४0५,९४७ ४४८,3८९

१0 ९0६,८५९ १, १2 १,3६४ १,3९0, १६0

१५ १,६९९,७22 2,3८2, १७४ 3,3६८,200
20 2,८६४,६९९ ४,६0४, १५ १ ७,५22,७५९
22 3,४७ १,५९3 ५,९ १0,९ १५ १0,2६3,४५७
2५ ४,५७६,432 ८,५20,03४ १६,2४८,७५४
2७ ५,४६८, १५८ १0,८22,९९९ 22,00५, १५६
30 ७,0९ १,५2९ १५,४2 १, १५९ 3४,५७६,32५
७3,0७0,४८५
3५ १0,७८७,032 2७,५८3,2९७
* गंुतवणुक- दरमहा ५००० हज़ार रुपये.

ROI - परत
परतााव्य
व्यााचा वाषीर्क व्य
व्यााजदर
दव
े दर्
ें चरु ी - http://davbindu.wordpress.com

क्ल
क्लॉॉकी - एक भन्न
भन्नााट घडय
घडयााळ
परवा नेट वर मुक्त संचार चालु असताना एक लेख वाचायला िमळाला. हा लेख होता एका घडयाळासंबंधी. होय एका
गजराच्या घड्याळासंबंधी. अहो हे काही साधे सुधे घड्याळ नाही. हे घड्याळ म्हणजे सृजनशक्तीचा (innovation)
एक उत्तम नमुना आहे.
या घड्य
घड्यााळाचे नाव आह क्लॉॉकी (Clocky).
आहेे क्ल
रोज सकाळी उठण्यासाठी आपण गजर लावतो. आिण गजर वाजला की मस्तपैकी तो बंद करुन पुन्हा झोपी जातो.
ं च असे होते. यावर उपाय म्हणुन क्लॉकीचा जन्म झालाय. क्लॉकी नुसता गजर वाजवुन थाबत
आपल्या सगळ्याचं ं
नाही तर आपण झोपेतून उठणारच याची पुरेपुर काळजी घेतो.
क्लॉकीचा गजर वाजवल्यानंतर एकदा त्याला तात्पुरता बंद करता येतो. आिण काही वेळाने तो पुन्हा वाजु लागतो.
तशी ही सुिवधा सवर्च गजराच्या घड्याळामध्ये
ं असते. यालाच snooze time असे म्हणतात.
पण क्ल
क्लॉॉकी काय करत आहेे का?
करतेे माहीत आह
ं म्हणजे snooze time नंतर क्लॉकी चक्क पळायला लागतो. होय क्लॉकीला रबराची दोन चाके आहेत. एका
दुसर्‍यादा
सरळ रे षेत न पळता तो आडवा ितडवा कसाही पळतो. आिण पळता पळता त्याचे छोटेखानी स्पीकसर् गजर करतच
ं लपाछपी िकं वा पकडापकडी खेळावी लागते.
राह्तात. म्हणजे उठल्याउठल्या पहील्यादा
आहे की नाही क्लॉकी स्पेशल?
क्लॉकी िदसायला अगदी लहान बाळासारखा आहे. त्याची दोन बटणे दोन डोळ्यासारखी
ं िदसतात. आिण क्लॉकी
लहान बाळासारखा अवखळ आहे. तो ३ फु टावरुन
ं उडी मारु शकतो, लाकु ड, कापेर्ट, गादी कशावरही चालतो आिण
मुख्य म्हणजे अक्षक्षःर् लपाछु पी खेळत असतो.
असा आहे क्लॉकी - एक साधा पण उपयोगी आिवष्कार.

क्ल
क्लॉॉकीबद्दल अध
अधीीक जाणन घ्याा - क्ल
ु घ्य क्लॉॉकी
तुम्हाला माहीत आहे मी काय करतो ते लवकर उठण्यासाठी? अलामर् लावुन घड्याळ अशा िठकाणी ठे वतो की मला ते
जागेवरुन ऊठु नच बंद करावे लागेल. उदाहरणाथर्
हँगरला अडकवलेल्या पँटच्या िखशात िकं वा बॅगमध्ये.
सोपा आिण साधा उपाय.
सिलल चौधर
धरीी - http://www.netbhet.com

सन
ु ीत ाब ाई द श
ेशप
प ा ंड े
एकदा न्यु माजरी कोल िफल्डस मधे काम होतं म्हणुन वरोऱ्याला जाणं झालं. कामाच्या िनिमत्ताने का होईना, पण
वरोऱ्याला जाणं झालं की बरं वाटतं. असं म्हणतात की िजथे तुमची नाळ गाडली गेली असते ितथे तुम्हाला नेहम
े ीच
जास्त कम्फटेर्बल वाटतं. वरोऱ्या बरोबरच्या माझ्या बऱ्याच संुदर आठवणी आहेत लहानपणीच्या , म्हणुन वरोऱ्याला
जायचं म्हंट्लं की इतका आनंद होतो की “पंछी बनु… ” म्हणट नाचावसं वाटतं….
नागपुरला सकाळी पोहोचल्यावर,
िवमानतळावरुन टॅक्सी करुन न्यु माजरीला
िनघालो. वेस्टनर् कोल िफल्ड्स मधे िमटींग
होती १२-३० ला . कामं आटोपुन परत
येताना
ं बाबा आमटेंना भेटुन यावं म्हणुन
आनंद वनाकडे मोचार् वळवला.न्यु माजरी
पासुन खुपच जवळ म्हणजे फार तर १०-१५
िकमी असेल आनंदवन. त्या काळी बाबाची
ं
तब्येत थोडी नरम गरमच होती. त्याना
ं
नमस्कार के ला, आिण म्हंट्लं.. ’बाबा मी
आप्पाजींचा नातु’ .. अस व्हय.. कोणाचा रे तु?? म्हंटलं सुहास चा मोठा मुलगा .. एकदम ओळखल्याचं हसु आलं
चेहऱ्े यावर. बाबाचं
ं गावातलं घर आमच्या अजोबाच्या
ं घरा शेजारचं..
शेजारीच कृ ष तरी पण टर्ेडमाकर् चष्म्यामुळे भाई पण बसले होते पण, क्षणभर िवश्वासच बसला नाही.. इथे पुलं
कसे काय हा पर्श्न मनात आला. बाजुला सुनीता बाई बसल्या होत्या, त्याच्या
ं चेहऱ्े यावरचं पर्सन्न हास्य पाहुन बरं
वाटलं. खादीची साडी, गळ्यात काळ्यामण्याची
ं माळ आिण बस्स!!इतक्या संुदर िदसत होत्या की त्याच्याकडे
ं पहातंच
रािहलो . पुलं ना आिण शेजारच्या सुिनता बाईंना पण नमस्कार के ला. ही माझी पुलंची पिहली आिण शेवटली
भेट – अगदी अनपेिक्षत झालेली .तसंही आहे मनोहर तरी वाचल्यामुळे सुिनताबाईंची थोडी ओळख झालेलीच होती
. एकदा आत्मचिरतर् िलिहलं की तुमच्या िजवनातले बरे च बरे वाईट पर्संग लोकाना
ं समजतात, आिण तुमच्या बद्दल
एक आपलेपणा िनमाण
र् होतो लोकाच्या
ं मनात. अगदी हेच झालंय सुनीताबाईंच्या बाबतीत.
काल सुनीता ताई गेल्या म्हणुन एक मेसेज टाकला होता सागरने.आधी मला समजलंच नाही की कोण सुिनता ताई
ते. नंतर संध्याकाळी त्यावर आनंदचं उत्तर होतं की सुनीताबाई देशपाडे
ं .. आिण ते वाचल्यावर एकदम धक्काच बसला,
आिण त्याच्या
ं भेटीचा हा पर्संग आठवला- आिण खुप वाईट वाटलं.आिण सुिनताबाईंना तर पर्त्यक्ष पािहलेलं आहे..
त्यामुळे कॊणी आपल्या जवळचं माणुस गेल्यापर्माणे वाटलं. इश्वर त्याच्या
ं ं देवो.. !!
आत्म्यास शाती
अितशय िनःस्वाथर् आिण समाजाशी नाळ जुळलेलं दापत्य
ं म्हणुन पुलं आिण सुिनताबाई कायम स्मरणात रहाितल.
मह

रॅ ग्ग्ज
ज टु रीचस
े
अशा कहाण्या वाचायला खुप आडतात पर्त्येकालाच. जसे िधरुभाई अंबानी.. ची गोष्ट सारखी चघळली जाते पर्त्येक
माध्यमात. तशाच पर्कारचा हा माणुस.. कायम वादाच्या भोवऱ्यात सापडलेला.
कनाटकातल्या
र् एका लहानशा गावातला जन्म असलेला हा मुलगा जेंव्हा मंुबईला आला, तेंव्हा एक मोठं स्वप्नं डॊळ्यात
घेउन.. खुप खुप िशकायचं आिण पोलीस व्हायचं…घरची पिरिस्थती अगदी बेताचीच. त्या मुळे मंुबईला आल्यावर एका
हॉटेल मधे वेटरची नौकरी किरत त्याने आपले िशक्षण के ले आिण शेवटी पोिलस दलात भरती झाला .पोिलस दलात
भरती झाल्यानंतर या नंतर आपल्या धडाक्याच्या कामाने आिण ८४ एनकाउं टसर् मुळे खुप कु ख्यात झाला होता दया
नाइक.
पर्सार माध्यमानी अगदी डॊक्यावर घेतलं होतं दयाला. पर्त्येक एन्काउं टरचं कव्हरे ज िमडीयाला कसं द्यायचं, आिण
आपले फोटो कसे छापुन आणायचे हे दयाला व्यविस्थत मािहत होते.
खरं सागायचं
ं तर एनकाउं टर हा पर्कार सुरु होण्याचे मुख्य करण म्हणजे भारितय कायद्याची लविचकता. आपला
कायदा कु ठे ही कसाही वाकवता येतो.. आिण शंभर गुन्हेगार सुटले तिरही चालेल पण एक िनरपराध मारला जाउ नये-
असा कायदा असल्यामुळे , गुन्हेगाराना
ं पुणर् पणे मोकळं रान िमळालं होतं.
कािहही गुन्हे करा, आिण नंतर कोटात

र् चागले
ं महागाचे विकल जसे राम जेठमलानी , मनोहर लाउन कसंही करुन बेल
िमळवायची. आिण एकदा बाहेर आले, की आपल्या बाहुबलाच्या जोरावर आिण पसर् पॉवर मुळे सगळ्या सािक्षदाराना
ं
िफतवणे, आिण सगळे पुरावे नष्ट करुन मोकळं सुटणं सोप्पं होतं.
असं झालं होतं, की पोिलसानी ं पकडायचं, आिण त्याना

ं गुन्हेगाराना ं कोटाने
र् नंतर पुराव्या अभावी मोकळं सोडु न
द्यायचं.. ह्या सगळ्या पर्कारामुळे गुन्हेगाराचे
ं मनोधैयर् खुप वाढले होते. त्याना
ं पुणर् कल्पना होती, की काहीही
ं के लं
तर आपला के सही कोणी वाकडा करु शकत नाही ते. आिण मग एका निवन आयडीऑलॉजी चा जन्म झाला- तो
म्हणजे एन्काउं टर!! १९९४ ते ९७ मधे एक्स्टॉशर्न आिण नंतर खुन करणे पण खुप वाढलं होतं. मंुबईतले सगळे िबल्डसर्
घाबरुन गेले होते. कोण कधी उचलेल तेच कळं त नव्हतं. लॉलेस महाराष्टर् या सारखे लेख पेपरला येउ लागले.
िशवसेना भाजप सरकार होतं तेंव्हा. लवकरं च पोिलस कस्टडीतल्या मृत्यंुचं पर्माण पण खुप वाढलं(!!!)आिण
एक्स्टॉरशन च्या ऐवजी एनकाउं टरच्या बातम्या पेपर मधे येउ लागल्या. गुन्हेगारी जगातही धमानु
र् सार पोलरायझेशन
सुरु झालं- कारण नेमकं याच वेळी बाबरी मिस्जद धराशायी करण्यात आली होती. तुमचा ’दाउद’ तर आमचा ’राजन’
अशा कॉमेंट्स बाळासाहेबानी
ं पर्सारमाध्यमापुढे के ल्या होत्या. पण या एनकाउं टसर् चा एक फायदा झाला, तो म्हणजे
या गुन्हेगारावर
ं आता वचक बसला होता. एनकाउं टसर् सोबतंच गुन्हेगारामधल्या
ं गॅंग वॉसर् मुळे त्याची
ं शक्ती क्षीण होणे
सुरु झालं होतं.

