Professional Documents
Culture Documents
Cẩm nang chăn nuôi heo
Cẩm nang chăn nuôi heo
HO CH MINH
CAM NANG
NAM 2008
Li M au
Chn nui heo nc ta pht trin rt lu v cho n nay so vi
cc ngnh chn nui khc nh: tru, b, gia cm, thth chn nui
heo gp phn ng k cho i sng kinh t ca c nc ni chung, ca
ngi chn nui heo ni ring. Tht heo c s dng rng ri v l
mn thc n cung cp m trong cc ba n hng ngy ca ngi dn,
chim t l cao nht trong nhm thc phm ng vt.
Hin nay, nhu cu tiu dng ca ngi dn cn nhng sn phm
m bo v sinh an ton, sn phm sch. Trong , tht heo sch v an
ton phi m bo khng c d lng thuc khng sinh; khng c c
t nm mc, cc kim loi nng, thuc tr su; khng tn d cc cht
tng trng b cm; khng mang cc mm bnh truyn nhim nh vi
khun, virus, k sinh trng, Mun vy, b con chn nui phi thc
hin quy trnh chn nui ph hp.
Qua kinh nghim thc tin chng ti mun gii thiu vi ng o
bn c Cm nang chn nui heo an ton do Trung tm Khuyn
nng thnh ph bin son. Ni dung cun sch trnh by v nhng vn
mu cht trong chn nui heo an ton gip ngi chn nui rt
ra nhng b quyt thnh cng gp phn tng thm ngun thu nhp cho
kinh t nng h, gii quyt mt phn lc lng lao ng ph, to ra sn
phm an ton p ng cho nhu cu tiu th trong nc v xut khu.
Chng ti hy vng quyn cm nang ny s gip ch cho nhng bn
c mun gn b vi ngh chn nui heo c c nhng kin thc c
bn i n thnh cng trong chn nui.
Trong qu trnh bin son s khng trnh khi nhng thiu st, rt
mong nhn c nhiu kin ng gp ca Qu bn c cht lng
cm nang ngy cng tt hn.
Chc cc bn thnh cng.
TS. TRN VIT M
MUC LUC
Li m au. ............................................................................................2
Phan I: Quy trnh chan nuoi heo an toan.............................................3
2. Hay cho biet thu tuc va trnh t cong bo ap dung
quy trnh chan nuoi heo tht an toan?.....................................................8
3. e c cong bo at tieu chuan chan nuoi heo tht an toan,
c s chan nuoi can ap ng nhng ieu kien g? ...............................8
4. Cong bo ap dung quy trnh chan nuoi heo tht
an toan cua 1 c s chan nuoi gom nhng noi dung g? .......................9
5. C s chan nuoi heo an toan can co so sach
theo doi nh the nao? .......................................................................... 10
6. Tai sao phai ghi chep, quan ly so lieu? ........................................... 10
7. Cac yeu cau ve ve sinh thu y oi vi
c s chan nuoi nh the nao? .............................................................. 10
8. Hay cho biet cac yeu cau ve sinh
thu y oi vi thc an chan nuoi?.......................................................... 11
9. Nguon nc s dung trong chan nuoi
can co nhng yeu cau g e am bao sach? ....................................... 11
10. ieu kien ve sinh thu y oi vi moi trng
chan nuoi an toan la nh the nao?....................................................... 13
11. V tr trai chan nuoi phai bo tr
nh the nao e am bao an toan? ....................................................... 14
12. e chan nuoi heo an toan, khu chan nuoi
phai am bao cac ieu kien g? ........................................................... 15
13. Can phai co nhng yeu cau g
khi xuat ban heo tht an toan? ............................................................. 16
14. Hien nay TP. Ho ch minh co c s
nao chan nuoi heo theo quy trnh an toan khong? ............................... 17
Phan II: Giong va cong tac giong ...................................................... 17
33. Lam sao e phoi tron eu cac nguyen lieu thc an? ....................30
34. Lam sao e bao quan thc an phoi tron c hieu qua? ..............31
35. Nhng nguyen nhan nao gay ton d
khang sinh trong thc pham? .............................................................32
36. Cho biet tac hai cua ton d khang sinh
va kch thch to trong tht? ..................................................................32
Phan V: Bien phap phong tr benh ....................................................34
37. Nhng yeu to nao anh hng en
kha nang mac benh cua an heo? ......................................................34
38. Hoi: Cong tac phong, chong dch benh cho an heo
tai c s phai thc hien the nao e am bao an toan? .....................35
39. Trng hp heo mac benh phai can thiep bang cach nao? ..........35
40. Xin cho biet nhng bien phap ve sinh
thu y trong chan nuoi heo? .................................................................36
