10/11/2013

1
OSNOVI BIOLOGIJE ELIJA I
TKIVA
PREDISPITNE OBAVEZE:
PREDAVANJA, VEBE I KOLOKVIJUMI
Predavanja, vebe i kolokvijumi iz OBT su obavezni.
Predavanja ponedeljkom od 16-19h u VHA
(dozvoljeni broj izostanaka je 2)
Vebe petkom na IZOO (Velika i Mala sala),
(dozvoljeni broj izostanaka je 2 +1, ukoliko je taj broj
vei, potrebno je lekarsko opravdanje)
3 kolokvijuma:
10/11/2013
2
PREDISPITNE OBAVEZE - BODOVI
Predavanja maksimalno 10 bodova
Vebe maksimalno 20 bodova:
Prisustvo na vebama maksimalno 10 bodova;
Overa vebi - maksimalno 10 bodova;
Kolokvijumi maksimalno 30 bodova (3x10)
UKUPNO: Maksimalno 60 bodova
Studenti koji ostvare minimalno 51 bod na predispitnim obavezama, imaju
mogunost da bez izlaska na usmeni ispit upiu ocenu 6 u indeks, ali mogu i da
odgovaraju za veu ocenu.
Student koji na predispitnim obavezama ima manje od 51 boda MORA da izae na
usmeni i u tom sluaju odgovara po 1 pitanje iz obe oblasti za ocenu 6. Student moe
da odgovara i za viu ocenu od estice, ali ne i za deset.
ISPITNE OBAVEZE:
USMENI ISPIT
U zavisnosti od broja osvojenih bodova, kao i od toga za
koju ocenu eli da odgovara, student izvlai razliit broj
pitanja na usmenom ispitu:
Konana ocena bodovi osvojeni na predispitnim
obavezama + bodovi osvojeni na usmenom ispitu.
ELJENA OCENA PREDISPITNE OBAVEZE 51 bod PREDISPITNE OBAVEZE 51 bod
Upisivanje6 NE DA
Odgovaranje za 6 1 (elije) +1 (tkiva) NE
Odgovaranje za 7 2 iz cele grupe pitanja (elije i
tkiva)
1 (elije i tkiva)
Odgovaranje za 8 2 (elije) +1 (tkiva) 1 (elije) +1 (tkiva)
Odgovaranje za 9 2 (elije) +1 (tkiva) + 1 (po izboru) 2 (elije) +1 (tkiva)
Odgovaranje za 10 NE 2 (elije) +1 (tkiva) + 1 (po
izboru)
10/11/2013
3
KONTAKT
Dr Ksenija Velikovi ksenija@bio.bg.ac.rs
Dr Milica Markeli milica.markelic@bio.bg.ac.rs
UVODNA VEBA:
Tehnike mikroskopiranja
10/11/2013
4
10/11/2013
5
Tipovi elektronskog mikroskopa
skening EM transmisiona EM
Optiki principi svetlosne mikroskopije
Izvor svetla
Uzorak
Sistem soiva sloeni mikroskop
10/11/2013
6
Rukovanje svetlosnim mikroskopom
1. Ukljuiti mikroskop.
2. Podesiti objektiv najmanjeg uvelianja (4x,
10x).
3. Podesiti osvetljenje.
4. Staviti preparat na stoi.
5. Gledajui sa strane, makrometarskim
zavrtnjem dovesti ploicu na oko 0,5cm od
objektiva
6. Gledajui kroz okulare, udaljavati stoi od
objektiva okreui makrometarski zavrtanj
ka sebi, sve dok se ne uoi jasan lik
posmatranogobjekta.
7. Po izboru pogodnog mestaza detaljnije
prouavanje grae, u optiku osu
mikroskopa dovesti objektiv srednjeg
uvelianja (40x). Lik izotriti
mikrometarskimzavrtnjem.
8. Po zavretkurevolver okrenuti tako da se
iznad stoia ne nalazi ni jedan objektiv,
potenciometrom ugasiti svetlo, iskljuiti
mikroskop na prekida a zatim i iz struje.