याच काळात दया नाईक, शमार् अशा पोिलसाचे ं एन्काउं टर स्पेशॅिलस्ट म्हणुन घेतले जाउ लागले. दया नाईकच्या
ं नाव
नावे ८४ एनकाउं टसर् आहेत. सत्ता, बंदक
ु , आिण पोिलटीकल बॅिकं ग मुळे दया नाईक हा मंुबई पोिलसाचा
ं पोस्टर बॉय
ं मािहती नसायचं, पण दया नायक कोण हे तर लहान
ठरला. त्या काळात, एक वेळेस पोिलस किमश्नर कोण हे लोकाना
ं शकायचं.
पोरं ही सागु
आज डायरे क्टर जनरल पोिलस यानी

ं एिसबी चा क्लेम खािरज करुन सहावषापासु
र् न सुरु असलेल्या दया नाईक याच्या
ं
वनवासाला स्थिगती देउन, त्याचा पोिलस दलात येण्याचा मागर् मोकळा करुन िदला आहे. दया नायक वर मािहती
असलेल्या स्तर्ोता पेक्षा जास्त मालमत्ता जमा के ल्याचा आरोप होता. आिण ह्याच आरोपासाठी दयाला सस्पेंड करण्यात
आलं होतं. आिण फे बर्ु २००७ मधे दया नायक ला ६० िदवस जेल मधे कु ठिलही चाजर् िशट न लावता ठे वले होते.
२००७ मधेच एिसबी ने दया नायकवर के स करण्यासाठी डीसीपी ची परवानगी मािगतली होती. तेंव्हा िडिसपी ने
परवानगी नाकारली पण नाही, कींवा मान्य पण के ली नाही. िडिसपीच्या म्हणण्यापर्माणे पुरेसे पुरावे नव्हते दयाच्या
िवरुध्द! एिसबी नेहम ं मालमत्ता आहे म्हणुन..
े ीच क्लेम करीत आली आहे की दया नायक कडे १०० कोट रुपयाची
दयाच्या मालमत्ते बद्दल चा एिसबी चा क्लेम हा इथे आहे. पण या मालमत्ते बाबत एकही पुरावा एिसबी कोटासमोर
र्
ठे उ शकली नाही. अशाच पर्कारची आणखीन एक के स होती, ती म्हणजे पी मिणवेल्हन याची.
ं त्या सुमारास
एिसबीच्या ऍिडशनल एसीपी होत्या पर्ज्ञा सरवदे. त्यानी
ं या गृहस्थाला ६२ िदवस कस्टडी मधे ठे वले होते. नंतर त्याला
सोडु न देण्यात आले. मिणवेल्हेन ने नंतर कोटात
र् आिण ह्युमन राईट्स किमशन कडे तकर्ार के ली आिण कोटाने
र् पर्ज्ञा
सरवदे यानी ं मिणवेल्हन याना
ं २५ हजार रुपये स्वतःच्या िखशातुन द्यावे असा िनकाल िदला.
ं िलिहण्यासारखं आहे.. पण आता थाबतो

या माणसावर खुप काही ं इथेच.. आजच दयाला िनदोर्ष मुक्त करण्यात आलं..
म्हणुन हे पोस्ट…. अशी एक म्हण आहे इं गर्जीत.. फस्टर् कॉल िहम अ मॅड डॉग.. ऍंड देन शुट िहम..!!!
मह

मोफत ऑनल
ऑनलााईन "ईंग्ल
ईंग्लीीश - मर
मरााठी" व " मर
मरााठी - ईंग्ल
ईंग्लीीश" शब्दक
शब्दकोोष.
िमतर्हो, नेटभेटवर यापुवीर् आपण भारत सरकारच्या संचार आिण सूचना पर्ॉद्योिगकी मंतर्ालयातफेर् (Ministery
of communication and information technology,Government of India) भारतीय भाषासाठी
ं तंतर्ज्ञान
िवकास कायर्कर्मा अंतगर्त (Technology Developmentfor Indian Languages (TDIL) Programme)
िवकसीत करण्यात आलेल्या "मराठी - इं ग्लीश" व "इं ग्लीश - मराठी" शब्दकोष या सॉफ्टवेअरबद्दल माहीती घेतली
होती.
आज आपण आणखी एका मोफत "मराठी - इं ग्लीश" व "इं ग्लीश - मराठी" शब्दकोषाबद्दल माहीती घेणार आहोत.
हा शब्दकोष मातर् डाउनलोड करावा लागत नाही. ही एक मोफत ऑनलाईन सेवा आहे आिण ती पुरवलेली आहे गुगल
काकानी.
ं
ं डीक्शनरी मोफत उपलब्ध करुन दीली आहे. यामध्ये मराठी, िहंदी, बंगाली,
गुगलने जगातील सवर् पर्मुख भाषाची
तेलुगु, गुजराती, कन्नडा, मल्याळम व तािमळ या सात पर्मुख भारतीय भाषाचा
ं समावेष आहे.
गुगल डीक्शनरी कशी वापरावी?
1. गुगलच्या इतर सवर् सेवापर्माणे

ं च गुगल डीक्शनरी वापरावयास खुप सोपी आहे.
2. www.google.com/dictionary ला भेट द्या.
3. तेथे English चा पयायर् िनवडा (खालील िचतर्ामध्ये बाण कर्माक
ं १)
4. आता English < > Marathi असे िलिहलेले दीसेल. त्यावर िक्लक करा (खालील िचतर्ामध्ये बाण कर्माक
ं
2)
5. English < > Marathi समोरील रकान्यात पाहीजे तो शब्द िलहा

6. Search Dictionary हे बटण वापरुन त्या शब्दाचा अथर् पहा.

याचपर्कारे मराठी < > ईंगर्जी डीक्शनरी देखील वापरता येते.
1. www.google.com/dictionary ला भेट द्या.

2. तेथे Marathi चा पयाय
र् िनवडा (खालील िचतर्ामध्ये बाण कर्माक
ं ३)
3. आता Marathi < > English असे िलिहलेले दीसेल. त्यावर िक्लक करा (खालील िचतर्ामध्ये बाण कर्माक
ं
४)
4. Marathi < > English समोरील रकान्यात पाहीजे तो शब्द िलहा
5. Search Dictionary हे बटण वापरुन त्या शब्दाचा अथर् पहा.

गुगलची ही डीक्शनरी फे वरे ट्स साइट्स मध्ये सेव्ह करा आिण पाहीजे तेव्हा जगातील या सवात
र् पॉवरफु ल
डीक्शनरीचा उपयोग करा. गुगल डीक्शनरी कशी वाटली ते कळवायला िवसरु नका.

Gmail Search Tips (Part 1)
जीमेलने नुकताच भारतीय ई-मेल

सवीर्सेसमध्ये पहीला कर्माक
ं पटकावला हे
मी मागील एका लेखामध्ये िलहीले होते.
जीमेल आता इतकी अंगवळणी पडली आहे
की दुसरी कोणतीही ई-मेल सवीर्स
वापरावीशीच वाटत नाही. जीमेल मध्ये
िमळणार्‍या अनेक सुिवधा, भरपुर स्पेस, ई-
मेल मध्येच चॅटींग करण्याची सुिवधा अनेक
गोष्टींमुळे जीमेल सवाचे
र्ं च आवडते झाले
आहे. साहजीकच आपले बरे चसे ईपतर्-
व्यवहार (Email communications)
जीमेलिशवाय पुणर् होतच नाहीत. भरपुर ई-मेल्सने भरलेल्या आपल्या जीमेल अकाउं ट मध्ये हवी असलेली नेमकीच इ-
मेल कशी शोधावी याबद्दल आज आपण माहीती करुन घेउ.
ं जीमेल मध्ये सचर् करण्यासाठी काही सचर् ऑपरे टसर् देउ के ले आहेत. या सचर् ऑपरे टसर्च्या सहाय्याने
गुगल काकानी
जीमेल अकाउं ट मधील कोणतीही ईमेल अगदी सहजगत्या शोधता येते.
ऑपर र - " from:"

ऑपरेेटटर
व्याख्या - इमेल पाठवणार्‍या व्यक्तीच्या नावावरुन सचर् करायचे असल्यास from: हा ऑपरे टर वापरावा.
उदाहरण - from:salil
स्पष्टीकरण - सिलल कडु न आलेले सवर् मेसेज शोधा
ऑपर र - " to:"
व्याख्या - इमेल ज्या व्यक्तीला पाठवीलेली आहे त्या व्यक्तीच्या नावावरुन सचर् करायचे असल्यासto: हा ऑपरे टर
वापरावा
उदाहरण - to:salil
स्पष्टीकरण - सिललला पाठवीलेले सवर् मेसेज शोधा
ऑपर र -"subject:"
व्याख्या - इमेलच्या िवषयामधील एखाद्या शब्दावरुन ईमेलचा शोध घ्यायचा असल्यास subject:हा ऑपरे टर
वापरावा.
उदाहरण - subject:netbhet
स्पष्टीकरण - ज्या इमेलच्या िवषयामध्ये "नेटभेट" हा शब्द आला आहे अशा इमेल्स शोधा

ऑपरे टर -"has:attachment"
व्याख्या - ज्या ईमेल्ससोबत अटॅचमेंट्स असतील अशा फाईल अशा फाईल्स शोधण्यासाठीhas:attachment या
ऑपरे टरचा वापर करता येतो.
उदाहरण - from:salil has:attachment
स्पष्टीकरण - सिलल कडू न आलेल्या आिण फाइल्स अ‍◌ॅटॅचड असलेल्या ईमेल्स शोधा.
या ऑपरे टसर्चा वापर करुन अडगळीत पडलेल्या कोणत्याही जुन्या ई-मेलला शोधुन काढणे सोपे होइल. थँक यु गुगल
अंकल !

दादा, काय चुकलं माझं?
मॅगी ला घरी आणलं तेंव्हा ती फक्त ७ महीन्याची

ं होती. गुबगुबीत अंग, अंगभर पाढरे
ं शुभर् के स, काळे भोर डोळे ,
छोटेसे काळे नाक, झुपके दार शेपुटे, छोटेसे पाय आिण छानसी गुलाबी जीभ. पहाताच कु णालाही उचलुन घ्यावेसे
वाटेल अशी मॅगी, पॉमेरीअन कु त्र्याच िपल्लु देशपाडे
ं कु टंुबीयानी
ं घरी आणले होते.
६ महीने पुलाखाली रहाणाऱ्या ‘कु त्तेवाल्याकडे’ हाल-अपेष्टा, खाण्याची आबाळ सहन के ल्यानंतर मॅगीचे नशीब आज
उघडले होते. मऊ थंडगार गाडीमधल्या िसटवर बसुन, िखडकीतुन नाक बाहेर काढु न फे रफटका मारल्यावर मॅगी
एका अलीशान बंगल्यात आली होती. आल्या आल्या ितला एका छानश्या भाड्यात
ं दुध-पोळी, पाणी िमळाले होते.
मॅगी खुप खुश होती. देशपाडे
ं काकानी
ं मॅगीची सवर् कु टंुबाशी ओळख करुन िदली. हा तुझा दादा, ज्याच्या हट्टाला
जागुन तुला घरी आणले, आिण ही तुझी आई, काही लागलं तर त्याना
ं सागायचे
ं . मॅगी खुश झाली आिण दादाच्या
अंगाला अंग घासत त्याच्यापुढे उताणी पडली. दादानेही मग ितला अंजारले-गोंजारले, डोक्यावर थापटले. मॅगीला
खुप छान वाटले. दादाने मग त्याच्या खेळण्यातला चेंडु काढला आिण तो आिण मॅगी पार दमेपयर्ंत बंगल्याच्या बागेत
मनसोक्त खेळले.
संध्याकाळी घरी परतल्यावर दादाने मॅगीला

बाथरुम मध्ये घासुन पुसुन आंघोळ घातली.
ितच्यासाठी स्पेशल साबण काय!, शॅम्पु काय!,
वेगळा टॉवेल काय!, मॅगीला स्वगर् ही ठें गणा
वाटु लागला होता. रातर्ी गुबगुबीत पाघरूणात
ं
िशरुन मॅगी झोपुन गेली.
हळ् हळु मॅगी देशपाडे

ं कु टंुबाचाच एक भाग
बनुन गेली. ितला बरोबर घेतल्यािशवाय ते
बाहेर गावी जात नसत. ऑफीसमधुन, शाळा-
कॉलेजमधुन घरी परतल्यावर मॅगीला
गोंजारल्यािशवाय ितच्याशी गप्पा
मारल्यािशवाय कु णाला चैन पडत नसे.
िदवसामागुन िदवस गेले, वषर् गेली. मॅगीला
रस्त्यावरची कु तर्ी बघुन, स्वतःच्या सुखाचा
हेवा वाटे आिण मग ती लाडात येउन
बरोबरच्याचे पाय चाटे, अंग घासे.
मॅगी मोठी झाली होती, ितला िदवस राहीले
होते आिण एके िदवशी ितने ४ गुबगुबीत
िपल्लाना
ं जन्म िदला. मोठी लोभस होती ती
िपल्ल. मॅगीला कोण आनंद झाला होता. तेवढ्यात कॉलेजची िकर्के टची मॅच संपवुन ितचा दादा िचखलाने माखलेल्या