41. Tai sao khi thay oi thi tiet , ac biet la
khi chuyen mua, heo thng hay mac benh? ......................................37
42. Stress la g? Li hai cua stress oi vi an heo ra sao? ..............38
43. Bien phap nao e phong benh cho an heo? ...............................38
44. Lam sao nhan biet c heo mac benh? .....................................39
45. Trng hp heo mac benh truyen nhiem phai x ly ra sao?.........40
46. Thuoc sat trung phun trc tiep len heo c khong? .................... 41
47. Khi sat trung chuong trai can lu y van e g?............................. 41
48. Heo mac benh Dch ta co nhng trieu chng g? ........................ 42
49. Lam g khi heo mac benh Dch ta?
Cach phong benh ra sao? ................................................................... 43
50. Heo mac benh Gia dai co nhng trieu chng g? ........................ 44
51. Khi heo b benh Gia dai, ta phai x ly nh the nao?
Cho biet cach phong benh? ................................................................ 44
52. Heo mac benh L mom long mong
Cam nang chan nuoi heo an toan
PHAN I
QUY TRNH CHAN NUOI HEO AN TOAN
11
ap:
- Nhu cau nc dung trong chan nuoi heo la rat ln, trung
bnh nhu cau cho tam, uong khoang 50l/con/ngay.
- Nc s dung cho heo phai am bao:
+ Khong b o nhiem: nhiem chat oc hoa hoc, thuoc tr sau,
...
+ nguon nc t ao, ho nhieu phu sa can co be cha e lang
gan hoac s dung thuoc kh trung e x ly nc.
- Nc s dung trong chan nuoi phai at tieu chuan Bo
NN & PTNT.
Bang: Tieu chuan nc uong cho heo (theo TC Bo Nong nghiep
va PTNT)
Mc cht
lng
5.0 8.5
cng, ti a
mg/l
500
Nitrat (NO-3), ti a
mg/l
50
Nitrit (NO-2), ti a
mg/l
Clorua, ti a
mg/l
500
Asen, ti a
mg/l
0.05
St, ti a
mg/l
0.5
mg/l
10
mg/l
10
mg/l
3000
11
ng, ti a
mg/l
12
Xianua, ti a
mg/l
0.07
13
Florua, ti a
mg/l
STT
12
Ch tiu
pH nc
V tnh
14
Ch, ti a
mg/l
0.1
15
Mangan, ti a
mg/l
16
Thy ngn, ti a
mg/l
0.1
17
Km, ti a
mg/l
18
mg/l
10000
19
Coliform tng s, ti a
MPN/100ml
30
20
Coliform phn, ti a
MPN/100ml
13
15
13. Hoi: Can phai co nhng yeu cau g khi xuat ban
heo tht an toan?
ap:
- Heo tht xuat ban am bao c nuoi ung theo quy
trnh chan nuoi heo an toan, khoe manh.
- Kiem tra heo trc khi xuat ban: kiem tra lam sang
20% so heo c xuat ban oi vi mot so benh truyen nhiem
nguy hiem, benh viem khp, ky sinh trung, ghe, cac vet thng
chan e anh gia ket qua thc hien ve sinh thu y phong benh
tai c s va e ra bien phap khac phuc.
- Khi xuat ban phai am bao:
+ Thc hien khai bao kiem dch vi c quan thu y theo
quy nh va cap nhat so sach ve tnh hnh tang giam an.
+ Con thi han mien dch oi vi cac benh truyen nhiem
bat buoc tiem phong.
+ Khong co ton d khang sinh, khong s dung hormon
va cac hoa chat cam s dung theo quy nh cua Bo Nong
nghiep va PTNT (can c tren so theo doi tnh hnh ieu tr, so
theo doi tnh hnh xuat ban, phieu ket qua xet nghiem kiem tra
16
17
17. Hoi: Muon chan nuoi heo tht, can la chon giong
heo nao?
ap:
Muon chon heo tht ta nen chon heo lai hai mau tr len
trong o c lai cuoi cung la mot con hng nac. Cac giong heo
lai nh: Yorkshire - Duroc, Landrace-Duroc, Yorkshire-Pietrain,
Landrace-Pietrain,Yorkshire-Landrace-Duroc,YorkshireLandrace-Duroc-Pietrain. Heo lai nay thng co tam voc ln, t
le nac rat cao, tang trong nhanh 5.5 - 6.5 thang tuoi at 100kg,
tieu ton thc an/ kg tang trong thap, kha nang chong chu benh
tot.
18. Hoi: Ap dung phng phap thu tinh nhan tao co
li g?
ap:
Thu tinh nhan tao cho heo lam tang hieu qua kinh te
oi vi heo c, han che lay lan dch benh gia heo noc va heo
khac hoac ngc lai, kiem tra c t le tinh trung cua heo noc
e ta co the loai thai nhng con khong at yeu cau. Tuy nhien,
chung ta can phai xac nh ung thi iem trng rung th mi
am bao so lng heo con e ra nhieu.