Mikroskopiranje
- posmatranje krvnog razmaza
SM SEM
TEM
10/11/2013
7
Mikroskopiranje
Prokariotska elija
10/11/2013
8
TIPOVI ELIJA
Prokarioti VS. Eukarioti
Membranama-zaokruen nukleus
Bakterija Gemmata obscuriglobus;(Fuerst &Webb, 1991)
Membranske organele
Mezozomi i tilakoidne membrane
Citoskelet
Linearna DNK
Borrelia burgdoferi (uzronik lajmske bolesti); (Baril et al.,1989 )
elijska deoba
MITOTIKI APARAT - (Wheller &Shapiro, 1997)
Introni
Ferat&Michel, 1993
Endocitoza
Mitohondrije i hloroplasti
Fundamentalno, sve eukariotske elije poseduju
membranom-zaokruen nukleus,
kompleksni endomembranski sistem i citoskelet,
dok ih prokariotske elije nemaju.
10/11/2013
9
Karakteristike Bacteria Archaea Eukaryotes
Tipina veliina 1-5 m 1-5 m 10-100 m
Nukleus i
membranske
organele
/ / Da
Mikrotubule i
mikrofilamenti
Aktinu i tubulinu-
slini proteini
Aktinu i tubulinu-
slini proteini
Aktin i tubulin
Egzocitoza i
endocitoza
/ / Da
elijski zid Peptidoglikan Proteinski ili
peptidoglikanu-
slian
Celulozni (biljke,
gljive)
Vrsta elijske
deobe
Binarna fisija Binarna fisija Mitoza ili mejoza
Tipina forma
hromozomske
DNK
Cirkularna Cirkularna, sa
histon-slinim
proteinima
Linearna, sa
histonskim
proteinima
Obrada RNK Minimalna Srednja Izraena
Inicijacija
transkripcije
Bakterijski tip Eukariotski tip Eukariotski tip
RNK polimeraza Bakterijski tip Odlike oba tipa Eukariotski tip
Veliina ribozoma
i broj proteina
70S sa 55 proteina 70S sa 65 proteina 80S sa 78 proteina
Ribozomske RNK Bakterijski tip Arhea tip Eukariotski tip
Incijacija
translacije
Bakterijski tip Eukariotski tip Eukariotski tip
Membranski
fosfolipidi
Glicerol-3-fosfat +
linearne masne
kiseline
Glicerol-1-fosfat +
granati
poliizoprenoli
Glicerol-3-fosfat +
linearne masne
kiseline
Carl Woese, 1977
SM SEM
TEM
Docrtati i obeleiti:
membranu elijskog
zida;
periplazmatski prostor;
elijsku membranu;
citoplazmu;
ribozome;
nukleoid.
E. coli
Slika 1: Bakterija E. coli (TEM)
ORGANIZACIJA ELIJA PROKARIOTA
10/11/2013
10
Gram (+)
teihoina
kiselina
lipoteihoina
Gram (-)
LPS
porini
Staphilococcus
Enterococcus
Bacillus
Clostridium
Escherichiacoli
Salmonela
Shigella
Helicobacter
Neisseria
Hemophilus
Obeleiti:
membranu elijskog zida;
proteoglukanski sloj;
periplazmatski prostor;
elijsku membranu;
citoplazmu;
nukleoid;
tilakoidne membrane.
Slika 2: elijski zid Gram pozitivnih i Gram negativnih bakterija (TEM)
Slika 3: Endomembranske strukture prokariotske elije
Obeleiti:
elijski zid;
elijsku membranu;
citoplazmu;
mezozom;
nukleoid.
10/11/2013
11
vrh
flagelinske
subjedinice
telo
prelazni
segment
i kuka
Slika4: Prokariotski flagelum
Nacrtati i obeleiti:
- prstenove bazalnog tela;
- telo flageluma.
elija se
izduuje, DNK
se replicira
elijski zid i
elijska
membrana
poinju da se
dele
Septum
formiran
elije se
razdvajaju
DNK Formira
nje
septe
elijski
zid
DNK
Plazma
membran
a
elijski
zid
10/11/2013
12
Slika 5: Deoba prokariotske elije
Obeleiti:
elijski zid;
elijsku membranu;
nukleoid;
deobni prsten;
citoplazmu.