िस्थतीत घरी परतला. त्याला बघताच मॅगीला आनंद झाला, ितने कसलाही िवचार न करता आपल्या िपल्लाना
ं
त्याच्याकडे पाठवले.
ितन-चार िदवसानी
ं त्याच्याकडे
ं कोणीतरी पाहुणे-मंडळी आली. मोठ्या कौतुकाने ते मॅगीच्या िपल्लाकडे
ं बघत होते.
मॅगीला वाटले कोणीतरी नातेवाईक लोक आले आहेत. मग दादाने आिण काकानी
ं एक एक करत चारही िपल्ल
त्या लोकाकडे
ं िदली. निवन लोकं बघुन िपल्ल ‘कु ई कु ई’ करु लागली तशी मॅगी त्याना
ं म्हणाली, ‘घाबरु नका
बाळानो,
ं माझा सगळ्यावर
ं पुणर् िवश्वास आहे, त्याच्यामु
ं ळे आपले कु णाचेही वाईट होणार नाही, तुम्ही िनधास्त
र्
रहा. िपल्लाना
ं घेउन ते लोक िनघुन गेले. मॅगी िनधास्त
र् होती. ितला दादावर पुणर् िवश्वास होता. आपल्याला जसा
तो गाडीतुन चक्कर मारायचा तश्शीच चक्कर मारायला त्याने आपल्या िपल्लाना
ं पाठवले असणार या िवचाराने ती
मनोमन सुखावली होती. बराच्च वेळ झाला पण िपल्ल आली नाहीत म्हणुन ती कासावीस होऊ लागली, पण तरीही
ितचे मन ितला समजावत होते, अगं येतील िपल्ल कु ठे जाणार आहेत. तुझा दादा त्याना
ं काही होऊ देणार नाही.
पण शेवटी ितची िपल्ल परत आलीच नाहीत. कशी येणार, ितच्या िनदर्यी दादाने आिण काकानी
ं िमळु न तीची
िपल्ल परस्पर िवकु न टाकली होती. मॅिग खुप िवव्हळली, िपल्लाच्या
ं आठवणीने वेडीिपशी झाली, पण ितचं म्हणण
कु णाला कळणार?
काही वषर् गेली. मॅगी आता थकत चालली होती. पुवीर्चा उत्साह ितच्यात राहीला नव्हता. वाढत्या वयाने ितच्या
एक पर्कारचा िभतर्ेपणा आला होता. एक िदवस त्याच्या
ं घरी एक अनोळखी ताई आली. ितला बघुन मॅगी जोरजोरात
भंुकायला लागली. दादाने ितला समजावुन बघीतले, पण मॅगी भंुकतच राहीली. ितच्या भंुकण्याने ती ताई चागलीच
ं
घाबरली होती. शेवटी दादाने खाडकन जोरात फटका मॅगीला मारला. इतक्या वषात
र् दादाने पिहल्यादाच
ं ितच्यावर
हात उगारला होता.
‘मॅगी.. कळत नाही तुला गप्प म्हणलेले, चल आत मध्ये हो .. मुखर् कु ठली’ तो जोरात मॅगी वर खेकसला.
मॅगीला स्वतःचीच लाज वाटली. ‘माझीच चुक होती, मी उगाचच ओरडत बसले, दादाचं ऐकु न गप्प बसायला
हवे होते. या म्हातारपणामुळे कशाचेही भानच रहात नाही’. मॅगी मान खाली घालुन आत जावुन बसली. बाहेरुन
हसण्याचे आवाज येत होते. दादा आिण ती ताई खुप गप्पा मारत होते. दादा खुप खुश होता, त्यामुळे मग आपले
दुखः िवसरुन मॅगी पण खुश झाली.
काही िदवसानी
ं ती ताई कायमची त्याच्या
ं घरी रहायला आली. दादाचे आिण ितचे लग्न झाले होते. गोरीपान,
फु लासारख्या त्या ताईला बघुन मॅगी लाडात आली आिण ितने ताईचे पाय चाटायला सुरुवात के ली. त्याबरोबर
ती ताई ‘ईsss’ करुन खुचीर्वर उभी राहीली आिण जोरात ओरडली ‘इन्फे क्शन होईल ना’ मॅगीला अथात
र् ते काही
कळले नाही. पण ितचा िहरमोड झाला आिण ती आत िनघुन गेली. त्यानंतर एक गोष्ट मातर् ितच्या लक्षात आली,
त्या ताईला मॅगी फार आवडत नव्हती. दोन हात ठे वुनच ताई िफरायची. दादाही मॅगीपासुन थोडा दुर गेला होता.
ताईच्या सहवासात त्याला मॅगीचा पुणर् िवसर पडला होता. मॅगी मातर् त्याला कध्धीच िवसरली नव्हती. लाबु
ं नच
ती दादाकडे डोळे भरुन पहायची आिण आपल्या लहानपणीच्या आठवणींमध्ये रमुन जायची.

काही िदवसानी
ं त्या ताईने पण एका बाळाला जन्म िदला. निवन बाळ घरी आले तेंव्हा मॅगीला कोण आनंद झाला.
ते बाळ पण मॅगीकडे बघुन खुश झाले होते. मॅगीला त्या बाळाचा वास खुप आवडला म्हणुन ती बाळाच्या िदशेने
सरकु लागली, तशी ताई आिण दादा दोघंही जोरात ितच्यावर ओरडले. दादाने ितला उचलुन दुसऱ्या खोलीत न्हेउन
ठे वले आिण दार लावुन टाकले. मॅगीला काय झाले तेच कळे ना. जेंव्हा दादा िचखलात माखुन आला होता तेंव्हा
कसलाही िवचार नं करता मी माझ्या िपल्लाना
ं त्याच्याकडे जाउ िदले होते, मग आता हा भेदभाव का?
बाळ काही महीन्यानी

ं रागु
ं लागले, िदसेल त्या वस्तु तोंडात घालु लागले. त्यावरुन ताई आिण दादाचे काहीतरी
भाडण
ं होत होते. ताई सारखी मॅगीकडे बोट दाखवुन ‘इन्फे श्कन’ बद्दल काहीतरी बोलत असे. मॅगीला तो पर्कार
काय आहे हे अजुनही कळाले नव्हते. मी तर आता कु णाच्या जवळही जात नाही, कु णावर ओरडतही नाही, मग
माझ्याबद्दल हे लोकं काय बोलतात?
शेवटी जे व्हायचे तेच झाले, बाळ आजारी पडले, खुप आजारी पडले. ताई-दादाची खुप धावपळ झाली. दादाच्या
नजरते मॅगीबद्दल असलेले उरले-सुरले थोडेसे पर्ेम िनघुन गेले होते, त्याची जागा आता ितरस्काराने घेतली होती.
मॅगी िबच्चारी कोपऱ्यात अंग चोरुन बसायची, जेणे करुन आपल्यामुळे कु णाला तर्ास होऊ नये!
एके िदवशी, दादा घरी आला, त्याने मॅगीला जवळ बोलावले, ितला पुवीर्सारखेच गोंजारले, ितला दुध-पोळी
खाउ घातली. मॅगी खुप खुश झाली. मग दादाने ितच्या गळ्यातला पट्टाही काढु न टाकला. मॅगीला खरं तरं तो
पट्टा अिज्जबात आवडला नव्हता, पण दादाने घातला म्हणुन तीने तो इतके वषर् साभाळला
ं होता. तो काढल्यावर
तर ितच्या आनंदाला पारावारच राहीला नाही. ती खुश होती, पण दादा मातर् उदास िदसत होता, कसल्यातरी
दडपणाखाली असल्यासारखा.
मॅगीचे खाउन झाल्यावर त्याने ितला उचलुन घेतले आिण गािडत ठे वले, ितच्याबाजुच्या िखडकीची काचही खाली
करुन िदली. िकत्तेक िदवासानी
ं गाडीतुन िफरायला जायला िमळणार म्हणुन मॅगी खुश झाली. दादा गाडी पळवत
होता.. दुर खुप दुर गाडी चालली होती. गाव मागे पडले होते. िखडकीतुन येणारा बेभान वारा मॅगीला सुखावत
होता. खुपच दुर आल्यावर दादाने गाडी एका मैदानापाशी गाडी थाबवली.
ं मग त्याने मॅगीला खाली उतरवले. एका
झाडापाशी खुपसारे पोळीचे तुकडे आिण पाण्याचे भाडे
ं ठे वले. मग त्याने बॉल काढला आिण मॅगीला म्हणाला, ‘चल
मॅगे बॉल खेळु!’
मग त्याने तो बॉल उं च फे कला. मॅगी आनंदात होती. ती पळत पळत बॉलच्या मागे गेली आिण तोंडात बॉल पकडु न
परत दादाकडे आली. दादाने परत बॉल लाब
ं फे कला.
मॅगी मनात म्हणाली, ‘नको ना दादा बॉल लाब

ं फे कु स, पळवत नाही रे मला आत्ता, वय झालं बघ’, पण तरीही
दादाला वाईट नको वाटायला म्हणुन िततक्याच जोशात ती पळत जाउन बॉल घेउन आली.
दादाने यावेळेस बॉल खुपच लाब
ं फे कला. मॅगी, बॉलच्या मागे मागे बऱयाच वेळे पळत गेली. ितने बॉल पकडला
आिण माघारी वळाली. बघते तर काय, दादा गाडीत बसुन िनघाला होता. मॅगीला वाटले हा पण काहीतरी खेळच
आहे म्हणुन ित परत बॉल घेउन गाडीच्या मागे पळत सुटली. दादाने गाडीचा वेग वाढवला. मॅिगला धाप लागली
होती. ितने बॉल टाकु न िदला आिण ‘दादा थाब,
ं दादा थाब
ं करत ओरडत गाडीच्या मागे पळत सुटली’. पण ितचा
दादा थाबलाच
ं नाही. धुरळा उडवत त्याची गाडी दुरवर िनघुन गेली.

डोळे भरुन मॅगी त्या धुरळ्याकडे बघत बसली. “काय झालं? काय के ले मी की मला ही िशक्षा िदली? खरं च दादा
मी काही नाही के ले, माझा तर्ास होत असेल तर तसे साग
ं समजावुन मी बंगल्याच्या मागे झोपुन राहीन, तुला,
तुझ्या बाळाला, ताईला कु णालाही माझा तर्ास होणार नाही, पण अशी िशक्षा नको देउस रे , असा मला एकटीला
टाकु न नको ना सोडु न जाउस.. खरं साग
ं दादा, काय चुकलं माझं?”
वाहत्या रहदारीच्या रस्त्यावर मॅगीचा पळण्याअचा वेग कमी कमी होत गेला आिण शेवटी अशक्य झाले म्हणुन
ती एका जागी थाबली.
ं पळल्यामुळे खुपच दम लागला होता, तोंड सताड उघडु न िजभ बाहेर काढु नही श्वास पुरत
नव्हता. दादाची गाडी िदसेनाशी झाली होती. समोरुन एक अवजड वाहन वेगाने मॅगीच्या िदशेने येत होते. पण
मॅगीला बाजुला व्हायला तर्ाणच नव्हते, शारीरीक आणी मानसीकही. मॅगीने घट्ट डोळे िमटु न घेतले, लहानपणापासुन
दादाबरोबर घालवलेले क्षण मनात एकामागोमाग एक पलटत गेले. मॅगी त्या अतीव सुखात आकं ठ बुडुन गेली,
इतकी की अवजड वाहन अंगावरुन गेल्यावरही ितला कसल्याच वेदना जाणवल्या नाहीत.
अिनक
अिनकेे त - http://manatale.wordpress.com

भ ात क
ुकली
ली
आई, मला एक पुरी दे ना गं लाटायला!"

"सई, पायात येऊ नकोस माझ्या, पाहुणे येतील आता, त्यात तुझी लुडबूड नको आिण!"
"पण मी एकच पुरी लाटीन! तुझी शप्पथ!!"
"नंतर. एक िदवस सगळा स्वयंपाक तुला देईन. तेव्हा सगळं तूच कर."
"कधी?"
"लवकरच."
आिण माझी आई वचनाची पक्की आहे हे ितनी मला मी
पाच वषाची
र् असतानाच दाखवून िदलं! एका मे मिहन्यात
स्नेहा पुण्याला आली होती. तेव्हा माझ्या आईनी माझ्या
सगळ्या मैितर्णींना आमच्या घरी "खरी खरी भातुकली"
खेळायला यायचं आमंतर्ण िदलं! माझी शाळे तली घट्ट
मैतर्ीण पूजा, माझ्या नाचाच्या क्लासमधली सखी
आसावरी, आईच्या मैितर्णींच्या मुली, माझी मावस-
चुलत बहीण लीलावती आिण माझी लाडकी स्नेहा अशी
पलटण जमा झाली. आई-बाबा दोघेही या खेळात
मॅनेजरची भूिमका साभाळत
ं होते. आिण ताजी ितच्या नेहमीच्या मजेदार थाटात पयर्वेिक्षके चं काम करत होती.
बाबाला सकाळी सकाळी भाजी आणायला फु ले मंडईत पाठवण्यात आले. आमच्या उद्योग बंगल्याच्या बैठकीच्या
खोलीत भातुकली कायर्कर्म ठे वला होता. मग दोन-तीन स्टोव्ह, आिण गॅसची शेगडी बाहेरच्या खोलीत जिमनीवरच
माडली
ं आमची उं ची लक्षात घेऊन. आगीचं काम मातर् सगळं आईकडे आिण िवमलमावशीकडे होतं. त्या बोलीवरच
माझी भातुकली सुरू झाली होती. आिण सगळ्या मुलींना सुती कपडे घालून यायचा आदेश होता. मुलींच्या आयाना
ं
आमंतर्ण नव्हतं कारण मग आम्हाला
ं काहीच करायला िमळालं नसतं. तसंच मुलींच्या बाबानाही
ं आमंतर्ण नव्हतं
कारण मग आम्हाला काहीच खायला िमळालं नसतं! मग नऊच्या आसपास मुली येऊ लागल्या. आम्हाला मधेच भूक
लागू नये म्हणून सगळ्याना
ं आल्या आल्या पोहे खायला िमळाले.
पुरी, बटाट्याची सुकी भाजी, मटकीचा रस्सा, काकडीची कोिशंबीर आिण शर्ीखंड असा बेत होता. मग सगळ्या
मुलींना आधी बटाटे उकडायचं काम िमळालं. जशी जशी गदीर् वाढली तशी कामं पण वाटू न देण्यात आली. मी
आिण आसावरीने बटाट्याच्या
ं भिवतव्याची जबाबदारी उचलली. स्नेहाला आिण मला वेगळ्या वेगळ्या गटात मुद्दाम
टाकण्यात आलं होतं. बाबा शर्ीखंड गटात सामील झाला. बाबाला डायबेिटस आहे. त्यामुळे तो नेहमी शर्ीखंड
गटाकडेच आकिषर्त होतो. गेल्या काही वषात
र्ं बाबानी "ईक्वल शर्ीखंड" या अभूतपूवर् डायबेिटक शर्ीखंडाचा शोध
लावून ते बनवण्यात पर्ािवण्य िमळवलं आहे! आई आिण िवमल मावशी पुरी गटाचं नेतृत्व करत होत्या. स्नेहाला
(अथातच)
र् कणीक मळायचं काम िमळालं होतं. ितच्या पाचवीला बहुधा कणीक पुजली गेली असावी चुकून. वयाच्या
पाचव्या वषीर् ही कामं करायला िमळणं म्हणजे मला आिण माझ्या मैितर्णींना, "अिजं म्यां बर्म्ह पािहले" सारखं होतं.
बटाटे कु करमध्ये उकडतात, त्याना
ं गार व्हायला बराच वेळ लागतो, आिण गार न झालेला बटाटा सोलायचा पर्यत्न
के ला तर हाताला चागला
ं चटका बसतो, अशा खूप गोष्टी त्या िदवशी आम्हाला
ं समजल्या.