19. Hoi: a ch nao cung cap heo c giong tot?
ap:
- X nghiep chan nuoi heo Phc Long, Khu pho 4,
phng Phc Long B, quan 9. ien thoai: 08. 7313008
0909299289
- Trai chan nuoi heo Tan Trung, ap 4, xa Hoa Phu, huyen Cu
Chi, TPHCM. ien thoai: 08. 7956802 7954082
- Trai chan nuoi heo ong Hiep, ap 3, xa Pham Van Coi,
huyen Cu Chi, TPHCM. ien thoai: 08. 8966627
- X nghiep heo giong cap 1, 37/11 phng Linh Xuan, quan
Thu c, TPHCM. ien thoai: 08.7240406
- Trai heo Tran Van Thanh, ap Bac Lan, Ba iem, Hoc Mon.
18
- Trai heo Tran Van Dung, Tan Thi Nh, Hoc Mon
- Trai heo Nguyen Kim Thoai, ap Cay Da, Tan Phu Trung, Cu Chi
- Trai heo Dng Van Tha, ap Hoi Thanh, xa Trung An, Cu Chi
- Trai heo Bui Xuan Vinh, 10/8 Long Thanh My, quan 9
20. Hoi: e chan nuoi heo at ty le nac cao, can la
chon giong heo nao phu hp?
ap:
e chan nuoi heo at ty le nac cao nen chon nuoi heo
giong ngoai va lai kinh te ngoai x ngoai v cac giong heo a
phng trong nc cho nang suat, chat lng va hieu qua kinh
te khong cao, m nhieu t nac, khong ap ng c th hieu
ngi tieu dung. Chnh v vay, e cai thien chat lng an heo
trong nc, mot so giong heo nhap noi nh Yorkshire, Landrace,
Duroc ang c nuoi pho bien nc ta. Tuy nhien, moi giong
heo eu co nhng u va nhc iem khac nhau, nhng khi ket
hp lai se tao thanh mot u the lai tot nhat con lai 2 mau, 3
mau, 4 mau. Heo lai de nuoi, tang trong nhanh, tieu ton thc
an/kg tang trong thap nen ngi ta thng goi la heo lai kinh te.
Tuy cong thc lai va phng thc chan nuoi, heo lai kinh te co
ty le nac khac nhau.
21. Hoi: Cac phng thc e la chon giong heo
nuoi tht?
ap:
e co c heo con tot nuoi tht can phai chon nhng con at
tieu chuan ve pham chat giong, ieu nay c thc hien nh
sau:
- Chon theo ngoai hnh: dai on, lng thang, bung thon
gon, mong vai n, bon chan chac khoe, khau uoi to, khong co
d tat mieng, mui.
- Chon theo the chat: heo co dang i nhanh nhen, khoe
manh, mat sang, niem mac hong hao, long tha, ong mt,
mui t, pham an, de nuoi.
Cam nang chan nuoi heo an toan
19
21
23
chung (m2)
S heo/
18 50kg
6 12
8 16
50 100kg
9 18
7 15
26. Hoi: Co the lam mang an, uong cho heo bang
ximang c khong?
ap:
Mang an, mang uong co the c xay gach co nh, can
24
27. Hoi: Tai sao phai phoi hp cac nguyen lieu thc
an trong khau phan nuoi heo?
ap:
Heo la loai an tap, co the tieu hoa hau het cac loai thc
an co nguon goc thc vat va ong vat. Thc an cho heo can
co u cac chat dinh dng can thiet nh: chat bot, beo, am,
vitamin va khoang. Khi cho heo an phai phoi hp cac loai thc
an e khau phan co u cac chat dinh dng heo mi tang trong
nhanh em lai hieu qua kinh te cao.
28. Hoi: Tieu chuan dinh dng cho nuoi heo tht
the nao la phu hp?
ap:
Thong thng, heo cac giai oan tuoi khac nhau co
nhu cau dinh dng rat khac nhau. Ngi chan nuoi heo can
nam vng ac iem nhu cau dinh dng cua tng giai oan
Cam nang chan nuoi heo an toan
25
khac nhau e cung cap ay u dng chat can thiet cho heo
sinh trng, phat trien tot.
- Nhu cau dinh dng cua heo tht c chia theo 3 giai
oan nh sau:
+ Giai oan 1 (sau cai sa, 15 30kg): ay la giai oan
heo con tang trong nhanh, cha tch m, tieu ton thc an cho
1kg tang trong thap, do vay can cung cap u dinh dng va cho
heo an t do. Lng thc an hang ngay can cho heo trong giai
oan nay c c tnh nh sau: 5% x trong lng c the.