फोडणी कशी घालतात याचं आमच्या डोळ्यादेखत झालेलं पर्ात्यिक्षक बघून नेहमी आम्हाला
ं ऐकू येणा-या चुरचुरीत
आवाजाचं रूप बघायला िमळालं! त्यात आईतली शास्तर्ज्ञ या सगळ्या गोष्टी जमेल िततक्या सोप्या करून सागत
ं
होती. आिण या भातुकलीत फक्त मुलीच सामील झाल्या नव्हत्या. िचकू दादा बाबाबरोबर आधुिनक पुरूषाचं
ं
पर्ितिनिधत्व करत होता! त्याने पुरी गटात मौल्यवान भर टाकली आिण तळू न झालेल्या पु-या पंगतीपयर्ंत न खाता
आमच्या भातुकलीला मोलाचे सहाय्यही के ले!
मग काही मुली हळू बाईपणा करू लागल्या की आई त्याना,

ं "चला आटपा, बारा वाजता पंगत बसणार आहे.
उशीर के लात तर तुमचा पदाथर् वाढला नाही जाणार!" असं म्हणून स्पधार् सुरू करायची. मग खोलीतल्या एका
कोप-यात आमचे बटाटे चरचरीत तेलाच्या आिण खरपूस काद्याच्या
ं फोडणीत पडले. त्याचवेळी खोलीच्या दुस-या
टोकाला िवमलमावशीच्या देखरे खीखाली मटकीचा रस्साही उदयाला आला. खोलीभर पसरलेल्या घमघमाटामुळे
पोरींच्या पोटात कावळे ओरडू लागले. त्या उत्तेजनानीच की काय पुरी गटाचे हात पोळपाटावर गर गर िफरू लागले.
पुरी गटाने वाटीचा साचा बनवून मोठ्या पोळीच्या पु-या के ल्या होत्या. आिण आई आिण ताजी एकावेळी एका
पोळीपासून तयार झालेल्या सगळ्या पु-या तळत होत्या. कोिशंबीर गट त्याचे
ं काम संपवून इकडे ितकडे नाक खुपसू
लागला त्यामुळे त्या गटातल्या मुलींना इतर गटात िवलीन करण्यात आले. खोलीच्या मधोमध बाबा आिण त्याचा
पूणर् गट हाऽऽ पसारा माडू
ं न बसला होता. त्यामुळे आई सारखी, "हातासरशी पसारा आवरा" असा संदश
े खास त्या
गटाच्या पसा-याकडे बघून देत होती. त्याचा बाबावर काहीही पिरणाम होत नव्हता. हे असं आमच्याकडे त्यानंतरची
सगळी वषर्ं चालत आलेलं आहे. शर्ीखंड गटानी मातर् काम चोख के लं होतं. चक्का आिण साखर िमसळू न तयार होती.
त्यात िभजवलेले िपस्ते, काजू, बदाम आिण दुधात के शर घालून तयार के लेला रं ग जाऊ लागला होता. सगळ्या
गटाची
ं चोरटी नजर शर्ीखंड गटाकडे जात होती. सबंध खोलीच्या पर्त्येक कोप-यात आमचे पदाथर् नावारूपाला येत
होते. त्यामुळे िमळू न के लेल्या या जेवणाकडे सगळ्या मुलींचे डोळे लागले होते.
मग साडेअकराच्या आसपास पसारा आवरायची सूचना झाली. आम्ही भरभर आमच्या भाजीवर "भुरभुरायला"
लागणारं खोबरं -कोिथंबीर िमशर्ण तयार के लं. मग दोन मुलींनी के रसुणी घेऊन खोली झाडली, दोघींनी फरशी
पुसली, उरलेल्या काहींनी ताटं, वाट्या, पेले, चमचे माडले
ं . खोलीच्या चारही िभंतींना लागून सतरं ज्या घालण्यात
आल्या आिण सगळ्या मुलींनी त्याच्या
ं भातुकलीचा आस्वाद घेतला. सगळ्याचे
ं च पदाथर् छान झाले होते. आिण का
कोण जाणे आमचा स्वयंपाक अगदी आईच्या स्वयंपाकासारखा लागत होता!
मनसोक्त शर्ीखंड-पुरी खाऊन परत बाबानी आणलेलं कॅ न्डी आईस्कर्ीमही आम्ही खाल्लं! दुपारी पोटोबा भरल्यावर
आमचं फोटोसेशनसुद्धा झालं! बाबानी पाठवलेला हा एक फोटो सुद्धा माझ्याकडे आहे! त्यात सगळ्याचे
ं ओठ
आईस्कर्ीममुळे के शरी झाले आहेत! आसावरीच्या गो-या रूपावर तो रं ग खूप गोड िदसत होता!
लहानपणी मी साधारण पाच वषाची

र् झाल्यावर आईकडच्या मावश्या आिण बाबाकडच्या खाष्ट आत्या नेहमी, "सई
मोठी झाली. आता अजून एक भावंड 'झालं पािहजे'" असा सल्ला द्यायच्या. त्यावर बाबा, "नाही! आम्हाला
ं एकच
पुरे आहे." असं सागायचा.
ं त्यानंतर त्याचे
ं चेहरे बघायला मला आिण बाबालाही खूप मजा यायची. आई-बाबाच्या
या "एकच मुलगी" पर्योगावर खूप टीका झाली होती. कदािचत त्यामुळेच आई-बाबानी माझ्या लहानपणात मला
इतर लोकाबरोबर
ं िमळू न करण्यासारखं खूप काही आहे हे सागायचा
ं इतका पर्यत्न के ला!
माझ्या िशशुगटाच्या पर्वेशाच्या मुलाखतीत मला, "तुझ्या घरी कोण कोण असतं?" असा पर्श्न िवचारण्यात आला

होता. त्यावर मी, "िचतर्े आजोबा, दौलत मामा, िवमलमावशी, ितचा मुलगा योगेश, िचतर्े अज्जी, संध्या ताई"
आशी लाबलचक
ं यादी िदली होती. त्यात आई बाबाचं
ं नाव अगदी शेवटी आलं होतं! माझ्या आईला अजून त्या
गोष्टीचं वाईट वाटतं! पण भावंड नसल्यामुळे लहानपणापासूनच सगळ्याशी
ं मैतर्ी करायची सवय मला लागली. पुढे
शाळे त गेल्यावर मला माझ्यासारख्याच खूप "एकु लत्या एक मुली" भेटल्या. आिण त्याच्यातच
ं मला माझ्या नसलेल्या
सगळ्या बिहणी िमळाल्या.
पण आई बाबाच्या या खेळकर उपकर्मामुळे मला त्या दोघामध्ये

ं माझे सगळ्यात जवळचे िमतर् िमळाले!
सई के सकर - http://unhalyachisutti.blogspot.com/

The Shoe Laundry
मागील आठवड्यात आपण पर्काश मंुधर्ा या युवकाने सुरु के लेल्या पुजा साहीत्याच्या अनोख्या व्यवसायािवषयी माहीती
घेतली. अशाच एका जगावेगळ्या कल्पनेवर आधारीत एक आगळावेगळा िबझनेस मंुबईच्या एका तरुणाने सुरु के ला.
त्या तरुणाचे नाव आहे संदीप गजाकस. संदीपची ही अतीशय पर्ेरणादायी
कथा खास नेटभेटच्या वाचकासाठी.
ं
काय आहे संदीपचा आगळावेगळा िबझनेस? संदीप गजाकस

या तरुणाचा व्यवसाय आहे अगदी साधा आिण सोपा, लाडर्ीचा
ँ
! होय संदीपने चालु के ली आहे एक लाडर्ी,
ँ पण साधीसुधी
कपडयाची
ं लाडर्ी
ँ नव्हे तर SHOE LAUNDRY म्हणजेच
बुटाची
ं लाडर्ी.
ँ काय, चमकलात ना ऐकु न?
अगदी चाकोरीबाहेरचा असला तरी संदीपचा हा व्यवसाय

अगदी साधा आिण सोपा आहे. कोणाचे शुज धुऊन आिण साफ
करुन एखादा फायदेशीर व्यवसाय उभा करता येइल याची
कोणालाच कल्पना नव्हती. मातर् तरीही स्वत:च्या
सेवींग्जमधुन काही पैसे जमा करुन संदीपने भारतातील
पहीली शु लाडर्ी
ँ सुरु के ली.
मंुबईच्या िमठीबाई कॉलेजात िशकत असताना संदीपला पर्थम शु लाडर्ीची

ँ कल्पना आली. संदीपच्या कॉलेजमधील
शर्ीमंत घरातील मुले त्याच्या
ं बुटािवषयी
ं अतीशय बेफीकीर होती. एकदा वापरुन झाल्यानंतर जरा खराब झालेले बुट ते
फे कु न देत असत. तेव्हा संदप
े ने एका िमतर्ाबरोबर लावलेल्या पैजेमधुन या कल्पनेचा उदय झाला. संदीपने के वळ
पैजेखातर त्याच्या िमतर्ाचे बुट अगदी नव्यासारखे चागले
ं करुन आणले. इतके चागले
ं की त्याच्या िमतर्ाला ते त्याचेच
शूज आहेत यावरच िवश्वास बसला नाही. तेव्हाच संदीपला शू लाडर्ीची
ँ कल्पना आली.
मातर् पुढे कॉलेज संपल्यावर संदीपने चारचौघासारखा

ं नोकरीचा मागर् पत्करला. फॅ शन कोरीओगर्ाफर, इव्हेंट मॅनेजर,
क्लब लेव्हल फु टबॉल प्लेयर आिण कॉल सेंटर असे अनेक जॉब्ज त्याने के ले. कॉल सेंटर मध्ये जॉब करताना संदीपने
गर्ाहकाबरोबर
ं बोलण्याचा चागला
ं अनुभव मीळवला. त्यानंतर अचानक संदीपला त्याच्या जुन्या कल्पनेची आठवण
झाली आिण त्याने शु लाडर्ी
ँ सुरु करण्याचा िनश्चय के ला. मातर् त्याच्या या िबझनेस आयडीयाबद्दल वडीलाना
ं समजावणे
काही त्याला शक्य झाले नाही.
कु णाच्याही पाठींब्यािशवाय संदीपने त्याचा व्यवसाय सुरु के ला. त्याच्या बेडरुममध्येच त्याने वकर् शॉप थाटले. िमतर्ाच्या
ं
मदतीने छोटेसे माकेर् टींग कँ पेन के ले. सुरुवातीला संदीपने स्वतःच माकेर् टींग, िक्लनींग, डीलीव्हरी आिण िबिलंग या सवर्
बाजु हाताळल्या. संदीप त्याच्या गर्ाहकाना
ं सागत
ं असे की आज डीलीव्हरी बॉय दुसर्‍या ठीकाणी गेला आहे त्यामुळे मी

स्वतःच डीलीव्हरी घ्यायसाठी आलोय. संदीप म्हणतो खरे तर मला स्वतःला डीलीव्हरी करणे आवडते कारण आपले
शुज अगदी नवे झालेले पाहुन गर्ाहकाच्या
ं चेहर्‍यावर खुलणारा आनंद पाहणे मला आवडते.
मंुबई मध्ये बुटाना

ं खुप धुळ आिण खराब वातावरणाचा सामना करावा लागतो. त्यामुळे शु लाडर्ीची
ँ आवश्यकता आहेच.
बुटाच्या
ं एका जोडीच्या क्लीनींगचे संदीप १२० रुपये घेतो. यामध्ये गर्ाहकाच्या घरुन बुट नेणे, त्याची
ं डागडु जी,
साफसफाई, सुकवणे आिण परत गर्ाहकाच्या
ं घरी पोचवणे या सवाचा
र्ं समावेश आहे. ऑफीसची जागा परवडत नाही
म्हणुन संदीपने गर्ाहकाच्या
ं घरी िपक अप व डीलीव्हरी करण्यास सुरुवात के ली.
शॉपसर् स्टॉपमधील एका कस्टमरने त्याना

ं संदीपच्या शु लाडर्ीबद्दल
ँ सागीतल्यानं
ं तर शॉपसर् स्टॉपने त्याला त्यानी
ं
िवकलेल्या बुटाची
ं आफ्टर सेल्स सवीर्स म्हणजेच िवकर्ी पश्चात सेवा पुरवण्याचे कं तर्ाट दीले. त्यानंतर संदीपने कधीच
मागे वळू न पाहीले नाही. आज अ‍◌ॅडीडास, रीबॉक, नायके अशा सवर् मोठ्या बर्ँड्सची मंुबईतील िवकर्ी पश्चात सेवा
संदीप साभाळतो.
ं
संदीपने सुरुवात के ल्यानंतर या व्यवसायात आठ निवन स्पधर्क आले मातर् त्याचा

ं टीकाव लागु शकला नाही. या कमी
माजीर्न िबझनेसमध्ये त्याचा
ं टीकाव लागणे कठीण होते. मातर् संदीपने खुप कौशल्याने त्याचा व्यवसाय वाढवत नेला.
दररोज साधारण ५०-६० बुटाचे
ं जोड संदीपकडे क्लीनींगसाठी येतात. आिण त्याची
ं क्लीनींग, दुरुस्ती व डीलीव्हरी
करण्यासाठी संदीपकडे नऊ कामगार आहेत.
संदीपने त्याच्या डीलीव्हरी बॉयला एकाच गोष्टीकडे लक्ष द्यायला सागीतले

ं आहे, ते म्हणजे अगदी निवन दीसणारे बुट
पाहुन गर्ाहकाच्या चेहर्‍यावर खुलणारे आश्चयर्िमशर्ीत हास्य !

सरुरक्षी
क्षीत टर्टर्ेक
े
ू रर् ं ग:वषर् २००८ चा पूवाधर्

पव र् : वासोट्याला २ टर्ेकसर्चा मृत्यु. लोहगडाजवळ एक मृतदेह आढळला.
जानेवारी २००९: तोरण्याजवळ दुघर्टनेत एका टर्ेकरचा मृत्यु.
ं जंगलात मृतदेह सापडले.
फे बर्ुवारी २००९: तोरण्यावरुन दोन तरुण बेपत्ता. चार िदवसानी
सव
सवर्स
र् ाधारण लोकांचे मत
मत: टर्ेक िकं वा िगयारोहण
र् कायमच धोकादायक असते.
हे आतापयर्ंतचे दृश्य. इथे माझा कु णाकडेही अंगुलीिनदेर्श करण्याचा पर्यत्न नाही. आिण नाही कु णाला उपदेशाचे डोस
पाजण्याचा. खरं तर तेव्हा माझी आई "सकाळ मुक्तपीठ"मधे आलेला तोरणा दुघर्टनेबद्दलच लेख वाचत होती आिण
त्याच वेळी माझ्या वषर्भर चालणाऱ्या भटकं ती आिण टर्ेक्सबद्दल तकर्ारही.
ं झाले होते.
अशीच काहीसे माझ्यावर मनापासून पर्ेम करणारे िजवाभावाचे िमतर्-मैितर्णी आिण िहतिचंतक याचे
म्हणूनच हा लेख मझ्या सगळ्या कु टंुब सदस्याना,
ं िमतर्ाना ं समिपर्त करत आहे. आधी िवचार
ं आिण िहतिचंतकाना
के ला होता की या सगळ्याना
ं पर्त्यक्ष समजावून सागावे
ं , पण नंतर लक्षात आले की हेच िवचार शब्दबद्ध के ले
तर माझ्यासारख्या सह्यादर्ीच्या कु शीत हरवून जायला संधी शोधणाऱ्या अनेक निवन जुन्या, नवखे, अट्टल टर्ेक गुरु
असणाऱ्या सह्यपर्ेमींना कायम उपयोगी पडेल.
आमची टर्ेकची व्याख्या "भटकं ती अनिलिमटेड" जरी असली तरी इथे "अनिलिमटेड" हा शब्द टर्ेकच्या दरम्यानची
वागणूक नाही तर टर्ेकच्या िनयिमततपणाबद्दल िकं वा वारं वािरतेबद्दल संबिधत आहे. मी आिण माझी ’भटक्या टोळी’चे
सदस्य (इथून पुढे एकितर्तपणे ’आम्ही’) टर्ेकची रुपरे षा आिण प्लॅिनंगबद्दल कधीच तडजोड करत नाही. त्यासाठी गुगलने
नेहमीच आमचे मदत के ली आहे.
एकदा की िठकाण (शक्यतो एखादा िकल्ला) िनिश्चत झाले की आम्ही आमच्या कामाला लागतो. त्याबद्दल जी काही
मािहती िमळते तेवढी मािहती िमळवायचा पर्यत्न करतो. यामध्ये पर्वासाची साधने, पोचण्याचा रस्ता, रस्त्याची
िस्थती, पर्वासाला आिण टर्ेकला लागणारा वेळ, ऋतूिनहाय असणारे पोचण्याचे मागर् िकं वा वाटा (काही वाटा
पावसाळ्यात बंद होतात), खाण्याची सोय होणाऱ्या जागा, पाण्याची उपलब्धता अशा मािहतीचा समावेश असतो.
आमचा मािहतीचा पर्मुख स्तर्ोत असतो जे लोक ितथे आधी जाऊन आलेत त्यानी
ं िलिहलेले ब्लॉग्ज. हे ब्लॉग्ज नेहमीच
ं एकदम ’फस्टर् हॅंड’ मािहती देतात. पुढचा कळीचा मुद्दा असतो पाणी आिण अन्नाची उपलब्धता आिण
अशा िठकाणाची
गरज असेल तर मुक्कामाची व्यवस्था. सगळ्यात महत्वाची गोष्ट म्हणजे आम्ही कु ठे जाणार आहोत याची पूणर् कल्पना
घरी देऊन ठे वलेली असते. टर्ेकमध्ये सहभागी होणाऱ्या सगळ्या मेंबसर्चे मोबाईल नंबर घरी िलहून ठे वतो.
कं ग:
पिॅिकं
पॅिकं ग म्हणजे टर्ेकसाठी तयार होणे. चागल्या
ं उत्कृ ष्ट पर्तीची सॅक ही टर्ेिकं गची पिहली गरज. त्यात भरलेले सगळे
सािहत्य पटकन सापडावे अशी ही सॅक असावी. जर टर्ेकच्या दरम्यान मुक्कामाचा बेत असेल तर मुक्कामाची सोय आिण
पुरेसे बेिडंग असणे महत्वाचे असते. जर ह मुक्काम खुल्या आकाशाखाली तारे मोजत करणार असू तर जंगली जनावरे ,
साप, िवंचू अशा सिरसृप पर्ाण्यापासू
ं न संरक्षण करणे आवश्यक आहे. जरी बेिडंग स्लीिपंग बॅगसारखे भारी नसले

तरी ते पिरपूणर् असावे. बॅगमध्ये आवश्यक असणाऱ्या वस्तू म्हणजे एक लहानसा चाकू (सेफ्टी नाइफ, आमीर् नाइफ
उत्तम), टॉचर्, एक्स्टर्ा बॅटरी (सेल), काडीपेटी, मोबाईल फोन, पर्थमोपचार सािहत्य, काडीपेटी, पाण्याच्या बाटल्या,
हलके खाण्याचे पदाथर्, त्विरत शिक्तकारक ऊजार् देणारे ग्लुकॉन-डी सारखे दर्व्ये, ग्लुकोजची िबिस्कटे. उत्तम पर्तीचे बूट
अत्यावश्यक (फ्लोटसर् नाही, प्लीज). जर पावसाळ्याचे िदवस असतील तर सगळे पॅिकं ग पाणी जाणार नाही, सािहत्य
िभजणार नाही अशा रीतीने के लेले असावे. शक्यतो वेगवेगळ्या ऑपरे टसर्ची सिव्हर्स असणारे मोबाईल असावेत (टट
इं िडकॉमचे नेटवकर् थोडेफार का होईना, पण सगळीकडे िमळते असा आमचा आजवरचा अनुभव आहे. आिण ते स्वस्तही
आहेत. इथे आमचा कु णाचीही जािहरात करण्याचा उद्देश नाही).
पर्वाास:
पर्व
महाराष्टर्ाचे गड-कोट-िकल्ले हे मोठ्या शहरापासू
ं न शक्यतो सहजासहजी पोचता येईल असे नाहीत (काही सन्माननीय
अपवाद वगळता). म्हणून आम्ही त्या पिरसराची आिण रस्त्याची पूणर् मािहती काढतो. पर्वास सावर्जिनक बससेवेचा
उपयोग होणार असेल तर त्याचे वेळापतर्क आधी माहीत असावे. बहुधा आमचा पर्वास स्वतःच्या बाईकवर िकं वा कारने
होतो. बाईक असेल तर पिहला (खरं तर िनयम कर्माक
ं ०) असतो हेल्मेट कं पल्सरी. वेळेला आम्ही हेल्मेट नसणाऱ्या
िमतर्ासाठी
ं हेल्मेट्स कु ठू नतरी पैदा करतो. आिण कधी हेल्मेट नसेल तर तो मेंबर नाकारतोही. पुढची गोष्ट असते
त्या िठकाणी पोचण्याचा कमीत कमी दूरचा, चागल्या
ं अवस्थेतला रस्ता शोधून कढणे. पर्वासाचा प्लॅन असा आखतो
की रातर्ी गाडी चालवायला लागू नये. रस्ताच्या िस्थतीचा अंदाज घेऊन ितथे पोचण्याच्या वेळेचे गिणत माडणे
ं पण
महत्वाचे. गाडीत पेटर्ोलची पातळी, टायरमध्ये योग्य हवा या गोष्टी आधीच चेक के ल्या जातात. िवशेषतः टायरच्या
टर्ेड्समध्ये फसलेले खडे आिण इतर गोष्टी कढू न टाकतो, कारण याच गोष्टी नंतर गाडी पंक्चर होण्यास कारणीभूत
ठरतात. आम्ही आमच्या आमच्यात िकं वा रस्त्यावरील इतर गाड्याशी
ं कधीही स्पधार् करत नाही. पर्त्येक वेळी मागे
बसणारा िमतर् गाडी चालवणाऱ्याच्या वेगावर लक्ष ठे वून असतो आिण अितवेग िकं वा जास्त आगाऊपणाबद्दल सावधान
करत असतो. तसेच ओव्हरटेक करताना मागून येणारी वाहने सुरिक्षत अंतरावर आहेत आिण ओव्हरटेक सुरिक्षतपणे
होईल यावर लक्ष ठे वून असतात. कारण आरशात पाहून मागून येणाऱ्या गाडीचा अंदाज येणे अवघड असते. गाडी
चालवताना सगळे इशारे (इं िडके टसर्, हाताचे इशारे ) व्यविस्थत िदले जातात. आम्ही नेहमीच वाहतुकीचे िनयम
पाळतो, नव्हे आम्हाला त्याचा अिभमान आहे.
े :
पर्त्यक्ष टर्टर्ेक
आम्ही जेव्हा पायथ्याला पोचतो तेव्हा पुन्हा एकदा खाली गावात वरपयर्ंत पोचण्याचा रस्ता िवचारून घेतो. स्थािनक
लोकाशी
ं नेहमी सलोख्याचे संबंध ठे वतो, कारण वेळ पडली तर कठीण पर्संगी तेच आपल्याला मदत करणार असतात.
मावशी, ताई, भाऊ, काका, मामा असे सगळे शब्द त्यावेळी उपयोगी पडतात. त्याच्याकडे
ं असणाऱ्या मिहतीबद्दल
त्याना
ं अिभमान वाटेल असेच वतर्न आम्ही राखतो. पर्त्यक्ष चढाई करताना सावकाश पण िस्थर वेग राखणे आवश्यक
असते. वेळोवेळी मागे वळू न पाहून काही खुणा लक्षात ठे वतो. म्हणजे त्या खुणा परत येताना िकं वा वाट चुकली तर
बॅकटर्ॅिकं ग करताना उपयोगी पडतात. जर मोबाईलला कव्हरे ज नसेल तर आम्ही तो ऑफलाईन िकं वा बंद ठे वतो, कारण
नेटवकर् शोधत राहणारा फोन जास्त बॅटरी खातो. शक्यतो आम्ही मोबाईलवर गाणी ऐकत नाही. कारण िहप-हॉप
आिण धूमधडामपेक्षा भन्नाट रानवारा आिण वादळाचे ढोल जास्त इं टरे िस्टंग असतात. आिण ते बॅटरीपण वाचवतात.
आम्ही अगदी अशक्य जागावर
ं पोचण्याचा कधीही पर्यत्न करत नाही िकं वा तसे करण्यास कु णाला आव्हान देऊन
उद्युक्त करत नाही. उलटपक्षी जर एखादी जागा थोडीसुद्धा धोकादायक असेल तर सगळ्याना
ं ितकडे जाण्यापासून
ं परवृत्त करण्यासाठी साम, दंड, भेद (दाम नसतो) अशा सवर् मागाचा
परावृत्त करतो. अितउत्साही िमतर्ाना र्ं अवलंब
करतो. पण शेवटी टर्ेकमधे धाडस, साहस आिण कॅ ल्क्युलेटेड िरस्क अशा गोष्टी अिनवायर् असतात. मग असे काही पर्यत्न
करण्याजोगे असतील तर गर्ुप लीडर इतराच्या
ं मदतीने आधी करतो आिण मग इतराना
ं ितथे पोचायला मदत करतो.