Bang: Tieu chuan dinh dng cho heo nuoi hau b
Ch tiu
Nhu cu thc n
(kg/con/ngy)
Giai on
1
0.8 1.5
1.5 2.3
2.3 2.7
T do
T do
Hn ch
3000
3000
3000
m th (% khi lng,
khng nh hn)
17
15
13
X th (% khi lng,
khng ln hn)
6.0
8.0
8.0
26
0.8 1.2
0.6
0.2 1.0
27
Nguyn liu
15 30kg
31 60kg
61 xut bn
CT 1
CT 2
CT 1
CT 2
CT 1
CT 2
Bt m
10
10
21
10
Bt bp
23.5
42.5
28
44
26.8
45
Tm
27
18
10
17
15
Cm go
24
15
25
9.5
Bt u nnh
17
18
25.5
13.5
17
12
Kh du nnh
Kh du phng
5.5
Bt c
2.5
Bt xng
1.5
1.5
Bt s
1.7
0.15
0.15
0.15
0.15
0.15
0.15
3068
3100
2986
2985
2950
2996
18
18
16.1
16
14
14.1
Mui n
Gi tr dinh dng
NLT (kcal/kg)
m th (%)
ca, dau thc vat, banh dau au nanh, cac acid amin, cac chat
bo sung khoang va vitamin. Khi s dung cho heo an can tron
vi cac thc lieu san co a phng theo hng dan cua nha
san xuat. Thong thng thc an am ac danh cho heo t tap
an en xuat chuong co thanh phan dinh dng nh sau: o am
13%, nang lng trao oi (min) 2800kcal/kg, protein tho (min)
49%, x tho (max) 6%, canxi (min-max) 3.0 4.0%, photpho
tong so (min) 1.5%, muoi (min-max) 1.5 3.0%,..
31. Hoi: Cach s dung thc an am ac phoi tron
khau phan cho heo nh the nao?
ap:
Ngi chan nuoi co the t phoi tron thc an am ac (TA)
vi cac thc lieu san co a phng nh: bap, cam, tam,.
Tao ra thc an hon hp ay u thanh phan dinh dng giup tan
dung c phu pham gia re a phng, tiet kiem chi ph.
Bang: Ty le pha tron thc an am ac
Cng thc pha trn (kg)
Giai on
1
(15 30kg)
2
(31 60kg)
3
(61 xut
chung)
Bp
Tm
Cm go
Khoai m
TA
6.5
5.5
11
10
12
12.5
10.5
13
29
31
33
PHAN V
BIEN PHAP PHONG TR BENH
thong qua cac he thong t bao ve nh men tieu hoa, bach cau
va cac hach ben trong c the. Khi sc e khang cua con vat yeu
i, mam benh de xam nhap va phat trien thanh benh.
38. Hoi: Cong tac phong, chong dch benh cho an
heo tai c s phai thc hien the nao e am bao an
toan?
ap:
- Phai co can bo thu y chuyen trach (co bang trung cap
tr len) theo doi tnh hnh sc khoe an heo, giam sat tnh hnh
dch te va thc hien cong tac phong benh. Theo doi tnh hnh
ieu tr benh tren an heo.
- Co quy trnh tiem phong, phong benh cho an heo, lch
kiem tra cac benh ky sinh trung. am bao ty le tiem phong l
mom long mong va dch ta heo 100%; cac bien phap phong tr
hieu qua oi vi cac benh tu huyet trung va dau son thuoc danh
muc cac benh phai tiem phong bat buoc c ban hanh theo
Quyet nh 64/2005/Q-BNN ngay 13/10/2005 cua Bo Nong
nghiep va PTNT.
- Thng xuyen lay mau xet nghiem s lu hanh virus,
hieu gia khang the oi vi mot so can benh trong danh sach
benh phai kiem soat.
- Quan ly chat che tnh hnh nhap xuat thuoc thu y,
vaccin s dung. Cap nhat ay u cac noi dung trong so theo
doi tnh hnh chan nuoi, dch te, tiem phong do Chi cuc thu y
ban hanh.
- Thc hien bao cao dch te nh ky hang thang cho tram
thu y quan, huyen.
39. Hoi: Trng hp heo mac benh phai can thiep
bang cach nao?
ap:
- Heo mac benh, nghi ng benh phai c cach ly ngay,
cap so theo doi va cha tr kp thi. Thuoc dung cha benh phai
Cam nang chan nuoi heo an toan
35
37
39
40
46. Hoi: Thuoc sat trung phun trc tiep len heo c
khong?
ap:
Trong nhng trai chan nuoi lau nam th mam benh co rai
rac khap ni trong khu vc chan nuoi, mam benh se gay benh
cho vat nuoi khi chung co ieu kien phat trien u manh, ket hp
vi quy trnh phong benh va nuoi dng khong tot.
Do vay, phun thuoc sat trung e lam giam mat o cac mam
benh trong moi trng chan nuoi. Cac loai thuoc sat trung ch
co the diet mam benh khi thuoc tiep xuc vi mam benh, nen
nhng ni co nhieu phan, rac d ban, bui ram quanh trai se can
tr tac dung cua thuoc sat trung. Do o, can phai don phan va
chat thai trong chuong trc khi tien hanh sat trung va khong
ch sat trung trong khu vc chan nuoi ma phai sat trung ca
nhng khu vc co lien quan nh loi i, kho cha thc an, ni x
ly xac heo benh chet, ni cha phan...