सवर्जण टर्ेकला एक टीम म्हणून गेलो होतो आिण एक टीम म्हणूनच टर्ेक पूणर् करायचा असतो. वेगवेगळ्या ऋतंुध्ये
एकच टर्ेक वेगवेगळा असू शकतो. पावसाळ्यात एखाद्या टर्ेकमधे खडक शेवाळलेले असु शकतात आिण िहवाळ्यानंतर
गवत-झुडुपाचे
ं कमजोर आधार नवी आव्हाने उभी करू शकतात. या गोष्टी कायम लक्षात ठे वाव्या लागतात. आम्ही
रागड्या
ं सह्यादर्ीचे आिण िनसगाचे
र् पर्त्येक पैलू मनापासून एंजॉय करतो, पण त्याला कधीही आव्हान देत नाही. काही
श्वास रोखून धरायला लावणाऱ्या कड्यावरुन
ं खाली पाहताना पोटावर झोपून पाहणे िकं वा खाली झुकून दबकत चालणे
िहतावह असते, कारण त्यामुळे आपला गुरुत्वमध्य जिमनीपासून कमीत कमी उं चीवर राहतो आिण तोल सहजासहजी
जात नाही. दरीच्या कडेवर िकं वा उं च कड्यावर कधीही सरळ िवना-आधार उभे राहू नये कारण डोळे गरगरल्यामुळे
िकं वा वेगवान वाऱ्यामुळे तोल जाण्याचा धोका संभवतो.
रातर् ुक्कााम:
तर्ीीचा मक्क
पुरेसे बेिडंग असणे महत्वाचे आहे. सूयास्त
र् होण्यापूवीर् आम्ही मुक्कामाची जागा गाठतो आिण ती जागा साफ करून घेतो.
त्यामुळे साप िकं वा इतर कीटकाचा
ं धोका िदवसाउजेडीच ओळखू येतो. एक काठी नेहमी बरोबर ठे वतो. नसेल तर
ितथे पोचल्यावर शोधतो. अंधारात कधीही एकटे बाहेर पडत नाही. ३-४ च्या गटाने एकतर् बाहेर पडू न बरोबर टॉचर्
आिण काठी घेऊन जातो. मुक्कामाच्या जागी (कँ पसाईटवर) नेहमी रातर्ी आग पेटवून ठे वतो. निशबाने माझ्या भटक्या
टोळीच्या एकाही सदस्याला हरवून जाण्यासाठी िकं वा ’टर्ान्स’ िमळवण्यासाठी मद्याची गरज पडत नाही. सह्यादर्ीचा
ं एक वेगळी नशा चढते.
गुणच असा आहे की आपोआपच तुम्हाला
पाण्य
ण्याासब ं ी:
ं ध
बऱ्याच िकल्ल्यावर
ं पाण्याचे टाके िकं वा िवहीर असते. ते पाणी िपण्यायोग्य आहे की नाही ते आधी पाहून घ्यावे.
अिधक दक्षता म्हणून ते पाणी उकळू न घ्यावे िकं वा िलक्वीड क्लोरीन वापरावे. त्या पाण्यामध्ये पोहणे टाळावे कारण
आपल्यानंतर दुसरे ही कु णी पाणी िपणार असते आिण िशवाय त्यात लपलेले साप, पाणकीटक असे धोके असू शकतात.
खाले गाळात रुतून बसण्याचा आिण अितखोल पाणी असण्याचाही धोका नाकारता येत नाही. जर समुदर्ाचे पाणे असेल
तर त्या गावातील स्थािनक लोकाना
ं िवचारून भरती-ओहोटीच्या वेळेची पूणर् मािहती करुन घ्यावी. समुदर्ात पोहणे
शक्यतो टाळावेच. िकनाऱ्यावर लावलेले धोकादशर्क बावटे आिण त्याचे अथर् समजून घेऊन पाण्यात खेळावे.
मक्क
ुक्काामानत
ंतर:
र
कॅं पसाईट स्वच्छ करावी. आपले सगळे प्लॅिस्टक शहरात घेऊन यावे. आम्ही जैिवक िवघटण होणारा कचऱ्याची मातर्
ितथे एका कोपऱ्यात िवल्हेवाट लावतो हे सरळ सरळ कबूल करतो. ते िठकाण पूवर्िस्थतीत आणण्याचा शक्य होईल
तेवढा पर्यत्न करतो. शक्यतो पेटवलेल्या आगीच्या राखेिशवाय मागे काहीही ठे वू नये. ितथली जैिवक साखळी आिण
पयावरणाला
र् हानी पोचेल असे काहीही टाकू नये.
उत्तररंंग:
उत्तरर
टर्ेक्स हे िथर्िलंग असतात. आपल्याला ताजेतवाने करतात. पण सुरिक्षतपणे डोळे उघडे ठे वून के ले तरच. सुरिक्षत रहा,
आिण इतराना
ं त्यासाठी पर्ोत्साहन द्या. सुरिक्षत आिण स्वच्छ टर्ेकबद्दल जागृती करा. नवी आव्हाने स्वीकारा, पण
िनसगाला र् पर्ेम करा, त्याची पूजा करा. सह्यादर्ी आपली शान आिण मानिबंद ू आहे, त्याला
र् आव्हान देऊ नका. िनसगावर
जपा.
मला खातर्ी आहे की हे सगळे वाचल्यानंतर टर्ेक्स थंबणार नाहीत तर, नवीन टर्ेकचे प्लॅन्स आणखी जोमाने होतील.
आपले िमतर्, पिरवारजन आिण िहतिचंतक आपल्यावर असेच पर्ेम करत राहतील. आपणही करा.

ता.क. : हा लेख बऱ्याच जणान

ं उपयोगी ठरू शकतो. तुमच्या िमतर्ाबरोबर
ं नक्की शेअर करा. न जाणो यामुळे तरी
सुरिक्षत टर्ेक बद्दल पर्सार होईल. काही मुद्दे िवसरलो असेन तर जरूर कळवा.
ह े दग
ु ल
र् क
ं ृ त सह्य दर्ीी, मी लवकरच पन्ुन्हा
सह्याादर् ह ा यई
ेईन...!!!
न
पक
ंकज
ज झर
झरेेक
करर - http://www.pankajz.com/

नक
नकोो म्हटल
म्हटलेे होते ना, तर
तरीीही..........
आपले िरझवेर्शन िमळाले व चक्क गाडीही वेळेवर सुटली या आनंदात सगळे खूश होते. सगळी मुले िखडक्या पकडू न
बाहेरचे पाहण्यात दंग झाल्याने मोठ्या माणसानीही
ं जरा श्वास टाकला. गेले चोवीस-पंचवीस िदवस चाललेली
दगदग, घराची आठवण व टर्ीप संपत आल्याची जाणीव या सगळ्या संिमशर् भावना पर्त्येकाच्या मनात होत्या.
िसकं दराबाद व हैदराबाद पाहावयास पुरेसा वेळ नव्हता त्यामुळे ितथली ठळक िठकाणे पाहून दादर गाठायचे असे
ठरले. बरोबर आणलेला सगळा खाऊ जवळपास संपलाच होता. आमच्या आईने त्याच खोक्यात के लेली
िकडू किमडू क खरे दी व बीचवर ओले झालेले कपडे बाधू
ं न ठे वले होते.
पहाटे पहाटे न खातािपता भुवनेश्वर सोडलेले त्यामुळे आता सगळ्याच्या

ं पोटात
कावकाव सुरू झाली. बरोबर आणलेला खाऊ संपल्याने टर्ेनमध्ये येणारे पदाथर्
व स्टेशनवरील स्टॉल्स हाच पयाय
र् असल्याने आम्हा मुलाची
ं मज्जा झाली.
टर्ेनमध्ये तर सारखे " चाय चाय/ कापी कापी, भजी-पकोडा, मग कधी गाजर
हलवा तर मालपोवा, कधी रोशगुल्ले तर कधी िमठ्ठा दही, पाठोपाठ पुलाव व
डालमा, वडा-चटणी अनेक पर्कार येतच रािहले. आलटू न पालटू न कोणाचे तरी
आई-बाबा यातले काहीतरी घेत आिण ती मुले दुसऱ्या मुलाना
ं िचडवून खात की नसलेल्या मुलाची
ं भुणभूण सुरू
होई.
याच पर्वासात अितशय मधुर व थंड असे ’ डाब म्हणजेच शहाळे ’ आम्ही सगळे च
पाण्याच्या ऐवजी पीत होतो. हे डाब चागले
ं मोठे म्हणजे एका डाबातून मोठा ग्लास
पाणी िनघे आिण एका डाबाची िकं मत होती फक्त २५ पैसे. मला तर वाटते इथेच मी
शहाळ्याच्या आकं ठ पर्ेमात डु बले ती अजूनही डु बलेलीच आहे. इतर सगळ्या खाऊला
खळखळ करणारे आमचे बाबा या डाबासाठी
ं मातर् स्वतःहून, " अग घे गं. चागले
ं असते
पर्कृ तीला. पुन्हा आपण रे ल्वेत आहोत तेव्हा िबनधास्त...... "
मोठे मटक्यातल्या चहावर खूश होतेच.

हळू हळू कं टाळयाला सुरवात झाली. " आई कधी उतरायचे गं आता? " ची कटकट सुरू झाली. सगळे आई-बाबा
वैतागले आिण लेलेकाकानी
ं आम्हा मुलावर
ं बाब
ँ टाकला. " काय रे मुलानो
ं आता शाळा सुरू होणार न गेल्या
गेल्या? मग िदवाळीचा अभ्यास झाला का पुरा? " हे वाक्य ऐकले मातर् सगळ्याच्या
ं आया एकदम आसुरी आनंदाने
आपापल्या कारट्याच्या
ं मागे लागल्या. पण आम्ही चौघेपाच जण वगळता तसे सगळे बरे च लहान असल्याने ते पुन्हा
उं डारायला-भेकायला मोकळे झाले. आम्ही मातर् अडकलो. पंचवीस िदवसाचे
ं दहा ओळी शुद्धलेखन म्हणजे िकती
ओळी व बे ते तीस पाढे तेवढेच वेळा आिण ” अशी गेली िदवाळीची सुट्टी ’हा िनबंध, हे सगळे आत्ता िलहायचे या
िवचारानेच माझ्या डोळ्यातून गंगा- यमुना वाहू लागल्या. लागलीच बाबानी,
ं " अग थाब
ं थाब
ं एक िरकामे डाब
धरतो गं गालापाशी तेवढेच चार आणे वाचतील " असे म्हणून अजूनच रडवले. शेवटी रडत खडत मी, िचतर्ा,
िगरीश व भाऊ अभ्यासाला बसलो. अथात
र् िटवल्याबावल्याही तेवढ्याच चालू होत्याच.
खूप वेळ गेला. गाडी बरी चालली होती. नाही म्हणायला सुटल्या सुटल्या पुढच्याच ’ खुदार् जंक्शनला अधार् तास व
िवशाखापट्टम ला एक तास ’ थाबली.
ं िशवाय मध्ये मध्ये अडलेल्या म्हशीसारखी हटू न बसत होतीच. िवशाखापटट्म
आले तसे मामा म्हणाले आता आलो रे जवळ. कसले काय अजून अधेर्ही अंतर झाले नव्हते. थोडा वेळ डु लक्या घे
तर कु ठे पत्ते खेळ, गाणी, भेंड्या सारे खेळ खेळून झाले पण िसकं दराबाद काही येईना. शेवटी रातर् झाली. सगळे पेंगू
लागले. मध्यरातर्ी के व्हा तरी गंुटूर आले. गंुटूर गंुटूर, इतक्या वेळा लोक म्हणत होते की पक्के डोक्यात बसले. गंुटूर
पासून तीन साडेतीन तास की िसकं दराबाद. सगळे पुन्हा झोपले. तीन तास तर कधीच संपलेले. हळू हळू सगळे जागे
झाले. अरे गाडी तर थाबलीये
ं . कु ठले स्टेशन आलेय पाहा रे असे कोणीतरी म्हणत होते. गाडीने गंुटूर तर सोडले
होते पण जेमतेम पंधरावीस िकमी जाऊन ितने सत्यागर्ह पुकारलेला. िसग्नल फे ल झालेय असे चायवाला सागत
ं
होता. आमची गाडी सहा तास जागच्याजागी उभी. हैदराबादेत राहणारे दोघेितघे होते आमच्या डब्यात, ते म्हणू
लागले की तुम्ही लोक येथे उतरून बस पकडू न जा. लवकर पोचाल. पण मामा म्हणाले नको रे आपण याच गाडीने
जाऊयात. नाहीतर आगीतून िनघून फु फाट्यात पडल्यासारखे होईल.
शेवटी एकदाचे िसग्नल ताबडे

ं /िहरवे रं ग दाखवू लागले आिण गाडी हालली. जवळपास पंचवीस तासानी
ं
आम्ही िसकं दराबादला पोचलो. उतरलो तर हमालानी

ं घेरलो गेलो. मग त्याना
ं
अरे हमको नही देना सामान...कमाल आहे नको म्हटंले तरी हटत नाहीत. इतके मागे लागले होते की आम्हीच
गयावया करून कसेबसे बाहेर पडलो. हुशशश..........

बसून आिण पेंगून सगळे वैतागले होते. त्यामुळे

धमर्शाळे त पोचल्या पोचल्या सगळ्यानी
ं भराभर अंघोळी
के ल्या मस्त गरम गरम इडली - वडा साबारचा
ं संुदर
नाश्ता झाला आिण िसकं दराबाद आम्ही आलो रे असे
म्हणत सगळे बाहेर पडले.
क्लॉक टॉवर
शर्ी उज्जनी महाकाली
हैदराबाद व िसकं दराबाद ही जुळी शहरे हुसेन सागर जलाशयाने जोडलेली
आहेत. बाहेरील सगळ्या लोकासाठी
ं या
दोन्ही एकच म्हणजे हैदराबाद म्हणून गणल्या जात असल्या तरी मुळात
१९४८ पयर्ंत िसकं दराबाद हे िबर्िटशाच्या
ं थेट अमलाखाली होते. िबर्िटशाचा
ं
सगळ्यात मोठा आमीर् कॅं प येथेच होता. क्लॉक टॉवरला भेट देऊन आम्ही
राष्टर्पती िनलायम पािहले. इथला ितर्मुलघेरी िकल्ला ( नाव नीटसे लक्षात
नाही ) पाहायचा होता पण वेळ कमी असल्याने अितशय पर्िसद्ध शर्ी उज्जनी
महाकाली मंिदर पाहायला गेलो. मुळात १८१५ साली शर्ी. अप्पया यानी
ं
बाधले
ं ले हे कालीमातेचे मंिदर. मूळची लाकडाची देवीची मूतीर् १९६४ मध्ये
संगमरवराच्या मूतीर्त बदलली गेली. जाज्वल्य दैवत असून भयंकर गदीर्
असते. ितथून िनघालो ते जेवून तडक धमर्शाळे त गेलो व हैदराबादचा रस्ता
धरला.