Ta co the s dung 2 nhom thuoc sat trung nh sau:
Nhom thuoc phun trc tiep vao an heo nh : Virkon, Iodine,
TH4 co pho diet khuan rong, o an toan cao, co the phun
thuoc trc tiep vao an heo, vao kho thc an va dung cu chan
nuoi... Nhom thuoc phun gian tiep, sat trung loi i ni x ly xac
heo chet, ni cha phan, rac nh thuoc Longlife, Farm Fluids,
Formol. Thuoc co mui hi nong, t oc oi vi heo, s dung
trc khi nhap heo vao chuong va sau khi xuat ban hoac xung
quanh chuong trai...
47. Hoi: Khi sat trung chuong trai can lu y van e
g?
ap:
Sat trung chuong trai la mot trong nhng khau ky thuat
khong the thieu trong qua trnh chan nuoi, nham gop phan
phong nga dch benh cho an heo, ke ca nhng benh do virus.
Khi chon thuoc sat trung can chu y: Ch chon nhng loai thuoc
co tnh an toan cao, khong oc hai en con ngi, khong anh
Cam nang chan nuoi heo an toan
41
Vung da mat trong ui, vanh tai, bon chan co xuat huyet iem.
Viem ket mac mat lam cho mat o nhieu ghen, dnh m mat lai
vi nhau. Virus tac ong gay roi loan tieu hoa, luc au phan bon
sau tieu chay phan vang, vang nau oi khi lan mau. Niem mac
mieng nhat la mat trong moi, chan rang, goc li co mun loet
phu ba vang trang, vang xam. Vao giai oan cuoi cua benh
thu co nhng xao tron than kinh, i ng khong vng, co giat.
Bai liet nhat la 2 chan sau, suy nhc va chet sau 9 - 19 ngay
benh. Benh tien trien o 1- 2 tuan, heo con thng chet nhanh
hn heo trng thanh, ty le t vong 80 - 95%.
- The man tnh: heo gay yeu, luc bon, luc tieu chay. Ho, th
kho, tren da co nhng vet o va hoai t lo tai. Benh tien trien
1 - 2 thang, thu chet do kiet sc hoac co the khoi benh nhng
gay com, tang trng cham va tr thanh vat mang trung.
49. Hoi: Lam g khi heo mac benh Dch ta? Cach
phong benh ra sao?
ap:
ay la benh truyen nhiem nguy hiem thuoc danh muc
A, bat buoc phai cong bo dch va theo Phap lenh Thu y th
khong cha tr ma phai tieu huy e giam ty le lu hanh va lay
lan dch benh.
* Bien phap phong benh:
- Nhot rieng heo mi mua ve 15 - 30 ngay neu khong co bieu
hien benh mi cho nhap an.
- Chuong trai thoang mat vao mua he, am va tranh gio luc
mua ong.
- Thng xuyen ve sinh tieu oc chuong trai va dung cu chan
nuoi.
- Cach ly heo benh hoac nghi benh e theo doi, ieu tr.
- Tiem phong: tiem vao luc 3 tuan trc khi heo nai e, heo
con tiem lieu au tien luc 21 - 35 ngay tuoi, lan 2 luc 43 ngay
tuoi.
Cam nang chan nuoi heo an toan
43
50. Hoi: Heo mac benh Gia dai co nhng trieu chng
g?
ap:
ay benh truyen nhiem do Herpesvirus gay ra, vi nhng
trieu chng than kinh, ho hap va sinh san ac trng. Benh gay
xao tron than kinh, i loang choang, run ray, co giat, 4 chan ap
theo kieu i xe ap. Tren heo sau cai sa va heo tht th t gay
chet nhng lam cho heo cham phat trien va viem phoi.
* Trieu chng:
- Xao tron than kinh: run c, i xieu veo, au chuc xuong
at. Nhieu con co trieu chng ong kinh co giat, sui bot mep,
trn mat, nghien rang, ap 4 chan (bi cheo), kho th, sot cao
40 - 420C, chay nc mat, bo an.
- Xao tron tieu hoa: an uong giam, oi ma, tieu chay.
- Xao tron ho hap: ho, giam tang trong.
51. Hoi: Khi heo b benh Gia dai, ta phai x ly nh
the nao? Cho biet cach phong benh?
ap:
ay la benh do virus gay ra khong co bien phap ieu tr
ac hieu, co the ieu tr bang khang huyet thanh nhng khong
khuyen cao v khong hieu qua kinh te.
* Bien phap phong benh:
- nh ky sat trung, ve sinh chuong trai, dung cu bang cac
chat: Cresol 2%, Iodine, TH4, Bacoma, NaOH 2%
- Khong xuat nhap heo nhng vung nghi co benh gia dai.
- Cach ly heo benh.
- Chung nga vaccin 2 lan vao luc 6 - 7 tuan tuoi va 10 - 12
tuan tuoi.
52. Hoi: Heo mac benh L mom long mong co nhng
trieu chng g?
ap:
44
45
giam so con trong la, xuat hien sac to khong ben mau xanh
tai. Do o, benh nay con c goi la benh tai xanh.
- Bieng an, nhiet o c the tang cao, kem linh hoat, giam tnh
hang, tinh dch loang, mat o tinh trung giam, tang ty le tinh
trung ky hnh va cung co bieu hien lo tai xanh giong heo nai.
- Heo chet ngay luc sinh ra, neu heo s sinh con song th
om yeu, chan bet, th kho, tieu chay, run ray, sc song yeu de
chet. Sot cao 40 420C, mat co d mau nau, phan da mong
nh da bung, gan mang tai thng co mau hong, oi khi da co
vet phong rop. Ty le chet tang cao heo s sinh va heo con
trc khi cai sa
: viem ket mac mat lam mat heo b o, xuat huyet ruot lam heo
i phan long co lan mau, th kho, xuat huyet da va co the b
ton thng da lam cho da sng len va heo co the chet, ty le
chet 5 - 10%.
- Heo tht: sot cao, bieng an, u ru, ho, kho th, nhng
phan da mong ban au hong nhat dan dan chuyen sang hong
tham va xanh nhat.
55. Hoi: Co cach g e phong benh PRRS hieu qua
khong?
ap:
- Thng xuyen theo doi sc khoe an heo e sm phat
hien nhng con co dau hieu lam sang cua benh, cach ly va gi
mau benh pham i xet nghiem.
- Tiem vaccin phong benh (hien nay nc ta a nhap
vaccin nhc oc va vaccin chet che tao t chung co nguon
goc chau Au (virus Lelystad) va chung co nguon goc Chau My
(virus VR 2332).
- e loai tr cac benh ke phat do vi khuan, tat ca an heo
phai c tiem vaccin phong 4 benh o (dch ta, tu huyet trung,
ong dau son, pho thng han).
- Mua heo t c s an toan dch benh. Nuoi cach ly t
Cam nang chan nuoi heo an toan
47
nhat 3 4 tuan, neu khong co dau hieu lam sang cua benh
cung nh cac benh truyen nhiem khac mi cho nhap an.
- Cham soc nuoi dng tot e tang sc e khang cho c the.
- nh ky 2 tuan/lan ve sinh tieu oc chuong trai bang cac
loai: Iodox, TH4, Virkon..
- Ap dung nguyen tac cung vao, cung ra e ngan chan s
lay lan cua benh.
56. Hoi: Heo mac benh Tu huyet trung co
nhng trieu chng g?
ap:
Benh do vi khuan Pasteurella multocida gay dch le te hoac
dch a phng, tac ong chu yeu en ng ho hap, thng
ghep vi benh dch ta heo, viem phoi a phng truyen nhiem.
Benh xay ra tren moi la tuoi heo, vi nhieu the benh khac
nhau.
* Trieu chng: thi gian nung benh t 1- 2 ngay, co khi vai
gi. Benh thng xay ra 3 the:
- The qua cap tnh: heo benh u ru, kem an hoac bo an, sot 40
0
C - 42 0C . Th kho, th kho khe co the thuy thung vung hau.
Vung bung thu chet hoac sap chet co mau tm bam. Benh tien
trien t 12 gi en 1 - 2 ngay, con vat chet v ngat th.
- The cap tnh: heo co the chet sau vai ngay, sot 40.5 0C - 41
0
C, chay nhieu nc mui luc au loang sau ac dan, co the co
lan mu hoac mau. Vung hau sng oi khi lan rong xuong co va
cam, thu th kho, th nhanh, kho khe, ho khan tng tieng. Tren
da co nhng cham o hoac am tm bam vung bung, ngc,
ben, pha trong ui. Luc au heo i phan bon ve sau tieu chay
co the lan mau trong phan. Heo gay yeu dan, an t hoac bo an
roi chet trong vong 3 - 4 ngay. Ty le t vong co the en 80%,
neu khong chet th benh chuyen sang the man tnh.
- The man tnh: benh tien trien 3 - 6 tuan. Heo th kho, ho
48
nhieu, luc bon luc tieu chay. Khp sng i ng khong vng, da
bong vay. Thu gay yeu dan roi chet do suy nhc.
57. Hoi: Benh Tu huyet trung co ieu tr c khong?
Bien phap phong benh nh the nao?
ap:
ay la benh do vi khuan gay ra nen co the ieu tr c.
Cach thc hien nh sau:
- Tiem bap 3 - 5 ngay lien tiep, mot trong cac loai thuoc
sau:
Pendistrep LA
: 1cc/20kg the trong/72 gi
Trimasul 240 LA : 1cc/20kg the trong/72 gi
Amoxyject 15% LA : 1cc/20kg the trong/72 gi
- Tr sc: vitamin C, B-complex hepatilis, Oligovit
- Chong co that, tiet dch nhieu : atropin
- Ha sot, giam au: analgin, arthricidine
* Cac bien phap phong benh:
- Chuong trai kho rao, thong thoang.