हुसेन सागर जलाशय
१९५१ साली बहमनी सल्तनत च्या मुहम्मद कु ली कु तुब शाह ने मूसी नदीच्या ितरावर हैदराबाद या शहराची
स्थापना के ली. असे म्हणतात की प्लेगची महामारी ईश्वराच्या कृ पेने थाबल्याने
ं त्याची कृ तज्ञता व्यक्त करण्यासाठी
चारमीनार बनवला गेला. आज महाराणी एिलझाबेथच्या मुकुटात असलेला कोिहनूर हा िवश्वपर्िसद्ध िहरा येथील
खिजन्यातूनच िमळाला. िसकं दराबाद व हैदराबाद याना
ं जोडणारा टंक बंुद रोडवरूनच आम्ही हैदराबादेत पर्वेश
के ला. हुसेन सागर जलाशयात मध्यभागी बुध्दाचा पर्चंड मोठा पुतळा आहे. तो लाबू
ं नच पाहीला. धमर्शाळे त सामान
व महाराजला सोडू न आम्ही सगळे पर्िसद्ध गोलकोंडा-गोवळकोंडा िकल्ला पाहायला गेलो.

दरया रे नूर िहरा िकल्ल्यातील पडदा
गोवळकोंडा िकल्ला
गोवळकोंडा िकल्ला दहा िकमी लाबीचा

ं असून गर्ॅनाइटच्या १२० मीटर उं च टेकडीवर बाधले
ं ला आहे. हा संपूणर्
िकल्ला म्हणजे अपर्ितम बाधकाम
ं व उत्तम प्लॅिनंगचा नमुना आहे. आठ मुख्य दरवाजे असून , अनेक महाल, मंिदरे ,
तलाव, घोडदळ, पायदळ, हत्ती, घोडे याच्या
ं पागा, सैिनक शाळा आहेत. मुख्य दरवाजा ' फतेह दरवाजा '. इथल्या
घुमटाखाली एका िविशष्ट िठकाणी उभे राहून टाळी वाजवल्यास िकल्ल्यातील सगळ्यात उं च बल िहसर मंडपात ऐकू
जाते. आम्ही मुलानी
ं खूप वेळ टाळ्या वाजवल्या. कोणीतरी वर नक्की ऐकल्या असतील.
िकल्ल्याचे सगळे दरवाजे मोठ्या मोठ्या लोखंडाच्या अणकु चीदार सळयानी

ं शुशोिभत के लेले असून खास करून
शतर्ूसैन्याच्या हत्तींपासून िकल्ल्याचे रक्षण व्हावे व शतर्ूला िकल्ल्यात पर्वेश करता येऊ नये यासाठी बसवल्या आहेत.
अितशय भक्कम बुरूज व दणकट बाधणी
ं असून अनेक कलाकु सरीच्या गोष्टीही पाहावयास िमळाल्या. गोवळकोंडा
िकल्ला इतका मोठा आहे की कमीतकमी दोन िदवस तरी हवेतच पण आमच्याकडे कमी वेळ असल्याने महत्त्वाची
िठकाणे पाहून आम्ही िनघालो तरीही रातर् झालीच.

हैदराबादी िचकन िबयाणी

र्
हैदराबादी िमरची का सालान
हैदराबादी नवाबी दाल

सुकवलेल्या जदाळं
र् ू चा िमठा
सकाळपासून पर्चंड वणवण झाल्याने सगळे अितशय दमले होते. मामानी

ं िवचारले, " मग आता धमर्शाळा की
हैदराबादी िबयाणी......
र् " त्याचे
ं वाक्य पुरे व्हायच्या आतच सगळे जण ओरडू लागले, " िबयाणी
र् िबयाणी...
र् "
याआधी मी कधीही हे नाव ऐकले नव्हते की हा पदाथर्ही खाल्ला नव्हता. मग आम्ही सगळे खास हैदराबादी जेवण
खायला गेलो. तूप, सुकामेवा याची
ं रे लचेल असलेले हे शाही जेवण खाल्यावर सगळे इतके जडावले की धमर्शाळे चे
पंधरा िमनीटाचे
ं अंतरही चालवेना. कसेबसे पोचले आिण गुडूप झाले.
कालच्या धावपळीने सगळे जण अितशय दमले होते तरीही सकाळी सातसव्वासातला उठले. आता फक्त दीड िदवस
उरला होता. उद्या रातर्ी घरी जायला िनघायचे होते. हैदराबादमध्ये अनेक िठकाणे पाहायला हवीच या यादीत
मोडणारी असल्याने वेळाचे िनयोजन करणे जरूरीचे होते. चारिमनार, सालारजंग म्युिझयम, नेहरू झूऑलॉिजकल
पाकर् व ’ लाद ’ नावाने पर्िसध्द -बागड्या
ं व मोत्याचा
ं बाजार हे पाहायचे व वेळ उरलाच तर मग अजून एकदोन
िठकाणे पाहू असे ठरले. " चला आवरा पटापट तोवर महाराज नाश्ता बनवेल तो खाऊ आिण पर्थम चारिमनार पाहू. "
असे मामानी
ं सागताच
ं जोतो आवरू लागला.
पावणेनऊलामहाराजने ितखटिमठाच्या पुऱ्या, बटाट्याची भाजी व दही असा
भरपेट व मस्त नाश्ता िदला. तो खाऊन आम्ही िनघालो.
जुन्या हैदराबादच्या मध्यभागी मोहम्मद कु ली कु तुब शहाने महामारीपासून मुक्त के ल्याबद्दल अल्लाचे आभार
मानण्यासाठी १८० फू ट उं ची असलेला चारमीनार १५९१ मध्ये बाधला
ं असून जिमनीपासून याची उं ची १८० फू ट
इतकी आहे. पर्त्येक खाब
ं हा १६० फू ट उं चीचा आहे. इस्लामच्या पर्थम चार खिलफाचे
ं पर्ीत्यथर् हे चार खाब
ं असून चार

मजले आहेत. सगळ्यात वरच्या मजल्यावर ४५ मोठी दालने नमाज पढण्यासाठी असून शुकर्वारच्या नमाजाकिरता
येणाऱ्या खूप लोकाकिरता
ं मोठा छज्जा आहे. लाईम स्टोन व गर्ॅनाइटचे संपूणर् बाधकाम
ं असून किझया पद्धतीचा उत्कृ ष्ट
नमुना आहे. जवळपास १५० पायऱ्या चढू न वर गेल्यावर हैदराबाद शहराचा मनोरम नजारा पाहता येतो. मीनाराच्या
ं
आत अपर्ितम कोरीवकाम आहे. आवजर्ून पाहावे असाच आहे. याच्या आसपासच हैदराबादचा अितपर्िसद्ध बाजार
भरतो. आई व सगळ्या काकंू ना या बाजारात खूप काही घ्यायचे होते.
आम्ही गेलो तेव्हा आजच्याअितपर्िसद्ध िबलामं

र् िदराचे बाधकाम
ं सुरू होते. संपूणर्
संगमरवरात बाधले
ं ले हे मंिदर पुन्हा जायचा योग येईल त्यावेळी जरूर
पाहायलाहवे.

नेहरू झूऑलॉिजकल पाकर् पर्चंड मोठे असल्याने उद्याचा संपूणर् िदवस त्याच्यासाठी ठे वावा. आज सालारजंग म्युिझयम
व बायकाची
ं खरे दी करूयात असे म्हणत सगळे म्युिझयम कडे िनघालो. सालारजंग म्युिझयमची स्थापना १९५१ साली
झाली असून एकं दर ७८ खोल्यामध्ये
ं जवळपास ४०,००० वेगवेगळ्या वस्तू, िशल्पे, दुिमर्ळ पुस्तके , कु राण, वेगवेगळ्या
देशातील उत्तमोत्तम पेंिटंग्ज, पुतळे व मोजताही येणार नाहीत इतकी लढाईस उपयुक्त हत्यारे - रत्नजिडत तलवारी,
ढाली, िचलखते, लोखंडाचे मुकुट, जोडे आिण अनेकिवध गोष्टी पाहायला िमळाल्या. खूप मोठी दालने व अनेक
ऐितहािसक गोष्टी पाहता पाहता अंधार पडला. खूप िविवध घड्याळे ही पाहायला िमळाली. एकात पर्त्येक तासाचे टोले
द्यायला एक माणूस खाडकन दरवाजा उघडू न येई व टोले देऊन गायब होई. तर दुसरीकडे एक कोंबडा येत असे व
चोचीने लंबकावर पर्हार करी. हे टोले पाहायला आम्ही ताटकळत उभे होतो. मस्त मजा आली. अजूनही पर्चंड संख्येने
टागले
ं ल्या तलवारी, भाले , ढाली मला चागल्याच
ं लक्षात रािहल्यात. थोडी भीतीच वाटली होती त्या पाहताना.
तलवारींच्या मुठीवर व जािबय
ं ाच्या
ं म्यानावर जडिवलेले पाचू, नील व माणके मनात घर करून रािहलीत.
चला चला बागड्या-मोती

ं बाजार वाट पाहतोय हो आमची असा समस्त मिहलामंडळाने धोशा लावला तसे मामा
म्हणाले, " अरे आल्यासरशी तुम्हीही घ्याकी पाहून मग ितथेच मस्त चाटच्या गाड्यावर
ं खाऊ-मजा करू. आजची
आपली शेवटची रातर् आहे हे लक्षात आहे ना?" खायचे नाव िनघाले तसे काकामंडळही िनघाले. " अितचेंगटपणा करू
नका गं, काय त्या बागड्या,
ं मोतीिबती घ्यायचे त्या घ्या पटापट. िकतीही भाव के लात तरी ते तुम्हाला गंडवणार
आहेतच. " कधी नव्हे ते गायतोंडे काकानी
ं खोचक पिवतर्ा घेतला आिण लागलीच सगळ्यानी
ं त्याची
ं री ओढत आटपा
बरं का लवकर अशी ताकीद िदली. " अरे कमाल झाली अजून पोचलोही नाही त्याआधीच सुरवात. हे पाहा तुम्ही वेगळे
िफरा आम्ही लेकींना घेऊन िफरतो. दीड तासानेिजथून वेगळे झालो ितथे भेटू." असे शेट्येकाकंू नी सागू
ं न टाकले.
सगळ्या पोराना
ं बाबानी
ं साभाळायचे
ं व पोरींना आयानी
ं अशी वाटणी झाली आिण ' लाद बाजारात ' आम्ही घुसलो.
अलीबाबाचा खिजनाच िदसावा अशीच माझी तरी अवस्था होती. काय पाहू आिण काय काय घेऊ. एरवी कधीही
फारसे काहीही हट्ट करून न मागणारी मी आईला जे िदसेल ते घे ना गं म्हणू लागले लाखेच्या आरशाचे छोटे तुकडे

जडिवलेल्या संुदर रं ग व वेगवेगळी नक्षी असलेल्या बागड्या,

ं डझनावारी बागड्य
ं ाचे
ं सेट्स, मोत्याच्या नाजूक बागड्या,
ं
ितनचार रं गातील मोत्याच्या बागड्या,
ं गळ्यातले वकानातली. जरदोजी काम के लेले शरारा, साड्या, घागरे -चोळ्या
डोळ्याचे
ं पारणे फे डत होत्या. िजकडेितकडे नुसता लखलखाट होता. पेटर्ोमॅक्सच्या मोठ्या मोठ्या बत्त्याचा
ं िपवळा
पर्काश बागड्या
ं व इतर दािगन्यावर
ं पडू न त्या अशा काही चकचकत होत्या की कोणीही पर्ेमात पडावे. पूणर् सहलीत
आमच्या आईने फारसे काही घेतले नव्हते इथे मातर् ितने मनापासून खरे दी के ली. मला चार चा एक असे तीन सेट्स
घेतले. स्वतःला आठचा एक असे चार व आम्हा दोघींना िमळू न संुदरसा मोत्याचा
ं एक सेट घेतला. जरदोसी काम के लेली
मोरिपशी रं गाची घागरा- चोळी मला घेतली. पुढे चागली
ं चार-पाच वषेर् मी िकतीतरी वेळा ती घालून िमरवत होते.
आमच्या आजीसाठीही आईनेअगदी िहऱ्यासारख्या िदसणाऱ्या सात खड्याच्या
ं कु ड्या घेतल्या. ही खरे दी करू िततकी
थोडीच होती पण पैसे खूप कमी असल्याने सगळ्या काकंू नी आवरती घेतली िशवाय परतायची वेळही झाली होतीच.
मग ितथेच चाट, िबयाणी,

र् नवाबी
सब्जबहार सोबत कु लचा व नंतर खास
हैदराबादी रसमलाई खाऊन खरे दीच्या
आनंदात परतलो.
संुदर बागड्या
ं व घागरा-चोळी माझ्यासाठी
घेतली आहे या आनंदामुळेमला झोपच
येईना. दर पाच िमिनटाने मी बागड्या
ं व डर्ेस
पाहत होते. माझ्या अंथरुणाशेजारीच मी
खरे दीची िपशवी ठे वली होती आिण ितचे बंद हातात घट्ट धरूनच के व्हातरी झोपून गेले .
आज रातर्ी घराकडे परतायला िनघायचे होते. सकाळी सगळे जरा लवकरसेच उठले. संपूणर् िदवस नेहरू
झूऑलॉिजकल पाकर् साठी ठे वला असला तरी आरामात आवरून चालण्यासारखे नव्हते. पाकर् सकाळी नऊला उघडतो
तेव्हा आपण त्या दरम्यानच ितथे पोचलो तर बरे च काही पाहता येईल असे मामानी
ं सािगतल्यामु
ं ळे कोणीही रें गाळले
नाही. अगदी राजेकाकू व नाईककाकंू नीही आज धोबीघाट न करता पटकन आवरले. महाराजने आज लवकर उठू न
साधा डोसा व मसाला डोसा बनवला होता. त्याचा सुगंध संपूणर् धमर्शाळे भर पसरला होता. काल रातर्ी इतके पोट
फु टेस्तोवर जेवलेले कधीच पचले होते. महाराजने वदीर् देताच सगळे जण
डोसामय होऊन गेले. " आत्ताच भरपेट खाऊन घ्या रे म्हणजे बाहेर
जेवायला नको. संध्याकाळी जेवून िनघू काय." इित मामा.