- Cham soc nuoi dng tot e tang sc e khang cho thu.
- Gi am cho heo con trong mua lanh.
- Nhot rieng heo mi mua ve trong 2 tuan, heo benh phai
nuoi cach ly e theo doi ieu tr.
- Thng xuyen tieu oc chuong trai va dung cu chan nuoi.
- Bo sung vitamin e tang cng sc e khang: vitamin C,
B.complex
- Chung nga vaccin khi heo c 54 - 56 ngay tuoi.
58. Hoi: Lam sao e biet c heo mac benh ong
dau son?
ap:
ay la benh truyen nhiem do vi khuan Erysipelothrix insidiosa
49
51
* Trieu chng:
- The qua cap tnh (the bai huyet): thng gap tren heo con
khoang 2 thang tuoi vi bieu hien: sot cao 40.50C - 41.50C, heo
u ru nam mot cho, co the co bieu hien than kinh. Da mau o
bam mom, lo tai, chan, lng. Heo benh chet trong vong 24 48 gi, ty le chet co the 100%.
- The cap tnh: thi gian nung benh t 3 - 4 ngay. Heo sot
cao 410C - 420C, kem an hoac khong an. Da noi gai oc nh da
ga, ng run. Luc au phan bon, sau tieu chay phan long mau
vang co the lan mau, mang nhay. Cuoi thi ky benh, da tu mau
thanh tng not, o ng roi chuyen thanh mau o bam tai,
bung, mat trong ui va ngc. Ty le chet t 25 - 95%, nhng heo
khoi benh co the hoai t tai, uoi va cham tang trng.
- The man tnh: benh phat ra luc au khong ro trieu
chng, thu gay yeu dan, kem an, sot khong cao. Tieu chay keo
dai, phan long, vang rat thoi. Xuat hien nhng am o tren da.
Benh tien trien vai tuan, ty le chet 25 - 75%. Mot so co the khoi
benh nhng cham ln, tieu hoa thc an kem, coi coc. Heo nai
mac benh co the b say thai, thng say thai khoang 1 thang
trc khi e hoac sinh ra heo con chet.
* Ghi chu: Benh thng lay cho ngi do an thc an nhiem
mam benh hoac do tiep xuc vi phan thu benh, dung cu chan
nuoi nhiem. ngi thng gap trng hp ngo oc thc pham
gay viem ruot non va ruot gia. Do o, phai thng xuyen ve
sinh tieu oc chuong trai.
61. Hoi: Cach g e phong tr benh Thng han hieu
qua?
ap:
* Bien phap phong benh:
- Mua heo vung an toan dch benh, nuoi cach ly khoang 2 3 tuan neu khong co trieu chng benh mi nhap an.
- Heo benh phai nuoi cach ly e ieu tr.
52
53
sau:
- Tieu chay do virus: virus gay nen benh tieu chay lay truyen
trc tiep t heo benh sang heo khoe hoac truyen gian tiep qua
nc tieu, nc mat, nc mui, dung cu chan nuoi, gay ra benh
viem ruot do Rota virus; gay viem da day, ruot, tieu chay truyen
nhiem do Corona virus; gay benh dch ta do Pesti virus.
- Tieu chay do vi khuan: vi khuan gay benh tieu chay xam
nhap vao c the qua niem mac mui, mieng, ng tieu hoa
bao gom cac loai: Clostridium gay benh thoi ruot hoai th;
Salmonella gay benh pho thng han; E.coli gay benh tieu
chay; Erysipelothrix insidiosa gay benh ong dau son; cac loai
vi khuan Pasteurella multocida gay benh tu huyet trung; ngoai
ra con co cac cau khuan, trc khuan gay benh kiet l.
- Tieu chay do ky sinh trung: ky sinh trung gay benh tieu
chay ton tai trong phan, nc tieu, lay nhiem qua ng thc
an nc uong, cac loai san giun gay benh tieu chay nh san la
ruot, giun ua, giun toc, giun ln.
- Tieu chay do thc an: cac loai thc an kem chat lng,
nhiem ban, nhiem vi khuan E.coli, salmonella, thc an e lau
len men b moc, oi thiu. Thc an giau am, heo an qua nhieu
cung gay ra tieu chay.
- Do cac nguyen nhan khac: stress, thay oi thi tiet nong
qua, lanh qua, am o cao heo cung de b tieu chay.
65. Hoi: Heo b tieu chay co nhng bieu hien g?
Cach ieu tr ra sao?
ap:
Heo thng co bieu hien sot nhe, bieng an en bo an, suy
nhc do mat nhieu nc, phan luc au tao bon sau tieu chay.
Neu thay phan sen set la do ky sinh trung gay ra. Phan long
hay tieu chay vot can cau la giai oan cuoi cua benh dch ta
(kho cu c). Phan loang, thoi kham do benh pho thng han
heo. Phan loang mau trang, vang nhat la benh tieu chay phan
Cam nang chan nuoi heo an toan
55
ap:
* Bien phap phong benh:
- Han che tiep xuc gia cac oi tng heo se giam ty le lu
hanh cua benh.
- Khong ghep heo con gia cac nai sau khi sinh 24 gi, han
che toi a viec ghep an.
- Cham soc nuoi dng tot, nhat la heo s sinh phai c bu
sa au cang sm cang tot.
- nh ky sat trung chuong trai, dung cu chan nuoi.
- Heo benh nuoi cach ly e theo doi ieu tr.
- Tiem vaccin phong benh.
* ieu tr: benh PMWS xay ra khi b kch thch bi yeu to m
au nao o. Viec ieu tr chu yeu tap trung vao nhng benh phu
nhiem do vi khuan co the lam giam ty le heo t vong.
68. Hoi: Heo b giun ua trieu chng ra sao? Cach g
e phong benh?
ap:
ay la benh ky sinh trung ng ruot do Ascaris suum gay ra,
lam thiet hai kinh te do chung lam giam toc o sinh trng,
heo con coi coc cham ln. Benh thng gay viem phoi va ton
thng gan.
* Trieu chng: Heo con coi coc, cham ln. oi khi co ho va non
ra giun trng thanh. Trong trng hp nhiem benh nang, thu
co bieu hien viem phoi, th kho.
* Phong benh:
- Ve sinh chuong trai sach se, kho rao se ngan nga s tch
luy trng giun lam giam nguy c lay nhiem.
- nh ky tay giun cho heo, oi vi heo nai trc khi e vai
ngay va heo con khoang 1 - 2 thang tuoi bang mot trong cac
loai thuoc tay giun thch hp nh sau:
Piperazine: 0.3g/kg the trong vi heo 50kg hoac 15g/con
Cam nang chan nuoi heo an toan
57
59
60
PHU LUC
DANH MUC HOA CHAT VA KCH THCH TO
A B CAM S DUNG VIET NAM
Ban hanh kem theo Quyet nh so 54/2002/Q-BNN
ngay 20 thang 6 nam 2002 cua Bo Nong nghiep va Phat trien
nong thon, ve viec cam san xuat, nhap khau, lu thong va s
dung mot so loai hoa chat, kch thch to di ay:
S TT
Tn ha cht, kch t
S TT
Tn ha cht, kch t
Carbuterol
Metronidazole
Cimaterol
10
19 Nor-testosterone
Clenbuterol
11
Ractopamine
Diethylstilbestrol (DES)
12
Salbutamol
Dimetridazole
13
Terbutaline
Fenoterol
14
Stilbenes
Isoxuprin
15
Terbolone
Methyl-testosterone
16
Zeranol
61
62
Tn thuc,
nguyn liu lm thuc
Bacitracin Zn
Carbadox
Olaquindox
Spiramycin
Tylosin Phosphate
Avoparcin
Virginiamycin
Meticlorpidol
Meticlorpidol/Methylbenzoquate
10
11
Amprolium/ethopate
12
Nicarbazin
13
Flavophospholipol
14
Salinomycin
15
Avilamycin
16
Monensin
63
Hm lng ti
a cho php
(g/tn)
Axit arsanilic
90
BMD
(bacitracin methylene
disalicylate)
30
Zinc bacitracin
80
50
20
Bambemycins
Carbadox
50
Chlotetracyline
50
Lincomycin
20
Olaquindox
50
Oxytetracyline
50
10
Penecilline
50
11
Roxarsone
34
12
Tylosin
40
13
virginiamycin
10
64
Ghi ch
Ngng s dng 4
tun trc khi git
m
Ngng s dng 4
tun trc khi git
m
Liu phng ch
dng cho heo con
150
Thi gian
ngng thuc
(ngy)
28
Arsanilic acid
45 90
10 250
Bacitracin zinc
20 50
Bambermycin
24
Carbadox
10 50
42
Chlotetracycline
10 400
0 14
Tn thuc s dng
Apramycin sulfate
T l trn
(g/tn)
Chlotetracycline sulfamethazine
7 15
Penicilline
Chlotetracyclin tiamuline
Diclorvos
2 14
334 500
Fenbendazole
Hygromycin B
12
15
Ivermectin
1.8 11.8
Levamysole
0.08%
20 200
Neomycin
25mg/kgBW/ngy
Neomycin terramycin
35 140/50 100
5 14
Oxytetracycline
10 50
5 14
Penicillin procaine
10 50
Lincomycin hydrochloride
65
Pyrantel tartrate
Roxarxone
1
0.0025 0.02%
Tetracyline
5
0 14
Tiamulin
10 200
07
Tilmicosin
181 363
Tylosin phosphate
10 100
100
15
5 - 100
Tylosin sulfamethazine
virginamycin
66
67
68