सुतार पक्षी
रसना अगदी तृप्त झाल्यावर आम्ही िनघालो. साडेनऊला पाकर् मध्ये िशरलो. १९६३ साली बाधले
ं ले एकं दर ३००
एकर जिमनीवर पसरलेले हे पर्चंड मोठे पाकर् आहे. जवळजवळ १५०० जातींचे पशू-पक्षी-फु लपाखरे -सरपटणारे
जीव असून खास आकषर्ण म्हणजे ' लायन सफारी ' ' टायगर सफारी ' ' बेअर सफारी ' व ' बटरफ्लाय सफारी
'. आज आम्ही मुले फार खूश होतो. इथेही लहान मुलाची
ं टॉय टर्ेन आहे. या सगळ्या सफारी राईडस के ल्या व
टर्ेनमध्येही बसलो. सीताफळे म्हणजे अगदी जीव की पर्ाण आहे माझे. नेमके पाकर् च्या गेटवर सीताफळाची
ं रास
होती. आम्ही सगळ्यानी
ं खूप सारी घेतली व िदवसभर तीच खात होतो. मामानी
ं दोनतीन वेळा म्हटलेही, " अरे
दोन-तीनच खा बरका,ं नाहीतर तर्ास होईल. " पण कोणी लक्ष िदले नाही त्याच्याकडे
ं . असेही उद्या तर घरीच
जायचे होते आिण सीताफळाने कोणी आजारी पडते का?
हत्ती, िसंह, वाघ, खूप वेगवेगळे पक्षी त्याची

ं घरटी, अनेकिवध आकषर्क फु लपाखरे -त्याची
ं िवलक्षण रं गसंगती व

िडझाइन्स पाहून अचंिबत होत होतो. माकडे, अस्वले, सोनेरी हरणे, कोल्हे, लाडगे
ं , रानडु करे गणतीच नाही इतके
पर्ाणी आहेत इथे. तीच तऱ्हा पक्षाची.
ं संध्याकाळी पाच वाजता पाकर् च बंद होणार म्हणून नाईलाजाने िनघालो.
धमर्शाळे त पोचल्यावर सगळी मोठी माणसे सामान आवरू लागली. मी, भाऊ, िचतर्ा, िगरीश, नीिलमा, िनतू,
अशोक व रवी ितथेच लंगडी, लपाछपी खेळण्यात रमलो. सात वाजत आले तसे जेवायला चला रे च्या हाका येऊ
लागल्या. सीताफळे व पाणी यािशवाय काहीच खाल्ले नव्हते िदवसभरात व पायाचे तुकडे पडतील इतके चाललो
होतो. त्यामुळे खूप भुकेजलेलो. महाराजने शेवटच्या िदवसाचे म्हणून खास जेवण बनवले होते. हैदराबादी शाही
पुलाव, कोफ्ता करी, दही वडे व सेवया.ं
जेवताना सगळे काका महाराजला म्हणू लागले, " अरे बाबा तू इतके संुदर जेवण जेवायची सवय लावलीस आता
घरी गेले की फार जड जाणार आहे रे . घरी कोण देणार हे आम्हाला ितथे आपला नेहमीचे मुळमुळीत भाजी-पोळी
व ताक भात." आता हे ऐकल्यावर मिहलामंडळ गप्प थोडेच ना बसणार होते. मग झाली जुगलबंदी सुरू.
महाराज मातर् खुशीत होता. मेहनतीचे चीज झालेले. त्याने आवरायला घेतले तसे सगळे पागले
ं . नऊला धमर्शाळे ला
रामराम करून स्टेशनवर पोचलो. गाडी लागलेली होतीच. िरझवेर्शनही होते. पोटोबा पूणर् पॅक असल्याने आता
कधी बर्ह्मानंदी लावतो असे झाले होते सगळ्याचे
ं . आपापल्या जागा पकडू न बथर्वर उश्या- पाघरुण
ं ाची
ं जमवाजमव
होईतो गाडी सुटली सुद्धा. आम्ही चाळीस जण असल्याने अधार् डबाच पर्त्येकवेळी आम्ही व्यापत असू. मग इकडू न
ितकडे बोलायचे म्हणजे ओरडू नच बोलावे लागे. पडल्यापडल्या मोठ्याच्या
ं गप्पा सुरू झाल्या. कान लावून ऐकत
होते पण मध्येच कधीतरी झोप लागून गेली.
जाग आली तीच कापी कापीच्या आरोळ्यानी.

ं या मदर्ासी िफल्टर कॉफीचा सुगंध
खासच असतो. एकतर आम्हाला कधी कोणी चहा-कॉफी िपऊ देत नसत. त्यामुळे आज
कॉफी िमळणार ही पवर्णीच होती. " आई, मला पण हवी गं कॉफी.... " अरे पण हे
काय.... शब्द बाहेरच येईनात नुसतीच हवा. घसा पूणर् बसला होता. मी मुकी
झालेले. पुन्हा पुन्हा पर्यत्न के ला पण हवेिशवाय काही िनघेना म्हटल्यावर मला रडू च
कोसळले. आई पाहत होती आिण हसत होती. मग ितने मला जवळ घेतले व म्हणाली,
" अग कालच्या सीताफळाचा
ं पिरणाम आहे हा.ं नको घाबरू तू काही मुकी झालेली
नाहीस. " ितचाही आवाज काही नेहमीसारखा नव्हताच पण िनदान आईला बोलता
तरी येत होते. लागलीच िचतर्ा, अशोक, नीिलमा, िगरीशकडे पळाले तर काय मज्जाच
मज्जा. सगळे च फु सफु सत होते. कोणालाच बोलता येत नव्हते. तरी मामानी
ं सािगतले
ं ले की जास्ती सीताफळे खाऊ
नका...... पण ऐकले असते तर ना . काका-काकू मंडळींनाही बाधले होते पण बोलत होते सगळे .

पाहता पाहता सहल संपत आली. पुणे गेले तसे सगळे च खूप हळवे होऊ लागले. गेले एकोणतीस िदवस आम्ही
चाळीसजण लगातार एकमेकाबरोबर
ं होतो. सुरवातीला काही थोड्या ओळखीचे तर काही पूणर् अनोळखी आिण आज
एका घरातले होऊन गेलेलो. लहान वयात इतर कु ठलीही टेन्शन्स, िवचार नसतात ना. मनसोक्त हुंदडता येतं, कोण
काय म्हणेल हा िवचारही िशवलेला नसतो. छोट्या छोट्या गोष्टींतला मोठ्ठा आनंद व क्षुल्लकशा कारणाने वािहलेल्या
गंगायमुना....:) इतकी सारी माणसे व पर्त्येकाची िनराळी तऱ्हा तरीही एक मिहना सगळे जण एकमेकाला साभाळू
ं न
घेत होते. कु रबुरी झाल्याच-साहिजकच आहे पण कोणीही ताणून धरले नाही. गोखलेकाकू -गायतोंडे आजींमुळे
गाड्या चुकल्या. अचानक मुक्काम करावा लागला पण सगळ्यानी
ं सहकायर् के ले तेही मनापासून. वेळपर्संगी अगदी
एकमेकाच्या
ं बॅग्ज उचलण्यापासून ते कपडे धुण्यापयर्ंत मदती के ल्या गेल्या. मामानी
ं कधीच पर्ोफे शनल दृिष्टकोन
ठे वला नाही. सगळे च त्याच्या
ं घरचेच होतो व त्यानी
ं अगदी पर्ेमाने जास्तीत जास्त सोयी, खाण्यािपण्याची चंगळ
पुरिवली. हॅटस ऑफ मामा. खूप खेळलो, हुंदडलो. आजही यातले काही िमतर्-मैितर्णी आवजर्ून आठवण काढतात/
मेल करतात. हीच तर खरी कमाई .
दादर आले. सगळे भराभर उतरले. हो ना नाहीतर जावे लागायचे पुढे. भरल्या अंतःकरणाने सगळ्यानी
ं एकमेकाचा
ं
िनरोप घेतला. पुढच्या सहलीचे पाहू नंतर पण िनदान मिहन्याभरात सगळे पाच गाडर्न मध्ये भेटू आिण मस्त
भेळीचा बार उडवू असा ठराव एकमताने पास झाला व आपापल्या घरी िनघालो. एक मिहना सहल व इतकी दूरवर
आिण अनेक िठकाणे, या सगळ्याचा
ं एकू ण खचर् िकती आला असावा?? काही अंदाज मंडळी?िकती म्हणताय?
चार-पाच हजार.... तुम्हाला हो काय वाटतेय- त्यापेक्षा जास्त? हा... हा..... अंदाज चुक्याच तुम्हारा. फक्त
रुपये २,२००
२००/- आम्हा चार जणाचे
ं एकू ण रुपये १,७००
७००/- मामाना
ं आगाऊ िदले होते. टर्ीपच्या मध्ये थोडी
गडबड झाल्याने अजून रु.१००
१००/- वर िदले व खरे दी-खाणे-िपणे िमळू न वर रु.४००
४००/- खचर् झाले. आमच्या बाबाकडे
ं
पै न पै चा िहशेब िलिहलेला आहे. गेल्या वषीर्च्या मायदेशाच्या भेटीत या डायऱ्या काढू न त्यातले खचाचे
र् आकडे
पाहून आई-बाबा व मी खो खो हसत होतो. खरे च वाटत नाही मला. आजकाल चाळीस माणसाना
ं घेऊन एकवेळचे
' िशवापर्साद ' ला जेवायला गेलो तर सात-आठ हजार पुरतील का नाही कोण जाणे. आिण आम्ही फक्त बावीसशे
रुपयात
ं तीस िदवस धमाल के ली. असा दुिमर्ळ योग पुन्हा येणार नाही पण सहलीचा आदशर् ठरावा अशी ही आमची
सहल अिवस्मरणीय झाली.
भाग्यशर्
ग्यशर्ीी सरद
सरदेस
े ाई - http://sardesaies.blogspot.com


Netbhet Emagazine November 2009

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Netbhet Emagazine November 2009

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Netbhet.

com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

नेटभेट ई-मािसक - नोव्हेंबर २००९

पर्कााशक - सिलल चौधरी (salil@netbhet.com)

ं ादक - अनुजा पडसलगीकर (anuja@netbhet.com)

सप कर् - सिलल चौधरी , पर्णव जोशी

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

नेटभेट ई-मािसक - नोव्हेंबर २००९ ......................................................................1

एक आगळी-वेगळी पैज ................................................... 3

कौन बनेगा करोडपती...... ............................................... 14

क्लॉकी - एक भन्नाट घडयाळ ............................................. 16

रॅ ग्ज टु रीचेस ..................................................................................................... 19

मोफत ऑनलाईन "ईंग्लीश - मराठी" व " मराठी - ईंग्लीश" शब्दकोष. ............21

Gmail Search Tips (Part 1)............................................ 24

दादा, काय चुकलं माझं? ..................................................................................... 26

The Shoe Laundry ......................................................................................... 33

सुरक्षीत टर्ेक ...................................................................................................... 35

नको म्हटले होते ना, तरीही................................................................................. 39

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

अशीच एक घटना, कॉलेजच्या िदवसातील.

मी माझा िवचार तसा लगेच बोलूनही दाखवला.

ं तुझ्या गाडीवर बसवायचे आिण डेक्क्नन पयर्ंत िफरून यायचे.

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

“….. आिण महाराजाची

ं न बोलणे म्हणजे फारच झाले.

कु ठल्या कॉलेजचा Traditional Day?

(तो माणूस चकर्ावून गेला. म्हणाला.. काय आज सकाळी सकाळीच का?)

ं म्हणाले ” महाराज, तुम्ही जाणें! या िखंडीमेध्ये िनम्मे मावळे घेऊन मी थाबतो.

ं अखेरचा मुजरा के ला. हर हर महादेव!

त्याच वेळेस िसग्नल सुटला.. बरोबरच्या वानर सेनेनेही खाद्यावरील

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

“ए sss शंत्या, बबन्या.. अरं हे बघ इकडे काय िमळतेय”

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

बालपणापासूनच " रुमालाशी " आपल्या सगळ्याची

पाहता पाहता हा रुमाल, हवाच ह्या िनत्य गरजामध्ये

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

आपले मनही अशाच अनेकिवध कप्प्यानमध्ये वाटले गेले आहे. चागले

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

पुन्हा पुन्हा पुण्याला जावं लागतंय. या आठवड्यात पुण्याला दुसऱ्यादा

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

त्यावर िफरणारे बदकं .. डाव्या हाताला, लहान मुलाना

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

जेवण सुरु करण्यापुवीर् फोटॊ काढायचं

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

जेवण झाल्यावर िस्वट डीश..इतकं जेवलोय की आज रातर्ीचं जेवण वज्यर्!!!!

जेवण झाल्यावर इथे मुलासाठी

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

आिण ही डायनॉसॉरची घसरगंुडी खुपंच आवडेल मुलाना..

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

तर कालच मेल आला होता एका िमतर्ाचा करोडपती होण्या

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

१0 ९0६,८५९ १, १2 १,3६४ १,3९0, १६0

* गंुतवणुक- दरमहा ५००० हज़ार रुपये.

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

आहे की नाही क्लॉकी स्पेशल?

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

सोपा आिण साधा उपाय.

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe

कािहही गुन्हे करा, आिण नंतर कोटात

असं झालं होतं, की पोिलसानी ं पकडायचं, आिण त्याना

Netbhet.com | Marathi-Videos | Forum | About Us | Subscribe